O ιερ ς τ πος και τα μνημεία - Πηγή
22.08.2013 • Views
Share Embed Flag

O ιερ ς τ πος και τα μνημεία - Πηγή

O ιερ ς τ πος και τα μνημεία - Πηγή

O ιερ ς τ πος και τα μνημεία - Πηγή

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
wwk.kathimerini.gr

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

2-31 AΦIEPΩMA<br />

O <strong>ιερ</strong><strong>ς</strong> <strong>τ</strong>π<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>α <strong>μνημεία</strong>.<br />

H ισ<strong>τ</strong>ρία <strong>τ</strong>υ ημισμένυ<br />

Mαν<strong>τ</strong>είυ <strong>και</strong> ρλ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

σ<strong>τ</strong>ην πλι<strong>τ</strong>ικκινωνική ωή<br />

<strong>τ</strong>υ Aραίυ Eλληνισμύ.<br />

T Iερ <strong>και</strong> <strong>τ</strong> Mαν<strong>τ</strong>εί. Mε<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ρησμύ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong> θεσμ<br />

<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> αμικ<strong>τ</strong>υνία<strong>ς</strong> επηρεάει<br />

<strong>και</strong> επεμαίνει ενεργη<strong>τ</strong>ικά<br />

σ<strong>τ</strong>α ισ<strong>τ</strong>ρικά γεγν<strong>τ</strong>α.<br />

Iσ<strong>τ</strong>ρική πρεία <strong>τ</strong>υ Δελικύ<br />

Iερύ.<br />

Aνασκαέ<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Γάλλυ<strong>ς</strong>.<br />

Eπει<strong>τ</strong>α απ μακρρνιε<strong>ς</strong><br />

διαπραγμα<strong>τ</strong>εύσει<strong>ς</strong> παρα-<br />

ωρήθηκε η έρευνα σ<strong>τ</strong>η Γαλλική<br />

Aραιλγική Σλή <strong>τ</strong><br />

1891.<br />

O αραιλγικ<strong>ς</strong> ώρ<strong>ς</strong>. Oι<br />

Δελί απ<strong>τ</strong>ελύν ένα υπαίθρι<br />

Mυσεί αραιελληνική<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ισ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong>.<br />

Tα αρισ<strong>τ</strong>υργήμα<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>υ<br />

Mυσείυ. Eργα <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> αναθήμα<strong>τ</strong>α<br />

απ <strong>τ</strong> Iερ <strong>και</strong> <strong>τ</strong><br />

Mαν<strong>τ</strong>εί, πρσελκύυν επισκέπ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

απ λ <strong>τ</strong>ν κσμ.<br />

Eικνε<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>.<br />

T <strong>τ</strong>πί σ<strong>τ</strong>άθηκε πηγή έμπνευση<strong>ς</strong><br />

για <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ιλ<strong>τ</strong>ε-<br />

νυ<strong>ς</strong> περιηγη<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> λά<strong>τ</strong>ρει<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ κλασικισμύ.<br />

<strong>Πηγή</strong> έμπνευση<strong>ς</strong> <strong>και</strong> για<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Eλληνε<strong>ς</strong>. Zωγραικά<br />

<strong>και</strong> αρακ<strong>τ</strong>ικά έργα με θέμα<br />

<strong>τ</strong>πία απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>.<br />

Oι Δελικέ<strong>ς</strong> Γιρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong>. Mε<br />

γνώμνα <strong>τ</strong>η λαϊκή παράδση,<br />

πραλλαν <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πνευμα<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> καλλι<strong>τ</strong>ενικέ<strong>ς</strong> αίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

Eλληνισμύ.<br />

T ραμα <strong>τ</strong>υ Σικελιανύ.<br />

H Δελική Iδέα εέραε <strong>τ</strong>ην<br />

πίσ<strong>τ</strong>η <strong>τ</strong>υ πιη<strong>τ</strong>ή σ<strong>τ</strong>η συμιλίωση<br />

<strong>και</strong> συμίωση <strong>τ</strong>ων ανθρώπων.<br />

Eυρωπαϊκ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ<br />

Kέν<strong>τ</strong>ρ. Σκπ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ είναι η ανάπ<strong>τ</strong>υη<br />

<strong>τ</strong>ων κινών πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικών<br />

σ<strong>τ</strong>ιείων, <strong>τ</strong>α πία ενώνυν<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> λαύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong>.<br />

Σ<strong>τ</strong>ι <strong>και</strong> πρπ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong>.<br />

Zωγραική παρακα<strong>τ</strong>αθήκη.<br />

O θεσμ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων ε<strong>τ</strong>ησίων εκθεσιακών<br />

συναν<strong>τ</strong>ήσεων σ<strong>τ</strong><br />

Eυρωπαϊκ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ Kέν<strong>τ</strong>ρ<br />

Δελών.<br />

Πάρκ Γλυπ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong>. Πρώ<strong>τ</strong>η<br />

Διεθνή<strong>ς</strong> Συνάν<strong>τ</strong>ηση με έργα<br />

δώδεκα Eυρωπαίων καλλι<strong>τ</strong>ε-<br />

νών.<br />

Δελικ <strong>τ</strong>πί <strong>και</strong> Aρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική.<br />

O ικισμ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Δελ-<br />

ών απ<strong>τ</strong>ελεί μυσεί <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> με<strong>τ</strong>απλεμική<strong>ς</strong><br />

ελληνική<strong>ς</strong> αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική<strong>ς</strong>.<br />

Eώυλλ: Tέμεν<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Πρναία<strong>ς</strong><br />

Aθηνά<strong>ς</strong>. T περίημ σε αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική<br />

σύλληψη <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ελει<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> εκ<strong>τ</strong>έλεσή<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ, κυκλικ κ<strong>τ</strong>ίρι, η θλ<strong>ς</strong>. Γύρω<br />

σ<strong>τ</strong>α 380 π.X. (ω<strong>τ</strong>. Nίκ<strong>ς</strong> Kκκαλιά<strong>ς</strong>).<br />

Yπεύθυν<strong>ς</strong> «Eπ<strong>τ</strong>ά Hμερών»:<br />

BHΣ. ΣTAYPAKAΣ<br />

2 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

«Παρνησιάδε<strong>ς</strong> δ’ ααίι κρυαί<br />

κα<strong>τ</strong>αλαμπμεναι <strong>τ</strong>ην ημερίαν<br />

αψίδα ρ<strong>τ</strong>ίσι δέν<strong>τ</strong>αι»<br />

Eυριπίδη<strong>ς</strong>, «Iων»¹<br />

Oι Δελί ρίσκν<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong>η Σ<strong>τ</strong>ερεά<br />

Eλλάδα, σ<strong>τ</strong> νμ Φωκίδα<strong>ς</strong>. H αρ-<br />

αία Φωκίδα ή<strong>τ</strong>αν η μισή απ <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>ωρινή<br />

σε έκ<strong>τ</strong>αση. Eίναι <strong>τ</strong>π<strong>ς</strong> κυρίω<strong>ς</strong><br />

ρειν<strong>ς</strong> πυ καλύπ<strong>τ</strong>ε<strong>τ</strong>αι απ <strong>τ</strong>ην ρσειρά<br />

<strong>τ</strong>υ Παρνασσύ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> δυ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

διακλαδώσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Eλικώνα.<br />

Σ<strong>τ</strong>ην πλαγιά <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αράδρα<strong>ς</strong>, ανάμεσα<br />

σ<strong>τ</strong>ν Παρνασσ <strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>ην Kίρ-<br />

η, σ’ ένα <strong>τ</strong>πί απερίγραπ<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> μριά<strong>ς</strong><br />

πυ κυριαρύν ι ελιέ<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>α κυπαρίσσια, κ<strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ηκε <strong>τ</strong>α αρ-<br />

αϊκά ρνια <strong>τ</strong> μαν<strong>τ</strong>εί <strong>τ</strong>ων Δελ-<br />

ών <strong>και</strong> <strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong> <strong>τ</strong>υ, πυ <strong>τ</strong>α απμεινάρια<br />

<strong>τ</strong>υ υπάρυν ακμη. Aπμεινάρια,<br />

άμεσα συνδεδεμένα ι μν<br />

με <strong>τ</strong>ην ισ<strong>τ</strong>ρία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eλλάδα<strong>ς</strong> αλλά<br />

<strong>και</strong> λκληρυ <strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε γνωσ<strong>τ</strong>ύ<br />

κσμυ.<br />

Σύμωνα με <strong>τ</strong>η μυθλγία, ι Δελ-<br />

ί πήραν <strong>τ</strong> νμά <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ν 7 π.X.<br />

αιώνα, πιθανώ<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong> δελύ<strong>ς</strong> πυ<br />

σημαίνει κιλιά, μή<strong>τ</strong>ρα, κίλν. O<br />

Δελ<strong>ς</strong> ή<strong>τ</strong>αν γι<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Πσειδώνα,<br />

θεύ <strong>τ</strong>ων υδά<strong>τ</strong>ων <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> μαινάδα<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ Δινυσυ Θυία<strong>ς</strong>, πυ ή<strong>τ</strong>αν κρη<br />

<strong>τ</strong>υ Kασ<strong>τ</strong>αλία, απ’ πυ <strong>και</strong> η Kασ<strong>τ</strong>α-<br />

A ΦIEPΩMA<br />

O <strong>ιερ</strong><strong>ς</strong> <strong>τ</strong>π<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>α <strong>μνημεία</strong><br />

H ισ<strong>τ</strong>ρία <strong>τ</strong>υ ημισμένυ Mαν<strong>τ</strong>είυ <strong>και</strong> ρλ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

σ<strong>τ</strong>ην πλι<strong>τ</strong>ικκινωνική ωή <strong>τ</strong>υ Aραίυ Eλληνισμύ<br />

λία πηγή. Tυ<strong>ς</strong> πρώ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ρησμύ<strong>ς</strong><br />

έδινε η Γη, μη<strong>τ</strong>έρα <strong>τ</strong>υ Πσειδώνα.<br />

Eκεί ρησμδ<strong>τ</strong>ύσε η μυθική Σί-<br />

υλλα, με<strong>τ</strong>ά η Hρίλη πυ νμάσ<strong>τ</strong>ηκε<br />

Πυθία απ <strong>τ</strong>ν Hρδ<strong>τ</strong>.<br />

T κεν<strong>τ</strong>ρικ σ<strong>τ</strong>ιεί <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> δελική<strong>ς</strong><br />

θελγία<strong>ς</strong> είναι αγώνα<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ καλύ<br />

με <strong>τ</strong> κακ, <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>άη<strong>ς</strong> με <strong>τ</strong>ην α<strong>τ</strong>αία.<br />

H<strong>τ</strong>αν πνευμα<strong>τ</strong>ική θρησκεία με επίκεν<strong>τ</strong>ρ<br />

<strong>τ</strong>ην ανθρώπινη ηθική. O Δία<strong>ς</strong> -<br />

Aπλλων αν<strong>τ</strong>ιπρσώπευε <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>άη.<br />

Συγκρύσθηκε με <strong>τ</strong>ν Πύθωνα <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<br />

Eπιμέλεια α<strong>ιερ</strong>ώμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>:<br />

ΠEΓKY KOYNENAKH<br />

Δελίνη, δράκν<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> πυ εκπρσωπύσαν<br />

<strong>τ</strong>α νερά, <strong>τ</strong>α σύννεα, <strong>τ</strong> θάνα<strong>τ</strong>.<br />

H νίκη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>άη<strong>ς</strong>, είε σαν απ<strong>τ</strong>έλεσμα<br />

να γίνει Aπλλων νέ<strong>ς</strong><br />

κυρίαρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ναύ...<br />

Oι Δελί είναι γεμά<strong>τ</strong>ι αραίυ<strong>ς</strong><br />

μύθυ<strong>ς</strong>. Yπάρει μω<strong>ς</strong> <strong>και</strong> η πραγμα<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α:<br />

Eκεί δημιυργήθηκε η<br />

πρώ<strong>τ</strong>η Aμικ<strong>τ</strong>υνία, σπυδαι<strong>τ</strong>ερ<strong>ς</strong><br />

ισ<strong>τ</strong>ρικ<strong>ς</strong> θεσμ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αραι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ν πί πλλί πρσμιάυν<br />

με <strong>τ</strong>ν σημεριν Oργανισμ Hνωμένων<br />

Eθνών. H<strong>τ</strong>αν μια θρησκευ<strong>τ</strong>ική ένωση<br />

δώδεκα πλεων - κρα<strong>τ</strong>ών απ<br />

<strong>τ</strong>η Σ<strong>τ</strong>ερεά <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην Πελπννησ, πυ<br />

αργ<strong>τ</strong>ερα εελίθηκε σε πλι<strong>τ</strong>ική.<br />

Σκπ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aμικ<strong>τ</strong>υνία<strong>ς</strong> ή<strong>τ</strong>αν η απαγρευση<br />

<strong>τ</strong>ων εθρπραιών με<strong>τ</strong>α-<br />

ύ <strong>τ</strong>ων μελών <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>, ενώ ι απάσει<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ή<strong>τ</strong>αν υπρεω<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong>.<br />

O Aγγελ<strong>ς</strong> Σικελιαν<strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong> ακρι-<br />

ώ<strong>ς</strong> ήθελε να αναιώσει: <strong>τ</strong>ην εν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<br />

με<strong>τ</strong>αύ <strong>τ</strong>ων Eλλήνων, μέσα απ<br />

κινύ<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ισμικύ<strong>ς</strong> δεσμύ<strong>ς</strong>. Γι’<br />

αυ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong> λγ άλλωσ<strong>τ</strong>ε δημιύργησε<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Δελικέ<strong>ς</strong> Γιρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong>, με αναπαρασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong><br />

αθλη<strong>τ</strong>ικών αγώνων <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αρ-<br />

αι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong>, θεα<strong>τ</strong>ρικέ<strong>ς</strong> παρασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong>,<br />

μυσικύ<strong>ς</strong> αγώνε<strong>ς</strong>.<br />

Σ<strong>τ</strong>ν <strong>ιερ</strong> <strong>τ</strong>π <strong>τ</strong>ων Δελών είναι<br />

α<strong>ιερ</strong>ωμένε<strong>ς</strong> ι «Eπ<strong>τ</strong>ά Hμέρε<strong>ς</strong>»: κείμενα<br />

γνωσ<strong>τ</strong>ών επισ<strong>τ</strong>ημνων, εε<strong>τ</strong>ά-<br />

υν <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> διαρε<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> άσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ισ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, κα<strong>τ</strong>αγράυν <strong>τ</strong>α αρισ<strong>τ</strong>υργήμα<strong>τ</strong>α<br />

πυ διασώθηκαν απ<br />

<strong>τ</strong> Iερ <strong>και</strong> <strong>τ</strong> Mαν<strong>τ</strong>εί. Σήμερα, <strong>τ</strong><br />

Eυρωπαϊκ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ Kέν<strong>τ</strong>ρ Δελ-<br />

ών πυ δημιυργήθηκε επί <strong>τ</strong>ων ημερών<br />

<strong>τ</strong>υ Kωνσ<strong>τ</strong>αν<strong>τ</strong>ίνυ Kαραμανλή,<br />

επιδιώκει μέσα απ πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικά<br />

<strong>και</strong> εκπαιδευ<strong>τ</strong>ικά πργράμμα<strong>τ</strong>α να επι<strong>τ</strong>ελέσει<br />

ένα σημαν<strong>τ</strong>ικ ρλ σ<strong>τ</strong><br />

σύγρν ευρωπαϊκ γίγνεσθαι...<br />

Σημείωση¹: «Kι ι κρέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Παρνασσύ<br />

ι απά<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> υπδέν<strong>τ</strong>αι λλαμπρε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

μέρα<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ν ήλι για άρη <strong>τ</strong>ων θνη<strong>τ</strong>ών».

Παράσ<strong>τ</strong>αση Γιγαν<strong>τ</strong>μαία<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong> δει <strong>τ</strong>μήμα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ρεια<strong>ς</strong> ωρυ <strong>τ</strong>ων Σινίων. Aν<strong>τ</strong>ιμέ<strong>τ</strong>ωπε<strong>ς</strong> άλαγγε<strong>ς</strong> Θεών <strong>και</strong> Γιγάν<strong>τ</strong>ων.<br />

T Iερ <strong>και</strong> <strong>τ</strong> Mαν<strong>τ</strong>εί<br />

Mε <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ρησμύ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong> θεσμ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αμικ<strong>τ</strong>υνία<strong>ς</strong> επηρεάει <strong>και</strong> επεμαίνει ενεργη<strong>τ</strong>ικά σ<strong>τ</strong>α ισ<strong>τ</strong>ρικά γεγν<strong>τ</strong>α<br />

Tυ Xρήσ<strong>τ</strong>υ Kαρύυ<br />

Aραιλγυ<br />

ΣTHN πλυ<strong>τ</strong>άραη ισ<strong>τ</strong>ρία <strong>τ</strong>ων Δελ-<br />

ών μπρύμε να διακρίνμε δύ<br />

περιδυ<strong>ς</strong> με διαρε<strong>τ</strong>ικ αρακ<strong>τ</strong>ήρα:<br />

1) Mια παλι<strong>τ</strong>ερη πυ κα<strong>τ</strong>εαίνει<br />

ώ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ν 4ν αι. π.X. <strong>και</strong><br />

2) Mια νεώ<strong>τ</strong>ερη απ <strong>τ</strong>ν 4ν αι.<br />

ώ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ην επικρά<strong>τ</strong>ηση <strong>τ</strong>υ Xρισ<strong>τ</strong>ιανισμύ.<br />

H παλι<strong>τ</strong>ερη περίδ<strong>ς</strong>, απ <strong>τ</strong>ν<br />

8 <strong>τ</strong>υλάισ<strong>τ</strong> αιώνα ώ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ν 4ν<br />

αι., σ<strong>τ</strong>α ρνια <strong>τ</strong>υ Φιλίππυ <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong>υ Aλεάνδρυ, είναι η περίδ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> μεγάλη<strong>ς</strong> ακμή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Δελικύ<br />

<strong>ιερ</strong>ύ. Eίναι <strong>τ</strong>α ρνια πυ αναπ<strong>τ</strong>ύσσε<strong>τ</strong>αι<br />

<strong>και</strong> ακμάει η «πλι<strong>ς</strong> –<br />

κρά<strong>τ</strong><strong>ς</strong>» – η ιδι<strong>τ</strong>υπη δηλαδή εκείνη<br />

<strong>και</strong> εν<strong>τ</strong>ελώ<strong>ς</strong> ελληνική μρή<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> ργάνωση<strong>ς</strong>, πυ<br />

κάθε πλη, μικρή ή μεγάλη, επιδιώκει<br />

<strong>και</strong> πε<strong>τ</strong>υαίνει να είναι απ κάθε<br />

άπψη ένα <strong>τ</strong>έλει, αυ<strong>τ</strong>νμ <strong>και</strong><br />

αύ<strong>τ</strong>αρκε<strong>ς</strong> κρά<strong>τ</strong><strong>ς</strong>.<br />

Σ<strong>τ</strong>α ρνια αυ<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong> Δελικ <strong>ιερ</strong><br />

δεν είναι απλώ<strong>ς</strong> ένα<strong>ς</strong> παθη<strong>τ</strong>ικ<strong>ς</strong><br />

καθρέ<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ελληνική<strong>ς</strong> ισ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong>,<br />

αλλά <strong>και</strong> ένα<strong>ς</strong> ενεργη<strong>τ</strong>ικ<strong>ς</strong><br />

συν<strong>τ</strong>ελεσ<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>: δηλαδή δεν<br />

πλυ<strong>τ</strong>ίε<strong>τ</strong>αι μν με <strong>τ</strong>α α<strong>ιερ</strong>ώμα<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>ων ισυρών <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ημέρα<strong>ς</strong>, ύ<strong>τ</strong>ε<br />

περιμένει <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ισ<strong>τ</strong>ρικέ<strong>ς</strong> περιπέ<strong>τ</strong>ειε<strong>ς</strong><br />

να καθρίσυν αυ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>ύη<br />

<strong>τ</strong>υ, αλλά επεμαίνει ενεργη<strong>τ</strong>ικά<br />

σ<strong>τ</strong>α ισ<strong>τ</strong>ρικά γεγν<strong>τ</strong>α <strong>και</strong> επηρεά-<br />

ει ώ<strong>ς</strong> ένα σημαν<strong>τ</strong>ικ αθμ <strong>τ</strong>ην<br />

πρεία <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, εί<strong>τ</strong>ε άμεσα με <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

ρησμύ<strong>ς</strong> εί<strong>τ</strong>ε έμμεσα με <strong>τ</strong> μέσ<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aμικ<strong>τ</strong>υνία<strong>ς</strong>.<br />

H Aμικ<strong>τ</strong>υνία<br />

Hδη σ<strong>τ</strong>ν 7ν αι. είε διαμρωθεί<br />

γύρω απ <strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Δήμη<strong>τ</strong>ρα<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>ην Aνθήλη, κν<strong>τ</strong>ά σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Θερμπύλε<strong>ς</strong>,<br />

μια Aμικ<strong>τ</strong>υνία (= ργάνωση<br />

<strong>τ</strong>ων περιίκων λαών = Aμικ<strong>τ</strong>υνε<strong>ς</strong>)<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> κεν<strong>τ</strong>ρική<strong>ς</strong> Eλλάδα<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

Θεσσαλών. Σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> συνελεύσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>,<br />

απ <strong>τ</strong>’ νμα <strong>τ</strong>ων γει<strong>τ</strong>νικών (Θερμπυλών<br />

νμάν<strong>τ</strong>αν –<strong>και</strong> πλύ<br />

αργ<strong>τ</strong>ερα ακμη– Πυλαίαι), πρέ-<br />

υσα θέση <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην πλειψηία εί-<br />

αν ι δυνα<strong>τ</strong>ί Θεσσαλί, πυ είαν<br />

μω<strong>ς</strong> πάν<strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε εθρικέ<strong>ς</strong> σέσει<strong>ς</strong> με<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ν<strong>τ</strong>ι<strong>τ</strong>έρυ<strong>ς</strong> Φωκεί<strong>ς</strong>. Oι Δελ-<br />

ί ή<strong>τ</strong>αν Φωκεί<strong>ς</strong> <strong>και</strong> αυ<strong>τ</strong>ί, αλλά, ενώ<br />

η πλη <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> δεν είε καμιά πρ- O λαευμέν<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong> ρά <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ανα<strong>τ</strong>λική<strong>ς</strong> Φαιδριάδα<strong>ς</strong> κρηναί<strong>ς</strong> «θάλαμ<strong>ς</strong>» <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Συνέεια σ<strong>τ</strong>ην 4η σελίδα<br />

Kασ<strong>τ</strong>αλία<strong>ς</strong> <strong>Πηγή</strong><strong>ς</strong>. (Φω<strong>τ</strong>. Nίκ<strong>ς</strong> Kκκαλιά<strong>ς</strong>).<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 3

Aναπαράσ<strong>τ</strong>αση <strong>τ</strong>υ Iερύ <strong>τ</strong>ων Δελών απ<br />

<strong>τ</strong>ν Γάλλ αρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>να Tournaire. Σ<strong>τ</strong> ώρ<br />

αυ<strong>τ</strong> διασ<strong>τ</strong>αυρώθηκαν λα <strong>τ</strong>α κσμϊσ<strong>τ</strong>ρικά<br />

γεγν<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eλληνική<strong>ς</strong> Iσ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong>. Eίναι<br />

ώρ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ν πί εναπθέ<strong>τ</strong>ν<strong>τ</strong>αν <strong>τ</strong>α αναθήμα<strong>τ</strong>α<br />

απ λε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πλει<strong>ς</strong> - κρά<strong>τ</strong>η <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Aραία<strong>ς</strong> Eλλάδα<strong>ς</strong>, πλύ<strong>τ</strong>ιμι θησαυρί – μερικί<br />

απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> πίυ<strong>ς</strong> ιλενύν<strong>τ</strong>αι σήμερα<br />

σ<strong>τ</strong> Mυσεί <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πλη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Δελών.<br />

Aναπαράσ<strong>τ</strong>αση <strong>τ</strong>υ άδυ<strong>τ</strong>υ, <strong>τ</strong>υ μέρυ<strong>ς</strong> εκείνυ <strong>τ</strong>υ ναύ <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα, πυ η<br />

Πυθία, καθισμένη πάνω σ<strong>τ</strong>ν Tρίπδα –δίπλα σ<strong>τ</strong>η δάνη <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ν Oμαλ– έδινε<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ρησμύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>. Σ<strong>τ</strong>α δειά, «ίκ<strong>ς</strong>» (δωμά<strong>τ</strong>ι) πυ περίμεναν ι πρσκυνη<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> η<strong>τ</strong>ύσαν ρησμ.<br />

4 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

Συνέεια απ <strong>τ</strong>ην 3η σελίδα<br />

ϋπθεση για να απκ<strong>τ</strong>ήσει εωρισ<strong>τ</strong>ή<br />

δική <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ική δύναμη, <strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong><br />

<strong>τ</strong>υ θεύ μω<strong>ς</strong> είε <strong>και</strong> ηθική<br />

δύναμη <strong>και</strong> υλικά συμέρν<strong>τ</strong>α ιδιαί<strong>τ</strong>ερα.<br />

E<strong>τ</strong>σι, <strong>τ</strong> μεν <strong>ιερ</strong> ήθελε <strong>τ</strong>ην ανεαρ<strong>τ</strong>ησία<br />

<strong>τ</strong>υ <strong>και</strong> πρ πάν<strong>τ</strong>ων <strong>τ</strong>ην<br />

εασάλιση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ελευθερία<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

πρσκυνη<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ· <strong>τ</strong>ων άλλων Φωκέων<br />

μω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> ικνμικ <strong>και</strong> πλι<strong>τ</strong>ικ<br />

συμέρν ή<strong>τ</strong>αν να <strong>τ</strong> έυν<br />

σ<strong>τ</strong>ν έλεγ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>.<br />

H σύγκρυση αυ<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>ων συμερν<strong>τ</strong>ων<br />

<strong>τ</strong>υ μεγάλυ Φωκικύ <strong>ιερ</strong>ύ<br />

με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ιλδίε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> επιδιώει<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ υπλιπυ Φωκικύ λαύ είναι<br />

ένα μνιμ αρακ<strong>τ</strong>ηρισ<strong>τ</strong>ικ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> μακρινή<strong>ς</strong><br />

Δελική<strong>ς</strong> ισ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong>, πυ πρκάλεσε<br />

μέσα σε 250 ρνια 4 πλέμυ<strong>ς</strong>,<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> λεγμενυ<strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong>ύ<strong>ς</strong>, <strong>και</strong><br />

σ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>έλ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ην κα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ρή <strong>τ</strong>ων Φωκέων<br />

- πρώ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong><strong>ς</strong> πλεμ<strong>ς</strong> γίνε<strong>τ</strong>αι<br />

ακριώ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>α ρνια <strong>τ</strong>ύ<strong>τ</strong>α,<br />

σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αρέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ 6υ αιώνα.<br />

Oι Δελί είαν η<strong>τ</strong>ήσει <strong>τ</strong>ην επέμαση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aμικ<strong>τ</strong>υνία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

Θερμπυλών, επειδή ι Φωκεί<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Kρίσα<strong>ς</strong>, αν<strong>τ</strong>ίθε<strong>τ</strong>α με <strong>τ</strong>α πρσ<strong>τ</strong>άγμα<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>ων Aμικ<strong>τ</strong>υνων, εακλυθύσαν<br />

να ρλγύν αριά <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>

πρσκυνη<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> πυ έρν<strong>τ</strong>αν απ <strong>τ</strong>η<br />

θάλασσα <strong>και</strong> περνύσαν απ <strong>τ</strong> λιμάνι,<br />

<strong>τ</strong>ην Kίρρα, <strong>και</strong> απ <strong>τ</strong> Kρισαί<br />

πεδί.<br />

Δεκάρν<strong>ς</strong> πλεμ<strong>ς</strong><br />

T<strong>τ</strong>ε ι Aμικ<strong>τ</strong>ύνε<strong>ς</strong> εκήρυαν<br />

<strong>ιερ</strong> πλεμ κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Kρίσα<strong>ς</strong>, σ<strong>τ</strong>ν<br />

πίν έλααν μέρ<strong>ς</strong> εναν<strong>τ</strong>ίν <strong>τ</strong>ων<br />

Kρισαίων <strong>και</strong> ι Aθηναίι με <strong>τ</strong> Σλωνα<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ν Aλκμέωνα (γέν<strong>ς</strong><br />

Aλκμεωνιδών) <strong>και</strong> πρπάν<strong>τ</strong>ων δυνα<strong>τ</strong><strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ύρανν<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αν<strong>τ</strong>ικρυνή<strong>ς</strong> Σικυών<strong>ς</strong><br />

(λίγ πι μέσα απ <strong>τ</strong> Kιά-<br />

<strong>τ</strong>) Kλεισθένη<strong>ς</strong>, πυ δεν ανε<strong>τ</strong>αν<br />

<strong>τ</strong>ην ανάπ<strong>τ</strong>υη δυνα<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> πλύσια<strong>ς</strong><br />

πλη<strong>ς</strong> αν<strong>τ</strong>ίκρυ σ<strong>τ</strong> κρά<strong>τ</strong><strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ. O<br />

πλεμ<strong>ς</strong> κρά<strong>τ</strong>ησε 10 ρνια <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ελείωσε<br />

κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>α 590 π.X.: ι δύ πλει<strong>ς</strong>,<br />

η Kρίσα <strong>και</strong> η Kίρρα, κα<strong>τ</strong>ασκά-<br />

<strong>τ</strong>ηκαν <strong>και</strong> η γη <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> α<strong>ιερ</strong>ώθηκε<br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> θεύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Δελών, ρίσ<strong>τ</strong>ηκε<br />

μάλισ<strong>τ</strong>α να μένει ακαλλιέργη<strong>τ</strong>η,<br />

έρσα. Aύ <strong>τ</strong>ελείωσε πλεμ<strong>ς</strong> η<br />

παλιά μεγάλη γιρ<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>υ Aπλλων<strong>ς</strong>,<br />

<strong>τ</strong>α Πύθια, αναδιργανώθηκε:<br />

ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε γίνν<strong>τ</strong>αν κάθε 8 ρνια, για<br />

ανάμνηση <strong>τ</strong>υ 8ρνυ καθαρμύ<br />

<strong>τ</strong>υ Aπλλων<strong>ς</strong> (αναγύρισε σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

Δελύ<strong>ς</strong> ύσ<strong>τ</strong>ερα απ 8 ρνια), <strong>και</strong><br />

έω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε ι αγώνε<strong>ς</strong> ή<strong>τ</strong>αν κυρίω<strong>ς</strong><br />

μυσικί, πρπάν<strong>τ</strong>ων η κα<strong>τ</strong>εήν<br />

απλλωνιακή κιθαρωδία <strong>και</strong> έψαλλαν<br />

άσμα<strong>τ</strong>α, <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> παιάνε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> κα<strong>τ</strong>ε-<br />

ήν <strong>τ</strong>ν λεγμεν πυθικ νμ,<br />

πυ η σύνθεσή <strong>τ</strong>υ <strong>και</strong> ρυθμ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ ή<strong>τ</strong>αν μίμηση <strong>τ</strong>υ νυ <strong>τ</strong>υ<br />

δράκν<strong>τ</strong><strong>ς</strong>.<br />

Tώρα <strong>τ</strong>α Πύθια ρίσ<strong>τ</strong>ηκαν να γίνν<strong>τ</strong>αι<br />

κάθε <strong>τ</strong>έσσερα ρνια με <strong>τ</strong>ην<br />

εππ<strong>τ</strong>εία <strong>τ</strong>ων Aμικ<strong>τ</strong>υνων <strong>και</strong><br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> μυσικύ<strong>ς</strong> αγώνε<strong>ς</strong> πρσθεσαν<br />

<strong>και</strong> γυμνικύ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ιππικύ<strong>ς</strong>, πω<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>ην Oλυμπία· γίνν<strong>τ</strong>αν <strong>τ</strong> μή-<br />

να Bυκά<strong>τ</strong>ι (=Aύγυσ<strong>τ</strong> - Σεπ<strong>τ</strong>έμ-<br />

ρι)· <strong>τ</strong> έπαθλ ή<strong>τ</strong>αν σ<strong>τ</strong>έαν<strong>ς</strong> απ<br />

δάνη, <strong>τ</strong> δέν<strong>τ</strong>ρ <strong>τ</strong>υ Aπλλων<strong>ς</strong>.<br />

H πρώ<strong>τ</strong>η Πυθιά<strong>ς</strong> αρίει <strong>τ</strong> 582<br />

π.X. Tη ρνιά αυ<strong>τ</strong>ή σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ιππικύ<strong>ς</strong><br />

αγώνε<strong>ς</strong> ενίκησε με άρμα ένα<strong>ς</strong> απ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> σπυδαι<strong>τ</strong>ερυ<strong>ς</strong> νικη<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

<strong>ιερ</strong>ύ πλέμυ, Kλεισθένη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Σικυών<strong>ς</strong>.<br />

H ήμη <strong>τ</strong>υ Mαν<strong>τ</strong>είυ<br />

H ηθική επιλή <strong>τ</strong>υ μαν<strong>τ</strong>είυ,<br />

πυ είε αρίσει πλύ παλι<strong>τ</strong>ερα,<br />

Συνέεια σ<strong>τ</strong>ην 6η σελίδα<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 5

Συνέεια απ <strong>τ</strong>ην 5η σελίδα<br />

μεγάλωνε, έαια λ <strong>και</strong> περισσ<strong>τ</strong>ερ<br />

<strong>και</strong> απλων<strong>τ</strong>ανε σε λ πι<br />

μακρινύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>πυ<strong>ς</strong>. E<strong>τ</strong>νίσαμε ήδη<br />

<strong>τ</strong>ι έπαιε σπυδαι<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong> μέρ<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>ν απικισμ, σ<strong>τ</strong>η λα<strong>τ</strong>ρεία, σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

καθαρμύ<strong>ς</strong> πυ είαν συνά σέση<br />

με <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ικύ<strong>ς</strong> αγώνε<strong>ς</strong> (Aθήνα<br />

- Eπιμενίδη<strong>ς</strong>), σ<strong>τ</strong>η νμθεσία (Λυκύργ<strong>ς</strong>).<br />

Mια εαιρε<strong>τ</strong>ικά εν<strong>τ</strong>υπωσιακή απδειη<br />

<strong>τ</strong>υ διεθνύ<strong>ς</strong> κύρυ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ή<strong>τ</strong>αν<br />

η μακρυά σειρά <strong>τ</strong>ων πλύσιων<br />

α<strong>ιερ</strong>ωμά<strong>τ</strong>ων <strong>τ</strong>ων ασιλιάδων <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Φρυγία<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Λυδία<strong>ς</strong>: επί 150<br />

ρνια, απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αρέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ 7υ αιώνα<br />

ώ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>α ρνια <strong>τ</strong>υ Kρίσυ σ<strong>τ</strong>α<br />

μέσα <strong>τ</strong>υ 6υ αι., λι, ωρί<strong>ς</strong> διακπή,<br />

επιη<strong>τ</strong>ύσαν με αναθήμα<strong>τ</strong>α παραμυθένιυ<br />

πλύ<strong>τ</strong>υ <strong>και</strong> εω<strong>τ</strong>ικά<br />

σ<strong>τ</strong>η μρή <strong>τ</strong>η ήθεια <strong>τ</strong>υ θεύ <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ευνϊκύ<strong>ς</strong> ρησμύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ για<br />

να σ<strong>τ</strong>ερεώσυν ή να απλώσυν <strong>τ</strong>ην<br />

ευσία <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>.<br />

Γι’ αυ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>αν <strong>τ</strong> 548 π.X. παλι<strong>ς</strong><br />

να<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Aπλλων<strong>ς</strong> –αυ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> πυ <br />

ύμν<strong>ς</strong> λέει <strong>τ</strong>ι <strong>τ</strong>ν έ<strong>τ</strong>ισε ίδι<strong>ς</strong> <br />

θε<strong>ς</strong>– εκάηκε απ <strong>τ</strong>υαία πυρκαγιά,<br />

η ασίωση σ<strong>τ</strong> Δελικ <strong>ιερ</strong> ι<br />

μν <strong>τ</strong>ων Eλλήνων, αλλά <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

ένων πυ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> είε επηρεάσει <br />

ελληνικ<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ισμ<strong>ς</strong>, ανερώθηκε<br />

αμέσω<strong>ς</strong> πρθυμη. Tα έδα για <strong>τ</strong><br />

ανα<strong>τ</strong>ίσιμ <strong>τ</strong>υ ναύ υπλγίσ<strong>τ</strong>ηκαν<br />

σε 300 <strong>τ</strong>άλαν<strong>τ</strong>α (1.800.000 αρ-<br />

αίε<strong>ς</strong> δραμέ<strong>ς</strong> = 10.800.000 δρ.<br />

<strong>τ</strong>υ 1912). Aπ’ αυ<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>α 225 <strong>τ</strong>άλαν<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>α μάεψαν ι Aμικ<strong>τ</strong>ύνε<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>α 75<br />

υπρεώθηκαν να <strong>τ</strong>α δώσυν ι ίδι-<br />

ι ι Δελί· επειδή μω<strong>ς</strong> κι αυ<strong>τ</strong>ά ή<strong>τ</strong>αν<br />

πάρα πλλά, ι Δελί έσ<strong>τ</strong>ειλαν<br />

ανθρώπυ<strong>ς</strong> για εράνυ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

άλλυ<strong>ς</strong> Eλληνε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> εδώ Eλλάδα<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ων απικιών <strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ιλέλληνε<strong>ς</strong><br />

ασιλιάδε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> αυ<strong>τ</strong>ί αν<strong>τ</strong>απκρίθηκαν<br />

πρθυμα· Aμασι<strong>ς</strong> π..<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aιγύπ<strong>τ</strong>υ <strong>και</strong> Kρίσ<strong>ς</strong> έδωσαν<br />

μεγάλα πσά.<br />

T <strong>τ</strong>ίσιμ <strong>τ</strong>υ νέυ ναύ <strong>τ</strong> πήραν<br />

ω<strong>ς</strong> εργλάι ι Aλκμεωνίδε<strong>ς</strong>,<br />

<strong>τ</strong> μεγάλ <strong>και</strong> περίημ αθηναϊκ<br />

σπί<strong>τ</strong>ι, πυ με <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> είαν<br />

σέσει<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>ν <strong>ιερ</strong> πλεμ ακμη<br />

<strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>α ρνια <strong>τ</strong>ύ<strong>τ</strong>α είαν ερισ<strong>τ</strong>εί<br />

απ <strong>τ</strong>ην Aθήνα απ <strong>τ</strong>ν εθρ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Πεισίσ<strong>τ</strong>ρα<strong>τ</strong>.<br />

Oι Aλκμεωνίδε<strong>ς</strong><br />

Oι Aλκμεωνίδε<strong>ς</strong> θέλν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> να κερδίσυν<br />

<strong>τ</strong> θε με <strong>τ</strong> μέρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> για<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> επιδιώει<strong>ς</strong>, έκαμαν<br />

<strong>τ</strong> να πλυ<strong>τ</strong>ελέσ<strong>τ</strong>ερ απ σ<br />

είαν υπρέωση: η συμωνία ή<strong>τ</strong>αν<br />

να γίνει να<strong>ς</strong> απ πυρί <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Kρίνθυ,<br />

αυ<strong>τ</strong>ί μω<strong>ς</strong> έκαμαν <strong>τ</strong>ην<br />

πρσψή <strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong>υλάισ<strong>τ</strong> απ πλύ<strong>τ</strong>ιμ<br />

παριαν μάρμαρ. Kαι <strong>τ</strong> μαν<strong>τ</strong>εί<br />

<strong>τ</strong>υ θεύ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> επλήρωσε με<br />

<strong>τ</strong> παραπάνω <strong>τ</strong>ην υπρέωση· δυσαρεσ<strong>τ</strong>ημέν<br />

<strong>και</strong> αυ<strong>τ</strong> απ <strong>τ</strong>ν Πεισίσ<strong>τ</strong>ρα<strong>τ</strong><br />

πυ ακλυθύσε πλι<strong>τ</strong>ική<br />

ανεαρ<strong>τ</strong>ησία<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελ-<br />

ύ<strong>ς</strong> (ευνησε περισσ<strong>τ</strong>ερ <strong>τ</strong> ιωνικ<br />

<strong>ιερ</strong> <strong>τ</strong>υ Aπλλων<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Δήλυ)<br />

δεν έπαψε να συμυλεύει<br />

κρυά <strong>και</strong> ανερά (με ρησμύ<strong>ς</strong>)<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Σπαρ<strong>τ</strong>ιά<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> να ρίυν <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>υραννίδα<br />

<strong>τ</strong>ων Πεισισ<strong>τ</strong>ρα<strong>τ</strong>ιδών, πράγμα<br />

πυ έγινε σ<strong>τ</strong>α 511 π.X. Oι Σπαρ<strong>τ</strong>ιά<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

γελάσ<strong>τ</strong>ηκαν έαια σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

λγαριασμύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> για<strong>τ</strong>ί <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>υραννίδα<br />

<strong>τ</strong>η διαδέ<strong>τ</strong>ηκε ι, πω<strong>ς</strong><br />

περίμεναν, η αρισ<strong>τ</strong>κρα<strong>τ</strong>ία, αλλά η<br />

6 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

O Aγία<strong>ς</strong>, διάσημ<strong>ς</strong> παγκρα<strong>τ</strong>ιασ<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong>, σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Πανελληνίυ<strong>ς</strong> Aγώνε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ 5υ αιώνα.<br />

Συνδέε<strong>τ</strong>αι με <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>ένη <strong>τ</strong>υ διάσημυ καλλι<strong>τ</strong>ένη <strong>τ</strong>ων ρνων <strong>τ</strong>υ Aλεάνδρυ,<br />

Λύσιππ.<br />

δημκρα<strong>τ</strong>ία με πρω<strong>τ</strong>αγωνισ<strong>τ</strong>ή πάλι<br />

έναν Aλκμεωνίδη, <strong>τ</strong> μεγάλ Kλεισθένη.<br />

H ιλία <strong>τ</strong>υ θεύ μω<strong>ς</strong> μένει<br />

σ<strong>τ</strong>αθερή <strong>και</strong> επικυρώνει έμμεσα <strong>τ</strong>η<br />

ρισπασ<strong>τ</strong>ική <strong>και</strong>ν<strong>τ</strong>μία <strong>τ</strong>υ Kλεισθένη,<br />

για<strong>τ</strong>ί η Πυθία είναι πυ διαλέγει<br />

<strong>τ</strong>α νμα<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>ων επωνύμων ηρώων<br />

για <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> 10 υλέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>και</strong>νύργια<strong>ς</strong><br />

πλι<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> ργάνωση<strong>ς</strong>.<br />

Περσικί πλεμι<br />

Σ<strong>τ</strong>α 480, παραμνέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Θερμπυλών<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Σαλαμίνα<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong> μαν<strong>τ</strong>εί<br />

κλνίσ<strong>τ</strong>ηκε λέπν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> λυ<strong>ς</strong><br />

σεδν <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ρειυ<strong>ς</strong> Eλληνε<strong>ς</strong>, απ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Mακεδνε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Θεσσαλύ<strong>ς</strong><br />

ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Bιω<strong>τ</strong>ύ<strong>ς</strong>, να γνα<strong>τ</strong>ίυν<br />

μπρ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ην περσική θεμηνία<br />

κι έγαε ρησμύ<strong>ς</strong> απαισιδυ<strong>ς</strong>,<br />

ικανύ<strong>ς</strong> να <strong>τ</strong>σακίσυν <strong>τ</strong> ηθικ<br />

<strong>τ</strong>ων Eλλήνων <strong>και</strong> να παραλύσυν<br />

<strong>τ</strong>ν αγώνα, αν ι Eλληνε<strong>ς</strong> δεν<br />

ρίσκν<strong>τ</strong>αν σ<strong>τ</strong>ην «καλή <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ώρα».<br />

Kαι μω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> ηθικ κύρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ<br />

δεν εημιώθηκε· δεν κλνίσ<strong>τ</strong>ηκε η<br />

πίσ<strong>τ</strong>η <strong>τ</strong>ων Eλλήνων σ<strong>τ</strong>ην αμερληψία<br />

<strong>τ</strong>υ θεύ «πυ κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην κρίση<br />

<strong>τ</strong>υ μιράει <strong>τ</strong>η νίκη ή <strong>τ</strong>ην ή<strong>τ</strong><strong>τ</strong>α». Γι’<br />

αυ<strong>τ</strong> με<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>η νίκη η ευγνωμσύνη<br />

<strong>τ</strong>ων Eλλήνων ελάμπρυνε <strong>τ</strong> Δελικ<br />

<strong>ιερ</strong> με αλλεπάλληλα πλύσια<br />

δώρα πυ <strong>τ</strong>α περισσ<strong>τ</strong>ερά <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ή<strong>τ</strong>αν<br />

<strong>και</strong> μναδική<strong>ς</strong> πι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> καλλι<strong>τ</strong>ενήμα<strong>τ</strong>α.<br />

Mέσα μω<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>α 50 ρνια με<strong>τ</strong>αύ<br />

<strong>τ</strong>ων Περσικών πλέμων <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ Πελπννησιακύ<br />

αν<strong>τ</strong>αγωνισμ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aθήνα<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Σπάρ<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ύνθηκε.<br />

Γύρω σ<strong>τ</strong>α μέσα <strong>τ</strong>υ 5υ αιώνα<br />

ι Φωκεί<strong>ς</strong> κα<strong>τ</strong>ρθωσαν, με <strong>τ</strong>η ήθεια<br />

<strong>τ</strong>ων Aθηναίων, ν’ απκ<strong>τ</strong>ήσυν<br />

πάλι καμιά εικσαριά ρνια <strong>τ</strong>ην<br />

πλι<strong>τ</strong>ική επικυριαρία σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελ-<br />

ύ<strong>ς</strong>, πράγμα πυ πρκάλεσε ένα<br />

δεύ<strong>τ</strong>ερ <strong>ιερ</strong> πλεμ, μακρ<strong>τ</strong>ερν<br />

πλύ απ <strong>τ</strong>ν πρώ<strong>τ</strong>, αλλά η επι<strong>τ</strong>υ-<br />

ία <strong>τ</strong>ων Φωκέων κρά<strong>τ</strong>ησε μν καμιά<br />

δεκαριά ρνια: με <strong>τ</strong>ην υπσ<strong>τ</strong>ήριη<br />

<strong>τ</strong>ων Σπαρ<strong>τ</strong>ια<strong>τ</strong>ών ι Δελί, <strong>τ</strong><br />

447, έγιναν πάλι ανεάρ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ι. Σ<strong>τ</strong>ν<br />

Πελπννησιακ πλεμ <strong>τ</strong> Δελικ<br />

<strong>ιερ</strong> πήρε ανι<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong> μέρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Σπάρ<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>· <strong>τ</strong>αν άρισε, έδωσε <strong>τ</strong><br />

μαν<strong>τ</strong>εί σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Σπαρ<strong>τ</strong>ιά<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> ρησμ<br />

<strong>τ</strong>ι θε<strong>ς</strong> θα <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ηθήσει «καλεσμέν<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> ακάλεσ<strong>τ</strong><strong>ς</strong>».<br />

Oύ<strong>τ</strong>ε <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ώρα μω<strong>ς</strong> αισθάνθηκε<br />

κανεί<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η σ<strong>τ</strong>άση αυ<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>υ μαν<strong>τ</strong>είυ<br />

σαν αθέμι<strong>τ</strong>η μερληψία: <strong>και</strong> απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

δυ αν<strong>τ</strong>ίθε<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> παρα<strong>τ</strong>άει<strong>ς</strong> συρρέ-<br />

υν σ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>έμεν<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Aπλλων<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>α<br />

αναθήμα<strong>τ</strong>α άθνα <strong>και</strong> επιδει<strong>τ</strong>ικά.<br />

H<strong>τ</strong>αν <strong>τ</strong>αυ<strong>τ</strong>ρνα έκραση ευγνωμσύνη<strong>ς</strong><br />

για <strong>τ</strong>ην επι<strong>τ</strong>υία, αλλά <strong>και</strong><br />

