Dowodzenie tożsamości i nierówności
Dowodzenie tożsamości i nierówności
Dowodzenie tożsamości i nierówności
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Matematyka:Matematyka I - ćwiczenia/<strong>Dowodzenie</strong> <strong>tożsamości</strong> i <strong>nierówności</strong> 1<br />
Matematyka:Matematyka I -<br />
ćwiczenia/<strong>Dowodzenie</strong> <strong>tożsamości</strong> i <strong>nierówności</strong><br />
<strong>Dowodzenie</strong> <strong>tożsamości</strong> i <strong>nierówności</strong><br />
Zadanie 1<br />
Wykazać, że:<br />
(1)<br />
Wskazówka<br />
Należy sprawdzić przez różniczkowanie, czy lewa strona (1) jest stała.<br />
Zadanie w istocie sprowadza się do pokazania, że funkcja:<br />
(2)<br />
Rozwiązanie<br />
jest równa stałej w każdym z przedziałów, w których jest określona, a następnie ustalić wartość tej stałej. To<br />
pierwsze sprawdzimy obliczając pochodną:<br />
(3)<br />
W przedziałach oraz funkcja jest więc stała. W każdym z tych przedziałów stałe te mogą być<br />
różne, a nas najpierw interesuje przypadek:<br />
(4)<br />
Aby ustalić wartość stałej , wystarczy obliczyć dla jakiegoś dogodnie wybranego argumentu z<br />
rozważanego przedziału. Podstawmy np. :<br />
(5)<br />
W przedziale na pierwszy rzut oka takiego wygodnego argumentu nie widać, ale można tym razem<br />
wykorzystać fakt, że<br />
(6)<br />
W ten sposób wykazaliśmy prawdziwość (1).
Matematyka:Matematyka I - ćwiczenia/<strong>Dowodzenie</strong> <strong>tożsamości</strong> i <strong>nierówności</strong> 2<br />
Zadanie 2<br />
Wykazać, że:<br />
(7)<br />
dla .<br />
Wskazówka<br />
Należy sprawdzić przez różniczkowanie, czy lewa strona (7) jest stała.<br />
Musimy najpierw pokazać, że funkcja:<br />
(8)<br />
Rozwiązanie<br />
jest równa stałej, w rozważanym przedziale, a następnie ustalić jej wartość. W tym celu obliczamy pochodną:<br />
(9)<br />
Dla mamy: i pochodna okazuje się być równa zeru. W konsekwencji<br />
(10)<br />
co kończy dowód.<br />
Zadanie 3<br />
w przedziale . Aby znaleźć stałą , obliczmy teraz:<br />
Wykazać, że dla każdego spełniona jest nierówność:<br />
(11)<br />
Wskazówka<br />
Należy zbadać przedziały monotoniczności funkcji, którą stanowi lewa strona <strong>nierówności</strong>.<br />
Zdefiniujmy funkcję wzorem:<br />
(12)<br />
Rozwiązanie<br />
dla każdego rzeczywistego . Zauważmy także, iż . Poniżej znajdziemy przedziały monotoniczności<br />
funkcji . W tym celu obliczamy pochodną:<br />
(13)<br />
Jasne jest, że ma taki sam znak, jak . W konsekwencji widzimy, że dla funkcja jest malejąca, a dla<br />
-- rosnąca. Wynika stąd, że znaleziona powyżej wartość jest minimalną wartością przyjmowaną<br />
przez funkcję. Poza tym punktem funkcja jest dodatnia, a zatem nierówność (11) spełniona.
