Sinhala / සිංහල - Berghof Handbook for Conflict Transformation
Sinhala / සිංහල - Berghof Handbook for Conflict Transformation
Sinhala / සිංහල - Berghof Handbook for Conflict Transformation
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
©2006 <strong>Berghof</strong> Research Center <strong>for</strong> Constructive <strong>Conflict</strong> Management<br />
www.berghof-handbook.net
290<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
.egqï ksjdrKh yd ksrdlrKh i|yd<br />
Wmdhla f,i lKavdhï iy ixúOdkd;aul ixj¾Okh<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ (Friedrich Glasl and Rudi Ballreich)<br />
1' ye¢kaùu<br />
.egqï ksrdlrKh" iduh f.dvkexùu iy .egqï iu:h wd§ lafIa;%hkays lghq;=<br />
lrk fndfyda jD;a;Sh f;jk md¾Yajhka ls%hdlrkafka tla;rd wdldrhl ixúOdkd;aul<br />
ikao¾Nhl iy uyd mßudK ixúOdkhl lKavdhï idudðlhska f,i h' fï fya;=fjka"<br />
lafIa;%fha Tjqkaf.a ls%hdldrlïj,g ndOd we;s l< yels" wd;;Skag iy .egqïj,g Tjqyq ksr;=reju<br />
,la fj;s'<br />
1984 § .a,ei,a (Glasl 1984) fko¾,ka;fha isÿ l< ksfhdað; iólaIKhl§ rg mqrd<br />
isák iudc fiajlhkaf.ka Tjqkaf.a ixúOdkuh mßirh ;=< we;s .egqï ms
1' ;ks ;ks lKavdhï idudðlhka<br />
5' lKavdhï ndysr in|;d<br />
rEm igyk 1 lKavdhï ld¾hfha uÜgï my<br />
2' wka;¾.;h<br />
} .eg¨ uÜgu<br />
3' wka;¾ls%hdldÍ;aj uÜgu<br />
} ufkda iudchSh uÜgu<br />
4' ls%hdud¾.h<br />
} l%ufõo uÜgu<br />
2' lKavdhï .egqï úNjhla f,i<br />
wka;¾-mqoa., jHdj¾;kh i|yd myiqlï ie,iSfï ksmqK;d<br />
ld¾h idOkh<br />
lKavdhï" iduqysl iyfhda.S;djh wfmalaId lrk" ld¾hhla imqrd,Sfï j.lSu<br />
iys;" ld¾hh bgq lrk iuQy f,i w¾: ksrEmKh l< yelshs' fuh yqfola iudc iy<br />
wfkl=;a iïnkaO;d we;s lrk fyda lKavdhï ;=< wfmalaId lrk W.ekaùfï m%;sM, w;a lr<br />
.ekSug n,dfmdfrd;a;= jk wfkl=;a lKavdhïj,g jvd meyeÈ,sj fjkia fõ'<br />
fuu wfmalaIs; ld¾hh idCId;a lr.kq i|yd ish¨u uÜgï mfya § lKavdhu ;=<<br />
fyd| ;;a;ajhka ;sìh hq;=h' ke;skï ks¾udKh l< hq;=h'<br />
lKavdhï ld¾hfha uÜgï my my; ±lafjk wdldrhg w¾: ksrEmKh l< yelsh'<br />
1' ;ks lKavdhï idudðlhka ( fuh ;ks mqoa.,hkaf.a lD;Hh fuka u Tjqkaf.a oDIaáfldaK"<br />
ixl,am iy woyia" ixfõ§;d" wNsm%dhhka yd yeisÍï fõ'<br />
2' wka;¾.;h" .eg¨ wjia:dj ( fuys§ b,lal.; jkqfha .eg¨ ud;Dldj iy bgq l< hq;=<br />
ld¾hh hs'<br />
3' wka;¾ ls%hdldÍ;ajh" ufkda idudðl uÜgu ( lKavdhï idudðlhskaf.a wfkHdkH wdl,am<br />
fuka u Tjqka w;r iïnkaO;djfha ;;a;ajh iy ksÍlaIs; jgmsgdj" N+ñld iy p¾hd rgd o<br />
