Cyfrowo - Radio-lider Magazyn Profesjonalistów Radia
Cyfrowo - Radio-lider Magazyn Profesjonalistów Radia
Cyfrowo - Radio-lider Magazyn Profesjonalistów Radia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
porównywanie danych ze êróde∏ niemieckich<br />
z danymi wspomnianych<br />
roczników. W tym zakresie okaza∏y si´<br />
one ma∏o przydatne.<br />
Sygnalizowana „niezbornoÊç” danych<br />
wskazuje m.in. na pewnà dowolnoÊç<br />
klasyfikowania produkcji tzw. niezale˝nych<br />
producentów przez paƒstwa<br />
cz∏onkowskie UE. Odwo∏ywanie si´ do<br />
dyrektywy „Telewizja bez granic” nie<br />
rozwiàzuje wàtpliwoÊci. Art. 5 dyrektywy<br />
zobowiàzuje nadawców do przeznaczenia<br />
co najmniej 10 proc. czasu<br />
antenowego (w tym, znacznej cz´Êci<br />
tego czasu na produkcj´ nowà) lub 10<br />
proc. bud˝etu programowego na programy<br />
wytwarzane przez producentów<br />
niezale˝nych. Dyrektywa nie definiuje<br />
jednak tego poj´cia. Interesujàcy nas<br />
ustawodawca niemiecki tak˝e tego nie<br />
robi. W preambule Rundfunkstaatsvertrag…<br />
(Paƒstwowej Umowy <strong>Radio</strong>wej)<br />
zwraca uwag´ na koniecznoÊç: „tworzenia<br />
swobodnej, indywidualnej i publicznej<br />
wymiany ró˝norodnych poglàdów”,<br />
oraz „wzmocnienia ró˝norodno-<br />
Êci informacyjnej i oferty kulturalnej<br />
w obszarze niemieckoj´zycznym”. 10<br />
Jednak˝e nie wyodr´bnia sektora zewn´trznych<br />
us∏ug audiowizualnych.<br />
Pozostaje przy okreÊleniu uj´tym w §<br />
6 umowy jako „produkcje europejskie,<br />
produkcje w∏asne, zlecane i wspólne”.<br />
W ust´pie 3 tego˝ paragrafu czytamy:<br />
„Ca∏kowite programy telewizyjne powinny<br />
zawieraç zasadniczy (istotny)<br />
udzia∏ produkcji w∏asnej, produkcji<br />
wspólnej, oraz produkcji zleconych<br />
z obszaru niemieckoj´zycznego i europejskiego”.<br />
Zauwa˝ajà ten fakt m.in.<br />
autorzy raportu: „Polityka paƒstwa polskiego<br />
w dziedzinie mediów elektronicznych<br />
w kontekÊcie europejskiej<br />
polityki audiowizualnej”, 11 wprowadzajàc<br />
przy charakterystyce rynku niemieckiego<br />
poj´cie „koprodukcji” jako<br />
trafniejszego dla zrozumienia nie zabronionych<br />
przez ustawodawc´ mo˝liwoÊci<br />
kooperowania nadawcy z producentem<br />
zewn´trznym.<br />
W tym samym opracowaniu zaprezentowano<br />
przeglàd stosowania art.<br />
5 dyrektywy „Telewizja bez granic”<br />
w wybranych paƒstwach europejskich.<br />
Warto – za autorami studium – zwróciç<br />
uwag´ na sposób definiowania produkcji<br />
niezale˝nych np. w Holandii<br />
36<br />
KOMENTARZE<br />
gdzie jest to „jedynie produkcja zamówiona<br />
przez nadawc´” oraz w Luksemburgu<br />
i Francji, gdzie „przepisy<br />
wymagajà niezale˝noÊci producenta<br />
od konkretnego nadawcy, emitujàcego<br />
danà audycj´, a nie od wszystkich<br />
nadawców w ogóle”. 12<br />
Niezale˝ni i zale˝ni<br />
producenci zewn´trzni<br />
w Niemczech 13<br />
1. Sytuacja w sektorze<br />
Programy telewizyjnych producentów<br />
zewn´trznych analitycy niemieccy ujmujà<br />
generalnie jako „produkcj´ zleconà”,<br />