επίδειη δύναμη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> πρσπάθεια<br />

πρσε<strong>τ</strong>αιρισμύ <strong>τ</strong>υ θεύ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

άλλων Eλλήνων.<br />

O 4<strong>ς</strong> αιώνα<strong>ς</strong> είναι ρνια μεγάλων<br />

περιπε<strong>τ</strong>ειών για <strong>τ</strong> Δελικ ιε-<br />

Ωδή σ<strong>τ</strong>ν Aπλλωνα<br />

«Xρυσή κιθάρα π ’ει Aπλλωνα<strong>ς</strong><br />

με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> μρπλέυδε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Mύσε<strong>ς</strong><br />

κιν κ<strong>τ</strong>ήμα,<br />

σ<strong>τ</strong> πρσ<strong>τ</strong>αγμά <strong>τ</strong>υ υπάκυ<br />

<strong>τ</strong>ων ρευ<strong>τ</strong>ών <strong>τ</strong> ήμα<br />

ανίγει <strong>τ</strong>η αρύμενη γιρ<strong>τ</strong>ή<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>α σημάδια συ ακλυθύν<br />

πισ<strong>τ</strong>ά ι <strong>τ</strong>ραγυδισ<strong>τ</strong>άδε<strong>ς</strong>,<br />

<strong>τ</strong>αν, <strong>τ</strong>ρεμάμενη, κάνει<strong>ς</strong> αρή<br />

σ<strong>τ</strong>α πρανακρύσμα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>υ<br />

πυ <strong>τ</strong> ρ δηγύν.<br />

Συ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ ερύ <strong>τ</strong>υ κεραυνύ<br />

<strong>τ</strong>ην άθαρ<strong>τ</strong>η ω<strong>τ</strong>ιά <strong>τ</strong>η σήνει<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> πάνω σ<strong>τ</strong>υ Δι<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> σκήπ<strong>τ</strong>ρ <br />

αε<strong>τ</strong><strong>ς</strong><br />

λαγιάει, <strong>τ</strong>ων πυλιών ασιλιά<strong>ς</strong>,<br />

με κρεμασ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> γργ<strong>τ</strong>έρυγέ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ<br />

απ <strong>τ</strong>η μια κι άλλη μεριά.<br />

Kαι γύρω απ’ <strong>τ</strong> κεάλι <strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong>’ αγκυλω<strong>τ</strong><br />

<strong>τ</strong>υ άπλωσε<strong>ς</strong> σύγνε σκ<strong>τ</strong>εινωπ,<br />

γλυκί <strong>τ</strong>ων λέαρών <strong>τ</strong>υ κλείσ<strong>τ</strong>ρ,<br />

<strong>και</strong> υπνπαρμέν<strong>ς</strong> δω <strong>και</strong> κει<br />

<strong>τ</strong>η ράη <strong>τ</strong>υ αερυγιάει <strong>τ</strong>η υ<strong>τ</strong>ή<br />

απ <strong>τ</strong>η δύναμή <strong>τ</strong>υ δαμασμέν<strong>ς</strong>·<br />

για<strong>τ</strong>ί ω<strong>ς</strong> κι άγρι<strong>ς</strong> Aρη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>ρα-<br />

ειά<br />

<strong>τ</strong>ων κν<strong>τ</strong>αριών αίνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> αν<strong>τ</strong>άρα<br />

με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> γη<strong>τ</strong>ειέ<strong>ς</strong> συ <strong>τ</strong>ην καρδιά <strong>τ</strong>υ<br />

γαληνεύει,<br />

κι ι σαϊ<strong>τ</strong>ιέ<strong>ς</strong> συ <strong>τ</strong>ων θεών ευραίνυν<br />

<strong>τ</strong>ην ψυή<br />

άρη σ<strong>τ</strong>υ Φίυ <strong>τ</strong>η σή<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ων αθύκλπων Mυσών <strong>τ</strong>ην<br />

<strong>τ</strong>ένη.<br />

Mα πιυ<strong>ς</strong> Δία<strong>ς</strong> δεν αγαπά, αν<strong>τ</strong>αριάν<strong>τ</strong>αι<br />

<strong>τ</strong>ων Π<strong>ιερ</strong>ίδων <strong>τ</strong>η ωνή ν’ ακύνε<br />

<strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>η σ<strong>τ</strong>εριά <strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>ην άσωσ<strong>τ</strong>η<br />

θάλασσα»<br />

(Πρίμι <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> 1η<strong>ς</strong> Πυθική<strong>ς</strong> Ωδή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

Πινδάρυ. Mε<strong>τ</strong>άραση: I. Γρυπάρη<strong>ς</strong>).<br />

ρ, περιπε<strong>τ</strong>ειών πυ διασ<strong>τ</strong>αυρώνν<strong>τ</strong>αι<br />

με άλλα κσμϊσ<strong>τ</strong>ρικά γεγν<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ελληνική<strong>ς</strong> ισ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong>. Kα<strong>τ</strong>ά<br />

<strong>τ</strong> 373 π.X. δυνα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> σεισμ<strong>ς</strong> –ίσω<strong>ς</strong><br />

ίδι<strong>ς</strong> πυ σ<strong>τ</strong>η B. παραλία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Aαΐα<strong>ς</strong> εύλιαε σ<strong>τ</strong>η θάλασσα <strong>τ</strong>ην<br />

Eλίκη <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η Bύρα– γκρέμισε μεγάλυ<strong>ς</strong><br />

ράυ<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Φαιδριάδε<strong>ς</strong><br />

πυ πλάκωσαν <strong>και</strong> κα<strong>τ</strong>άσ<strong>τ</strong>ρεψαν<br />

<strong>τ</strong> να <strong>τ</strong>υ Aπλλων<strong>ς</strong>, δηλαδή<br />

<strong>τ</strong>ν αραϊκ <strong>τ</strong>ων Aλκμεωνιδών. Oι<br />

Eλληνε<strong>ς</strong> απασίυν πάλι να συν<strong>τ</strong>ρέυν<br />

λι με συνεισρέ<strong>ς</strong> για<br />

<strong>τ</strong>ην ανικδμηση <strong>τ</strong>υ ναύ <strong>και</strong> ι<br />

εργασίε<strong>ς</strong> αρίυν <strong>τ</strong> 369, αλλά<br />

πρωρύν σιγά· <strong>και</strong> <strong>τ</strong> 356 π.X. εσπάει<br />

<strong>τ</strong>ρί<strong>τ</strong><strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong><strong>ς</strong> πλεμ<strong>ς</strong> εναν<strong>τ</strong>ίν<br />

<strong>τ</strong>ων Φωκέων πάλι, πυ είαν<br />

κα<strong>τ</strong>απα<strong>τ</strong>ήσει μέρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong>ή<strong>ς</strong> γη<strong>ς</strong>.<br />

Oι Φωκεί<strong>ς</strong> κα<strong>τ</strong>ρθωσαν να κρα<strong>τ</strong>ηθύν<br />

κύριι <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ επί 10 ρνια,<br />

αλλά ι ανάγκε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ πλέμυ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> έκαμαν να άλυν έρι ι μν<br />

σ<strong>τ</strong>α ρήμα<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>υ ναύ, αλλά <strong>και</strong><br />

σ<strong>τ</strong>α <strong>ιερ</strong>ά αναθήμα<strong>τ</strong>α.<br />

Tα περισσ<strong>τ</strong>ερα απ <strong>τ</strong>α ρυσά<br />

<strong>και</strong> αργυρά α<strong>ιερ</strong>ώμα<strong>τ</strong>α <strong>και</strong> έργα<br />

<strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>α με<strong>τ</strong>έαλαν σε νμισμα<br />

<strong>και</strong> η πράη αυ<strong>τ</strong>ή δυνάμωσε <strong>τ</strong> εναν<strong>τ</strong>ίν<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> μίσ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Eλλήνων, πυ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> εθεώρησαν ασεεί<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>ιερ</strong>συλυ<strong>ς</strong>.<br />

O Φίλιππ<strong>ς</strong>, πυ ένα<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>έ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

πλεμ<strong>ς</strong> ευπηρε<strong>τ</strong>ύσε πλύ<br />

<strong>τ</strong>α πλι<strong>τ</strong>ικά <strong>τ</strong>υ σέδια, ανακα<strong>τ</strong>ώθηκε<br />

ενεργη<strong>τ</strong>ικά σ’ αυ<strong>τ</strong>ν <strong>και</strong> ε-

H Zωρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Σινίων. Παρισ<strong>τ</strong>άνει συνέλευση <strong>τ</strong>ων Oλυμπίων Θεών, πυ παρακλυθύν <strong>τ</strong>η μάη Eλλήνων <strong>και</strong> Tρώων, έ-<br />

ω απ <strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>είη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Tρία<strong>ς</strong>.<br />

ήθησε <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> εθρύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Φωκέων<br />

Θεσσαλύ<strong>ς</strong>, Λκρύ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> Θη-<br />

αίυ<strong>ς</strong>· <strong>τ</strong>έλ<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong> 346, ενίκησε <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

Φωκεί<strong>ς</strong> λκληρω<strong>τ</strong>ικά <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ανάγκασε<br />

να παραδθύν ωρί<strong>ς</strong> ρυ<strong>ς</strong>.<br />

T «κιν» <strong>τ</strong>ων Φωκέων διαλύθηκε,<br />

διώ<strong>τ</strong>ηκαν απ <strong>τ</strong>ην Aμικ<strong>τ</strong>υνία<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ψήυ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

πήρε Φίλιππ<strong>ς</strong>· υπρεώθηκαν ακμη<br />

να πληρώσυν σ<strong>τ</strong> Δελικ<br />

<strong>ιερ</strong> απημίωση <strong>τ</strong> κλσσιαί πσ<br />

<strong>τ</strong>ων 420 <strong>τ</strong>αλάν<strong>τ</strong>ων μέσα σε 15<br />

ρνια, πράγμα πυ ωέλησε πλύ<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> εργασίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ναύ, πυ είαν<br />

σεδν σ<strong>τ</strong>αμα<strong>τ</strong>ήσει σ<strong>τ</strong>α ρνια <strong>τ</strong>υ<br />

<strong>ιερ</strong>ύ πλέμυ.<br />

O 4<strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong><strong>ς</strong> πλεμ<strong>ς</strong><br />

Δεν εκρά<strong>τ</strong>ησε μω<strong>ς</strong> η ειρήνη γύρω<br />

απ <strong>τ</strong> Δελικ <strong>ιερ</strong> παραπάνω<br />

απ ε<strong>τ</strong>ά ρνια, για<strong>τ</strong>ί εκείνη <strong>τ</strong>η<br />

σ<strong>τ</strong>ιγμή δεν συνέερε σ<strong>τ</strong> Φίλιππ η<br />

ειρήνη: <strong>τ</strong> 339 εσπάει <strong>τ</strong>έ<strong>τ</strong>αρ<strong>τ</strong><strong>ς</strong><br />

<strong>ιερ</strong><strong>ς</strong> πλεμ<strong>ς</strong>, εναν<strong>τ</strong>ίν <strong>τ</strong>ων Λκρών<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aμισσα<strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>η ρά,<br />

<strong>και</strong> με πραση πάλι <strong>τ</strong>ην κα<strong>τ</strong>απά<strong>τ</strong>ηση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong>ή<strong>ς</strong> γη<strong>ς</strong>. Σ<strong>τ</strong> συνέδρι <strong>τ</strong>ων<br />

Aμικ<strong>τ</strong>υνων, πυ κάθε άνιη γιν<strong>τ</strong>ανε<br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>, γνωσ<strong>τ</strong><strong>ς</strong><br />

ρή<strong>τ</strong>ρα<strong>ς</strong> Aισίνη<strong>ς</strong>, αν<strong>τ</strong>ιπρσωπ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε (Πυλαγρα<strong>ς</strong>) <strong>τ</strong>ων Aθηναίων,<br />

για να απκρύσει μια επίθεση <strong>τ</strong>ων<br />

Aμισσέων, αλ<strong>τ</strong>ών αυ<strong>τ</strong>ών απ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> εθρύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Aθηναίων, <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

Θηαίυ<strong>ς</strong>, κα<strong>τ</strong>ηγρησε δριμύ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Aμισσεί<strong>ς</strong> για <strong>τ</strong>ην κα<strong>τ</strong>απά<strong>τ</strong>ηση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong>ή<strong>ς</strong> γη<strong>ς</strong>. (...)<br />

O Φίλιππ<strong>ς</strong> πρθυμα δέ<strong>τ</strong>ηκε <strong>τ</strong>ην<br />

αρηγία <strong>τ</strong>υ πλέμυ πυ <strong>τ</strong>υ ανάθεσαν<br />

ι Aμικ<strong>τ</strong>ύνε<strong>ς</strong>, κα<strong>τ</strong>έσ<strong>τ</strong>ρεψε<br />

<strong>τ</strong>ην Aμισσα <strong>και</strong> έδωσε πάλι <strong>τ</strong> Kρισαί<br />

πεδί σ<strong>τ</strong> θε, πρω<strong>τ</strong>ύ<strong>τ</strong>ερα μω<strong>ς</strong><br />

είε πιάσει <strong>τ</strong>ην Eλά<strong>τ</strong>εια <strong>και</strong> κα<strong>τ</strong>αάλει<br />

<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>ελευ<strong>τ</strong>αί πρπύργι<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ελληνική<strong>ς</strong> ελευθερία<strong>ς</strong> πυ απ<strong>τ</strong>ελύσαν<br />

ι Aθηναίι <strong>και</strong> ι Θηαί-<br />

ι, σύμμαι <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>ελευ<strong>τ</strong>αία σ<strong>τ</strong>ιγμή,<br />

σ<strong>τ</strong>ην περίημη μάη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Xαιρώνεια<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong> 338 π.X.<br />

O νέ<strong>ς</strong> να<strong>ς</strong><br />

Tέλ<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong> 333 π.X. έγιναν <strong>τ</strong>α εγκαίνια<br />

<strong>τ</strong>υ νέυ ναύ <strong>τ</strong>υ Aπλλων<strong>ς</strong>,<br />

πυ για <strong>τ</strong>ην ικδμησή <strong>τ</strong>υ<br />

δεύ<strong>τ</strong>ηκαν κάπυ 600 <strong>τ</strong>άλαν<strong>τ</strong>α,<br />

δηλαδή διπλάσια απ σα είαν<br />

ρειασ<strong>τ</strong>εί για <strong>τ</strong>ν παλι<strong>τ</strong>ερ να<br />

<strong>τ</strong>ων Aλκμεωνιδών. Σ<strong>τ</strong>α εγκαίνια πυ<br />

έγιναν με πλλή μεγαλπρέπεια ήλθαν<br />

αν<strong>τ</strong>ιπρσωπείε<strong>ς</strong>, «θεωρίε<strong>ς</strong>»,<br />

πλυάριθμε<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ελληνικέ<strong>ς</strong> πλει<strong>ς</strong>:<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αθηναϊκή<strong>ς</strong> «πυθαΐδ<strong>ς</strong>»<br />

πυ πρσερε σ<strong>τ</strong>ν Aπλλωνα ένα<br />

άλκινα <strong>τ</strong>ρίπδα ψηλν 1,75 μ., αρ-<br />

ηγί ή<strong>τ</strong>αν 10 επίσημα πρσωπα<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αθηναϊκή<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>εία<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>α πι<br />

πλύσια <strong>και</strong> αρν<strong>τ</strong>ικά σπί<strong>τ</strong>ια <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Aθήνα<strong>ς</strong>, π.. ι γνωσ<strong>τ</strong>ί ρή<strong>τ</strong>ρε<strong>ς</strong><br />

Λυκύργ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> Δημάδη<strong>ς</strong>. Σ<strong>τ</strong>ν Aρισ<strong>τ</strong><strong>τ</strong>έλη<br />

<strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>ν ανιψι <strong>τ</strong>υ Kαλλισθένη,<br />

ισ<strong>τ</strong>ριγρά <strong>τ</strong>υ Mεγάλυ<br />

Aλεάνδρυ, αναθέσανε <strong>τ</strong>ν ίδι<br />

<strong>και</strong>ρ ι Δελί να συν<strong>τ</strong>άυν <strong>και</strong>νύργι<br />

κα<strong>τ</strong>άλγ σων είαν νικήσει<br />

έω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε σ<strong>τ</strong>α Πύθια, επειδή <strong>τ</strong>α<br />

παλιά αρεία <strong>τ</strong>υ ναύ είαν αθεί<br />

με <strong>τ</strong>ην κα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ρή <strong>τ</strong>υ.<br />

Για <strong>τ</strong>ην ισ<strong>τ</strong>ρική αυ<strong>τ</strong>ή εργασία<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ι Δελί ε<strong>τ</strong>ίμησαν <strong>τ</strong>ν Aρισ<strong>τ</strong><strong>τ</strong>έλη<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ν Kαλλισθένη με ψή-<br />

ισμα πυ σώθηκε. O<strong>τ</strong>αν μω<strong>ς</strong>, με<strong>τ</strong>ά<br />

<strong>τ</strong> θάνα<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>υ Aλεάνδρυ, <strong>τ</strong><br />

323, λη σεδν η Eλλάδα εσηκώθηκε<br />

κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ων Mακεδνων ανακάλεσαν<br />

<strong>και</strong> ι Δελί <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ιμέ<strong>ς</strong> εκείνε<strong>ς</strong><br />

επειδή Aρισ<strong>τ</strong><strong>τ</strong>έλη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> η<br />

Σλή <strong>τ</strong>υ σ<strong>τ</strong>άθηκαν κν<strong>τ</strong>ά σ<strong>τ</strong>η Mακεδνική<br />

δυνασ<strong>τ</strong>εία.<br />

Mε <strong>τ</strong>ν Aλέανδρ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> διαδυ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ αρίει για λη <strong>τ</strong>ην<br />

Eλλάδα η λεγμενη ελληνισ<strong>τ</strong>ική επή<br />

<strong>και</strong> για <strong>τ</strong>η δελική ισ<strong>τ</strong>ρία η ΄<br />

περίδ<strong>ς</strong>. T αρακ<strong>τ</strong>ηρισ<strong>τ</strong>ικ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

νέα<strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> περιδυ, απ <strong>τ</strong>ην άπψη<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> ισ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong>, είναι <strong>τ</strong>ι<br />

<strong>τ</strong> Kρά<strong>τ</strong><strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> «πλη<strong>ς</strong>», αυ<strong>τ</strong>ή η παλιά<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>σ ελληνική μρή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

πλι<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> ργάνωση<strong>ς</strong>, διαλύε<strong>τ</strong>αι<br />

πια <strong>και</strong> δίνει <strong>τ</strong>η θέση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> σε νέυ<strong>ς</strong><br />

ευρύ<strong>τ</strong>ερυ<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ικύ<strong>ς</strong> ργανισμύ<strong>ς</strong>·<br />

εί<strong>τ</strong>ε δημκρα<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> μρή<strong>ς</strong>,<br />

πω<strong>ς</strong> είναι ι διάρε<strong>ς</strong> Συμπλι<strong>τ</strong>είε<strong>ς</strong><br />

(= μσπνδίε<strong>ς</strong>, Aι<strong>τ</strong>ωλική, Aαϊκή<br />

κ.λπ.), εί<strong>τ</strong>ε απλυ<strong>τ</strong>αρική<strong>ς</strong> μρ-<br />

ή<strong>ς</strong>, πω<strong>ς</strong> είναι ι ελληνισ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> μναρίε<strong>ς</strong>.<br />

Mέσα σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> νέυ<strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>ύ<strong>ς</strong> ρυ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong> Δελικ <strong>ιερ</strong> παίει μέρ<strong>ς</strong> εν<strong>τ</strong>ελώ<strong>ς</strong><br />

παθη<strong>τ</strong>ικ, είναι μν καθρέ-<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong>ι γίνε<strong>τ</strong>αι γύρω <strong>τ</strong>υ. T<br />

σέν<strong>τ</strong>αι πάν<strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε, αλλά –ώρια απ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ιδιώ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>– ι δυνα<strong>τ</strong>ί <strong>τ</strong> ρω<strong>τ</strong>ύν<br />

μάλλν για να επικυρώσει <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> επιθυμίε<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, πρω<strong>τ</strong>υλία δεν <strong>τ</strong>υ<br />

αναγνωρίυν· <strong>τ</strong>α α<strong>ιερ</strong>ώμα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

είναι πλύ λιγ<strong>τ</strong>ερ εκδήλωση ευλάεια<strong>ς</strong><br />

ή ευγνωμσύνη<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong> θε<br />

<strong>και</strong> πλύ περισσ<strong>τ</strong>ερ διακήρυη<br />

αν<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>ερή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πρσωπική<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

επι<strong>τ</strong>υία<strong>ς</strong>.<br />

Aι<strong>τ</strong>ωλική Συμπλι<strong>τ</strong>εία<br />

Aκριώ<strong>ς</strong> η Aι<strong>τ</strong>ωλική Συμπλι<strong>τ</strong>εία<br />

είναι πλι<strong>τ</strong>ικ<strong>ς</strong> κυρίαρ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong><br />

Δελικ <strong>ιερ</strong> λκληρ <strong>τ</strong>ν 3ν αι.,<br />

<strong>και</strong> με <strong>τ</strong>η ήθεια <strong>τ</strong>ων Aι<strong>τ</strong>ωλών ι<br />

Δελί γλι<strong>τ</strong>ώνυν <strong>τ</strong> 279 π.X. απ<br />

ένα σαρ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong> κίνδυν λεηλασία<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> κα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ρή<strong>ς</strong>, απ <strong>τ</strong>η ερή<br />

Γαλα<strong>τ</strong>ική επιδρμή.<br />

Oι κελ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> ρδέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Γαλα<strong>τ</strong>ών,<br />

ι ίδιε<strong>ς</strong> πυ ένα αιώνα πρω<strong>τ</strong>ύ<strong>τ</strong>ερα<br />

είαν <strong>τ</strong>άσει έω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η Pώμη, αύ<br />

κα<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>ρπωσαν <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Pωμαίυ<strong>ς</strong> <strong>και</strong><br />

εγκα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>άθηκαν σ<strong>τ</strong>η B. I<strong>τ</strong>αλία, πήραν<br />

ύσ<strong>τ</strong>ερα <strong>τ</strong> δρμ <strong>τ</strong>υ Δύναη<br />

<strong>και</strong> έ<strong>τ</strong>ασαν ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ην καρδιά <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Eλλάδα<strong>ς</strong>, αύ πέρασαν <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

Θερμπύλε<strong>ς</strong>· σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Eλληνε<strong>ς</strong> η αρ-<br />

αρική αυ<strong>τ</strong>ή επιδρμή έκανε εν<strong>τ</strong>ύπωση<br />

ανάλγη με <strong>τ</strong>ην Περσική.<br />

O<strong>τ</strong>αν με <strong>τ</strong>ν αρηγ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Bρένν έ-<br />

<strong>τ</strong>ασαν σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> απέω απ<br />

<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>έμεν<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Πρναία<strong>ς</strong>, ι ρυσί<br />

<strong>και</strong> επίρυσι ανδριάν<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ<br />

<strong>τ</strong>υ Aπλλων<strong>ς</strong>, πυ αίνν<strong>τ</strong>αν απ<br />

εκεί, άναψαν <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Γαλά<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> περισσ<strong>τ</strong>ερ.<br />

Aλλά <strong>και</strong> ι Eλληνε<strong>ς</strong> αν<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>άθηκαν<br />

<strong>και</strong> Θε<strong>ς</strong> ήθησε για<strong>τ</strong>ί, κα<strong>τ</strong>ά<br />

<strong>τ</strong>ην παράδση, πω<strong>ς</strong> <strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>ην επιδρμή<br />

<strong>τ</strong>ων Περσών, απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ρέ<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>α ινια κπηκαν ράια απ<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Φαιδριάδε<strong>ς</strong> πυ σκ<strong>τ</strong>ωσαν πλλύ<strong>ς</strong><br />

αράρυ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> έκαμαν<br />

να <strong>τ</strong> άλυν σ<strong>τ</strong>α πδια. Για ανάμνηση<br />

ι Aι<strong>τ</strong>ωλί ίδρυσαν <strong>και</strong>νύργια<br />

πανελλήνια γιρ<strong>τ</strong>ή <strong>και</strong> μυσικύ<strong>ς</strong><br />

αγώνε<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>α Σω<strong>τ</strong>ήρια, πυ γίνν<strong>τ</strong>αν<br />

κάθε ρν για <strong>τ</strong> Σω<strong>τ</strong>ήρα Δία<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ν Aπλλωνα...<br />

Σημείωση: T κείμεν απ<strong>τ</strong>ελεί απσπασμα<br />

απ <strong>τ</strong> ιλί <strong>τ</strong>υ αραιλγυ Xρήσ<strong>τ</strong>υ<br />

Kαρύυ «Δελί», Eκδσει<strong>ς</strong> «Eρμή<strong>ς</strong>»,<br />

Aθήνα, 1974.<br />

Iσ<strong>τ</strong>ρική πρεία<br />

<strong>τ</strong>υ Δελικύ Iερύ<br />

1600-1100 π.X. Δείγμα<strong>τ</strong>α ργανωμένη<strong>ς</strong><br />

ωή<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>η μυκηναϊκή επή.<br />

Eν<strong>τ</strong>πίσ<strong>τ</strong>ηκαν ευρήμα<strong>τ</strong>α<br />

σ<strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong> <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα <strong>και</strong> σ<strong>τ</strong><br />

<strong>ιερ</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aθηνά<strong>ς</strong> Πρναία<strong>ς</strong>. Δημιυργία<br />

<strong>τ</strong>υ μαν<strong>τ</strong>είυ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Γαία<strong>ς</strong>.<br />

1100-800 π.X. Kάθδ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Δωριέων.<br />

Kα<strong>τ</strong>άκ<strong>τ</strong>ηση <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ απ<br />

<strong>τ</strong>ν Aπλλωνα.<br />

8<strong>ς</strong>-4<strong>ς</strong> αι. π.X. T Iερ εελίσσε<strong>τ</strong>αι<br />

σε σπυδαί θρησκευ<strong>τ</strong>ικ <strong>και</strong><br />

πνευμα<strong>τ</strong>ικ κέν<strong>τ</strong>ρ <strong>τ</strong>ων Eλλήνων.<br />

590-580 π.X. Πρώ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong><strong>ς</strong> πλεμ<strong>ς</strong>.<br />

Kα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ρή <strong>τ</strong>ων πλεων Kίρρα<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> Kρίσα<strong>ς</strong>.<br />

448-446 π.X. Δεύ<strong>τ</strong>ερ<strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong><strong>ς</strong> πλεμ<strong>ς</strong>.<br />

Oι Φωκεί<strong>ς</strong> διέπρααν <strong>τ</strong>ην<br />

<strong>ιερ</strong>συλία να καλλ<strong>ιερ</strong>γήσυν<br />

<strong>τ</strong>ην <strong>ιερ</strong>ή πεδιάδα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Kρίσα<strong>ς</strong>.<br />

Διώ<strong>τ</strong>ηκαν απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Σπαρ<strong>τ</strong>ιά<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>,<br />

απκα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>άθηκαν απ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Aθηναίυ<strong>ς</strong>. T Iερ απέκ<strong>τ</strong>ησε<br />

πάλι <strong>τ</strong>ην ανεαρ<strong>τ</strong>ησία<br />

<strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong> 421 π.X.<br />

356-346 π.X. Oι Φωκεί<strong>ς</strong> με αρηγ<br />

<strong>τ</strong>ν Φιλμηλ κα<strong>τ</strong>έλααν <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

Δελύ<strong>ς</strong> (356 π..), <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ύρωσαν<br />

κι έμειναν κύριι εκεί<br />

δέκα ρνια. Eπέμαση <strong>τ</strong>υ<br />

ασιλιά Φιλίππυ <strong>τ</strong>υ Mακεδνα,<br />

ή<strong>τ</strong><strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>ων Φωκέων <strong>και</strong> εκδίωή<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> απ’ <strong>τ</strong>ην Aμικ<strong>τ</strong>υνία.<br />

339-338 π.X. Tέ<strong>τ</strong>αρ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong><strong>ς</strong> πλεμ<strong>ς</strong>.<br />

Oι Λκρί <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aμισσα<strong>ς</strong><br />

κα<strong>τ</strong>απά<strong>τ</strong>ησαν <strong>τ</strong>ην <strong>ιερ</strong>ή πεδιάδα.<br />

H αρηγία <strong>τ</strong>υ πλέμυ ανα<strong>τ</strong>έθηκε<br />

σ<strong>τ</strong> ασιλιά Φίλιππ.<br />

Oι Aμισσεί<strong>ς</strong> νικήθηκαν <strong>και</strong> <br />

<strong>τ</strong>π<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> πέρασε απ ω<strong>τ</strong>ιά<br />

<strong>και</strong> σίδερ.<br />

480 π.X. Eπιδρμή <strong>τ</strong>ων Περσών με<br />

κύρι σκπ <strong>τ</strong>ην αρπαγή <strong>τ</strong>ων<br />

πλύσιων α<strong>ιερ</strong>ωμά<strong>τ</strong>ων.<br />

279-275 π.X. Σ<strong>τ</strong>ίη Γαλα<strong>τ</strong>ών με αρ-<br />

ηγ <strong>τ</strong> Bρένν επι<strong>τ</strong>έθηκαν<br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> για να <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> λεηλα<strong>τ</strong>ήσυν.<br />

Tυ<strong>ς</strong> Γαλά<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> απώθησαν<br />

ι Aι<strong>τ</strong>ωλί, πυ έγιναν ι<br />

νέι κύριι <strong>τ</strong>υ Iερύ.<br />

86 π.X. O Pωμαί<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ρα<strong>τ</strong>ηγ<strong>ς</strong> Σύλλα<strong>ς</strong><br />

κα<strong>τ</strong>αλαμάνει <strong>τ</strong> Iερ <strong>και</strong><br />

αρπάει <strong>τ</strong>α πλύ<strong>τ</strong>ιμα α<strong>ιερ</strong>ώμα<strong>τ</strong>α.<br />

83 π.X. Eπιδρμή <strong>τ</strong>ων Mαίδων (Θρακική<br />

υλή) κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ων Δελών.<br />

Kαίυν <strong>τ</strong> να <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα.<br />

67 μ.X. O Nέρων λεηλά<strong>τ</strong>ησε <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

Δελύ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> μίρασε σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>ρα<strong>τ</strong>ιώ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong>ην <strong>ιερ</strong>ή γη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Kρίσσα<strong>ς</strong>.<br />

84 μ.X. O Δμη<strong>τ</strong>ιαν<strong>ς</strong> συν<strong>τ</strong>ήρησε <strong>τ</strong>α<br />

μισερειπωμένα κ<strong>τ</strong>ίρια <strong>τ</strong>υ Iερύ.<br />

394 μ.X. O Mέγα<strong>ς</strong> Θεδσι<strong>ς</strong>, με διά<strong>τ</strong>αγμά<br />

<strong>τ</strong>υ, απαγρευσε <strong>τ</strong>ην άσκηση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ειδωλλα<strong>τ</strong>ρική<strong>ς</strong> θρησκεία<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> έκλεισε <strong>τ</strong> Iερ. Για<br />

αρκε<strong>τ</strong> διάσ<strong>τ</strong>ημα με<strong>τ</strong>ά, ι Δελ-<br />

ί κα<strong>τ</strong>ικήθηκαν απ μία ρισ<strong>τ</strong>ιανική<br />

κιν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α <strong>και</strong> <strong>τ</strong>έλ<strong>ς</strong> εγκα<strong>τ</strong>αλείθηκαν<br />

ρισ<strong>τ</strong>ικά γύρω<br />

σ<strong>τ</strong>ν 7 αι. μ.X. O ώρ<strong>ς</strong><br />

σκεπάσ<strong>τ</strong>ηκε με ώμα απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

κα<strong>τ</strong>λισθήσει<strong>ς</strong> <strong>και</strong> πάνω εκεί<br />

εμανίσθηκε αργ<strong>τ</strong>ερα <strong>τ</strong> ωρι<br />

Kασ<strong>τ</strong>ρί.<br />

1891 T Kασ<strong>τ</strong>ρί απαλλ<strong>τ</strong>ριώθηκε <strong>και</strong><br />

η Γαλλική Aραιλγική Σλή<br />

άρισε αμέσω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ανασκαέ<strong>ς</strong>,<br />

ι πίε<strong>ς</strong> έεραν σ<strong>τ</strong>αδιακά σ<strong>τ</strong><br />

ω<strong>ς</strong> ανεκ<strong>τ</strong>ίμη<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> αραιλγικύ<strong>ς</strong><br />

θησαυρύ<strong>ς</strong>.<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 7

Πλά<strong>τ</strong>ωμα μπρσ<strong>τ</strong>ά σ<strong>τ</strong> να <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα, <strong>τ</strong>ην επή <strong>τ</strong>ων πρώ<strong>τ</strong>ων ανασκαών (1892;), απ <strong>τ</strong>η Γαλλική Aραιλγική Σλή. Διακρίνν<strong>τ</strong>αι ακμη <strong>τ</strong>α σπί<strong>τ</strong>ια <strong>τ</strong>υ ωριύ<br />

Kασ<strong>τ</strong>ρί, πω<strong>ς</strong> <strong>και</strong> η εκκλησία <strong>τ</strong>υ Aγίυ Nικλάυ, πυ αργ<strong>τ</strong>ερα εγκα<strong>τ</strong>αλείθηκαν.<br />

Aνασκαέ<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Γάλλυ<strong>ς</strong><br />

Eπει<strong>τ</strong>α απ μακρρνιε<strong>ς</strong> διαπραγμα<strong>τ</strong>εύσει<strong>ς</strong> παραωρήθηκε η έρευνα σ<strong>τ</strong>η Γαλλική Aραιλγική Σλή <strong>τ</strong> 1891<br />

Tυ Oliver Picard<br />

Eπί<strong>τ</strong>ιμυ Διευθυν<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Γαλλική<strong>ς</strong> Aραιλγική<strong>ς</strong><br />

Σλή<strong>ς</strong><br />

Oι Δελί, είναι, με<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην Aθήνα, η<br />

θέση πυ αναέρε<strong>τ</strong>αι συν<strong>τ</strong>ερα<br />

σ<strong>τ</strong>ην αραία ελληνική ιλλγία.T<br />

μαν<strong>τ</strong>εί υπνύσε πάν<strong>τ</strong>α πλύ ωηρ<br />

ενδιαέρν, ιδιαί<strong>τ</strong>ερα σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Πα<strong>τ</strong>έρε<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eκκλησία<strong>ς</strong>, πυ <strong>τ</strong> θεωρύσαν<br />

έργ <strong>τ</strong>υ διαλυ. H Aναγέννηση<br />

πρκάλεσε άνθηση σ<strong>τ</strong>ν<br />

<strong>τ</strong>μέα <strong>τ</strong>ων κλασικών σπυδών.<br />

E<strong>τ</strong>σι, ι Δελί, άρισαν πάλι να κεν<strong>τ</strong>ρίυν<br />

<strong>τ</strong> ενδιαέρν <strong>τ</strong>ων λγίων.<br />

H θέση <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>αυ<strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ηκε πλύ<br />

γρήγρα, ήδη, απ <strong>τ</strong>α μέσα <strong>τ</strong>υ<br />

15υ αιώνα, απ έναν έμπρ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Aνκνα<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>ν Kυριακ, πυ διάασε<br />

εκεί επιγραέ<strong>ς</strong> ι πίε<strong>ς</strong> ανέεραν<br />

<strong>τ</strong> νμα <strong>τ</strong>ων Δελών. Tν 18 αιώνα<br />

άρισαν να επισκέπ<strong>τ</strong>ν<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong>ην<br />

αραία πλη Γάλλι, αργ<strong>τ</strong>ερα<br />

Aγγλι <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ν 19 αιώνα Γερμανί.<br />

8 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

Oι περισσ<strong>τ</strong>ερι ή<strong>τ</strong>αν λγιι πυ έψαναν<br />

<strong>τ</strong>α ίνη <strong>τ</strong>ων αραίων μνημείων<br />

πυ περιέγρααν Hρδ<strong>τ</strong><strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> Παυσανία<strong>ς</strong>.<br />

Oι πρώ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> ανασκαέ<strong>ς</strong><br />

H ανεαρ<strong>τ</strong>ησία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eλλάδα<strong>ς</strong> κινη<strong>τ</strong>πίησε<br />

<strong>τ</strong> ενδιαέρν για <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

Δελύ<strong>ς</strong>. O Kαπδίσ<strong>τ</strong>ρια<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong> 1829<br />

έσ<strong>τ</strong>ειλε έναν αρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>να για να κάνει<br />

ανασκαέ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>η νεκρπλη. Aπ<br />

<strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε <strong>και</strong> με<strong>τ</strong>ά, η Aραιλγική Yπηρεσία<br />

ασλήθηκε με <strong>τ</strong>ην διαύλαη<br />

<strong>τ</strong>υ ώρυ καθώ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> μερικών αραι-<br />

<strong>τ</strong>ή<strong>τ</strong>ων πυ είαν συγκεν<strong>τ</strong>ρωθεί.<br />

Παράλληλα, ένι επισ<strong>τ</strong>ήμνε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ιδιαί<strong>τ</strong>ερα<br />

Γάλλι, πυ ανήκαν σ<strong>τ</strong>η<br />

Σλή πυ ιδρύθηκε <strong>τ</strong> 1846, καθώ<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> Γερμανί πυ ανήκαν σ<strong>τ</strong>ν περίγυρ<br />

<strong>τ</strong>υ Oθωνα, ήθελαν να επεκ<strong>τ</strong>είνυν<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ανασ<strong>και</strong>κέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> έρευνε<strong>ς</strong>.<br />

Oι Eλληνε<strong>ς</strong> αραιλγι πυ συνενώθηκαν<br />

πρκειμένυ να απ<strong>τ</strong>ελέσυν<br />

<strong>τ</strong>ην Aραιλγική E<strong>τ</strong>αιρεία, η<br />

πία ιδρύθηκε <strong>τ</strong> 1837, είαν επίση<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ην ίδια ιλδία. O K.O.<br />

Mueller εερεύνησε <strong>τ</strong> 1840 «υπγεια»<br />

πυ θα απδεικνυ<strong>τ</strong>αν <strong>τ</strong>ι ανήκαν<br />

σ<strong>τ</strong>ν πρνα. O P. Foucart, πυ<br />

θα γιν<strong>τ</strong>αν διευθυν<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Γαλλική<strong>ς</strong><br />

Σλή<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong> 1880 ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> 1892, ανέσκαψε<br />

σ<strong>τ</strong>η άση <strong>τ</strong>υ πλυγωνικύ<br />

<strong>τ</strong>ίυ <strong>και</strong> ανακάλυψε <strong>τ</strong> 1861 <strong>τ</strong>η<br />

Σίγγα <strong>τ</strong>ων Nαίων.<br />

T έαι, πάν<strong>τ</strong>ω<strong>ς</strong>, ή<strong>τ</strong>αν, <strong>τ</strong>ι έπρεπε<br />

να με<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>πισθεί <strong>τ</strong> ωρι πυ υπήρε<br />

εκεί, για<strong>τ</strong>ί, πω<strong>ς</strong> ρνύσαν<br />

ι αραιλγι απ λε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ώρε<strong>ς</strong>,<br />

δεν μπρύσαν αλλιώ<strong>ς</strong> να γίνυν σ-<br />

αρέ<strong>ς</strong> ανασ<strong>και</strong>κέ<strong>ς</strong> έρευνε<strong>ς</strong>.<br />

Aυ<strong>τ</strong> παραλίγ να γίνει, <strong>τ</strong>αν, με<strong>τ</strong>ά<br />

<strong>τ</strong> σεισμ <strong>τ</strong>υ 1870, ι κά<strong>τ</strong>ικι, ή<strong>τ</strong>ησαν<br />

να με<strong>τ</strong>αερθύν, για<strong>τ</strong>ί ύσαν<br />

σε ένα <strong>τ</strong>π επικίνδυν. H Eλλάδα,<br />

μω<strong>ς</strong>, εκείνη <strong>τ</strong>ην επή ή<strong>τ</strong>αν πλύ<br />

π<strong>τ</strong>ωή για κά<strong>τ</strong>ι <strong>τ</strong>έ<strong>τ</strong>ι. Oι διαδικασίε<strong>ς</strong><br />

επι<strong>τ</strong>αύνθηκαν, <strong>τ</strong>αν διρίσ<strong>τ</strong>ηκε P.<br />

Foucart διευθυν<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Γαλλική<strong>ς</strong><br />

Aραιλγική<strong>ς</strong> Σλή<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ην Aθήνα,<br />

πί<strong>ς</strong> πρσπάθησε να ανασκάψει<br />

<strong>τ</strong> ωρι. Tν ήθησε μια ευνϊκή<br />

συγκυρία: H Γαλλία δεν είε ακμη<br />

διευθε<strong>τ</strong>ήσει <strong>τ</strong>η διπλωμα<strong>τ</strong>ική ήθειά<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ην Eλλάδα. Πρκειμένυ<br />

η Eλλάδα να επι<strong>τ</strong>ύει, σ<strong>τ</strong> συνέδρι<br />

<strong>τ</strong>υ Bερλίνυ, <strong>τ</strong>ην εκ νέυ πρσάρ<strong>τ</strong>ηση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Θεσσαλία<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>η Mη<strong>τ</strong>έρα Πα<strong>τ</strong>ρίδα,<br />

η κυέρνηση <strong>τ</strong>υ Kυμυνδύρυ<br />

δεσμεύ<strong>τ</strong>ηκε με <strong>τ</strong>ην υπσεση<br />

να αναθέσει σ<strong>τ</strong>η Γαλλική Σλή<br />

<strong>τ</strong>ην ανασκαή <strong>τ</strong>ων Δελών, εισρρπών<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

με <strong>τ</strong>ην απαση πυ ανέθε<strong>τ</strong>ε<br />

<strong>τ</strong>ην ανασκαή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Oλυμπία<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Γερμανύ<strong>ς</strong>.<br />

Oι Γάλλι επισήμω<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong><br />

Oι νέε<strong>ς</strong> μω<strong>ς</strong> εκλγέ<strong>ς</strong> (Δεκ. 1881)<br />

έεραν σ<strong>τ</strong>ην ευσία <strong>τ</strong>ν Xαρίλα<br />

Tρικύπη, πρ<strong>τ</strong>ύ ψηισ<strong>τ</strong>εί σε<strong>τ</strong>ι-<br />

Συνέεια σ<strong>τ</strong>ην 10η σελίδα

H ανακάλυψη <strong>τ</strong>υ Bί<strong>τ</strong>ωνα, ένα<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> περίημυ<strong>ς</strong> νεαρύ<strong>ς</strong> διδύμυ<strong>ς</strong>, πυ είε δει σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> Hρδ<strong>τ</strong><strong>ς</strong>. H παράδση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> δαιδαλική<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ 7υ αιώνα<br />

είναι ακμη πλύ κν<strong>τ</strong>ινή, <strong>τ</strong>σ σ<strong>τ</strong> σήμα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> κεαλή<strong>ς</strong> σ <strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>ην ισυρή μρή, πυ υπάλλει <strong>τ</strong>ην ιδέα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> δράση<strong>ς</strong>.<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 9

Συνέεια απ <strong>τ</strong>ην 8η σελίδα<br />

κ<strong>ς</strong> νμ<strong>ς</strong>. Eκείν<strong>ς</strong>, παρ<strong>τ</strong>ι διαε-<br />

αίωνε <strong>τ</strong>ι θα σεασ<strong>τ</strong>εί <strong>τ</strong>ην απαση<br />

<strong>τ</strong>υ πρκα<strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong>υ, ήθελε εν<strong>τ</strong>ύ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

να επωεληθεί απ <strong>τ</strong>η<br />

συμωνία, πρκειμένυ να πε<strong>τ</strong>ύει<br />

<strong>τ</strong>η σύναψη εμπρική<strong>ς</strong> σύμαση<strong>ς</strong><br />

πυ θα ευνύσε <strong>τ</strong>ην εαγωγή<br />

συλ<strong>τ</strong>ανίνα<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>η Γαλλία. Aκλύθησαν<br />

δεκάρνε<strong>ς</strong> περίπλκε<strong>ς</strong> διαπραγμα<strong>τ</strong>εύσει<strong>ς</strong>,<br />

με απ<strong>τ</strong>έλεσμα να<br />

υπγραεί η <strong>τ</strong>ελική συμωνία <strong>τ</strong><br />

1891. Σ<strong>τ</strong> με<strong>τ</strong>αύ άρισαν να μπαίνυν<br />

<strong>και</strong> καννε<strong>ς</strong> για <strong>τ</strong>ην δρασ<strong>τ</strong>ηρι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>ων ένων αραιλγικών<br />

σλών σ<strong>τ</strong>ην Eλλάδα: Aγρά <strong>τ</strong>ων εκ<strong>τ</strong>άσεων<br />

<strong>και</strong> πληρωμή <strong>τ</strong>ων δαπανών<br />

απ <strong>τ</strong>ν ανασκαέα, σε αν<strong>τ</strong>άλλαγμα<br />

<strong>τ</strong>υ μνπωλίυ σ<strong>τ</strong>η μελέ<strong>τ</strong>η ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<br />

δημσίευση - αυ<strong>τ</strong> πυ ι αραιλγι<br />

νμάυν «επισ<strong>τ</strong>ημνική ιδικ<strong>τ</strong>ησία»-<br />

διαύλαη λων <strong>τ</strong>ων ευρημά<strong>τ</strong>ων<br />

σ<strong>τ</strong>ην Eλλάδα (ακμη κι εκείνων<br />

πυ υπάρυν ει<strong>ς</strong> διπλύν καθώ<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> αν<strong>τ</strong>ικειμένων ωρί<strong>ς</strong> αία),<br />

<strong>και</strong> έλεγ <strong>τ</strong>ων ανασκαών απ εκπρσωπ<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aραιλγική<strong>ς</strong> E<strong>τ</strong>αιρεία<strong>ς</strong>.<br />

Σύμωνα με <strong>τ</strong>ν ρ αυ<strong>τ</strong>, η<br />

γαλλική υλή ψήισε <strong>τ</strong>η διάθεση<br />

(για <strong>τ</strong>ην απαλλ<strong>τ</strong>ρίωση <strong>και</strong> ανασκα-<br />

ή) <strong>τ</strong> πσ <strong>τ</strong>υ μισύ εκα<strong>τ</strong>μμυρί-<br />

υ ρυσών ράγκων, πσ πυ είναι<br />

δύσκλ να υπλγισθεί σήμερα.<br />

Iσω<strong>ς</strong> να αν<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ιεί με δισεκα<strong>τ</strong>μμύρια<br />

δραμέ<strong>ς</strong>...<br />

T <strong>ιερ</strong> <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα<br />

O P. Foucart πήρε μέρ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ην ανασκαή,<br />

<strong>τ</strong>ην πία ργάνωσε <br />

Th. Homolle, πυ είε ανασκάψει <strong>τ</strong>η<br />

Δήλ. Xρησιμπιήθηκαν πλλέ<strong>ς</strong><br />

δεκάδε<strong>ς</strong> εργά<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>, αριθμ<strong>ς</strong> πυ<br />

ανιάει <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> σημερινύ<strong>ς</strong> αραιλγυ<strong>ς</strong>.<br />

Oι ανασκαεί<strong>ς</strong> ήεραν <strong>τ</strong>ί έψαναν:<br />

ήθελαν να απκαλύψυν<br />

<strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong> <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα πυ περιγρά-<br />

ει Παυσανία<strong>ς</strong>. Γνώριαν ήδη απ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> αραίυ<strong>ς</strong> συγγραεί<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η θέση<br />

<strong>τ</strong>υ ναύ, <strong>τ</strong> μεγάλ πλυγωνικ<br />

κ<strong>τ</strong>ίσμα, <strong>τ</strong> καλυμμέν με επιγρα-<br />

έ<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>ην <strong>ιερ</strong>ά δ <strong>και</strong>, απ <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>μή<br />

πυ έκανε ένα<strong>ς</strong> Γερμαν<strong>ς</strong> αραιλγ<strong>ς</strong>,<br />

<strong>τ</strong>η ν<strong>τ</strong>ιανα<strong>τ</strong>λική είσδ<br />

<strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ. Oπω<strong>ς</strong> έγραψε <strong>τ</strong> 1900 <br />

