You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL <strong>MATURA</strong><br />
11<br />
Polskie siły zbrojne (składające się z lądowych, morskich i powietrznych)<br />
będą organizowane i użyte pod brytyjskim dowództwem [...].<br />
Rząd Zjednoczonego Królestwa dostarczy pomocy w odbudowie polskich<br />
sił lądowych [...].<br />
Wszystkie koszty poniesione przez czy w imieniu każdego departamentu<br />
rządowego Zjednoczonego Królestwa, w związku z wykonaniem niniejszej<br />
umowy, będą spłacone z kredytu udzielonego przez rząd Jego<br />
Królewskiej Mości rządowi polskiemu [...].<br />
Źródło I<br />
Stan liczbowy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w latach 1939-<br />
-1945<br />
Źródło: W. Chybowski, T. Elbanowski, „Historia. Ćwiczenia dla liceum<br />
i technikum. Zakres rozszerzony”, Nowa Era, Warszawa 2006, s. 45<br />
Źródło J<br />
Władysław Anders, fragment wspomnień o rozmowie z Churchillem<br />
21 lutego 1945 r.<br />
[w:] W. Anders, Bez ostatniego rozdziału. Wspomnienia z lat 1939-<br />
1946, Lublin 1992, s. 368-369<br />
Władysław Anders (1892-1970) – generał i polityk, w latach 1943-1946<br />
dowódca Drugiego Korpusu Polskiego, od lutego do maja 1945 r. pełnił<br />
obowiązki Naczelnego Wodza<br />
C h u r c h i l l: Pan nie jest zadowolony z konferencji jałtańskiej.<br />
A n d e r s: Mało powiedzieć, że nie jestem zadowolony. Uważam, że<br />
stało się wielkie nieszczęście. Na takie załatwienie sprawy naród polski<br />
nie zasłużył i my walczący tutaj nie mogliśmy tego oczekiwać. [...] Polska<br />
pierwsza krwawiła w tej wojnie i poniosła ogromne straty. Była sojuszniczką<br />
Wielkiej Brytanii od początku i w najcięższych dla niej chwilach.<br />
Na obczyźnie zdobyliśmy się na największy wysiłek, na jaki stać<br />
było żołnierza, w powietrzu, na morzu i lądzie. W Kraju zorganizowaliśmy<br />
największy podziemny ruch oporu przeciw Niemcom. Żołnierz walczył<br />
o Polskę, walczył o wolność swego narodu. Co dzisiaj my, dowódcy,<br />
mamy powiedzieć żołnierzowi? Rosja Sowiecka, która do r. 1941 była<br />
w ścisłym sojuszu z Niemcami, zabiera nam obecnie połowę naszego<br />
terytorium, a w pozostałej części Polski chce ustanowić swoje rządy. Wiemy<br />
z doświadczenia do czego to zmierza.<br />
C h u r c h i l l: (bardzo gwałtownie): Wy sami jesteście temu winni.<br />
Już od dawna namawiałem was do załatwienia sprawy granic z Rosją Sowiecką<br />
i oddania jej ziem na wschód od linii Curzona. Gdybyście mnie<br />
posłuchali, dzisiaj cała sprawa wyglądałaby inaczej. Myśmy wschodnich<br />
granic Polski nigdy nie gwarantowali. Mamy dzisiaj dosyć wojska i waszej<br />
pomocy nie potrzebujemy. Może pan swoje dywizje zabrać. Obejdziemy<br />
się bez nich.<br />
A n d e r s: Nie mówił pan tego przez ostatnich kilka lat.<br />
CZĘŚĆ V<br />
UKŁAD WARSZAWSKI<br />
Źródło K<br />
Układ Warszawski z 14 maja 1955 r.<br />
[w:] Prawo w stosunkach międzynarodowych. Wybór dokumentów, Warszawa<br />
1996, s. 221, 223<br />
Układające się Strony, potwierdzając ponownie swoje dążenie do stworzenia<br />