jeo.;a fõ'<br />
4' ls%hd ud¾.h" l%ufõo uÜgu ( lKavdhula ;=< .eg¨ úi£fï ;dCIK l%u" tkï" úYaf,aIK<br />
l%u" ;SrK l%u" ks¾udKYS,S ;dCIK l%u" lKavdhï i|yd ks, Í;s iy iydhl Wml%u<br />
Ndú;h'<br />
n,.ekajqï ls%hdj,s myiq lsÍu iy m%cdj f.dvkexùu<br />
291
292<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
5' ndysr lKavdhï in|;d ( ksfhdað;;aj ms
wka;¾-mqoa., jHdj¾;kh i|yd myiqlï ie,iSfï ksmqK;d<br />
mqoa.,fhl=f.a wjfndaO yelshdj wd;;sh" wúksYaÑ;Ndjh fyda mSvkh uÕska ±ä fia<br />
wysñ ù hd yelsh' tys m%;sM,h úh yelafla mgq fyda úlD;s jQ wjfndaOh" zw¥ro¾YS m%cdkkhZ<br />
fyda l,ska ujd.;a Ñ;%hg wkql+, fkdjQ fnd| ù .sh wjfndaOh iys; njhs' mQ¾j wjfndaOhkag<br />
m%;súreoaO úh yels ish¨ idlaIs hgm;a lroaÈ fyda fkdi,ld yßoa§" w.;sh we;s ùu yd<br />
wia:djrùu isÿjkafka t f,isks'<br />
úlD;s jQ oDIaá fldaK u; mokï ù ñksiqka f.dvkÕk ixl,am iy woyia" tal<br />
md¾Yaùh iy l¨ $iqÿ Ñ;% njg m;a ùug we;s bvlv jeä w;r" jeäÿr idlaIH iy wjfndaOh u.ska<br />
;jÿrg;a f,fyisfhka ksjerÈ l< fkdyelsh' w.;sodhl nj ;yjqre flfrk f;dr;=re muKla<br />
ms
294<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
jHdc ixcdkk hdka;%K fidhd.ekaug iy ±ä ixl,am uDÿ lsÍug bv foñka jHdc ixcdkk<br />
^íf,ala iy fudafgdaka 1964¦ n¾gka" 1969¦ fjda,agka 1969& bj;a lsÍug ls%hdldÍyq lghq;=<br />
i,i;s' óg wu;rj" Tjqka ODúlD; (polarised) tlsfklg m%;sfrdaë yeÕSï iukh lsÍfï,d<br />
hï ;rulg id¾:l ù we;s w;r" bka iydkqN+;sl nj mK .ekaùï l< yelsh' ;¾ck u;<br />
;yjqreùu" úl,am ls%hdud¾. úNd. lsÍu u.ska fukau mqoa.,hl=f.a iajhx-fÉ;kd úYaf,aIKh<br />
lsÍu u.ska úi¢h yelsh' Tjqka fuys§ woyia lrk we;eï yeisÍï" wNsm%dhdkql+, iy md,kh<br />
l< tajd úh yelsh'<br />
3'2 wka;¾.;h fyda .egqï uÜgu .egqï úNjhla f,i<br />
ks, jYfhka" .súiqïj, uQ,sl yrh jkafka .eg¨h' nqoaêu;a mqoa.,hka fndfyda<br />
úg i,lkafka ish¨ fokd úIhuQ,lj isák ;dla .egqï we;súh fkdyels njhs' flfia<br />
fj;;a w¾nqohla W;aikak ùfï §" lreKq ms
N+ñld<br />
w,sÅ; N+ñld<br />
.súiqï<br />
.egqï we;sùfï m%jK;dj we;af;a lKavdhï idudðlfhl= yg"<br />
wka;¾-mqoa., jHdj¾;kh i|yd myiqlï ie,iSfï ksmqK;d<br />
tu mqoa.,hkauh' fn,aìka (Belbin - 1992), lKavdhïj, fuu N+ñld j¾. lsysmhla mßlaIKhg<br />
,la lr" tajd wdo¾Yhlg ixúOdkh lf
296<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
fï ikao¾Nfhys fuu m%Yak b;d jeo.;a fõ(<br />
• lKavdhul ks, kdhlhd fuu wkqms
• wúksYaÑ;;d m%udKh ^,nd.; yels f;dr;=re fyda ±kqu m%udKj;a fkdùu&¦ iy<br />