G. Radet, πυ διηγεί<strong>τ</strong>αι <strong>τ</strong>ην ισ<strong>τ</strong>ρία<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Γαλλική<strong>ς</strong> Σλή<strong>ς</strong>, ακλυθών<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ην <strong>ιερ</strong>ά δ «πρσπαθύσαν<br />

να πλησιάσυν <strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong> πω<strong>ς</strong> Παυσανία<strong>ς</strong>,<br />

πράγμα πυ επέ<strong>τ</strong>ρεπε να<br />

πράλλυν <strong>τ</strong> ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων κειμένων<br />

σ<strong>τ</strong>ν συγκευμέν σκελε<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

μνημείων». Eπρεπε, επίση<strong>ς</strong>, να αναρύν<br />

<strong>τ</strong>α έργα <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong> πυ ανέ-<br />

εραν ι αραίε<strong>ς</strong> πηγέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> περίμεναν<br />

ακμη πλλέ<strong>ς</strong> επιγραέ<strong>ς</strong>, ελπίδα<br />

πυ δεν διαψεύσ<strong>τ</strong>ηκε. O επισ<strong>τ</strong>ημνικ<strong>ς</strong><br />

κσμ<strong>ς</strong> παρακλυθύσε<br />

<strong>τ</strong>ην πρδ <strong>τ</strong>ων εργασιών <strong>και</strong> η ανακάλυψη,<br />

<strong>τ</strong> 1893, <strong>τ</strong>υ θησαυρύ<br />

<strong>τ</strong>ων Aθηναίων, παράσ<strong>τ</strong>αση <strong>τ</strong>ων ύμνων<br />

σ<strong>τ</strong>ν Aπλλωνα με <strong>τ</strong>η μυσική<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> συνδεία, <strong>και</strong> αργ<strong>τ</strong>ερα, <strong>τ</strong><br />

1896, <strong>τ</strong>υ Hνίυ, έκαναν <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> εργασίε<strong>ς</strong><br />

αυ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> διάσημε<strong>ς</strong> σε λη <strong>τ</strong>ην<br />

Eυρώπη.<br />

Xρειάσ<strong>τ</strong>ηκαν πράγμα<strong>τ</strong>ι έν<strong>τ</strong>εκα<br />

ρνια <strong>τ</strong>εράσ<strong>τ</strong>ια<strong>ς</strong> δυλειά<strong>ς</strong> για να<br />

πάρυν, <strong>τ</strong>α <strong>ιερ</strong>ά <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aθηνά<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>η Mαρμαριά, <strong>τ</strong>ην ψη<br />

πυ έυν σήμερα <strong>και</strong> να απκαλυ-<br />

θύν συλλγέ<strong>ς</strong> απ γλυπ<strong>τ</strong>ά <strong>και</strong> επιγραέ<strong>ς</strong>,<br />

πυ είναι, εκ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> απ εκείνε<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aθήνα<strong>ς</strong>, ι πλυσι<strong>τ</strong>ερε<strong>ς</strong><br />

10 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

Mια ισ<strong>τ</strong>ρική ω<strong>τ</strong>γραία: O Θειλ<strong>ς</strong> Oμλ σ<strong>τ</strong> κέν<strong>τ</strong>ρ, διευθυν<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Γαλλική<strong>ς</strong> Aραιλγική<strong>ς</strong> Σλή<strong>ς</strong> (1892) <strong>και</strong> μέλη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> υπλιπη<strong>ς</strong> απσ<strong>τ</strong>λή<strong>ς</strong> πυ έκαναν<br />

ανασκαέ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>.<br />

πυ έδωσε π<strong>τ</strong>έ κάπια ελληνική<br />

αραιλγική θέση.<br />

Eγκαίνια<br />

ώρυ μυσείυ<br />

T 1903 αραιλγικ<strong>ς</strong> ώρ<strong>ς</strong><br />

εγ<strong>και</strong>νιάσ<strong>τ</strong>ηκε <strong>τ</strong>αυ<strong>τ</strong>ρνα με <strong>τ</strong><br />

Mυσεί, <strong>τ</strong> κ<strong>τ</strong>ίσιμ <strong>τ</strong>υ πίυ εί-<br />

ε ρημα<strong>τ</strong>δ<strong>τ</strong>ήσει Aνδρέα<strong>ς</strong> Συγγρ<strong>ς</strong>.<br />

O Homelle, πυ λίγ αργ<strong>τ</strong>ερα<br />

εγκα<strong>τ</strong>έλειψε <strong>τ</strong>η διεύθυνση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Γαλλική<strong>ς</strong> Σλή<strong>ς</strong>, πίσ<strong>τ</strong>ευε <strong>τ</strong>ι η εργασία<br />

σ<strong>τ</strong> ώρ είε <strong>τ</strong>ελειώσει <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong>ι ι έρευνε<strong>ς</strong> θα λκληρωθύν<br />

με <strong>τ</strong>ην ρισ<strong>τ</strong>ική δημσίευση, πυ<br />

πρέλεπε, σύμωνα με <strong>τ</strong> πρ<strong>τ</strong>υπ<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> δημσίευση<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Oλυμπία<strong>ς</strong>,<br />

να γίνει σε πέν<strong>τ</strong>ε <strong>τ</strong>μυ<strong>ς</strong>, με <strong>τ</strong>ί<strong>τ</strong>λ<br />

«Aνασκαέ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>». Tμι<br />

α<strong>ιερ</strong>ωμένι σ<strong>τ</strong>ην ισ<strong>τ</strong>ρία <strong>τ</strong>ων<br />

ανασκαών, σ<strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>πιγραία <strong>και</strong><br />

σ<strong>τ</strong>ην αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική, σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> επιγρα-<br />

έ<strong>ς</strong>, σ<strong>τ</strong>η γλυπ<strong>τ</strong>ική <strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>α μικρά αν<strong>τ</strong>ικείμενα.<br />

Eπρκει<strong>τ</strong> μω<strong>ς</strong> για<br />

ψευδαίσθηση, για<strong>τ</strong>ί ι έρευνε<strong>ς</strong> για<br />

<strong>τ</strong>η δημσίευση κρά<strong>τ</strong>ησαν πάρα πλύ<br />

ρν <strong>και</strong> ρίσκν<strong>τ</strong>αν πλύ μακρυά<br />

απ <strong>τ</strong>ην λκλήρωση, <strong>τ</strong>ην επή<br />

<strong>τ</strong>υ θανά<strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong>ων <strong>τ</strong>ελευ<strong>τ</strong>αίων<br />

ανασκαέων.<br />

Oι έρευνε<strong>ς</strong> θα απαι<strong>τ</strong>ύσαν συμπληρωμα<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

ανασκαέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> κυρίω<strong>ς</strong><br />

ι αραιλγι ανακάλυπ<strong>τ</strong>αν<br />

σιγά- σιγά, <strong>τ</strong>ι δεν υπάρει ρισ<strong>τ</strong>ική<br />

δημσίευση: σ <strong>τ</strong>έλεια κι αν είναι<br />

μια μελέ<strong>τ</strong>η, η καλύ<strong>τ</strong>ερη υπηρεσία<br />

πυ πρσέρει είναι ακριώ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι επι<strong>τ</strong>ρέπει<br />

να γίνυν νέε<strong>ς</strong> έρευνε<strong>ς</strong>,<br />

με σκπ να <strong>τ</strong>άσυν πι κν<strong>τ</strong>ά<br />

σ<strong>τ</strong>ην αλήθεια.<br />

H ισ<strong>τ</strong>ρία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> θέση<strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong><br />

1903 <strong>και</strong> εή<strong>ς</strong> αρακ<strong>τ</strong>ηρίε<strong>τ</strong>αι <strong>τ</strong>αυ<strong>τ</strong>ρνα<br />

απ <strong>τ</strong>ην πρδευ<strong>τ</strong>ική συνειδη<strong>τ</strong>πίηση<br />

<strong>τ</strong>ων <strong>και</strong>νύργιων<br />

καθηκν<strong>τ</strong>ων πυ επιάλλν<strong>τ</strong>αν<br />

σ<strong>τ</strong>ην αραιλγία <strong>και</strong> απ <strong>τ</strong>ην ανάπ<strong>τ</strong>υη<br />

<strong>τ</strong>ων διευθύνσεων <strong>και</strong> απκα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>άσεων<br />

πυ έγιναν σε σ<strong>τ</strong>ενή συνεργασία<br />

με<strong>τ</strong>αύ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aραιλγική<strong>ς</strong><br />

Yπηρεσία<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Γαλλική<strong>ς</strong><br />

Σλή<strong>ς</strong>.<br />

Tα μεγάλα<br />

αρισ<strong>τ</strong>υργήμα<strong>τ</strong>α<br />

Σ<strong>τ</strong> μακρρν διάσ<strong>τ</strong>ημα <strong>τ</strong>ων ανασκαών<br />

ρέθηκαν πλλά άλκινα<br />

ειδώλια, ύψυ<strong>ς</strong> 15 έω<strong>ς</strong> 20 εκα<strong>τ</strong>.,<br />

<strong>τ</strong> ελεάν<strong>τ</strong>ιν άγαλμα <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα,<br />

<strong>τ</strong>α δύ κλσσιαία αγάλμα<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>ων Διδύμων <strong>τ</strong>υ Aργυ<strong>ς</strong>, ελεάν<strong>τ</strong>ινε<strong>ς</strong><br />

κεαλέ<strong>ς</strong> ρυσελεάν<strong>τ</strong>ινων<br />

αγαλμά<strong>τ</strong>ων, αργυρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>αύρ<strong>ς</strong><br />

πρσρά <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πλη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Iωνία<strong>ς</strong>, η<br />

ωρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ θησαυρύ <strong>τ</strong>ων Σινίων,<br />

περίλαμπρ<strong>ς</strong> Hνί<strong>ς</strong>, η με<strong>τ</strong>πη<br />

<strong>τ</strong>υ θησαυρύ <strong>τ</strong>ων Aθηναίων,<br />

<strong>τ</strong> μνημεί <strong>τ</strong>υ Δαυ με μεγάλ<br />

αριθμ αγαλμά<strong>τ</strong>ων, <strong>τ</strong>ην κεαλή <strong>τ</strong>υ<br />

Φλαμινίνυ <strong>και</strong> πλλά άλλα.<br />

Παράλληλα, μω<strong>ς</strong>, με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ανασ<strong>τ</strong>ηλώσει<strong>ς</strong><br />

πυ έγιναν σ<strong>τ</strong>η συνέεια, ι<br />

αραιλγι ανάρισαν <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ανασκαέ<strong>ς</strong>.<br />

Mπρύμε να διακρίνυμε<br />

<strong>τ</strong>ρει<strong>ς</strong> περιδυ<strong>ς</strong>: Aπ <strong>τ</strong> 1920, η<br />

Γαλλική Σλή επικέν<strong>τ</strong>ρωσε ανασ<strong>και</strong>κά<br />

<strong>τ</strong> ενδιαέρν <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong> ιε-<br />

ρ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aθηνά<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>η Mαρμαριά. Oι<br />

αραιλγι πίσ<strong>τ</strong>εψαν <strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε <strong>τ</strong>ι θα<br />

μπρύσαν να ρυν, με <strong>τ</strong>ην απκάλυψη<br />

μυκηναϊκών ειδωλίων <strong>τ</strong>πθε<strong>τ</strong>ημένων<br />

πάνω σε μια μεγάλη<br />

πέ<strong>τ</strong>ρα, <strong>τ</strong>ην απδειη <strong>τ</strong>ι υπήρε ήδη<br />

απ <strong>τ</strong>ην Eπή <strong>τ</strong>υ αλκύ ένα<br />

μεγάλ <strong>ιερ</strong> α<strong>ιερ</strong>ωμέν σε μια γυναικεία<br />

θε<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α, πυ αν<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ιύσε<br />

σ<strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong> <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα. Σήμερα<br />

γίνε<strong>τ</strong>αι δεκ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>ι αυ<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>α ειδώλια<br />

ρίσκν<strong>τ</strong>αν μέσα σ’ ένα μυκηναϊκ<br />

<strong>τ</strong>ά, πυ ανί<strong>τ</strong>ηκε κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην κα<strong>τ</strong>ασκευή<br />

<strong>τ</strong>υ αραϊκύ <strong>ιερ</strong>ύ.<br />

Παραδω<strong>ς</strong>, μια κα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ρή <strong>τ</strong>υ<br />

Δεκεμρίυ 1935, ανίγει μια δεύ<strong>τ</strong>ερη<br />

περίδ ανασκαών, πυ συνείσ<strong>τ</strong>ηκε<br />

<strong>και</strong> με<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ν πλεμ, περίπυ<br />

έω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> 1950. Xωρί<strong>ς</strong> θεωρη<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

πρκα<strong>τ</strong>αλήψει<strong>ς</strong>, πρσπάθησαν<br />

να ερευνήσυν συσ<strong>τ</strong>ημα<strong>τ</strong>ικά <strong>τ</strong>α<br />

σ<strong>τ</strong>ρώμα<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αραϊκή<strong>ς</strong> επή<strong>ς</strong>, ανακαλύπ<strong>τ</strong>ν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

ένα σημαν<strong>τ</strong>ικ ικισμ<br />

γεωμε<strong>τ</strong>ρική<strong>ς</strong> <strong>και</strong> μυκηναϊκή<strong>ς</strong> επή<strong>ς</strong>.<br />

Kά<strong>τ</strong>ω μω<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong> πλακσ<strong>τ</strong>ρω<strong>τ</strong><br />

<strong>τ</strong>υ Aλω έγινε η σημαν<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>ερη<br />

ανακάλυψη <strong>τ</strong> 1939, απ <strong>τ</strong>ν<br />

Πιέρ Aμν<strong>τ</strong>ρί, πί<strong>ς</strong> υπήρε διεθυν<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Γαλλική<strong>ς</strong> Aραιλγική<strong>ς</strong><br />

Σλή<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong> 1969- 1981.<br />

Yπήραν εκεί, μπρσ<strong>τ</strong>ά σ<strong>τ</strong>η Σ<strong>τ</strong>ά<br />

<strong>τ</strong>ων Aθηνών, δύ <strong>τ</strong>άι, μέσα<br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> πίυ<strong>ς</strong>, γύρω σ<strong>τ</strong> 420π. X.,<br />

ι Δελιεί<strong>ς</strong> είαν θάψει, αύ έαλαν<br />

ω<strong>τ</strong>ιά, πλύ<strong>τ</strong>ιμα αν<strong>τ</strong>ικείμενα,<br />

με<strong>τ</strong>αύ <strong>τ</strong>ων πίων <strong>και</strong> αγάλμα<strong>τ</strong>α απ<br />

ρυσ <strong>και</strong> ελεαν<strong>τ</strong>σ<strong>τ</strong>ύν ή άργυρ,<br />

καθώ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> πλλά άλκινα. Tα<br />

αν<strong>τ</strong>ικείμενα πυ είαν μείνει ανέπαα<br />

λεηλα<strong>τ</strong>ήθηκαν κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην αρ-<br />

αι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α, μω<strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>ή η ανακάλυψη<br />

μα<strong>ς</strong> δίνει <strong>τ</strong>ην καλύ<strong>τ</strong>ερη ιδέα για <strong>τ</strong><br />

μυθικ πλύ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>ων πρσρών<br />

πυ γιν<strong>τ</strong>αν σ<strong>τ</strong>ν Aπλλωνα.<br />

Συνεργασία<br />

Eλλήνων - Γάλλων<br />

H <strong>τ</strong>ρί<strong>τ</strong>η περίδ<strong>ς</strong> είναι η σημερινή,<br />

πυ συνεργάν<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong>ενά η<br />

Eρεία Aραι<strong>τ</strong>ή<strong>τ</strong>ων με <strong>τ</strong>η Γαλλική<br />

Σλή. H σημαν<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>ερη ανασκαή<br />

λκληρώθηκε μλι<strong>ς</strong> πρσα<strong>τ</strong>α,<br />

σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αρέ<strong>ς</strong> Iυλίυ 1992, <strong>και</strong><br />

έγιναν σ<strong>τ</strong>α αραϊκά σ<strong>τ</strong>ρώμα<strong>τ</strong>α πυ<br />

πρσ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>ευ<strong>τ</strong>αν απ σειρά κλασικών<br />

μνημείων: <strong>τ</strong>ν <strong>τ</strong>ρίπδα πυ<br />

πρσέεραν ι Eλληνε<strong>ς</strong> με<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>η νίκη<br />

<strong>τ</strong>ων Πλα<strong>τ</strong>αιών <strong>και</strong> <strong>τ</strong> Aρμα <strong>τ</strong>υ<br />

Hλίυ πυ πρσέεραν ι Pδιι.<br />

Kά<strong>τ</strong>ω απ <strong>τ</strong>α άθρα αυ<strong>τ</strong>ών <strong>τ</strong>ων μνημείων<br />

ρέθηκε αραϊκ<strong>ς</strong> περίλ<strong>ς</strong>,<br />

πυ ρνλγεί<strong>τ</strong>αι σήμερα<br />

σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αρέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ 6υ π. X. αιώνα, δηλαδή<br />

<strong>τ</strong>ην επαύρι <strong>τ</strong>υ πλέμυ.<br />

Kά<strong>τ</strong>ω απ αυ<strong>τ</strong>ά απκαλύθηκαν<br />

<strong>τ</strong>ρία σπί<strong>τ</strong>ια <strong>τ</strong>ισμένα επάλληλα, <strong>τ</strong><br />

ένα απ <strong>τ</strong>α μέσα <strong>τ</strong>υ 7υ π. X. αιώνα,<br />

<strong>τ</strong> δεύ<strong>τ</strong>ερ απ <strong>τ</strong> <strong>τ</strong>έλ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

8υ, <strong>και</strong> <strong>τ</strong> αραι<strong>τ</strong>ερ, εγκα<strong>τ</strong>εσ<strong>τ</strong>ημέν<br />

σ<strong>τ</strong>η άση <strong>τ</strong>ίυ αναώμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>,<br />

<strong>τ</strong>ισμένυ σ<strong>τ</strong>η μυκηναϊκή επή (απ<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αρέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ 8υ). Aπδεί<strong>τ</strong>ηκε<br />

έ<strong>τ</strong>σι η συνέεια <strong>τ</strong>υ ικισμύ απ<br />

<strong>τ</strong>η μυκηναϊκή ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η γεωμε<strong>τ</strong>ρική επή,<br />

κι έυμε <strong>τ</strong>ώρα μια πλύ ακριή<br />

εικνα <strong>τ</strong>ων σπι<strong>τ</strong>ιών <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πρώιμη<strong>ς</strong><br />

περιδυ, πυ είναι κα<strong>τ</strong>ασκευασμένα<br />

απ πηλ, με μικρά δωμά<strong>τ</strong>ια<br />

πυ θερμαίνν<strong>τ</strong>αν απ ένα ύρν.<br />

H μεγάλη μω<strong>ς</strong> αθνία άλκινων<br />

αν<strong>τ</strong>ικειμένων, αγγείων <strong>και</strong> πλων<br />

δείνει <strong>τ</strong>η ακ<strong>τ</strong>ινλία <strong>τ</strong>ων Δελών<br />

εκείνη <strong>τ</strong>ην επή.

O αραιλγικ<strong>ς</strong> ώρ<strong>ς</strong><br />

Tυ Φώ<strong>τ</strong>η N<strong>τ</strong>άσιυ<br />

Aραιλγυ σ<strong>τ</strong> Mυσεί Δελών<br />

Oι Δελί απ<strong>τ</strong>ελύν ένα υπαίθρι μυσεί αραιελληνική<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ισ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong><br />

Aναπαράσ<strong>τ</strong>αση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πρσψη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ αραίυ ναύ <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα, <strong>τ</strong>υ λεγμένυ <strong>τ</strong>ων Aλκμεωνιδών, για<strong>τ</strong>ί λκληρώθηκε απ <strong>τ</strong>ν Aθηναί Kλεισθένη, πυ κα<strong>τ</strong>ασκεύασε<br />

<strong>τ</strong>ην πρσψή <strong>τ</strong>υ απ παριαν μάρμαρ. H εσω<strong>τ</strong>ερική διά<strong>τ</strong>αη <strong>τ</strong>υ ναύ είναι ελάισ<strong>τ</strong>α γνωσ<strong>τ</strong>ή, αλλά <strong>τ</strong>α αε<strong>τ</strong>ώμα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>υ, αρκε<strong>τ</strong>ά καλδια<strong>τ</strong>ηρημένα, εκ<strong>τ</strong>ίθεν<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong><br />

μυσεί. T ανα<strong>τ</strong>λικ αέ<strong>τ</strong>ωμα δείνει <strong>τ</strong>ην άιη <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> πάνω σε <strong>τ</strong>έθριππ άρμα, ενώ <strong>τ</strong> δυ<strong>τ</strong>ικ παρίσ<strong>τ</strong>ανε <strong>τ</strong>η μάη <strong>τ</strong>ων Θεών <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ων Γιγάν<strong>τ</strong>ων.<br />

AN AΦHΣOYME κα<strong>τ</strong>ά μέρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η σημαν<strong>τ</strong>ική<br />

συμλή <strong>τ</strong>υ πανελλήνιυ <strong>ιερ</strong>ύ<br />

<strong>τ</strong>ων Δελών <strong>και</strong> ειδικ<strong>τ</strong>ερα <strong>τ</strong>υ<br />

Mαν<strong>τ</strong>είυ <strong>τ</strong>υ σ<strong>τ</strong>ην ισ<strong>τ</strong>ρία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αρ-<br />

αιελληνική<strong>ς</strong> θρησκεία<strong>ς</strong>, η ανακάλυψη<br />

<strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ πλύ<strong>τ</strong>ισε <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> γνώσει<strong>ς</strong><br />

μα<strong>ς</strong> πάνω σε η<strong>τ</strong>ήμα<strong>τ</strong>α αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική<strong>ς</strong>,<br />

πλασ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ισ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ αρ-<br />

αίυ ελληνικύ κσμυ, συμπληρώνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> συνά επιεαιώνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> αραίυ<strong>ς</strong> συγγραεί<strong>ς</strong> (Hρδ<strong>τ</strong><strong>ς</strong>,<br />

Πλύ<strong>τ</strong>αρ<strong>ς</strong>, Παυσανία<strong>ς</strong> κ.α.).<br />

H ιδιαι<strong>τ</strong>ερ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>υ αραιλγικύ<br />

ώρυ <strong>τ</strong>ων Δελών, ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>πυ πυ η<br />

αραιλγική σκαπάνη έερε σ<strong>τ</strong><br />

ω<strong>ς</strong> πλήθ<strong>ς</strong> απ πλύ<strong>τ</strong>ιμε<strong>ς</strong> μαρ<strong>τ</strong>υρίε<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ παρελθν<strong>τ</strong><strong>ς</strong>, είλε<strong>τ</strong>αι κυρίω<strong>ς</strong><br />

σε δύ ασικύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>μεί<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αρ-<br />

αιλγική<strong>ς</strong> επισ<strong>τ</strong>ήμη<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>ην αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική<br />

γλυπ<strong>τ</strong>ική <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην επιγραική<br />

με <strong>τ</strong>ην ευρύ<strong>τ</strong>ερη έννια πυ απδίδυμε<br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> δύ παραπάνω ρυ<strong>ς</strong>.<br />

Oι Δελί μα<strong>ς</strong> έδωσαν μια πλύσια<br />

<strong>και</strong> πυκν<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>η πικιλία <strong>τ</strong>εν<strong>τ</strong>ρπιών<br />

<strong>και</strong> σλών λων σεδν <strong>τ</strong>ων<br />

περιδων <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ελληνική<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong> με<br />

κάπιε<strong>ς</strong>, έαια ανισ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> πυ δεν<br />

μειώνυν μω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η συνλική εικνα<br />

μια<strong>ς</strong> έη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> διδακ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> αλληλδιαδή<strong>ς</strong><br />

ρυθμών, <strong>τ</strong>άσεων <strong>και</strong> λεπ<strong>τ</strong>μερειών.<br />

Eργα πυ <strong>τ</strong>ιά<strong>τ</strong>ηκαν απ δημι-<br />

υργύ<strong>ς</strong> πρερμενυ<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>α πι<br />

παραγωγικά κέν<strong>τ</strong>ρα <strong>τ</strong>υ ελληνικύ<br />

κσμυ, απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αραϊκέ<strong>ς</strong> Kυκλάδε<strong>ς</strong><br />

μέρι <strong>τ</strong>η Mικρασια<strong>τ</strong>ική Πέργαμ <strong>τ</strong>ων<br />

ελληνισ<strong>τ</strong>ικών ρνων, απ <strong>τ</strong>ην Kρινθ,<br />

<strong>τ</strong>ην Aθήνα, <strong>τ</strong>η Mακεδνία, μέ-<br />

ρι <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ελληνικέ<strong>ς</strong> απικίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Δύση<strong>ς</strong>.<br />

Oλη αυ<strong>τ</strong>ή η παραγωγή πυ σ<strong>τ</strong>λιε<br />

<strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong> <strong>και</strong> απ<strong>τ</strong>ελύν<strong>τ</strong>αν απ α<strong>ιερ</strong>ώμα<strong>τ</strong>α<br />

πλεων <strong>και</strong> ιδιω<strong>τ</strong>ών σ<strong>τ</strong> θε<br />

Aπλλωνα δυλεύ<strong>τ</strong>ηκε απ <strong>τ</strong>ν αρ-<br />

αί αρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>να, πυ ή<strong>τ</strong>αν <strong>τ</strong>αυ<strong>τ</strong>-<br />

ρνα <strong>και</strong> γλύπ<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>, σε υλικ πικίλ,<br />

απ <strong>τ</strong>η δύσκλη πέ<strong>τ</strong>ρα <strong>τ</strong>υ Παρνασ-<br />

σύ –<strong>τ</strong>ν περίημ σ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>ί <strong>τ</strong>ι<strong>τ</strong>ανλιθ–<br />

μέρι <strong>τ</strong> πεν<strong>τ</strong>ελικ <strong>και</strong> παριαν<br />

μάρμαρ.<br />

Δελική αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική<br />

Oι Δελί είναι απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ελάισ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>πυ<strong>ς</strong> αν ι μναδικ<strong>ς</strong>, πυ<br />

συνυπάρυν <strong>τ</strong>σα πλλά συσ<strong>τ</strong>ήμα<strong>τ</strong>α<br />

επεεργασία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πέ<strong>τ</strong>ρα<strong>ς</strong>:<br />

λίθι πλυγωνικί με αρμύ<strong>ς</strong> ευθύγραμμυ<strong>ς</strong><br />

ή καμπύλυ<strong>ς</strong>, λίθι <strong>τ</strong>ραπε-<br />

ισημι ή παρελληλεπίπεδι, σε<br />

σειρέ<strong>ς</strong> καννικέ<strong>ς</strong> ή ακαννισ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> με ή<br />

ωρί<strong>ς</strong> με<strong>τ</strong>αλλικύ<strong>ς</strong> συνδέσμυ<strong>ς</strong>. T<br />

κάθε κμμά<strong>τ</strong>ι απκ<strong>τ</strong>ά έ<strong>τ</strong>σι μια αυ<strong>τ</strong><strong>τ</strong>έλεια<br />

απ <strong>τ</strong> πλήθ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων λεπ<strong>τ</strong>μερειών<br />

πυ <strong>τ</strong> αρακ<strong>τ</strong>ηρίυν –αρμσει<strong>ς</strong>,<br />

επεεργασία επιανειών, διακσμηση–<br />

<strong>και</strong> σ<strong>τ</strong> σύνλ εί<strong>τ</strong>ε πρκει<strong>τ</strong>αι<br />

για να, θησαυρ, σ<strong>τ</strong>ά, ανάλημμα,<br />

ή άλλ ικδμημα, δημιυργεί<strong>τ</strong>αι<br />

ένα άρισ<strong>τ</strong> <strong>και</strong> αρμνικ απ<strong>τ</strong>έλεσμα.<br />

Oι γλυπ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> συνθέσει<strong>ς</strong> πυ σ<strong>τ</strong>λί-<br />

υν σήμερα <strong>τ</strong> Mυσεί Δελών ανήκυν<br />

κύρια σε αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νήμα<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ <strong>τ</strong>ιαγμένα με μεράκι <strong>και</strong><br />

δει<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α εάμιλλη ή <strong>και</strong> πλλέ<strong>ς</strong><br />

ρέ<strong>ς</strong> μεγαλύ<strong>τ</strong>ερη <strong>τ</strong>ων γλυπ<strong>τ</strong>ών<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> παρασ<strong>τ</strong>άσεων.<br />

E<strong>τ</strong>σι, μπρεί κανεί<strong>ς</strong> να θαυμάσει<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> διακσμη<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>αινίε<strong>ς</strong> πυ ώνυν<br />

λγυρα <strong>τ</strong>η θεμελίωση <strong>τ</strong>υ θησαυρύ<br />

<strong>τ</strong>ων Mασσαλιω<strong>τ</strong>ών σ<strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aθηνά<strong>ς</strong> Πρναία<strong>ς</strong> <strong>και</strong> να αισθανθεί<br />

<strong>τ</strong>ην ίδια απλαυση με <strong>τ</strong>η θέαση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> διακσμηση<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ανωδμή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

γει<strong>τ</strong>νική<strong>ς</strong> θλυ, <strong>τ</strong>υ κυκλικύ αυ<strong>τ</strong>ύ<br />

ικδμήμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>, πυ η ρήση<br />

<strong>τ</strong>υ απ<strong>τ</strong>ελεί <strong>και</strong> σήμερα μυσ<strong>τ</strong>ήρι<br />

για <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> αραιλγυ<strong>ς</strong>.<br />

T ίδι συμαίνει <strong>και</strong> με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> καμπύλε<strong>ς</strong><br />

αρμσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ μεγάλυ πλυγωνικύ<br />

<strong>τ</strong>ίυ πυ άσ<strong>τ</strong>αε <strong>τ</strong> άνδηρ<br />

<strong>τ</strong>υ ναύ <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα <strong>και</strong> πυ συνθέ<strong>τ</strong>υν<br />

μια σ<strong>τ</strong>έρεα αρμνία, δημι-<br />

υργών<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> ένα σύνλ πυ επιάλλε<strong>τ</strong>αι<br />

σ<strong>τ</strong>ν επισκέπ<strong>τ</strong>η, σημεριν <strong>και</strong><br />

Συνέεια σ<strong>τ</strong>ην 12η σελίδα<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 11

Γενική άπψη <strong>τ</strong>υ Iερύ <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα απ <strong>τ</strong>ην πηγή Kέρνα (1977).<br />

Tπγραικ σέδι <strong>τ</strong>υ Iερύ <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα.<br />

12 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

Συνέεια απ <strong>τ</strong>ην 11η σελίδα<br />

αραί. Iδιαί<strong>τ</strong>ερη εν<strong>τ</strong>ύπωση πρκαλεί<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong> εαν<strong>τ</strong>λη<strong>τ</strong>ικ δύλεμα <strong>τ</strong>ων<br />

λίθων θεμελίωση<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ναύ <strong>τ</strong>υ<br />

Aπλλωνα –αυ<strong>τ</strong>ύ πυ δεσπει σ<strong>τ</strong><br />

κέν<strong>τ</strong>ρ <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ <strong>και</strong> πυ σώε<strong>τ</strong>αι με<br />

ανασ<strong>τ</strong>ηλωμένυ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> κίνε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

πρσψή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ– με <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> πάμπλλυ<strong>ς</strong><br />

συνδέσμυ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>α αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νικά<br />

σημάδια πάνω <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> λα αυ<strong>τ</strong>ά<br />

σε μέρη πυ ή<strong>τ</strong>αν αθέα<strong>τ</strong>α σ<strong>τ</strong>ν<br />

αραί πρσκυνη<strong>τ</strong>ή.<br />

Oι θησαυρί<br />

T κυρίαρ ανάθημα πυ ιλδ-<br />

ύσε να α<strong>ιερ</strong>ώσει μια ελληνική πλη<br />

σ<strong>τ</strong> θε Aπλλωνα, με<strong>τ</strong>αύ <strong>τ</strong>υ<br />

6υ <strong>και</strong> 4υ π.X. αι., ή<strong>τ</strong>αν θησαυρ<strong>ς</strong>,<br />

ένα είδ<strong>ς</strong> νασημυ ρθγώνιυ<br />

κ<strong>τ</strong>ίσμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>, με διακσμηση περί<strong>τ</strong>ενη,<br />

έ<strong>τ</strong>σι ώσ<strong>τ</strong>ε να πρκαλεί <strong>τ</strong> ενδιαέρν<br />

<strong>και</strong> να πράλλει συνάμα<br />

<strong>τ</strong>ην εικνα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> α<strong>ιερ</strong>ώ<strong>τ</strong>ρια<strong>ς</strong> πλη<strong>ς</strong>.<br />

Για<strong>τ</strong>ί ι θησαυρί, πέρα απ <strong>τ</strong>ην<br />

καλλι<strong>τ</strong>ενική <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> αία, συμλιαν<br />

<strong>τ</strong>ην ισύ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην πρπαγανδισ<strong>τ</strong>ική<br />

δύναμη μια<strong>ς</strong> πλη<strong>ς</strong> απέναν<strong>τ</strong>ι σε μια<br />

άλλη, συνήθω<strong>ς</strong> αν<strong>τ</strong>αγωνίσ<strong>τ</strong>ρια<strong>ς</strong>. Oι<br />

συνέ<strong>ς</strong> διαμάε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων ελληνίδων πλεων,<br />

ιδιαί<strong>τ</strong>ερα σ<strong>τ</strong>α αραϊκά <strong>και</strong> κλασικά<br />

ρνια, ι αν<strong>τ</strong>αγωνισμί <strong>τ</strong>ων κυρίαρων<br />

δυνάμεων <strong>τ</strong>υ ελληνικύ<br />

ώρυ αλλά <strong>και</strong> <strong>τ</strong>α μεγάλα ισ<strong>τ</strong>ρικά<br />

γεγν<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>υ εληνισμύ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

αράρων αν<strong>τ</strong>ικα<strong>τ</strong>π<strong>τ</strong>ρίν<strong>τ</strong>αι με<br />

πυκν <strong>και</strong> εναργή <strong>τ</strong>ρπ μέσα απ<br />

<strong>τ</strong>ην καθίδρυση αυ<strong>τ</strong>ών <strong>τ</strong>ων μνημείων,<br />

<strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>πθέ<strong>τ</strong>ησή <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> σε συγκεκρι-

O θησαυρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Aθηναίων <strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ηκε απ λάυρα <strong>τ</strong>ων Περσών απ <strong>τ</strong> Mαραθώνα <strong>και</strong> απ<strong>τ</strong>ελεί <strong>τ</strong>ν αραι<strong>τ</strong>ερ δωρικ θησαυρ απ μάρμαρ. H ρνλγησή <strong>τ</strong>υ<br />

διάει <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> αραιλγυ<strong>ς</strong>: μερικί θεωρύν <strong>τ</strong>ι κ<strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ηκε με<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>η μάη <strong>τ</strong>υ Mαραθώνα (490 π.X.), ενώ άλλι υπσ<strong>τ</strong>ηρίυν <strong>τ</strong>ι α<strong>ιερ</strong>ώθηκε απ <strong>τ</strong>η νέα Aθηναϊκή<br />

Δημκρα<strong>τ</strong>ία (505-500 π.X.).<br />

μένη θέση <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η διακσμησή<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> με παρασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong> <strong>και</strong> επιγραέ<strong>ς</strong><br />

δηλω<strong>τ</strong>ικών <strong>και</strong> ισ<strong>τ</strong>ρικών<br />

συμάν<strong>τ</strong>ων. H ρνλγική σειρά<br />

<strong>τ</strong>ων θησαυρών εκινά με αυ<strong>τ</strong>ν <strong>τ</strong>ων<br />

Kρινθίων <strong>τ</strong>υ 7υ π.X. αι. <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ελειώνει<br />

με αυ<strong>τ</strong>ν <strong>τ</strong>ων Θηαίων, πυ κ<strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ηκε<br />

με<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην νίκη <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ων<br />

Σπαρ<strong>τ</strong>ια<strong>τ</strong>ών σ<strong>τ</strong>α Λεύκ<strong>τ</strong>ρα <strong>τ</strong> 371 π.X.<br />

Mε <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Θηαίυ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην εήμερη<br />

κυριαρία <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>α πράγμα<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Eλλάδα<strong>ς</strong> λήγει <strong>και</strong> η αιέρωση <strong>τ</strong>υ<br />

θησαυρύ ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ύπυ αναθήμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>.<br />

Oι νέε<strong>ς</strong> ανερμενε<strong>ς</strong> δυνάμει<strong>ς</strong> (Aι<strong>τ</strong>ωλί,<br />

Mακεδνε<strong>ς</strong>, Bασίλεια διαδ-<br />

ων) πυ κυριάρησαν σ<strong>τ</strong>α ελληνικά<br />

ρνια έεραν <strong>και</strong> άλλυ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ρπυ<strong>ς</strong><br />

πρπαγάνδιση<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ισύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>. Σ<strong>τ</strong>η<br />

θέση <strong>τ</strong>ων κμψών νασημων κ<strong>τ</strong>ισμά<strong>τ</strong>ων<br />

<strong>τ</strong>ων πλεων ρθώθηκαν άθρα<br />

αγαλμά<strong>τ</strong>ων <strong>τ</strong>ων ελληνισ<strong>τ</strong>ικών ηγεμνων<br />

<strong>και</strong> πλύσιων ιδιω<strong>τ</strong>ών, πυ<br />

απ<strong>τ</strong>έλεσαν <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην απαρή <strong>τ</strong>υ ευ<strong>τ</strong>ελισμύ<br />

<strong>τ</strong>ων α<strong>ιερ</strong>ωμά<strong>τ</strong>ων σ<strong>τ</strong>α με<strong>τ</strong>έπει<strong>τ</strong>α<br />

ρωμαϊκά ρνια. Eίναι η επ-<br />

ή πυ ανεγείρν<strong>τ</strong>αι <strong>και</strong> <strong>τ</strong>α δύ «κινρησ<strong>τ</strong>α<br />

κ<strong>τ</strong>ίρια» πυ λγω <strong>τ</strong>υ γκυ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> επεκ<strong>τ</strong>άθηκαν <strong>και</strong> πέραν<br />

<strong>τ</strong>ων σ<strong>τ</strong>ενών ρίων <strong>τ</strong>υ περιλυ<br />

<strong>τ</strong>υ κυρίω<strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong>ύ, η σ<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>υ A<strong>τ</strong><strong>τ</strong>άλυ<br />

σ<strong>τ</strong>α ανα<strong>τ</strong>λικά, δώρ <strong>τ</strong>ων περγαμηνών<br />

ηγεμνων, <strong>και</strong> η σ<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ων Aι<strong>τ</strong>ωλών<br />

σ<strong>τ</strong>α δυ<strong>τ</strong>ικά, πυ υλάσσν<strong>τ</strong>αν<br />

<strong>τ</strong>α λάυρα απ <strong>τ</strong>ην επιδρμή<br />

<strong>τ</strong>ων Γαλα<strong>τ</strong>ών (279 π.X.)<br />

T <strong>ιερ</strong> πρσαρμε<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> νέε<strong>ς</strong><br />

συνθήκε<strong>ς</strong> άνει μω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ν αυσ<strong>τ</strong>ηρά<br />

θρησκευ<strong>τ</strong>ικ <strong>και</strong> πλι<strong>τ</strong>ικ <strong>τ</strong>υ αρα-<br />

κ<strong>τ</strong>ήρα πυ είε σ<strong>τ</strong>α αραϊκά <strong>και</strong> κλασικά<br />

ρνια, αλλά η αίγλη <strong>τ</strong>υ παραμένει<br />

αμείω<strong>τ</strong>η σ<strong>τ</strong>ν ελληνικ κσμ.<br />

Aκμη <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ν 2 μ.X. αι., <strong>τ</strong>αν <strong>τ</strong><br />

επισκέθηκε Παυσανία<strong>ς</strong> μένει εν<strong>τ</strong>υπωσιασμέν<strong>ς</strong><br />

απ <strong>τ</strong>ην πληθώρα<br />

<strong>τ</strong>ων α<strong>ιερ</strong>ωμά<strong>τ</strong>ων παρλε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αρπαγέ<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> λεηλασίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ρωμαϊκή<strong>ς</strong> περιδυ.<br />

Oι επιγραέ<strong>ς</strong><br />

Oι Δελί θεωρύν<strong>τ</strong>αι <strong>τ</strong> «ασίλει»<br />

<strong>τ</strong>ων ελληνικών επιγραών: η<br />

ανασκαή έερε σ<strong>τ</strong> ω<strong>ς</strong> 6.000 περίπυ<br />

ενεπίγραα κμμά<strong>τ</strong>ια πυ<br />

πλυ<strong>τ</strong>ίυν <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> γνώσει<strong>ς</strong> μα<strong>ς</strong>, ι μν<br />

πάνω σ<strong>τ</strong>ην ισ<strong>τ</strong>ρία <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ, αλλά<br />

<strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>ην ισ<strong>τ</strong>ρία λκληρυ <strong>τ</strong>υ<br />

αραιελληνικύ κσμυ. Kείμενα<br />

σε<strong>τ</strong>ικά με <strong>τ</strong>ην ργάνωση <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πλη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Δελών αλλά <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aμικ<strong>τ</strong>υνία<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ργάνωση<strong>ς</strong><br />

πυ ένωνε <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πλει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Kεν<strong>τ</strong>ρική<strong>ς</strong><br />

Eλλάδα<strong>ς</strong> με δεσμύ<strong>ς</strong> συμμαία<strong>ς</strong> –ένα<br />

είδ<strong>ς</strong> πρδρμικύ σημερινύ<br />

O.H.E.– <strong>και</strong> η πία είε <strong>τ</strong>η μία απ<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> δύ έδρε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>.<br />

Διακρίνει κανεί<strong>ς</strong> επίση<strong>ς</strong> αναθημα<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

επιγραέ<strong>ς</strong> πάνω σε άθρα αγαλμά<strong>τ</strong>ων,<br />

μερικέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων πίων ανήκυν<br />

σε διάσημυ<strong>ς</strong> γλύπ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αραι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

(Λύσιππ<strong>ς</strong>, Θεπρπ<strong>ς</strong> κ.ά.).<br />

Aλλα κείμενα αναέρν<strong>τ</strong>αι σε συνθήκε<strong>ς</strong><br />

με<strong>τ</strong>αύ πλεων ή σε δικασ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

πράει<strong>ς</strong> πυ απδίδυν δι<strong>και</strong>σύνη<br />

σε διάρε<strong>ς</strong> υπθέσει<strong>ς</strong> πλι-<br />

Συνέεια σ<strong>τ</strong>ην 14η σελίδα<br />

T αιέρωμα<br />

<strong>τ</strong>ων<br />

ρευ<strong>τ</strong>ριών<br />

(B΄<br />

μισ <strong>τ</strong>υ<br />

4υ π.X.<br />

αιώνα),<br />

πυ σ<strong>τ</strong>λιε<br />

<strong>τ</strong><br />

ώρ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

εισδυ<br />

<strong>τ</strong>υ ναύ<br />

<strong>τ</strong>υ Aπλλωνα.<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 13

Aερω<strong>τ</strong>γραία (1978) <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Πρναία<strong>ς</strong> Aθηνά<strong>ς</strong>. Mυκηναϊκά αγγεία <strong>και</strong> ειδώλια πυ ρέθηκαν κά<strong>τ</strong>ω απ <strong>τ</strong>ν αραϊκ να <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ωμύ<strong>ς</strong>, δείνυν <strong>τ</strong>ι απ<br />

<strong>τ</strong>α μυκηναϊκά ρνια υπήρε σ<strong>τ</strong> ίδι μέρ<strong>ς</strong> μικρ <strong>ιερ</strong>, πυ λα<strong>τ</strong>ρευ<strong>τ</strong>αν μια θεά πυ ή<strong>τ</strong>αν η ίδια η Aθηνά, ή η πρϊσ<strong>τ</strong>ρική πρδρμ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>. Eκ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>ν αραϊκ να<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aθηνά<strong>ς</strong>, υπάρυν <strong>και</strong> δυ μικρ<strong>τ</strong>ερι α<strong>ιερ</strong>ωμένι σ<strong>τ</strong>ην Yγεία <strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>ην Eιλείθυια.<br />

Aναπαράσ<strong>τ</strong>αση <strong>τ</strong>υ θησαυρύ <strong>τ</strong>ων Σινίων, σε αίθυσα <strong>τ</strong>υ παλαιύ Mυσείυ<br />

<strong>τ</strong>ων Δελών (αρέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ αιώνα). Δίπλα <strong>τ</strong>υ διακρίνε<strong>τ</strong>αι η Σίγγα <strong>τ</strong>ων Nαίων <strong>και</strong> η<br />

αναπαράσ<strong>τ</strong>ασή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πάνω σε κίνα. Σ<strong>τ</strong>ην πρσψή <strong>τ</strong>υ έερε αν<strong>τ</strong>ί για κίνε<strong>ς</strong> δύ<br />

κρε<strong>ς</strong>, γνωσ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> ω<strong>ς</strong> Kαρυά<strong>τ</strong>ιδε<strong>ς</strong>.<br />

14 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

Συνέεια απ <strong>τ</strong>ην 13η σελίδα<br />

<strong>τ</strong>ών. Περιλαμάνν<strong>τ</strong>αι επίση<strong>ς</strong> λγαριασμί<br />

ικδμική<strong>ς</strong> ύσεω<strong>ς</strong> πυ αναέρν<strong>τ</strong>αι<br />

σε πργράμμα<strong>τ</strong>α ικδμηση<strong>ς</strong><br />

κ<strong>τ</strong>ισμά<strong>τ</strong>ων <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πλη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> πυ απ<strong>τ</strong>ελύν πλύ<strong>τ</strong>ιμα<br />

<strong>τ</strong>εκμήρια <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ικνμική<strong>ς</strong> ισ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> επή<strong>ς</strong>. Aλλά εκεί πυ<br />

πλενάυν ι επιγραέ<strong>ς</strong> είναι ι λεγμενε<strong>ς</strong><br />

απελευθερω<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong>, πυ α-<br />

ρύν απελευθερώσει<strong>ς</strong> δύλων,<br />

καθώ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> εγγυήσει<strong>ς</strong> πυ δίδν<strong>τ</strong>αν<br />

για <strong>τ</strong>η δια<strong>τ</strong>ήρηση <strong>τ</strong>υ καθεσ<strong>τ</strong>ώ<strong>τ</strong><strong>ς</strong><br />

ελευθερία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων. Eίσυ μεγάλ<strong>ς</strong><br />

είναι <strong>και</strong> αριθμ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων διαρων<br />

ψηισμά<strong>τ</strong>ων πρενεία<strong>ς</strong> <strong>και</strong> πρμαν<strong>τ</strong>εία<strong>ς</strong><br />

πυ ρηγύσε η πλη <strong>τ</strong>ων<br />

Δελών <strong>και</strong> <strong>τ</strong> αμικ<strong>τ</strong>υνικ συνέδρι<br />

σε πλί<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>. Mε <strong>τ</strong> δικαίωμα αυ<strong>τ</strong><br />

διν<strong>τ</strong>αν σε πλί<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> πρνμι<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πρ<strong>τ</strong>εραι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>η διαδικασία<br />

λήψη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ρησμύ απ <strong>τ</strong> μαν<strong>τ</strong>εί.<br />

H εικνα πυ εμανίει σήμερα <strong>τ</strong><br />

<strong>ιερ</strong> <strong>τ</strong>ων Δελών είναι μια εικνα<br />

διαρε<strong>τ</strong>ική αυ<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> πυ εμάνιε<br />

πριν απ λίγε<strong>ς</strong> δεκαε<strong>τ</strong>ίε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> πυ ι<br />

ω<strong>τ</strong>γραίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> διακσμύν ακμη<br />

<strong>και</strong> σήμερα <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> σελίδε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων ανα<strong>τ</strong>υπωμένων<br />

«<strong>τ</strong>υρισ<strong>τ</strong>ικών» δηγών.<br />

Eνα ώρ, δηλαδή, πνιγμέν σ<strong>τ</strong>η<br />

λάσ<strong>τ</strong>ηση, πυ ι κα<strong>τ</strong>ψει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων κ<strong>τ</strong>ιρίων<br />

με<strong>τ</strong>ά ία<strong>ς</strong> διακρίνν<strong>τ</strong>αν, πυ ι<br />

διαδρμέ<strong>ς</strong> περιρίν<strong>τ</strong>αν σε μερικά<br />

ασικά <strong>μνημεία</strong>, μερικά απ <strong>τ</strong>α πία<br />

λάθ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>αυ<strong>τ</strong>ισμένα, απ<strong>τ</strong>κ<strong>ς</strong> παλαιών<br />

<strong>και</strong> επερασμένων <strong>τ</strong>αυ<strong>τ</strong>ίσεων.<br />

Σήμερα, άρη <strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> συσ<strong>τ</strong>ημα<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

πρσπάθειε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong>ελευ<strong>τ</strong>αίυ<br />

Eρυ Aραι<strong>τ</strong>ή<strong>τ</strong>ων Δελών Eυάγγελυ<br />

Πεν<strong>τ</strong>άυ, ώρ<strong>ς</strong> έει αλλάει<br />

ψη· <strong>τ</strong>α κ<strong>τ</strong>ίσμα<strong>τ</strong>α ανάσαναν απ<br />

<strong>τ</strong>ην ενλη<strong>τ</strong>ική λάσ<strong>τ</strong>ηση, ι <strong>τ</strong>ίι<br />

αναγήκαν σ<strong>τ</strong>ην επιάνεια <strong>και</strong> μερικί<br />

απκα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>άθηκαν με μικρεπεμ-<br />

άσει<strong>ς</strong> πυ δένυν με <strong>τ</strong> περιάλλν,<br />

<strong>τ</strong>α διάσπαρ<strong>τ</strong>α αραία λιθάρια <strong>τ</strong>ακ<strong>τ</strong>πιήθηκαν<br />

με <strong>τ</strong>ρπ υπδειγμα<strong>τ</strong>ικ<br />

<strong>και</strong> διδακ<strong>τ</strong>ικ, κν<strong>τ</strong>ά σ<strong>τ</strong>α <strong>μνημεία</strong> πυ<br />

ανήκαν σε συνεργασία με <strong>τ</strong>η Γαλλική<br />

Aραιλγική Σλή άρισε σιγά σιγά<br />

ένα ευρύ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong> πργραμμα ανασ<strong>τ</strong>ηλώσεων.<br />

Aπ <strong>τ</strong>ην άλλη μεριά η επισ<strong>τ</strong>ημνική<br />

μελέ<strong>τ</strong>η <strong>τ</strong>ων μνημείων <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ<br />

πρωρά με γρήγρ ρυθμ, νέα<br />

σ<strong>τ</strong>ιεία συμπληρώνυν παλιέ<strong>ς</strong> μελέ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>και</strong>νύργιε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>αυ<strong>τ</strong>ίσει<strong>ς</strong> αναθεωρύν<br />

λανθασμένε<strong>ς</strong> απψει<strong>ς</strong>. Oι Δελ-<br />

ί εακλυθύν να γη<strong>τ</strong>εύυν<br />

πλήθ<strong>ς</strong> ερευνη<strong>τ</strong>ών απ λα <strong>τ</strong>α μέρη<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> γη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>α πρλήμα<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>ων μνημείων<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> θα συνείσυν να απασλύν<br />

<strong>τ</strong>ην επισ<strong>τ</strong>ημνική κιν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην επμενη εκα<strong>τ</strong>ν<strong>τ</strong>αε<strong>τ</strong>ία. Eίναι<br />

<strong>και</strong> αυ<strong>τ</strong> μια απδειη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> περίπλκη<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> συνάμα σαγηνευ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> ιδιαι<strong>τ</strong>ερ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ά<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, πυ <strong>τ</strong>α κα<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>άσσει<br />

σ<strong>τ</strong>ην πρώ<strong>τ</strong>η γραμμή <strong>τ</strong>υ επισ<strong>τ</strong>ημνικύ<br />

ενδιαέρν<strong>τ</strong><strong>ς</strong>.

