IU SHERBEJNE SHQIPTAREVE - Gazeta Express
IU SHERBEJNE SHQIPTAREVE - Gazeta Express
IU SHERBEJNE SHQIPTAREVE - Gazeta Express
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
24<br />
shkurteshqip<br />
Shkurt e shqip / e-mail: shkurteshqip@gazetaexpress.com<br />
tel: 038 76 76 76, fax: 038 76 76 78 adresa: Dardania 1/1 , Prishtinë<br />
Komentet e lexuesve në <strong>Express</strong> Online<br />
<strong>Express</strong>, 27 mars 2011<br />
Synimet e<br />
Brukselit<br />
Besniku (Prishtinë)<br />
Pse po diskutohet për vulat doganore, ato janë të defi nuara sipas konventave<br />
ndërkombëtare, dmth. në start po e humb shtetësinë e Kosovës, sovranitetin në<br />
atë pjesë dhe Kosovën si tërësi. Me këtë që jeni duke bërë veç është status ekstraspecial<br />
i Mitrovicës dhe ndarje e kësaj pjese të Kosovës. Kjo nuk duhet lejuar,<br />
edhe pse është premtuar nga Thaçi dhe Delli në Washington, muaj më parë.<br />
Visari (Gjermani)<br />
Të gjitha këto janë të pakuptimta dhe Zonja Tahiri lidhje nuk ka me politikë. Pse delegacioni<br />
shqiptar nuk del sikur Serbia dhe të thotë se nuk goxon të dalë jashtë Kushtetutës<br />
së Kosovës? Normal se të gjitha këto bisedime kanë të bëjnë me statusin e Kosovës.<br />
Driton Bakija (Gjakovë)<br />
Zonja Edita Tahiri, kontribuo që Kosova të hyjë në Evropën e Bashkuar.<br />
I Njohuri (Allemani)<br />
Në princip nuk jam kundër, mund të bisedohet. Ajo që nuk më pëlqen është: Bisedimet<br />
janë për afrimin e Serbisë në Unionin Evropian... Zonja Tahiri, pini kafe së<br />
bashku me atë serb, mirëpo ndërpreje atë shëtitje të dështuar që në fi llim...<br />
<strong>Express</strong>, 27 mars 2011<br />
Kroacia e Vogël<br />
Gjilanasi (Gjilan)<br />
Nuk është vetëm Janjeva me kroatë, kemi edhe Letnicën e Vitisë, ku ka edhe<br />
më tepër banorë. Se prej ku dhe nga kanë ardhur, nuk kam lexuar asnjëherë.<br />
Me të vërtetë është mirë që dikush të tregojë të vërtetën se nga janë. Ndoshta<br />
janë edhe dalmatë të ardhur. Apo nga Zara (ilirë). E pse ka premtu Thaçi,<br />
ne jemi mësuar me premtimet e tij. Llaf mas darke, thotë një fj alë.<br />
Memli (Gjakovë)<br />
100 familje dhe do të njihen si komunitet, premton Hashimi. Po<br />
pse nuk i kërkon Turqisë ta njohë komunitetin shqiptar atje? Ka<br />
mbi 100 mijë familje shqiptare me preardhje nga Kosova!<br />
Sylejman Morina (Zvicër)<br />
E vërteta është se këta nuk janë kroatë, por shqiptarë katolikë të ardhur nga Hasi<br />
i Thatë i Prizrenit. Edhe më qartë, janë familja e Atë Shtjefën Gjeçovit, por me kalimin<br />
e kohës janë asimiluar në kroatë, ngase kanë ushtruar zejen e përpunimit<br />
të arit në rajonet e Dalmacisë dhe kështu dalëngadalë janë asimiluar. Turp për<br />
Kryeministrin tonë Hashim Thaçi, që nuk kosultohet me historianë-specialistë të<br />
periudhave të ndryshme. Kroatët nuk e njohin Koloninë Arbëreshe në Zarë dhe<br />
rrethinë të Dalmacisë, ndërsa italianët e Istrisë i njohin, se kanë frikë nga Italia..<br />
Toni (Kosovë)<br />
Hashim Thaçi, edhe pak e "fl amuri” i Kosovës do t'i ketë 50 yje të komuniteteve<br />
që jetojnë këtu, tamam si fl amuri i SHBA me 50 yje.<br />
Halil Sadriu (Gjermani): para 4 oreve<br />
Një mahallë, një njohje e një nacionaliteti të ri... Zara dhe krejt Dalmacia ishin<br />
arbëreshë. A e njohu dikush në Kroaci apo gjetiu etnicitetin tonë? Do<br />
t’i dënojë historia këta maskarenj, nëse ne s’jemi të aftë t’i ndalim...<br />
Emrimbiemri (Te veni)<br />
A po e njihin edhe mahallën time si komunitet, se s`mbet kush<br />
po u njohur pakicë me Kushtetutën e Kosoves!?<br />
Sqarim<br />