• úIu wjYH;d m%udKh ^wkql+,;dj fyda wkkql+,;dj&<br />
wka;¾-mqoa., jHdj¾;kh i|yd myiqlï ie,iSfï ksmqK;d<br />
ish¨ lreKq yd o;a;hka okSkï" lKavdhu jeä m%udKhl wdrlaIs; Ndjhla<br />
N=la;s ú£' túg wiaÒr wjia:djkag jvd fjkia jQ wdldrhlg" WodyrK jYfhka wkd.;<br />
wd¾Ól fyda foaYmd,k ixj¾Okh ms
298<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
rEmigyk 4( {dkkSh ud¾.fha iy ;SrK ud¾.fha uQ,sldx.<br />
f;areï<br />
.ekSu<br />
is;Su<br />
yeÕSu<br />
fÉ;kdj<br />
l%shd;aul<br />
ùu<br />
w& {dkkSh ud¾.h<br />
wd& ;SrK ud¾.h<br />
f¾Çh-wkql%ñl wdldrhlg we;eï ls%hdoduhka fuu ud¾.h wkq.ukh lrk nj<br />
fndia lshhs (Glasl 1999, 127ff n,kak&' fuys,d" {dkkSh ud¾.fha § lKavdhï Tjqka ,nd.;<br />
yels ish¨ lreKq tlafldg tajd iudf,dapkh fldg .eUqßka is;d n,d bkamiqj w¾:l:kh<br />
iy j¾.SlrKh lrhs' wfkla w;g" ;SrK ud¾.fha § m
wjia:d j¾Okh fjhs' rEm igyka wxl 5ka {dkkSh iy ;SrK hk ud¾. foflys u .=Kd;aul<br />
wjia:d y;rla u;=msáka olajhs' {dkkSh iy ;SrK ud¾.hkays úfYaIdx. jeo.;a jqj o" wm<br />
uq¿ukskau b,lal.; jkqfha wdo¾Yfha uQ,sl wx. u;h'<br />
rEm igyk 5'<br />
{dkkSh iy ;SrK ls%hdud¾.j, .=Kd;aul wjia:d<br />
1' iQodkï ùu ^ie,iqï lsÍu iy lKavdhï iE§u&<br />
ld¾h m:h m%Yak iy wruqKq" meyeÈ,s lsÍu" .eg¨j úi£u i|yd wjYH úfYaI;d iy<br />
wdlD;suh fldkafoais w¾: ksrEmKh" ls%hdud¾. iy ;SrK .ekSfï l%u f;dard.ekSu"<br />
N+ñld mejreu" m%drïNl jev weröu"<br />
ls%hdj,shg W;af;ackhla iemhSu¦<br />
2' m%;srEm f.dvke.Su<br />
ixcdkk" u;jdo" fmr ±kqï" úl,am iy ks¾udKd;aul<br />
woyia tl;= lsÍu" úúOdldr wdl,am mßudKh úia;S¾Kh<br />
lsÍu" úys§ug bvlv §u¦ ;ju idlÉPd fkdue;" yqfola<br />
ufkdauh fYa%Ks.; lsÍï muKs¦<br />
3' úksYaph f.dvkexùu<br />
y÷kd.;a úl,am ikaikaokh iy iudf,dapkh" miqìï iy iïnkaO;d idlÉPd<br />
lsÍu' wkqms
300<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
.%ekafvdaß iy fndiaf.a .egqï úNjh ms
ks.uk wjia:dfõ § .%ekafvdaß mjikqfha" lKavdhu jvd;a u iqÿiq hehs yefÕk<br />
f;dard.ekSï u; tlÕ;ajhg meñKSu woyia lrk fyhska fidaÈis l%ufõo m%n, jk njhs'<br />
fndia mjik mßÈ is;Su iy yeÕSu fï jk úg úYd,;u ld¾hNdrh bgq lrhs' flfia fyda<br />
ls%hdj,sfha ks.ukhkays j,x.=Ndjh ms
302<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
fï ksid iyNd.S;aj m%udKh ie,ls,a,g .ekSfï§ gefkka njqï (Tennenbaum) iy Iañâ (Schmidt<br />
[1988]) f.a úYaf,aIKh fhdod.ekSu w.fkah'<br />
wëlaIljrfhl= lKavdhfï idudðlhskag ;SrK iïnkaOfhka w,am jYfhka muKla<br />