Tα αρισ<strong>τ</strong>υργήμα<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>υ Mυσείυ<br />

Eργα <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> αναθήμα<strong>τ</strong>α απ <strong>τ</strong> Iερ <strong>και</strong> <strong>τ</strong> Mαν<strong>τ</strong>εί, πρσελκύυν επισκέπ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> απ λ <strong>τ</strong>ν κσμ<br />

Tη<strong>ς</strong> Pί<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> Kλώνια<br />

Aραιλγυ σ<strong>τ</strong> Mυσεί Δελών<br />

TA EKΘEMATA <strong>τ</strong>υ Mυσείυ <strong>τ</strong>ων<br />

Δελών θα μπρύσαν να ρυν ένα<br />

ιδανικ ώρ παρυσίαση<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong> ίδι<br />

<strong>τ</strong> δελικ <strong>ιερ</strong>, πυ σ<strong>τ</strong>α ρνια<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ωή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ή<strong>τ</strong>αν ένα πλυσι<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong><br />

υπαίθρι Mυσεί. Eνα κσμπλι<strong>τ</strong>ικ<br />

Mυσεί, αύ συνέλεγε ι<br />

μν <strong>τ</strong>α α<strong>ιερ</strong>ώμα<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>ων <strong>τ</strong>απεινών<br />

πρσκυνη<strong>τ</strong>ών <strong>τ</strong>υ, αλλά <strong>και</strong> <strong>τ</strong>α έργα<br />

<strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong> πυ επιδείκνυαν γύρω απ<br />

<strong>τ</strong> να ή κα<strong>τ</strong>ά μήκ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong>ά<strong>ς</strong> δύ<br />

διάρε<strong>ς</strong> πλει<strong>ς</strong> ή ιλδι ηγεμνε<strong>ς</strong><br />

απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> απικίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Σικελία<strong>ς</strong><br />

ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η Φρυγία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aσία<strong>ς</strong>, με <strong>τ</strong>ην ευ<strong>και</strong>ρία<br />

κάπια<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ρα<strong>τ</strong>ιω<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> ή πλι<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> επι<strong>τ</strong>υία<strong>ς</strong>: μικρ<strong>τ</strong>ενήμα<strong>τ</strong>α<br />

απ πλύ<strong>τ</strong>ιμ υλικ, άλκινα ή<br />

μαρμάρινα αγάλμα<strong>τ</strong>α <strong>και</strong> πλασ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

συνθέσει<strong>ς</strong>, κ<strong>τ</strong>ίρια με πλύσι γλυπ<strong>τ</strong><br />

ή ωγραικ διάκσμ. Kαι καθώ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong> πλυ<strong>τ</strong>ίν<strong>τ</strong>αν συνεώ<strong>ς</strong><br />

με νέα αναθήμα<strong>τ</strong>α πήρε <strong>τ</strong>ην ψη εν<strong>ς</strong><br />

απέραν<strong>τ</strong>υ καλλι<strong>τ</strong>ενικύ εργασ<strong>τ</strong>ηρίυ<br />

με ασ<strong>τ</strong>αμά<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>η παραγωγή<br />

πυ γλύπ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>, ωγράι, αρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>νε<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> απλί <strong>τ</strong>ενί<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> συναγωνίν<strong>τ</strong>αν<br />

να παρυσιάσυν <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> καλύ<strong>τ</strong>ερε<strong>ς</strong><br />

δημιυργίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>.<br />

Aν <strong>και</strong> <strong>τ</strong>α ευρήμα<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ανασκα-<br />

ή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Δελών μα<strong>ς</strong> έδωσαν μια εικνα<br />

<strong>τ</strong>υ αραίυ <strong>ιερ</strong>ύ σ<strong>τ</strong>α ρνια<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ακμή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ απ <strong>τ</strong>ν 8 ώ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ν 4<br />

π.X. αιώνα, πλύ <strong>τ</strong>ω<strong>τ</strong>ερη εκείνη<strong>ς</strong><br />

πυ μα<strong>ς</strong> αήνυν να αν<strong>τ</strong>ασθύμε<br />

ι ιλλγικέ<strong>ς</strong> πηγέ<strong>ς</strong>, ι επιγραέ<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>α άθρα, είναι αρκε<strong>τ</strong>ά<br />

για να κα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ήσυν <strong>τ</strong> Mυσεί<br />

πυ σήμερα <strong>τ</strong>α σ<strong>τ</strong>εγάει, ένα πρ<strong>τ</strong>υπ<br />

σλεί <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ελληνική<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong>,<br />

σ<strong>τ</strong> πί αν<strong>τ</strong>ιπρσωπεύν<strong>τ</strong>αι λε<strong>ς</strong><br />

ι άσει<strong>ς</strong> <strong>και</strong> λε<strong>ς</strong> ι π<strong>τ</strong>υέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> παραγωγή<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>, συνά, μάλισ<strong>τ</strong>α, με<br />

δείγμα<strong>τ</strong>α ακριώ<strong>ς</strong> ρνλγημένα<br />

απ <strong>τ</strong>η γνώση πυ μα<strong>ς</strong> πρσέρυν<br />

ι πηγέ<strong>ς</strong>.<br />

Xρυσελεάν<strong>τ</strong>ινα<br />

αγάλμα<strong>τ</strong>α<br />

Mια ιδέα για <strong>τ</strong>α μυθώδη α<strong>ιερ</strong>ώμα<strong>τ</strong>α<br />

σε ρυσ, άργυρ, ελααν<strong>τ</strong>δν<strong>τ</strong><br />

πυ έσ<strong>τ</strong>ελναν σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελ-<br />

ύ<strong>ς</strong> ι Mικρασιά<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> ασιλιάδε<strong>ς</strong>, <br />

Mίδα<strong>ς</strong> <strong>και</strong> Kρίσ<strong>ς</strong>, διασημ<strong>τ</strong>ερ<strong>ς</strong><br />

αναθέ<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ <strong>και</strong> είδε <br />

Hρδ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> θησαυρύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

Kλαμενίων <strong>και</strong> Kρινθίων, μα<strong>ς</strong> έδωσε<br />

<strong>τ</strong>ην εν<strong>τ</strong>υπωσιακή απκάλυψη<br />

<strong>τ</strong>ων Γάλλων αραιλγων <strong>τ</strong> 1939.<br />

Kά<strong>τ</strong>ω απ <strong>τ</strong> ρωμαϊκ πλακσ<strong>τ</strong>ρω<strong>τ</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong>ά<strong>ς</strong> δύ κν<strong>τ</strong>ά σ<strong>τ</strong> θησαυρ<br />

<strong>τ</strong>ων Kρινθίων ρέθηκαν <strong>τ</strong>α υπλείμμα<strong>τ</strong>α<br />

πλύ<strong>τ</strong>ιμων αραϊκών έργων<br />

σπάνιων <strong>τ</strong>σ για <strong>τ</strong> υλικ <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>ενική <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> σ <strong>και</strong> για <strong>τ</strong>ην<br />

καλλι<strong>τ</strong>ενική <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> πι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α: ένα ειδώλι<br />

απ ελεαν<strong>τ</strong>δν<strong>τ</strong> πυ παρισ<strong>τ</strong>άνει<br />

ήρωα ή θε (Aπλλωνα ή<br />

Δινυσ), να δαμάει <strong>τ</strong> θήραμά<br />

<strong>τ</strong>υ, ένα<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>αύρ<strong>ς</strong> σε υσικ μέγε-<br />

Συνέεια σ<strong>τ</strong>ην 18η σελίδα<br />

Oι περίημι Δίδυμι <strong>τ</strong>υ Aργυ<strong>ς</strong>, Kλέι<strong>ς</strong> <strong>και</strong> Bί<strong>τ</strong>ων. Tα δύ αυ<strong>τ</strong>ά κλσσιαία αγάλμα<strong>τ</strong>α (ύψυ<strong>ς</strong> 2.20 μ.) σημειώνυν <strong>τ</strong>ην<br />

αρή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> εμάνιση<strong>ς</strong> μεγάλων, πέ<strong>τ</strong>ρινων αγαλμά<strong>τ</strong>ων σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>, γύρω σ<strong>τ</strong> 580 π.X.<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 15

Xάλκιν αγαλμά<strong>τ</strong>ι μια<strong>ς</strong> κρη<strong>ς</strong> «πεπλρυ», πυ με<strong>τ</strong>έερε σ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>έμεν<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ελε<strong>τ</strong>υργικ<br />

σκεύ<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong> θυμια<strong>τ</strong>ήρι. Δεν εν<strong>τ</strong>υπωσιάει μν για <strong>τ</strong>η μναδικ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>υ<br />

ω<strong>ς</strong> έργ <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong>, αλλά συγκινεί ω<strong>ς</strong> <strong>ιερ</strong> σκεύ<strong>ς</strong> πυ ρησιμπιήθηκε απ κάπι-<br />

ν <strong>ιερ</strong>έα.<br />

Kεάλι απ ρυσελεάν<strong>τ</strong>ιν άγαλμα καθισ<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> μρή<strong>ς</strong>. Λαμπρ ανάθημα ιωνική<strong>ς</strong><br />

πλη<strong>ς</strong>, με ρυσ διάδημα <strong>και</strong> ένθε<strong>τ</strong>α μά<strong>τ</strong>ια. (6<strong>ς</strong> π.X. αι.).<br />

16 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

O Hνί<strong>ς</strong>: Eνα απ <strong>τ</strong>α σπάνια άλκινα<br />

αρισ<strong>τ</strong>υργήμα<strong>τ</strong>α, σύμλ<br />

<strong>τ</strong>υ Mυσείυ <strong>τ</strong>ων Δελών. Παρισ<strong>τ</strong>άνει<br />

ηνί άρμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>, νικη<strong>τ</strong>ή,<br />

<strong>τ</strong>ην ώρα <strong>τ</strong>υ θριάμυ <strong>τ</strong>υ σ<strong>τ</strong>α<br />

Πύθια. H μριά <strong>τ</strong>υ πρσελκύει<br />

επισκέπ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> απ λν <strong>τ</strong>ν κσμ.

Kρμί Aμανων απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ανάγλυε<strong>ς</strong> με<strong>τ</strong>πε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Θλυ. Eίναι αρακ<strong>τ</strong>ηρισ<strong>τ</strong>ικί για <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>ενική <strong>τ</strong>υ έεργυ ανάγλυυ<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>λμηρή κίνηση <strong>τ</strong>ων μρών σ<strong>τ</strong>ν ελεύθερ ώρ (380 π.X.).<br />

Mε<strong>τ</strong>πη απ <strong>τ</strong> «Mνπ<strong>τ</strong>ερ Θησαυρ» <strong>τ</strong>ων Σικυωνίων. Oι Δισκυρι με <strong>τ</strong>ην πλύσια λεία <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, με<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην επιείρηση αρπαγή<strong>ς</strong><br />

ώων σ<strong>τ</strong>ην Aρκαδία.<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 17

Συνέεια απ <strong>τ</strong>ην 15η σελίδα<br />

θ<strong>ς</strong> απ ύλλα ασημιύ πυ πρσαρμν<strong>τ</strong>αι<br />

σε ύλιν πυρήνα –απ<strong>τ</strong>ελεί<br />

<strong>τ</strong> μεγαλύ<strong>τ</strong>ερ παράδειγμα<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> λεγμενη<strong>ς</strong> συρήλα<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ενική<strong>ς</strong>–<br />

κεάλια απ ελεαν<strong>τ</strong>δν<strong>τ</strong><br />

<strong>και</strong> ρυσά ελάσμα<strong>τ</strong>α με έκ<strong>τ</strong>υπη διακσμηση<br />

πυ ανήκαν σε <strong>τ</strong>ρία ρυσελεάν<strong>τ</strong>ινα<br />

αγάλμα<strong>τ</strong>α, πλακίδια<br />

απ ελεαν<strong>τ</strong>δν<strong>τ</strong> πυ διακσμύσαν<br />

κάπι ύλιν έπιπλ, κασέλα<br />

ή θρν (7<strong>ς</strong> - 6<strong>ς</strong> π.X.).<br />

Eίναι λα αρισ<strong>τ</strong>υργημα<strong>τ</strong>ικά έργα<br />

ιωνικών κυρίω<strong>ς</strong> εργασ<strong>τ</strong>ηρίων <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ανα<strong>τ</strong>λική<strong>ς</strong><br />

Eλλάδα<strong>ς</strong> πυ έπει<strong>τ</strong>α απ<br />

<strong>τ</strong>η θρά πυ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> πρκάλεσε κάπι<br />

κα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ρικ γεγν<strong>ς</strong> (σεισμ<strong>ς</strong>,<br />

πυρκαγιά) κα<strong>τ</strong>αώθηκαν ευλαικά<br />

σ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>έλ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ 5υ αι. π.X.,<br />

σε δυ λάκκυ<strong>ς</strong> –απθέ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>– για να<br />

μην απμακρυνθύν απ <strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong><br />

<strong>τ</strong>έμεν<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ θεύ σ<strong>τ</strong>ν πί είαν<br />

α<strong>ιερ</strong>ωθεί.<br />

Oι δίδυμι <strong>τ</strong>υ Aργυ<strong>ς</strong><br />

H σειρά <strong>τ</strong>ων έργων <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> μεγάλη<strong>ς</strong><br />

πλασ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> αρίει<br />

με <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> δίδυμυ<strong>ς</strong> Kύρυ<strong>ς</strong>, γνωσ<strong>τ</strong>ύ<strong>ς</strong><br />

ω<strong>ς</strong> Kλέι<strong>ς</strong> <strong>και</strong> Bί<strong>τ</strong>ων, πυ<br />

μα<strong>ς</strong> εισάγυν «σ<strong>τ</strong>η νέα μαγική ώρα<br />

<strong>τ</strong>υ 6υ αιώνα» (Buschor).<br />

Eργα Aργείυ καλλι<strong>τ</strong>ένη, πω<strong>ς</strong><br />

μα<strong>ς</strong> πληρρεί η αραγμένη σ<strong>τ</strong><br />

άθ<strong>ς</strong> επιγραή, συσε<strong>τ</strong>ίσθηκαν αμέσω<strong>ς</strong><br />

με<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην απκάλυψή <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

με <strong>τ</strong> Aργ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong> ανέκδ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

Hρδ<strong>τ</strong>υ: Mια ημέρα γιρ<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong>, επειδή<br />

η ιέρεια <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Hρα<strong>ς</strong> έπρεπε να<br />

πάει σ<strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> θεά<strong>ς</strong> έω απ <strong>τ</strong><br />

Aργ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>α δια πυ θα έσερναν<br />

<strong>τ</strong> άρμα δεν έρν<strong>τ</strong>αν, ι δυ γιί<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> εύ<strong>τ</strong>ηκαν ι ίδιι <strong>τ</strong> αμάι <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong> δήγησαν σ<strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong> 45 σ<strong>τ</strong>άδια<br />

μακριά (8 λμ.).<br />

Για να αν<strong>τ</strong>αμείψει <strong>τ</strong>η γεμά<strong>τ</strong>η ευγένεια<br />

πράη <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> η θεά <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> άρισε<br />

σύμωνα με <strong>τ</strong>ην παράκληση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

μη<strong>τ</strong>έρα<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> ωραι<strong>τ</strong>ερ δώρ·<br />

με<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>η γιρ<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>α παιδιά κιμήθηκαν<br />

απκαμωμένα σ<strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong>, για να<br />

μην αναυπνήσυν. Oι Aργείι<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ίμησαν με αγάλμα<strong>τ</strong>α πυ α-<br />

ιέρωσαν σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>.<br />

Σήμερα η ερμηνεία <strong>τ</strong>ων «δίδυμων<br />

<strong>τ</strong>υ Aργυ<strong>ς</strong>» δεν είναι αδιαιλνίκη<strong>τ</strong>η.<br />

Mια διαρε<strong>τ</strong>ική απκρυπ<strong>τ</strong>γράηση<br />

<strong>τ</strong>ων θαρμένων επιγρα-<br />

ών <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> άση<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, πρ<strong>τ</strong>είνει <strong>τ</strong>ην<br />

<strong>τ</strong>αύ<strong>τ</strong>ιση <strong>τ</strong>ων εικνιμένων με <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

Δισκυρυ<strong>ς</strong>.<br />

εωρισ<strong>τ</strong>ή θέση σ<strong>τ</strong>η συλλγή <strong>τ</strong>υ<br />

Mυσείυ κα<strong>τ</strong>έει η αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική<br />

πλασ<strong>τ</strong>ική, <strong>τ</strong>α γλυπ<strong>τ</strong>ά, λγλυα (Kαρυά<strong>τ</strong>ιδε<strong>ς</strong>,<br />

αε<strong>τ</strong>ώμα<strong>τ</strong>α, ακρω<strong>τ</strong>ήρια) ή<br />

ανάγλυα πυ διακσμύσαν <strong>τ</strong>α αρ-<br />

ι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νικά <strong>μνημεία</strong> <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ, <strong>τ</strong><br />

να <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> «θησαυρύ<strong>ς</strong>», μικρά,<br />

δηλαδή, ικδμήμα<strong>τ</strong>α πυ έ<strong>τ</strong>ιαν<br />

διάρε<strong>ς</strong> πλει<strong>ς</strong> για να υλάσσυν<br />

σ’ αυ<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>α πλύ<strong>τ</strong>ιμα α<strong>ιερ</strong>ώμα<strong>τ</strong>ά<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, αλλά <strong>και</strong> πυ <strong>τ</strong>α ίδια απ<strong>τ</strong>ελύσαν<br />

σπυδαία αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νικά έργα,<br />

αναθήμα<strong>τ</strong>α σ<strong>τ</strong> θε <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ.<br />

Mναδικέ<strong>ς</strong><br />

γλυπ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> με<strong>τ</strong>πε<strong>ς</strong><br />

O «Mνπ<strong>τ</strong>ερ<strong>ς</strong>» θησαυρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

Σικυωνίων (μικρ κ<strong>τ</strong>ίρι με σ<strong>τ</strong>εγασμένη<br />

μν κινσ<strong>τ</strong>ιία ωρί<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ί-<br />

υ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong> εσω<strong>τ</strong>ερικ) είναι <strong>τ</strong> αραι-<br />

<strong>τ</strong>ερ κ<strong>τ</strong>ίρι σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> πυ<br />

σώει ανάγλυη διακσμηση με ει-<br />

18 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

Aν<strong>τ</strong>ίν<strong>ς</strong>: Λα<strong>τ</strong>ρευ<strong>τ</strong>ικ άγαλμα <strong>τ</strong>υ αγαπημένυ συν<strong>τ</strong>ρυ <strong>τ</strong>υ αυ<strong>τ</strong>κρά<strong>τ</strong>ρα Aδριανύ, πυ σ<strong>τ</strong>ήθηκε σ<strong>τ</strong> Δελικ Iερ, με<strong>τ</strong>ά<br />

<strong>τ</strong>ν <strong>τ</strong>ραγικ θάνα<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>υ, σ<strong>τ</strong>ην ακμή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> νε<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ά<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ...<br />

κνγραικέ<strong>ς</strong> παρασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong> (560<br />

π.X.). Oι γλυπ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> με<strong>τ</strong>πε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ μα<strong>ς</strong><br />

δίνυν πλύ<strong>τ</strong>ιμε<strong>ς</strong> πληρρίε<strong>ς</strong> για<br />

<strong>τ</strong>α αρακ<strong>τ</strong>ηρισ<strong>τ</strong>ικά <strong>τ</strong>υ ακυσ<strong>τ</strong>ύ<br />

σ<strong>τ</strong>ην αραι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α εργασ<strong>τ</strong>ηρίυ πλασ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Σικυώνα<strong>ς</strong>. Mε <strong>τ</strong> ασυνήθισ<strong>τ</strong>α<br />

μακρσ<strong>τ</strong>εν σήμα <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong> αθύ κκκιν ρώμα σ<strong>τ</strong>α ρέμα<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>ων μρών πυ ωηρεύυν<br />

<strong>τ</strong>ν ωρλευκ πωρλιθ, με <strong>τ</strong> ακριέ<strong>ς</strong><br />

σέδι μα<strong>ς</strong> δίνυν <strong>τ</strong>ην εν<strong>τ</strong>ύπωση<br />

ωγραικών πινάκων, πυ αναπ<strong>τ</strong>ύσσν<strong>τ</strong>αι<br />

<strong>τ</strong>α θέμα<strong>τ</strong>α με <strong>τ</strong>η μα-<br />

γεία «<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πρώιμη<strong>ς</strong> μυθπλασία<strong>ς</strong>»<br />

(Kαρύ<strong>ς</strong>): επεισδι <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αργναυ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong><br />

εκσ<strong>τ</strong>ρα<strong>τ</strong>εία<strong>ς</strong>, η αρπαγή<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong> με<strong>τ</strong>αμρωμέν<br />

σε <strong>τ</strong>αύρ Δία, Kαλυδώνι<strong>ς</strong> κάπρ<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> η μναδική πλασ<strong>τ</strong>ική απεικνιση<br />

εν<strong>ς</strong> επεισδίυ απ <strong>τ</strong> μύθ<br />

<strong>τ</strong>ων Δισκύρων. Oι Δισκυρι<br />

Kάσ<strong>τ</strong>ωρ <strong>και</strong> Πλυδεύκη<strong>ς</strong> μαί με <strong>τ</strong>α<br />

αδέλια <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Iδα <strong>και</strong> Λυγκέα (επιγραέ<strong>ς</strong><br />

σμιλευμένε<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong> άθ<strong>ς</strong> νμα<strong>τ</strong>ίυν<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ήρωε<strong>ς</strong>) επισ<strong>τ</strong>ρέ-<br />

υν πλισμένι με λγε<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>ην<br />

επιείρηση αρπαγή<strong>ς</strong> διών σ<strong>τ</strong>ην<br />

Aρκαδία, δηγών<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ην πλύσια<br />

λεία <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>. H μιμρη παρά<strong>τ</strong>αη<br />

<strong>τ</strong>ων ηρώων <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ων ώων με <strong>τ</strong>ν παράλληλ<br />

ημα<strong>τ</strong>ισμ δίνυν <strong>τ</strong>ην εν<strong>τ</strong>ύπωση<br />

σ<strong>τ</strong>ρα<strong>τ</strong>ιω<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> παρέλαση<strong>ς</strong>.<br />

O θησαυρ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ων Σινίων<br />

Aν<strong>τ</strong>άι <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> περιγραή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ απ<br />

<strong>τ</strong>ν Hρδ<strong>τ</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ν Παυσανία ω<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ λαμπρ<strong>τ</strong>ερυ ικδμήμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>

<strong>τ</strong>ων Δελών <strong>τ</strong> εύρημα <strong>τ</strong>υ «θησαυρύ<br />

<strong>τ</strong>ων Σινίων». H ικδμησή<br />

<strong>τ</strong>υ, πω<strong>ς</strong> μα<strong>ς</strong> διηγύν<strong>τ</strong>αι ι δύ<br />

συγγραεί<strong>ς</strong> συνδέε<strong>τ</strong>αι με <strong>τ</strong>ην ικνμική<br />

άνθηση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Σίνυ απ <strong>τ</strong>ην<br />

εν<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>ική εκμε<strong>τ</strong>άλλευση <strong>τ</strong>ων με<strong>τ</strong>αλλείων<br />

ρυσύ <strong>και</strong> ασημιύ σ<strong>τ</strong> νησί.<br />

H πλύσια γλυπ<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>υ διακσμηση<br />

με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> δύ Kρε<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ην πρσψη,<br />

σ<strong>τ</strong>α αε<strong>τ</strong>ώμα<strong>τ</strong>α, σ<strong>τ</strong>α κμψά κυμά<strong>τ</strong>ια<br />

<strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>α κινκρανα, αλλά κυρίω<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>η ωρ αιρε<strong>τ</strong>ίσθηκαν απ <strong>τ</strong>ην<br />

πρώ<strong>τ</strong>η σ<strong>τ</strong>ιγμή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> εύρεσή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ω<strong>ς</strong><br />

σημεί αναρά<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αραϊκή<strong>ς</strong><br />

πλασ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong>.<br />

«(...) T ωραι<strong>τ</strong>ερ εύρημα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ανασκαή<strong>ς</strong><br />

είναι θαυμάσια δια<strong>τ</strong>ηρημέν<strong>ς</strong><br />

μαρμάριν<strong>ς</strong> διάκσμ<strong>ς</strong> εν<strong>ς</strong> θησαυρύ,<br />

πυ σύμωνα με <strong>τ</strong>ην περιήγηση<br />

<strong>τ</strong>υ Παυσανία πρέπει να είναι <strong>τ</strong>ων<br />

Σινίων (...). H θαυμάσια ωρ<strong>ς</strong><br />

πυ υπεραίνει <strong>τ</strong>ιδήπ<strong>τ</strong>ε μα<strong>ς</strong> είναι ω<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ώρα γνωσ<strong>τ</strong> απ <strong>τ</strong>ην αραϊκή ελληνική<br />

<strong>τ</strong>ένη <strong>τ</strong>υ αναγλύυ με <strong>τ</strong>η δια<strong>τ</strong>ήρηση,<br />

<strong>τ</strong>η λεπ<strong>τ</strong><strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> εκ<strong>τ</strong>έλεση<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>ην<br />

ασυνήθισ<strong>τ</strong>η ων<strong>τ</strong>άνια <strong>και</strong> <strong>τ</strong>α νεω<strong>τ</strong>ερικά<br />

θέμα<strong>τ</strong>α» (Furtwangler, 1894).<br />

Σ<strong>τ</strong>ην ανα<strong>τ</strong>λική ωρ καλλι<strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong><br />

ισ<strong>τ</strong>ρεί ένα επεισδι απ<br />

<strong>τ</strong>ην Iλιάδα: <strong>τ</strong>η μάη Eλλήνων <strong>και</strong><br />

Tρώων γύρω απ ένα νεκρ πλεμισ<strong>τ</strong>ή.<br />

Aρισ<strong>τ</strong>ερά ι Oλύμπιι θεί<br />

παρακλυθύν καθισ<strong>τ</strong>ί <strong>τ</strong>η μάη,<br />

ωρισμένι σε δύ αν<strong>τ</strong>ιμέ<strong>τ</strong>ωπε<strong>ς</strong> μάδε<strong>ς</strong>,<br />

ευνϊκέ<strong>ς</strong> αν<strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ια πρ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Tρώε<strong>ς</strong> ή <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Eλληνε<strong>ς</strong>. Xαρακ<strong>τ</strong>ηρισ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

ι ειρνμίε<strong>ς</strong> ικει<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ων καθισ<strong>τ</strong>ών μρών, ι πίε<strong>ς</strong><br />

εκράυν <strong>τ</strong>ην εσω<strong>τ</strong>ερική έν<strong>τ</strong>αση<br />

πυ επικρα<strong>τ</strong>εί σ<strong>τ</strong> κρίσιμ<br />

για <strong>τ</strong>ην έκαση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> μάη<strong>ς</strong> συμύλι<br />

<strong>τ</strong>ων θεών.<br />

Σ<strong>τ</strong>η ρεια πλευρά <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ωρυ<br />

πυ έλεπε πρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ην <strong>ιερ</strong>ά δ ι<br />

πρσκυνη<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> μπρύσαν με άνεση<br />

να θαυμάσυν σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> λεπ<strong>τ</strong>μέρειέ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>αραγμένη αήγηση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Γιγαν<strong>τ</strong>μαία<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> μάη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Oλύμπιων<br />

θεών εναν<strong>τ</strong>ίν <strong>τ</strong>ων γιγάν<strong>τ</strong>ων.<br />

Παρλ πυ ι αν<strong>τ</strong>ιμαμενε<strong>ς</strong> άλαγγε<strong>ς</strong><br />

διεισδύυν η μία σ<strong>τ</strong>ην άλλη<br />

<strong>και</strong> ι σκηνέ<strong>ς</strong> εκ<strong>τ</strong>υλίσσν<strong>τ</strong>αι σε διασ<strong>τ</strong>αυρύμενα<br />

επίπεδα, καλλι<strong>τ</strong>έ-<br />

νη<strong>ς</strong> κα<strong>τ</strong>ρθώνει να απδώσει <strong>τ</strong><br />

σύνλ <strong>τ</strong>υ θέμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> με αιθαύμασ<strong>τ</strong>η<br />

ευκρίνεια.<br />

Θησαυρ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ων Aθηναίων<br />

Σ<strong>τ</strong>ν πασίγνωσ<strong>τ</strong> «θησαυρ <strong>τ</strong>ων<br />

Aθηναίων» κα<strong>τ</strong>ανύμε καλύ<strong>τ</strong>ερα<br />

απ πιδήπ<strong>τ</strong>ε άλλ μνημεί <strong>τ</strong><br />

πέρασμα απ <strong>τ</strong>ην αραϊκή σ<strong>τ</strong>ην<br />

πρώιμη κλασική <strong>τ</strong>ένη (490 π.X.).<br />

Σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Aθηναίυ<strong>ς</strong> καλλι<strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong> πυ<br />

ιλ<strong>τ</strong>ένησαν <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> 30 με<strong>τ</strong>πε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

κ<strong>τ</strong>ιρίυ με <strong>τ</strong>α κα<strong>τ</strong>ρθώμα<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>υ<br />

Hρακλή, <strong>τ</strong>υ Θησέα <strong>και</strong> σκηνέ<strong>ς</strong><br />

Aμανμαία<strong>ς</strong>, ι ειδικί διακρίνυν<br />

δύ <strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong> πλάσιμ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<br />

σύνθεση <strong>τ</strong>ων μρών, μια συν<strong>τ</strong>ηρη<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>ερη,<br />

πρσκλλημένη σ<strong>τ</strong>ην<br />

αραϊκή παράδση <strong>και</strong> άλλη περισσ<strong>τ</strong>ερ<br />

πρδευ<strong>τ</strong>ική, έ<strong>τ</strong>ιμη να δε-<br />

θεί <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> νεω<strong>τ</strong>ερισμύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> κλασική<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong>.<br />

Aπ ισ<strong>τ</strong>ρική άπψη θησαυρ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ων Aθηναίων με<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>η μάη <strong>τ</strong>υ<br />

Mαραθώνα, εγ<strong>και</strong>νιάει <strong>τ</strong>η σειρά<br />

<strong>τ</strong>ων α<strong>ιερ</strong>ωμά<strong>τ</strong>ων πυ σ<strong>τ</strong>ήθηκαν<br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> απ διάρε<strong>ς</strong> πλει<strong>ς</strong><br />

με<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην απμάκρυνση <strong>τ</strong>υ<br />

T πρ<strong>τ</strong>ρέ<strong>τ</strong> εν<strong>ς</strong> Φιλσυ. Σπυδαί έργ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eικνγραική<strong>ς</strong> Tένη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

2υ μ.X. αιώνα, <strong>τ</strong> πί ρίσκε<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong> Mυσεί <strong>τ</strong>ων Δελών.<br />

περσικύ κινδύνυ, σ<strong>τ</strong>ην πία κα<strong>τ</strong>’<br />

εήν είε συμάλει η σ<strong>τ</strong>ρα<strong>τ</strong>ιω<strong>τ</strong>ική<br />

δύναμη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> νεαρή<strong>ς</strong> αθηναϊκή<strong>ς</strong><br />

δημκρα<strong>τ</strong>ία<strong>ς</strong>. Tη συμλή ακριώ<strong>ς</strong><br />

αυ<strong>τ</strong>ή θέλησαν να διακηρύυν ι<br />

Aθηναίι με <strong>τ</strong> επιλη<strong>τ</strong>ικ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ανάθημα<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην πρλή σ<strong>τ</strong>ην εικνγραία<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> κύρια<strong>ς</strong> ψη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ κ<strong>τ</strong>ιρίυ<br />

<strong>τ</strong>υ Θησέα, <strong>τ</strong>πικύ ήρωα <strong>και</strong><br />

θεμελιω<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>υ πλι<strong>τ</strong>εύμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>.<br />

Xαρακ<strong>τ</strong>ηρισ<strong>τ</strong>ική είναι η εμπνευσμένη<br />

παράσ<strong>τ</strong>αση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> «<strong>ιερ</strong>ά<strong>ς</strong> συνμιλία<strong>ς</strong>».<br />

(Sacra Conversazione») πυ<br />

Θησέα<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>έκε<strong>τ</strong>αι λ<strong>ς</strong> ευλάεια<br />

μπρσ<strong>τ</strong>ά σ<strong>τ</strong>ην Aθηνά πυ αρίει σε<br />

αυ<strong>τ</strong>ν <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην πλη <strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong>ην <strong>ιερ</strong>ή<br />

πρσ<strong>τ</strong>ασία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>.<br />

Aνάμεσα σ<strong>τ</strong>α αναθήμα<strong>τ</strong>α πυ έκανε<br />

ακυσ<strong>τ</strong>ύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> είναι<br />

<strong>και</strong> «Hνί<strong>ς</strong>». Bρέθηκε σεδν<br />

άθικ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> <strong>και</strong> ανήκε σε ένα άλκιν<br />

<strong>τ</strong>έθριππ πυ αιέρωσε <strong>τ</strong>ύρανν<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Γέλα<strong>ς</strong> Πλύαλ<strong>ς</strong> με<strong>τ</strong>ά<br />

απ <strong>τ</strong>η νίκη <strong>τ</strong>υ σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Πυθικύ<strong>ς</strong> αγώνε<strong>ς</strong><br />

(476 π.X.) Eίναι ένα απ <strong>τ</strong>α<br />

σπάνια πρω<strong>τ</strong><strong>τ</strong>υπα έργα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> μεγάλη<strong>ς</strong><br />

αλκπλασ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong>, έργ <strong>τ</strong>υ αυσ<strong>τ</strong>ηρύ<br />

ρυθμύ, πυ σώε<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

μέρε<strong>ς</strong> μα<strong>ς</strong>.<br />

H πλασ<strong>τ</strong>ική<br />

<strong>τ</strong>υ 4υ αιώνα<br />

Oι με<strong>τ</strong>πε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> θλυ με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> σκηνέ<strong>ς</strong><br />

Aμανμαία<strong>ς</strong> <strong>και</strong> Kεν<strong>τ</strong>αυρμαία<strong>ς</strong><br />

μα<strong>ς</strong> εισάγυν σ<strong>τ</strong>ην πλασ<strong>τ</strong>ική<br />

<strong>τ</strong>υ 4υ αιώνα (380 π.X.). Oι δημι-<br />

υργί <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ρησιμπιύν <strong>τ</strong>ην εικνγραική<br />

παράδση <strong>τ</strong>υ 5υ αιώνα,<br />

αλλά με μια εαιρε<strong>τ</strong>ική επιδε-<br />

ι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α σ<strong>τ</strong>ην επεεργασία <strong>τ</strong>υ μαρμάρυ<br />

απελευθερώνυν <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πλασ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

μρέ<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong> αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νικ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> άθ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> κινύν ελεύθερα<br />

σ<strong>τ</strong>ν <strong>τ</strong>ρισδιάσ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong> ώρ. Mε <strong>τ</strong>ην έ-<br />

αρση <strong>τ</strong>υ αναγλύυ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>λμηρή<br />

κίνηση <strong>τ</strong>ων μρών, ι σκηνέ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> σδρή<strong>ς</strong> πάλη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Eλλήνων<br />

με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Aμανε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ων Kεν<strong>τ</strong>αύρων<br />

με <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Λαπήθε<strong>ς</strong> κερδί-<br />

υν σε δραμα<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α, πω<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>η<br />

με<strong>τ</strong>πη, πυ κ<strong>τ</strong>υπημέν<strong>ς</strong> πλεμισ<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong><br />

πρσπαθεί να απύγει <strong>τ</strong><br />

αρισ<strong>τ</strong>ικ κ<strong>τ</strong>ύπημα πυ ε<strong>τ</strong>ιμάε<strong>τ</strong>αι<br />

να <strong>τ</strong>υ δώσει η Aμανα.<br />

H κακή δια<strong>τ</strong>ήρηση <strong>τ</strong>ων γλυπ<strong>τ</strong>ών<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> θλυ είλε<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>ι ι λείε<strong>ς</strong><br />

πλάκε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων με<strong>τ</strong>πών είαν ρησιμπιηθεί<br />

ήδη απ <strong>τ</strong>ν 5 ή 6 αι.<br />

π.X. <strong>και</strong> εή<strong>ς</strong>, ω<strong>ς</strong> ικδμικ υλικ,<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>α ακρω<strong>τ</strong>ηριασμένα θραύσμα<strong>τ</strong>ά<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> είαν διασκρπισθεί ακμη <strong>και</strong><br />

ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ην Aμισσα. Aν<strong>τ</strong>ίθε<strong>τ</strong>α με άλλα<br />

<strong>μνημεία</strong>, πυ παρέμειναν σ<strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong><br />

<strong>και</strong> με<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong> <strong>τ</strong>έλ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αραι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong>,<br />

έω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ κα<strong>τ</strong>έρρευσαν επί <strong>τ</strong>πυ.<br />

T σύνλ <strong>τ</strong>ων αγαλμά<strong>τ</strong>ων <strong>τ</strong>υ αναθήμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ Δαυ είναι η μναδική<br />

μαρ<strong>τ</strong>υρία πυ έυμε σήμερα<br />

για <strong>τ</strong>α α<strong>ιερ</strong>ώμα<strong>τ</strong>α σ<strong>τ</strong>ν <strong>τ</strong>ύπ<br />

<strong>τ</strong>ων πλασ<strong>τ</strong>ικών συνθέσεων απ περισσ<strong>τ</strong>ερα<br />

αγάλμα<strong>τ</strong>α. Eίναι <strong>τ</strong> μνη-<br />

μεί εν<strong>ς</strong> αρισ<strong>τ</strong>κρα<strong>τ</strong>ικύ γένυ<strong>ς</strong><br />

απ <strong>τ</strong>α Φάρσαλα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Θεσσαλία<strong>ς</strong><br />

πυ εικνίει με γενεαλγική ρνλγική<br />

σειρά επιανεί<strong>ς</strong> εκπρσώπυ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ απ <strong>τ</strong> <strong>τ</strong>έλ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ 6υ<br />

αιώνα έω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> 335 π.X., <strong>τ</strong>αν α<strong>ιερ</strong>ώθηκε<br />

σ<strong>τ</strong>ν Aπλλωνα απ <strong>τ</strong><br />

Θεσσαλ αιωμα<strong>τ</strong>ύ Δά B΄,<br />

εκπρσωπ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ώρα<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ σ<strong>τ</strong>ην<br />

Aμικ<strong>τ</strong>υνία <strong>και</strong> παδ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ιλμακεδνική<strong>ς</strong><br />

παρά<strong>τ</strong>αη<strong>ς</strong>. Σ<strong>τ</strong> κιν<br />

άθρ, πυ ή<strong>τ</strong>αν σ<strong>τ</strong>ημένα <strong>τ</strong>α αγάλμα<strong>τ</strong>α,<br />

αραγμένα επιγράμμα<strong>τ</strong>α<br />

μνημνεύυν <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong>, αθλη<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

ή σ<strong>τ</strong>ρα<strong>τ</strong>ιω<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> επιδσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

εικνιμένων.<br />

Aπ <strong>τ</strong>α αγάλμα<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>υ ικγενειακύ<br />

αναθήμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> πυ σώθηκαν,<br />

σπυδαι<strong>τ</strong>ερ για <strong>τ</strong>ην ισ<strong>τ</strong>ρία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong> είναι <strong>τ</strong> άγαλμα <strong>τ</strong>υ Aγία,<br />

πρπάππυ <strong>τ</strong>υ Δαυ <strong>και</strong> νμασ<strong>τ</strong>ύ<br />

πρω<strong>τ</strong>αθλη<strong>τ</strong>ή σ<strong>τ</strong> παγκρά<strong>τ</strong>ι.<br />

Eκ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>ην α<strong>τ</strong>μική καλλι<strong>τ</strong>ε-<br />

νική <strong>τ</strong>υ πι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α, έει <strong>και</strong> ένα επιπλέν<br />

θέλγη<strong>τ</strong>ρ πυ <strong>τ</strong>υ άρισαν<br />

ι μελε<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ· <strong>τ</strong> συσε<strong>τ</strong>ισμ<br />

<strong>τ</strong>υ με <strong>τ</strong> νμα <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>ένη <strong>τ</strong>υ<br />

μεγάλυ καλλι<strong>τ</strong>ένη <strong>τ</strong>ων ρνων<br />

<strong>τ</strong>υ Aλεάνδρυ, <strong>τ</strong>υ Λύσιππυ. Πισ<strong>τ</strong>εύε<strong>τ</strong>αι,<br />

<strong>τ</strong>ι είναι αν<strong>τ</strong>ίγρα εν<strong>ς</strong><br />

άλκινυ ανδριάν<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>υ ίδιυ αθλη<strong>τ</strong>ή,<br />

πυ είε σ<strong>τ</strong>ηθεί σ<strong>τ</strong>α Φάρσαλα<br />

<strong>και</strong> σ<strong>τ</strong> άθρ πυ μα<strong>ς</strong> σώθηκε<br />

έει <strong>τ</strong>ην υπγραή <strong>τ</strong>υ διάσημυ<br />

Σικυώνυ αλκυργύ.<br />

Pωμαϊκί ρνι<br />

Tα δυ έργα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> επή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Pωμαίων<br />

αυ<strong>τ</strong>κρα<strong>τ</strong>ρων, σ<strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>ελευ<strong>τ</strong>αία<br />

αίθυσα <strong>τ</strong>υ Mυσείυ, είναι<br />

ένα<strong>ς</strong> αν<strong>τ</strong>ιπρσωπευ<strong>τ</strong>ικ<strong>ς</strong> επίλγ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> περιήγηση<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>η συλλγή, αλλά<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> καλλι<strong>τ</strong>ενική<strong>ς</strong> <strong>και</strong> θρησκευ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong><br />

ωή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ με <strong>τ</strong>ην υπώρηση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> παλαιά<strong>ς</strong> θρησκεία<strong>ς</strong> (2<strong>ς</strong> -<br />

3<strong>ς</strong> αι. μ.X.). Διδακ<strong>τ</strong>ικά για <strong>τ</strong> νέ<br />

πνεύμα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> επή<strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong>έλυ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ειδωλλα<strong>τ</strong>ρεία<strong>ς</strong>.<br />

T άγαλμα <strong>τ</strong>υ Aν<strong>τ</strong>ινυ εικνίει<br />

<strong>τ</strong> ημισμέν για <strong>τ</strong>ην μριά <strong>τ</strong>υ<br />

νέυ απ <strong>τ</strong>η Bιθυνία πυ σ<strong>τ</strong>ην ακμή<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> νε<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ά<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ πνίγηκε σ<strong>τ</strong>α νερά<br />

<strong>τ</strong>υ Nείλυ. O νσ<strong>τ</strong>αλγ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> κλασική<strong>ς</strong><br />

Eλλάδα<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ευεργέ<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

δελικύ <strong>ιερ</strong>ύ αυ<strong>τ</strong>κρά<strong>τ</strong>ρα<strong>ς</strong><br />

Aδριαν<strong>ς</strong>, πυ με πάθ<strong>ς</strong> είε αγαπήσει<br />

<strong>τ</strong>ν πανέμρ νέ, διέ<strong>τ</strong>αε<br />

να σ<strong>τ</strong>ηθύν αγάλμα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>υ σ<strong>τ</strong>α ελληνικά<br />

<strong>ιερ</strong>ά <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πλει<strong>ς</strong>.<br />

Σ<strong>τ</strong> άγαλμα <strong>τ</strong>ων Δελών, απ <strong>τ</strong>α<br />

μρ<strong>τ</strong>ερα πρ<strong>τ</strong>ρέ<strong>τ</strong>α πυ μα<strong>ς</strong> σώθηκαν<br />

σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πι απμακρυσμένε<strong>ς</strong><br />

περιέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ρωμαϊκή<strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>κρα<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong><br />

εκράε<strong>τ</strong>αι με διδακ<strong>τ</strong>ικ <strong>τ</strong>ρπ<br />

αδριάνει<strong>ς</strong> κλασικισμ<strong>ς</strong>, η νσ<strong>τ</strong>αλγική<br />

αναή<strong>τ</strong>ηση <strong>τ</strong>υ κλασικύ<br />

πνεύμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>ένη <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η θρησκεία.<br />

H εάρ<strong>τ</strong>ηση μω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ έργυ<br />

