Pobierz - PKN Orlen

R a p o r t r o c z n y 2 0 0 8 

1

spis t reśc i 

Rada Nadzorcza PKN ORLEN SA........................................................................................3 

List Przewodniczącego Rady Nadzorczej............................................................................4 

Zarząd PKN ORLEN SA......................................................................................................6 

List Prezesa Zarządu........................................................................................................11 

Kim jesteśmy...................................................................................................................16 

Strategia Grupy ORLEN...................................................................................................26 

Segment wydobywczy (upstream)...................................................................................35 

Segment rafineryjny........................................................................................................39 

Logistyka.........................................................................................................................56 

Segment hurtowy...........................................................................................................69 

Segment olejowy............................................................................................................84 

Segment detaliczny.........................................................................................................94 

Segment petrochemiczny..............................................................................................111 

Segment chemiczny......................................................................................................122 

Grupa ORLEN................................................................................................................129 

Pracownicy....................................................................................................................134 

Ochrona środowiska......................................................................................................141 

Opinia audytora............................................................................................................153 

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe.....................................................................159 

Dane adresowe.............................................................................................................263 

SPIS TREŚCI 

Kalendarium najważniejszych wydarzeń 2008 roku.......................................................264 

W publikacji wykorzystano fragmenty wypowiedzi zawodników ORLEN Team 

PKN ORLEN R APORT ROCZNY 2008 

2

R ADA naDzo Rc z a PKN O RLEN SA* 

Maciej Mataczyński 

Przewodniczący Rady Nadzorczej, Niezależny Członek Rady Nadzorczej 

Marek Karabuła 

Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej 

Grzegorz Borowiec 

Członek Rady Nadzorczej 

Angelina Sarota 


Jarosław Stanisław Rocławski 


Grzegorz Michniewicz 


Piotr Wielowieyski 

Niezależny Członek Rady Nadzorczej 

Janusz Zieliński 


Krzysztof Kołach 


r ada NAdZORCZA PKN ORLEN sa 

* Skład Rady Nadzorczej z 15 czerwca 2009 r. 


3

L ist pR zewodnicząc ego R ady N adzo rc zej PKN O RLEN 

Szanowni Państwo, 

rok 2008 był dla całej gospodarki niezwykle trudny i przełomowy. 

Kryzys finansowy, który uderzył początkowo w sektor finansowy, 

dotknął także inne sektory, w tym sektor paliwowy. Również PKN 

ORLEN podlegał bardzo silnej zewnętrznej presji związanej z radykalnym 

spadkiem cen ropy, gwałtownymi wahaniami kursów walut 

i niepewnością na rynkach ka pitałowych. 

Rada Nadzorcza PKN ORLEN sprawująca kontrolę nad bieżącą działalnością Spółki ściśle współpracowała 

z Zarządem, by w okresie wyjątkowo trudnym dla firmy chronić jej wartość i zabezpieczyć 

Koncern przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych. W Spółce zapoczątkowano 

i przeprowadzono szereg projektów, których głównym celem było podniesienie 

efektywności operacyjnej i zabezpieczenie pomyślnej perspektywy rozwoju. Podejmowano też 

wiele codziennych inicjatyw, by chronić firmę przed zawieruchą na światowych i regional nych 

rynkach. Z ogromną satysfakcją stwierdzam, że te działania przyniosły wymierne efekty. 

Konsekwentna realizacja strategii Grupy ORLEN, wysoka efektywność i sprawna optymaliza cja 

kosztów operacyjnych spowodowały zwiększenie przychodów Koncernu o 25%. Wzro sła sprzedaż 

detaliczna, jak i hurtowa. W 2008 r. Koncern zgodnie z planem realizował za łożenia mające 

na celu wzrost produkcji i sprzedaży paliw, szczególnie oleju napędowego, oraz towarów 

i usług w segmencie detalicznym. Koncern konsekwentnie wdrażał długofalowy plan strategiczny 

Grupy. Wszystkie te działania były odzwierciedleniem przemyślanej polity ki in westycyjnej, 

mającej umocnić PKN ORLEN na pozycji lidera branży petrochemicznej i rafineryjnej w regionie. 

List PRZEWOdniCZąCEGO R ady NadZORCZEJ PKN ORLEN 


4

Korzystając z okazji, chcę serdecznie podziękować wszystkim, którym PKN ORLEN zawdzięcza 

silną pozycję i sprawną pracę w trudnych czasach. Dziękuję w pierwszej kolejności wszystkim 

pracownikom Koncernu, którzy włożyli wiele starań, by ORLEN zachował pozycję lide ra 

w bran ży w naszej części Europy. Podziękowania składam również na ręce Zarządu PKN OR LEN, 

a także moich współpracowników z Rady Nadzorczej. 

Mamy świadomość, że 2009 rok będzie rokiem ogromnych wyzwań dla PKN ORLEN. 

Ko nieczna jest dalsza poprawa efektywności, wewnętrzna restrukturyzacja oraz doprowadze 

nie do finału wielu rozpoczętych planów inwestycyjnych, jak i zamiarów sprzedaży niektó rych 

istotnych aktywów Spółki. 

Ambitne plany są możliwe do realizacji tylko przy zgodnym współdziałaniu Rady Nadzorczej, 

Zarządu, jak i całej załogi. Z tą myślą wkraczamy w kolejny etap rozwoju i budowania 

PKN ORLEN. 

Maciej Mataczyński 

Przewodniczący Rady Nadzorczej 

PKN ORLEN SA 

List PRZEWOdniCZąCEGO R ady NadZORCZEJ PKN ORLEN 


5

z a r z ąd pkn o RLEn sa* 

Dariusz Jacek Krawiec 

Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny 

Powołany na stanowisko Prezesa Zarządu, Dyrektora Generalnego 

z dniem 18 września 2008 r. Od 7 czerwca 2008 r. pełnił funkcję 

Wiceprezesa Zarządu PKN ORLEN. Ma 41 lat, jest absolwentem 

Akade mii Ekonomicznej w Poznaniu. 

W latach 1992–1997 był zatrudniony w Banku PEKAO SA, Ernst & Young SA oraz w Price- 

Waterhouse Sp. z o.o. W 1998 r. odpowiedzialny był za rynek polski w brytyjskim oddzia le 

ja pońskiego banku inwestycyjnego Nomura plc Londyn. W kolejnych latach 1998–2002 peł nił 

funkcję Prezesa Zarządu i Dyrektora Generalne go w Impexmetal SA. W 2002 r. objął stanowisko 

Prezesa Zarządu Elektrim SA. Od 2006 r. do 2008 r. zajmował sta nowisko Pre zesa 

Zarządu Action SA. Przewodniczył radom nadzorczym następujących firm: Huty Alu minium 

„Konin” SA, Metalexfrance SA Paryż, S and I SA Lozanna, ce-market.com SA oraz był członkiem 

rad nadzorczych następujących spółek: Impexmetal SA, Elektrim SA, PTC Sp. z o.o., 

Elektrim Telekomunikacja Sp. z o.o., Elektrim Magadex SA, Elek trim Volt SA oraz PTE AIG. 

Obecnie pełni funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej Unipetrol a.s. oraz Członka Rady 

Nadzorczej Polkomtel SA. 

z arząd PKN ORLEN sa 

* Skład Zarządu PKN ORLEN z 15 czerwca 2009 r. 


6

Sławomir Jędrzejczyk 

Wiceprezes Zarządu ds. Finansowych 

Powołany na stanowisko Wiceprezesa Zarządu PKN ORLEN z dniem 

7 czerwca 2008 r. Ma 40 lat, jest absolwentem Politechniki Łódz kiej. 

W 1997 r. ukończył The Association of Chartered Certi fied Ac countants 

w Londynie, uzyskując tytuł Brytyjskiego Biegłego Rewi denta. 

W latach 1992–1997 pracował w takich firmach, jak: Telebud, ASEA Brown Boveri, 

PriceWa terhouse Sp. z o.o. Od 1997 r. do 2002 r. pełnił funkcję Członka Zarządu, Dyrektora 

Finansowe go w Impexmetal SA. Był przewodniczącym i członkiem rad nadzorczych Spółek 

Grupy w Pol sce, Europie, Singapurze i Stanach Zjednoczonych. W latach 2002–2003 zajmował 

stano wi sko Dy rektora Finansowego w ORFE SA oraz Człon ka Zarządu Cefarm Śląski SA. 

W kolej nych latach (2003–2005) był Dyrektorem Pionu Kontrolin gu Gru py Telekomunikacja 

Pol ska. Od 2005 r. do czerwca 2008 r. pełnił funkcję Prezesa Za rządu, Dy rektora Generalnego 

TPEmiTel Sp. z o.o. należącej do Grupy Telekomunika cja Pol ska. 

Obecnie pełni funkcje Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej Unipetrol a.s. oraz Człon ka 

Za rządu AB Mažeikų Nafta. 



7

Wojciech Kotlarek 

Członek Zarządu ds. Sprzedaży 

Powołany na stanowisko Członka Zarządu PKN ORLEN z dniem 

7 czerw ca 2008 r. Ma 47 lat, jest absolwentem Wy działu Wiertniczo-Naf 

towego Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. 

W latach 1997–2002 ukończył podyplomowe studium w Szko le 

Głównej Handlowej: „Zarządzanie Projektami” oraz „Strategia 

Zarządzania Przedsiębiorstwem”. 

W okresie 1988–1999 zajmował kierownicze stanowiska w Polskim Górnic twie Naf to wym 

i Gazownictwie, w Dora Sp. j.v. oraz Neste Polska Sp. z o.o. Od 1999 r. do 2006 r. związa ny 

był z PKN ORLEN, zajmując stanowisko Dyrektora Re gionalnego Biura Handlu Hur towego. 

W kolejnych latach (2006–2008) pełnił funkcję Wiceprezesa Zarządu ds. Operacyjnych w spół ce 

Petrolot. 

Obecnie przewodniczy radom nadzorczym następujących spółek: ORLEN Deutsch land AG, 

ORLEN Transport SA, IKS „Solino” SA. 