;SrK .ekSug bv foa kï Tyq fyda weh yeisfrkqfha wêldÍ f,i fyda md,lfhl= f,ih'<br />
lKavdhfï woyia jvd nrm;< f,i iudf,dapkh lrhs kï l
Em igyk 6 (<br />
gefkka fndaï iy iañâ Tannenbaum / Schimidt (1958) g wkqj<br />
;SrK .ekSfï ls%hdj,sfha§ iyNd.S;aj m%udK<br />
m%Odkshdf.a ;SrKh<br />
md,l $<br />
uÕfmkaùu<br />
WmfoaYkh<br />
we;=¿ wh ^1964& úiska fhdackd lr we;s .egqï úi|d,Sfï l%fudamdhhka .ek fidhdne,Sug<br />
lKavdhï ls%hd l< hq;=h'<br />
fláfhka i|yka l
304<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
rEm igyk 7 ( ;SrK .ekSfï ls%hdj,shl iyNd.s;aj m%udKh iy wjia:d<br />
^.a,di,a$ ,sÉf.daâ 1993" 142&<br />
ks.ukh<br />
úksYaph<br />
f.dvke.=u<br />
m%;srEm<br />
idOkh<br />
m%Odkshdf.a ;SrKh<br />
lsÍfï wjldY<br />
(leeway <strong>for</strong> deasim<br />
of the superior)<br />
taldêldÍ$<br />
wkq.%dyS<br />
iu}ld¾hfha isg<br />
iu-wjfndaOh<br />
WmfoaYkSh<br />
idu Ñka;kh<br />
iyNd.sl<br />
iu wkque;sfha<br />
isg<br />
iu idlÉPdj<br />
is;d u;d u mQ¾j wjia:d lrd wd.ukh ùug ;SrKh lr bÈßhg fkdhdug ;SrKh l< yelsh'<br />
úl,am jYfhka idudðl;ajfhys isÿjk fjkiaùï fya;=fjka fyda tlS jd;djrKfhys<br />
l,n,ldÍ njla fyda fjk;a fya;= ksid lKavdhula b;d È.= ld,hla tlu ixj¾Ok wjia:djl<br />
mej;shfyd;a"lKavdhfï bÈß .uk j
iy meyeÈ,s wkqyqre lsÍu i|yd ±ä leue;a;la tys m%uqL úh yelsh' m
306<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
flfia fj;;a" we;eï lKavdhï idudðlfhda mj;akd ;;ajhg Rcqj yd .egqïldÍj<br />
uqyqK§ug ;SrKh lr;s' fuys m%;sm,h ish¨ fokdg wúksYaÑ; úh yels w;r" iudodkuh wjê<br />
iy ndOdldÍ yd wd;;s ld, iSudjka w;r foda,kùï isÿúh yelsh'<br />
lKavdhï idudðlhska ish ld¾hhkg yqre ù ;jÿrg;a wuq;a;ka fkdjk ;;a;ajhg<br />
m;ajQ úg" Tjqyq ish h:d ;;a;ajh jvd;a t
4'2 m%;sudKlrKh - iajhx-Í;s ks¾udKh<br />
wka;¾-mqoa., jHdj¾;kh i|yd myiqlï ie,iSfï ksmqK;d<br />
wksjd¾hfhka u 1 - wjia:dfõ isg j¾Okh jk úfrdaO;d iy ye,yemamSïj,ska ñ§u"<br />
úfYaIfhka ld¾h ls%hdud¾.h meyeÈ,s lr .ekSu" i|yd lKavdhu iq¿ yd nrm;< ;SrK<br />
.Kkdjla .kq we;' M,odhsl ld¾h idOkh i|yd kï Yla;su;a Í;Ska ia:dms; l< hq;=h' fuu<br />
wjia:dfõ§" wfkl=;a lKavdhï ikao¾Nhkays id¾:l;ajh w;aú¢ lKavdhï kHdh iy Í;s lrd<br />
kej; .uka lrkq we;'<br />
.eg¨ yd iïnkaO ld¾h uÜgfï§ lKavdhug tys ksñ;a;$ ldrKh ksoyfia yeisrúh<br />
yelsh' th" ksis ls%hdud¾. iy jev mßmdá meyeÈ,sj ±laùug fukau kS;s wjir u.ska tajd<br />
wdrlaId lsÍu ms
308<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
