You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
GAZETA WYBORCZA u WWW.GAZETA.PL <strong>MATURA</strong><br />
9<br />
Arkusz II<br />
Źródło: W. Chybowski, A. Piekarska, „Historia. Ćwiczenia dla liceum<br />
i technikum. Zakres podstawowy”, Nowa Era, Warszawa 2006, s. 94<br />
A. Wymień dwa kraje, w których w 1930 roku odsetek ludności pracującej<br />
w rolnictwie był niemalże jednakowy.<br />
.......................................................................................................................<br />
B. Podaj, o ile procent (w zaokrągleniu) spadł udział ludności czynnej<br />
zawodowo w rolnictwie w społeczeństwie polskim między rokiem 1930<br />
a 1960.<br />
.......................................................................................................................<br />
C. Podaj, o ile punktów procentowych (w zaokrągleniu) spadł udział<br />
ludności czynnej zawodowo w rolnictwie w społeczeństwie polskim między<br />
rokiem 1950 a 1970.<br />
.......................................................................................................................<br />
D. Podaj nazwę kraju, w którym spadek liczby ludności zajmującej się<br />
rolnictwem w latach 1930-1980 był najmniejszy.<br />
......................................................................................................................<br />
E. Podaj nazwę kraju, w którym nie było stałej tendencji zmian udziału<br />
ludności czynnej zawodowo w rolnictwie w procentach ogółu ludności<br />
czynnej zawodowo w latach 1930-1990.<br />
......................................................................................................................<br />
F. Wyjaśnij główną przyczynę przyspieszenia spadku udziału ludności<br />
czynnej zawodowo w rolnictwie w procentach ogółu ludności czynnej zawodowo<br />
w Polsce w latach 1950-1980.<br />
......................................................................................................................<br />
Temat: Mocarstwa a ich mniejsi sojusznicy<br />
CZĘŚĆ I<br />
WOJNA PELOPONESKA<br />
Źródło A<br />
Tukidydes, Wojna peloponeska<br />
przekł. K. Kumaniecki, Warszawa 1957, I 19, 118-120, 125<br />
Tukidydes (ok. 460 – 396 r. p.n.e.) – grecki historyk i polityk, zwolennik<br />
Peryklesa, uczestnik wojny peloponeskiej, w 424 r. strateg w Atenach,<br />
skazany i wygnany za niepowodzenia wojenne, autor dzieła Wojna<br />
peloponeska<br />
fragment A-1<br />
Lacedemończycy sprawowali hegemonię nad swymi sprzymierzeńcami,<br />
nie żądając od nich daniny. Starali się jedynie o to, ażeby zgodnie<br />
z ich interesem ustrój u sprzymierzeńców był oligarchiczny. Ateńczycy<br />
zaś zabrali z biegiem czasu okręty swoim sprzymierzeńcom z wyjątkiem<br />
Chiotów i Lesbijczyków i ustanowiwszy daninę, kazali ją wszystkim płacić.<br />
fragment A-2<br />
W okresie tym Ateńczycy umocnili swe panowanie i sami doszli do<br />
wielkiej potęgi. Lacedemończycy nie przeszkadzali im wcale albo niewiele<br />
i przez większą część tego czasu zachowywali się biernie. Nigdy<br />
bowiem nie byli skorzy do wypraw wojennych, chyba że ich do tego zmuszano,<br />
a do pewnego stopnia hamowały ich także wojny domowe. Dopiero<br />
kiedy potęga ateńska wzrosła w sposób oczywisty i Ateńczycy zaczęli<br />
zaczepiać ich sprzymierzeńców, uznali, że nie można dalej tego znosić.<br />
Postanowili więc z całą energią zabrać się do rzeczy i – jeśli się tylko<br />
da – obalić potęgę ateńską na drodze wojny. [...] Wezwali więc powtórnie<br />
sprzymierzeńców, by przeprowadzić głosowanie w sprawie wojny.<br />
[...] Koryntyjczycy [...] przemówili w ten sposób: „Sprzymierzeńcy,<br />
nie możemy już obwiniać Lacedemończyków, że sami nie zdecydowali<br />
się na wojnę, ponieważ właśnie w tym celu nas tu zwołali. Jest bowiem<br />
obowiązkiem przodującego państwa nie tylko dbać – jak inne – o własne<br />
interesy, ale przede wszystkim starać się o wspólne dobro, ponieważ takie<br />
państwo doznaje największej czci [...].” Lacedemończycy, wysłuchawszy<br />
tych wypowiedzi, kazali głosować wszystkim obecnym sprzymierzeńcom<br />
po kolei, większym i mniejszym państwom; większość opowiedziała<br />
się za wojną.<br />
CZĘŚĆ II<br />
I WOJNA ŚWIATOWA<br />
Źródło B<br />
Mikołaj II, Manifest w sprawie przystąpienia do wojny z 2 sierpnia<br />
1914 r.<br />
[w:] E. Heresch, Mikołaj II. Życie i upadek ostatniego cara Rosji, Gdynia<br />
1995, s. 173-174<br />
Pozostając w zgodzie z naszą historyczną misją, Rosja nigdy nie była<br />
bezczynna wobec losu narodów słowiańskich, z którymi poprzez wiarę<br />
i krew stanowi jedność. Braterskie uczucia rosyjskiego narodu dla Słowian<br />
wzniosły się zgodnie i ze szczególną mocą w dniach ostatnich, gdy<br />
Austro-Węgry postawiły Serbii warunki nie do przyjęcia dla władzy państwowej.<br />
[...] Mimo przyjaznych stosunków i wbrew naszym nadziejom,<br />
mającym za podstawę wielowiekowe dobre sąsiedztwo, Niemcy, sprzymierzone<br />
z Austrią [...], wypowiedziały wojnę Rosji. W obecnym położeniu<br />
czeka nas nie tylko obrona bezpodstawnie obrażonej, drogiej nam
Change language