O Eλληνισμ ς στην Iμβρο και Tένεδο - Καθημερινή
O Eλληνισμ ς στην Iμβρο και Tένεδο - Καθημερινή
O Eλληνισμ ς στην Iμβρο και Tένεδο - Καθημερινή
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
δι<strong>και</strong>ωμάτων απ’ σα συμωνήθηκαν<br />
στη Λωάννη τ 1923, λέπυμε συνεώ<strong>ς</strong><br />
επαναλαμανμενα, <strong>στην</strong><br />
Aλεανδρέτα τ 1938 (με την πρσάρτησή<br />
τη<strong>ς</strong> απ την Tυρκία), <strong>στην</strong><br />
Kύπρ τ 1959 (συνθήκε<strong>ς</strong> Zυρίη<strong>ς</strong> -<br />
Λνδίνυ) κ.λπ.<br />
Mια πρσεκτική μω<strong>ς</strong> ανάγνωση<br />
των πρακτικών τη<strong>ς</strong> διάσκεψη<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong><br />
Λωάννη<strong>ς</strong>, απκαλύπτει τι κύρι<strong>ς</strong><br />
στ<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong> Tυρκία<strong>ς</strong> ήταν η ανάκτηση<br />
των νησιών τυ Aνατλικύ<br />
Aιγαίυ ή –τυλάιστν– η εγκατάσταση<br />
σ’ αυτά διικητικύ ή πλιτικύ<br />
ελέγυ. O αρηγ<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong> τυρκική<strong>ς</strong><br />
αντιπρσωπεία<strong>ς</strong> Iσμέτ (Iννύ),<br />
είε ητήσει την κατακύρωση στη<br />
ώρα τυ τη<strong>ς</strong> Iμρυ, Tενέδυ <strong>και</strong><br />
Σαμθράκη<strong>ς</strong> <strong>και</strong> τη<strong>ς</strong> μετατρπή<strong>ς</strong><br />
τη<strong>ς</strong> Λήμνυ, Mυτιλήνη<strong>ς</strong>, Xίυ, Σάμυ<br />
<strong>και</strong> Iκαρία<strong>ς</strong> σε πρτεκτράτ<br />
τη<strong>ς</strong> Tυρκία<strong>ς</strong>, δηλαδή αυτνμη<strong>ς</strong><br />
πλιτεία<strong>ς</strong>, πλήρω<strong>ς</strong> απστρατιωτικ-<br />
πιημένη<strong>ς</strong> (2)<br />
. H λύση πυ τελικά πρ-<br />
κρίθηκε, θεωρήθηκε, συμιαστική<br />
<strong>και</strong> άκρω<strong>ς</strong> ευνϊκή για την Tυρκία.<br />
Eνώ, δεν αμισητήθηκε η ελληνική<br />
κυριαρία στα νησιά τυ Aνατλικύ<br />
Aιγαίυ, η Iμρ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> η Tένεδ<strong>ς</strong> παραωρήθηκαν<br />
κατά άκρα ικνμία<br />
<strong>στην</strong> Tυρκία, με τη δέσμευση εν<strong>ς</strong><br />
καθεστώτ<strong>ς</strong> εσωτερική<strong>ς</strong> αυτνμία<strong>ς</strong><br />
πυ πρσεγγίει την τυρκική<br />
πρταση, μν πυ αυτή αρύσε<br />
τα υπλιπα.<br />
O λρδ<strong>ς</strong> Kρν, μάλιστα, πυ<br />
πρήδρευε στη Συνδιάσκεψη, δεν<br />
παρέλειψε με κάθε ευ<strong>και</strong>ρία να τνίσει<br />
την αριστική για την Tυρκία<br />
παραώρηση, δεδμένυ τι η παμψηία<br />
των κατίκων τη<strong>ς</strong> Iμρυ<br />
–9.207– <strong>και</strong> η μεγάλη πλειψηία τη<strong>ς</strong><br />
Tενέδυ –5.420 έναντι 1.200 Tύρκων–<br />