8

Krystian Pater 

Członek Zarządu ds. Rafinerii 


7 czerwca 2008 r. Ma 44 lata, jest absolwentem Wydziału Chemii 

na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. 

Ukończył podyplomowe studium „Inżynieria i Aparatura Chemiczna” 

na Politechnice Warszawskiej (1989 r.), „Zarządzanie i Marketing” w Szkole Wyższej im. Paw ła 

Włodkowica (1997 r.), „Zarządzanie dla Sektora Naftowe go” (1998 r.) i „Zarządza nie 

Wartością Firmy” (2001–2002) w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Od 1993 r. związany 

z Petrochemią Płock SA, a następnie z PKN ORLEN, gdzie od 2005 r. do 2007 r. pełnił 

funkcję Dyrektora Wykonawczego ds. Produk cji Ra fineryjnej, a od 15 mar ca 2007 r. – Człon ka 

Zarządu PKN ORLEN. 

Obecnie przewodniczy Radzie Nadzorczej Pa ramo a.s. oraz jest Członkiem Rady Nadzorczej 

Unipetrol a.s. Pełni także funkcję Członka Za rządu AB Mažeikių Nafta SA, SITPNiG 

oraz CON CAWE, ponadto sprawuje funkcję Prezesa Stowarzyszenia Płockich Naftowców. 



9

Marek Serafin 

Członek Zarządu ds. Petrochemii 


7 czerw ca 2008 r. Ma 39 lat, jest absolwentem Wydziału Bu downictwa 

Lą dowego Politechniki Poznańskiej. Ukończył studia MBA 

na London Business School Politechniki Warszawskiej. 

W latach 1994–1998 zajmował stanowisko Konsultanta – Doświadczonego seniora w Ar thur 

Ander sen, następnie od 1998 r. do 1999 r. pełnił funkcję Dyrektora ds. Planowania Operacyjnego 

w Lech Browary Wielkopolski SA należącej do Kompanii Piwowarskiej SA. W ko 

lejnych latach (1999–2001) zajmował stanowisko Dyrektora Operacyjnego w Hucie Alu minium 

„Ko nin” SA. W okresie od 2001 r. do 2002 r. był Prezesem Zarządu, Dyrekto rem Generalnym 

Huty „Za wiercie” SA. Od 2002 r. zajmował stanowisko General Manager Grupy 

ArcelorMit tal, równocześnie pełniąc funkcję Prezesa Zarządu Huta Warszawa oraz Prezesa 

Zarządu Sil scrap Sp. z o.o. 

Obecnie pełni funkcje Przewodniczącego Rady Nadzorczej ANWIL SA, Wiceprezesa Zarządu 

Unipetrol a.s. oraz Członka Rady Nadzorczej Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. 



10

L ist pREzESa z a r z ąDu PKN O RLEN 

Szanowni Państwo, Drodzy Akcjonariusze, 

rok 2008 upłynął pod znakiem niezwykle poważnych turbulencji 

na poziomie makroekonomicznym, które w istotny sposób wpłynę ły 

na działalność Grupy ORLEN i jej końcowy wynik finansowy. 

Ogólnoświatowy kryzys gospodarczy, problemy sektora bankowego, 

oraz za powiedź dalszego pogłębiania się recesji, w głównym 

stopniu kształtowały obraz minione go roku. Ni gdy w historii Koncernu nie spotkaliśmy się 

z tak błyskawicznym pogorszeniem wa runków zewnętrznych, których skutków nie można 

było zniwelować. 

Wyniki finansowe minionego roku zostały więc obciążone bardzo niekorzystnym wpływem 

otoczenia makroekonomicznego. W efekcie uzyskaliśmy ujemny raportowany wynik operacyjny 

oraz wynik skonsolidowany netto. 

Jednak mimo bardzo niesprzyjających warunków, miniony rok PKN ORLEN może zaliczyć 

do udanych. Zachowanie stabilnej pozycji finansowej, o czym świadczy ponad 80–procentowy 

wzrost środków pieniężnych z działalności operacyjnej, dynamiczny rozwój seg mentu 

detalu i przywrócenie pełnych mocy produkcyjnych w rafinerii Mažeikių Nafta oraz istotne 

zwiększenie produkcji Grupy w zakresie najbardziej poszukiwanego na rynku produktu, ja kim 

jest olej napędowy, to najważniejsze powody do zadowolenia. 

list PREZEsa Z ARZądu PKN ORLEN sa 


11

W ubiegłym roku siedem rafinerii należących do Grupy ORLEN przerobiło 28 mln ton ropy 

naftowej. W rafineriach w Płocku i Możejkach przeprowadziliśmy testy przerobu rop alternatywnych 

w stosunku do REBCO. Dzięki temu zyskaliśmy pełną wiedzę na temat możliwo ści 

technologicznych w odniesieniu do dywersyfikacji źródeł surowca. Efekty naszych badań 

po kazały realną możliwość dywersyfikacji źródeł zaopatrzenia w surowiec, szczególnie przydatną 

w sytuacjach wymagających elastyczności przerobu przy zachowaniu jego ekonomiki, 

jak chociażby podczas długotrwałych remontów. 

Miniony rok przyniósł bardzo dobre efekty w segmencie detalicznym – nasza środkowoeu ropejska 

sieć stacji wypracowała ponad 12-procentowy wzrost sprzedaży w ujęciu ilościo wym. W tym 

czasie uruchomiliśmy 107 nowych stacji paliw, w tym 76 w systemie franczyzowym. Procesom 

modernizacji, rebrandingu oraz przebudowy poddaliśmy 225 stacji paliw. Konsekwent nie 

zarządzaliśmy kategoriami produktów i usług paliwowych, a także wprowadziliśmy na stacje 

ORLEN nową ofertę gastronomiczną STOP Cafe. 

Nasze wysiłki na rzecz zapewnienia najwyższego poziomu obsługi klientów oraz dalszego 

rozwoju usług i oferty pozapaliwowej stacji zostały przez konsumentów dostrzeżone, o czym 

świadczy między innymi fakt, iż już po raz siódmy z rzędu czytelnicy miesięcznika „Reade r’s 

Digest” uhonorowali stacje ORLEN tytułem Marki Godnej Zaufania w prestiżowych badaniach 

konsumenckich. Otrzymanie złotej statuetki Trusted Brand oznacza uzyskanie najwięk szej licz 

by spontanicznie oddanych głosów. W tegorocznym badaniu marka ORLEN zdobyła 47 procent 

poparcia, poprawiając swój ubiegłoroczny wynik wynoszący 45,7 procent poparcia. Tym 

samym po raz kolejny wyprzedziliśmy marki zachodnich koncernów paliwowych. Sieć stacji 



12

ORLEN zajęła także drugie miejsce w konkursie Mistrz Handlu i Usług Mastercard, którego 

celem jest zwrócenie uwagi na podnoszenie poziomu satysfakcji wśród klientów. 

Obydwie nagrody są dla nas nie tylko powodem do satysfakcji, ale przede wszystkim impulsem 

do konstruowania kolejnych ofert, które w jak największym stopniu, będą odpowiadały 

potrzebom naszych klientów w kolejnych latach. 

Na podkreślenie zasługują też rezultaty osiągnięte w obszarze sprzedaży hurtowej – w stosunku 

do 2007 roku sprzedaliśmy o 24 procent paliw więcej. Największą dynamikę po pytu 

od notowa liśmy w segmencie paliw lotniczych, których sprzedaż w 2008 roku o bli sko 54 procent 

prze kroczyła wolumen z roku poprzedniego. 

W segmencie chemicznym, tworzonym przez spółkę ANWIL SA, koncentrowaliśmy się na maksymalizacji 

sprzedaży produktów nawozowych, jednocześnie zwiększając wydajność linii 

tech nologicznych tej części produkcji. Zmodernizowaliśmy też linie produkcyjne w komplek sie 

PCW oraz wybudowaliśmy instalację tlenowni. 

Mając na względzie nadchodzące zmiany na światowym i krajowym rynku, w drugiej połowie 

minionego roku skoncentrowaliśmy się na przygotowaniu strategii Grupy, nadając jej kierunki 

adekwatne do realiów i wskazując najwłaściwsze, naszym zdaniem, rozwiązania operacyjne. 

Naszym zasadniczym celem jest wzmocnienie podstawowej działalności Grupy poprzez przeprowadzenie 

długofalowego procesu zmian na rzecz zwiększenia efektywności posiadanych 



13

aktywów dzięki restrukturyzacji, optymalizacji kosztów, zasadnych inwestycji, lepszego współdziałania 

poszczególnych segmentów. Za fundamenty rozwoju uznaliśmy segment rafineryj ny, 

petrochemiczny i detaliczny. 

Zadaniem ogłoszonej strategii jest także wzmocnienie i integra cja Koncernu, dzięki czemu, 

gdy koniunktura się poprawi, będziemy mogli wejść w kolejny etap dynamicznego rozwoju. 

W minionym roku działania podejmowane przez Koncern zostały docenione w wielu konkursach 

i rankingach, potwierdzając, iż jesteśmy wiarygodnym i odpowiedzialnym partne rem 

biz nesowym. PKN ORLEN został m.in. po raz drugi zwycięzcą Rankingu Najcenniejszych 

Pol skich Marek MARQA 2008, zajął pierwsze miejsce w zestawieniu „Lista 2000” przygotowanym 

przez dziennik Rzeczpospolita, a także otrzymał kolejny, już ósmy w swojej histo rii, 

Diament do Statuetki Lidera Polskiego Biznesu przyznawany przez Business Centre Club. 

Szanowni Państwo, 

oddając w Państwa ręce Raport Roczny, pragnę zwrócić uwagę na fakt, iż w tym roku mija 

10 lat od powołania, pod auspicjami Koncernu, jedynego polskiego profesjonalnego zespo łu 

rajdowego ORLEN Team. 