lKavdhu widOdrK;ajhg ;ekla úh yels hdka;%Khla njg m;a l< yelsh' úIh uQ,Sh u;<br />
jk fuu wjOdrKh lKavdhfï oDV nj yd uDÿ nj hk folg u fya;=jk w;r tys<br />
we;=
wka;¾-mqoa., jHdj¾;kh i|yd myiqlï ie,iSfï ksmqK;d<br />
m%Njh fidhd n,d RKd;aul wx. ksIals%h lsÍug p¾hd iïuq;s we;s lr;s' bka lKavdhï<br />
idudðlhskag Tjqkaf.a fm!reIfha úúO me;slv iy Tjqkaf.a jevlghq;= fn§hdug bv fkd§<br />
taldnoaO lsÍug yels fõ' lKavdhula fï wdldrfhka f.dvke.Sfï ,d iy tlS ufkdaiudchSh<br />
uÜgug wkqrEm j idod.ekSfï,d id¾:l fõ kï Tjqka Tjqkaf.a b,lalhka o<br />
imqrd.kq we;'<br />
;=kajk wjia:dfõ" lKavdhu ish úNj Yla;Ska o j¾Okh lr .kS( th mjrk ,o<br />
ld¾hhka bgq lsÍug iqÿiq l%ufõo iy ;dCIKsl Wml%u imhd .kS' lv fkdl< hq;=<br />
idudkH tlÕ;d u; úYajdih ;eîu fjkqjg lKavdhu iajhx úkh" kuHYS,S;ajh iu. tla<br />
lsÍug bf.k .kq we;' fï wkqj" ms
310<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
fj; fhojqK o" tys zwmZ hk yeÕSu jEhñka j.d l< o" lKavdhu ndysr mqoa.,hka yd<br />
;jÿrg;a újD;j iy f.!rjdkaú;j iïnkaO;d f.dvk.d .kS'<br />
lKavdhu idïm%odhsl jákdlï mßiaÓ;sh uÜgulg mßK; jkafka fuu wjia:dfõ<br />
§ h' l,ska jQ mrdh;a; nj iy m%;smrdh;a; nj w;r wr.,h ^fnksia iy fIm¾â ^1956&<br />
wkqj& wka;¾-mrdh;a; njg m;a ù we;' úúOdldr jQ ndysr md,k úê {dkdkaú;j fhdod.ekSug<br />
Tjqka bf.k .kakd fyhska" lKavdhï idudðlhska iajhx - md,kh" wêIaGdkh iy ndysr<br />
md,kh w;r" ksjerÈ iunr;djh
fï wdldrhg m%;sjHQy.; lsÍfï iy kuHYS,Sj fjkiaùfï yelshdj Tmamq lrk<br />
lKavdhï" fuu ls%hdud¾.h iajdëkj yeisrùug bf.k .kq we;' Tjqkag ;uka w¨;a lr<br />
.ekSug;a" iEuúg u lKavdhï idudðlhskaf.a lKavdhfï ls%hdj,sh iy wjYH jd;djrKh<br />
^úfYaIfhka ixúOdk iy .kqfokqlrejkaf.a& ms
312<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
• oaú;aj kdhl;aj N+ñld iy tajdfha wkq.dñlhka w;r .egqï¦ fyda<br />
• idOdrK;ajh we;s ù ke;s wjia:djl § wkHhkaf.a ueÈy;aùï m%pKav;ajh u.ska j
m%;sixialrKfha IV jeks wjia:dj(<br />
• lKavdhï idudðlhskag w;HjYH lKavdhï fidhd.ekSfï ls%hdj,sh i|yd bjiSfï úúO<br />
uÜgï m%o¾Ykh l< yels w;r" W!k ixj¾ê; uÜgul§ ld¾hidOkhg ;=vq fok f.dvke.Su"<br />
le
314<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
id¾:l ls%hdldÍka" lKavdhfï ;ks idudðlhskaf.a wNs,dIhka iy b,lal<br />
iudf,dapkh fukau úYaf,aIKh o l< hq;=h'<br />
• lKavdhï ixj¾Okh i|yd tla tla idudðlfhl= fldmuK Yla;shla wdfhdackh lsÍug<br />
iQodkïo@<br />
• lKavdhu ;jÿrg;a ixj¾Okh l< hq;af;a flfiao hkak ms