systemu bezpieczeństwa zbiorowego w Europie, [...] uwzględniając<br />
jednocześnie sytuację, jaka powstała w Europie w wyniku ratyfikacji<br />
układów paryskich, przewidujących utworzenie nowego ugrupowania wojennego<br />
w postaci „Unii Zachodnioeuropejskiej” z udziałem remilitary-<br />
zowanych Niemiec Zachodnich i ich włączeniem do bloku północnoatlantyckiego,<br />
co wzmaga niebezpieczeństwo nowej wojny i stwarza groźbę<br />
dla bezpieczeństwa narodowego państw miłujących pokój, [...] postanowiły<br />
zawrzeć niniejszy Układ o Przyjaźni, Współpracy i Pomocy Wzajemnej.<br />
[...]<br />
Układające się Strony zobowiązują się nie brać udziału w jakichkolwiek<br />
koalicjach lub sojuszach i nie zawierać żadnych porozumień, których cele<br />
pozostają w sprzeczności z celami niniejszego Układu. [...]<br />
Układające się Strony oświadczają, że będą działać w duchu przyjaźni<br />
i współpracy, w celu dalszego rozwoju i umocnienia między nimi więzi<br />
ekonomicznych i kulturalnych, kierując się zasadami wzajemnego poszanowania<br />
ich niezawisłości i suwerenności oraz nieingerencji w ich sprawy<br />
wewnętrzne.<br />
Źródło L<br />
Mapa – Europejscy członkowie NATO i Układu Warszawskiego<br />
w 1968 r.<br />
Źródło: W. Chybowski, T. Elbanowski, „Historia. Ćwiczenia dla liceum i technikum.<br />
Zakres rozszerzony”, Nowa Era, Warszawa 2006, s. 46<br />
Źródło M<br />
Leonid Breżniew, fragmenty wystąpienia na spotkaniu I sekretarzy<br />
KC (komitetów centralnych) partii z: Bułgarii, NRD, Węgier, Polski<br />
i ZSRR w Moskwie, 8 maja 1968 r.<br />
[w:] Zaciskanie pętli. Tajne dokumenty dotyczące Czechosłowacji<br />
1968 r., Warszawa 1995, s. 82<br />
Leonid Iljicz Breżniew (1906-1982) – w latach 1964-1966 I sekretarz,<br />
a w latach 1966-1982 sekretarz generalny Komitetu Centralnego Komunistycznej<br />
Partii Związku Radzieckiego, twórca tzw. doktryny Breżniewa<br />
Jak wyglądał ich [Czechów i Słowaków – przypis red.] pochód pierwszomajowy?<br />
[...] Nieśli flagę amerykańską, najpierw gdzieś nieśmiało<br />
ukrytą, ale potem wyciągnęli ją nad pochodem, stanęli sobie na <strong>pl</strong>ecach<br />
i machali tą flagą od trybuny do trybuny. Hasła nieśli: Niech żyje wolność.<br />
Więc jak to – pytaliśmy – naród czeski stanął już pod sztandarem<br />
amerykańskim? [...] Jak mamy rozumieć wasz stosunek do Układu Warszawskiego,<br />
do naszego kraju, skoro otworzyliście granicę z Austrią, NRF<br />
[Niemiecką Republiką Federalną – przypis red.]? Co dzień przyjeżdża<br />
30-40-50 tys. turystów. Kto nas przekona, że nie wiozą ze sobą literatury,<br />
broni, że nie przyjeżdżają z nimi agenci obcych wywiadów? [...] Jak<br />
możemy zachować spokój, czyż nie wiemy, że na terytorium NRF znajduje<br />
się 21 dywizji i w tym dwa korpusy amerykańskie – na wprost granicy<br />
czeskiej! Oznacza to zajście od tyłów NRD, Polski, oznacza to zagrożenie<br />
bezpieczeństwa ZSRR. Nie możemy pogodzić się z tym.<br />
Źródło N<br />
Proklamacja pięciu europejskich państw socjalistycznych do obywateli<br />
Czechosłowacji w związku z wkroczeniem wojsk Układu War-