Niezaprzeczalne sukcesy naszych zawodników to efekt wielu lat wytężonego wysiłku 

i de terminacji sportowców w pokonywaniu słabości oraz przeciwności losu. ORLEN Team 

jest do skonałym zobrazowaniem determinacji naszej firmy, która – mimo niesprzyjających 

wa runków zewnętrznych – nie zbacza z drogi realizacji ambitnych celów. To dzięki poczuciu 



14

od powiedzialności każdego z Pracowników za ostateczny wynik Koncernu jesteśmy przygotowani 

do działania w różnym - także niesprzyjającym otoczeniu. Dlatego dziękuję wszyst kim 

człon kom naszej orlenowskiej społeczności za zaangażowanie i współpracę w ubiegłym roku, 

wierząc, że w 2009 roku wspólnie osiągniemy wyznaczone cele. 

Dziękuję Akcjonariuszom za zaufanie, a Członkom Rady Nadzorczej za ogromny wkład 

w realizację strategicznych celów. Wierzę, że nasza współpraca będzie się układać równie 

po myślnie, jak do tej pory, a konstruktywny dialog służyć będzie Grupie ORLEN i wszystkim 

jej interesariuszom. 

Jestem przekonany, że inwestycje poczynione w ubiegłych latach, konsekwencja w realizacji 

planowanych działań pozwolą nam umacniać pozycję i znaczenie PKN ORLEN dla Akcjonariuszy 

oraz gospoda rek krajów, w których jesteśmy obecni. 

Dariusz Jacek Krawiec 


Prezes Zarządu PKN ORLEN 


15

s t a r t 

00 : 00 : 00 

„Tuż przed startem zmieniła się pogoda. 

Musimy być tu przygotowani 

na różne warunki atmosferyczne. 

Zawody będą bardzo ciężkie i długie. 

Do rywalizacji zgłoszona jest czołówka 

zawodników światowego formatu, 

będzie więc spora konkurencja 

i wielu szybkich kierowców. 

Moim założeniem jest rywalizacja z nimi”. 


K I M J E S T E Ś M Y 

16

K IM J esteśMY 

Jesteśmy jedną z największych korporacji przemysłu naftowego w Europie Środkowo- Wschodniej. 

Zajmujemy się przerobem ropy naftowej na benzyny bezołowiowe, olej napędowy, olej opałowy, 

paliwo lotnicze, tworzywa sztuczne i wyroby petrochemiczne. 

Zarządzamy siedmioma rafineriami w Polsce, Czechach i na Litwie. Zintegrowany kompleks 

rafineryjno–petrochemiczny w Płocku zaliczany jest do najnowocześniejszych i najefektywniejszych 

tego typu obiektów w Europie. W 2008 r. łączny przerób ropy naftowej w Gru pie 

ORLEN przekroczył 28 mln ton. 

Posiadamy największą w Europie Centralnej sieć stacji paliw zlokalizowaną w Polsce, Niemczech, 

Czechach i na Litwie. Na stacjach oferujemy klientom produkty i usługi najwyższej 

ja kości. Zapleczem sieci detalicznej ORLENU jest efektywna infrastruktura logistyczna, składająca 

się z naziemnych i podziemnych baz magazynowych oraz sieci rurociągów dalekosiężnych. 

Na koniec 2008 r. liczba pracowników zatrudnionych w Grupie ORLEN wynosiła 22 958 (1) , 

z czego w PKN ORLEN pracowało 4 724, w Grupie Unipetrol – 4 647, w Grupie Mažeikių 

Naf ta – 3 517, a w ORLEN Deutschland – 108 osób. 

(1) 

W tym tekście „Grupa ORLEN” oznacza Spółkę oraz jej skonsolidowane podmioty zależne, nie obejmuje 

podmiotów stowarzyszonych. 

kim JESTEŚMY 


17

Nasza misja 

Dążąc do uzyskania pozycji regionalnego lidera, chcemy zapewnić naszym akcjonariuszom 

długofalowy wzrost wartości firmy poprzez oferowanie naszym klientom 

najwyższej jakości produktów i usług. 

Jako firma transparentna, wszelkie działania realizujemy z zachowaniem zasad ładu 

korporacyjnego i społecznej odpowiedzialności biznesu, troszcząc się o rozwój naszych 

pracowników i dbając o środowisko naturalne. 

Credo 

Zawsze, gdy nas potrzebujesz. 

kim JESTEŚMY 


18

Grupa PKN ORLEN na rynku kapitałowym 

Akcje PKN ORLEN notowane są na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie oraz w formie 

Globalnych Kwitów Depozytowych (GDR) na Londyńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. 

Obrót kwitami depozytowymi ma miejsce również w USA na pozagiełdowym ryn ku 

OTC. Akcje Koncernu notowane są na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych 

w Warszawie w systemie notowań ciągłych i wchodzą w skład indeksów największych spół ek 

WIG20 oraz WIG, a także indeksu branżowego WIG-paliwa. Kapitał akcyjny Spółki wynosi 

534 636 326,25 zł i dzieli się na 427 709 061 akcji zwykłych na okaziciela o wartości nominalnej: 

1,25 zł każda akcja. Depozytariuszem kwitów depozytowych spółki jest The Bank of 

New York Mellon. Jednostką transakcyjną na giełdzie londyńskiej jest 1 GDR, na który przypadają 

dwie akcje Koncernu. 

Na rynku kapitałowym obecna jest także jedna ze spółek zależnych PKN ORLEN, Unipe trol, 

której akcje notowane są na Giełdzie Papierów Wartościowych w Pradze oraz na rynku OTC 

(RM-SYSTÉM). Kapitał akcyjny spółki dzieli się na 181 334 764 akcji zwykłych o wartości 

nominalnej 100 CZK, z czego w obrocie znajduje się 67 110 726 ak cji. Na Giełdzie Papierów 

Wartościowych w Pradze notowane są także obligacje wyemitowane przez Unipetrol. 

W obrocie znajduje się 2 000 obligacji o łącznej wartości nominalnej 2 000 000 000 CZK. 

kim JESTEŚMY 

Data urodzenia: 22.06.1967 r. 

Miejsce urodzenia: Warszawa 

Wzrost: 176 cm 

Waga: 82 kg 

Hobby: sporty motorowe, wolny czas spędza 

najchętniej z żoną i dwójką dzieci. 

Największe sukcesy: Mistrz Świata FIM 2007 

i 2008 w Rajdach Terenowych w klasie 450 ccm. 


19

Struktura akcjonariatu PKN ORLEN 

na dzień 31 grudnia 2008 r. (%) (2) 

Nafta Polska SA 17,32 

72,48 

Pozostali 

Skarb Państwa 

10,20 

Marka ORLEN 

Marka ORLEN stała się synonimem światowej klasy produktów i ekspansywnego przedsiębiorstwa, 

firmy działającej zgodnie z zasadami społecznej odpowiedzialności bizne su, etyki 

i ładu korporacyjnego oraz pełnej transparentności. 

Obecnie marka ORLEN firmuje sieć stacji paliw w Polsce i na Litwie, produkty paliwowe, 

pe trochemiczne oraz płyny eksploatacyjne. Wizerunek marki buduje także zespół rajdo wy 

ORLEN Team reprezentujący firmę i kraj we wszystkich najważniejszych imprezach rajdowych 

organizowanych w Polsce i na świecie. Marka ORLEN to również działalność charytatywna 

Fundacji ORLEN DAR SERCA, która szczególną troską otacza Rodzinne Domy Dziecka. 

(2) 

W dniu 20 lutego 2009 roku PKN ORLEN otrzymał zawiadomienie, że ING OFE stał się posiadaczem 5,17% 

akcji Spółki. 

kim jesteśmy 




Waga: 76 kg 

Hobby: snowboard, windsurfing, sporty motorowe. 

Największe sukcesy: Mistrz Świata FIM w klasie over 

450 Rally Production w 2008 r., 

9. miejsce w Rajdzie Dakar 2003. 

Drużynowy Mistrz Świata w Rajdach Enduro w 1993 r. 


20

W rankingu najcenniejszych polskich marek MARQA już drugi raz z rzędu nasz korporacyjny 

brand uplasował się na pierwszej pozycji i został wyceniony na 2 869,1 mln zł. Odnotowaliśmy 

11-procentowy wzrost wartości marki w stosunku do 2007 r. 

W niezależnym rankingu reputacji marek w Polsce „PremiumBrand” marka ORLEN uzyskała 

tytuł Marki Wysokiej Reputacji w kategorii biznes. 

Również w ocenie kierowców, naszych klientów detalicznych, korporacyjna marka OR LEN 

pla suje się w czołów ce wiodących brandów na polskim rynku. Potwierdzają to wyniki badań, 

które wskazują na 100% wspomaganą znajomość marki ORLEN i 83% spontanicz ną znajomość 

(2) . Nieprzerwanie od 2002 r. (w 2008 r. już po raz siódmy), stacje paliw mar ki OR LEN 

otrzymują Złote Godło European Trusted Brands w badaniu konsumenckim przeprowadzanym 

w całej Europie przez magazyn „Reader’s Digest”. Tak stabilna pozycja marki świadczy 

o zaufaniu, jakim darzą nas klienci. 

Kolejnym potwierdzeniem wysokiej pozycji marki ORLEN na krajowym rynku jest tytuł 

Su perbrands Polska zdobyty po raz trzeci w największym badaniu opinii o markach w Polsce. 

Jest to dla nas tym większe wyróżnienie, że wybór respondentów swoim werdyktem potwierdziła 

Rada Marek, w której skład wchodzą czołowe postacie polskiego marketingu. 

kim JESTEŚMY 

(2) 

Źródło: badanie „Barometr Marki” przeprowadzone przez GfK Polonia w grudniu 2008 r. 



Hobby: skoki spadochronowe, 

nurkowanie, drifting, squash, wspinaczka. 

Największe sukcesy: Wicemistrz Świata FIM 

w klasie over 450 Rally Sport 2008. 