απ <strong>τ</strong>α κλασικά πρ<strong>τ</strong>υπα είναι επι-<br />

ανειακή, <strong>τ</strong> σώμα <strong>τ</strong>υ εήυ δεν<br />

έει <strong>τ</strong>ην πνή <strong>τ</strong>ων αθλη<strong>τ</strong>ικών μρ-<br />

ών <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αραία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> νειρπλ<br />

λέμμα <strong>τ</strong>υ αίνε<strong>τ</strong>αι να α<strong>τ</strong>ενί-<br />

ει μια επή πυ δύει.<br />

H ευγενική μρή «<strong>τ</strong>υ ιλσ-<br />

υ» με <strong>τ</strong> σ<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ικ λέμμα (αρ-<br />

έ<strong>ς</strong> 3υ αι.) αναδύει <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>ελευ<strong>τ</strong>αία<br />

αναλαμπή <strong>τ</strong>υ αραίυ κσμυ, εν<strong>ς</strong><br />

κσμυ πυ σε λίγ θα διαλυθεί<br />

για πάν<strong>τ</strong>α μαί με <strong>τ</strong>η μαν<strong>τ</strong>ική δύναμη<br />

<strong>τ</strong>υ πι ημισμένυ <strong>ιερ</strong>ύ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

ειδωλλα<strong>τ</strong>ρεία<strong>ς</strong>.<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 19

Eικνε<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong><br />

T <strong>τ</strong>πί σ<strong>τ</strong>άθηκε πηγή έμπνευση<strong>ς</strong> για <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ιλ<strong>τ</strong>ενυ<strong>ς</strong> περιηγη<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> λά<strong>τ</strong>ρει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ κλασικισμύ<br />

«Oι Δελί» <strong>τ</strong>υ H. W.W. Williams. Tέμπερα <strong>τ</strong>υ 1822. Συλλγή I. Πασσά.<br />

«H Kασ<strong>τ</strong>αλία <strong>Πηγή</strong>», <strong>τ</strong>έμπερα <strong>τ</strong>υ N<strong>τ</strong>ν<strong>τ</strong>γυελ. Aπ <strong>τ</strong> «Views in Greece», 1820.<br />

20 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

Tυ Nίκυ Γρηγράκη<br />

Iσ<strong>τ</strong>ρικύ Tένη<strong>ς</strong><br />

«...Πρέπει να γυρίσω <strong>και</strong> να πάω<br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> για να πω <strong>τ</strong> ευαρισ<strong>τ</strong>ώ<br />

σ<strong>τ</strong>ν Nα <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα».<br />

Σέιμυ<strong>ς</strong> Xίνι<br />

(Nμπελ Λγ<strong>τ</strong>ενία<strong>ς</strong>, 1995)<br />

TO ΦIΛEΛΛHNIKO ρεύμα υν<strong>τ</strong>ώνει<br />

με <strong>τ</strong>η Γαλλική Eπανάσ<strong>τ</strong>αση<br />

(1789) πυ κηρύσσει <strong>τ</strong>ην ιδέα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

αδελσύνη<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ισ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ελευθερία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων λαών. Σ<strong>τ</strong>α υπδυλα<br />

έθνη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Kεν<strong>τ</strong>ρική<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong>,<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Bαλκανική<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Mεσγείυ αρίει να πνέει άνεμ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ανεαρ<strong>τ</strong>ησία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων υπδυλων<br />

λαών ενάν<strong>τ</strong>ια σ<strong>τ</strong>ην κυριαρία<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Pωσία<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Tυρκία<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aυσ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong>. Mέσα σε ένα <strong>τ</strong>έ<strong>τ</strong>ι,<br />

επανασ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>ικ κλίμα, η υπδυλη<br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Tύρκυ<strong>ς</strong> Eλλάδα,<br />

σ<strong>τ</strong>εανωμένη απ <strong>τ</strong> κλέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

αραίυ ελληνικύ πλι<strong>τ</strong>ισμύ<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>, γίνε<strong>τ</strong>αι <strong>τ</strong>ν 19 αιώνα <strong>τ</strong> επίκεν<strong>τ</strong>ρ<br />

<strong>τ</strong>υ ενδιαέρν<strong>τ</strong><strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

ωρών <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong>.<br />

H ευαισθησία πρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η ώρα πυ<br />

γέννησε <strong>τ</strong>η ιλσία, <strong>τ</strong>η δημκρα<strong>τ</strong>ία<br />

<strong>και</strong> θεπίησε <strong>τ</strong>ην μριά,<br />

η ευαισθησία πρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η ώρα πυ λά-<br />

ευσε <strong>και</strong> απεικνισε σ<strong>τ</strong> μάρμαρ

<strong>τ</strong>ην αν<strong>τ</strong>ίληψη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> λι<strong>τ</strong><strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

αρμνία<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>υ ρυθμύ, <strong>τ</strong>υ κλασικύ<br />

κάλλυ<strong>ς</strong>, ώθησε κυρίω<strong>ς</strong> Γάλλυ<strong>ς</strong>,<br />

Aγγλυ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> Γερμανύ<strong>ς</strong> περιηγη<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong><br />

–ερασι<strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong> ωγράι<br />

ι περισσ<strong>τ</strong>ερι– να επισκεθύν<br />

<strong>τ</strong>ν υπδυλ ελληνικ ώρ <strong>και</strong><br />

να εικνγραήσυν περιηγη<strong>τ</strong>ικά<br />

κείμενα με λιθγραημένα σέδια,<br />

ή αλκγραίε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> υδα<strong>τ</strong>γραίε<strong>ς</strong><br />

πυ θα δημσιεύσυν αργ<strong>τ</strong>ερα.<br />

Tαιδιώ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> - άρπαγε<strong>ς</strong><br />

Oι ένι <strong>τ</strong>αιδιώ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων πρεπανασ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>ικών<br />

ρνων απεικνίυν<br />

σε σέδια αραία <strong>μνημεία</strong> πυ συναν<strong>τ</strong>ύν<br />

<strong>και</strong> γενικά <strong>τ</strong> πλήθ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

αραι<strong>τ</strong>ή<strong>τ</strong>ων <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> κλασική<strong>ς</strong> Eλλάδα<strong>ς</strong>,<br />

απεικνιση πυ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> περισσ<strong>τ</strong>ερε<strong>ς</strong><br />

ρέ<strong>ς</strong> δεν είναι παρά <strong>τ</strong><br />

πρσημα για να «αρπάυν» πλλά<br />

απ <strong>τ</strong>α θαυμασ<strong>τ</strong>ά δημιυργήμα<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>υ κλασικύ ελληνικύ πλι<strong>τ</strong>ισμύ,<br />

παράλληλα μω<strong>ς</strong> <strong>και</strong> να <strong>τ</strong>α<br />

με<strong>τ</strong>αέρυν έω απ <strong>τ</strong>ν υσικ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ώρ, πυ επί αιώνε<strong>ς</strong> παρέμεναν.<br />

Mεγάλ μέρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων απεικνίσεων<br />

συνισ<strong>τ</strong>ά η <strong>τ</strong>πιγραία, αλλά<br />

<strong>και</strong> σκηνέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ καθημερινύ ίυ,<br />

καθώ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> η απ<strong>τ</strong>ύπωση <strong>τ</strong>ων <strong>τ</strong>πικών<br />

ενδυμασιών <strong>τ</strong>ων κα<strong>τ</strong>ίκων <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

υπδυλη<strong>ς</strong> σύγρνη<strong>ς</strong> Eλλάδα<strong>ς</strong>.<br />

Oι απεικνίσει<strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> κυκλρύν<br />

σ<strong>τ</strong>α μεγάλα κέν<strong>τ</strong>ρα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong>, με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πληρρίε<strong>ς</strong> πυ<br />

απ μνε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> παρέυν, έυν<br />

πλα<strong>τ</strong>ιά επίδραση συν<strong>τ</strong>ελών<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> απασισ<strong>τ</strong>ικά<br />

σ<strong>τ</strong>η δημιυργία εν<strong>ς</strong><br />

ιλελληνικύ ρεύμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>, πυ ηθάει<br />

<strong>τ</strong>ην επανασ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>ική διάθεση.<br />

Eνα<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> πι σημαν<strong>τ</strong>ικύ<strong>ς</strong><br />

πλυ<strong>ς</strong> έλη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eλλάδα<strong>ς</strong> για<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ιλ<strong>τ</strong>ενυ<strong>ς</strong> περιηγη<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>και</strong><br />

λά<strong>τ</strong>ρει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ελληνική<strong>ς</strong> αραι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

είναι ι Δελί, η αραία πλη,<br />

σ<strong>τ</strong>ην πία ρισκ<strong>τ</strong>αν <strong>και</strong> <strong>τ</strong> μεγαλύ<strong>τ</strong>ερ<br />

θρησκευ<strong>τ</strong>ικ κέν<strong>τ</strong>ρ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

αραι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong>, γνωσ<strong>τ</strong> κυρίω<strong>ς</strong> για<br />

<strong>τ</strong> Mαν<strong>τ</strong>εί <strong>τ</strong>υ Πυθίυ Aπλλωνα<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ρησμύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ - σε μια <strong>τ</strong>πθεσία<br />

πυ γη<strong>τ</strong>εύει <strong>και</strong> υπάλλει.<br />

Aμιθεα<strong>τ</strong>ρικά κ<strong>τ</strong>ισμένι ι<br />

Δελί αναδεικνύν<strong>τ</strong>αι σε ένα απ<br />

<strong>τ</strong>α ωραι<strong>τ</strong>ερα <strong>τ</strong>πία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eλλάδα<strong>ς</strong>.<br />

Eικνε<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong>η γύρω περιή έυμε απ <strong>τ</strong>ν<br />

Aγγλ αραιλγ-ωγρά Eδυ-<br />

Πυκείλ: «H είσδ<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελ-<br />

ύ<strong>ς</strong>» (Kασ<strong>τ</strong>ρί). Λιθγραία<br />

<strong>τ</strong>υ M<strong>τ</strong>,<br />

1827. Aνήκει σ<strong>τ</strong>η<br />

συλλγή <strong>τ</strong>υ EυρωπαϊκύΠλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικύ<br />

Kέν<strong>τ</strong>ρυ<br />

Δελών.<br />

Πυκείλ: «Kασ<strong>τ</strong>αλία <strong>Πηγή</strong>». Λιθγραία <strong>τ</strong>υ M<strong>τ</strong> (4<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>μ<strong>ς</strong>), 1827.<br />

άρδ N<strong>τ</strong>ν<strong>τ</strong>γυελ (Edward<br />

Dodwell, 1767-1832). O N<strong>τ</strong>ν<strong>τ</strong>γυελ<br />

πραγμα<strong>τ</strong>πίησε δύ περιηγήσει<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>ην Eλλάδα, <strong>τ</strong> 1801 <strong>και</strong> <strong>τ</strong><br />

1805 έω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> 1806. T έργ πυ δημσίευσε<br />

σ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>αιδιω<strong>τ</strong>ικ <strong>τ</strong>υ ρνικ<br />

(1819) είναι αραιλγικ, αλλά<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>πιγραικ. Aπ <strong>τ</strong> πλησίν<br />

ωρι Xρισ, πυ ιλενήθηκε<br />

Aγγλ<strong>ς</strong> αραιλγ<strong>ς</strong>, επισκέθηκε<br />

σ<strong>τ</strong>η συνέεια <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελ-<br />

ύ<strong>ς</strong>, αηγύμεν<strong>ς</strong> <strong>και</strong> μια σκηνή<br />

πυ διαδραμα<strong>τ</strong>ίε<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong>ην <strong>Πηγή</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Kασ<strong>τ</strong>αλλία<strong>ς</strong>. Σ<strong>τ</strong> «Views in<br />

Greece» (1820) έυμε μια ωγρα-<br />

ική αναπαράσ<strong>τ</strong>αση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> «Kασ<strong>τ</strong>αλ-<br />

λία<strong>ς</strong> πηγή<strong>ς</strong>» πυ αναλύει απ <strong>τ</strong>η<br />

ρία <strong>τ</strong>υ ράυ, με <strong>τ</strong>ν λαευμέν<br />

απ <strong>τ</strong>ην αραι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α, γύρω ώρ<br />

πυ έμενε <strong>τ</strong> νερ για να μπρεί<br />

η Πυθία να λύε<strong>τ</strong>αι πριν δώσει <strong>τ</strong><br />

ρησμ. T έργ αυ<strong>τ</strong> έει αράει<br />

σε αλκ αράκ<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Bennet. Aπ<br />

<strong>τ</strong>ν N<strong>τ</strong>ν<strong>τ</strong>γυελ έυμε ακμα μια<br />

ωγραική σκηνή γεύμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong><br />

σπί<strong>τ</strong>ι <strong>τ</strong>υ Δεσπ<strong>τ</strong>η <strong>τ</strong>ων Σαλώνων,<br />

πυ ρισκ<strong>τ</strong>αν σ<strong>τ</strong> ωρι Xρισ.<br />

X. Γυίλιαμ<strong>ς</strong><br />

Σε έναν άλλ Aγγλ περιηγη<strong>τ</strong>ή<br />

<strong>και</strong> γνωσ<strong>τ</strong> ωγρά <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> επή<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ, <strong>τ</strong>ν X. Γυίλιαμ<strong>ς</strong> (Huch<br />

William Williams, 1773-1829), πί<strong>ς</strong><br />

επισκέθηκε για πρώ<strong>τ</strong>η ρά<br />

<strong>τ</strong>ην Aθήνα <strong>τ</strong> 1817 <strong>και</strong> άλλε<strong>ς</strong><br />

περιέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eλλάδα<strong>ς</strong> (πω<strong>ς</strong> Iνια<br />

νησιά, κ.ά.), είλυμε ένα πλύ<br />

ρμαν<strong>τ</strong>ικ <strong>τ</strong>πί <strong>τ</strong>ων Δελών. O<br />

Γυίλιαμ<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong> 1811 υπήρε μέλ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> «New Society of Painters<br />

in water colour». T 1818 γύρισε<br />

σ<strong>τ</strong> Λνδίν <strong>και</strong> εέθεσε <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

πρώ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> πίνακε<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> περιηγήσει<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ.<br />

Σ<strong>τ</strong> έργ αυ<strong>τ</strong> απεικνίε<strong>τ</strong>αι η<br />

γη<strong>τ</strong>εία <strong>τ</strong>υ δελικύ <strong>τ</strong>πίυ, ενώ<br />

είναι λάνερη η πρσθήκη αρκε<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong><br />

αν<strong>τ</strong>ασία<strong>ς</strong>. Σ<strong>τ</strong> άθ<strong>ς</strong> υψώνε<strong>τ</strong>αι<br />

<strong>τ</strong> υν Eλικών, πυ εκ<strong>τ</strong>είνε<strong>τ</strong>αι<br />

με<strong>τ</strong>αύ Παρνασσύ <strong>και</strong> Kιθαιρών<strong>ς</strong>,<br />

<strong>και</strong> πυ κα<strong>τ</strong>ικύσαν ι<br />

Mύσε<strong>ς</strong>. Σ<strong>τ</strong>ην αρισ<strong>τ</strong>ερή πλευρά<br />

<strong>τ</strong>υ Eλικώνα διακρίνν<strong>τ</strong>αι ι Φαιδριάδε<strong>ς</strong>,<br />

ράι <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ν<strong>τ</strong>ια<strong>ς</strong> πλευρά<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ Παρνασσύ, απ’ πυ κα<strong>τ</strong>αγκρέμιαν<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> έηλυ<strong>ς</strong>. Σύμ-<br />

ωνα δε με <strong>τ</strong>ην παράδση, θε<strong>ς</strong><br />

Aπλλωνα<strong>ς</strong> κύλησε αυ<strong>τ</strong>ύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

ράυ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> νευσε <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Πέρσε<strong>ς</strong><br />

κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην επιδρμή <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> εναν<strong>τ</strong>ίν<br />

<strong>τ</strong>υ Mαν<strong>τ</strong>είυ <strong>τ</strong>ων Δελών <strong>τ</strong> 480<br />

π.X. Σ<strong>τ</strong>η δειά πλευρά διακρίνε<strong>τ</strong>αι<br />

η Kίρι<strong>ς</strong>, αραία νμασία <strong>τ</strong>υ<br />

υνύ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Φωκίδα<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong> σημεριν<br />

ηρύνι.<br />

O Πυκείλ<br />

Eνα<strong>ς</strong> άλλ<strong>ς</strong> πλύ γνωσ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

Eλληνε<strong>ς</strong> περιηγη<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> ή<strong>τ</strong>αν Γάλλ<strong>ς</strong><br />

πρεν<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>α Γιάννενα, για<strong>τ</strong>ρ<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> ισ<strong>τ</strong>ριγρά<strong>ς</strong> Πυκείλ<br />

(F.C.H.L. Pouqueville, 1770-1838),<br />

πί<strong>ς</strong> έησε δέκα ρνια σ<strong>τ</strong>ην<br />

Eλλάδα. Πραγμα<strong>τ</strong>πίησε πλλέ<strong>ς</strong><br />

περιηγήσει<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ην κα<strong>τ</strong>εμενη ελληνική<br />

επικρά<strong>τ</strong>εια, συγκεν<strong>τ</strong>ρώνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> απ<strong>τ</strong>υπώνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong> έργ<br />

<strong>τ</strong>υ πλύ<strong>τ</strong>ιμε<strong>ς</strong> πληρρίε<strong>ς</strong> για <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

εκδηλώσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ιδιω<strong>τ</strong>ικύ <strong>και</strong> δημσιυ<br />

ίυ.<br />

Σ<strong>τ</strong> πεν<strong>τ</strong>ά<strong>τ</strong>μ ρνικ <strong>τ</strong>υ για<br />

<strong>τ</strong>ην Eλλάδα «Voyage en Grece»<br />

σ<strong>τ</strong>ν <strong>τ</strong>έ<strong>τ</strong>αρ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>μ, <strong>τ</strong>υ 1820, δημσιεύε<strong>τ</strong>αι<br />

ένα λιθγραημέν<br />

σέδι απ <strong>τ</strong>ν M<strong>τ</strong> πυ εικνίει<br />

<strong>τ</strong> «Λάλν Yδωρ» <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Kασ<strong>τ</strong>αλλία<strong>ς</strong><br />

πηγή<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong> Δελικ Mαν<strong>τ</strong>εί.<br />

Σ<strong>τ</strong>ν ίδι <strong>τ</strong>μ ρίσκε<strong>τ</strong>αι εικνγραημένη<br />

η είσδ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελ-<br />

ύ<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>ην ανα<strong>τ</strong>λική πλευρά,<br />

μια άπψη <strong>τ</strong>υ ωριύ Kασ<strong>τ</strong>ρί (έ<strong>τ</strong>σι<br />

λέγν<strong>τ</strong>αν <strong>τ</strong>α πρεπανασ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>ικά<br />

ρνια ι Δελί). Πρκει<strong>τ</strong>αι για<br />

σέδι – αν<strong>τ</strong>ιγραή <strong>τ</strong>υ Robineau,<br />

απ <strong>τ</strong> αρικ σέδι <strong>τ</strong>υ M.<br />

Fauvel, λιθγραημέν απ <strong>τ</strong>ν λιθγρά<br />

M<strong>τ</strong> (C. Motte).<br />

Σ’ έναν άλλ περιηγη<strong>τ</strong>ή, Γερμαν<br />

αυ<strong>τ</strong>ήν <strong>τ</strong>η ρά, είλυμε μια<br />

γκραύρα. Πρκει<strong>τ</strong>αι για <strong>τ</strong>ν γνωσ<strong>τ</strong><br />

αραιλγ Bαρν Σ<strong>τ</strong>άκελμπεργκ<br />

(Otto. von Stackelberg,<br />

1787 - 1837), πί<strong>ς</strong> επισκέθηκε<br />

<strong>τ</strong>ην Eλλάδα <strong>τ</strong> 1810 παραμένν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> 1813. O Σ<strong>τ</strong>άκελμπεργκ<br />

απεικνισε με<strong>τ</strong>αύ άλλων <strong>και</strong> μια<br />

ωρική γυναίκα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> περιή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

Δελών, ν<strong>τ</strong>υμένη με <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>πική<br />

ενδυμασία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> να γνέθει με <strong>τ</strong>η ρκα.<br />

H γκραύρα δημσιεύθηκε<br />

σ<strong>τ</strong> λεύκωμα «Costumes et Usages<br />

des Peuples de la Grece Moderne»<br />

Rome, 1825.<br />

Πηγέ<strong>ς</strong>:<br />

1) Kυριάκ<strong>ς</strong> Σιμπυλ<strong>ς</strong> «ένι <strong>τ</strong>αιδιώ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>ην Eλλάδα», <strong>τ</strong>μ. Γ 1 (1800 - 1810), <strong>τ</strong>μ.<br />

Γ 2 (1810 - 1821), 1973.<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 21

<strong>Πηγή</strong> έμπνευση<strong>ς</strong> <strong>και</strong> για <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Eλληνε<strong>ς</strong><br />

Tυ Nίκυ Γρηγράκη<br />

Iσ<strong>τ</strong>ρικύ Tένη<strong>ς</strong><br />

H EΛΛHNIKH ωγραική <strong>τ</strong>ένη μν<br />

σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αρέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ 20ύ αιώνα κα<strong>τ</strong>ρθώνει<br />

να απδυνασ<strong>τ</strong>ευθεί απ<br />

<strong>τ</strong>ην Aκαδημαϊκή Tένη <strong>τ</strong>υ Mνά-<br />

υ. Συγκεκριμένα, ανάμεσα σ<strong>τ</strong>ην<br />

πρώ<strong>τ</strong>η <strong>και</strong> δεύ<strong>τ</strong>ερη δεκαε<strong>τ</strong>ία ι ωγράι<br />

K. Παρθένη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> K. Mαλέα<strong>ς</strong><br />

θέ<strong>τ</strong>υν με <strong>τ</strong> έργ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>α θεμέλια<br />

για ένα νέ εκίνημα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> νεελληνική<strong>ς</strong><br />

ωγραική<strong>ς</strong>, αύ ι εικασ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> αναη<strong>τ</strong>ήσει<strong>ς</strong> ι απλώ<strong>ς</strong><br />

αρνύν<strong>τ</strong>αι, αλλά έρν<strong>τ</strong>αι <strong>και</strong> σε<br />

σύγκρυση με <strong>τ</strong>ν γερμανικ ακαδημαϊσμ.<br />

Oι ωγράι αυ<strong>τ</strong>ί μαί<br />

με <strong>τ</strong>ν Nικλα Λύ<strong>τ</strong>ρα <strong>και</strong> άλλυ<strong>ς</strong><br />

συσπειρώνν<strong>τ</strong>αι, έρνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> μια<br />

«άνιη» σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ελληνικέ<strong>ς</strong> εικασ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong>.<br />

Aπ <strong>τ</strong> έργ <strong>τ</strong>υ Kωνσ<strong>τ</strong>αν<strong>τ</strong>ίνυ<br />

Mαλέα (1879-1928), <strong>τ</strong>υ ανανεω<strong>τ</strong>ή<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> νεελληνική<strong>ς</strong> ωγραική<strong>ς</strong>, έ-<br />

υμε κα<strong>τ</strong>αγράψει πέν<strong>τ</strong>ε ελαιγρα-<br />

ίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ με θέμα <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>πία απ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>, δύ απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πίε<strong>ς</strong><br />

ρίσκν<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong>η συλλγή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eθνική<strong>ς</strong><br />

Πινακθήκη<strong>ς</strong>. Tα έργα αυ<strong>τ</strong>ά ανήκυν<br />

σ<strong>τ</strong>ην πρώ<strong>τ</strong>η περίδ <strong>τ</strong>υ<br />

ωγράυ <strong>και</strong> έυν δημιυργηθεί<br />

πριν απ <strong>τ</strong> 1923. Eδώ, παρυσιά-<br />

υμε <strong>τ</strong> έργ «H Πρναία». Διακρίνν<strong>τ</strong>αι<br />

<strong>τ</strong>α ερείπια <strong>τ</strong>υ ναύ μέσα<br />

απ συσ<strong>τ</strong>άδα δένδρων. O να<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Πρναία<strong>ς</strong> Aθηνά<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>,<br />

ρισκ<strong>τ</strong>αν μπρσ<strong>τ</strong>ά απ <strong>τ</strong> να <strong>τ</strong>υ<br />

Aπλλωνα. Σ<strong>τ</strong> έργ αυ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>υ Mαλέα<br />

είναι ευδιάκρι<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> ι απλυσ<strong>τ</strong>ευμένε<strong>ς</strong><br />

ρμε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων γκων <strong>τ</strong>υ<br />

αραιλγικύ <strong>τ</strong>πίυ, με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αρδιέ<strong>ς</strong><br />

πινελιέ<strong>ς</strong> πυ ρησιμπιεί <strong>και</strong><br />

εκ<strong>τ</strong>ελεσμέν σε ιμπρεσινισ<strong>τ</strong>ικ<br />

σ<strong>τ</strong>υλ με ρωμα<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> επιθέσει<strong>ς</strong>.<br />

Λυκύργ<strong>ς</strong> Kγείνα<strong>ς</strong><br />

Eνα<strong>ς</strong> άλλ<strong>ς</strong> γνωσ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> ωγρά<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> αράκ<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>, Kερκυραί<strong>ς</strong> Λυκύργ<strong>ς</strong><br />

Kγείνα<strong>ς</strong> (1887-1940) ε-<br />

22 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

Zωγραικά <strong>και</strong> αρακ<strong>τ</strong>ικά έργα με θέμα <strong>τ</strong>πία απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong><br />

μπνεύσ<strong>τ</strong>ηκε σ<strong>τ</strong> έργ <strong>τ</strong>υ απ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>. O Kγείνα<strong>ς</strong> σπύδασε<br />

σ<strong>τ</strong> Παρίσι <strong>και</strong> υπήρε απ <strong>τ</strong>α<br />

ιδρυ<strong>τ</strong>ικά μέλη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> καλλι<strong>τ</strong>ενική<strong>ς</strong><br />

«Oμάδα<strong>ς</strong> Tένη<strong>ς</strong>» μαί με <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> K.<br />

Mαλέα, Π. Bυάν<strong>τ</strong>ι, Θ. Tριαν<strong>τ</strong>α-<br />

υλλίδη <strong>και</strong> άλλυ<strong>ς</strong>, ι πίι εέθεσαν<br />

μαί <strong>τ</strong> 1917 διακηρύσσν<strong>τ</strong><strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η θέση <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ενάν<strong>τ</strong>ια σ<strong>τ</strong> ακαδημαϊκ<br />

κα<strong>τ</strong>εσ<strong>τ</strong>ημέν. O Kγείνα<strong>ς</strong>,<br />

παράλληλα με <strong>τ</strong> ωγραικ <strong>τ</strong>υ<br />

έργ, επιδθηκε με επι<strong>τ</strong>υία <strong>και</strong><br />

σ<strong>τ</strong>η αρακ<strong>τ</strong>ική <strong>και</strong> είναι, ισ<strong>τ</strong>ρικά,<br />

ένα<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> πρω<strong>τ</strong>πρυ<strong>ς</strong><br />

Eλληνε<strong>ς</strong> αράκ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>, αύ <strong>τ</strong> 1915<br />

εκθέ<strong>τ</strong>ει σ<strong>τ</strong> αθηναϊκ κιν αλκγραίε<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ με <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>ενική <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

-ρ<strong>τ</strong>.<br />

O Kγείνα<strong>ς</strong> μαί με <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δ. Γαλάνη,<br />

Aγγ. Θεδωρπυλ, Eυθ.<br />

Παπαδημη<strong>τ</strong>ρίυ ή<strong>τ</strong>αν απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

πρώ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> εικασ<strong>τ</strong>ικύ<strong>ς</strong> πυ έθεσαν<br />

<strong>τ</strong>α θεμέλια για <strong>τ</strong>ην αυ<strong>τ</strong><strong>τ</strong>έλεια <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

«Δελί - H Πρναία». Eλαιγραία σε μυσαμά (1917-1923;). Eργ <strong>τ</strong>υ Mαλέα.<br />

Συλλγή: Γ. Kα<strong>τ</strong>σίγρα.<br />

νεελληνική<strong>ς</strong> καλλι<strong>τ</strong>ενική<strong>ς</strong> αρακ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong>,<br />

εν<strong>ς</strong> κλάδυ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> εικασ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong><br />

μιλία<strong>ς</strong>, πί<strong>ς</strong> εελίθηκε<br />

<strong>τ</strong>σ <strong>και</strong> αναδείθηκε σ<strong>τ</strong>ην<br />

Eλλάδα σ<strong>τ</strong>α μέσα <strong>τ</strong>υ αιώνα μα<strong>ς</strong>.<br />

Aπ <strong>τ</strong>ν πρω<strong>τ</strong>πρ, λιπν, αράκ<strong>τ</strong>η<br />

Λ. Kγείνα έυμε δύ αρακ<strong>τ</strong>ικά<br />

<strong>τ</strong>υ με θέμα<strong>τ</strong>α απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

Δελύ<strong>ς</strong>.<br />

H πρώ<strong>τ</strong>η αλκγραία με <strong>τ</strong>ί<strong>τ</strong>λ<br />

«Oι Δελί», παρισ<strong>τ</strong>άνει κλνε<strong>ς</strong><br />

απ <strong>τ</strong> Nα <strong>τ</strong>υ Aπλλωνα, <strong>τ</strong> κυρίω<strong>ς</strong><br />

<strong>ιερ</strong> <strong>τ</strong>ων Δελών. Xαράθηκε<br />

σ<strong>τ</strong> Παρίσι <strong>τ</strong> 1924 για να συμπεριληθεί<br />

σ<strong>τ</strong> λεύκωμα «Aρ-<br />

αία Tπία σ<strong>τ</strong>ην Eλλάδα» («Grece<br />

paysages antiques»), πυ κυκλ-<br />

ρησε με 12 αλκγραίε<strong>ς</strong> σε<br />

250 αν<strong>τ</strong>ί<strong>τ</strong>υπα <strong>και</strong> με πρλγ <strong>τ</strong>υ<br />

αραιλγυ G. Fougere. Eνα<br />

δεύ<strong>τ</strong>ερ έργ <strong>τ</strong>υ Kγείνα, μια<br />

μικρ<strong>τ</strong>ερη αλκγραία, πυ άραε<br />

<strong>τ</strong>ην ίδια περίπυ ρνιά <strong>και</strong><br />

η πία κυκλρησε ανεάρ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<br />

απεικνίει <strong>τ</strong>ν «Θησαυρ <strong>τ</strong>ων<br />

Aθηναίων». Πρκει<strong>τ</strong>αι για <strong>τ</strong> μικρ<br />

κ<strong>τ</strong>ίσμα δωρικύ ρυθμύ απ<br />

Παριαν μάρμαρ, πρσρά <strong>τ</strong>υ<br />

Δήμυ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aραία<strong>ς</strong> Aθήνα<strong>ς</strong>, σε ανάμνηση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> νίκη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Mαραθώνα,<br />

πυ ή<strong>τ</strong>αν <strong>τ</strong>πθε<strong>τ</strong>ημέν ω<strong>ς</strong> ανάθημα<br />

σ<strong>τ</strong>ην Iερά δ <strong>τ</strong>ων Δελ-<br />

ών.<br />

Λέλα Πασάλη<br />

Oι Δελί ενέπνευσαν μω<strong>ς</strong> <strong>και</strong><br />

μία γυναίκα εικασ<strong>τ</strong>ικ, <strong>τ</strong>η γνωσ<strong>τ</strong>ή<br />

Eλληνίδα αράκ<strong>τ</strong>ρια, Λέλα Πασάλη<br />

(1914-1977) πυ σπύδασε αρακ<strong>τ</strong>ική<br />

σ<strong>τ</strong> Παρίσι <strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>αδιδρμησε<br />

σ<strong>τ</strong>η γαλλική πρω<strong>τ</strong>εύυσα, α-<br />

ύ ι μεγαλύ<strong>τ</strong>ερι εκδ<strong>τ</strong>ικί ίκι<br />

<strong>τ</strong>ην εμπισ<strong>τ</strong>εύθηκαν αναθέ<strong>τ</strong>ν<strong>τ</strong>ά<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> να εικνγραήσει με<br />

αυθεν<strong>τ</strong>ικά αρακ<strong>τ</strong>ικά <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πλυ<strong>τ</strong>ελεί<strong>ς</strong><br />

εκδσει<strong>ς</strong> (Livres de Luxe).<br />

Eνα απ <strong>τ</strong>α ιλία αυ<strong>τ</strong>ά ή<strong>τ</strong>αν: «O<br />

«Δελί - Iερ<br />

<strong>τ</strong>υ Aπλλωνα»,<br />

αλκγραία <strong>τ</strong>υ<br />

1924, ιλ<strong>τ</strong>ενημένη<br />

απ <strong>τ</strong>ν Λυκύργ<br />

Kγείνα.<br />

Aνήκει σ<strong>τ</strong>η συλλγή<br />

<strong>τ</strong>υ Eυρωπαϊκύ<br />

Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικύ<br />

Kέν<strong>τ</strong>ρυ Δελών.<br />

ημί-θε<strong>ς</strong> ή T <strong>τ</strong>αίδι σ<strong>τ</strong>ην Eλλάδα»<br />

(Le demi-dieu, ou, Le voyage de<br />

Grece) <strong>τ</strong>υ Γάλλυ ακαδημαϊκύ<br />

Zακ Λακρε<strong>τ</strong>έλ (Jacques de<br />

Lacretelle). T ιλί αυ<strong>τ</strong>, κυκλ-<br />

ρησε <strong>τ</strong> 1954 απ <strong>τ</strong>ν εκδ<strong>τ</strong>ικ<br />

ίκ «ONTEON» (Editions de l’<br />

Onteon) σε 200 μν αν<strong>τ</strong>ί<strong>τ</strong>υπα. Σ<strong>τ</strong><br />

<strong>τ</strong>ελευ<strong>τ</strong>αί <strong>και</strong> έδμ (VII) κεάλαι<br />

<strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> σελίδε<strong>ς</strong> 169 έω<strong>ς</strong> 188<br />

Λακρε<strong>τ</strong>έλ περιγράει <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελ-<br />

ύ<strong>ς</strong>. H Πασάλη, για να εικνγραήσει<br />

αυ<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>ην εκ<strong>τ</strong>ενή περιγραή,<br />

αράει <strong>τ</strong>ρει<strong>ς</strong> αλκγρα-<br />

ίε<strong>ς</strong> (burin) απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πίε<strong>ς</strong> ι δύ<br />

έυν ω<strong>ς</strong> θέμα <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αραι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ ώρυ.<br />

H μία απ αυ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> παρισ<strong>τ</strong>άνει<br />

<strong>τ</strong>ρει<strong>ς</strong> δωρικέ<strong>ς</strong> κλνε<strong>ς</strong> με <strong>τ</strong> θριγκ<br />

πυ ανήκυν σε ένα κυκλικ<br />

κ<strong>τ</strong>ίσμα, άγνωσ<strong>τ</strong>υ πρρισμύ <strong>και</strong><br />

απκαλεί<strong>τ</strong>αι η «Θλ<strong>ς</strong>» –ενώ η άλλη<br />

αλκγραία δείνει υπλείμμα<strong>τ</strong>α<br />

απ κερκίδε<strong>ς</strong> μάλλν <strong>τ</strong>υ<br />

Σ<strong>τ</strong>αδίυ με ν<strong>τ</strong> <strong>τ</strong> δελικ <strong>τ</strong>πί.<br />

H <strong>τ</strong>ρί<strong>τ</strong>η αλκγραία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Πασάλη<br />

απ<strong>τ</strong>υπώνει <strong>τ</strong>η υσική μριά<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> περιή<strong>ς</strong>, καθώ<strong>ς</strong> παρυσιάει<br />

μια πανραμική άπψη<br />

<strong>τ</strong>ων Δελών πρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>α ν<strong>τ</strong>ιδυ<strong>τ</strong>ικά,<br />

ενώ κά<strong>τ</strong>ω κεί<strong>τ</strong>αι η κιλάδα <strong>τ</strong>υ<br />

πλεισ<strong>τ</strong>ύ <strong>και</strong> σ<strong>τ</strong> άθ<strong>ς</strong> διακρίνε<strong>τ</strong>αι<br />

κλπ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> I<strong>τ</strong>έα<strong>ς</strong>.<br />

Σ<strong>τ</strong>ν κα<strong>τ</strong>άλγ <strong>τ</strong>ων έργων καλλι<strong>τ</strong>ενών<br />

πυ εμπνεύσθηκαν απ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> σπυδαία θέση κα<strong>τ</strong>έει<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong> γλυπ<strong>τ</strong> μαρμάριν έργ<br />

<strong>τ</strong>υ μεγάλυ Eλληνα γλύπ<strong>τ</strong>η<br />

Γεράσιμυ Σκλάυ (1927-1967),<br />

με <strong>τ</strong>ί<strong>τ</strong>λ «Δελικ ω<strong>ς</strong>» πυ κσμεί<br />

ενδεί <strong>τ</strong>ων Δελών.<br />

Bιλιγραία:<br />

1) Nίκ<strong>ς</strong> Γρηγράκη<strong>ς</strong>, «Eλληνική Xαρακ<strong>τ</strong>ική»<br />

(Eκδ. Tράπεα Kασ<strong>τ</strong>ριά<strong>ς</strong>), 1985.<br />

2) Aν<strong>τ</strong>ώνη<strong>ς</strong> Kω<strong>τ</strong>ίδη<strong>ς</strong>, «O ωγρά<strong>ς</strong> K. Mαλέα<strong>ς</strong>»,<br />

(Θεσ/νίκη), 1982.<br />

3) Nίκ<strong>ς</strong> Γρηγράκη<strong>ς</strong>, «Λυκύργ<strong>ς</strong> Kγείνα<strong>ς</strong>»,<br />

1985.

Σκηνή απ <strong>τ</strong>ν «Πρμηθέα Δεσμώ<strong>τ</strong>η» <strong>τ</strong>υ Aισύλυ, σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Δελικέ<strong>ς</strong> Γιρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ 1930. T αραί θέα<strong>τ</strong>ρ <strong>τ</strong>ων Δελών γεμά<strong>τ</strong> κσμ. Mαί με <strong>τ</strong> κιν <strong>και</strong> ι πλυπληθεί<strong>ς</strong><br />

ένι καλεσμένι <strong>τ</strong>υ εύγυ<strong>ς</strong> Σικελιανύ.<br />

Oι Δελικέ<strong>ς</strong> Γιρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong><br />

Mε γνώμνα <strong>τ</strong>η λαϊκή παράδση, πραλλαν <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πνευμα<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> καλλι<strong>τ</strong>ενικέ<strong>ς</strong> αίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Eλληνισμύ<br />

Tη<strong>ς</strong> Kα<strong>τ</strong>ερίνα<strong>ς</strong> I. Kακύρη<br />

Θεα<strong>τ</strong>ρλγυ<br />

O Aγγελ<strong>ς</strong> Σικελιαν<strong>ς</strong> ργανώνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Δελικέ<strong>ς</strong> Γιρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> (1927<br />

<strong>και</strong> 1930) θέλησε να εγ<strong>και</strong>νιάσει<br />

σ<strong>τ</strong> ώρ αυ<strong>τ</strong> μια παγκσμια<br />

πνευμα<strong>τ</strong>ική πρλή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> σημερινή<strong>ς</strong><br />

Eλλάδα<strong>ς</strong>. Nα παρυσιάσει μια<br />

<strong>ιερ</strong><strong>τ</strong>ελε<strong>τ</strong>υργική απδση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

αραία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ραγωδία<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong> θέα<strong>τ</strong>ρ<br />

<strong>τ</strong>ων Δελών, πάνω απ <strong>τ</strong> <strong>ιερ</strong><br />

<strong>τ</strong>υ μυθικύ Φω<strong>τ</strong>δ<strong>τ</strong>η Aπλλωνα,<br />

με σύμλ <strong>τ</strong>ν αισυλικ ω<strong>τ</strong>δ<strong>τ</strong>η<br />

Πρμηθέα. Θέλησε με αραι-<br />

λγικά <strong>τ</strong>εκμήρια <strong>και</strong> με σύμλα<br />

να συγκλνίσει <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> καλεσμένυ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ –διαλεκ<strong>τ</strong>ύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ πνεύμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong>– <strong>και</strong> λι μαί, συγκρ<strong>τ</strong>ών<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

«<strong>τ</strong>άγμα εκλεκ<strong>τ</strong>ών»,<br />

να συνέρν<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>,<br />

πω<strong>ς</strong> κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην αραι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α ι<br />

Aμικ<strong>τ</strong>ύνε<strong>ς</strong> για ειρηνευ<strong>τ</strong>ικ σκπ.<br />

«Πρ<strong>τ</strong>εινα <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>», <strong>τ</strong>νισε<br />

Σικελιαν<strong>ς</strong>, «ω<strong>ς</strong> σύνθημα<br />

πυ άρη σ<strong>τ</strong>ην πραιώνια πρέλευσή<br />

<strong>τ</strong>υ εγκλείει δυναμικά <strong>τ</strong>ην ικαν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<br />

μια<strong>ς</strong> ικυμενική<strong>ς</strong> ιδελγική<strong>ς</strong><br />

ακ<strong>τ</strong>ινλία<strong>ς</strong> πάνω σ’ λάκερη<br />

<strong>τ</strong>η γη».<br />

Oι εύπλασ<strong>τ</strong>ι νέι<br />

Aί<strong>τ</strong>ημα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Δελική<strong>ς</strong> Iδέα<strong>ς</strong> ή<strong>τ</strong>αν<br />

<strong>και</strong> η επισ<strong>τ</strong>ημνική αναή<strong>τ</strong>ηση ρισμένων<br />

αραιελληνικών κα<strong>τ</strong>αλών<br />

πυ κληρδ<strong>τ</strong>ημένε<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>ν<br />

αραί σ<strong>τ</strong>ν μεσαιωνικ ελληνισμ<br />

απμένυν σ<strong>τ</strong>ν νεελληνικ. Για<br />

<strong>τ</strong> σκπ αυ<strong>τ</strong>ν πήρε κν<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>υ λίγυ<strong>ς</strong><br />

απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε διαλε<strong>τ</strong>ύ<strong>ς</strong>.<br />

Nέυ<strong>ς</strong>, με <strong>τ</strong>ην αγν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ν ενθυσιασμ<br />

<strong>τ</strong>ων εηικών <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ρνων<br />

για να συγκρ<strong>τ</strong>ήσει σ<strong>τ</strong>ν ελληνικ<br />

ώρ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> μελλν<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> «πρυ-<br />

λακέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> σκέψη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> δράση<strong>ς</strong>».<br />

Θέλησε να πλάσει ψυέ<strong>ς</strong> ικανέ<strong>ς</strong> να<br />

επωμισ<strong>τ</strong>ύν <strong>τ</strong> μθ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> συλλγή<strong>ς</strong>,<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ερμηνεία<strong>ς</strong>, κυρίω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> διάσωση<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ων λαϊκών εθίμων <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ε-<br />

νών. Oνειρευ<strong>τ</strong>αν να μα<strong>ς</strong> συγκεν<strong>τ</strong>ρώσει<br />

σε «Aδελά<strong>τ</strong>», ι σε αρισ<strong>τ</strong>κρα<strong>τ</strong>ικ<br />

Πυθαγρει «μακιν»<br />

πω<strong>ς</strong> λεγ<strong>τ</strong>αν, αλλά σε λαϊκ<br />

μιλ πυ θα ακλυθύσε <strong>τ</strong>ην<br />

«πρακ<strong>τ</strong>ική» <strong>τ</strong>ων Oρικών. Πρσπάθησε<br />

να ριώσει σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ψυέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων νέων<br />

<strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε σ<strong>τ</strong>ενών συνεργα<strong>τ</strong>ών <strong>τ</strong>υ,<br />

<strong>τ</strong> αί<strong>τ</strong>ημα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> εν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> λων <strong>τ</strong>ων<br />

πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικών άσεων <strong>τ</strong>υ Eλληνισμύ.<br />

O Σικελιαν<strong>ς</strong> ή<strong>τ</strong>αν μεγαλπν<strong>ς</strong>,<br />

αλλά δεν ή<strong>τ</strong>αν ανεδαικ<strong>ς</strong>.<br />

H μναδική Eύα<br />

Συνδιπρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ πρώ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> <strong>και</strong><br />

ασύγκρι<strong>τ</strong><strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>άθηκε η γυναίκα<br />

<strong>τ</strong>υ, η εαίσια Eύα, κρη <strong>τ</strong>υ π-<br />

λυεκα<strong>τ</strong>μμυριύυ Πάλμερ, μεγάλυ<br />

μαικήνα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aμερική<strong>ς</strong> σε<br />

παλι<strong>τ</strong>ερα ρνια. H Eύα ενσάρκωνε<br />

<strong>τ</strong>η ύση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> γυναίκα<strong>ς</strong> σε ιδανική<br />

συνθε<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α.<br />

T ευγάρι Aγγελυ <strong>και</strong> Eύα<strong>ς</strong> Σικελιανύ<br />

υπήρε δεσμ<strong>ς</strong> υψηλή<strong>ς</strong><br />

έκανση<strong>ς</strong>. Kάθε μεγάλ ιδανικ<br />

<strong>τ</strong>υ Σικελιανύ ή<strong>τ</strong>αν <strong>και</strong> ιδανικ<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eύα<strong>ς</strong>· πρσερε για <strong>τ</strong> έργ<br />

<strong>τ</strong>υ συν<strong>τ</strong>ρυ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ν πνευμα<strong>τ</strong>ικ<br />

<strong>και</strong> ψυικ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πρικισμ, <strong>τ</strong>ην<br />

πνή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ψυή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>α εκα<strong>τ</strong>μμύριά<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>. Kαι ι δύ αειδώλευ<strong>τ</strong>α<br />

πρσεραν σ<strong>τ</strong>ασμ, πιη<strong>τ</strong>ική<br />

πνή, έμπνευση, μθ <strong>και</strong><br />

άρη σ’ αυ<strong>τ</strong>ν <strong>τ</strong> συνθε<strong>τ</strong>ικ δεσμ<br />

πραγμα<strong>τ</strong>πιήθηκαν ι Δελικέ<strong>ς</strong><br />

Γιρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong>.<br />

Για <strong>τ</strong>ην πραγμα<strong>τ</strong>πίησή <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ε-<br />

ανεμίσ<strong>τ</strong>ηκε η <strong>τ</strong>εράσ<strong>τ</strong>ια περιυσία<br />

Συνέεια σ<strong>τ</strong>ην 24η σελίδα<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 23

Συνέεια απ <strong>τ</strong>ην 23η σελίδα<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, αλλά ύ<strong>τ</strong>ε καν <strong>τ</strong> πρσεαν.<br />

Λυπήθηκαν μν για<strong>τ</strong>ί ωρί<strong>ς</strong> ρήμα<strong>τ</strong>α<br />

δεν θα μπρύσαν να συνε-<br />

ίσυν <strong>τ</strong> Δελικ έργ. Aνεύθυνι<br />

κρι<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> πράλλυν <strong>τ</strong>ην άπψη<br />

<strong>τ</strong>ι δημιυργ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Δελικών<br />

Γιρ<strong>τ</strong>ών <strong>τ</strong>υ 1927 <strong>και</strong> 1930 υπήρε<br />

μν Aγγελ<strong>ς</strong>, άλλι <strong>τ</strong>ι υπήρε<br />

μν η Eύα. H αλήθεια ρίσκε<strong>τ</strong>αι<br />

σ<strong>τ</strong> γεγν<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι η έμπνευση <strong>τ</strong>υ<br />

πιη<strong>τ</strong>ή <strong>και</strong> ι ικαν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eύα<strong>ς</strong><br />

να υλπιήσει <strong>τ</strong>α ράμα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>υ, λκλήρωσαν<br />

<strong>τ</strong> μεγαλπν έργ.<br />

Γεγν<strong>τ</strong>α - Σύμλα<br />

Σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Δελικέ<strong>ς</strong> Γιρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> γεγν<strong>τ</strong>α<br />

κινωνικ-ισ<strong>τ</strong>ρικά πήραν σημασία<br />

συμλων. Σ<strong>τ</strong> αραί σ<strong>τ</strong>άδι<br />

<strong>τ</strong>ων Δελών έγιναν αθλη<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong><br />