ήταν Eλληνε<strong>ς</strong>, παρά τ γεγν<strong>ς</strong><br />
τι ι Eλληνε<strong>ς</strong> αυτί ήταν «ι πι<br />
πλύσιι τη<strong>ς</strong> Aνατλή<strong>ς</strong>» (sic) <strong>και</strong> τα<br />
νησιά «επί δεκαετία ανήκαν <strong>στην</strong><br />
Eλλάδα» (3)<br />
. Iδιαίτερη σημασία απκτά<br />
τ γεγν<strong>ς</strong> τι στ ειδικ πρωτκλλ<br />
πυ υπγράηκε στι<strong>ς</strong> 23 Iυλίυ<br />
1923 <strong>και</strong> πυ αρά την απδση<br />
τυ Kαράαγατ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> στη<strong>ς</strong> Iμρυ <strong>και</strong><br />
Tενέδυ απ την Eλλάδα <strong>στην</strong> Tυρκία,<br />
διευκρινιταν τι η υπρεωτική<br />
ανταλλαγή των πληθυσμών επεκτεινταν<br />
μν στ πρώτ. Δεν ήταν<br />
τα μνα νησιά πυ περιέρνταν<br />
στήν Tυρκία, των πίων πληθυσμ<strong>ς</strong><br />
ήταν Eλληνικ<strong>ς</strong>. Yπήραν τα<br />
νησιά τη<strong>ς</strong> Πρπντίδα<strong>ς</strong> (Πρκνησ<strong>ς</strong>,<br />
Kυτάλη, Aησιά) με 33.566<br />
Eλληνε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> 245 μν μυσυλμάνυ<strong>ς</strong>,<br />
<strong>και</strong> ασυητητί είαν υπαθεί<br />
<strong>στην</strong> υπρεωτική ανταλλαγή των<br />
πληθυσμών.<br />
Συνεπώ<strong>ς</strong>, στη Λωάννη απασίστηκε<br />
η εθνλγική ακεραιτητα τη<strong>ς</strong><br />
Iμρυ <strong>και</strong> τη<strong>ς</strong> Tενέδυ <strong>και</strong> η υσιαστική<br />
τη<strong>ς</strong> διικητική <strong>και</strong> πλιτική αυτνμία.<br />
Aυτ, άλλωστε πρκύπτει<br />
<strong>και</strong> απ την απλή ανάγνωση τυ άρθρυ<br />
14 τη<strong>ς</strong> Συνθήκη<strong>ς</strong>. Aν η Συνθήκη<br />
δεν πρώρησε <strong>στην</strong> αναγνώριση<br />
πλιτειακή<strong>ς</strong> νττητα<strong>ς</strong> στα δύ νησιά,<br />
αυτ είλεται μάλλν σε αελτηρία<br />
τη<strong>ς</strong> ελληνική<strong>ς</strong> πλευρά<strong>ς</strong>, πυ<br />
παρέλειψε να τ πρτείνει –παρά<br />
την ύπαρη τη<strong>ς</strong> σετική<strong>ς</strong> τυρκική<strong>ς</strong><br />
πρταση<strong>ς</strong> πυ αρύσε λα τα νησιά.<br />
Πρανώ<strong>ς</strong>, δεν μπρύσε να<br />
διανηθεί κράτ<strong>ς</strong> δεκαπέντε ιλιάδων<br />
κατίκων, παρρώντα<strong>ς</strong> πλιτειακά<br />
μρώματα πω<strong>ς</strong> τυ Aγίυ Mαρίνυ,<br />
τη<strong>ς</strong> Aνδρα<strong>ς</strong>, αλλά <strong>και</strong> ιστρι-<br />
Eκδρμή <strong>στην</strong> περιή Σπηλιά των Aγριδίων τη δεκαετία τυ ’20. Iμριι μαθητέ<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong> Σλή<strong>ς</strong> Xάλκη<strong>ς</strong> μαί με τν μητρπλίτη<br />
Iμρυ <strong>και</strong> Tενέδυ Iάκω (Παπαπαϊσίυ) <strong>και</strong> άλλυ<strong>ς</strong> συντπίτε<strong>ς</strong> τυ.<br />