21

Prowadzone działania marketingowe umacniają wizerunek marki. Jednym z jego ambasadorów 

jest obecne w ofercie stacji ORLEN paliwo wzbogacone VERVA. VERVA jest najbardziej 

znaną marką w swojej kategorii (rozpoznawalność w grudniu 2008 r. wynosiła 71% (3) ), 

wy przedza w tym względzie takich konkurentów, jak V-Power czy Ultimate. 

W 2008 r. przeprowadziliśmy kampanię ekonomicznej marki BLISKA, komunikując dopasowanie 

oferty stacji paliw do potrzeb klienta. W efekcie kampanii wspomagana rozpoznawalność 

marki wzrosła z poziomu 40% do 64% (4) . 

Ład korporacyjny 

Jako Spółka publiczna przestrzegamy wszystkich zasad zalecanych do stosowania przez ko 

deks „Dobrych praktyk spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych”. Wśród 

dziewię ciu członków Rady Nadzorczej PKN ORLEN czterech jest niezależnych, dzięki czemu 

spełnione jest kryterium określone w zbiorze zasad dobrych praktyk. W ramach Rady Nadzorczej 

Koncernu działają cztery komitety: Audytowy, ds. Ładu Korporacyjnego, ds. Strategii i Rozwoju 

oraz ds. Nominacji i Wynagrodzeń. W skład każdego z komitetów wchodzi przy najmniej 

je den niezależny członek Rady Nadzorczej PKN ORLEN. 

(3) 

Źródło: badanie „Barometr Marki” przeprowadzone przez GfK Polonia w grudniu 2008 r. 

(4) 

Źródło: badanie „Barometr Marki” przeprowadzone przez GfK Polonia przed rozpoczęciem kampanii mar ki 

BLISKA (listopad 2007 r.) i rok po emisji reklamy (grudzień 2008 r.). 

kim JESTEŚMY 


Miejsce urodzenia: Olsztyn 


Waga: 89 kg 

Hobby: sporty motorowodne, motocykle. 

Największe sukcesy: Drugie miejsce 

w Pucharze Świata FIA w 2008 r. 

Zdobycie tytułu Mistrza Europy 1997. 


22

Podejmujemy szereg działań usprawniających komunikację z otoczeniem, stosując m.in. nowoczesne 

technologie komunikacji z przedstawicielami rynku kapitałowego. Organizujemy 

bezpośrednie transmisje internetowe z najważniejszych wydarzeń w Spółce. Na naszej stro nie 

internetowej zamieszczane są informacje potrzebne inwestorom i pozostałym interesariu szom 

rynku kapitałowego. 

Nasza dbałość o komunikację z uczestnikami rynku kapitałowego została doceniona przez 

kapitułę konkursu „The Best Annual Report 2007”, który organizowany jest przez Instytut Rachunkowości 

i Podatków (IRiP) we współpracy z „Dziennikiem Polska Europa Świat” oraz „The 

Wall Street Journal Polska”. Raport roczny PKN ORLEN już po raz trzeci znalazł się w gronie 

laureatów konkursu. Dzięki przejrzystości, dokładności i użyteczności zawartych w raporcie 

informacji, otrzymał trzecią nagrodę w kategorii „Przedsiębiorstwa”. Został także wyróżniony 

nagrodą specjalną przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych. 

Społeczna odpowiedzialność biznesu 

Społeczna odpowiedzialność biznesu jest istotna w zarządzaniu firmą, budowaniu relacji z interesariuszami, 

podejmowaniu działań uwzględniających efekty środowiskowe i społeczne. 

Kwestie etyki znalazły się w przyjętym przez nas w 2006 r. Kodeksie Etycznym, będącym 

zbiorem najważniejszych zasad i wartości, którymi powinna kierować się firma w relacjach 

z otoczeniem. Postanowienia ujęte w Kodeksie uwzględniamy we wszystkich wewnętrznych 

kim JESTEŚMY 


Miejsce urodzenia: Huy, Belgia 

Hobby: motoryzacja, rajdy samochodowe. 

Największe sukcesy: Drugie miejsce 

w Pucharze Świata FIA w 2008 r. 

oraz zdobycie tytułu Wicemistrza Świata 

juniorów (JWRC) w 2004 r. 


23

procedurach. Tworzymy i konsekwentnie wdrażamy dobre praktyki w kolejnych obszarach 

naszego działania. Od kilku lat wypracowywane przez nas praktyki przedstawiamy w raporcie 

wydawanym przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu. W 2008 r. zostały zaprezentowane 

dwie z nich: „Tworzenie/zachowanie miejsc pracy” oraz program „ORLEN. Bezpieczne Drogi”. 

W ramach programu „ORLEN. Bezpieczne Drogi” prowadzimy działania mające na celu edukację 

społeczeństwa w zakresie zasad bezpieczeństwa ruchu drogowego, ale przede wszyst kim 

inspirujemy, pomagamy w realizacji i nagradzamy najciekawsze inicjatywy. Zre alizowana 

w 2008 r. kolejna edycja programu przebiegała pod hasłem „Rodzice wzorem dla dziecka”. 

Odpowiedzialny biznes to także działanie na rzecz społeczności lokalnych, współpraca z organizacjami 

pozarządowymi i stowarzyszeniami. W 2008 r. aktywnie włączaliśmy się w licz ne 

lokalne przedsięwzięcia. Tradycyjnie już sponsorowaliśmy Międzynarodowy Turniej Teni sa Osób 

Niepełnosprawnych „ORLEN Polish Open” i Klub Sportowy Wisła Płock. Wsparliśmy finansowo 

remont Biblioteki im. Zielińskich Towarzystwa Naukowego Płockiego oraz renowa cję zabytkowych 

obiektów Opactwa Pobenedyktyńskiego w Płocku. Przez zainaugurowany w 2002 r., 

we współpracy z miastem Płock i Organizacją Narodów Zjednoczonych ds. Roz woju (UNDP), 

projekt partnerstwa międzysektorowego „Forum dla Płocka” wspieraliśmy innowacyjne pomysły 

i inicjatywy, służące rozwojowi miasta. 

kim JESTEŚMY 


24

Realizowane przez nas od wielu lat działania dobroczynne stanowią istotny element społecz nej 

odpowiedzialności Firmy. W 2008 r. wsparliśmy wiele wartościowych projektów z obsza ru 

edukacji, zdrowia i bezpieczeństwa. Działalność dobroczynną realizowaliśmy dwutorowo: 

bez pośrednio jako Koncern oraz za pośrednictwem Fundacji ORLEN DAR SERCA, której 

je steśmy jedynym fundatorem. 

Aktywnie wspieraliśmy inicjatywy związane z rozwojem kultury i zachowaniem dorobku kulturalnego, 

ochroną środowiska oraz sportem, zarówno profesjonalnym, jak i amatorskim. 

W 2008 r. kontynuowaliśmy współpracę z prestiżowymi instytucjami kulturalnymi, takimi 

jak: Filharmonia Narodowa czy Muzeum Narodowe w Warszawie. Promowaliśmy najważniejsze 

wydarzenia i projekty dotyczące motoryzacji. Wspólnie ze spółką ORLEN Oil objęli śmy 

spon soringiem 65.ORLEN Platinum Rajd Polski, największą i najbardziej prestiżową imprezę 

rajdo wą w Polsce. Od 10 lat jesteśmy sponsorem zespołu rajdowego ORLEN Team, pierwszego 

w Pol sce w pełni profesjonalnego zespołu rajdowego cross-country, który reprezentuje bar wy 

narodowe na arenach międzynarodowych, m.in. w Rajdzie Dakar. Start naszych zawodników 

w pełnym cyklu eliminacyjnym Mi strzostw i Pucharu Świata Cross-Country w sezonie 

2008 przyniósł motocyklistom Jackowi Czachorowi i Markowi Dąbrowskiemu tytuły Mi strzów 

Świa ta FIM, Jakubowi Przygońskiemu tytuł Wicemistrza Świata FIM. Natomiast nasza załoga 

samochodowa w składzie Krzysztof Hołowczyc i Jean-Marc Fortin zdobyła II miejsce 

w Pu charze Świata FIA rajdów terenowych. 

kim JESTEŚMY 


25

e t a p p i e r w s z y 

02 : 51 : 43 

„Nasze szanse na dobre miejsce 

w Dakarze rosną 

i nie jest to tylko kwestia 

naszych chęci, sprzętu 

czy możliwości zespołu. 

Ilu zawodników startuje – tylu 

na pewno pragnie wygrać. 

Ja też jestem wśród nich 

i chciałbym wygrać!” 


s T R A T E G i a G R u P Y O R L E N 

26

Str ateg i a g Ru py O RLEN 

W listopadzie 2008 r. przygotowaliśmy nową strategię Grupy ORLEN na lata 2009–2013. 

Im pulsem do sformułowania nowej strategii były istotne zmiany, jakie zachodzą w otoczeniu 

mikro- i makroekonomicznym oraz przede wszystkim potrzeba wzmocnienia pozycji 

Koncer nu dla dalszego dynamicznego rozwoju. 

W naszych działaniach będziemy koncentrować się na podstawowych obszarach działalno ści: 

rafinerii i w pełni zintegrowanej z nią działalności petrochemicznej oraz zarządzaniu największą 

w regionie siecią sprzedaży detalicznej. Koncentrując się na działalności podstawowej, 

pla nujemy także dezinwestycje w segmencie chemicznym i telekomunikacyjnym, uwalniają ce 

zaangażowany kapitał. Usprawniając podstawową działalność, nie zapominamy o rozwo ju – 

zamierzamy rozwijać działalność wydobywczą, a także wkroczyć w nowy obszar – segment 

energetyczny. 

Skuteczne działania wzmacniające efektywność pozwolą nam zająć dobrą pozycję do dalszego 

rozwoju. Do kluczowych działań będą również należeć: dalsza poprawa sprawności 

operacyjnej, integracja aktywów, wzmacnianie zarządzania segmentowego oraz wydłużenie 

łańcucha wartości. 