Matematyka:Matematyka I - ćwiczenia/<strong>Dowodzenie</strong> <strong>tożsamości</strong> i <strong>nierówności</strong> 3<br />
Zadanie 4<br />
Wykazać, że dla każdego i spełniona jest nierówność:<br />
(14)<br />
Wskazówka<br />
Należy zbadać przedziały monotoniczności odpowiedniej funkcji.<br />
Przepiszmy nierówność (14) w postaci:<br />
(15)<br />
Rozwiązanie<br />
i oznaczmy symbolem lewą stronę (15). Zauważmy, że tak zdefiniowana funkcja ma miejsce zerowe dla<br />
(16)<br />
: . Znajdziemy teraz przedziały monotoniczności tej funkcji. W tym celu obliczamy pochodną:<br />
Pochodna ma więc taki sam znak, jak , czyli po prostu . W efekcie widzimy, iż dla funkcja<br />
jest malejąca, a dla -- rosnąca. Wynika stąd, że wartość jest minimalną wartością przyjmowaną<br />
przez tę funkcję. Poza tym punktem funkcja jest dodatnia, a zatem nierówność (14) spełniona.<br />
Zadanie 5<br />
Wykazać, że dla każdego spełniona jest nierówność:<br />
(17)<br />
a dla nierówność jest odwrotna.<br />
Wskazówka<br />
Należy zbadać przedziały monotoniczności odpowiedniej funkcji.<br />
Rozwiązanie<br />
Przenieśmy prawą stronę <strong>nierówności</strong> (17) na lewo i zdefiniujmy:<br />
(18)<br />
Widzimy, że funkcja ta ma miejsce zerowe dla : . Aby znaleźć jej przedziały monotoniczności,<br />
obliczamy pochodną:<br />
(19)<br />
Wyrażenie to jest zawsze dodatnie (poza punktem ), więc funkcja jest rosnąca. Oznacza to, że w przedziale<br />
spełniona.<br />
przyjmuje ona wartości ujemne, a w przedziale -- dodatnie. Nierówność (17) jest zatem
Matematyka:Matematyka I - ćwiczenia/<strong>Dowodzenie</strong> <strong>tożsamości</strong> i <strong>nierówności</strong> 4<br />
Zadanie 6<br />
Wykazać, że dla każdego spełniona jest nierówność:<br />
(20)<br />
Wskazówka<br />
Należy zbadać przedziały monotoniczności odpowiedniej funkcji.<br />
Zdefiniujmy funkcję wzorem:<br />
(21)<br />
Rozwiązanie<br />
Łatwo zauważyć, że zachodzi: . Sprawdzimy, czy na prawo od tego punktu funkcja jest malejąca. W tym<br />
celu obliczamy pochodną:<br />
(22)<br />
Dla wyrażenie to jest ujemne, co oznacza, że funkcja jest malejąca. W przedziale przyjmuje więc<br />
ona wartości ujemne, czyli nierówność (20) jest spełniona.<br />
Zadanie 7<br />
Wykazać, że dla każdego spełniona jest nierówność:<br />
(23)<br />
Wskazówka<br />
Należy zbadać przedziały monotoniczności odpowiedniej funkcji.<br />
Zdefiniujmy tym razem funkcję wzorem:<br />
(24)<br />
Rozwiązanie<br />
Łatwo zauważyć, że zachodzi: . Sprawdzimy, czy na lewo od tego punktu funkcja jest rosnąca, co<br />
oznaczać będzie, że musi tam ona przyjmować ujemne wartości. Obliczamy pochodną:<br />
(25)<br />
Oczywiste jest, że w przedziale pochodna ta przyjmuje wartości dodatnie, skąd wynika, że nierówność (23)<br />
jest spełniona.
Matematyka:Matematyka I - ćwiczenia/<strong>Dowodzenie</strong> <strong>tożsamości</strong> i <strong>nierówności</strong> 5<br />
Zadanie 8<br />
Wykazać, że dla każdego prawdziwa jest nierówność:<br />
(26)<br />
Wskazówka<br />
Należy zbadać przedziały monotoniczności odpowiedniej funkcji.<br />
Definiujemy funkcję w formie:<br />
(27)<br />
Rozwiązanie<br />
Zauważmy, że . Sprawdzimy teraz przedziały monotoniczności funkcji. Pochodna funkcji ma postać:<br />
(28)<br />
Dla pochodna ta jest dodatnia, a zatem sama funkcja rosnąca. Z kolei dla pochodna staje się<br />
ujemna, czyli funkcja malejąca. W punkcie przyjmuje więc ona swoją największą wartość równą 0. W<br />
efekcie nierówność (26) jest spełniona.
Źródła i autorzy artykułu 6<br />
Źródła i autorzy artykułu<br />
Matematyka:Matematyka I - ćwiczenia/<strong>Dowodzenie</strong> <strong>tożsamości</strong> i <strong>nierówności</strong> Źródło: https://brain.fuw.edu.pl/edu-wiki/index.php5?oldid=8755 Autorzy: Torado<br />
Licencja<br />
Attribution-Share Alike 3.0 PL<br />
http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/ pl