κών πρηγυμένων πω<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong> Σαμιακή<strong>ς</strong><br />
πλιτεία<strong>ς</strong>.<br />
Aελτηρία<br />
H αελτηρία μω<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong> Eλλάδα<strong>ς</strong><br />
συνείεται την επμένη τη<strong>ς</strong> υπγραή<strong>ς</strong><br />
τη<strong>ς</strong> Συνθήκη<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong> Λωάννη<strong>ς</strong>,<br />
ταν η Tυρκία αθέτησε την υπρέωση<br />
πυ είε αναλάει να ρηγήσει<br />
γενική αμνηστεία, <strong>και</strong> ι<br />
μν δεν επέτρεψε την απάνδ στα<br />
δύ νησιά σων απ τυ<strong>ς</strong> κατίκυ<strong>ς</strong><br />
τυ<strong>ς</strong> είαν απμακρυνθεί ικειθελώ<strong>ς</strong>,<br />
λγω τυ υ των ω<strong>ς</strong> «συνεργασθέντε<strong>ς</strong><br />
με τ ελληνικ καθεστώ<strong>ς</strong>»,<br />
αλλά εεδίωε <strong>και</strong> πλλύ<strong>ς</strong> ι-<br />
κανύ<strong>ς</strong> <strong>και</strong> δραστήριυ<strong>ς</strong>. Πραγματικά,<br />
αν εετάσει κανεί<strong>ς</strong> με νηαλιτητα<br />
την παραπέρα εέλιη, μένει με<br />
την εντύπωση τι η Eλλάδα έει ριστικά<br />
εγκαταλείψει τυ<strong>ς</strong> Iμρίυ<strong>ς</strong><br />
<strong>και</strong> τυ<strong>ς</strong> Tενέδιυ<strong>ς</strong> στ έλε<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong><br />
Tυρκία<strong>ς</strong>: Oταν η τελευταία, σεδν<br />
πραικπηματικά άνιε πρενεί<br />
<strong>στην</strong> Kμτηνή, δεν επέμενε, για λγυ<strong>ς</strong><br />
στιειώδυ<strong>ς</strong> αμιαιτητα<strong>ς</strong>,<br />
να εγκαταστήσει <strong>και</strong> η ίδια πρενικέ<strong>ς</strong><br />
αρέ<strong>ς</strong> <strong>στην</strong> Iμρ.<br />
Aκμη, δεν πρσέυγε σε ργανα<br />
απνμή<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong> διεθνύ<strong>ς</strong> δι<strong>και</strong>σύνη<strong>ς</strong>,<br />
πω<strong>ς</strong> πρλέπεται απ τη Συνθήκη<br />
τη<strong>ς</strong> Λωάννη<strong>ς</strong>, για να καταγγείλει<br />
την Tυρκία για την παραίαση<br />
Σπασμένε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> πεταμένε<strong>ς</strong> ιερέ<strong>ς</strong> εικνε<strong>ς</strong> <strong>και</strong> ιερά σκεύη, μετά την επίθεση των<br />
κρατυμένων των αγρτικών υλακών στα εωκκλήσια τη<strong>ς</strong> Iμρυ (1965).<br />
των διατάεων πυ αρύν την αμνηστία<br />
<strong>και</strong> την μη υσιαστική πραγματπίηση<br />
τη<strong>ς</strong> δέσμευση<strong>ς</strong> τυ άρθρυ<br />
14 πυ πρλέπει την εγκαθίδρυση<br />
καθεστώτ<strong>ς</strong> αυτδιίκηση<strong>ς</strong>.<br />
Kαι αυτ, γιατί η Tυρκία, έσπευσε<br />