Str ategia GruPY ORLEN 


27

Podstawowe dane finansowe 

– zrównoważony rozwój przy bezpiecznych parametrach finansowych 

Główne cele finansowe w perspektywie 2013 r. przedstawiają się następująco: 

EBITDA (1) .............................................................................................................7,8 mld zł 

ROACE (2) .....................................................................................................................11% 

Nakłady inwestycyjne (CAPEX)..........................................................................12,6 mld zł 

Dźwignia finansowa (3) .......................................................................................30%–40% 

Polityka dywidendy ................................................................................. oparta na FCFE (4) 

Nakłady inwestycyjne PKN ORLEN w latach 2009–2013 zostały ustalone na poziomie 12,6 mld zł, 

w tym: rafineria 41%, petrochemia 39%, detal 11%, poszukiwanie i wydobycie 6% oraz 

funkcje wsparcia 3%. Pula środków inwestycyjnych do 2013 r. zawiera projekty związane 

z rozwojem (58%), jak również wynikające z rosnących wymagań regulacyjnych (6%) oraz 

koniecznych odtworzeń (36%). 

(1) 

EBITDA - zysk operacyjny przed opodatkowaniem i potrąceniem kosztów finansowych powiększony 

o amortyzację; dotyczy Grupy ORLEN, wycena zapasów wg metody LIFO. 

(2) 

ROACE - zysk operacyjny po opodatkowaniu / średni kapitał zaangażowany w okresie 

(kapitał własny + dług netto). 

(3) 

Dźwignia finansowa – dług netto / kapitał własny. 

(4) 

FCFE – Free Cash Flow to Equity (wolne przepływy pieniężne dla akcjonariuszy). 



28

CAPEX – średniorocznie (%) 

2,5 mld zł 

Detal 

11 

39 

Petrochemia 

Poszukiwanie 

i wydobycie 

6 

41 

Rafineria 

i marketing 

Funkcje 

wsparcia 

3 

Struktura CAPEX (%) 

(Wartość skumulowana w latach 2009–2013 na poziomie całej Grupy ORLEN) 

12,6 mld zł 

Odtworzenie 

36 

58 

6 

Rozwój 

Regulacja 

Jednym z podstawowych założeń finansowych strategii Koncernu jest osiągnięcie zysku 

operacyjnego przed amortyzacją (EBITDA), przy wycenie zapasów liczonych metodą LIFO, 

na pozio mie 7,8 mld zł w 2013 r. Wyznaczony cel finansowy nie uwzględnia dezinwestycji, 

po tencjalnych akwizycji oraz strategicznych partnerstw. Będziemy dążyć do konsekwentnego 

po większania zwrotu z zainwestowanego kapitału, który w 2013 r. ma osiągnąć 11%. 



29

Priorytetem Firmy jest utrzymywanie poziomu zadłużenia w przedziale 30% – 40% warto ści 

kapita łów własnych. W 2009 r. nastąpi przejściowy wzrost dźwigni finansowej związa ny 

z kontynuacją zaawansowanych projektów inwestycyjnych. Od 2010 r. można oczekiwać 

zwiększonych wolnych przepływów pieniężnych, które w kolejnych latach zmniejszą dźwi gnię 

fi nansową, umożliwiając dalszy dynamiczny rozwój Koncernu. 

EBITDA 

wg LIFO (mld zł) 

2011 r. 

7,0 

7,8 

2013 r. 

2007 r. 

3,7 

ROACE (%) 

11 

2013 r. 

2011 r. 

2007 r. 

9 

3 



30

Aby utrzymać ciągłość generowania środków finansowych oraz wspomagać zmniejszanie 

dźwigni finansowej, opieramy swoją politykę wypłaty dywidendy na współczynniku FCFE 

– minimum 50%. Sprzedaż aktywów niezwiązanych z działalnością podstawową Koncernu 

zdecydowanie zwiększy wolne przepływy pieniężne dla akcjonariuszy. 

Bezpieczeństwo finansowe, przy realizacji planów strategicznych, zapewni nam polityka uruchamiania 

projektów inwestycyjnych, przewidująca ich weryfikację pod kątem stopy zwro tu 

oraz priorytetyzację powiązaną z sytuacją rynkową. 

Produkcja rafineryjna 

W segmencie rafineryjnym jednym z naszych kluczowych działań będzie zwiększenie produkcji 

oleju napędowego oraz wsadu dla części petrochemicznej w połączeniu ze zwiększonym 

przerobem ropy. Uzysk najbardziej rentownych średnich destylatów w 2013 r. wzrośnie 

w porównaniu z 2007 r. o 6 p.p. do poziomu minimum 49%. W rezultacie produkcja ole ju 

napędowego wzrośnie o 44% i osiągnie 12,5 mln ton. 

W ekonomicznie uzasadnionych przypadkach rozważany będzie usługowy przerób ropy 

w wybranych rafineriach Grupy ORLEN. 

W latach 2009–2013 zrealizujemy program inwestycyjny zakładający wydatki na poziomie 

5,2 mld zł. Największe inwestycje w segmencie spowodują zwiększenie produkcji ole ju napędowego 

– m.in. instalacje hydroodsiarczania w Płocku i Mažeikių Nafta. Poprawę efektywności 

osiągniemy w oparciu o benchmarki Solomona: polepszenia indeksów energochłonności, 



31

pracochłonności i wykorzystania instalacji. Dzięki tym działaniom zysk operacyjny przed opodatkowaniem 

EBITDA z działalności rafineryjnej w 2013 r. ma osiągnąć poziom 4,5 mld zł. 

Logistyka 

Istotnym elementem wzmacniania naszej przewagi konkurencyjnej będzie dalszy rozwój lo gistyki. 

Do najważniejszych przedsięwzięć w tym obszarze należy projekt budowy rurocią gu produktowego 

z rafinerii w Możejkach do terminalu morskiego, co umożliwi zwiększenie wolumenów 

eksportowanych oraz obniżenie kosztów transportu. Nowe odcinki rurociągów produktowych 

powstaną także w Polsce pomiędzy Ostrowem Wielkopolskim a Wrocławiem oraz Boronowem 

a Trzebinią. Zakładamy także intensywniej wykorzystać potencjał istniejących i nowo budowanych 

kawern, które pozwolą lepiej zabezpieczyć potrzeby magazynowe oraz wykorzystać 

cykle koniunkturalne magazynowanych produktów. Będziemy kontynuować re strukturyzację 

sieci własnych baz magazynowych. 

Sprzedaż hurtowa 

Głównym celem segmentu sprzedaży hurtowej jest utrzymanie pozycji lidera w poszczególnych 

krajach. Założenia strategiczne dla tego segmentu koncentrują się na zwiększeniu 

EBITDA o 200 mln zł w 2013 r. głównie przez poprawę warunków handlowych. Jednym 

z ważniejszych elementów strategii dla segmentu jest sprzedaż ponad 1/3 wolumenu przez 

wła sną sieć detaliczną oraz zabezpieczenie i aktywne przejmowanie kanałów importowych. 



32

Sprzedaż detaliczna 

W przypadku sieci stacji paliw konsekwentnie będziemy kontynuować dotychczasową, skuteczną 

politykę dotyczącą marek oraz zwiększać efektywność sprzedaży na stację i marżę 

w sprzedaży pozapaliwowej. Nakłady na inwestycje w segment będą średniorocznie wynosiły 

300 mln zł, a łącznie – 1,4 mld zł w latach 2009–2013. Wpływ segmentu detaliczne go 

na EBIT DA w 2013 r. ma wynieść 1,2 mld zł. Kluczowym elementem strategii dla detalu bę dzie 

dalszy rebranding stacji oraz rozwój sieci franczyzowych. Do 2013 r. oczekujemy popra wy 

udziału wolumenu sprzedaży detalicznej na wszystkich rynkach macierzystych o 4 p.p. 

Petrochemia 

Sytuację PKN ORLEN w segmencie petrochemicznym będą determinowały inwestycje w nowe 

instalacje produkcyjne oraz prace nad dalszym wzrostem efektywności. Jej poprawa będzie 

możliwa dzię ki zmianie wskaźników oraz struktury uzysków (w odniesieniu do benchmarków 

Solomona i PTAI (5) ). Jedną z najważniejszych inwestycji będzie instalacja PX/ PTA, która zapew ni 

wzrost EBITDA do poziomu 2,7 mld zł w 2013 r. Na potrzeby petrochemii, w strategii założyliśmy 

nakłady inwestycyjne w wysokości 4,9 mld zł do 2013 r. Analiza sytuacji wskazała 

również na potrzebę działań dezinwestycyjnych. W związku z ograniczoną sy nergią z działalnością 

podstawową podjęliśmy decyzję o uwolnieniu kapitału zaangażowanego w instalacje 

PCW oraz nawozów sztucznych. 


(5) 

PTAI – Phillip Townsend Associates, Inc. 


33

Poszukiwanie i wydobycie 

Aby zapewnić Koncernowi najlepsze możliwe rozwiązania z zakresu polityki surowcowej, będziemy 

zawierać długoterminowe umowy na dostawę ropy naftowej, w tym o znacznym 

dys koncie, a zakupy krótkoterminowe zostaną ukierunkowane na czasowo niedowartościowane 

gatunki. Jednym z naszych podstawowych celów będzie zapewnienie co najmniej dwóch 

kierunków dostaw dla każdej rafinerii. Działania te zapewnią bezpieczeństwo i zoptymalizu ją 

strukturę dostaw. 

Projekty wydobywcze ukierunkowane będą głównie na już zidentyfikowane złoża w krajach 

o ustabilizowanej sytuacji oraz o akceptowalnym poziomie ryzyka. W tym segmencie planujemy 

na bieżąco analizować sytuację i wykorzystywać pojawiające się okazje inwestycyjne, 

a także, w miarę możliwości, zawierać partnerstwa strategiczne. Planujemy, że w 2013 r. 

wynik EBITDA segmentu osiągnie 182 mln zł. 