ρευ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> επιδείει<strong>ς</strong>. H αναπαράσ<strong>τ</strong>αση<br />

<strong>τ</strong>υ Πυρρίιυ, <strong>τ</strong>υ αραίυ<br />

πλεμικύ ρύ, πυ δια<strong>τ</strong>ηρεί<strong>τ</strong>αι<br />

ώ<strong>ς</strong> σήμερα απ <strong>τ</strong> λα μα<strong>ς</strong>, είε επιλεγεί<br />

απ <strong>τ</strong>ν Σικελιαν σαν<br />

μνήμη <strong>τ</strong>υ Eλληνα αγωνισ<strong>τ</strong>ή πυ<br />

για να περισώσει <strong>τ</strong>η λευ<strong>τ</strong>εριά <strong>τ</strong>υ<br />

«<strong>τ</strong>άθηκε να υλάει Θερμπύλε<strong>ς</strong>»,<br />

πω<strong>ς</strong> λέει <strong>και</strong> Kαάη<strong>ς</strong>.<br />

Σύμλ υπήρε <strong>και</strong> η αναπαράσ<strong>τ</strong>αση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> μακεδνική<strong>ς</strong> άλλαγα<strong>ς</strong>,<br />

μνήμη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πρπλεμική<strong>ς</strong> πρπαρασκευή<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ μεγάλυ ασιλιά Φιλίππυ<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Mακεδνία<strong>ς</strong>, πυ μέσα<br />

σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πρθέσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ή<strong>τ</strong>αν να κα<strong>τ</strong>αργήσει<br />

<strong>τ</strong>η διαίρεση <strong>τ</strong>ων Eλλήνων<br />

σε πλει<strong>ς</strong>-κρά<strong>τ</strong>η.<br />

H παράδση<br />

σ<strong>τ</strong> σήμερα<br />

Tρία ρνια εν<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> δυλειά<strong>ς</strong><br />

ρειάσ<strong>τ</strong>ηκαν για <strong>τ</strong>ην πρε<strong>τ</strong>ιμασία<br />

<strong>τ</strong>ων Δελικών Γιρ<strong>τ</strong>ών. Θυμίω,<br />

<strong>τ</strong>ην πρσεκ<strong>τ</strong>ική συγκέν<strong>τ</strong>ρωση απ<br />

λη <strong>τ</strong>ην Eλλάδα δημιυργημά<strong>τ</strong>ων<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> λαϊκή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong>, λίγε<strong>ς</strong> ημέρε<strong>ς</strong><br />

πριν αρίσυν ι γιρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>α σπί<strong>τ</strong>ια<br />

<strong>τ</strong>υ ωριύ, έ<strong>τ</strong>σι πω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>α μρσ<strong>τ</strong>λισε<br />

η Aγγελική Xα<strong>τ</strong>ημιάλη·<br />

έγιναν <strong>τ</strong> γνήσι πλαίσι<br />

H Iώ απ <strong>τ</strong>ην παράσ<strong>τ</strong>αση <strong>τ</strong>υ «Πρμηθέα Δεσμώ<strong>τ</strong>η» <strong>τ</strong>υ Aισύλυ, σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Δελικέ<strong>ς</strong><br />

Γιρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ 1930. H μάσκα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ϊδκέρα<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Iύ<strong>ς</strong> έει παραμείνει μναδική, ε-<br />

αι<strong>τ</strong>ία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αλλαγή<strong>ς</strong> εκράσεων ανάλγα με <strong>τ</strong>ην κίνηση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ηθπιύ. H<strong>τ</strong>αν ακριπληρωμέν<br />

έργ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aμερικανίδα<strong>ς</strong> γλύπ<strong>τ</strong>ρια<strong>ς</strong> Helene Sardeau.<br />

H αναπαράσ<strong>τ</strong>αση <strong>τ</strong>υ Πυρρίιυ, αραίυ πλεμικύ ρύ, πυ δια<strong>τ</strong>ηρεί<strong>τ</strong>αι ακμη <strong>και</strong> σήμερα. O Σικελιαν<strong>ς</strong> επέλεε να εν<strong>τ</strong>άει<br />

αυ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong> ρ σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Δελικέ<strong>ς</strong> Γιρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong>, σ<strong>τ</strong>η μνήμη <strong>τ</strong>υ Eλληνα αγωνισ<strong>τ</strong>ή, πυ «<strong>τ</strong>άθηκε να υλάει Θερμπύλε<strong>ς</strong>...».<br />

24 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

διαλεγμένων έργων <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> λαϊκή<strong>ς</strong><br />

ειρ<strong>τ</strong>ενία<strong>ς</strong> πυ λε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> συνέι-<br />

αν <strong>τ</strong>η «ωρική» <strong>τ</strong>ένη <strong>τ</strong>ων νελιθικών<br />

πργνων μα<strong>ς</strong>. Mεγάλ <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong> θέμα <strong>τ</strong>υ λαϊκύ ρύ. Ω<strong>ς</strong> εκ<strong>τ</strong>έλεση,<br />

ι λαϊκί ρί ή<strong>τ</strong>αν αρωπ<br />

σ<strong>τ</strong>λίδι <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Γιρ<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ργανώθηκαν<br />

με περίσκεψη. Eεραν<br />

μάδε<strong>ς</strong> ρευ<strong>τ</strong>ών- <strong>τ</strong>ραγυδισ<strong>τ</strong>ών<br />

απ κν<strong>τ</strong>ινά ωριά, ν<strong>τ</strong>υμένων με<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>πικέ<strong>ς</strong> ρεσιέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>.<br />

Σ<strong>τ</strong> ρευ<strong>τ</strong>ικ λαϊκ <strong>τ</strong>ραγύδι η<br />

Eύα <strong>και</strong> ειδικί συνεργά<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ή<strong>τ</strong>ησαν<br />

έρεισμα για <strong>τ</strong>ην απδση<br />

<strong>τ</strong>ων ρικών <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αισυλική<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ραγωδία<strong>ς</strong>.<br />

Kαι εδώ πρκύπ<strong>τ</strong>υν ι αν<strong>τ</strong>ιγνωμίε<strong>ς</strong>:<br />

η αμένη πρσωδία<br />

<strong>τ</strong>υ αραιελληνικύ λγυ, αυ<strong>τ</strong>ή<br />

πυ είε επι<strong>τ</strong>ρέψει <strong>τ</strong>ην ργανική<br />

συνένωση πιη<strong>τ</strong>ικύ λγυ-μυσική<strong>ς</strong>-<br />

ρύ <strong>και</strong> δημιύργησε <strong>τ</strong>ην<br />

περιλάλη<strong>τ</strong>η «ένωση <strong>τ</strong>ενών», πυ<br />

λάμπρυνε πριν απ αιώνε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>α ρικά<br />

σε παρασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ραγωδιών.<br />

O σημεριν<strong>ς</strong> μω<strong>ς</strong> νεελληνικ<strong>ς</strong><br />

λγ<strong>ς</strong> πυ είναι <strong>τ</strong>νικ<strong>ς</strong> δεν επι<strong>τ</strong>ρέπει<br />

ργανική συνένωση <strong>τ</strong>ε-<br />

νών. Aπ <strong>τ</strong>α πρω<strong>τ</strong>ρισ<strong>τ</strong>ιανικά<br />

ρνια, ελληνικ<strong>ς</strong> λγ<strong>ς</strong> είε ευρύ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>α<br />

με<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>ραπεί σε <strong>τ</strong>νικ. Oι<br />

πρω<strong>τ</strong>ρισ<strong>τ</strong>ιανικί ψαλμί <strong>τ</strong>υ Σύρυ<br />

Eραίμ, <strong>τ</strong>υ «Aρίωνα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Xρισ<strong>τ</strong>ιανσύνη<strong>ς</strong>»,<br />

ασίν<strong>τ</strong>αι σε <strong>τ</strong>νικ<br />

λγ, πω<strong>ς</strong> <strong>και</strong> η πλυσύνθε<strong>τ</strong>η<br />

υαν<strong>τ</strong>ινή μυσική <strong>τ</strong>υ Pωμανύ<br />

<strong>τ</strong>υ Mελωδύ, <strong>τ</strong>υ «Θέσπιδ<strong>ς</strong>»<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Xρισ<strong>τ</strong>ιανική<strong>ς</strong> Oρθδία<strong>ς</strong>.<br />

Bυαν<strong>τ</strong>ινά ακύσμα<strong>τ</strong>α<br />

Σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> εκ<strong>τ</strong>ελέσ<strong>τ</strong>ηκαν<br />

ψαλμί, ύμνι, κν<strong>τ</strong>άκια <strong>και</strong> εγκώμια<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eκκλησία<strong>ς</strong> μα<strong>ς</strong> απ υαν<strong>τ</strong>ινή<br />

ρωδία <strong>και</strong> ή<strong>τ</strong>αν αληθινά<br />

συγκλνισ<strong>τ</strong>ικ <strong>τ</strong>ι σ<strong>τ</strong>ν ίδι ώρ<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> δελική<strong>ς</strong> θυμέλη<strong>ς</strong>, πάνω απ<br />

<strong>τ</strong> Aπλλώνι <strong>ιερ</strong> πυ αν<strong>τ</strong>ηύσε<br />

κάπ<strong>τ</strong>ε πρσωδιακ<strong>ς</strong> λγ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

«παιάνα» για <strong>τ</strong>ν θε <strong>τ</strong>υ ω<strong>τ</strong><strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ αραίυ δωδεκαθέυ, ίδι<strong>ς</strong><br />

πραιώνι<strong>ς</strong> ελληνικ<strong>ς</strong> λγ<strong>ς</strong> αν<strong>τ</strong>ήησε<br />

σ<strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>νική <strong>τ</strong>υ συγκρ<strong>τ</strong>ηση,<br />

σ<strong>τ</strong>η ρισ<strong>τ</strong>ιανική υμνωδία για<br />

<strong>τ</strong>ν θε <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aγάπη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ μεσαιωνικύ<br />

<strong>και</strong> νεελληνικύ ρισ<strong>τ</strong>ιανισμύ.<br />

Yπσ<strong>τ</strong>ηρίε<strong>τ</strong>αι απ ρισμένυ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ι ίνη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αραία<strong>ς</strong> πρσωδία<strong>ς</strong><br />

απμένυν σ<strong>τ</strong> λαϊκ ρευ<strong>τ</strong>ικ<br />

<strong>τ</strong>ραγύδι μα<strong>ς</strong>.<br />

T θέμα είναι επισ<strong>τ</strong>ημνικ –ειδικά<br />

μυσικλγικ– γλωσσλγικ.<br />

Θεα<strong>τ</strong>ρλγικά, νμίω <strong>τ</strong>ι μνάα<br />

αν<strong>τ</strong>ιωνικά εκ<strong>τ</strong>ελεσμέν<strong>ς</strong><br />

λγ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ρευ<strong>τ</strong>ικύ μα<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ραγυδιύ,<br />

πυ <strong>τ</strong> πρω<strong>τ</strong>αρίει ένα<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong> επαναλαμάνει η μάδα ρευ<strong>τ</strong>ών,<br />

έει <strong>τ</strong>ην κα<strong>τ</strong>αλή <strong>τ</strong>υ<br />

δραμα<strong>τ</strong>ικύ είδυ<strong>ς</strong>. Nμίω, επίση<strong>ς</strong>,<br />

<strong>τ</strong>ι η Eύα <strong>και</strong> ι συνεργά<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>, αν ή<strong>τ</strong>αν αδύνα<strong>τ</strong>ν να ανασ<strong>τ</strong>ήσυν<br />

<strong>τ</strong>ην «ένωση <strong>τ</strong>ενών», κα<strong>τ</strong>ρθωσαν<br />

με σ<strong>τ</strong>ασμ η μυσική να<br />

μην καλύπ<strong>τ</strong>ει <strong>τ</strong> λγ, πω<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ην<br />

<strong>τ</strong>ένη <strong>τ</strong>υ μελδράμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>, ύ<strong>τ</strong>ε να<br />

υπιασ<strong>τ</strong>εί η μυσική σε παθη<strong>τ</strong>ική<br />

υπκρυση <strong>και</strong> η <strong>ιερ</strong>α<strong>τ</strong>ική κίνηση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ρηση<strong>ς</strong> σεμνά ακλύθησε<br />

λγ <strong>και</strong> μυσική.<br />

Eνδυμα<strong>τ</strong>λγικέ<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong>ν<strong>τ</strong>μίε<strong>ς</strong><br />

Tαυ<strong>τ</strong>ρνα, η Eύα κα<strong>τ</strong>ρθωσε<br />

με <strong>τ</strong>η ργραία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> να δώσει

Aπ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Δελικέ<strong>ς</strong> Γιρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ 1930, με <strong>τ</strong>ην Πνευμα<strong>τ</strong>ική <strong>και</strong> Kαλλι<strong>τ</strong>ενική E<strong>τ</strong>αιρία «Δεσμί» πυ είε ιδρύσει Aγγελ<strong>ς</strong> Σικελιαν<strong>ς</strong> <strong>και</strong> η σύυγ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ. Σ<strong>τ</strong>ην πρώ<strong>τ</strong>η σειρά,<br />

απ αρισ<strong>τ</strong>ερά: Eύα Σικελιανύ, Eσ<strong>τ</strong>ερ Λμπάρν<strong>τ</strong>, Aθανάσι<strong>ς</strong> Kν<strong>τ</strong>ράρ<strong>ς</strong>, Aγγελ<strong>ς</strong> Σικελιαν<strong>ς</strong>, Θανάση<strong>ς</strong> Bελύδι<strong>ς</strong>, Nίκ<strong>ς</strong> Aιγινί<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> (κρα<strong>τ</strong>άει σ<strong>τ</strong> έρι <strong>τ</strong>υ δενδρίλλι<br />

Παπύρυ). Πίσω, αρισ<strong>τ</strong>ερά: Nικ. Πλασ<strong>τ</strong>ήρα<strong>ς</strong> <strong>και</strong> πίσω <strong>τ</strong>υ Γάλλ<strong>ς</strong> λγι<strong>ς</strong> <strong>και</strong> Φιλέλλην Mάρι Mνιέρ, δύ I<strong>τ</strong>αλί δημσιγράι <strong>και</strong> μέλη <strong>τ</strong>υ θιάσυ. (Aρεί<br />

«Kαθημερινή<strong>ς</strong>»).<br />

παλμ ωή<strong>ς</strong> σε σημερινέ<strong>ς</strong> ρησ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

«ρέ<strong>ς</strong>» <strong>και</strong> σε σήμα<strong>τ</strong>α<br />

διασωσμένα σε γλυπ<strong>τ</strong>ά <strong>και</strong> αγγει-<br />

γραίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αραι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong>.<br />

Aπ ενδυμα<strong>τ</strong>λγική άπψη, η<br />

Eύα <strong>και</strong>ν<strong>τ</strong>μησε σε διεθνή κλίμακα.Yσ<strong>τ</strong>ερα<br />

απ σ<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ική μελέ<strong>τ</strong>η<br />

αραιελληνικών γλυπ<strong>τ</strong>ών <strong>και</strong><br />

αγγειγραιών ανέσ<strong>τ</strong>ησε <strong>τ</strong>η αμένη<br />

π<strong>τ</strong>ύωση αραιελληνικών ι<strong>τ</strong>ώνων<br />

<strong>και</strong> λαμύδων.<br />

Mε<strong>τ</strong>ά αλλεπάλληλε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ριε<strong>τ</strong>εί<strong>ς</strong> απ<strong>τ</strong>υίε<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> πειραμα<strong>τ</strong>ισμύ<strong>ς</strong>, υ-<br />

αίνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ν αργαλει <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>, πέ<strong>τ</strong>υε<br />

<strong>τ</strong>ην αραία π<strong>τ</strong>ύωση. Xργραικά<br />

<strong>και</strong> ενδυμα<strong>τ</strong>λγικά, η<br />

δημιυργία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eύα<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>α ρικά<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αραία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ραγωδία<strong>ς</strong> υψώθηκε<br />

σε ανώ<strong>τ</strong>ερυ<strong>ς</strong> αθμύ<strong>ς</strong> αισθη<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong><br />

αία<strong>ς</strong>.<br />

Σκηνικέ<strong>ς</strong> σκευέ<strong>ς</strong>, πω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> διάδημα<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Bία<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ Kρά<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, ή<strong>τ</strong>αν<br />

<strong>τ</strong>ιαγμένα απ ρυσάι γνήσι,<br />

για<strong>τ</strong>ί η Eύα ήθελε να είναι<br />

γνήσια σα υλπιύσαν <strong>τ</strong>α ράμα<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>υ πιη<strong>τ</strong>ή.<br />

Πάνω απ λα, ι μάσκε<strong>ς</strong>, ιδιαί<strong>τ</strong>ερα<br />

η υπλη<strong>τ</strong>ική <strong>τ</strong>υ Ωκεανύ<br />

<strong>και</strong> η μάσκα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ϊδκέρα<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Iύ<strong>ς</strong>, μναδική μέσα σε λε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

αραίε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> σύγρνε<strong>ς</strong> θεα<strong>τ</strong>ρικέ<strong>ς</strong><br />

για <strong>τ</strong>ην αλλαγή εκράσεων ανάλγα<br />

με <strong>τ</strong>ην κίνηση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ηθπιύ. H<br />

εκπληκ<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>ερη μάσκα πυ είδα<br />

π<strong>τ</strong>έ σε σκηνέ<strong>ς</strong> η σε θεα<strong>τ</strong>ρικά<br />

μυσεία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong> ή<strong>τ</strong>αν ακρι-<br />

πληρωμέν έργ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aμερικανίδα<strong>ς</strong><br />

γλύπ<strong>τ</strong>ρια<strong>ς</strong> Helene Sardeau.<br />

Tα κσ<strong>τ</strong>ύμια, πλυ<strong>τ</strong>ελή σ<strong>τ</strong>η<br />

γνησι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> – κσ<strong>τ</strong>ιε <strong>τ</strong> 1927<br />

<strong>τ</strong> καθένα 4.000 δρ., για<strong>τ</strong>ί ή<strong>τ</strong>αν<br />

αρύ <strong>τ</strong> γνήσι με<strong>τ</strong>άι <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>και</strong><br />

πλλά <strong>τ</strong>α μερκάμα<strong>τ</strong>α για <strong>τ</strong>ην πλύπλκη<br />

διακσμησή <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>.<br />

Σ<strong>τ</strong> κσ<strong>τ</strong>ύμι <strong>τ</strong>υ Hαισ<strong>τ</strong>υ<br />

πρυρέ<strong>ς</strong> λγε<strong>ς</strong> απλήγανε σε<br />

ρώμα καπνύ <strong>και</strong> <strong>τ</strong> ωρ γκρί<br />

ρώμα σ<strong>τ</strong> κσ<strong>τ</strong>ύμι <strong>τ</strong>υ θεύ<br />

Eρμή έπαιρνε σ<strong>τ</strong> ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ελληνικύ<br />

ήλιυ <strong>τ</strong>ην ψη <strong>τ</strong>υ α<strong>τ</strong>ιυ ασημιύ.<br />

T κσ<strong>τ</strong>ύμι <strong>τ</strong>υ Ωκεανύ σε<br />

ρώμα αθυγάλα, πω<strong>ς</strong> πλα<strong>τ</strong>ύ<strong>ς</strong><br />

ωκεαν<strong>ς</strong>, είε σ<strong>τ</strong>λίδι υαν<strong>τ</strong>ά<br />

ρδινα κράλια. Tα κσ<strong>τ</strong>ύμια<br />

<strong>τ</strong>ων Ωκεανίδων αρμνικά σε ρωμα<strong>τ</strong>ισμύ<strong>ς</strong>,<br />

ή<strong>τ</strong>αν θαυμασ<strong>τ</strong>ά σ<strong>τ</strong>λισμένα<br />

με λευκ<strong>τ</strong>ερα θαλασσπύλια,<br />

πλκάμια <strong>τ</strong>απδιών, κ-<br />

ύλια <strong>και</strong> υ<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ελληνική<strong>ς</strong> θάλασσα<strong>ς</strong>.<br />

Δελικ<strong>ς</strong> Yμν<strong>ς</strong><br />

«Ω Aπλλωνα, απ’ <strong>τ</strong>α έρια συ, πυ ’ν’ άαν<strong>τ</strong>α σ<strong>τ</strong> ω<strong>ς</strong><br />

μια μέρα εγώ <strong>τ</strong>α έλη συ να <strong>τ</strong>α κρα<strong>τ</strong>ήσω ακμα,<br />

<strong>και</strong> κάθε έλ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> αμ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>απεινύ<strong>ς</strong> κρυ<strong>ς</strong>,<br />

<strong>και</strong> κάθε έλ<strong>ς</strong> θάνα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>’ άγι συ απάνω ώμα,<br />

σ<strong>τ</strong>υ άλ<strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong>α γεννήμα<strong>τ</strong>α πυ πλήθυνε η σκλαιά<br />

<strong>και</strong> θρέει ω<strong>ς</strong> ψάρια πυ σκύν <strong>τ</strong>η λάσπη σε γιάρι<br />

<strong>και</strong> ω<strong>ς</strong> ρύνι ανα<strong>τ</strong>αράυνε <strong>τ</strong>ην υψηλή ραδιά<br />

με <strong>τ</strong>ων αδύνα<strong>τ</strong>ων ωνών, μακρυά <strong>τ</strong> λύαρ σμάρι.<br />

Σ<strong>τ</strong>ερνή είν’ η άρη πυ η<strong>τ</strong>ώ απ σε. Tι καθαρ<strong>ς</strong><br />

κι λα θ’ αγνίσω λγυρα σε σένα με <strong>τ</strong> θειάι<br />

δίω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η ήθειά συ, ω Θεέ, θ’ ανέω <strong>τ</strong>ην κρή,<br />

<strong>και</strong> μν<strong>ς</strong> με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ρένε<strong>ς</strong> μυ <strong>και</strong> με <strong>τ</strong>α σωθικά μυ<br />

- θα περιμένυν σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> κρέ<strong>ς</strong> πι κά<strong>τ</strong>ω ι αδελί-<br />

θα <strong>τ</strong>ραγυδήσω <strong>τ</strong>ην καρδιά <strong>τ</strong>υ ανθρώπυ, <strong>τ</strong>ην καρδιά μυ».<br />

(Aπσπασμα απ <strong>τ</strong>ν «Δελικ Yμν» πυ δημσιεύθηκε απ <strong>τ</strong>ν Σικελιαν <strong>τ</strong> 1910, <strong>και</strong>,<br />

κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην μλγία <strong>τ</strong>υ, κρύει μέσα <strong>τ</strong>υ λκληρ <strong>τ</strong> σέδι <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Δελική<strong>ς</strong> Iδέα<strong>ς</strong>).<br />

Mε <strong>τ</strong>ην πάρδ <strong>τ</strong>υ Xρύ, ι<br />

Ωκεανίδε<strong>ς</strong>, ν<strong>τ</strong>υμένε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>α εαίσια<br />

κσ<strong>τ</strong>ύμια <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, πραλαν σ<strong>τ</strong>η<br />

Θυμέλη. Aργά, πμπικά, πρωρύσαν<br />

με <strong>ιερ</strong>πρεπη κίνηση πυ<br />

συν<strong>τ</strong>αιριάσ<strong>τ</strong>ηκε με <strong>τ</strong>ν μεγαλπρεπή<br />

αισυλικ λγ.<br />

O<strong>τ</strong>αν μαδικ<strong>ς</strong> ψαλμ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

αν<strong>τ</strong>ήησε γεμά<strong>τ</strong><strong>ς</strong> γυναικεία <strong>τ</strong>ρυ-<br />

ερ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α <strong>και</strong> συμπνια για <strong>τ</strong>ν<br />

πάσν<strong>τ</strong>α ημίθε, <strong>τ</strong>αν υπλη<strong>τ</strong>ική<br />

σε <strong>τ</strong>ραγικύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>νυ<strong>ς</strong> υψώθηκε<br />

η μελωδική ωνή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> α΄ κρυαία<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ ρύ (1927) για <strong>τ</strong>ν Aθώ<br />

Eσ<strong>τ</strong>αυρωμέν <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αραιελληνική<strong>ς</strong><br />

ειδωλλα<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε πάνω απ<br />

<strong>τ</strong>ην αραία θυμέλη απλώθηκε<br />

σαν απαλ<strong>ς</strong> α<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> σιγψιθύρισμα<br />

έκπληη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> θαυμασμύ <strong>τ</strong>ων<br />

θεα<strong>τ</strong>ών.<br />

Oι παρασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων αισυλικών<br />

<strong>τ</strong>ραγωδιών, κρύωση <strong>τ</strong>ων Δελικών<br />

Γιρ<strong>τ</strong>ών, άνιασαν <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ένυ<strong>ς</strong><br />

καλεσμένυ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Σικελιανών:<br />

καλλι<strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong>, σ<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong>, εκπρσώπυ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ διεθνύ<strong>ς</strong> Tύπυ<br />

πυ πραλλαν πρώ<strong>τ</strong>η ρά σε λ<br />

<strong>τ</strong>ν έν κσμ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ώ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε άγνωσ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

πνευμα<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> καλλι<strong>τ</strong>ε-<br />

νικέ<strong>ς</strong> αίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ σύγρνυ Eλληνισμύ.<br />

Σημείωση: H Kα<strong>τ</strong>ερίνα Kακύρη είε πάρει<br />

μέρ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Δελικέ<strong>ς</strong> Γιρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong>.<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 25

T ραμα <strong>τ</strong>υ Σικελιανύ<br />

H Δελική Iδέα εέραε <strong>τ</strong>ην πίσ<strong>τ</strong>η <strong>τ</strong>υ πιη<strong>τ</strong>ή σ<strong>τ</strong>η συμιλίωση <strong>και</strong> συμίωση <strong>τ</strong>ων ανθρώπων<br />

Tυ Tν Aν<strong>τ</strong>ν<br />

Eλληνισ<strong>τ</strong>ή, καθηγη<strong>τ</strong>ή σ<strong>τ</strong> Πανεπισ<strong>τ</strong>ήμι <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Φλώριδα<br />

ΠOΛΛA γεγν<strong>τ</strong>α συνέαλαν <strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>ελευ<strong>τ</strong>αία<br />

ρνια σ<strong>τ</strong>ην αναγνώριση<br />

<strong>τ</strong>ων Δελών ω<strong>ς</strong> ώρυ πρλή<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ων ελληνικών παραδσεων, ενώ,<br />

<strong>τ</strong>αυ<strong>τ</strong>ρνα, πήρε <strong>τ</strong>η θέση πυ δι<strong>και</strong>ωμα<strong>τ</strong>ικά<br />

κα<strong>τ</strong>έει κλασικ<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ισμ<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong> σημεριν κσμ. Πέρα<br />

απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> δρασ<strong>τ</strong>ηρι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Eυρωπαϊκύ<br />

Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικύ Kέν<strong>τ</strong>ρυ<br />

Δελών πυ συνεώ<strong>ς</strong> πρωθύν<br />

συναεί<strong>ς</strong> σκπιμ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> με επιμρ-<br />

ω<strong>τ</strong>ικά πργράμμα<strong>τ</strong>α <strong>και</strong> καλλι<strong>τ</strong>ε-<br />

νικέ<strong>ς</strong> εκδηλώσει<strong>ς</strong>, παράλληλα έ-<br />

ει διασωθεί <strong>τ</strong> έργ <strong>τ</strong>ων δύ Σικελιανών,<br />

πυ έει πια συνδεθεί ακα<strong>τ</strong>άλυ<strong>τ</strong>α<br />

με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Δελικύ<br />

ώρυ. Aυ<strong>τ</strong>ή η σ<strong>τ</strong>ενή συσέ<strong>τ</strong>ιση έ-<br />

ει γίνει πρσι<strong>τ</strong>ή για αθύ<strong>τ</strong>ερη εκ<strong>τ</strong>ίμηση<br />

<strong>και</strong> μελέ<strong>τ</strong>η με <strong>τ</strong>η συμπλήρωση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> έκδση<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Aπάν<strong>τ</strong>ων<br />

<strong>τ</strong>υ Aγγελυ Σικελιανύ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

«Aυ<strong>τ</strong>ιγραία<strong>ς</strong>» <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eύα<strong>ς</strong> Σικελιανύ<br />

(αγγλικ κείμεν <strong>και</strong> σε ελληνική<br />

με<strong>τ</strong>άραση με <strong>τ</strong>ί<strong>τ</strong>λ «Iερ<strong>ς</strong><br />

Πανικ<strong>ς</strong>», εκδ. «Eάν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong>», 1992),<br />

καθώ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> η <strong>τ</strong>ελική απκα<strong>τ</strong>άσ<strong>τ</strong>αση<br />

<strong>τ</strong>υ σπι<strong>τ</strong>ιύ <strong>τ</strong>υ Σικελιανύ σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

Δελύ<strong>ς</strong>. Xάρη σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πρσπάθειε<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην πρω<strong>τ</strong>υλία πρσώπων<br />

<strong>και</strong> θεσμών έει πραγμα<strong>τ</strong>πιηθεί<br />

<strong>τ</strong> πρώ<strong>τ</strong> μέρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ισμική<strong>ς</strong><br />

απσ<strong>τ</strong>λή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Δελών, πέρα απ<br />

<strong>τ</strong>ην ανεκ<strong>τ</strong>ίμη<strong>τ</strong>η εργασία πυ επε<strong>τ</strong>έλεσε<br />

η αραιλγική σκαπάνη.<br />

T ραμα<br />

<strong>τ</strong>υ Σικελιανύ<br />

H απκα<strong>τ</strong>άσ<strong>τ</strong>αση παίρνει <strong>τ</strong>ώρα<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> διασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πνευμα<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> απσ<strong>τ</strong>λή<strong>ς</strong>.<br />

Oι Δελί έυν ήδη<br />

πάρει <strong>τ</strong>η θέση <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ην πρω<strong>τ</strong>πρία<br />

<strong>τ</strong>ων πρδευ<strong>τ</strong>ικών παραγν<strong>τ</strong>ων<br />

πυ δίνυν <strong>και</strong>νύργια ωή<br />

σ<strong>τ</strong>α μεγάλα διδάγμα<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>υ ελληνικύ<br />

πνεύμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>. T εκίνημα έγινε<br />

με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> Δελικέ<strong>ς</strong> Eρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ 1927<br />

<strong>και</strong> 1930, πυ πρε<strong>τ</strong>ιμάσ<strong>τ</strong>ηκε με<br />

<strong>τ</strong> ραμα πυ συνέαλε Aγγελ<strong>ς</strong><br />

Σικελιαν<strong>ς</strong>, πω<strong>ς</strong> αίνε<strong>τ</strong>αι μέσα απ<br />

<strong>τ</strong>α πεά γραπ<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>υ <strong>και</strong> απ <strong>τ</strong>ην<br />

επίμνη δράση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eύα<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

ω<strong>τ</strong>ισμένων Eλληνίδων πυ συνεργάσ<strong>τ</strong>ηκαν<br />

για <strong>τ</strong>ην πραγμα<strong>τ</strong>πίηση<br />

<strong>τ</strong>ων ερ<strong>τ</strong>ών.<br />

T ελληνικ ραμα <strong>τ</strong>υ Σικελιανύ,<br />

πυ είναι <strong>τ</strong>αυ<strong>τ</strong>ρνα <strong>και</strong> ικυμενικ,<br />

<strong>τ</strong> σ<strong>τ</strong>ηρίυν δύ αρ-<br />

αίε<strong>ς</strong> παραδσει<strong>ς</strong>: η Eλευσίνια Διαθήκη<br />

<strong>και</strong> η Δελική Iδέα, πω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

νμασε σ<strong>τ</strong> έργ <strong>τ</strong>υ.<br />

H Eλευσίνια Διαθήκη<br />

Παρ<strong>τ</strong>ρύνει <strong>τ</strong>ν μυύμεν να η<strong>τ</strong>ήσει<br />

<strong>τ</strong>η λύση σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πρω<strong>τ</strong>αρικέ<strong>ς</strong> κα<strong>τ</strong>αλέ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ωή<strong>ς</strong> <strong>και</strong> να ψάει να<br />

ρει <strong>τ</strong>η ρία <strong>τ</strong>υ πρλήμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ην<br />

<strong>τ</strong>μή πυ έγινε με <strong>τ</strong>ην ή<strong>τ</strong><strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> μη<strong>τ</strong>ριαρία<strong>ς</strong><br />

απ <strong>τ</strong>ν ανδρισμ. O Σικελιαν<strong>ς</strong><br />

πισ<strong>τ</strong>εύει <strong>τ</strong>ι η διαμάη ύν-<br />

26 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

O Aγγελ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> η Eύα Σικελιανύ, εμπνευσ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Δελικών Γιρ<strong>τ</strong>ών. Oι δύ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, ωρί<strong>ς</strong> ειδώ, πρσέεραν σ<strong>τ</strong>ασμ, πιη<strong>τ</strong>ική πνή, έμπνευση <strong>και</strong> μθ.<br />

Για <strong>τ</strong>ην ργάνωση <strong>τ</strong>ων Γιρ<strong>τ</strong>ών εανεμίσ<strong>τ</strong>ηκε η <strong>τ</strong>εράσ<strong>τ</strong>ια περιυσία <strong>τ</strong>υ ευγαρι-<br />

ύ... (Aρεί «Kαθημερινή<strong>ς</strong>»).<br />

θηκε ύσ<strong>τ</strong>ερα απ <strong>τ</strong>η ριική με<strong>τ</strong>άπ<strong>τ</strong>ωση<br />

πυ συνέη με <strong>τ</strong> πέρασμα απ<br />

<strong>τ</strong>ην ειρηνική ωή γύρω απ <strong>τ</strong> γνιμ<br />

αγρ σ<strong>τ</strong>ην ανήσυη, αγωνισ<strong>τ</strong>ική,<br />

κμμα<strong>τ</strong>ιασμένη σ<strong>τ</strong>άση εν<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ρα<strong>τ</strong>ευμένυ<br />

ίυ σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> γκύμενε<strong>ς</strong> πλει<strong>ς</strong><br />

με ανθρώπινε<strong>ς</strong> μάε<strong>ς</strong>. Aπ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

πρώ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> εκρήει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ασ<strong>τ</strong>υιλία<strong>ς</strong> παρα<strong>τ</strong>ηρεί<strong>τ</strong>αι<br />

κιλα<strong>ς</strong> κα<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>εμαισμ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ μύθυ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> εν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> πυ<br />

σι<strong>τ</strong>δένει <strong>τ</strong>η ωή με <strong>τ</strong>η ύση. T<br />

άσ<strong>τ</strong>υ κα<strong>τ</strong>έληε να γίνει πργραμμα<strong>τ</strong>ισμέν<br />

πρϊν <strong>τ</strong>υ μαμενυ αρσενικύ.<br />

H Δελική Iδέα<br />

Eκράει <strong>τ</strong> ραμα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> συμιώσεω<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> συμιλιώσεω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων ανθρώπων.<br />

Mε <strong>τ</strong>ην ιδέα αυ<strong>τ</strong>ή γίνε<strong>τ</strong>αι<br />

έκδηλη η πίσ<strong>τ</strong>η <strong>τ</strong>υ Σικελιανύ σ<strong>τ</strong>ην<br />

ανάσ<strong>τ</strong>αση, ανασ<strong>τ</strong>ήλωση <strong>και</strong> συνειδη<strong>τ</strong>ή<br />

απκα<strong>τ</strong>άσ<strong>τ</strong>αση <strong>τ</strong>υ θνιυ ανθρωπισμύ.<br />

Tν συλλαμάνει σ<strong>τ</strong>η<br />

νη<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>υ πληρ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α λυρικ<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>ασμ<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>αν <strong>τ</strong>ν αισθάνε<strong>τ</strong>αι<br />

πρ-λγικά, δηλαδή πρ<strong>τ</strong>ύ η ααιρε<strong>τ</strong>ική<br />

δρασ<strong>τ</strong>ηρι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α επιάλει <strong>τ</strong>α<br />

σημα<strong>τ</strong>ικά <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> περιγράμμα<strong>τ</strong>α πάνω<br />

σ<strong>τ</strong>ην άμεση εμπειρία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πραγμα<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

πυ διασώε<strong>τ</strong>αι μέσα σ<strong>τ</strong><br />

μύθ. H Δελική Iδέα σ<strong>τ</strong> έργ <strong>τ</strong>υ<br />

Σικελιανύ, ασισμένη καθώ<strong>ς</strong> είναι<br />

<strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>ην κυκλική θεώρηση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ισ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ ανθρώπυ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ κσμυ,<br />

ενεργεί σω<strong>τ</strong>ηριλγικά. Eίναι η Iδέα<br />

πυ κα<strong>τ</strong>έει <strong>τ</strong> κλειδί <strong>και</strong> πυ ανίγει<br />

<strong>τ</strong>η θύρα πρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η λύ<strong>τ</strong>ρωση.<br />

«Eσ<strong>τ</strong>αυρωμέν<strong>ς</strong> έρω<strong>ς</strong>»<br />

Mέσα απ αυ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> δύ έννιε<strong>ς</strong><br />

λέπει Σικελιαν<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η σκπιμ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ωή<strong>ς</strong>, <strong>και</strong> μέσα απ αυ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> θα αν<strong>τ</strong>λήσει<br />

<strong>τ</strong>α νήμα<strong>τ</strong>α πυ εασαλί-<br />

υν <strong>τ</strong>η λύση <strong>τ</strong>ων <strong>τ</strong>εράσ<strong>τ</strong>ιων πρ-<br />

λημά<strong>τ</strong>ων πυ ασανίυν <strong>τ</strong>η σύγ-<br />

ρνη επή.<br />

Xρησιμπιών<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> ένα δυνα<strong>τ</strong><br />

πιη<strong>τ</strong>ικ σύμλ πυ είναι <strong>και</strong> θρησκευ<strong>τ</strong>ικ,<br />

Σικελιαν<strong>ς</strong> συνψισε <strong>τ</strong><br />

πρλημα <strong>τ</strong>υ σημερινύ ανθρώ-<br />

πυ με <strong>τ</strong>ην έκραση «εσ<strong>τ</strong>αυρωμέν<strong>ς</strong><br />

έρω<strong>ς</strong>» <strong>και</strong> «εσ<strong>τ</strong>αυρωμέν<strong>ς</strong> Δινυσ<strong>ς</strong>»,<br />

δηλώνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> με <strong>τ</strong>α λγια<br />

αυ<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong> απειλη<strong>τ</strong>ικ άσμα πυ λ<br />

<strong>και</strong> μεγαλώνει ανάμεσα σε γυναίκα<br />

<strong>και</strong> άν<strong>τ</strong>ρα, ύση <strong>και</strong> άνθρωπ, πλί<strong>τ</strong>η<br />

<strong>και</strong> πλι<strong>τ</strong>εία, θεσμύ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> νμθέ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>,<br />

θε <strong>και</strong> ωμ, καρπ <strong>και</strong> ρία,<br />

ιδέα <strong>και</strong> πράη. Ψάνει ω<strong>ς</strong> πιη<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> μήπω<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ρει <strong>τ</strong>ρπ<br />

να ενώσει <strong>και</strong> να ευγαρώσει <strong>και</strong><br />

πάλι <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αμένε<strong>ς</strong> εν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> δεν<br />

λέπει γύρω <strong>τ</strong>υ παρά μν <strong>τ</strong>ην <strong>τ</strong>εράσ<strong>τ</strong>ια<br />

μηανή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ενκρα<strong>τ</strong>ία<strong>ς</strong><br />

πυ λ <strong>και</strong> απλώνει <strong>τ</strong>α πλκάμια<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> σε λα <strong>τ</strong>α κρά<strong>τ</strong>η <strong>τ</strong>υ κσμυ <strong>και</strong><br />

σε λυ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> λαύ<strong>ς</strong>. Aν<strong>τ</strong>ί να λυ<strong>τ</strong>ρώσει<br />

<strong>τ</strong>ν άνθρωπ απ <strong>τ</strong>η μνωση<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην ψυική απσ<strong>τ</strong>αση πυ απ-<br />

ενώνει <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> κινωνίε<strong>ς</strong> με έθρε<strong>ς</strong> <strong>και</strong><br />

κα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ρέ<strong>ς</strong>, αν<strong>τ</strong>ίθε<strong>τ</strong>α δηγεί σε<br />

αθύ<strong>τ</strong>ερη κρίση. H «σ<strong>τ</strong>αύρωση» γίνε<strong>τ</strong>αι<br />

λ <strong>και</strong> πι σκληρή.<br />

Xωρί<strong>ς</strong> να αρνιέ<strong>τ</strong>αι <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> υπηρεσίε<strong>ς</strong><br />

πυ πρσέρει σ<strong>τ</strong>ν άνθρωπ<br />

η ανάπ<strong>τ</strong>υη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ενκρα<strong>τ</strong>ία<strong>ς</strong>, Σικελιαν<strong>ς</strong><br />

επιμένει <strong>τ</strong>ι <strong>τ</strong>α πρϊν<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> μηανή<strong>ς</strong> δεν αρκύν <strong>και</strong> δεν<br />

συμιλιώνυν <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ανθρώπυ<strong>ς</strong> εί<strong>τ</strong>ε<br />

με <strong>τ</strong>η ύση εί<strong>τ</strong>ε ανάμεσά <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>. Aνα-<br />

η<strong>τ</strong>ών<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> δρμ πυ δηγεί σ<strong>τ</strong>η<br />

λύ<strong>τ</strong>ρωση, επήγε σ<strong>τ</strong>ην πηγή απ πυ<br />

εκινύν <strong>τ</strong>α μεγάλα νήμα<strong>τ</strong>α:<br />

<strong>τ</strong>ν αρέγν Mύθ. Ω<strong>ς</strong> σύλληψη<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πρω<strong>τ</strong>αρική<strong>ς</strong> αλήθεια<strong>ς</strong>, Mύθ<strong>ς</strong><br />

πυ θεμελιώνει <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην Eλευσίνια<br />

Διαθήκη <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η Δελική Iδέα, αν<br />

έαια ανασ<strong>τ</strong>ηθεί <strong>και</strong> γίνει σ<strong>τ</strong>ήριγμα<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> παιδεία<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ων θεσμών <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

κινωνία<strong>ς</strong>, θα έρει <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ανθρώπυ<strong>ς</strong><br />

πέρα απ <strong>τ</strong>η δέσμευση πυ ασκεί<br />

η <strong>τ</strong>ενκρα<strong>τ</strong>ία <strong>και</strong> η ηδνθηρία.<br />

Aν <strong>τ</strong>ην πρσ<strong>τ</strong>αγή για <strong>τ</strong>ην ανάσ<strong>τ</strong>αση<br />

<strong>τ</strong>υ Mύθυ <strong>τ</strong>ην ειπύμε «απκαθήλωση»<br />

ή ιλσημένη σ<strong>τ</strong>άση<br />

<strong>τ</strong>υ ίυ, σκπ<strong>ς</strong> δεν αλλάει.<br />

Ω<strong>ς</strong> αλήθεια Mύθ<strong>ς</strong> δεν είναι κα<strong>τ</strong>ασκεύασμα<br />

θεωρη<strong>τ</strong>ικ σαν <strong>τ</strong>άα μια<br />

εεύρεση με εαρμγέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ερμηνευ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

δυνα<strong>τ</strong><strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>.<br />

Aρέγνη εν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<br />

Για <strong>τ</strong> Σικελιαν, Mύθ<strong>ς</strong> εκρά-<br />

ει <strong>τ</strong>ην Eλευσίνια Διαθήκη <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<br />

συνδέει με <strong>τ</strong>η Δελική Iδέα. O Mύθ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αρέγνη<strong>ς</strong> εν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων αν<strong>τ</strong>ιθέσεων<br />

πυ εισώρησαν σ<strong>τ</strong>η ωή<br />

<strong>τ</strong>ων ανθρώπων <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ώρισαν,<br />

πρέπει να αναγυρίσει α<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong>, να<br />

ενεργήσει σαν μέγα<strong>ς</strong> θεσμθέ<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> θεσμύλακα<strong>ς</strong>, να γίνει <strong>τ</strong> θεμέλι<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> νέα<strong>ς</strong> παιδεία<strong>ς</strong>. Mε <strong>τ</strong>έ<strong>τ</strong>ιυ<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>ασμύ<strong>ς</strong> ή<strong>τ</strong>ησε Σικελιαν<strong>ς</strong> να<br />

ιδρυθεί <strong>τ</strong> Δελικ Πανεπισ<strong>τ</strong>ήμι,<br />

<strong>τ</strong> σλεί <strong>τ</strong>υ ανθρωπισμύ, πυ<br />

θα σ<strong>τ</strong>εγάει <strong>και</strong> θα πρσ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>εύει <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>η μυσική, <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> επισ<strong>τ</strong>ήμε<strong>ς</strong>,<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> παραδσει<strong>ς</strong>, λα σα δημιυργεί<br />

άνθρωπ<strong>ς</strong> με <strong>τ</strong>ην καρδιά <strong>και</strong> με <strong>τ</strong><br />

νυ <strong>και</strong> πυ πρσ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>εύυν <strong>τ</strong>ην καθαρ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>υ υσικύ κσμυ <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong>αυ<strong>τ</strong>ρνα εασαλίυν <strong>τ</strong>ην αδελ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>ων λαών με έργα ειρηνικά<br />

<strong>και</strong> θεάρεσ<strong>τ</strong>α.

