Oceny Ryzyka Poważnych Awarii Przemysłowych - MANHAZ

32 Oceny ryzyka poważnych awarii przemysłowych
2.7. Wymagane elementy analiz ryzyka poważnych awarii chemicznych.
Przy obliczaniu ryzyka na potrzeby raportu bezpieczeństwa musimy mieć pewność, że otrzymane oszacowania
są zachowawcze. Tę zachowawczość można ocenić na podstawie przyjmowanych założeń lub przez odniesienie
do danych doświadczalnych lub awarii już odnotowanych i przeanalizowanych.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami w znakomitej większości krajów Unii Europejskiej i szerzej - w krajach
OECD obliczenia miar ryzyka nie są niezbędnym elementem analiz na potrzeby raportów bezpieczeństwa lub
analogicznych materiałów mających dokumentować poziom bezpieczeństwa instalacji podlegających rygorom
przepisów dotyczących poważnych awarii przemysłowych. Wynika to z konstrukcji prawa jak również jest
związane z istotnymi trudnościami zebrania wiarygodnych danych do przeprowadzenia obliczeń
prawdopodobieństwa wystąpienia różnorodnych scenariuszy awaryjnych, które mogą wystąpić w analizowanej
instalacji (patrz rozdział VIII). Takie obliczenia są konieczne w sytuacji, gdy ww. przepisy posługują się
pojęciem ryzyka akceptowalnego. Projekty regulacji prawnych w Polsce w zakresie poważnych awarii
przemysłowych nie przewidują takiego rozwiązania.. W tej sytuacji przyjęto, że analizy ryzyka na potrzeby
raportu bezpieczeństwa powinny obejmować następujące obszary:
- identyfikację źródeł zagrożeń,
- wybór awaryjnych scenariuszy oceny prawdopodobieństwa ich wystąpienia oraz ustalenie
potencjalnych uszkodzeń instalacji, błędów obsługi lub oddziaływań zewnętrznych prowadzących
do poważnych awarii,
- obliczenie źródeł uwolnień i transportu skażeń w środowisku dla reprezentatywnych scenariuszy
awaryjnych,
- obliczenie potencjalnych skutków poważnych awarii dla pracowników zakładu, ludzi
zamieszkujących lub pracujących w sąsiedztwie instalacji oraz dla środowiska,
- ocenę skuteczności dostępnych środków zapobiegania poważnym awariom i minimalizacji ich
skutków.
Niniejszy poradnik nie porusza metodyk wyznaczania miar ryzyka oraz określania czy obliczone ryzyko jest
akceptowalne.
Bibliografia
1. AIChE/CCPS (1985), Guidelines for Hazard Evaluation Procedures. Center for Chemical Process Safety,
American Institute of Chemical Engineers, New York (ISBN 0-8169-0347-6).
2. AIChE/CCPS (1988a). Guidelines for Safe Storage and Handling of High Toxic Hazard Materials. Center
for Chemical Process Safety, American Institute of Chemical Engineers, New York (ISBN 0-8169-0400-6).
3. AIChE/CCPS (1988b). Guidelines for Vapour Release Mitigation. Center for Chemical Process Safety,
American Institute of Chemical Engineers, New York (ISBN 0-8169-0401-4).
4. Amendola, A. (1986). "Uncertainties in Systems Reliability Modelling: Insight Gained through European
Benchmark Exercises," Nuclear Engineering and Design, Vol. 93, pp. 215-225, Amsterdam, Holland:
Elsevier Science Publishers.
5. Arendt, J. S. et al. (1989). A Manager's Guide to Quantitative Risk Assessment of Chemical Process
Facilities. JBF Associates, Inc., Knoxville, Tenn., Report No. JBFA-119-88, prepared for the Chemical
Manufacturers Association, Washington, D.C.: January.
6. Ballard, G. M. (1987). "Reliability Analysis-Present Capability and Future Developments." SRS Quarterly
Digest, System Reliability Service, UK Atomic Energy Authority, Warrington, England, pp. 3-11, October.
7. Batsone, R. J. (1987). Proceedings of the International Symposium on Preventing Major Chemical
Accidents. Washington, D.C. (J. L. Woodward, ed.). American Institute of Chemical Engineers, New York
(ISBN 0-8169-0411-1). Feb. 3-5.
8. Borysiewicz, M., et al., (1997), "Katastrofy przemysłowe", Bezpieczeństwo pracy i ergonomia, t.2, CIOP,
ISBN 83-901740-6-5.
9. Borysiewicz, M., Markowski, A. S., (2000) "Podstawy modelowania dyspersji gazów w środowisku",
Zapobieganie stratom w przemyśle, Materiały IX Sympozjum "Programy Komputerowe dla raportów
bezpieczeństwa i planów operacyjno-ratowniczych, Politechnika Łódzka, ISBN 7283-001-0.
Poradnik metod ocen ryzyka związanego z niebezpiecznymi instalacjami procesowymi