να ψηίσει νμ τυ πίυ ι πρδιαγραέ<strong>ς</strong><br />
απέκλειαν απ τη διίκηση<br />
τυ<strong>ς</strong> ενδιαερμενυ<strong>ς</strong> εκ πριμίυ<br />
<strong>και</strong> συλλήδην.<br />
Tην κατάσταση αδιαρία<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong><br />
Aθήνα<strong>ς</strong> έναντι τη<strong>ς</strong> Iμρυ <strong>και</strong> τη<strong>ς</strong><br />
Tενέδυ, σ <strong>και</strong> αν αίνεται περίεργ,<br />
επέτεινε η ελληντυρκική<br />
πρσέγγιση τυ 1930. H μνη, άλλωστε,<br />
θετική επίπτωση τη<strong>ς</strong> τελευταία<strong>ς</strong><br />
ήταν η αναστλή απ μέρυ<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong><br />
Tυρκία<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong> επιθετική<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong> διάθεση<strong>ς</strong><br />
πυ άρισε να επιδείνει έναντι<br />
των νησιών τυ Aιγαίυ, ήδη την επμένη<br />
απ την υπγραή τη<strong>ς</strong> συνθήκη<strong>ς</strong><br />
τη<strong>ς</strong> Λωάννη<strong>ς</strong>. Aναστλή, την<br />
πία σηματδτησε η απασισθείσα<br />
«ισπλία» μεταύ Eλλάδα<strong>ς</strong><br />
<strong>και</strong> Tυρκία<strong>ς</strong> με τη μρή τυ τερματισμύ<br />
εν<strong>ς</strong> έρενυ ναυτικύ<br />
επλισμύ των δύ πλευρών, πυ<br />
συνειταν με κίνδυν την λσερή<br />
ικνμική κατάρρευσή τυ<strong>ς</strong>, τα<br />
δύσκλα εκείνα ρνια τη<strong>ς</strong> διεθνύ<strong>ς</strong><br />
κρίση<strong>ς</strong>. Ωστσ, πω<strong>ς</strong> <strong>στην</strong> περίπτωση<br />
των Eλλήνων τη<strong>ς</strong> Kωνσταντινύπλη<strong>ς</strong>,<br />
έτσι <strong>και</strong> για τυ<strong>ς</strong> Iμρίυ<strong>ς</strong>, η<br />
περιλάλητη «ιλία» δεν σήμαινε<br />
πρακτική ελτίωση τη<strong>ς</strong> θέση<strong>ς</strong> των,<br />
ύτε έαια εαάνιση των έναντί<br />
τυ<strong>ς</strong> πρθέσεων τυ τυρκικύ κράτυ<strong>ς</strong>.<br />
Oι πρθέσει<strong>ς</strong> τη<strong>ς</strong> Aγκυρα<strong>ς</strong> εκδηλώθηκαν<br />
τ 1942, ταν η Eλλάδα<br />
στέναε κάτω απ τη ναιστική κατ-<br />
ή <strong>και</strong> υσιαστικά δεν υπήρε ελληνική<br />
κυέρνηση να αντιδράσει, ταν<br />
για πρώτη ρά έγινε πρσπάθεια επικισμύ<br />
τη<strong>ς</strong> Iμρυ απ Mαυρθαλασσίτε<strong>ς</strong><br />
(Tυρκπντιυ<strong>ς</strong>). Συγκεκριμένα,<br />
απαλλτριώθηκαν εσπευσμένα<br />
γαίε<strong>ς</strong> πυ ανήκαν στη Mνή<br />
τη<strong>ς</strong> Mεγίστη<strong>ς</strong> Λαύρα<strong>ς</strong> <strong>και</strong> εγκαταστάθηκαν<br />
150 περίπυ ικγένειε<strong>ς</strong><br />
Συνέεια <strong>στην</strong> 8η σελίδα<br />
KYPIAKH 22 MAΪOY 1994 - H KAΘHMEPINH 7
Change language