Oceny Ryzyka Poważnych Awarii Przemysłowych - MANHAZ

Zachodzi zdarzenie 1
(początkujące)
Zachodzi zdarzenie 2
(spełniona funkcja 1)
Oceny ryzyka poważnych awarii przemysłowych 23
Zachodzi zdarzenie 3
(spełniona funkcja 2)
(tak) (tak) nie ma znaczenia
(nie) (tak)
Identyfikator gałęzi
Oczywiście konstrukcję funkcjonalnych drzew zdarzeń musi poprzedzić identyfikacja zbioru wszystkich zadań
funkcjonalnych ważnych dla bezpieczeństwa obiektu. Często zbiór ten nazywa się zbiorem funkcji
bezpieczeństwa.
Ogólnie funkcje bezpieczeństwa można zdefiniować jako grupy działań mających na celu uniknięcie
uszkodzenia instalacji i/lub powstrzymanie uwolnienia niebezpiecznych substancji do otoczenia.
Przy tym próbuje się ustanowić pewną strukturę hierarchiczną tych funkcji. Na przykład kontrolowanie reakcji w
reaktorze chemicznym można uznać za najważniejszą, bo od tego zależy przede wszystkim ilość ciepła jaka
musi być odprowadzona z instalacji. Następnymi w kolejności mogą być funkcja odprowadzenia ciepła oraz
funkcja zapewnienia nieprzekroczenia ciśnienia krytycznego instalacji oraz funkcja ograniczenia dyspersji
groźnych substancji w otoczeniu. Realizacja tych podstawowych funkcji bezpieczeństwa zależy od typu obiektu,
jego budowy, przedziałów czasowych wymaganej reakcji obiektu (tuż po zajściu ZP lub w dalszym horyzoncie
czasu). Stąd w zależności od tych czynników można wprowadzać pogrupowanie działań i funkcji
bezpieczeństwa bardziej odzwierciedlające specyfikę obiektu.
Klasyfikacja funkcji bezpieczeństwa ma istotny wpływ na sposób grupowania ZP. Dostarcza ona również
strukturalnego podejścia do procesu definiowania i grupowania systemów obiektu z punktu widzenia
wypełniania zadań określonych przez funkcje bezpieczeństwa.
2.2. Prawdopodobieństwo
Odpowiedź na drugie pytanie "Jakie jest prawdopodobieństwo zajścia różnorodnych scenariuszy wypadku"
wymaga analizy funkcjonalnego drzewa zdarzeń. Punkty rozgałęzienia w funkcjonalnym drzewie zdarzeń
związane są z wypełnieniem lub niewypełnieniem zadania funkcjonalnego przez odpowiednie systemy obiektu
lub obsługę.
Do oszacowania prawdopodobieństwa zajścia różnorodnych scenariuszy wypadku wymagana jest analiza
ilościowa funkcjonalnego drzewa zdarzeń. Systemy, które są związane z wykonaniem funkcji bezpieczeństwa
nazywa się systemami bezpieczeństwa. Minimalny zespół wymagań dla spełnienia przez system bezpieczeństwa
funkcji bezpieczeństwa nazywa się kryterium sukcesu tego systemu. Przy tym należy pamiętać:
− ta sama funkcja bezpieczeństwa może być spełniona przez różne systemy w zależności od rodzaju ZP,
− może istnieć kilka różnych systemów spełniających tę samą funkcję bezpieczeństwa,
− różne systemy spełniające tę samą funkcję bezpieczeństwa mogą różnić się co do zasad konstrukcji i
działania (jest to najlepsze rozwiązanie z punktu widzenia wymogów rezerwowania systemów
bezpieczeństwa),
− kryteria sukcesu określonego systemu bezpieczeństwa mogą zależeć od ZP (np. inne wymagania dla
małego wypływu, a inne dla dużych katastroficznych rozszczelnień instalacji).
Funkcjonalne drzewo zdarzeń jest podstawą do stworzenia systemowego drzewa zdarzeń, w którym
odpowiednie zadania funkcjonalne zostają zastąpione przez zadania systemów, obsługi, itp.
Przyporządkowanie systemów funkcjom bezpieczeństwa i określenie odpowiednich kryteriów sukcesu jest w
dużej mierze oparte na szczegółowej identyfikacji tzw. wbudowanych cech bezpieczeństwa systemu (systemów i
elementów oraz ich charakterystyk funkcjonalnych, przewidzianych przez projekt w celu zapobiegania
(nie)
Poradnik metod ocen ryzyka związanego z niebezpiecznymi instalacjami procesowymi
A
B
C