• tla tla mqoa.,hd yeisÍï úê ú.%y lsÍug iy tajd ú.%y lsÍu i|yd m%;sfmdaIK l%ufõo<br />
Ndú; lsÍu'<br />
idudkHfhka" ls%hdldÍka yg iïmQ¾K lKavdhï" Wm lKavdhï fyda mqyqKq<br />
yjq,aldÍ;ajh iu. iïnkaO ù fuu w;ayod ne,Sï fufyhúh yelsh' wjidkfha lKavdhfï<br />
iuia; ixj¾Okhla we;súh yelafla lKavdhï idudðlhka Tjqka o ixj¾Okh jk ;rug<br />
muKs' ksielju lKavdhï ixj¾Okh hkq tla tla mqoa.,hkaf.a wjfndaOh iy úksYaph<br />
lsÍfï yelshdjka" .egqï ksrdlrK YlH;djhka iy iudÔh fhda.H;djhka hk fïjdfha<br />
iuia; jeä ÈhqKqjla úh hq;=h' ls%hdldÍ ijka§u" wkHhka wjfndaO lr .ekSu iy wkqkaf.a<br />
woyiaj, jákdlu ms
316<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
muKs" l%shdldÍka n,dfmdfrd;a;= jk id¾:l;ajh ,nd.; yelafla' wfkla who lr we;s<br />
mßÈ" ^ftiaudka 1978& fï iïnkaOfhka b;d id¾:l ;dCIKhla ilia lr we;' w¾nqohg ,la<br />
ù we;s lreKq úu¾YKhg ,la lsÍu u.ska m%Odk f;aud l=vd wkq ud;Dldjka f,i fn§ug<br />
fuys§ l%shdldÍkag yels jkq we;' fuys§ uyd mßudK idudkHlrKhlg jvd fyd¢ka iy<br />
iaÒrj idlÉPd l< yels fldgia yqjd ±lafõ' idlÉPduh wjia:djl§ fuh
wka;¾-mqoa., jHdj¾;kh i|yd myiqlï ie,iSfï ksmqK;d<br />
hq;= l%shdud¾. ilia lsÍu i|yd lKavdhïj,g ish w.hka iy m%;sudKhka" úfõpkd;aulj<br />
úYaf,aIKh lrkakg iydh fokak' l%shdldÍ wruqKq
318<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
m%;srEmKfhka iy ;uka wfkla md¾Yajhg bÈßm;a l< rEmfhka wE;ajk nj yefÕakï Tjqka ta<br />
fudfydf;a u ta ms
fujeks úu¾Ykd;aul l%ufõohla l%udkql+,j isÿ lrkafka kï" lKavdhfï<br />
idudðlfhdaa ish ld¾hNdrhka bgq lroa§ u tajdfha we;s n,mEu úu¾YKhg ,la lsÍfï<br />
mqreoaola we;s lr .ks;s' ish jHdmD;sfha lghq;=lrk w;r u Tjqka fï ms
320<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
ish lKavdhïj, m%.;sh uek ne,Sug;a" wkd.; ixj¾Okh i|yd ks¾foaY iemhSug;a<br />
myiqjk mßoafoka lKavdhï idudðlhskag fujeks fuj,ï Ndú;d lsÍug bvlv iemhSu b;d<br />
jeo.;a h' wjdikdjlg fuka fuu lafIa;%fha lghq;= lrk úúO woyia ork fndfyda úfYaI{fhda<br />
fuu y÷kd .ekSfï l%shdoduh isÿ lrk úg wixúOdkd;aul l%ufõohka Ndú; lrk w;r"<br />
Tjqkaf.a ks¾foaYhka tlalr .ekSu i|yd muKla iqúfYaIS w;a±lSï iyNd.Sjkakka iïnkaOfhka<br />
Ndú; lr;s' we;eï fyd| ixl,am ÈhqKq lr .ekSug fuys§ wjia:dj ie,iqK;a w¾nqo yd<br />
mj;sk .eg¨" lKavdhï uÜgñka tÈfkod uqyqKfok l%shdldÍkag thska we;af;a wju m%fhdackhls'<br />
lKavdhï ixj¾Okh" úfYaf,aIKh ryis.; ldrKhla jk ksid;a" lKavdhfï l%shdldÍ<br />
idudðlhskag tu f;dr;=re ,nd.; fkdyels jk ksid;a tys m%;sM,h t;rï i;=gqodhl ke;'<br />