Opinionet e botuara në rubrikën "Shkurteshqip"<br />
nuk shprehin qëndrimet e redaksisë.<br />
<strong>Express</strong><br />
E hënë, 28 mars 2011<br />
Frika si<br />
mentalitet<br />
Hajrulla Çeku<br />
Kultura e frikës, sado që është një term<br />
shumë i ri, po përdoret nga shkencëtarë,<br />
shkrimtarë, gazetarë e politikanë të caktuar<br />
për të shpjeguar një femonen relativisht<br />
të vjetër. Sipas tyre, individë të<br />
caktuar brenda shoqërisë, e nxisin dhe<br />
kultivojnë frikën tek publiku për arritjen<br />
e qëllimeve politike. Një refl ektim të këtij<br />
termi e gjejmë në dokumentarët e BBCsë,<br />
punuar nga gazetari Adam Curtis, ku ai<br />
fl et për politikën e frikës, duke argumentuar<br />
se politikanët e përdorin frikën tonë<br />
për të rritur fuqinë dhe kontrollin e tyre<br />
mbi shoqërinë. Ndërsa David Altheide në<br />
librin e tij për rolin e medias në kultivimin<br />
e frikës, analizon diskursin e frikës, brenda<br />
të cilit, frikën e interpreton si optikë<br />
përmes së cilës njerëzit e shohin botën, i<br />
përcaktojnë situatat shoqërore me të cilat<br />
ballafaqohen, konstruktojnë identitete<br />
dhe i strukturojnë marrëdhëniet e tyre.<br />
Reagimi i para disa ditëve i pushtetit në<br />
Kosovë, përmes mediave të kontrolluara,<br />
ndaj një iniciative legjitime të shoqërisë<br />
civile, dëshmoi edhe një herë për politikën<br />
e frikës. Ndonëse as demokracitë<br />
nuk janë imune ndaj kësaj praktike, kultivimi<br />
i frikës (bashkë me shpërblimin e<br />
lojalëve) është metodë e regjimeve autoritare<br />
për të ruajtur pushtetin e tyre.<br />
Frika, si mjet shumë efi kas për arritjen<br />
e qëllimeve politike, është gjithmonë në<br />
shërbim të elitave, derisa njerëzit dita<br />
ditës izolohen më tepër dhe fi llojnë të<br />
mos ndjehen pjesë e shoqërisë. Si Altheide,<br />
ashtu edhe Corey Robin në librin e tij<br />
mbi historinë politike të idesë së frikës,<br />
konkludojnë se frika është mjet represioni<br />
që përforcon (legjitimon) ndarjen e<br />
pabarabartë të fuqisë shoqërore. Regjimi<br />
autoritar në bërje i Hashim Thaçit, po e<br />
përdor politikën e frikës për të shtypur<br />
dhunshëm zërin kritik dhe mospajtues.<br />
Porosia e reagimit linçues të mediave të<br />
kontrolluara nga regjimi është me rreze të<br />
gjata dhe e prek shoqërinë gjerësisht. Përmes<br />
persekutimit publik të individëve të<br />
caktuar, po e disiplinojnë tërë shoqërinë,<br />
duke ju treguar se çfarë i pret në rast të<br />
shprehjes së mospajtimit. Përmes mediave<br />
të tyre, po bëjnë thirrje publike për<br />
linçim, duke e shndërruar zërin kritik në<br />
zë djalli, dhe apeli: gjuajeni djallin me<br />
gurë. Sepse nuk duan që dikush t’i trazojë<br />
në përvetësimin dhe shijimin e fuqisë dhe<br />
pasurisë së këtij vendi, përmes praktikave<br />
kleptokratike të qeverisjes.<br />
Në fjalimin e saj të vitit 1990 “Liria nga<br />
Frika”, liderja opozitare dhe avokatja e demokracisë<br />
në Birmaninë e sunduar nga<br />
junta ushtarake, Aung San Suu Kyi fl iste<br />
për përditshmërinë dhe zakonshmërinë<br />
e frikës në një sistem që i mohon edhe<br />
të drejtat elementare të njeriut. Mes tjerash,<br />
sipas San Suu Kyi frika nga burgosja,<br />
frika nga torturimi, frika nga vdekja,<br />
frika nga humbja e familjes, shokut, pasurisë,<br />
frika nga varfëria, frika nga izolimi,<br />
frika nga dështimi shndërrohen në<br />
përditshmërinë tonë. Në këtë linjë, në<br />
shkrimin e tij “Fuqia e të pafuqishmëve”<br />
(1978) mbi regjimin autoritar të Gustav<br />
Kusakut në Çekosllovaki, Vaclav Havel,<br />
