07.02.2014 Views

EITEEKA RY' EITAKA ERYA UGANDA - Uganda Land Alliance

EITEEKA RY' EITAKA ERYA UGANDA - Uganda Land Alliance

EITEEKA RY' EITAKA ERYA UGANDA - Uganda Land Alliance

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ENYANJURA<br />

Eitaka n‘ekintu ky’obuhangwa kirikukizayo obwetaago ahabw’omwanya oguririkuhereza, eby’obuhangwa<br />

eby’obugaiga ebirimu kandi n’ebishagikirwemu hamwe n’eby’entasya ebirikurugamu. Eitaka n’ekintu<br />

eky’entasya ekirikubasa kukozesibwa kandi n’okuguzibwa n’okugurwa, ekyetaago omukukora ebindi biintu<br />

kandi eky’omugasho omw’ihanga. Eitaka n’ekintu ky’omutaano omukutereza okumanywa kw’omuntu n’abantu<br />

boona kurugiirira omubyafaayo, n’emitwarize y,’engaanda. Eitaka nirihindura enyikiriza n’emitwarize y’abantu<br />

omukyanga. Eitaka niyo nyomyo erikukizayo kubeisaho abantu n’okutunguura eihanga.<br />

Ebizibu by’eitaka omu <strong>Uganda</strong> nibirugyirira omu bwiire abw‘obutegyekyi bw’abangyereza obu abantu<br />

beihirweho obugabe bwabo ah’eitaka namunomuno obugabe obw‘eitaka oburikukomooka owa be’ishenkurubo<br />

nabwanyima ryagabwamu omumiringo ei abantu babeire batarikwetegyereza kurungi.<br />

Emwe ahamiringo egyi ekaba eri okutuunga eitaka erya mayiro eryabeire niriheebwa abategyeki n’abaami<br />

(mailo land), haabaho n’eitaka eryasigariire okuripangyisa (leasehold) hamwe n’okuritunga nk’omuntu buntu<br />

omumaziine gaawe (freehold). Emiringo egi ekaba eri misya ah’abantu. Egyi miringo misya ekareetaho<br />

obugabe obusya obw’eitaka oburikuheereza mukama w’eitaka obuhame oburikikira enkora enkuru.<br />

Enkora ensya egi ekareetaho empindahinduka omubugabe bw’abanyu bw’eitaka. Omunkora eya mayiro<br />

hakabaho obugabe obw’abaami abaheirwe eitaka burikukira obw’abantu ba buriijo abashangirwemu. Enkora<br />

ey’okupangisa ekarugamu abantu okupangisa eitaka eri babeire batwireho. Kandi enkora ey’muntu kwetungira<br />

eitka omumaziina ge ekareetaho okutunga ebyapa (ekihandiiko ekirikworeka omuntu nka mukama w’eitaka.<br />

Omunkora ezi ensya bakama b’eitaka abashangirweho (abazaarwa) tibaraheirwe bugabe burikumara kyatuma<br />

baasigara barikiregarega ah’eitaka ryaabo.<br />

Obu nibwo bukomooko bw’entaro zikwatireine n’eitaka ezitandikire kujanjara omw’ihanga ryoona hamwe<br />

n’okubingwa kw’abantu omubwingyi kuruga omwitaka ryaabo ry’obutuura. Embera egi etashoborokire<br />

neekyeyongyera kuba kubi ahabw’okuzoora eby’obugaiga eby’omutaano omwitaka ryeitu rya <strong>Uganda</strong> hamwe<br />

n’okweyongyera kw’omuheendo gw’abantu, ekirugiriireho abantu okurwanira eitaka erikye eririho. Nikireebera<br />

kimwe ngu endeberera n’enkozesa y’eitaka ou <strong>Uganda</strong> teri y’omutindo ahabw’okuba eitaka tiririkukozesibwa<br />

OMURINGO OGWANGUHIBWEMU AHABW’ABANTU BA BURIIJO December 2010<br />

1

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!