Energetyka 

Jednym z nowych elementów strategii jest segment energetyczny. W celu zapewnienia bezpieczeństwa 

energetycznego będziemy realizować organiczny wzrost głównie przez inwestycje 

w kogenerację oraz wzrost produkcji mediów na potrzeby poszczególnych zakładów 

pro dukcyjnych. Planowany jest również rozwój nieorganiczny w obrębie posiadanych technologii 

przy założeniu potencjalnej współpracy z partnerami branżowymi. 



34

e t a p d r u g i 

05 : 30 : 22 

„Jazda po wydmach wymaga 

niesamowitej koncentracji 

i nie wybacza najmniejszych błędów. 

Ze względu na specyfikę 

trasy biegnącej prawie w całości 

przez bezdroża i kopne wydmy, 

zawodnicy wolą startować 

z dalszych pozycji 

i jechać po śladach rywali”. 


s E G M E N T W Y d O BY W C Z Y 

35

SegMEnt w ydoby wc z y (u p STREAM) 

Zgodnie z ogłoszoną w listopadzie strategią Grupy ORLEN, planujemy kontynuację rozwoju 

działalności wydobywczej zapewniającej dostęp do własnego surowca, a co za tym idzie 

roz wój działalności handlowej ropą naftową, wzrost wartości firmy i wzmocnienie pozycji 

kon kurencyjnej. Poprzez poszukiwanie własnych źródeł ropy naftowej i gazu ziemne go konsekwentnie 

realizujemy politykę zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju. 

Powołana do tego celu w PKN ORLEN organizacja zajmująca się działalnością poszukiwawczowydobywczą 

jest zdolna do kompetentnej oceny projektów wydobywczych pod wzglę dem 

zarówno ich technicznego potencjału, jak i celowości planowanych akwizycji. Prowadzo ny 

na bieżąco monitoring rynku projektów wydobywczych na świecie umożliwia pełne rozeznanie 

pojawiających się możliwości akwizycyjnych. Utworzona i ciągle rozbudowywa na baza 

danych tych projektów pozwala na właściwe ich selekcjonowanie i dopasowanie do możliwości 

i potrzeb Koncernu. 

Głównymi zadaniami realizowanymi w 2008 r. w ramach rozwoju segmentu wydobywcze go były: 

• rozpoczęcie projektu poszukiwawczo-rozpoznawczego na szelfie Morza Bałtyckiego 

w łotewskiej strefie ekonomicznej; 

• realizacja projektu poszukiwawczo-wydobywczego w rejonie basenu lubelskiego; 

• przeprowadzenie studiów i analiz 79 projektów/aktywów poszukiwawczo-wydobywczych 

w różnych lokalizacjach geograficznych, z czego 6 poddaliśmy szczegółowej 

ana lizie due diligence; 

• przeprowadzenie pełnych analiz wybranych projektów zmierzających do zakupu aktywów 

wydobywczych lub akwizycji korporacyjnej poza granicami Polski; 

• nawiązanie współpracy z partnerami posiadającymi aktywa na terenie Polski. 

SEGMENT W YDOBY WCZY 


36

W trakcie realizacji są dwa istotne projekty, które będą kontynuowane w kolejnych latach: 

„Projekt poszukiwawczy w basenie lubelskim” i „Projekt na Morzu Bałtyckim”. 

Realizując „Projekt na Morzu Bałtyckim” (w kwietniu 2008 r.) przez założoną do tego celu 

w Holandii spółkę ORLEN International Exploration and Production Co. BV., nabyliśmy udziały 

w spółce posiadającej prawa do prowadzenia prac poszukiwawczo-wydobywczych zlokalizowanych 

w łotewskiej strefie szelfu Morza Bałtyckiego. W 2009 r. planujemy rozwój 

obec ności PKN ORLEN na szelfie Morza Bałtyckiego, kontynuację prac poszukiwawczych 

z reinterpretacją danych historycznych oraz zaplanowanie i realizację dodatkowej akwizycji 

danych sejsmicznych 2D/3D. 

Zakładamy, że realizacja założeń strategii w zakresie poszukiwań i wydobycia ropy naftowej 

i gazu ziemnego przyczyni się do zwiększenia stabilizacji poziomu marży Koncernu. Budowa nie 

zrównoważonego portfela aktywów wydobywczych pod względem stadium zaawansowania 

projektu, lokalizacji geograficznej i rodzaju surowca zapewni stabilny wzrost z akceptowanym 

poziomem ryzyka. Te zadania będziemy realizowali w oparciu o bliską współpracę z firmami 

prowadzącymi działalność w branży upstream. Dzięki współpracy z doświadczo nymi partnerami 

mamy możliwość udziału w projektach, zmierzających do zagospodarowania i wydoby cia 

węglowodorów, oraz bezpośredni dostęp do informacji na temat potencjalnych projektów 

upstream w rejonach działania partnerów. Celem takiej kooperacji jest również optymalizacja 

ryzyka prowadzenia działalności upstream, dzięki wzajemnemu wsparciu w wyborze, ocenie 

i realizacji projektów, dostępie do know-how partnera oraz wykwalifikowanej i doświadczonej 

kadrze. Opcja współpracy z partnerami zewnętrznymi umożliwia PKN ORLEN zrównoważony 

wzrost przy zoptymalizowanym poziomie ryzyka. 



37

Planowana struktura portfela aktywów wydobywczych (%) 

Projekty 

rozpoznawcze 

35 

50 

Projekty 

produkcyjne 

Projekty 

poszukiwawcze 

15 



38

e t a p t r z e c i 

12 : 01 : 57 

„Z każdym kolejnym kilometrem 

Afryka odkrywa swoje 

naturalne oblicze. 

Im bardziej na południe, 

tym gwałtowniej 

wzrasta temperatura. 

Piekło czeka jednak na zawodników 

w Libii, bo to właśnie tam 

jest prawdziwa pustynia”. 


s E G M E N T R A F i N E R YJ N Y 

39

SegMEnt R afinERyj ny 

W 2008 r. segment rafineryjny Grupy ORLEN tworzyły: rafineria w Płocku, aktywa produkcyjne 

Rafinerii Trzebinia SA i Rafinerii Nafty Jedlicze SA oraz ORLEN Asfalt Sp. z o.o., 

OR LEN Eko Sp. z o.o. (Polska), rafinerie Litvinov, Kralupy i Paramo a.s. (Republika Czeska), 

a tak że rafineria AB Mažeikių Nafta (Litwa). 

Przerób ropy naftowej 

W 2008 r. w 7 rafineriach Grupy ORLEN przerobiliśmy ponad 28 mln ton ropy, tj. o ok. 25,66% 

więcej niż w 2007 r. 

Przerób ropy naftowej Grupy ORLEN 

w poszczególnych krajach (mln ton) 

2007 2008 Dynamika 

Rafinerie w Polsce 13,65 14,53 6,4% 

Rafinerie w Czechach (1) 4,13 4,53 9,7% 

Rafineria na Litwie 4,74 9,24 94,94% 

RAZEM 22,52 28,3 25,66% 

(1) 

51% Litvinov (2,8 mt/r), 51% Kralupy (1,7 mt/r). 

SEGMENT R AFiNERYJNY 


40

Głównym motorem zwiększenia wielkości przerobu było przywrócenie pełnych zdolności 

produkcyjnych w rafinerii w Możejkach po awarii kolumny destylacji próżniowej w październiku 

2006 r. Największy wolumen ropy przerobiliśmy w rafineriach w Płocku (ok. 14,5 mln 

ton) oraz w Możejkach (ok. 9,2 mln ton). Produkcję we wszystkich rafineriach Grupy ORLEN 

prowadziliśmy, w zdecydowanej większości, w oparciu o rosyjską ropę REBCO, której udział 

w całkowitym przerobie stanowił 89%. Pozostałymi gatunkami ropy przerabianymi przez 

ra finerie były gatunki: Ekofisk, Forties, Gulfaks, Oseberg, Statfjord oraz Azeri Light. Polska 

ropa Dębno i Zielonogórska stanowiły ok. 2% ropy przerabianej w polskich rafineriach Grupy. 

Polska 

Produkcja paliw 

W styczniu 2008 r. w rafinerii w Płocku rozpoczęliśmy produkcję oleju napędowego z dodatkiem 

5% estru w ramach kontynuacji działań na rzecz spełnienia Narodowego Celu Wskaźnikowego 

w zakresie biopaliw. 

Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na wolumeny uzyskane w PKN ORLEN było uruchomienie 

w lutym 2008 r. instalacji hydrorafinacji frakcji oleju napędowego z instalacji Hy 

droodsiarczania Gudronu, dzięki której uzyskaliśmy możliwość zwiększonej produkcji gotowe go 

oleju napędowego wymiennie z olejem grzewczym Ekoterm Plus. 



41

Wielkość produkcji wybranych produktów rafineryjnych 

w latach 2007–2008 (Płock; tys. ton). 


Przerób ropy naftowej 13 646 14 218 4,2% 

Benzyny razem 2 610 2 800 7,3% 

Oleje napędowe razem 4 568 5 078 11,2% 

Olej grzewczy Ekoterm Plus 840 840 0,0% 

Paliwo lotnicze 355 418 17,8% 

Frakcja propano-butanowa 190 221 16,3% 

Paliwa ogółem 8 563 9 358 9,3% 

Uzysk paliw % 62,75 65,82 4,9 p.p. 

Uzysk produktów białych % 77,94 77,98 0,05 p.p. 



42

Inwestycje 

Kontynuowaliśmy prace związane z budową instalacji Hydroodsiarczania Olejów Napędowych 

VII o zdolności produkcyjnej 2,2 mln ton/rok. W efekcie uruchomienia nowego obiek tu 

z eksploatacji wyłączone zostaną dwie najstarsze jednostki HON. 

Równolegle realizowaliśmy budowę instalacji Wytwórni Wodoru II koniecznej do produkcji 

wodoru dla wszystkich nowych, rozbudowywanych i modernizowanych instalacji produkcyjnych 

zużywających wodór w celach konwersyjnych, odsiarczających oraz zmieniających 

struk turę łańcuchową związków chemicznych. Uruchomienie instalacji o wydajności 5 ton 

wodoru na godzinę planujemy w 2009 r. 

