Parku Nacional Mali Sharr - ammk-rks.net
Parku Nacional Mali Sharr - ammk-rks.net
Parku Nacional Mali Sharr - ammk-rks.net
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MMPH – Instituti për Planifikim Hapësinor<br />
<strong>Parku</strong> <strong>Nacional</strong> “<strong>Mali</strong> <strong>Sharr</strong>” – Plani i zhvillimit hapësinor<br />
1.2.2. Gjendja ekonomike e parkut<br />
Me shpalljen e <strong>Mali</strong>t <strong>Sharr</strong> si park nacional, është kontribuar në<br />
mbrojtjen e organizuar dhe gjithashtu shfrytëzimin e vlerave të<br />
parkut, para së gjithash për turizëm. Ekspertët e Organizatës<br />
Evropiane mbi bashkëpunimin dhe Zhvillimin Ekonomik (OECD,<br />
1968) hulumtuan mbi mundësitë e zhvillimit të turizmit dimëror<br />
në ish Jugosllavi.<br />
Në <strong>Parku</strong>n <strong>Nacional</strong> zhvillohet një numër i aktiviteteve në të mirë<br />
ekonomike. Disa nga aktivitetet të cilat do të kenë ndikim më të<br />
madh në shfrytëzimin, rregullimin dhe planifikimin e territorit të<br />
parkut do të trajtohen.<br />
Ekonomia turistike – Kjo ekonomi ngërthen në vete gjithë<br />
veprimtarinë që është në funksion të zhvillimit të turizmit në<br />
zonën e parkut nacional. Në kuadër të hapësirës e cila hyn në<br />
<strong>Parku</strong>n <strong>Nacional</strong> “<strong>Mali</strong> <strong>Sharr</strong>” zhvillohen aktivitete të llojllojshme<br />
turistike – rekreative në sezonën dimërore dhe verore.<br />
Veprimtaria bujqësore dhe blegtorale – Një pjesë e sipërfaqes së<br />
territorit të parkut nacional shfrytëzohet për veprimtari bujqësore<br />
dhe blegtorale, sidomos pemëtaria dhe prodhimi i bulmetit. Këto<br />
veprimtari kultivohen në masë më të madhe për konsum familjar.<br />
Shumica e banorëve merren me veprimtari jobujqësore, kurse<br />
bujqësia dhe blegtoria për shumë familje është vetëm<br />
ekonomizim plotësues. Djathi dhe qengji i malit <strong>Sharr</strong> njihen si<br />
specialitete joshëse të këtij territori.<br />
Sipërfaqja e kullosave përfshin 35.4% nga sipërfaqja e<br />
përgjithshme e parkut nacional. Pjesa më e madhe e tyre është<br />
pronë shoqërore.<br />
Sipërfaqja e përgjithshme e tokës së kultivuar përbën 18.1% nga<br />
sipërfaqja e përgjithshme e parkut nacional. Pjesa më e madhe e<br />
saj është në pronësi private (93.3%) dhe pjesa tjetër në pronësi<br />
shoqërore (6.7%). Pjesa më e madhe e këtyre sipërfaqeve i përket<br />
livadheve (58.8%), pastaj arave dhe kopshteve (38.2%) ndërsa<br />
vreshtave dhe pemishteve u takon 3%.<br />
Veprimtaria pyjore – Një pjesë e pyjeve të pronarëve privat<br />
përdoret për dru zjarri. Lënda drusore e këtyre anëve<br />
shfrytëzohet në mënyrë të pakontrolluar për përfitime<br />
44<br />
ekonomike vetanake. Shfrytëzimi i pakontrolluar i pyjeve ka<br />
ndikuar edhe në zbritjen e kufirit të sipërm pyjor.<br />
Pyjet private, në të shumtën, janë pyje të ulëta, të llojeve të<br />
bungut, të mbetura në terrene të pjerrëta.<br />
Para vitit ’99, disa sipërfaqe të vogla të cilat dallohen dhe janë të<br />
rëndësishme për nga aspekti shkencor dhe - arsimor janë<br />
shfrytëzuar për aktivitete shkencore - hulumtuese dhe edukative<br />
të punëtorëve shkencorë, studentëve dhe nxënësve (studime të<br />
bimëve mjekuese, këpurdhave dhe pemëve të tjera pyjore).<br />
Turizmi<br />
Turizmi është një nga veprimtaritë më komplekse të shoqërisë së<br />
sotme moderne. Në vendet e zhvilluara ai ka marrë formën e një<br />
industrie të plotë me të cilën ndër-veprojnë dhe janë të lidhura<br />
ekonomia, politika, kultura dhe të gjitha veprimtaritë njerëzore.<br />
Llojet e turizmit të cilat zhvillohen në masivin e <strong>Sharr</strong>it janë:<br />
turizmi malor, dimëror, veror, rural, aktivitetet në natyrë, turizmi<br />
shëndetësor, turizmi alpinist, ekskursio<strong>net</strong> turistike.<br />
Zona turistike e <strong>Sharr</strong>it është policentrike, Prizreni, Ferizaji,<br />
Shtërpca, Kaçaniku, Dragashi dhe Suhareka, që kanë pozitë të<br />
përshtatshme komunikimi në pikat e rëndësishme turistike.<br />
Ndërmjet këtyre tri hapësirave kemi hapësira me mundësi të<br />
shijimit të natyrës së paprekur, ekskursione ditore të vizitorëve.<br />
Para vitit ’99 - Kosova me sakrifica të mëdha krijoi potencialet e<br />
ekonomisë turistike në Brezovicë. Ajo në Brezovicë ndërtoi<br />
kapacitete kapitale hoteliere – turistike, duke plotësuar<br />
infrastrukturën e nevojshme përkatëse turistike dhe për këto<br />
qëllime orientoi gati 1/5 e investimeve të përgjithshme të<br />
parapara për ndërtimin e bazës ekonomike të turizmit në<br />
Kosovë. Mirëpo si pasojë e zgjatjes së procesit të privatizimit të<br />
ndërmarrjeve publike, këto kapacitete nuk mund te shfrytëzohen<br />
me kapacitete të plota hoteliere – turistike për ti përmbushur<br />
kërkesat e numrit të turistëve në rritje.<br />
Në Brezovicë është investuar dhe krijuar baza materiale turistike,<br />
përderisa ekspertët e OSCE-së, lokalitetin e Prevallës e kanë<br />
ranguar lartë si qendër të turizmit dimëror-sportiv. Brezovica<br />
disponon me 1112 shtretër, prej të cilëve 690 në hotele të
Change language