disident dhe lider opozitar i asaj kohe,<br />
argumentonte se njerëzit nën regjimin e<br />
Kusakut orientohen, para se gjithash, në<br />
bazë të frikës. Kjo frikë, sipas tij, shpesh<br />
nuk është frikë nga burgosja ose ekzekutimi,<br />
por frikë nga humbja e vendit të<br />
punës, frikë nga pamundësia për të punuar<br />
në fushën e preferuar, ose frikë nga pamundësia<br />
që fëmija i dikujt të pajiset me<br />
diplomë universiteti. Frika – përfundon<br />
Havel – në këtë mënyrë, i detyron njerëzit<br />
të bëjnë çkado që është e nevojshme për<br />
të përftuar edhe favorin më të vogël të<br />
mundshëm. Si San Suu Kyi ashtu edhe<br />
Havel, përshkruajnë realitete ku frika<br />
imponohet si mentalitet i përgjithshëm i<br />
shoqërisë, duke ndikuar drejtpërdrejtë në<br />
përcaktimin e mendimeve dhe veprimeve<br />
të individëve. Regjimi autoritar në bërje i<br />
Hashim Thaçit i ka nxjerrë të gjitha mësimet<br />
nga historia e vonshme, por edhe e<br />
sotshmja e politikës së frikës. Deri sot, i<br />
ka realizuar me përpikmëri veprimet për<br />
ruajtjen e pushtetit. Me këtë përkushtim,<br />
ky regjim po na tregon që projekti i tyre<br />
është shumë serioz dhe që nuk do të ndalet,<br />
derisa të ngufatet e tërë jehona e zërit<br />
kritik në Kosovë.<br />
Por, si funksionon i tërë sistemi i politikës<br />
së frikës dhe a janë të aftë vetëm<br />
një grup njerëzish të zbatojnë këtë politikë?<br />
Në analizën e tij mbi shumësinë<br />
e aktorëve të përfshirë në fabrikimin e<br />
frikës politike, Robin konstaton se përveç<br />
elitave, edhe bashkëpunëtorët (lojalët,<br />
mediat, etj.), të distancuarit, dhe<br />
vetë viktimat (qytetarët) kanë rol qendror<br />
në këtë proces. Duke u ndalur në<br />
shoqërinë civile, Robin përmend faktin<br />
që aktorët socialë dhe ekonomikë, larg<br />
nga roli i tyre pengues ndaj frikës politike,<br />
shpesh mund të shndërrohen në<br />
bashkëpunëtore të elitës politike, në<br />
propagimin e represionit dhe frikës. Në<br />
Kosovë, vepron edhe një aktor shumë i<br />
fuqishëm, ai ndërkombëtar, i cili ka 12<br />
vjet që përmes praktikave neokoloniale<br />
të protektoratit dhe administrimit ndërkombëtar,<br />
ka kontribuuar aktivisht në<br />
krijimin dhe mirëmbajtjen e mentalitetit<br />
të frikës brenda shoqërisë kosovare. Për<br />
të funksionuar si duhet politika e frikës,<br />
kërkohet përfshirja e shumë aktorëve. Në<br />
situatën e krijuar para disa ditësh rreth<br />
një plani të veprimit të shoqërisë civile<br />
në Kosovë, të gjithë këta aktorë e luajtën<br />
rolin e tyre, përmes gjuhës linçuese (mediet),<br />
kërcënimeve (strukturat ilegale),<br />
distancimit (shoqëria civile), heshtjes<br />
(intelektualët) dhe mosdeklarimit (ndërkombëtarët).<br />
Ndërsa viktima (i frikësuari,<br />
qytetari) është aktori i fundit dhe kontribuesi<br />
kryesor në mirëmbajtjen e mentalitetit<br />
të frikës. Duke u frikësuar, ai i bën<br />
nderin më të madh këtij regjimi, ia zgjat<br />
kohën në pushtet.<br />
San Suu Kyi, në fund të fjalimit të saj<br />
mbi lirinë nga frika, përgjegjësinë e zbriti<br />
në nivel të qytetarëve. Një popull që aspiron<br />
të ndërtojë një shtet ku institucionet e<br />
forta dhe demokratike janë të ndërtuara<br />
si garanci kundër keqpërdorimit të pushtetit<br />
shtetëror, në rend të pare duhet të<br />
mësojnë të çlirojnë mendjet e tyre nga<br />
apatia dhe frika. Ajo përfundon optimiste,<br />
pasi beson që edhe nën makinerinë<br />
më shtypëse shtetërore, guximi shfaqet<br />
përsëri, pasi që frika nuk është gjendje e<br />
natyrshme e njeriut të civilizuar. Në linjë