Na instalacji Reformingu V od marca 2008 r. realizujemy prace budowlane na węzłach usuwania 

chlorków i olefin z reformatu oraz rozdzielania reformatu na frakcje BT. Węzły zapewnią 

odpowiedniej jakości surowiec dla nowej instalacji Paraksylenu budowanej w Płoc ku w segmencie 

petrochemicznym. 

Rok 2008 był okresem licznych studiów porównawczych realizowanych w ramach projek tu 

poprawy efektywności produkcji NCM3 firmy Solomon Associates (Net Cash Margin Measurement, 

Management, Maximazation), którego celem jest zapewnienie korporacji stabil nej 

pozycji i podniesienie jej konkurencyjności na rynku europejskim. 



43


w latach 2007–2008 (Trzebinia; tys. ton) 


Przerób ropy 148,0 238,7 61,2% 

Razem produkcja 208,3 353,7 69,7% 

Dział komponowania paliw 153,5 242,2 57,8% 

Komponenty benzynowe 45,5 73,8 62,1% 

Oleje napędowe 7,3 8,1 11,1% 

Oleje opałowe 82,8 103,9 25,6% 

Pozostałe produkty 17,2 55,1 219,6% 

Gaz z przerobu ropy 677,0 1,2 85,0% 

Zakład produkcji biopaliw 54,9 111,5 103,1% 

Estry metylowe oleju rzepakowego 47,7 93,3 95,7% 

Gliceryna 6,0 12,0 99,5% 

Pozostałe 1,2 6,1 428,0% 



44

Podstawowy wpływ na zwiększenie przerobu ropy naftowej w Rafinerii Trzebinia SA mia ło 

rozszerzenie współpracy z dostawcą surowca wydobywanego z polskich złóż ropy naf towej – 

PGNiG Warszawa, co umożliwiło pozyskanie większego wolumenu ropy naftowej po chodzenia 

krajowego do przerobu w Rafinerii Trzebinia SA. Na realizację planów produk cyjnych miało 

również wpływ zwiększone zapotrzebowanie na benzynę do procesu pirolizy ze strony 

PKN ORLEN. 

W wyniku przerobu ropy naftowej w rafinerii w Trzebini uzyskujemy produkty stanowiące 

m.in. wsad do dalszych procesów rafineryjnych w Grupie ORLEN, frakcje benzynowe, 

frak cje olejów napędowych, jak również cenione na rynku oleje opałowe o zawartości siar ki 

poni żej 1%, stosowane jako paliwo w piecach przemysłowych, kotłach c.o. i piecach technologicznych, 

a w przypadku ciężkich olejów opałowych także jako paliwo do okrętowych 

wol noobrotowych silników tłokowych, parowych kotłów okrętowych oraz do rozruchu energetycznych 

kotłów przemysłowych. 

Inwestycje 

W 2008 r. zakończyliśmy projekt optymalizacji wydajności instalacji Biodiesla, mający na celu 

eliminację „wąskich gardeł” zdiagnozowanych podczas 4-letniej pracy instalacji. W efekcie 

skróceniu ulegną okresy przestojów technologicznych, związane z koniecznością czyszcze nia 

części aparatów i urządzeń. 



45


w latach 2007–2008 (Jedlicze; tys. ton). 


Przerób ropy naftowej 121,9 80,0 –34,4% 

Przerób olejów przepracowanych 31,6 33,3 5,4% 

Przerób innych surowców 57,9 71,0 22,6% 

Bazowe oleje smarowe 10,4 12,8 23,1% 

Pozostałe oleje opałowe 68,8 59,4 –13,6% 

Lekki olej opałowy 96,9 82,9 –14,4% 

Rozpuszczalniki 3,2 10,4 225,0% 

Produkcja łącznie 202,8 185,6 –8,5% 

Wskaźnik wykorzystania DRW 90,4% 59,3% –34,4% 

Niemal połowa ropy przerobionej w Rafinerii Nafty Jedlicze pochodziła ze złóż krajowych. 

Spadek wolumenu przerobu ropy o 42 tys. ton w porównaniu do 2007 r. spowodowany 

był czynnikami technicznymi i zakłóceniami w dostawach kolejowych ropy naftowej niskoparafinowej 

z Ukrainy oraz gwałtownym spadkiem notowań cen ropy w II półroczu 2008 r. 

Rafineria Nafty Jedlicze SA swoją produkcję opiera głównie na czterech grupach wyrobów, 

którymi są: oleje opałowe, oleje bazowe, rozpuszczalniki oraz benzyny specjalne. Najwięk szą 

grupą produktów uzyskiwanych w Rafinerii Nafty Jedlicze SA są oleje opałowe wykorzystywane 

do produkcji ciepła, w tym oleje opałowe ciężkie wykorzystywane m.in. przy produk cji 

mas bitumicznych. 



46

Drugą co do wielkości grupę produktów stanowią oleje bazowe pochodzące z regeneracji 

olejów przepracowanych. Głównymi odbiorcami olejów bazowych są krajowi i zagraniczni 

producenci olejów smarowych i smarów. 

Kolejną znaczącą grupą produktów są najwyższej jakości rozpuszczalniki postrzegane zarów no 

przez odbiorców w kraju, jak i za granicą, jako wyroby „przyjazne środowisku” ze względu 

na niską zawartość węglowodorów aromatycznych oraz siarki. Głównymi odbiorcami rozpuszczalników 

są firmy produkujące farby, lakiery, specjalistyczne rozpuszczalniki oraz kleje. 

Pozostałe produkty znajdują zastosowanie w branżach: chemicznej, metalowej, motoryzacyjnej 

oraz górniczej. 

Inwestycje 

Działania inwestycyjne w Rafinerii Nafty Jedlicze SA koncentrowaliśmy głównie na przygotowaniach 

do budowy in stalacji przystosowanej do przerobu ropy naftowej wydobywanej 

z 26 złóż lokalnych i wykorzystania jej przy produkcji surowca do rozpuszczalników i komponowania 

olejów opałowych. 



47

Czechy 

Wielkość produkcji wybranych produktów rafineryjnych Unipetrolu (2) 

w latach 2007–2008 (tys. ton) 



Benzyny razem 769 821 6,7% 

Oleje napędowe razem 1 592 1 910 19,9% 

Lekki olej opałowy 42,3 82 93,8% 

Paliwo lotnicze 74 91 22,9% 

Gaz płynny 124 151 21,7% 

Paliwa ogółem 2 601,3 3 055 17,44% 

Uzysk paliw % 62,9 67,4 7,2 p.p. 

Wskaźnik wykorzystania rafinerii % 75,2 81,7 8,64 p.p. 

(2) 

51% Litvinov (2,8 mt/r), 51% Kralupy (1,7 mt/r). 

W 2008 r. w czeskich rafineriach Grupy ORLEN (Litvinov i Kralupy) przerobiliśmy łącznie po nad 

4,5 mln ton ropy, tj. o 9,6% więcej niż w roku poprzednim. Wzrost przerobu surow ca był efektem 

pełnego i niezakłóconego funkcjonowania instalacji w Litvinovie. Utrzymują cy się bar dzo 

wysoki popyt na paliwa lotnicze w Czechach miał wyraźne odzwierciedlenie we wzro ście 

ich podaży. Pomimo blisko 23-procentowego wzrostu wolumenu produkcji w czeskich rafineriach 

Grupy OR LEN, ponad 50% paliwa lotniczego dostępnego na rynku pochodziło z importu. 



48

Spowolnienie krajowej konsumpcji paliw samochodowych w 2008 r. udało się nam zrekompensować 

zwiększonym eksportem, który w porównaniu do 2007 r. wzrósł o prawie 38%. 

Głównymi odbiorcami naszych produktów były firmy ze Słowacji, Polski, Austrii oraz Niemiec. 

Litwa 


w latach 2007–2008 (Mažeikų Nafta; tys. ton) 



Inne wsady 1 075 338 –68,6% 

Wsady razem 5 816 9 579 64,7% 

Benzyny razem 1 672 2 827 69,0% 

Oleje napędowe 1 869 3 197 71,0% 

Lekki olej opałowy 9 7 –22,2% 

Paliwo JET 151 483 219,9% 

LPG 285 396 38,9% 

Paliwa razem 3 987 6 910 73,3% 

Uzysk paliw % 68,6 72,0 4,9 p.p. 

Uzysk produktów białych % 68,6 72,0 4,9 p.p. 

Wskaźnik wykorzystania rafinerii % 53,4 90,4 69,3 p.p. 



49

Największy wpływ na całkowity wzrost produkcji paliw miało przywrócenie pełnych zdolności 

przerobowych rafinerii w Możejkach po uruchomieniu w styczniu 2008 r. kolumny desty lacji próżniowej 

i włączeniu jej w cały łańcuch produkcyjny do pozostałych urządzeń rafine rii. Po zwoliło 

to na przywrócenie mocy przerobowych i istotnie zwiększyło uzysk produktów bia łych. Dzięki 

wyjątkowo korzystnym marżom na paliwa lotnicze istotnie zwiększy liśmy produkcję paliwa JET. 

Inwestycje 

Najważniejszym zadaniem inwestycyjnym zrealizowanym w 2008 r. w rafinerii na Litwie było 

przywrócenie zdolności przerobowych i produkcyjnych do stanu sprzed pożaru w 2006 r. 

Równolegle kontynuowaliśmy prace związane z budową nowej wytwórni wodoru oraz wymianą 

reaktorów na dwóch instalacjach hydroodsiarczania olejów napędowych. Pierwszą 

mo dernizację instalacji HON połączoną z wymianą reaktora zrealizowaliśmy w grudniu 2008 r. 

Celem instalacji wodoru jest zapewnienie odpowiedniej ilości wodoru dla drugiej zmodernizowanej 

instalacji HON uruchomionej w marcu 2009 r. Całkowity koszt mo dernizacji oby dwu 

jednostek HON szacowany jest na ok. 100 mln USD. 