Eυρωπαϊκ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ Kέν<strong>τ</strong>ρ<br />

Σκπ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ είναι η ανάπ<strong>τ</strong>υη <strong>τ</strong>ων κινών πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικών σ<strong>τ</strong>ιείων, <strong>τ</strong>α πία ενώνυν <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> λαύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong><br />

Tη<strong>ς</strong> Mάρω<strong>ς</strong> Nικλπύλυ<br />

OI ΔEΛΦOI, σε πείσμα <strong>τ</strong>ων <strong>και</strong>ρών,<br />

επιμένυν να συμλίυν δια-<br />

ρνικέ<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ανθρωπισ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

αίε<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>ην καλλι<strong>τ</strong>ενική έμπνευση<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>η δημιυργία. Mε<br />

σ<strong>τ</strong> να εκράσει αυ<strong>τ</strong>ή ακριώ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ην πανάραια κληρνμιά, με<br />

σύγρν πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ λγ, γεννήθηκε<br />

<strong>τ</strong> Eυρωπαϊκ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ<br />

Kέν<strong>τ</strong>ρ Δελών (E.Π.Kε.Δ.).<br />

Oλα εκίνησαν <strong>τ</strong>ην δεκαε<strong>τ</strong>ία <strong>τ</strong>υ<br />

’60, με πρω<strong>τ</strong>υλία <strong>τ</strong>υ Kωνσ<strong>τ</strong>αν<strong>τ</strong>ίνυ<br />

Kαραμανλή. T<strong>τ</strong>ε <strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ηκαν,<br />

με <strong>τ</strong>ην ικνμική συμλή<br />

<strong>τ</strong>υ συμυλίυ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong>, ι<br />

συνεδριακέ<strong>ς</strong> εγκα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>. T 1977, με νμ<br />

πυ ψήισε η Bυλή <strong>τ</strong>ων Eλλήνων,<br />

<strong>τ</strong> E.Π.Kε.Δ. πήρε <strong>τ</strong>η σημερινή<br />

<strong>τ</strong>υ μρή, ω<strong>ς</strong> νμικ πρσωπ<br />

Iδιω<strong>τ</strong>ικύ Δικαίυ, εππ<strong>τ</strong>ευμεν<br />

απ <strong>τ</strong> υπυργεί Πλι<strong>τ</strong>ισμύ<br />

<strong>και</strong> υπ <strong>τ</strong>ην αιγίδα <strong>τ</strong>υ συμ-<br />

υλίυ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong>. Σύμωνα<br />

με <strong>τ</strong>ν ιδρυ<strong>τ</strong>ικ νμ σκπ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

Kέν<strong>τ</strong>ρυ Δελών είναι «η ευπηρέ<strong>τ</strong>ησι<strong>ς</strong><br />

διεθνύ<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικύ<br />

συμέρν<strong>τ</strong><strong>ς</strong>» <strong>και</strong> «ανάπ<strong>τ</strong>υι<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ων κινών πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικών σ<strong>τ</strong>ιείων,<br />

<strong>τ</strong>α πία ενώνυν <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> λαύ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong>».<br />

Σ<strong>τ</strong> διικη<strong>τ</strong>ικ <strong>τ</strong>υ συμύλι,<br />

σ<strong>τ</strong> πί σήμερα πρεδρεύει η<br />

Eλένη Γλύκα<strong>τ</strong>η - Aρελέρ, συμμε<strong>τ</strong>έυν<br />

πρσωπικ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων<br />

Γραμμά<strong>τ</strong>ων <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ων Tενών, Eλληνε<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> ένι, με<strong>τ</strong>αύ <strong>τ</strong>ων πίων,<br />

ε αιώμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>, εκάσ<strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε γενικ<strong>ς</strong><br />

γραμμα<strong>τ</strong>έα<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Συμυλίυ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Eυρώπη<strong>ς</strong>, πρεδρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eπι<strong>τ</strong>ρπή<strong>ς</strong><br />

Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> Συνεργασία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

Συμυλίυ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> εκπρσωπι<br />

<strong>τ</strong>ων ελληνικών υπυργείων<br />

Πλι<strong>τ</strong>ισμύ <strong>και</strong> Eω<strong>τ</strong>ερικών.<br />

Συναν<strong>τ</strong>ήσει<strong>ς</strong><br />

T λαμπρ<strong>τ</strong>ερ, ίσω<strong>ς</strong> γεγν<strong>ς</strong>,<br />

με <strong>τ</strong> πί έει σε μεγάλ αθμ<br />

<strong>τ</strong>αυ<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>εί <strong>τ</strong> Eυρωπαϊκ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ<br />

Kέν<strong>τ</strong>ρ Δελών, είναι ι Διεθνεί<strong>ς</strong><br />

Συναν<strong>τ</strong>ήσει<strong>ς</strong> Aραίυ Eλληνικύ<br />

Δράμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> με συμπσι, θεα<strong>τ</strong>ρικά<br />

εργασ<strong>τ</strong>ήρια <strong>και</strong> παρασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong> Aραί Σ<strong>τ</strong>άδι <strong>τ</strong>ων Δελ-<br />

ών, πυ εκίνησαν <strong>τ</strong> 1985. Tα<br />

<strong>τ</strong>ρία πρώ<strong>τ</strong>α ρνια ργανώθηκαν<br />

απ <strong>τ</strong>ν σκηνθέ<strong>τ</strong>η Θδωρ Tερ-<br />

πυλ.<br />

Kρυαίι άνθρωπι <strong>τ</strong>υ θεά<strong>τ</strong>ρυ<br />

πω<strong>ς</strong> Πί<strong>τ</strong>ερ Σ<strong>τ</strong>άιν, Πί<strong>τ</strong>ερ<br />

Xλ, Xάινερ Mίλερ, Mπμπ<br />

Γυίλσ<strong>τ</strong>ν, Tνι Xάρισν, Tαν<strong>τ</strong>άσι<br />

Συύκι, Eυ<strong>τ</strong>ένι Mπάρμπα,<br />

Eκεάρ<strong>τ</strong> Σαλ, Xαν<strong>ς</strong>-Γκίν<strong>τ</strong>ερ<br />

Xάιμε, Σλαα<strong>τ</strong>ρ Tάρα, η<br />

Eλλεν Σ<strong>τ</strong>ύαρ<strong>τ</strong>, η Nυρία Eσπέρ<strong>τ</strong>,<br />

Γιύρι Λιυμπίμ, Aνα<strong>τ</strong>λι<br />

Bασίλιε, η Aλλα N<strong>τ</strong>εμίν<strong>τ</strong>α,<br />

Aν<strong>τ</strong>ρέι Σερμπάν συναν<strong>τ</strong>ήθηκαν με<br />

Eλληνε<strong>ς</strong> δημιυργύ<strong>ς</strong> πω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>,<br />

Kάρλ Kυν, Γιάννη Tσαρύη,<br />

Δινύση Φω<strong>τ</strong>πυλ, Σπύρ Eυαγ-<br />

H κ. Eλένη Γλύκα<strong>τ</strong>η - Aρελέρ, νυν πρεδρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ δ.σ. <strong>τ</strong>υ Eυρωπαϊκύ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικύ Kέν<strong>τ</strong>ρυ Δελών, σ<strong>τ</strong>η διάρκεια <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> «B΄<br />

Συνάν<strong>τ</strong>ηση<strong>ς</strong> Bυαν<strong>τ</strong>ινή<strong>ς</strong> Iσ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong>» σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>.<br />

O Γιάννη<strong>ς</strong> Tσαρύη<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ην 4η Διεθνή Συνάν<strong>τ</strong>ηση Aραίυ Δράμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> 1988.<br />

γελά<strong>τ</strong>, Θδωρ Tερπυλ,<br />

Γιώργ Kυρυπ, Aσπασία Παπαθανασίυ,<br />

Λυδία Kνιρδυ, Nίκη<br />

Xαραλάμπυ<strong>ς</strong> κ.α.<br />

Σ<strong>τ</strong>α συμπσια διασ<strong>τ</strong>αύρωσαν <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

απψει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ι Γιαν K<strong>τ</strong>, Eρνσ<strong>τ</strong><br />

Συμάερ, Mαριάννα Mακ N<strong>τ</strong>ναλν<strong>τ</strong>,<br />

Oλ<strong>ιερ</strong> Tάπλιν, Π<strong>ιερ</strong> Bιν<strong>τ</strong>άλ Nακέ,<br />

Kα<strong>τ</strong>ρίν Kλεμάν, Oυμπέρ<strong>τ</strong><br />

Aλμπίνι, Xαν<strong>ς</strong> Tι<strong>ς</strong> - Λίμαν, Xσέ<br />

Mυλεν, Δημή<strong>τ</strong>ρη<strong>ς</strong> Mαρωνί<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>,<br />

Kώσ<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> Γεωργυσπυλ<strong>ς</strong>, Γιώργη<strong>ς</strong><br />

Για<strong>τ</strong>ρμανωλάκη<strong>ς</strong>, Φάνη<strong>ς</strong> Kακριδή<strong>ς</strong>,<br />

Eλένη Bαρπύλυ κ.α.<br />

Σημεί <strong>τ</strong>μή<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ν θεσμ υπήρ-<br />

ε η ε<strong>τ</strong>ινή –Oγδη κα<strong>τ</strong>ά σειρά–<br />

Συνάν<strong>τ</strong>ηση Aραίυ Δράμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> με<br />

θέμα «Θεα<strong>τ</strong>ρική Oλυμπιάδα; Διασίν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ην Xιλιε<strong>τ</strong>ία» (Aύγυσ<strong>τ</strong><strong>ς</strong><br />

1995), <strong>τ</strong>ην πία διεύθυνε<br />

καλλι<strong>τ</strong>ενικά Θεδωρ<strong>ς</strong> Tερπυλ<strong>ς</strong>.<br />

Σ<strong>τ</strong>ην Συνάν<strong>τ</strong>ηση αυ<strong>τ</strong>ή, πυ έγινε<br />

με <strong>τ</strong>η συνεργασία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Διεθνύ<strong>ς</strong><br />

Eπι<strong>τ</strong>ρπή<strong>ς</strong> Θεα<strong>τ</strong>ρική<strong>ς</strong> Oλυμπιάδα<strong>ς</strong>,<br />

εγ<strong>και</strong>νιάσ<strong>τ</strong>ηκαν ι θεα<strong>τ</strong>ρικέ<strong>ς</strong><br />

συμπαραγωγέ<strong>ς</strong> (Παγκμιε<strong>ς</strong> Πρώ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

Παρυσιάσει<strong>ς</strong>) με<strong>τ</strong>αύ<br />

EΠ.Kε.Δ. <strong>και</strong> διεθνών θεα<strong>τ</strong>ρικών<br />

<strong>και</strong> καλλι<strong>τ</strong>ενικών ργανισμών<br />

(Σ<strong>τ</strong>ύν<strong>τ</strong>ι Eθνικύ Θεά<strong>τ</strong>ρυ Λνδίνυ,<br />

Watermill Foundation, Japan<br />

Performing Arts Center κ.α.).<br />

Eίσυ σημαν<strong>τ</strong>ικ είναι <strong>και</strong> <strong>τ</strong><br />

Πργραμμα <strong>τ</strong>ων Eικασ<strong>τ</strong>ικών Συναν<strong>τ</strong>ήσεων<br />

<strong>τ</strong>υ EΠ.Kε.Δ., πυ εγ<strong>και</strong>νιάσ<strong>τ</strong>ηκε<br />

<strong>τ</strong> 1988. Σ<strong>τ</strong>ην Πρώ<strong>τ</strong>η Διεθνή<br />

Eικασ<strong>τ</strong>ική Συνάν<strong>τ</strong>ηση παρυσιάσ<strong>τ</strong>ηκαν<br />

έργα σημαν<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>ων<br />

καλλι<strong>τ</strong>ενών Σύγρνη<strong>ς</strong> Tένη<strong>ς</strong> πω<strong>ς</strong><br />

είναι A. Oυρλ, Φρ. Σ<strong>τ</strong>έ-<br />

Συνέεια σ<strong>τ</strong>ην 17η σελίδα<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 27

Συνέεια απ <strong>τ</strong>ην 28η σελίδα<br />

λα, η Xρύσα, Tάκι<strong>ς</strong>, η Nίκη ν<strong>τ</strong>ε<br />

Σαιν Φαλ, Π. Pάυσενμπεργκ, <br />

Λ. Σαμαρά<strong>ς</strong>, M. Mπύ<strong>τ</strong>ε, A. Pάινερ,<br />

A. Σαύρα, Aλ. Φασιαν<strong>ς</strong>, <br />

N. Kεσανλή<strong>ς</strong>, Δ. Mυ<strong>τ</strong>αρά<strong>ς</strong>, Γ.<br />

Tσαρύη<strong>ς</strong>, N. Xα<strong>τ</strong>ηκυριάκ<strong>ς</strong>-<br />

Γκίκα<strong>ς</strong>, κ.ά.<br />

T 1994 εγ<strong>και</strong>νιάσ<strong>τ</strong>ηκε <strong>τ</strong> πργραμμα<br />

«Kαλλι<strong>τ</strong>ενική Δημιυργία<br />

για <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>», πυ απσκπεί<br />

σ<strong>τ</strong>η δημιυργία πρω<strong>τ</strong><strong>τ</strong>υπων<br />

έργων απ καλλι<strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong> διεθνύ<strong>ς</strong><br />

κύρυ<strong>ς</strong> ειδικά για <strong>τ</strong> Kέν<strong>τ</strong>ρ Δελ-<br />

ών. Hδη, με <strong>τ</strong>η Διεθνή Συνάν<strong>τ</strong>ηση<br />

Γλυπ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> (1994) δημιυργήθηκε <br />

πρώ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> πυρήνα<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Πάρκυ Γλυπ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong><br />

ενώ με <strong>τ</strong>η ε<strong>τ</strong>ινή Eικασ<strong>τ</strong>ική<br />

Συνάν<strong>τ</strong>ηση (Iύλι<strong>ς</strong> 1995) εμπλυ<strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ηκε<br />

η συλλγή με έργα εσω<strong>τ</strong>ερικύ<br />

ώρυ.<br />

Oι άλλε<strong>ς</strong> καλλι<strong>τ</strong>ενικέ<strong>ς</strong> εκδηλώσει<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ Kέν<strong>τ</strong>ρυ περιλαμάνυν<br />

συναν<strong>τ</strong>ήσει<strong>ς</strong> μυσική<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ρύ<br />

πυ έυν συμμε<strong>τ</strong>άσει καλλι<strong>τ</strong>έ-<br />

νε<strong>ς</strong> πω<strong>ς</strong> η σπράν Mακάλα<br />

Kασρασίλι, Γκρεγκρι Πανιάγκυα,<br />

η Γρηγριανή Xρωδία <strong>τ</strong>ων<br />

Παρισίων, κ.λπ.<br />

Σ<strong>τ</strong> Aραί Σ<strong>τ</strong>άδι <strong>τ</strong>ων Δελών,<br />

<strong>τ</strong> Xρθέα<strong>τ</strong>ρ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Πίνα Mπάυ<strong>ς</strong>,<br />

η Συάνε Λίνκε, η Eλιαμπέ<strong>τ</strong> Πλα<strong>τ</strong>έλ<br />

<strong>τ</strong>υ μπαλέ<strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Oπερα<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

Παρισιύ, η Nαν<strong>τ</strong>ιέν<strong>τ</strong>α Γκρα<strong>τ</strong>σέα<br />

<strong>τ</strong>υ μπαλλέ<strong>τ</strong>υ Mπλσι <strong>και</strong> πλλί<br />

άλλι «κα<strong>τ</strong>έγραψαν» <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> κλασικέ<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> σύγρνε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ρύ.<br />

Nέα πργράμμα<strong>τ</strong>α<br />

Σ<strong>τ</strong> κα<strong>τ</strong>ώλι <strong>τ</strong>υ 2000 <strong>τ</strong> Eυρωπαϊκ<br />

Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ Kέν<strong>τ</strong>ρ Δελών<br />

ανασυν<strong>τ</strong>άσσει <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> δυνάμει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ <strong>και</strong><br />

Tυ Bασίλη Kαρασμάνη<br />

Eπ. Kαθηγη<strong>τ</strong>ή Φιλσία<strong>ς</strong> E.M.Π. Διευθυν<strong>τ</strong>ή<br />

<strong>τ</strong>υ E.Π. Kε.Δ.<br />

O ΣKOΠOΣ <strong>τ</strong>υ Eυρωπαϊκύ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικύ<br />

Kέν<strong>τ</strong>ρυ Δελών (EΠKεΔ)<br />

είναι η πρώθηση <strong>τ</strong>ων κινών σ<strong>τ</strong>ι-<br />

είων <strong>τ</strong>υ ευρωπαϊκύ πλι<strong>τ</strong>ισμύ<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ ιδεώδυ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ενωμένη<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong><br />

πω<strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>ά ερμηνεύν<strong>τ</strong>αι απ<br />

<strong>τ</strong> Συμύλι <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong>.<br />

Eνα<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>έ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> σκπ<strong>ς</strong> ίσω<strong>ς</strong> να θεωρηθεί<br />

απ πλλύ<strong>ς</strong> αρκε<strong>τ</strong>ά περιρισ<strong>τ</strong>ικ<strong>ς</strong>.<br />

Mπρεί μω<strong>ς</strong> να ερμηνευθεί<br />

εί<strong>τ</strong>ε με μια σ<strong>τ</strong>ενή έννια εί<strong>τ</strong>ε με<br />

κάπια ευρύ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α <strong>και</strong> δεύ<strong>τ</strong>ερ<strong>ς</strong> είναι<br />

<strong>τ</strong>ρπ<strong>ς</strong> με <strong>τ</strong>ν πί πρ<strong>τ</strong>ιμάμε<br />

να <strong>τ</strong>ν ερμηνεύυμε. Δεν είναι<br />

μν <strong>τ</strong>α κινά σ<strong>τ</strong>ιεία αλλά <strong>και</strong> ι<br />

πλι<strong>τ</strong>ισμικέ<strong>ς</strong> ιδιαι<strong>τ</strong>ερ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> πυ έ-<br />

υν σημασία <strong>και</strong> πυ λα μαί συνεισέρυν<br />

με <strong>τ</strong>ην πικιλία <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>η δυναμικ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong> πλαίσι<br />

μια<strong>ς</strong> κινή<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων λαών.<br />

Eπιπλέν, πισ<strong>τ</strong>εύυμε –με πλήρη<br />

συμωνία λων <strong>τ</strong>ων μελών <strong>τ</strong>υ Δι-<br />

ικη<strong>τ</strong>ικύ Συμυλίυ, Eλλήνων <strong>και</strong><br />

ένων– <strong>τ</strong>ι σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ρίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ σύγρνυ<br />

ευρωπαϊκύ πλι<strong>τ</strong>ισμύ ρίσκε<strong>τ</strong>αι<br />

αραί<strong>ς</strong> κλασικ<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ισμ<strong>ς</strong>,<br />

ι ανθρωπισ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> αίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ πίυ<br />

εγαλύησαν γενεέ<strong>ς</strong> ανθρώπων<br />

σε δύση <strong>και</strong> ανα<strong>τ</strong>λή <strong>και</strong> απδείθηκαν<br />

ικυμενικέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> δια-<br />

ρνικέ<strong>ς</strong>. Mε αυ<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>ην έννια <br />

κλασικ<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ισμ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> η «ελληνική<br />

παιδεία» δεν έυν ρνικά ή<br />

<strong>τ</strong>πικά ρια, είναι παγκσμια κλη-<br />

28 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

O Γιώργ<strong>ς</strong> Kανδύλη<strong>ς</strong> (1985), <strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε πρεδρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ δ.σ. <strong>τ</strong>υ Eυρωπαϊκύ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικύ<br />

Kέν<strong>τ</strong>ρυ Δελών, σ<strong>τ</strong>η Συνδιάσκεψη <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Oυνέσκ, σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>.<br />

Σ<strong>τ</strong>ι <strong>και</strong> πρπ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

ρνμιά <strong>και</strong> απ<strong>τ</strong>ελύν πηγή έμπευση<strong>ς</strong><br />

για λε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> σύγρνε<strong>ς</strong><br />

πνευμα<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> δρασ<strong>τ</strong>ηρι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>.<br />

Oι παραπάνω θέσει<strong>ς</strong> πρϋπθέ<strong>τ</strong>υν<br />

κάπιε<strong>ς</strong> γενικ<strong>τ</strong>ερε<strong>ς</strong> αν<strong>τ</strong>ιλήψει<strong>ς</strong><br />

για <strong>τ</strong>ν πλι<strong>τ</strong>ισμ <strong>και</strong> <strong>τ</strong> πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ<br />

γίγνεσθαι. Θεωρύμε <strong>τ</strong>ν πλι<strong>τ</strong>ισμ<br />

ω<strong>ς</strong> υψηλή εκδήλωση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

κινωνική<strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>συνείδηση<strong>ς</strong> εν<strong>ς</strong><br />

λαύ ή μια<strong>ς</strong> κινωνική<strong>ς</strong> μάδα<strong>ς</strong> ή<br />

<strong>τ</strong>άη<strong>ς</strong>. Kινωνικ<strong>ς</strong> άνθρωπ<strong>ς</strong> <strong>και</strong><br />

πλι<strong>τ</strong>ισμ<strong>ς</strong> είναι πρϊν<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ισ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> ι <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ύση<strong>ς</strong>. H ίδια η λέ-<br />

η παραπέμπει σ<strong>τ</strong>ην «πλη», δηλαδή<br />

σ’ αυ<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>ην μρή κινωνική<strong>ς</strong><br />

ργάνωση<strong>ς</strong> πυ κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> αραί-<br />

υ<strong>ς</strong> κλασικύ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ηρίε<strong>τ</strong>αι σε δύ<br />

ασικά θεμέλια, <strong>τ</strong> «ελεύθερν»<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ν «λγ» πυ εμανίε<strong>τ</strong>αι ω<strong>ς</strong><br />

«διάλγ<strong>ς</strong>» μέσα απ <strong>τ</strong>ην αλληλεπίδραση<br />

<strong>τ</strong>ων ανθρώπων σ<strong>τ</strong>ην πλη.<br />

E<strong>τ</strong>σι, πλι<strong>τ</strong>ισμ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> πλι<strong>τ</strong>ική ασίν<strong>τ</strong>αι<br />

σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ίδιε<strong>ς</strong> πρϋπθέσει<strong>ς</strong>.<br />

Σ<strong>τ</strong>ην πρώ<strong>τ</strong>η περίπ<strong>τ</strong>ωση «ελεύθερ<strong>ς</strong><br />

λγ<strong>ς</strong>» δηγεί σε νέε<strong>ς</strong> μρέ<strong>ς</strong><br />

αισθη<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> έκραση<strong>ς</strong> <strong>και</strong> πνευμα<strong>τ</strong>ικών<br />

αναη<strong>τ</strong>ήσεων, ενώ σ<strong>τ</strong>η δεύ<strong>τ</strong>ερη<br />

σε μρέ<strong>ς</strong> ργάνωση<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>εία<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ενικέ<strong>ς</strong> επικινωνία<strong>ς</strong> ανθρώπων.<br />

Aυ<strong>τ</strong>συνείδηση, ελευθερία<br />

<strong>και</strong> λγ<strong>ς</strong> απ<strong>τ</strong>ελύν επίση<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

πρϋπθέσει<strong>ς</strong> για υπευθυν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α,<br />

πνεύμα αναή<strong>τ</strong>ηση<strong>ς</strong>, δημιυργικ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<br />

<strong>και</strong> πρω<strong>τ</strong><strong>τ</strong>υπία, ασικέ<strong>ς</strong> παραμέ<strong>τ</strong>ρυ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικύ γίγνεσθαι.<br />

Tα δύ μω<strong>ς</strong> πρω<strong>τ</strong>αρικά<br />

σ<strong>τ</strong>ιεία γύρω απ <strong>τ</strong>α πία δμεί<strong>τ</strong>αι<br />

κάθε πλι<strong>τ</strong>ισμ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ική<br />

έκραση είναι η γλώσσα <strong>και</strong> ι α-<br />

ίε<strong>ς</strong>. H γλώσσα δεν είναι απλώ<strong>ς</strong> μέσν<br />

επικινωνία<strong>ς</strong> αλλά υσιασ<strong>τ</strong>ικ<br />

πλι<strong>τ</strong>ισμικ σ<strong>τ</strong>ιεί, ρέα<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

«λγυ» <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ων αιών πυ διαμρ-<br />

ώνει μια κινωνία <strong>και</strong> επμένω<strong>ς</strong> αναγκαία<br />

συνθήκη αλλά <strong>και</strong> αν<strong>τ</strong>ανάκλαση<br />

<strong>τ</strong>υ πλι<strong>τ</strong>ισμύ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>. Aπ <strong>τ</strong>ην<br />

άλλη, ι αίε<strong>ς</strong>, πηγάν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

σέσει<strong>ς</strong> ανθρώπων αλλά <strong>και</strong> ανθρώπυ<br />

<strong>και</strong> ύση<strong>ς</strong>, δίνυν περιεμεν<br />

<strong>και</strong> νημα σε κάθε κινωνική <strong>και</strong><br />

πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ική δρασ<strong>τ</strong>ηρι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α.<br />

Σ<strong>τ</strong>η σημερινή κινωνία πυ αρακ<strong>τ</strong>ηρίε<strong>τ</strong>αι<br />

απ μια μνπλευρη ανάπ<strong>τ</strong>υη<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> επισ<strong>τ</strong>ήμη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ε-<br />

νλγία<strong>ς</strong>, πυ ι αίε<strong>ς</strong> απσυνδέθηκαν<br />

απ <strong>τ</strong>η γνώση, <strong>τ</strong> ικνμικ<br />

ελ<strong>ς</strong> κα<strong>τ</strong>άν<strong>τ</strong>ησε συνώνυμ<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ανθρώπινη<strong>ς</strong> ευ<strong>τ</strong>υία<strong>ς</strong>, η αθνία<br />

<strong>τ</strong>ων υλικών αγαθών συνδεύ<strong>τ</strong>ηκε<br />

απ <strong>τ</strong>ην κα<strong>τ</strong>άρρευση <strong>τ</strong>υ κινωνικύ<br />

ισ<strong>τ</strong>ύ, <strong>τ</strong>ην απμνωση <strong>τ</strong>υ<br />

ανθρώπυ απ άνθρωπ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην κα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ρή<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ύση<strong>ς</strong>, αναη<strong>τ</strong>ύμε<br />

πάλι σ<strong>τ</strong>αθερέ<strong>ς</strong> αίε<strong>ς</strong>. Σ<strong>τ</strong> κα<strong>τ</strong>ώλι<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> νέα<strong>ς</strong> ιλιε<strong>τ</strong>ία<strong>ς</strong> δεν έυμε πλ-<br />

επανεε<strong>τ</strong>άει <strong>τ</strong>η υσιγνωμία <strong>τ</strong>υ.<br />

Hδη <strong>τ</strong> 1995 εγ<strong>και</strong>νίασε ένα νέ<br />

πργραμμα, <strong>τ</strong>α σεμινάρια αραία<strong>ς</strong><br />

ελληνική<strong>ς</strong> γλώσσα<strong>ς</strong> <strong>και</strong> πλι<strong>τ</strong>ισμύ,<br />

πυ θα γίνν<strong>τ</strong>αι κάθε ρν<br />

<strong>και</strong> απευθύνν<strong>τ</strong>αι σε καθηγη<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong><br />

ιλλγυ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Mέση<strong>ς</strong> Eκπαίδευση<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ων ωρών - μελών <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρωπαϊκή<strong>ς</strong><br />

Eνωση<strong>ς</strong>.<br />

Tρία άλλα μεγάλα πργράμμα<strong>τ</strong>α,<br />

πυ εκίνησαν <strong>τ</strong> 1995 αναμένε<strong>τ</strong>αι<br />

να λκληρωθύν μέσα σ<strong>τ</strong> 1996:<br />

Πρκει<strong>τ</strong>αι για <strong>τ</strong>ην περίημη έκθεση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> συλλγή<strong>ς</strong> Kωσ<strong>τ</strong>άκη, <strong>τ</strong> μεγάλ<br />

εικασ<strong>τ</strong>ικ γεγν<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eθνική<strong>ς</strong><br />

Πινακθήκη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eλλάδ<strong>ς</strong> για<br />

<strong>τ</strong> 1996, πυ διργανώνε<strong>τ</strong>αι απ<br />

κινύ με <strong>τ</strong> κέν<strong>τ</strong>ρ Δελών, <strong>τ</strong>ην<br />

παραγωγή CD-ROM με θέμα <strong>τ</strong>ην ισ<strong>τ</strong>ρία<br />

<strong>τ</strong>ων Oλυμπιακών Aγώνων<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην ανακα<strong>τ</strong>ασκευή <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αραία<strong>ς</strong><br />

Yδραύλεω<strong>ς</strong>.<br />

Για <strong>τ</strong> 1996 πργραμμα<strong>τ</strong>ίν<strong>τ</strong>αι<br />

επίση<strong>ς</strong> εικασ<strong>τ</strong>ική συνάν<strong>τ</strong>ηση με<br />

θέμα <strong>τ</strong>ην καλλι<strong>τ</strong>ενική ω<strong>τ</strong>γρα-<br />

ία, διεθνή<strong>ς</strong> συνάν<strong>τ</strong>ηση μυσική<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> πλλά επισ<strong>τ</strong>ημνικά συνέδρια.<br />

Mακρπρθεσμα <strong>τ</strong> ευρωπαϊκ<br />

Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ κέν<strong>τ</strong>ρ Δελών, πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ<strong>ς</strong><br />

ρέα<strong>ς</strong> με πρνμιακέ<strong>ς</strong><br />

σέσει<strong>ς</strong> με <strong>τ</strong> συμύλι <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong>,<br />

σε σ<strong>τ</strong>ενή συνεργασία με<br />

<strong>τ</strong>ην συμπαράσ<strong>τ</strong>αση <strong>τ</strong>υ υπυργεί-<br />

υ Πλι<strong>τ</strong>ισμύ, έει <strong>τ</strong>εράσ<strong>τ</strong>ιε<strong>ς</strong> δυνα<strong>τ</strong><strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

ανάπ<strong>τ</strong>υη<strong>ς</strong> μια<strong>ς</strong> δυναμική<strong>ς</strong><br />

παρυσία<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ν ώρ <strong>τ</strong>υ πλι<strong>τ</strong>ισμύ.<br />

Σημείωση: H κ. Nικλπύλυ είναι υπεύθυνη<br />

Tύπυ <strong>και</strong> Δημσίων Σέσεων <strong>τ</strong>υ<br />

Eυρωπαϊκύ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικύ Kέν<strong>τ</strong>ρυ Δελ-<br />

ών.<br />

λέ<strong>ς</strong> επιλγέ<strong>ς</strong>. O αιώνα<strong>ς</strong> πυ έρε<strong>τ</strong>αι<br />

ή θα είναι αιώνα<strong>ς</strong> εν<strong>ς</strong> νέυ ανθρωπισμύ<br />

<strong>και</strong> πρσ<strong>τ</strong>ασία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ύση<strong>ς</strong><br />

ή θα είναι αιώνα<strong>ς</strong> μια<strong>ς</strong> πρω<strong>τ</strong>-<br />

ανύ<strong>ς</strong> κα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ρή<strong>ς</strong>. Σε μια <strong>τ</strong>έ<strong>τ</strong>ια<br />

καμπή, σε μια <strong>τ</strong>έ<strong>τ</strong>ια περίδ<br />

αναή<strong>τ</strong>ηση<strong>ς</strong> αιών, η ανθρωπ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<br />

αναγκασ<strong>τ</strong>ικά θα αναεπισ<strong>τ</strong>ρέψει<br />

σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ρίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>. Oι ρίε<strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> δεν<br />

είναι παρά κλασικ<strong>ς</strong> ελληνικ<strong>ς</strong><br />

πλι<strong>τ</strong>ισμ<strong>ς</strong>, πλι<strong>τ</strong>ισμ<strong>ς</strong> πυ μα<strong>ς</strong><br />

δίδαε <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αιώνιε<strong>ς</strong> αίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ανθρώπυ<br />

–<strong>τ</strong>ην ελευθερία, <strong>τ</strong> διάλγ, <strong>τ</strong><br />

σεασμ <strong>τ</strong>υ άλλυ, <strong>τ</strong> μέ<strong>τ</strong>ρ <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong>ην ρθή κρίση– <strong>και</strong> πυ σε μια ισ<strong>τ</strong>ρία<br />

<strong>τ</strong>ριών ιλιάδων ρνων δεν<br />

έπαψε να απδεικνύει <strong>τ</strong>ην επι<strong>και</strong>ρ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>ην ικυμενικ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<br />

ρεσκάδα <strong>τ</strong>υ.<br />

Aυ<strong>τ</strong>ή ακριώ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η ιλσία πρσπαθεί<br />

να εκράσει –σ<strong>τ</strong> μέ<strong>τ</strong>ρ <strong>τ</strong>υ<br />

δυνα<strong>τ</strong>ύ– <strong>τ</strong> Eυρωπαϊκ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ<br />

Kέν<strong>τ</strong>ρ Δελών. Aιλγεί <strong>τ</strong>ν<br />

πλι<strong>τ</strong>ισμ <strong>και</strong> κα<strong>τ</strong>ά συνέπεια <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

εκδηλώσει<strong>ς</strong> ι ω<strong>ς</strong> «κα<strong>τ</strong>αναλω<strong>τ</strong>ικ<br />

πρϊν» αλλά ω<strong>ς</strong> πλυσύνθε<strong>τ</strong><br />

αινμεν με κύριε<strong>ς</strong> παραμέ<strong>τ</strong>ρυ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η δημιυργία, <strong>τ</strong>ην έρευνα<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην παιδεία.<br />

T 1997 <strong>τ</strong> Eυρωπαϊκ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ι<br />

Kέν<strong>τ</strong>ρ Δελών συμπληρώνει 20<br />

ρνια λει<strong>τ</strong>υργία<strong>ς</strong>. Σ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> μα<strong>ς</strong> είναι<br />

να κα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>εί <strong>τ</strong> σημαν<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>ερ<br />

πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ κέν<strong>τ</strong>ρ σε ευρωπαϊκ επίπεδ<br />

πυ να συνδυάει <strong>τ</strong>η σύγ-<br />

ρνη δημιυργία <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> νέε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ε-<br />

νλγίε<strong>ς</strong> με <strong>τ</strong>ην έρευνα <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

κλασικέ<strong>ς</strong> αίε<strong>ς</strong>.

Aρισ<strong>τ</strong>ερά: «Aραί Mαρμάριν Aλγ» <strong>τ</strong>υ Σαράν<strong>τ</strong>η Kαραύη. Δειά: «Tσαλακωμέν<strong>ς</strong> Aν<strong>τ</strong>ίν<strong>ς</strong>» <strong>τ</strong>υ Γιάννη Ψυπαίδη. Eικασ<strong>τ</strong>ική Συνάν<strong>τ</strong>ηση 1995.<br />

Zωγραική παρακα<strong>τ</strong>αθήκη<br />

O θεσμ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων ε<strong>τ</strong>ήσιων εκθεσιακών συναν<strong>τ</strong>ήσεων σ<strong>τ</strong> Eυρωπαϊκ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ Kέν<strong>τ</strong>ρ Δελών<br />

Tη<strong>ς</strong> Aθηνά<strong>ς</strong> Σινά<br />

Kρι<strong>τ</strong>ικύ <strong>και</strong> Iσ<strong>τ</strong>ρικύ Tένη<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong> Πανεπισ<strong>τ</strong>ήμι<br />

Aθηνών<br />

TO EYPΩΠAΪKO Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ Kέν<strong>τ</strong>ρ<br />

Δελών, σ<strong>τ</strong>η άση μια<strong>ς</strong> πλυδιάσ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

λει<strong>τ</strong>υργία<strong>ς</strong>, αναγμενη<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ην<br />

επισ<strong>τ</strong>ημνική έρευνα <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong>,<br />

συγκρ<strong>τ</strong>εί με <strong>τ</strong>α ρνια μια παράλληλη<br />

εικασ<strong>τ</strong>ική παρακα<strong>τ</strong>αθήκη. Oι εκ<strong>τ</strong>ε<strong>τ</strong>αμένι<br />

ώρι <strong>τ</strong>υ συνεδριακύ<br />

αυ<strong>τ</strong>ύ κέν<strong>τ</strong>ρυ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> αν<strong>τ</strong>αλλαγή<strong>ς</strong> απψεω<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> ιδεών, μέσα απ <strong>τ</strong> θεσμ<br />

<strong>τ</strong>ων ε<strong>τ</strong>ήσιων εκθεσιακών συναν<strong>τ</strong>ήσεων,<br />

απκ<strong>τ</strong>ύν μια ων<strong>τ</strong>άνια κι ένα<br />

διαρε<strong>τ</strong>ικ ύ<strong>ς</strong>. O κάθε σύνεδρ<strong>ς</strong><br />

ή επισκέπ<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> έει <strong>τ</strong>η δυνα<strong>τ</strong><strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<br />

να παρα<strong>τ</strong>ηρεί <strong>και</strong> να σ<strong>τ</strong>άε<strong>τ</strong>αι γύρω<br />

απ <strong>τ</strong>α πικίλα ιδιώμα<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ωγραική<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ερμηνευ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> ιδιαι<strong>τ</strong>ερ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

έργων, πυ έυν πρσερθεί<br />

ή δημιυργηθεί, εμπνευσμένα<br />

απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>.<br />

Oι Δελί, ω<strong>ς</strong> γνωσ<strong>τ</strong>ν, είναι ένα<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>π<strong>ς</strong> μναδική<strong>ς</strong> υσική<strong>ς</strong> μριά<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> πανάραια<strong>ς</strong> ισ<strong>τ</strong>ρία<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>ην πία<br />

πισ<strong>τ</strong>πιύν <strong>τ</strong>α αραιλγικά ευρήμα<strong>τ</strong>α,<br />

<strong>τ</strong>α <strong>μνημεία</strong>, σ <strong>και</strong> η συνει-<br />

μενη ωή σε αυ<strong>τ</strong>ήν <strong>τ</strong>ην περιή,<br />

αλλά περισσ<strong>τ</strong>ερ απ’ λα ι πλυεπίπεδε<strong>ς</strong><br />

ανά <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> αιώνε<strong>ς</strong>, πνευμα<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong><br />

σημασιδ<strong>τ</strong>ήσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong>. Tα συνεπαγμενα<br />

μια<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>έ<strong>τ</strong>ια<strong>ς</strong> πρϋπθεση<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> κυρίω<strong>ς</strong> ρλ<strong>ς</strong> εν<strong>ς</strong> εκσυγ-<br />

ρνισμένυ <strong>και</strong> ανι<strong>τ</strong>ύ σ<strong>τ</strong> διάλγ<br />

ευρωπαϊκύ πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικύ κέν<strong>τ</strong>ρυ<br />

θα απέ<strong>τ</strong>ρεπε ευλγω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> αρακ<strong>τ</strong>ήρα<br />

πυ θα μπρύσε να έει έ-<br />

να μυσεί για παράδειγμα, ένα ινσ<strong>τ</strong>ι<strong>τ</strong>ύ<strong>τ</strong><br />

ή μια αίθυσα <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong>. Tα<br />

έργα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ωγραική<strong>ς</strong> πυ συγκεν<strong>τ</strong>ρώνν<strong>τ</strong>αι<br />

α’η<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ιγμή<strong>ς</strong> <strong>και</strong> για<br />

κάπι σύν<strong>τ</strong>μ διάσ<strong>τ</strong>ημα συμπαρυσιασ<strong>τ</strong>ύν<br />

–πρσέρν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> παράλληλα<br />

<strong>τ</strong>η δυνα<strong>τ</strong><strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> καλλι<strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong><br />

να συναν<strong>τ</strong>ηθύν <strong>και</strong> να αναπ<strong>τ</strong>ύυν<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> απψει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>– πρρίν<strong>τ</strong>αι<br />

κα<strong>τ</strong>πιν να παραμείνυν για<br />

πάν<strong>τ</strong>α σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> κ<strong>τ</strong>ιριακέ<strong>ς</strong> εγκα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong>,<br />

πλαισιώνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> έ<strong>τ</strong>σι <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> εργασίε<strong>ς</strong> πυ<br />

κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>η διάρκεια λυ <strong>τ</strong>υ ρνυ<br />

πραγμα<strong>τ</strong>πιύν<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong> Eυρωπαϊκ<br />

Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ Kέν<strong>τ</strong>ρ Δελών.<br />

Kαλλι<strong>τ</strong>ενικί<br />

πρλημα<strong>τ</strong>ισμί<br />

Mία μνμερή<strong>ς</strong> επμένω<strong>ς</strong> εκπρσώπηση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πια<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>άση<strong>ς</strong>, εν<strong>ς</strong> ύ-<br />

υ<strong>ς</strong>, κάπια<strong>ς</strong> συγκεκριμένη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ε-<br />

ν<strong>τ</strong>ρπία<strong>ς</strong>, θα απέκλειε πωσδήπ<strong>τ</strong>ε<br />

άλλε<strong>ς</strong>. Aπ μια άλλη επίση<strong>ς</strong> πλευρά,<br />

δεν θα <strong>τ</strong>αίριαε σ<strong>τ</strong> σκεπ<strong>τ</strong>ικ επιλγή<strong>ς</strong><br />

έργων, μεθδλγικά έσ<strong>τ</strong>ω,<br />

ύ<strong>τ</strong>ε ισ<strong>τ</strong>ρικ<strong>ς</strong> αρακ<strong>τ</strong>ήρα<strong>ς</strong>, πλύ<br />

δε λιγ<strong>τ</strong>ερ, η συγκέν<strong>τ</strong>ρωση ωγρα-<br />

ικών έργων πρερμενων απ μια<br />

ώρα <strong>και</strong> ι απ περισσ<strong>τ</strong>ερε<strong>ς</strong> ευρωπαϊκέ<strong>ς</strong><br />

ή <strong>και</strong> εκ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> «γηραιά<strong>ς</strong>»<br />

ηπείρυ.<br />

Eιδικά <strong>τ</strong>νίε<strong>τ</strong>αι εδώ <strong>και</strong> κά<strong>τ</strong>ι επιπλέν,<br />

πλύ ασικ κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>’ άλλα,<br />

πυ συνήθω<strong>ς</strong> αγνεί<strong>τ</strong>αι. Oπω<strong>ς</strong> συμ-<br />

αίνει σε ανάλγε<strong>ς</strong> εκθεσιακέ<strong>ς</strong> συμπαρυσιάσει<strong>ς</strong>,<br />

έ<strong>τ</strong>σι κι εδώ, σημασία<br />

δεν έει η εκθεσιακή συνή <strong>τ</strong>ων έρ-<br />

γων, εσν η μελλν<strong>τ</strong>ική <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> θέση<br />

δεν είναι δεδμένη σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ώρυ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικύ κέν<strong>τ</strong>ρυ. Σημασία<br />

έει η πι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>ων έργων <strong>και</strong><br />

η συμλή <strong>τ</strong>ων δημιυργών σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

πρλημα<strong>τ</strong>ισμύ<strong>ς</strong> πυ αν<strong>τ</strong>ιμε<strong>τ</strong>ώπισε<br />

<strong>και</strong> αν<strong>τ</strong>ιμε<strong>τ</strong>ωπίει η <strong>τ</strong>ένη. Eνα άλλ<br />

ακμη κρι<strong>τ</strong>ήρι είναι κα<strong>τ</strong>ά πσν ι<br />

σημασίε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ι σημα<strong>τ</strong>δ<strong>τ</strong>ήσει<strong>ς</strong> πυ<br />

αππνέυν ι Δελί, έυν απασλήσει<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> δημιυργύ<strong>ς</strong> ή θα<br />

μπρύσαν να κινη<strong>τ</strong>πιήσυν <strong>τ</strong>η<br />

αν<strong>τ</strong>ασία <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>η σ<strong>τ</strong>ιγμή κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην<br />

πία καλύν<strong>τ</strong>αι να συμμε<strong>τ</strong>άσυν.<br />

Διαρε<strong>τ</strong>ικά υλικά<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ενικέ<strong>ς</strong><br />

Aσαλώ<strong>ς</strong>, ι κα<strong>τ</strong>ηγριπιήσει<strong>ς</strong><br />

πυ ίσυαν παλαι<strong>τ</strong>ερα, με ασάλεια,<br />

σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> εικασ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong> (π.. ωγραική,<br />

γλυπ<strong>τ</strong>ική, αρακ<strong>τ</strong>ική κ..κ.)<br />

έυν πάψει πρ πλλύ να δια<strong>τ</strong>ηρύν<br />

<strong>τ</strong>η σ<strong>τ</strong>εγαν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>. Oι περισσ<strong>τ</strong>ερι<br />

καλλι<strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong> σήμερα έυν<br />

<strong>τ</strong>η δυνα<strong>τ</strong><strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α να εκράν<strong>τ</strong>αι ρησιμπιών<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

διάρα υλικά <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ε-<br />

νικέ<strong>ς</strong>. Eπμένω<strong>ς</strong> ένα αιέρωμα σ<strong>τ</strong>η<br />

ωγραική, εκλαμάνε<strong>τ</strong>αι <strong>τ</strong>ι αρά<br />

δυσδιάσ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>α <strong>και</strong> επί<strong>τ</strong>ια έργα. Eργα<br />

πυ λει<strong>τ</strong>υργύν αυ<strong>τ</strong>νμα <strong>και</strong> διαπραγμα<strong>τ</strong>εύν<strong>τ</strong>αι<br />

με δημιυργική ελευθερία<br />

<strong>και</strong> σ<strong>τ</strong>υλισ<strong>τ</strong>ική ανεαρ<strong>τ</strong>ησία<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> έννιε<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ιδέε<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> μύθυ<strong>ς</strong>,<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αν<strong>τ</strong>ιθε<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ψευδαισθήσει<strong>ς</strong><br />

ακμη ή <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πιε<strong>ς</strong> πραγμα<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

πυ αν<strong>τ</strong>ιπρσωπεύυν<br />

ι Δελί, για <strong>τ</strong>ν κάθε καλλι<strong>τ</strong>ένη<br />

εωρισ<strong>τ</strong>ά. Πισ<strong>τ</strong>εύν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ν πλυραλισμ<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> «ωγραική<strong>ς</strong>» ιδιαι<strong>τ</strong>ερ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> σ<strong>τ</strong> γεγν<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ι ι πλυεπίπεδε<strong>ς</strong><br />

εκδέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ι <strong>τ</strong>ρπι<br />

διαπραγμά<strong>τ</strong>ευση<strong>ς</strong> μια<strong>ς</strong> έμπνευση<strong>ς</strong><br />

πυ αρμά<strong>τ</strong>αι απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>,<br />

(ωρί<strong>ς</strong> να μπρεί να περιρισ<strong>τ</strong>εί σ’ ένα<br />

έσ<strong>τ</strong>ω <strong>και</strong> «έυπνα» δια<strong>τ</strong>υπωμέν<br />

«θέμα»), ασίε<strong>τ</strong>αι επμένω<strong>ς</strong> κανεί<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πρω<strong>τ</strong><strong>τ</strong>υπε<strong>ς</strong> λύσει<strong>ς</strong> πυ μπρεί<br />

να δώσει κάθε δημιυργ<strong>ς</strong>, ε’ σν<br />

<strong>τ</strong>α έργα <strong>τ</strong>υ είναι πάν<strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε <strong>τ</strong>α δακ<strong>τ</strong>υλικά<br />

<strong>τ</strong>υ απ<strong>τ</strong>υπώμα<strong>τ</strong>α.<br />

Mέρι σήμερα, <strong>και</strong> με άση <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> δυνα<strong>τ</strong><strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

πυ παρέν<strong>τ</strong>αι απ <strong>τ</strong><br />

Eυρωπαϊκ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ Kέν<strong>τ</strong>ρ Δελ-<br />

ών, για <strong>τ</strong>ην απκ<strong>τ</strong>ηση <strong>τ</strong>ων έργων<br />

(με συμλική αν<strong>τ</strong>αμιή <strong>τ</strong>ων καλλι<strong>τ</strong>ενών)<br />

έυν πρσερθεί αιλγε<strong>ς</strong><br />

ωγραικέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> αρακ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> δημι-<br />

υργίε<strong>ς</strong>. Συνπ<strong>τ</strong>ικά, θα αναέραμε<br />

απ πρηγύμενα ρνια, <strong>τ</strong>α έργα<br />

<strong>τ</strong>ων Γ. Γαΐ<strong>τ</strong>η, Γ. Tσαρύη, Δ. Mυ<strong>τ</strong>αρά,<br />

X. Kυριαή, Z. Aπσ<strong>τ</strong>λίδυ, Aλ.<br />

Φασιανύ, Γ. Φωκά, N. Γεωργιάδη, Γ.<br />

Λαγκα, ενώ πρσα<strong>τ</strong>α απκ<strong>τ</strong>ήθηκαν<br />

έργα <strong>τ</strong>ων Robert Kesseler, Eva<br />

Fischer, Ch. Gianakos, Nina Roos,<br />

Asrid Nehrig - Kokka, J. Christoforou,<br />

Danil, Σ. Kαραύη, Bλ. Kανιάρη, Γ.<br />

Ψυπαίδη, M. Mανυσάκη, Γ. Kυ-<br />

άκη, M. Σπηλιπυλυ, Aγγ. Aν<strong>τ</strong>ωνπυλυ.<br />

Xαρακ<strong>τ</strong>ικά υπάρυν σ<strong>τ</strong><br />

E.Π.Kε.Δ. <strong>τ</strong>ων Λ. Πασάλη, Kεαλληνύ<br />

καθώ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> μια μάδα έργων <strong>τ</strong>ων<br />

περιηγη<strong>τ</strong>ών <strong>τ</strong>υ 19υ αι. πυ εμπνεύσ<strong>τ</strong>ηκαν<br />

απ <strong>τ</strong> <strong>τ</strong>αίδι <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>.<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 29<br />

Συνέεια σ<strong>τ</strong>ην 18η σελίδα

«MXXΔ, 3010 <strong>τ</strong>ελευ<strong>τ</strong>αί<strong>ς</strong> ρησμ<strong>ς</strong>», <strong>τ</strong>υ Iάσωνα Mλέση, 1994.<br />

Πάρκ γλυπ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong><br />

Tη<strong>ς</strong> Σάνια<strong>ς</strong> Παπά<br />

Θεωρη<strong>τ</strong>ικύ <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong><br />

Πρώ<strong>τ</strong>η διεθνή<strong>ς</strong> συνάν<strong>τ</strong>ηση με έργα<br />

δώδεκα Eυρωπαίων καλλι<strong>τ</strong>ενών<br />

ΣTON <strong>ιερ</strong> εύρ <strong>τ</strong>π <strong>και</strong> <strong>τ</strong>πί <strong>τ</strong>ων Δελών πυ αέναα ρίε<strong>τ</strong>αι <strong>και</strong> καθρίε<strong>τ</strong>αι<br />

απ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> παγκσμιε<strong>ς</strong> επικινωνίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ πνεύμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>, σ’ ένα ώρ «<strong>ιερ</strong>πιημέν»<br />

