Parku Nacional Mali Sharr - ammk-rks.net
Parku Nacional Mali Sharr - ammk-rks.net
Parku Nacional Mali Sharr - ammk-rks.net
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MMPH – Instituti për Planifikim Hapësinor<br />
<strong>Parku</strong> <strong>Nacional</strong> “<strong>Mali</strong> <strong>Sharr</strong>” – Plani i zhvillimit hapësinor<br />
Sipërfaqet dhe veçoritë e kullosave. - Vegjetacio<strong>net</strong> barishtore të<br />
<strong>Parku</strong>t <strong>Nacional</strong> e mbulojnë rreth 50 % të sipërfaqës së tij, nga e<br />
cila sipërfaqe shumica është e përshtatshme për kullotjen e<br />
bagëtive. Pasi që territori i <strong>Parku</strong>t gjendet mbi 800 m të lartësisë<br />
mbidetare, të gjitha kullosat janë malore, në kuadër të të cilave<br />
veçohen dy lloje:<br />
- Kullosat pyjore (kullosat në tokat pyjore deri në 2000 m)<br />
- Kullosat e maleve të larta (kullosat mbi vegjetacionin pyjor)<br />
24<br />
Shtërpca,<br />
4875.12<br />
Kullosat e PNMSH nëpër komuna<br />
Kaçaniku,<br />
270.24<br />
Suhareka,<br />
652.79<br />
Prizreni,<br />
5259.62<br />
Prizreni<br />
Suhareka<br />
Kaçaniku<br />
Shtërpca<br />
Fig.: Shpërndarja e kullosave në ha/për komuna.<br />
Kullosat karakterizohen me mbulesën e pasur barishtore dhe<br />
burimet ujore të cilat krijojnë kushte të volitshme për zhvillimin e<br />
blegëtorisë. Kullosat nga aspekti i prejardhjes diferencohen në<br />
primare dhe sekondare<br />
Kullosat primare - kanë karakter të përhershëm dhe nënkuptojnë<br />
sipërfaqet e kullosave të cilat janë pasojë e ndikimit të faktorëve<br />
klimatik gjatë historisë së zhvillimit të vegjetacioneve në<br />
periudhat e ndryshme gjeologjike. Këto kullosa shtrihen mbi<br />
vegjetacionin pyjor deri të majet më të larta ku gjendet mbulesa<br />
barishtore. Për këtë shkak quhen edhe kullosat e maleve të larta<br />
apo kullosat alpike. Këto kullosa përbëhën nga bimët barishtore<br />
në kuadër të të cilave dominojnë bashkësitë e barit (graminae).<br />
Kullosat primare, gjëgjësisht kullosat e maleve të larta gjenden<br />
në terre<strong>net</strong> ku mund të zhvillohen vetëm bimët barishtore dhe<br />
për shkak të lartësisë së madhe mbidetare dhe kushteve<br />
klimatike ato shfrytëzohen vetëm gjatë sezonës verore (prej 15<br />
maj deri 15 shtator). Kufiri i poshtëm i kullosave të maleve të<br />
larta nuk është me një nivel të caktuar të lartësisë mbidetare në<br />
gjithë territorin e <strong>Parku</strong>t, por ai dallon varësisht nga relievi, klima,<br />
ekspozicioni, veçorive të tokës dhe ndikimi të faktorit njeri. Ky<br />
kufi vende-vende fillon prej 1600 - 2000 m dhe në disa raste<br />
arrinë deri në 2300m të lartësisë mbidetare. Nga kjo konstatohet<br />
se amplituda (apo diferenca) e lartësisë mbidetare të këtyre<br />
kullosave është shumë e madhe (afro 700 m) është pasojë e<br />
shfrytëzimit ekstenziv të kullosave në këto rajone të <strong>Parku</strong>t që ka<br />
ndikuar në shtyerjen e kufirit të poshtëm të kullosave në dëm të<br />
vegjetacionit pyjor.<br />
Kullosat e maleve të larta të <strong>Parku</strong>t <strong>Nacional</strong> janë mjaft të pasura<br />
me lloje bimore, në kuadër të të cilave veçohen llojet e shumta<br />
endemike. Bimët barishtore që gjenden në pjesët e poshtme të<br />
këtyre kullosave i takojnë familjeve: Veratrum, Senecio,<br />
Aquilegia, Trolius, etj. Ndërsa në pjesët më të larta në zonën e<br />
livadheve alpike gjenden llojet e familjeve: Ranunculus, Primula,<br />
Androsace, Saxifraga, Silene, Gentiana etj. Llojet më të<br />
rëndësishme shkurrore në kullosat e <strong>Parku</strong>t janë boronica<br />
(Vaccinium myrtillus), dëllinja e rëndomtë (Juniperus communis)<br />
dhe dëllinja e Siberisë (Juniperus sibirica).<br />
Foto: Kullosat primare
Change language