fï ;;a;ajhg Woõ lsÍu i|yd ^f.dtÜia 1998& jeks ±kg mj;sk fuj,ï l%udkql+,j<br />
ÈhqKq lr .ekSu i|yd wm lghq;= l< hq;=h' úfYaIfhka u lKavdhï iy Tjqka yd iïnkaO<br />
ixúOdkhka w;r mj;sk wka;¾ mrdh;a;;dj mÍCIKhg Ndck l< hq;= w;r we;eï wjia:dj,<br />
m%;sixúOdkh l< hq;= fõ' fï i|yd úYaf,aIlhka lKavdhï yd ixúOdk w;r we;s .;sluh<br />
ufkda iudÔhNdjhka f;areï .ekSug jvd" ixúOdkhl ta yd iïnkaO ixialD;sluh iy<br />
;dlaIKsl fuj,ï iys; cd,hka we;=¿j mj;sk iudc wkqLKavhkays wfkHdkH wka;¾<br />
mrdh;a;;dj ms
wka;¾-mqoa., jHdj¾;kh i|yd myiqlï ie,iSfï ksmqK;d<br />
Eiseman, J. 1978. "Reconciling 'incompatible positions',“ Journal of Applied Behavioral Science,<br />
14, 133- 150.<br />
Fisher, R., W. Ury and B. Patton 1991. Getting to Yes, Boston, Mass.: Penguin Putnam.<br />
Gal, T. and H. Gehring 1981. Betriebswirtschaftliche Planungs- und Entscheidungstechniken, Berlin/<br />
New York, NY: Gruyter Verlag.<br />
Glasl, F. 1982. "The process of conflict escalation and roles of third parties," in Bomers and Peterson,<br />
op. cit, 119-140.<br />
Glasl, F. 1984. <strong>Conflict</strong>en in organisaties voor sociaal werk. Unpublished survey of NPI. Zeist (NL).<br />
Glasl, F. 1994. The enterprise of the future: How companies develop, Stroud: Hawthorne Press.<br />
Glasl, F. 1996. Entwicklung und Reife von Arbeitsgruppen, Graz: Trigon Basiskonzept.<br />
Glasl, F. 1997. Konfliktmanagement, 5. Aufl., Bern/Stuttgart: Haupt.<br />
Glasl, F. 1999. Confronting <strong>Conflict</strong>: A First-Aid Kit <strong>for</strong> Handling <strong>Conflict</strong>, Stroud: Hawthorne Press.<br />
Glasl, F. and B. Lievegoed 1993. Dynamische Unternehmensentwicklung, Bern/Stuttgart: Haupt.<br />
Götz, J. 1998. Entwicklung eines Instruments zur Eigenevaluation der Gruppenreife und des<br />
Autonomiegrades von Teilautonomen Arbeitsgruppen, Salzburg: Universität Salzburg,<br />
Unveröffentlichte Diplomarbeit.<br />
Grandori, A. 1984. "A prescriptive contingency view of organizational decision making," Administrative<br />
Science Quarterly, vol. 29, 2: 192-209.<br />
Grandori, A. 1987. Perspective in Organization Theory, Cambridge, Mass: Harper & Row.<br />
Harrison, R. 1972. "Role-negotiation: a tough minded approach to team development," in Burke and<br />
Hornstein, op. cit.<br />
Hax, H. 1974. Entscheidungsmodelle in der Unternehmung, Reinbek bei Hamburg: Rowohlt.<br />