πυ δεν έει επιληθεί ω<strong>ς</strong> παγκσμι<strong>ς</strong> θεσμ<strong>ς</strong> παραγωγή<strong>ς</strong> έργων απ <strong>τ</strong> διεθνέ<strong>ς</strong><br />

σύσ<strong>τ</strong>ημα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong>, απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>δύναμυ<strong>ς</strong> «αρα<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>» μηανισμύ<strong>ς</strong> επικινωνία<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πρκαθρισμένε<strong>ς</strong> σκπιμ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>, ργανώθηκε επι<strong>τ</strong>υώ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong><br />

καλκαίρι <strong>τ</strong>υ 1994 η Πρώ<strong>τ</strong>η Διεθνή<strong>ς</strong> Συνάν<strong>τ</strong>ηση Γλυπ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> με <strong>τ</strong>η συμμε<strong>τ</strong>ή δώδεκα<br />

γνωσ<strong>τ</strong>ών καλλι<strong>τ</strong>ενών απ διαρε<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> ώρε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> απ δια-<br />

ρε<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> γενιέ<strong>ς</strong>, με έργ αναγνωρισμέν σε παγκσμια κλίμακα. Oι συμμε<strong>τ</strong>έν<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

καλλι<strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong> ή<strong>τ</strong>αν ι εή<strong>ς</strong>: Michel Gerard (Γαλλία, H.Π.A.), Manuel Saiz (Iσπανία),<br />

Alfredo Romano (I<strong>τ</strong>αλία), Patrique Raynaud (Γαλλία), Iάσων Mλέση<strong>ς</strong><br />

(Eλλάδα-Γαλλία), Θεδυλ<strong>ς</strong> Γρηγρίυ (Kύπρ<strong>ς</strong>), Kώσ<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> Tσκλη<strong>ς</strong>, Γανιμανίδη<strong>ς</strong>,<br />

Nίκ<strong>ς</strong> Aλείυ, Λύδια Bενιέρη (Eλλάδα-Γαλλία), Kώσ<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> Bαρώ<strong>τ</strong>σ<strong>ς</strong> (Eλλάδα-I<strong>τ</strong>αλία).<br />

Παράλληλα ργανώθηκε μια μικρή αναδρμική έκθεση α<strong>ιερ</strong>ωμένη<br />

σ<strong>τ</strong>η μνήμη <strong>τ</strong>υ γνωσ<strong>τ</strong>ύ I<strong>τ</strong>αλύ καλλι<strong>τ</strong>ένη Luciano Bartolini, πί<strong>ς</strong> επρκει<strong>τ</strong><br />

να λάει μέρ<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>η Συνάν<strong>τ</strong>ηση αήνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> πίσω <strong>τ</strong>υ ένα έργ απραγμα<strong>τ</strong>πίη<strong>τ</strong>.<br />

H Συνάν<strong>τ</strong>ηση αυ<strong>τ</strong>ή απ<strong>τ</strong>έλεσε μια πρκληση <strong>και</strong> μια δκιμασία, μια μναδική<br />

εμπειρία, περιπε<strong>τ</strong>ειώδη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> εερευνη<strong>τ</strong>ική πυ διαμρώθηκε <strong>και</strong> λκληρώθηκε<br />

σ<strong>τ</strong>αδιακά μέσω <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ειρωνακ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong> πράη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ πνευμα<strong>τ</strong>ικύ διαλγυ.<br />

Kαλλι<strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong> απ διαρε<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> γενιέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>αυ<strong>τ</strong><strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> ρέθηκαν σ<strong>τ</strong>η θεπιημένη<br />

γη <strong>τ</strong>ων Δελών για ένα μήνα δκιμάν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> για ακμη μια ρά <strong>τ</strong>α ρια <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>,<br />

συναν<strong>τ</strong>ήθηκαν σ’ ένα ώρ ρ<strong>τ</strong>ισμέν ισ<strong>τ</strong>ρικά, ένα ώρ ανάδυση<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ <strong>ιερ</strong>ύ,<br />

<strong>τ</strong>υ πνευμα<strong>τ</strong>ικύ, <strong>τ</strong>π έλη<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong>π επιθυμη<strong>τ</strong> <strong>και</strong> παρθενικ ωρί<strong>ς</strong> πρϊσ<strong>τ</strong>ρία<br />

σ<strong>τ</strong>ν <strong>τ</strong>μέα <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> σύγρνη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ένη<strong>ς</strong>. H πρκληση πρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> καλλι<strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong> για <strong>τ</strong>η<br />

δημιυργία έργυ σ’ ένα πρω<strong>τ</strong>γνωρ <strong>ιερ</strong> ώρ απ<strong>τ</strong>ελεί μια πρκληση καθώ<strong>ς</strong><br />

δίνει <strong>τ</strong>η δυνα<strong>τ</strong><strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α δυναμική<strong>ς</strong> ανάπ<strong>τ</strong>υη<strong>ς</strong> μια<strong>ς</strong> «άλλη<strong>ς</strong>» διαδικασία<strong>ς</strong> παραγωγή<strong>ς</strong><br />

εν<strong>ς</strong> επί <strong>τ</strong>πυ έργυ (in situ), εν<strong>ς</strong> έργυ δηλαδή καθαρά πρω<strong>τ</strong><strong>τ</strong>υπυ.<br />

Σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>, ω<strong>ς</strong> ώρ<strong>ς</strong> αναπαράσ<strong>τ</strong>αση<strong>ς</strong> ι καλλι<strong>τ</strong>ένε<strong>ς</strong> διασυνδέυν <strong>τ</strong> έργ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> με <strong>τ</strong> συμλικ <strong>τ</strong>υ περιεμεν, <strong>τ</strong> επεεργάν<strong>τ</strong>αι ω<strong>ς</strong> ργαν μνήμη<strong>ς</strong><br />

εγγράν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ν <strong>τ</strong>π νέα αισθη<strong>τ</strong>ικά σημεία <strong>και</strong> εικασ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> πρ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong>. Oι επεμάσει<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ώρυ<strong>ς</strong> ω<strong>ς</strong> συμλικέ<strong>ς</strong> μυσ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ελε<strong>τ</strong>υργίε<strong>ς</strong> μνημνευση<strong>ς</strong><br />

με<strong>τ</strong>αιάυν έννιε<strong>ς</strong>, αναπαρασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong>, σ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong>, κα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong> <strong>και</strong> κσμ-εικνε<strong>ς</strong><br />

πυ πράλλν<strong>τ</strong>αι απ <strong>τ</strong>ν παρν<strong>τ</strong>α ρν σ<strong>τ</strong>ν αραιμελλν<strong>τ</strong>ικ ρν. Tα<br />

έργα απ<strong>τ</strong>ελύν μνημειακά σήμα<strong>τ</strong>α πλύμρων πρ<strong>τ</strong>άσεων <strong>και</strong> αν<strong>τ</strong>ιμε<strong>τ</strong>ωπίσεων,<br />

πρκαλύν, δεν εηγύν αλλά ερμηνεύυν εκ νέυ, επικαλύμενι <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αρέγνε<strong>ς</strong><br />

διαρνικέ<strong>ς</strong> μρέ<strong>ς</strong> αναπαράσ<strong>τ</strong>αση<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ θείυ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> συνειρμικέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong><br />

διαδικασίε<strong>ς</strong>.<br />

H συνάν<strong>τ</strong>ηση απ<strong>τ</strong>ελεί μια εμπειρία απδραση<strong>ς</strong> <strong>και</strong> εδυ απ <strong>τ</strong>ν ισ<strong>τ</strong>ρικ<br />

ρν. H ύση <strong>και</strong> η <strong>τ</strong>ένη αλληλκαθρεπ<strong>τ</strong>ίν<strong>τ</strong>αι. Ω<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>πθεσίε<strong>ς</strong> αναπαράσ<strong>τ</strong>αση<strong>ς</strong><br />

πυ πράλλν<strong>τ</strong>αι ι μελλν<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> εικνε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ κσμυ, ω<strong>ς</strong> έργα κα<strong>τ</strong>άαση<strong>ς</strong><br />

με κινή αίσθηση <strong>τ</strong>η λει<strong>τ</strong>υργική μνήμη, ω<strong>ς</strong> εκσκαέ<strong>ς</strong> μνήμη<strong>ς</strong> ή σύγρνι εν<strong>τ</strong>α-<br />

ιασμί, αυ<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>α έργα σιωπή<strong>ς</strong>, διαλγισμύ <strong>και</strong> α<strong>τ</strong>αία<strong>ς</strong> με μνημειακή εσωσ<strong>τ</strong>ρέ-<br />

εια, συγωνεύν<strong>τ</strong>αι με <strong>τ</strong> περιάλλν, κρύπ<strong>τ</strong>ν<strong>τ</strong>αι, ανερώνν<strong>τ</strong>αι ενισύυν <strong>τ</strong>η<br />

δυναμική <strong>τ</strong>πίυ, δεν <strong>τ</strong>ην πλεμύν. Yπγραμμίυν <strong>τ</strong>ην αναλγία <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η συμπάθεια<br />

<strong>τ</strong>ων παραδσεων, <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> διασ<strong>τ</strong>αυρώσει<strong>ς</strong> <strong>και</strong> αν<strong>τ</strong>ιπαραθέσει<strong>ς</strong> α<strong>τ</strong>μικών <strong>και</strong> διαπλι<strong>τ</strong>ισμικών<br />

συμλικών συσ<strong>τ</strong>ημά<strong>τ</strong>ων αναρά<strong>ς</strong>.<br />

Oι Δελί ανα<strong>τ</strong>αράσσυν <strong>τ</strong>η μνήμη, αυπνίυν <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> διαρνικύ<strong>ς</strong> μύθυ<strong>ς</strong>,<br />

<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πρλέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> συνειρμύ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, <strong>τ</strong> ραμα <strong>τ</strong>ων ρησμών, <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> ισ<strong>τ</strong>ρικέ<strong>ς</strong><br />

διηγήσει<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> υπθέσει<strong>ς</strong>. Πρκαλύν διαρκώ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>η σύγρνη σκέψη, συνενώνυν<br />

<strong>και</strong> ανανεώνυν <strong>τ</strong>α πνεύμα<strong>τ</strong>α, γη<strong>τ</strong>εύυν. Tα ράμα<strong>τ</strong>α σ<strong>τ</strong>ηρίυν <strong>τ</strong>ν Aπλλωνα<br />

με <strong>τ</strong>ην πνευμα<strong>τ</strong>ική μεσλάηση <strong>τ</strong>υ εν-θυσιασμύ.<br />

Σημείωση: * H Σάνια Παπά υπήρε επιμελή<strong>τ</strong>ρια <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πρώ<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Διεθνύ<strong>ς</strong> Συνάν<strong>τ</strong>ηση<strong>ς</strong> Γλυπ<strong>τ</strong>ική<strong>ς</strong>.<br />

30 H KAΘHMEPINH - KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995<br />

Δελικ<br />

O ικισμ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Δελών απ<strong>τ</strong>ελεί μυσεί<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> με<strong>τ</strong>απλεμική<strong>ς</strong> ελληνική<strong>ς</strong> αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική<strong>ς</strong><br />

Tη<strong>ς</strong> Eλένη<strong>ς</strong> Xα<strong>τ</strong>ηνικλάυ<br />

Aρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>ν<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong><br />

Tυ Σλωνα ενπυλυ<br />

Aρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>ν<strong>ς</strong>, Eπ. Kαθηγη<strong>τ</strong>ή σ<strong>τ</strong><br />

Tμήμα Aρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νων <strong>τ</strong>υ E.M.Π.<br />

O OIKIΣMOΣ <strong>τ</strong>ων Δελών, ρίσκε<strong>τ</strong>αι<br />

σε απσ<strong>τ</strong>αση 180 ιλιμέ<strong>τ</strong>ρων απ<br />

<strong>τ</strong>ην Aθήνα <strong>και</strong> σε ελάισ<strong>τ</strong>η απσ<strong>τ</strong>αση<br />

απ <strong>τ</strong>ν αραιλγικ ώρ <strong>τ</strong>ων<br />

Δελών.<br />

Σε μια <strong>τ</strong>πλγική ανάγνωση <strong>τ</strong>ων<br />

σέσεων <strong>τ</strong>υ ικισμύ με <strong>τ</strong> ευρύ<strong>τ</strong>ερ<br />

<strong>τ</strong>πί, διακρίνε<strong>τ</strong>αι μια συμμε<strong>τ</strong>ρική<br />

σέση <strong>τ</strong>υ με <strong>τ</strong>ν αραιλγικ<br />

ώρ <strong>τ</strong>ων Δελών σ<strong>τ</strong>α δυ<strong>τ</strong>ικά <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

εγκα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Eυρωπαϊκύ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικύ<br />

Kέν<strong>τ</strong>ρυ Δελών σ<strong>τ</strong>α ανα<strong>τ</strong>λικά.<br />

Mλν<strong>τ</strong>ι είναι ένα<strong>ς</strong> ικισμ<strong>ς</strong> με<br />

συνηθισμένη υσιγνωμία, εν <strong>τ</strong>ύ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong><br />

κρύει ένα πλύσι αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νικ<br />

υλικ, με ενδιαέρν<strong>τ</strong>α έργα<br />

<strong>τ</strong>α πία απ<strong>τ</strong>ελύν ένα είδ<strong>ς</strong> δια-<br />

ρνικύ μυσείυ με<strong>τ</strong>απλεμική<strong>ς</strong><br />

ελληνική<strong>ς</strong> αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική<strong>ς</strong>. Σ<strong>τ</strong><strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ σημειώμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>ύ είναι η ανάδειη<br />

<strong>και</strong> η παρυσίαση <strong>τ</strong>ων δειγμά<strong>τ</strong>ων<br />

αυ<strong>τ</strong>ών.<br />

O ικισμ<strong>ς</strong><br />

O ικισμ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων Δελών είναι ένα<br />

ικισ<strong>τ</strong>ικ σύνλ <strong>τ</strong> πί αναπ<strong>τ</strong>ύσσε<strong>τ</strong>αι<br />

γραμμικά, κα<strong>τ</strong>ά μήκ<strong>ς</strong> εν<strong>ς</strong> κυκλριακύ<br />

άνα. Σε επαή με<br />

<strong>τ</strong>ν άνα αυ<strong>τ</strong>, είναι δια<strong>τ</strong>ε<strong>τ</strong>αγμένε<strong>ς</strong><br />

ι ασικέ<strong>ς</strong> λει<strong>τ</strong>υργίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ κέν<strong>τ</strong>ρυ<br />

<strong>τ</strong>υ, ι πίε<strong>ς</strong> συνίσ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>αι κυρίω<strong>ς</strong> απ<br />

εμπρικέ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υρισ<strong>τ</strong>ικέ<strong>ς</strong> δρασ<strong>τ</strong>ηρι<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>,<br />

ενδεία, κα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>ήμα<strong>τ</strong>α<br />

<strong>τ</strong>υρισ<strong>τ</strong>ικών ειδών, καενεία.<br />

O ικισμ<strong>ς</strong> είναι δια<strong>τ</strong>ε<strong>τ</strong>αγμέν<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong> υσικ <strong>τ</strong>πί αμιθεα<strong>τ</strong>ρικά, παρακλυθών<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η μεγάλη κλίση<br />

<strong>τ</strong>υ εδάυ<strong>ς</strong> (1) . Σε αν<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ιία επίση<strong>ς</strong><br />

με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> υψμε<strong>τ</strong>ρικέ<strong>ς</strong> καμπύλε<strong>ς</strong> έυν<br />

αναπ<strong>τ</strong>υθεί δρμι δευ<strong>τ</strong>ερεύν<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>,<br />

παράλληλι <strong>τ</strong>υ κεν<strong>τ</strong>ρικύ άνα, ι<br />

πίι επικινωνύν με αυ<strong>τ</strong>ν μέσω<br />

άλλων εγκάρσιων. Πρκύπ<strong>τ</strong>ει έ<strong>τ</strong>σι, ένα<strong>ς</strong><br />

δικ<strong>ς</strong> ισ<strong>τ</strong><strong>ς</strong> μρή<strong>ς</strong> παραμρ-<br />

ωμένυ πλέγμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>.<br />

H παραμρωση <strong>τ</strong>υ ισ<strong>τ</strong>ύ εμανίε<strong>τ</strong>αι<br />

επίση<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>η μρή <strong>τ</strong>ων δών<br />

πυ παρυσιάν<strong>τ</strong>αι ελαρέ<strong>ς</strong> απκλίσει<strong>ς</strong><br />

απ <strong>τ</strong>ην ευθεία, αλλά <strong>και</strong> αυ-<br />

μειώσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ πλά<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong>, έ<strong>τ</strong>σι ώσ<strong>τ</strong>ε<br />

να πρκύπ<strong>τ</strong>υν υπαίθριι ώρι,<br />

σ<strong>τ</strong>άση<strong>ς</strong> <strong>και</strong> κίνηση<strong>ς</strong>.<br />

Oι σέσει<strong>ς</strong> με<strong>τ</strong>αύ αυ<strong>τ</strong>ών <strong>τ</strong>ων δύ<br />

διασ<strong>τ</strong>άσεων <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>άση<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> κίνηση<strong>ς</strong>,<br />

απ<strong>τ</strong>ελύν <strong>τ</strong>η δια<strong>τ</strong>ύπωση <strong>τ</strong>ων<br />

ωρικών σέσεων πυ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> διέπυν,<br />

κα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ρπ ώσ<strong>τ</strong>ε να συγκρ<strong>τ</strong>ύν μια<br />

απεικνιση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> μρή<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ισ<strong>τ</strong>ύ. O<br />

δημσι<strong>ς</strong> ώρ<strong>ς</strong>, <strong>και</strong> η μρή <strong>τ</strong>υ<br />

παραμρωμένυ πλέγμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> πυ<br />

<strong>τ</strong>ν αρακ<strong>τ</strong>ηρίει, συνισ<strong>τ</strong>ύν <strong>τ</strong> πεδί<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong> εργαλεί αν<strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ια, για<br />

<strong>τ</strong>ην ανάπ<strong>τ</strong>υη <strong>τ</strong>ων κινωνικών σέσεων<br />

<strong>τ</strong>υ ικισμύ (2) .<br />

H κινωνική ωή αναπ<strong>τ</strong>ύσσε<strong>τ</strong>αι έ-<br />

<strong>τ</strong>σι σ<strong>τ</strong> δημσι ώρ <strong>και</strong> είναι μίγμα<br />

απ κα<strong>τ</strong>ίκυ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ ικισμύ, περασ<strong>τ</strong>ικύ<strong>ς</strong><br />

επισκέπ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>, αλλά <strong>και</strong> επισκέπ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

πυ διαμένυν ρισμέν<br />

ρνικ διάσ<strong>τ</strong>ημα εκεί.<br />

H εικνα <strong>τ</strong>υ ικισμύ, αλλά <strong>και</strong> η<br />

σύσ<strong>τ</strong>ασή <strong>τ</strong>υ είναι ρ<strong>τ</strong>ισμένε<strong>ς</strong> άμεσα<br />

απ <strong>τ</strong>η γει<strong>τ</strong>νίασή <strong>τ</strong>υ με <strong>τ</strong>ν αρ-<br />

αιλγικ ώρ, καθισ<strong>τ</strong>ών<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ν<br />

ένα είδ<strong>ς</strong> ενδιάμεσυ πρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ν αρ-<br />

αιλγικ ώρ.<br />

Eν <strong>τ</strong>ύ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong>, διαρνικά, σε συγκεκριμένα<br />

σημεία <strong>τ</strong>υ ικισμύ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

ευρύ<strong>τ</strong>ερυ <strong>τ</strong>πίυ <strong>τ</strong>υ, έυν κα<strong>τ</strong>ασκευασθεί<br />

αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νικά έργα, <strong>τ</strong>α πία<br />

απ<strong>τ</strong>ελύν μια κα<strong>τ</strong>αγραή εν<strong>ς</strong><br />

σημαν<strong>τ</strong>ικύ <strong>τ</strong>μήμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ην εέλιη<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> με<strong>τ</strong>απλεμική<strong>ς</strong> ελληνική<strong>ς</strong> αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική<strong>ς</strong>.<br />

Tα έργα αυ<strong>τ</strong>ά είναι:<br />

α) T ενδεί «ενία» <strong>τ</strong>υ Δημή<strong>τ</strong>ρη<br />

Πικιώνη, με συνεργά<strong>τ</strong>η <strong>τ</strong>ν<br />

Aλ. Παπαγεωργίυ, 1951-1956 <strong>και</strong><br />

με<strong>τ</strong>αγενέσ<strong>τ</strong>ερε<strong>ς</strong> επεκ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong> <strong>και</strong> διαμρωση<br />

περιάλλν<strong>τ</strong><strong>ς</strong> ώρυ <strong>τ</strong>υ<br />

Π. Πικιώνη.<br />

) T αραιλγικ Mυσεί Δελ-<br />

ών (πρώ<strong>τ</strong>η ανέγερση 1903 <strong>και</strong> σημαν<strong>τ</strong>ική<br />

πρσθήκη απ Π. Kαραν<strong>τ</strong>ιν<br />

<strong>τ</strong> 1958).<br />

γ) T ενδεί «Aμαλία» <strong>τ</strong>υ Nίκυ<br />

Bαλσαμάκη (1963-1972)<br />

δ. Oι εγκα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Eυρωπαϊκύ<br />

Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικύ Kέν<strong>τ</strong>ρυ Δελών<br />

<strong>τ</strong>υ καθηγη<strong>τ</strong>ή A. Kι<strong>τ</strong>σίκη με συνεργά<strong>τ</strong>η<br />

<strong>τ</strong>ν A. Λαμπράκη. (Δεκαε<strong>τ</strong>ία<br />

1960).<br />

ε. Δύ περίπ<strong>τ</strong>ερα <strong>τ</strong>υ Πέ<strong>τ</strong>ρυ Πικιώνη<br />

(1957-1967)<br />

σ<strong>τ</strong>. Διαρρύθμιση <strong>και</strong> πρσαρμγή<br />

σ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>πί <strong>τ</strong>υ κ<strong>τ</strong>ιρίυ Kαλλι<strong>τ</strong>ενικύ<br />

Σ<strong>τ</strong>αθμύ Δελών (1957-1967) <strong>τ</strong>υ<br />

Πέ<strong>τ</strong>ρυ Πικιώνη.<br />

. Oικία Aγγελυ <strong>και</strong> Eύα<strong>ς</strong> Σικελιανύ.<br />

Eπιπλέν <strong>και</strong> συμπληρωμα<strong>τ</strong>ικά με<br />

<strong>τ</strong>α ικδμημένα αυ<strong>τ</strong>ά έργα θα πρέπει<br />

να επισημανθύν δύ γραπ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong><br />

μαρ<strong>τ</strong>υρίε<strong>ς</strong> - έργα <strong>τ</strong>υ Δημή<strong>τ</strong>ρη Πικιώνη.<br />

H πρώ<strong>τ</strong>η είναι κάπιε<strong>ς</strong> ιδέε<strong>ς</strong><br />

σε σκαριήμα<strong>τ</strong>α <strong>και</strong> κείμενα για <strong>τ</strong><br />

Δελικ κέν<strong>τ</strong>ρ, <strong>και</strong> η δεύ<strong>τ</strong>ερη ένα ιδιαί<strong>τ</strong>ερα<br />

σημαν<strong>τ</strong>ικ κείμεν <strong>τ</strong>υ (λ.<br />

σημ. 1) για <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> πιθανέ<strong>ς</strong> παρεμάσει<strong>ς</strong><br />

σ<strong>τ</strong>ν ισ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>υ ικισμύ.<br />

ενδεί «ενία»<br />

T ιδιαί<strong>τ</strong>ερ αρακ<strong>τ</strong>ηρισ<strong>τ</strong>ικ <strong>τ</strong>υ<br />

ενδείυ «ενία» <strong>τ</strong>υ Δημή<strong>τ</strong>ρη<br />

Πικιώνη, είναι <strong>τ</strong>ρπ<strong>ς</strong> έν<strong>τ</strong>αη<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

σ<strong>τ</strong> υσικ <strong>τ</strong>πί. Eίναι μια κα<strong>τ</strong>ασκευή<br />

πυ είναι κα<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>μημένη σε μικρέ<strong>ς</strong><br />

δμικέ<strong>ς</strong> εν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong>, ακλυθεί<br />

αθμιδω<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> έν<strong>τ</strong>νε<strong>ς</strong> κλίσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

ραώδυ<strong>ς</strong> εδάυ<strong>ς</strong> ωρί<strong>ς</strong> αλλιώσει<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>πγραία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ.<br />

Oπω<strong>ς</strong> αναέρει Aλ. Παπαγεωργίυ<br />

ένα πρακ<strong>τ</strong>ικ λει<strong>τ</strong>υργικ κ<strong>τ</strong>ίρι<br />

επρκει<strong>τ</strong> να κ<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>εί, κν<strong>τ</strong>ά σε<br />

έναν ώρ λα<strong>τ</strong>ρεία<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων «θνιων<br />

<strong>τ</strong>πικών θε<strong>τ</strong>ή<strong>τ</strong>ων» «T γεγν<strong>ς</strong><br />

αυ<strong>τ</strong> πρσέδιδε σ<strong>τ</strong> έργ, πέραν<br />

<strong>τ</strong>υ ωελιμισ<strong>τ</strong>ικύ <strong>τ</strong>υ πρσδιρισμύ,<br />

ένα υσιασ<strong>τ</strong>ικ, διαρνικ,

<strong>τ</strong>πί <strong>και</strong> αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική<br />

Mακέ<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> πρέκ<strong>τ</strong>αση<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ Aραιλγικύ Mυσείυ Δελών. Mελέ<strong>τ</strong>η 1985-87. (Γραεί Mελε<strong>τ</strong>ών Aλέανδρ<strong>ς</strong> N. Tμπάη<strong>ς</strong>). Eργ πυ ρίσκε<strong>τ</strong>αι <strong>τ</strong>ώρα σε εέλιη.<br />

<strong>και</strong> αισθη<strong>τ</strong>ικ νημα, πυ ή<strong>τ</strong>αν υσικ<br />

να επηρεάσει <strong>τ</strong>η διάρθρωση <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong>η μρπλασία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> κα<strong>τ</strong>ασκευή<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ, υπεραίνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> ίσω<strong>ς</strong> <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην ίδια<br />

<strong>τ</strong>ην πρακ<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>υ αρικύ<br />

πργράμμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong>». (Σελ. 21-40-41 ι-<br />

λί Tεύ<strong>ς</strong> V)<br />

T Aραιλγικ Mυσεί Δελών<br />

είναι κ<strong>τ</strong>ισμέν πάνω σ<strong>τ</strong>ην Eθνική δ<br />

Λιαδειά<strong>ς</strong> - Aμισσα<strong>ς</strong> με<strong>τ</strong>αύ <strong>τ</strong>υ<br />

αραιλγικύ ώρυ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> κιν<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ων Δελών.<br />

H σημερινή <strong>τ</strong>υ μρή έει πρκύψει<br />

απ <strong>τ</strong>η διαρνική πρσθήκη<br />

νέων ώρων σ<strong>τ</strong>ν πυρήνα <strong>τ</strong>υ αρικύ<br />

μυσείυ πυ σεδιάσ<strong>τ</strong>ηκε απ<br />

Γάλλυ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> κ<strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ηκε <strong>τ</strong> 1903 με<br />

δωρεά <strong>τ</strong>υ A. Συγγρύ. Aπ <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> με<strong>τ</strong>έπει<strong>τ</strong>α<br />

επεμάσει<strong>ς</strong> η σημαν<strong>τ</strong>ικ<strong>τ</strong>ερη<br />

είναι αυ<strong>τ</strong>ή πυ έγινε <strong>τ</strong> 1958 με<br />

σέδια <strong>τ</strong>υ αρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>να Π. Kαραν<strong>τ</strong>ινύ<br />

<strong>και</strong> ανανέωσε πλήρω<strong>ς</strong> λει<strong>τ</strong>υργικά,<br />

εκθεσιακά <strong>και</strong> μρλγικά <strong>τ</strong><br />

μυσεί.<br />

H συνεή<strong>ς</strong> <strong>και</strong> σημαν<strong>τ</strong>ική αύηση<br />

<strong>τ</strong>υ αριθμύ επισκεπ<strong>τ</strong>ών δήγησε<br />

σ<strong>τ</strong>ην εκπνηση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> μελέ<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> επέκ<strong>τ</strong>αση<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ Aραιλγικύ Mυσείυ. H<br />

μελέ<strong>τ</strong>η εκπνήθηκε σ<strong>τ</strong> διάσ<strong>τ</strong>ημα<br />

1987-1988 απ <strong>τ</strong>ν αρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>να Aλέ-<br />

ανδρ N. Tμπάη με συνεργά<strong>τ</strong>η<br />

αρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>να <strong>τ</strong>η Σ<strong>τ</strong>υλιάνα Nέλλα.<br />

K<strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ηκε <strong>τ</strong> 1963 <strong>και</strong> είναι έργ<br />

<strong>τ</strong>υ αρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>να Nίκυ Bαλσαμάκη.<br />

Bρίσκε<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong> ένα άκρ <strong>τ</strong>υ ικισμύ<br />

πρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ην Aμισσα. Διακρίνε<strong>τ</strong>αι σε<br />

<strong>τ</strong>έσσερα <strong>τ</strong>μήμα<strong>τ</strong>α: ένα <strong>τ</strong>ε<strong>τ</strong>ράγων<br />

μνρ ώρ πυ σ<strong>τ</strong>εγάν<strong>τ</strong>αι<br />

λε<strong>ς</strong> ι κινρησ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> λει<strong>τ</strong>υργίε<strong>ς</strong><br />

(μπαρ, εσ<strong>τ</strong>ια<strong>τ</strong>ρια, ώρ<strong>ς</strong> υπδή<strong>ς</strong><br />

κ.άλλα) <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ρει<strong>ς</strong> π<strong>τ</strong>έρυγε<strong>ς</strong> με συνλικ<br />

αριθμ 185 δωμά<strong>τ</strong>ια.<br />

Eίναι ανερή η πρσπάθεια <strong>τ</strong>υ<br />

αρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>να να εν<strong>τ</strong>άει <strong>τ</strong> κ<strong>τ</strong>ίρι σ<strong>τ</strong><br />

<strong>τ</strong>πί με <strong>τ</strong> σπάσιμ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην παράθεση<br />

<strong>τ</strong>ων γκων παράλληλα με <strong>τ</strong>ην κλίση<br />

<strong>τ</strong>υ εδάυ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> με <strong>τ</strong>η ρήση επιλεγμένων<br />

υλικών ύ<strong>τ</strong>ω<strong>ς</strong> ώσ<strong>τ</strong>ε να <strong>τ</strong>αιριάυν<br />

με <strong>τ</strong> δελικ <strong>τ</strong>πί. (Πέ<strong>τ</strong>ρα,<br />

ύλ, εμανέ<strong>ς</strong> μπε<strong>τ</strong>ν κ.ά.).<br />

Eνδιαέρυσα είναι η παρα<strong>τ</strong>ήρηση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> κ. Eλένη<strong>ς</strong> Φέσσα - Eμμανυήλ<br />

η πία συγκρίνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> ενδεί<br />

«Aμαλία» <strong>τ</strong>υ N. Bαλσαμάκη με <strong>τ</strong>α<br />

«ενία» <strong>τ</strong>ν Aρη Kωνσ<strong>τ</strong>αν<strong>τ</strong>ινίδη, αναέρει<br />

<strong>τ</strong>ι σν αρά <strong>τ</strong>ν Bαλσαμάκη<br />

μλν<strong>τ</strong>ι η σεδιασ<strong>τ</strong>ική λύση<br />

είναι επηρεασμένη απ <strong>τ</strong>ν μναδικ<br />

αρακ<strong>τ</strong>ήρα <strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong>πίυ, ι συνθήκε<strong>ς</strong><br />

επιάλλυν σ<strong>τ</strong>ν αρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>να να<br />

ειρισθεί <strong>τ</strong>η ύση ω<strong>ς</strong> να ή<strong>τ</strong>αν «ένα<br />

ακμα αισθη<strong>τ</strong>ικ <strong>και</strong> ρησ<strong>τ</strong>ικ αν<strong>τ</strong>ικείμεν»<br />

(3) .<br />

(Kέν<strong>τ</strong>ρ Συνεδρίων. ενδεί<br />

«Eυρώπη» - Φυλάκι)<br />

T Eυρωπαϊκ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ Kέν<strong>τ</strong>ρ<br />

Δελών ιδρύθηκε με μια πρώ<strong>τ</strong>η μρ-<br />

ή σ<strong>τ</strong>η δεκαε<strong>τ</strong>ία <strong>τ</strong>υ ’60. K<strong>τ</strong>ίσθηκαν<br />

<strong>τ</strong><strong>τ</strong>ε <strong>και</strong> ι εγκα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>άσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ με ικνμική<br />

συμλή <strong>τ</strong>υ Συμυλίυ<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eυρώπη<strong>ς</strong>. Aρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>νε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ων εγκα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>άσεων<br />

αυ<strong>τ</strong>ών ή<strong>τ</strong>αν καθη-<br />

T σπί<strong>τ</strong>ι <strong>τ</strong>υ Aγγελυ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eύα<strong>ς</strong> Σικελιανύ σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>. Σύμωνα με πρ-<br />

ρικέ<strong>ς</strong> μαρ<strong>τ</strong>υρίε<strong>ς</strong> κ<strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ηκε απ ν<strong>τ</strong>πιυ<strong>ς</strong> μασ<strong>τ</strong>ρυ<strong>ς</strong> με <strong>τ</strong>ην αυσ<strong>τ</strong>ηρή καθδήγηση<br />

<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Eύα<strong>ς</strong> Σικελιανύ. Σήμερα <strong>τ</strong> σπί<strong>τ</strong>ι έει ανασ<strong>τ</strong>ηλωθεί <strong>και</strong> λει<strong>τ</strong>υργεί ω<strong>ς</strong><br />

Mυσεί Aγγελυ <strong>και</strong> Eύα<strong>ς</strong> Σικελιανύ.<br />

γη<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> A. Kι<strong>τ</strong>σίκη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> A. Λαμπάκη<strong>ς</strong>.<br />

H υισ<strong>τ</strong>άμενη υπδμή περιλαμ-<br />

άνει αίθυσε<strong>ς</strong> διασκέψεων <strong>και</strong> ειδικευμένων<br />

δρασ<strong>τ</strong>ηρι<strong>τ</strong>ή<strong>τ</strong>ων, εκθεσιακύ<strong>ς</strong><br />

ώρυ<strong>ς</strong>, ιλιθήκε<strong>ς</strong> <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong>ν ενώνα «Eυρώπη». Πρκει<strong>τ</strong>αι<br />

για ένα αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νικ σύνλ απ<br />

διακρι<strong>τ</strong>ύ<strong>ς</strong> γκυ<strong>ς</strong> ι πίι ακλυθύν<br />

<strong>και</strong> εν<strong>τ</strong>άσσν<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> κλίσει<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ υσικύ εδάυ<strong>ς</strong>, με μια αν<strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ιη<br />

λγική με αυ<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>υ «ενία»<br />

<strong>τ</strong>υ Δημή<strong>τ</strong>ρη Πικιώνη. Eν <strong>τ</strong>ύ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong>,<br />

διαρπιεί<strong>τ</strong>αι απ αυ<strong>τ</strong>, με<br />

<strong>τ</strong>η ρήση <strong>τ</strong>ων υλικών πω<strong>ς</strong> εμανέ<strong>ς</strong><br />

σκυρδεμα <strong>και</strong> επίρισμα, διαάνεια<br />

<strong>και</strong> άνιγμα σ<strong>τ</strong>ν υπαίθρι ώρ, διαύγεια<br />

σ<strong>τ</strong>ην κά<strong>τ</strong>ψη <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην γκπλασ<strong>τ</strong>ική<br />

συγκρ<strong>τ</strong>ηση, αυσ<strong>τ</strong>ηρά<br />

σύμωνα με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> αρέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ μν<strong>τ</strong>έρνυ<br />

κινήμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> καλύ<strong>τ</strong>ερέ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

σ<strong>τ</strong>ιγμέ<strong>ς</strong>.<br />

Σ<strong>τ</strong>ν ώρ <strong>τ</strong>ων εγκα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>άσεων<br />

<strong>τ</strong>υ E.Π.Kε. Δελών πρλέπε<strong>τ</strong>αι<br />

σήμερα η κα<strong>τ</strong>ασκευή νέυ υπαίθριυ<br />

θεά<strong>τ</strong>ρυ. Oι πρώ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> σκέψει<strong>ς</strong> για <strong>τ</strong>η<br />

δημιυργία, ωρθέ<strong>τ</strong>ηση <strong>και</strong> αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική<br />

<strong>τ</strong>υ νέυ αυ<strong>τ</strong>ύ θεά<strong>τ</strong>ρυ έγιναν<br />

απ <strong>τ</strong>ν καθηγη<strong>τ</strong>ή Γ. Kνδύλη<br />

<strong>τ</strong> 1985 (4) σε συνεργασία με <strong>τ</strong>ην E.<br />

Xα<strong>τ</strong>ηνικλάυ. Σ<strong>τ</strong>η συνέεια η μελέ<strong>τ</strong>η<br />

<strong>τ</strong>υ θεά<strong>τ</strong>ρυ εκπνήθηκε απ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> T. Φραγκύλη (5) <strong>και</strong> E. Xα<strong>τ</strong>ηνικλάυ<br />

(πέν<strong>τ</strong>ε συν). Σήμερα η μελέ<strong>τ</strong>η<br />

ρίσκε<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong> σ<strong>τ</strong>άδι <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> δημπρά<strong>τ</strong>ηση<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>υ έργυ. Bασικέ<strong>ς</strong> αρέ<strong>ς</strong><br />

σεδιασμύ <strong>τ</strong>υ, ι ιδέε<strong>ς</strong> για μια αρ-<br />

ι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική <strong>τ</strong>ων ινών, μια αρι<strong>τ</strong>εκ<strong>τ</strong>νική<br />

πυ ενσωμα<strong>τ</strong>ώνει <strong>τ</strong>ην ισ<strong>τ</strong>ρία.<br />

T ένα περίπ<strong>τ</strong>ερ ρίσκε<strong>τ</strong>αι<br />

σ<strong>τ</strong>ην άκρη εν<strong>ς</strong> μνπα<strong>τ</strong>ιύ σε απσ<strong>τ</strong>αση<br />

500 μ. ν<strong>τ</strong>ια <strong>τ</strong>ων εγκα<strong>τ</strong>ασ<strong>τ</strong>άσεων<br />

<strong>τ</strong>υ E.Π.Kε. Δελών.<br />

Πρκει<strong>τ</strong>αι για ένα λιθκ<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong> μικρ<br />

κ<strong>τ</strong>ίσμα, <strong>τ</strong>πθε<strong>τ</strong>ημέν αρμνικά σ<strong>τ</strong><br />

υσικ <strong>τ</strong>πί, σε μια θέση με θέα<br />

πρ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ην I<strong>τ</strong>έα.<br />

T δεύ<strong>τ</strong>ερ, ένα επίση<strong>ς</strong> διακρι<strong>τ</strong>ικ<br />

έργ, ρίσκε<strong>τ</strong>αι σ<strong>τ</strong>ην θέση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Kασ<strong>τ</strong>αλία<strong>ς</strong><br />

πηγή<strong>ς</strong>.<br />

Σύμωνα με <strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> παρα<strong>τ</strong>ηρήσει<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

Δ. Πικιώνη για <strong>τ</strong>ην α<strong>τ</strong>υή έν<strong>τ</strong>αη <strong>τ</strong>υ<br />

κ<strong>τ</strong>ιρίυ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> A.Σ.K.T. σ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>πί, Π.<br />

Πικιώνη<strong>ς</strong> μελέ<strong>τ</strong>ησε <strong>και</strong> επίλεψε <strong>τ</strong>η<br />

διαρρύθμιση <strong>και</strong> πρσαρμγή σ<strong>τ</strong><br />

<strong>τ</strong>πί <strong>τ</strong>υ κ<strong>τ</strong>ίσμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> αυ<strong>τ</strong>ύ.<br />

T Mάι <strong>τ</strong>υ 1927 έγιναν ι πρώ<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong><br />

Δελικέ<strong>ς</strong> γιρ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong> με εμπνευσ<strong>τ</strong>έ<strong>ς</strong><br />

<strong>τ</strong>ν Aγγελ <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην Eύα Σικελιανύ.<br />

Kα<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην περίδ αυ<strong>τ</strong>ή κ<strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ηκε <strong>και</strong><br />

<strong>τ</strong> σπί<strong>τ</strong>ι σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>. Σύμωνα<br />

με πρρικέ<strong>ς</strong> μαρ<strong>τ</strong>υρίε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong> σπί<strong>τ</strong>ι<br />

κ<strong>τ</strong>ίσ<strong>τ</strong>ηκε απ ν<strong>τ</strong>πιυ<strong>ς</strong> μασ<strong>τ</strong>ρυ<strong>ς</strong><br />

με <strong>τ</strong>ην αυσ<strong>τ</strong>ηρή καθδήγηση <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong><br />

Eύα<strong>ς</strong> Σικελιανύ.<br />

H εσω<strong>τ</strong>ερική διαρρύθμιση <strong>τ</strong>υ κ<strong>τ</strong>ιρίυ<br />

καθώ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> η εω<strong>τ</strong>ερική <strong>τ</strong>υ μρ-<br />

ή είναι ένα μίγμα ν<strong>τ</strong>πιων <strong>και</strong> εν-<br />

ερ<strong>τ</strong>ων σ<strong>τ</strong>ιείων.<br />

Aυ<strong>τ</strong> πυ αρακ<strong>τ</strong>ηρίει <strong>τ</strong>ην ικία A.<br />

Σικελιανύ είναι η θέση <strong>τ</strong>υ. Bρίσκε<strong>τ</strong>αι<br />

δίπλα απ <strong>τ</strong>ν αραιλγικ ώρ<br />

σε <strong>τ</strong>έ<strong>τ</strong>ι σ<strong>τ</strong>ρα<strong>τ</strong>ηγικ σημεί με<br />

θέα <strong>τ</strong>ν Παρνασσ, <strong>τ</strong>ν αραιλγικ<br />

ώρ, <strong>τ</strong>ν ικισμ <strong>τ</strong>ων Δελών<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ν κάμπ <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Aμισσα<strong>ς</strong>.<br />

Για αρκε<strong>τ</strong>ά ρνια, με<strong>τ</strong>ά <strong>τ</strong>ην εγκα<strong>τ</strong>άλειψή<br />

<strong>τ</strong>υ απ <strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> ιδικ<strong>τ</strong>ή<strong>τ</strong>ε<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>υ<br />

<strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην παραώρησή <strong>τ</strong>υ σ<strong>τ</strong> Δήμ<br />

Δελών, ή<strong>τ</strong>αν ερειπωμέν <strong>και</strong> έκθε<strong>τ</strong><br />

σ<strong>τ</strong>α σ<strong>τ</strong>ιεία <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ύση<strong>ς</strong>. T 1982<br />

ύσ<strong>τ</strong>ερα απ πρω<strong>τ</strong>υλία <strong>τ</strong>υ E.Π.<br />

Kε.Δ. με διευθυν<strong>τ</strong>ή <strong>τ</strong>υ <strong>τ</strong>ν κ. Π. Nεάρυ<br />

η ικία A. Σικελιανύ επισκευάσ<strong>τ</strong>ηκε<br />

<strong>και</strong> με<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>ράπηκε σε μυσεί<br />

Aγγελυ <strong>και</strong> Eύα<strong>ς</strong> Σικελιανύ.<br />

Σημειώσει<strong>ς</strong>:<br />

(1) Iδιαί<strong>τ</strong>ερα σημαν<strong>τ</strong>ικ είναι ένα κείμεν<br />

<strong>τ</strong>υ Δ. Πικιώνη για <strong>τ</strong>ν ικισμ <strong>τ</strong>ων Δελ-<br />

ών με <strong>τ</strong>ί<strong>τ</strong>λ «B΄ Eργα αρών<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>ην κωμπλιν<br />

<strong>τ</strong>ων Δελών». Eκδση Mρω<strong>τ</strong>ικύ<br />

Iδρύμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> Eθνική<strong>ς</strong> Tραπέη<strong>ς</strong>, Aθήνα<br />

1985. T κείμεν γρά<strong>τ</strong>ηκε <strong>τ</strong> 1946.<br />

(2) T <strong>τ</strong>μήμα αυ<strong>τ</strong> <strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> ανάλυση<strong>ς</strong> είναι ασισμέν<br />

σ<strong>τ</strong> θεωρη<strong>τ</strong>ικ έργ <strong>τ</strong>ων Hillier <strong>και</strong><br />

Hanson «The Social Logic of Space»<br />

«Cambridge University Press» 1984, 1988.<br />

(3) Nikos Valsamakis, 9H Publications,<br />

London 1984, σελ. 127.<br />

(4) O καθηγη<strong>τ</strong>ή<strong>ς</strong> Γιώργ<strong>ς</strong> Kανδύλη<strong>ς</strong> πέθανε<br />

<strong>τ</strong>ν Mάι 1995. Mια μεγάλη επιθυμία <strong>τ</strong>υ<br />

υπήρε η κα<strong>τ</strong>ασκευή αυ<strong>τ</strong>ύ <strong>τ</strong>υ υπαίθριυ<br />

θεά<strong>τ</strong>ρυ σ<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>.<br />

(5) O αρι<strong>τ</strong>έκ<strong>τ</strong>ων, ίλ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> συνεργά<strong>τ</strong>η<strong>ς</strong> Tάκη<strong>ς</strong><br />

Φραγκύλη<strong>ς</strong> πέθανε σ<strong>τ</strong>ι<strong>ς</strong> 8 Σεπ<strong>τ</strong>εμ-<br />

ρίυ 1994, αήνν<strong>τ</strong>α<strong>ς</strong> πίσω <strong>τ</strong>υ ένα δυσαναπλήρω<strong>τ</strong><br />

κεν, αλλά <strong>και</strong> μια υπέρη<br />

παρακα<strong>τ</strong>αθήκη σε πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ ήθ<strong>ς</strong>, ιδέε<strong>ς</strong><br />

<strong>και</strong> σκέψει<strong>ς</strong>. Σε<strong>τ</strong>ική δημσίευση για <strong>τ</strong><br />

θέα<strong>τ</strong>ρ: Περιδικ «Tεύ<strong>ς</strong> 14/15 1995,<br />

σελ. 166-167».<br />

(6) Oι πληρρίε<strong>ς</strong> για <strong>τ</strong>ην πα<strong>τ</strong>ρ<strong>τ</strong>η<strong>τ</strong>α <strong>τ</strong>ων<br />

έργων αυ<strong>τ</strong>ών δθηκαν απ <strong>τ</strong>ην Aγνή Πικιώνη.<br />

Mε <strong>τ</strong>η δημσίευση αυ<strong>τ</strong>ή απκαθίσ<strong>τ</strong>α<strong>τ</strong>αι<br />

<strong>και</strong> η αλήθεια πυ ήθελε δημιυργ<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> <strong>τ</strong>ν Δ. Πικιώνη.<br />

Eυαρισ<strong>τ</strong>ύμε <strong>τ</strong> Eυρωπαϊκ Πλι<strong>τ</strong>ισ<strong>τ</strong>ικ<br />

Kέν<strong>τ</strong>ρ Δελών, <strong>τ</strong>η Γαλλική<br />

Aραιλγική Σλή, <strong>τ</strong> Aραιλγικ<br />

Mυσεί Δελών <strong>και</strong> <strong>τ</strong>ην Eκδ<strong>τ</strong>ική<br />

Aθηνών, πυ ήθησαν για <strong>τ</strong>ην πραγμα<strong>τ</strong>πίηση<br />

<strong>τ</strong>υ α<strong>ιερ</strong>ώμα<strong>τ</strong><strong>ς</strong> για<br />

<strong>τ</strong>υ<strong>ς</strong> Δελύ<strong>ς</strong>.<br />

KYPIAKH 26 NOEMBPIOY 1995 - H KAΘHMEPINH 31

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!