17.08.2013 Views

I MBROJTI MASHTRUESIT - Gazeta Express

I MBROJTI MASHTRUESIT - Gazeta Express

I MBROJTI MASHTRUESIT - Gazeta Express

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

2<br />

Pressing<br />

Fjalët tona<br />

Në pajtim me<br />

Kushtetutën.<br />

MOTI PRISHTINË<br />

Sot<br />

Max: 27 °C<br />

Min: 14 °C<br />

Nesër<br />

GJK,<br />

Gjykata Kushtetuese e<br />

Republikës së Kosovës<br />

nxori Aktgjykimin e vet<br />

në rastet: KO 45/12 dhe<br />

KO 46/12, lidhur me<br />

kontestimin e ngritur nga<br />

12 deputetë të Kuvendit<br />

të Kosovës ndaj Ligjit për<br />

Fshatin Hoçë e Madhe<br />

dhe Ligjin për Qendrën<br />

Historike të Prizrenit.<br />

Këto ligje u miratuan nga<br />

Kuvendi i Kosovës më 20<br />

prill të vitit 2012.<br />

Integrimi i veriut<br />

përmes dialogut me<br />

qytetarët .<br />

ENVER HOXHAJ,<br />

Ministër i Jashtëm<br />

i Kosovës, i ka bërë<br />

këto komente në një<br />

intervistë për agjencinë<br />

kombëtare të lajmeve të<br />

Bullgarisë, BTA.<br />

Sistemi<br />

shëndetësor,<br />

aspak transparent.<br />

FSSHK<br />

Federata Sindikale<br />

e Shëndetësisë së<br />

Kosovë, në tryezën me<br />

temë, “Transparenca<br />

dhe llogaridhënia<br />

publike e institucioneve<br />

shëndetësore”, ku<br />

edhe është prezantuar<br />

raporti i monitorimit<br />

të institucioneve<br />

shëndetësore të vendit.<br />

Max: 31 °C<br />

Min: 16 °C<br />

<strong>Gazeta</strong> <strong>Express</strong> është botim i MediaWorks, LLC<br />

Adresa: Dardania 1/1<br />

Prishtinë, 10000, Kosovë<br />

E-Mail: info@gazetaexpress.com<br />

Tel. +381 (0)38 76 76 76; fax: 038 76 76 78<br />

www.gazetaexpress.com<br />

Pa ndryshime,<br />

një regjim<br />

autoritar i<br />

vendosur të<br />

shtyjë bërjen<br />

e reformave<br />

do të ketë<br />

rrezikun e<br />

përfundimit<br />

si Bashkimit<br />

Sovjetik dhe<br />

satelitët e saj.<br />

A do t’ia dalë<br />

gjenerata e re<br />

kineze për të<br />

nxjerrë jashtë<br />

krizës aktuale?<br />

E enjte, 28 qershor 2012<br />

Kryeredaktor: Leonard Kerquki leonard.kerquki@gazetaexpress.com<br />

Politikë: Shpend Limoni shpend.limoni@gazetaexpress.com Nacionale dhe siguri: Jeton Musliu jeton.musliu@gazetaexpress.com<br />

Ekonomi: Arben Hyseni arben.hyseni@gazetaexpress.com Bota: Arsim Buxhovi arsim.buxhovi@gazetaexpress.com<br />

Arte: Faton Raçi faton.raci@gazetaexpress.com Editorialet dhe Shkurt e Shqip: Arben Idrizi arben.idrizi@gazetaexpress.com<br />

Sport: Valdet Hasani valdet.hasani@gazetaexpress.com Fotografia: Atdhe Mulla atdhe.mulla@gazetaexpress.com,<br />

Drejtore e marketingut: Vjollca Musa, marketing@gazetaexpress.com redaksia: info@gazetaexpress.com tel: 038 76 76 76, ; fax: 038 76 76 78;<br />

Drejtor ekzekutiv: Shpend Jakupi, shpend.jakupi@gazetaexpress.com Shtypi: Roto Print Center: MediaWorks.<br />