Hofstätter, R. 1957. Gruppendynamik, Reinbek bei Hamburg: Rowohlt.<br />
Janis, I. L. 1972. Victims of Groupthink, Atlanta, Ga: Houghton Mifflin.<br />
Katzenbach, J. and D. Smith 1993. The Wisdom of Teams, Boston, Mass: Harvard Business School.<br />
Langmaack, B. and M. Braune-Krickau 1995. Wie die Gruppe laufen lernt. Anregungen zum Planen<br />
und Leiten von Gruppen, Weinheim: Beltz.<br />
Redlich, A. 1997. Konflikt-Moderation, Hamburg: Windmühle.<br />
Rosenberg, M. B. 1999. Noviolent Communication, Del Mar: PuddleDancer Press.<br />
Rosenstiel, L. von 1992. Grundlagen der Organisationspsychologie, Stuttgart: Schäffer-Poeschel.<br />
Rubin, J., D. Pruitt and S.H. Kim 1994. Social <strong>Conflict</strong>. Escalation, Stalemate, and Settlement, New<br />
York, NY: McGraw-Hill.<br />
Scott-Morgan, P. and A. D. Little 1994. Die heimlichen Spielregeln. Die Macht der ungeschriebenen<br />
Gesetze in Unternehmen, Frankfurt/Main: Campus.<br />
Simon, H. 1975. Administrative Behavior: A Study of Decision-making Processes in Administrative<br />
Organization, New York, N.Y.: The Free Press.<br />
Tannenbaum, R. and W. H. Schmidt 1958. "How to choose a leadership pattern," Harvard Business<br />
Review, March/April, 95-101.<br />
Tuckman, B. W. 1965. "Developmental sequences in small groups," Psychological Bulletin No. 63,<br />
384-399.<br />
n,.ekajqï ls%hdj,s myiq lsÍu iy m%cdj f.dvkexùu<br />
321
322<br />
f*%âßÉ .a,eia,a iy rEä fnda,aßÉ<br />
Tuckman, B. W. and M. A. C. Jensen 1977. "Stages of small group development revisited," Group and<br />
Organization Studies , No. 2, 419-427.<br />
Vopel, K. 1994. Themenzentriertes Teamtraining, Salzhausen: ISKO.<br />
Vroom, V. H. and A. G. Jago 1978. "On the validity of the Vroom-Yetton model," Journal of Applied<br />
Psychology , No. 63, 151-162.<br />
Vroom, V. H. and P. W. Yetton 1973. Leadership and Decision-making, Pittsburgh: University of<br />
Pittsburgh Press.<br />
Wahren, H. K. 1994. Gruppen- und Teamarbeit in Unternehmen Berlin: Walter deGruyter.<br />
Walton, R. 1969. Interpersonal Peacemaking: Confrontation and Third Party Consultation, Reading:<br />
Addison Werley.<br />
Weeks, D. 1994. The Eight Essential Steps to <strong>Conflict</strong> Resolution, New York, NY: Putnam Books.<br />
Wheelan, S. A. 1990. Group Processes: A Developmental Perspective, Boston, Mass: Allyn &<br />
Bacon.