która w roku 2004 osiàgn´∏a 12<br />
tys. godzin programu. Przy odnotowywanym<br />
spadku produkcji w latach<br />
2001 i 2002, popyt na programy producentów<br />
zewn´trznych zwi´kszy∏ si´<br />
w roku 2004 o 4 proc. w stosunku do<br />
roku poprzedniego. Ocena poziomu<br />
obrotów w bran˝y by∏a asumptem do<br />
analizy poziomu popytu i zaznaczenia<br />
spadku zainteresowania ofertà taƒszych<br />
gatunków rozrywkowych przy<br />
wzroÊcie zamówieƒ na programy<br />
z dziedziny fikcji i informacji. Zwi´kszy-<br />
∏a si´ konkurencja; nastàpi∏ wzrost liczby<br />
dzia∏ajàcych producentów.<br />
W roku 2003 do bran˝y dosz∏o 70<br />
kolejnych firm, a ich ogólna liczba<br />
wzros∏a do ponad 800. W nast´pnym<br />
roku podobne tendencje si´ nie powtórzy∏y,<br />
odnotowano spadek o 67<br />
firm, t∏umaczony intensywnoÊcià konkurencyjnà<br />
(r. 2001 – 750 firm producenckich,<br />
2002 – 738, 2003 – 808,<br />
2004 – 741 firm).<br />
W analizowanym przez U. Pätzolda<br />
i H. Röpera rynku niemieckiej produkcji<br />
telewizyjnej, w 2004 roku ka˝da<br />
z firm zewn´trznych wyprodukowa∏a<br />
Êrednio ok. 980 minut emisyjnych, co<br />
potwierdza∏o jednoczeÊnie sta∏y co-<br />
roczny wzrost produkcji poczàwszy od<br />
roku 1998. JednoczeÊnie wykazano<br />
nierównomierny przyrost liczby firm<br />
i ich produkcji w zale˝noÊci od miejsca<br />
dzia∏ania producenta. I tak najwi´kszy<br />
przyrost firm oraz produkcji programów<br />
odnotowano w Berlinie i czterech<br />
przodujàcych krajach zwiàzkowych<br />
(po∏udniowo-zachodnich).<br />
2. Wyró˝niki sektora<br />
Cechà charakterystycznà tego sektora<br />
us∏ug audiowizualnych w Niemczech<br />
jest rozró˝nianie dwóch kategorii producentów<br />
zewn´trznych:<br />
a) firm producenckich zale˝nych od<br />
nadawcy,<br />
b) firm producenckich niezale˝nych<br />
od nadawcy.<br />
O podziale na te dwie kategorie<br />
decyduje kryterium stopnia po∏àczeƒ<br />
kapita∏owych (rozumianych jako zale˝noÊç)<br />
z nadawcami (stacjami telewizyjnymi),<br />
nie zaÊ stopieƒ dominacji<br />
tych stacji jako zleceniodawców wobec<br />
firm producenckich. Omawiane<br />
rozró˝nienie nabra∏o jeszcze wi´kszego<br />
znaczenia po „rozpadzie” koncernu<br />
Kircha na szereg odr´bnych podmiotów.<br />
Za typowe niezale˝ne firmy producentów<br />
zewn´trznych uwa˝a si´ mi´dzy<br />
innymi: Grup´ NDF, Grup´ Janus,<br />
Kirch Entertainment, czy te˝ Entertainment<br />
Factory. W tych dwóch ostatnich<br />
koncern Kircha wczeÊniej posiada∏<br />
znaczàce udzia∏y. Nowi w∏aÊciciele<br />
firm nie sà ju˝ jednak powiàzani kapita∏owo<br />
z nadawcami, choç inne podmioty<br />
wy∏onione z tego koncernu nadal<br />
Kolejnà charakterystycznà cechà sektora<br />
jest post´pujàcy w nim proces koncentracji<br />
i sta∏y ruch przep∏ywu kapita∏u poprzez<br />
liczne przej´cia, zakupy i fuzje.<br />
takie zwiàzki utrzymujà, np. Novafilm,<br />
który jest traktowany jako podmiot<br />
zale˝ny.<br />
Kolejnà charakterystycznà cechà<br />
sektora jest post´pujàcy w nim proces<br />
koncentracji i sta∏y ruch przep∏ywu ka-<br />
styczeƒ/luty 2007