Li Datong<br />

Një gjeneratë e<br />

re liderësh kinezë<br />

Viti 2012 do të mbahet mend për një vit elektoral<br />

në të gjithë botën. Në fund të dhjetorit do të jetë<br />

25 presidentë, midis të cilëve të disa prej fuqive<br />

botërore:SHBA, Rusia, Francë...dhe Kinë. Por në Republikën<br />

popullore të Kinës në zgjedhje nuk voton<br />

populli por elita në pushtet. Identiteti i timonierit<br />

nuk varet nga opinioni publik, por nga raportet e<br />

forcës brenda Komitetit Qendror të Partisë Komuniste<br />

kineze.<br />

Në shumë vende emri i presidentit të ri është një<br />

e panjohur deri në numërimin e votave. Në kinë,<br />

është e kundërta, zgjedhja e kreut të ri të shtetit<br />

(dhe sekretarit të përgjithshëm të partisë) është e<br />

njohur qysh në fi llim. Përpos një kataklizme, kongresi<br />

partisë që do të mbahet në fund të 2012 do<br />

të zgjedhë Xi Jingping si pasardhës i Hu Jintao. Por<br />

kësaj here kemi disa të reja. Kësaj here “kolegji”<br />

që vendosi për emërimin e Xi ishte i përbërë nga<br />

qindra funksionarë të lartë dhe jo nga një grup i<br />

vogël. Një sinjal i vogël që Kinë krerët e pushtetit<br />

po fi llojnë të kuptojnë se koha po ndryshon.<br />

Ndërsa vendi po përgatitet të jetojë periudhën<br />

Xi Jinping epoka e Hu Jintao po mbyllet. Si mund<br />

ta vlerësojnë dekadën e fundit, çfarë sinjalesh na<br />

jep ajo për të lexuar të ardhmen?<br />

Opinioni im është që këto 10 vite kanë qenë të karakterizuara<br />

nga mungesa e reformave politike,çka<br />

ka ndaluar zgjidhjen e disa problemeve sociale (si<br />

rritja e korrupsionit midis funksionarëve). Pasojat e<br />

tensioneve sociale kanë pasur një peshë të madhe,<br />

edhe në pikëpamjet ekonomike (shpenzimi për<br />

mbrojtjen e brendshme ka shkuar tej çdo parashikimi).<br />

Liderët aktualë kinezë janë shtyrë nga një obsesion<br />

për sigurinë dhe për këtë arsye kanë qenë të<br />

matur. Motivi ka shumë mundësi të jetë, që Hu Jintao<br />

dhe kolegët e tij në krye, komiteti i përhershëm<br />

i Politbyrosë – të ndajnë të njëjtën formim në një<br />

ambient të të mbyllur, që të imponon bindjen, seleksionon<br />

informacionet, preferon teknikën ndaj<br />

shkencave humane dhe sociale dhe dekurajon<br />

mendimin e pavarur. Por mbi të gjitha kanë mbi<br />

shpatulla një lëvizje politike ( që në disa raste vijnë<br />

nga familje të persekutuar gjatë revolucionin kulturor)që<br />

i ka mësuar të jenë besnikë dhe konformistë.<br />

Kjo strukturë mendore është forcuar nga formimi<br />

i tyre si “teknikë” ose “inxhinierë”. Nuk po fl asim<br />

pra për individë me largpamësi dhe ambiciozë, por<br />

për persona që e konsiderojnë statusin e tyre si një<br />

dhuratë nga lart, që duhet të ruhet me çdo kusht.<br />

Cilat janë mundësitë reale që gjenerata e Xi Jin-<br />

ping të jetë e ndryshme? Në një farë mënyrë sinjalet<br />

janë pozitive. Liderët e rinj në ngjitje janë rritur në<br />

periudhën e reformave dhe hapjes së fi lluar nga<br />

Ten Sio Ping në fund të viteve 70-të: dhe kanë pasur<br />

akses në një sasi të madhe informacioni, kanë jetuar<br />

në mirëqenie dhe janë angazhuar për të fi tuar<br />

pasuri e pushtet dhe kanë udhëtuar në perëndim.<br />

Këto bij të viteve 80-të po bëjnë politikë aktive dhe<br />

nuk janë ingranazh politik dhe njohin edhe botën<br />

e sipërmarrjes.<br />

Në veçanti tre midis tyre janë dalluar nga të tjerët:<br />

Xi Jinping, Liu Yuan (i biri i presidentit Liu Shaogi)<br />

e Bo Xilai (i biri i veteranit, Bo Yibo). Pothuajse të<br />

tre kanë nisur karrierën: pas diplomimit janë transferuar<br />

në provinca, ku kanë ndërtuar një bazë të<br />

mirë të pushtetit. Njëzet vjet më vonë ka hyrë në<br />

rrethine ngushtë të liderëve të partisë. Në pak kohë<br />

Xi Jinping doli në pah si i favorizuari për postin e<br />

sekretarit të përgjithshëm të partisë, ndërsa Bo Xilai<br />

u bë fi gura më e diskutuar e politikës kineze. Rënia<br />

e tij pas një sërë skandalesh në Congqing i ndaloi<br />

karrierën, dhe sot lojërat janë më të paparashikueshme<br />

se më parë.<br />

Ngjitja e bijve të veteranëve në krye të strukturës<br />

së pushtetit kinez duhet të favorizojë reformat,<br />

edhe pse vetëm për faktin që opozitarët do të kenë<br />

vështirësi në vënien në diskutim të kredencialeve<br />

të tyre. Në 2012 intelektuali Zhang Musheng botoi<br />

një libër në të cilën propozonte “një demokraci<br />

të re”, e nevojshme për të zgjidhur problemet e<br />

mbledhura në tre dekada të reformave ekonomike<br />

kineze. Sipas Zhang mbështetja e punëtorëve<br />

dhe fshatarëve mund të jetë e mundshme duke<br />

garantuar arsimimin, asistencën sanitare, përkujdesjen<br />

sociale, formimin dhe një garanci minimale<br />

të strehës, Ndër të tjera Zhang kërkon që partia të<br />

lejojë kundërshtimin dhe ekzistencën e sindikatave<br />

dhe shoqatave të punëtorëve, duke garantuar liri<br />

shtypi.<br />

Dhe për të bërë më shumë në mbrojtje në ambientit.<br />

Libri i Zhang Musheng ka hapur një debat<br />

prej 6 muajsh midis intelektualëve kinezë. Autor<br />

ka ritheksuar disa herë që një lidership i ri kolektiv<br />

kinez nuk mund të lejojë që situata të mbetet e<br />

pandryshuar. Dëshira për ndryshim e popullit, ka<br />

shpjeguar, është një realitet e papërmbajtshëm. Pa<br />

ndryshime, një regjim autoritar i vendosur të shtyjë<br />

bërjen e reformave do të ketë rrezikun e përfundimit<br />

si Bashkimit Sovjetik dhe satelitët e saj. A do<br />

t’ia dalë gjenerata e re kineze për të nxjerrë jashtë<br />

krizës aktuale?

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!