50

Asfalty 

Polska 

Wielkość produkcji w ORLEN Asfalt Sp. z o.o. 

w latach 2007–2008 (tony) 

2007 2008 Zmiana 

Asfalty drogowe 676 547 692 363 2,34% 

Asfalty przemysłowe 30 735 17 066 –44,47% 

Specyfiki 446 375 –15,92% 

RAZEM 707 728 709 803 0,29% 

W 2008 r. wzrosła sprzedaż asfaltów w kraju o 9%; sprzedaż eksportowa zmalała ilościo wo, 

natomiast rentowność eksportu w relacji do 2007 r. była wyższa. Niezrealizowane ilo ści eksportowe 

umożliwiły wzrost sprzedaży sezonowej w kraju. 

Wielkość sprzedaży produktów ORLEN Asfalt Sp. z o.o. 


2007 2008 Zmiana 

Asfalty drogowe 670 958,06 695 482,56 3,65% 

w tym eksport 132 973,78 109 556,54 –17,61% 

Asfalty przemysłowe 30 356,15 16 906,72 –44,30% 

Asfalty ogółem 701 314,21 712 389,28 1,57% 

w tym eksport 132 973,78 109 556,54 –17,61% 



51

Udziały ORLEN Asfalt w poszczególnych segmentach rynku w 2008 r. kształtowały się na poziomie 

roku poprzedniego i wynosiły pomiędzy 37% a 52%. 

Udziały w krajowym rynku asfaltów w 2008 r. (%)* 

1,35 mln t 

Lotos Asfalt 43,20 

44,24 

ORLEN Asfalt 

Import 

12,56 

* 

Wielkość importu w rynku krajowym pomniejszona o 22,6 tys. ton (szacowany reeksport + import ORLEN Asfalt). 

Struktura geograficzna eksportu ORLEN Asfalt Sp. z o.o. w 2008 r. (%) 

6,06 4,64 

Holandia 

Węgry 

8,08 

4,40 

Austria 

Słowacja 

9,93 

3,84 

Niemcy 

Litwa 

29,21 

Rumunia 

Ukraina 3,28 

30,37 

0,18 

Czechy 

Chorwacja 



52

Czechy 

Wielkość produkcji* asfaltów w zakładach Uniraf; Litvinov 




* Całość produkcji kierowana jest do Paramo a.s. 

Wielkość produkcji asfaltów w Paramo a.s. 




Asfalty modyfikowane 4 000 8 500 112,5% 

Asfalty przemysłowe 48 000 39 000 –18,7% 

Pozostałe 1 000 500 –50% 

RAZEM 127 000 127 000 0,0% 



53

Wielkość sprzedaży asfaltów w Paramo a.s. 



Asfalty drogowe 220,000 203,000 –7,7% 

Asfalty modyfikowane 4,000 8,500 112,5% 

Asfalty przemysłowe 48,000 39,000 –18,7% 

Pozostałe 1,000 500 –50% 

RAZEM 273,000 251,000 –8% 

Spadek sprzedaży asfaltów drogowych w Paramo wynikał głównie z przejścia jednego z głównych 

klientów, jakim jest BHG CZ, do portfela obsługiwanego bezpośrednio przez PKN OR LEN. 

Zmniejszone zapotrzebowanie na asfalty przemysłowe wynikało z przesunięcia popy tu na as falty 

modyfikowane. W 2008 r. ponad 100 tys. ton produktów wyeksportowaliśmy m.in. na Węgry, 

do Rumunii, Chorwacji, Danii oraz Francji. 



54

Litwa 

Wielkość produkcji asfaltów w AB Mažeikių Nafta 



Asfalty drogowe 94 357 140 084 48% 

Lepiki dachowe 312 9 376 2 905% 

Wzrost wielkość produkcji i sprzedaży asfaltów z instalacji na Litwie była wynikiem przywrócenia 

pełnych zdolności przerobowych rafinerii w Możejkach po uruchomieniu kolumny de stylacji 

próżniowej i podłączeniu jej do pozostałych urządzeń rafinerii. 

Całkowita sprzedaż asfaltów zrealizowana przez Mažeikių Nafta w 2008 r. była o 51,2% 

większa niż w roku ubiegłym. Blisko 70 tys. ton produktów ulokowaliśmy na rynkach 

za granicznych, w tym w przeważającej większości na Łotwie i w Estonii. 

Struktura sprzedaży asfaltów przez AB Mažeikių Nafta w 2008 r. (%) 

23 

Łotwa 

Estonia 

23 

53 

Litwa 

Polska 

1 



55

e t a p 

c z w a r t y 

18 : 27 : 50 

„Odcinek szedł poza szlakami. 

Cały czas jechaliśmy po wydmach. 

Podjazdy, zjazdy i praktycznie 

non stop na drugim biegu. 

Było to dość mozolne i męczące. 

Jechałem pierwszy, było to bardzo 

trudne. Nie wiedziałem, czy wydma 

była ostra czy bardziej płaska”. 


L O G i s T Y K A 

56

logist yk a 

Grupa ORLEN do sprawnego i efektywnego przepływu surowców oraz wyrobów gotowych 

wykorzystuje infrastrukturę, w skład której wchodzą: naziemne i podziemne bazy magazynowe, 

lądowe i morskie bazy przeładunkowe, sieć przesyłowych rurociągów surowcowo-produktowych 

oraz transport samochodowy i kolejowy. 

Najistotniejszym wydarzeniem w obszarze logistyki w 2008 r. było przyjęcie planu wdrażania 

strategii logistyki dla Grupy Kapitałowej, co przełożyło się na implementację szeregu dzia łań 

o charakterze restrukturyzacyjnym, optymalizacyjnym i strategicznym, doprowadzając do uruchomienia 

z dniem 01.10.2008 r. nowej struktury organizacyjnej i funkcjonalnej obszaru. 

W Polsce przeprowadziliśmy analizę funkcjonalną logistyki i dokonaliśmy restrukturyzacji i re 

organizacji zatrudnienia w centrali oraz zlikwidowaliśmy działalność struktur regionalnych. 

Do prowadziliśmy również do renegocjacji umów na świadczenie usług transportu kolejowe go 

i drogowego oraz podpisaliśmy list intencyjny z PERN „Przyjaźń” SA dotyczący budowy ru 

rociągu produktowego, w celu optymalizacji kosztów i zwiększenia bezpieczeństwa obsłu gi 

rynku południowej Polski. 

Służby logistyczne Mažeikių Nafta zainicjowały trudny proces renegocjacji zapisów wielolet niej 

umowy ze spółką państwową Koleje Litewskie, co skutkować będzie znacznym obniżeniem 

stawek i uzyskaniem korzystnych relacji przewozowych. 

logisT YK A 


57

Zapasy obowiązkowe 

Zapasy obowiązkowe ropy naftowej w 2008 r. magazynowaliśmy w Zakładzie Produkcyjnym 

w Płocku, w podziemnych magazynach IKS „Solino” SA oraz w rafinerii w Możejkach. 

Pa liwa gotowe przechowywaliśmy w 23 lokalizacjach w Polsce oraz w jednym z wynajmowanych 

ter minali na Litwie. 

W Czechach, zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem, zapasy obowiązkowe przechowywane 

są przez wybraną do tego celu agencję rządową. 

Polska 

Rok 2008 był ostatnim okresem przeznaczonym na realizację wymagań znowelizowanej ustawy 

o zapasach obowiązkowych w zakresie zabezpieczenia przyrostów stanów zapasów ropy naftowej 

i paliw płynnych do docelowej wielkości odpowiadającej 76-krotności dziennego im portu 

ropy naftowej netto. Ponadto, na początku 2008 r., musieliśmy zrealizo wać do datkowe przyrosty 

stanów zapasów ropy naftowej z tytułu dostosowania do wymagań Międzynarodowej 

Agencji Energii, przedmiotem których była zmiana metodologii wyliczania wielkości zapasu. 

Grupa ORLEN utrzymywała w 2008 r. zapasy obowiązkowe na poziomie 76 dni w Zakładzie 

Produkcyjnym w Płocku, w podziemnych magazynach IKS „Solino” SA oraz w 23 ba zach 

magazynowych w całej Polsce. Utrzymanie zapasu na poziomie 14 dni pozostało w gestii 

Agen cji Rezerw Materiałowych. 

logisT YK A 


58

Czechy 

Zapasy obowiązkowe paliw i ropy naftowej, zgodnie z ustawodawstwem Republiki Czeskiej, 

utrzymywane są przez dedykowaną do tych celów agencję rządową. 

Litwa 

Na koniec 2008 r. poziom zapasów obowiązkowych utrzymywanych przez AB Mažeikių Naf ta 

osiągnął 41,5 dnia, co stanowiło połowę całości zapasów rocznych. Drugie tyle utrzymywa ne 

było przez Państwową Agencję Utrzymywania Zapasów, finansowaną z budżetu państwa. 

Do końca 2009 r. AB Mažeikių Nafta zobligowana jest do osiągnięcia poziomu 60-dniowych 

zapasów, podczas gdy Litewska Agencja Państwowa obniży poziom zapasów do 30 dni. 

Zapasy ropy utrzymywaliśmy w rafinerii w Możejkach, natomiast zapasy produktów gotowych 

– w dwóch wynajmowanych terminalach na Litwie. 

logisT YK A 


59

Rurociągi 

W 2008 r. Grupa ORLEN w Polsce, Czechach i na Litwe do przesyłu surowcowo-produktowego 

wykorzystywała sieć rurociągów własnych i dzierżawionych o łącznej długości po nad 

2 tys. km. 

Polska 

Nasza logistyka w 2008 r. korzystała z 274 km rurociągów własnych oraz 570 km ru rociągów 

produktowych należących do państwowego operatora PERN „Przyjaźń” SA. 

Podpisaliśmy z PERN „Przyjaźń” SA list intencyjny, przedmiotem którego jest budowa dodatkowego 

odcinka rurociągu Płock-Koluszki-Boronów, co przyniesie nam wymierne korzy ści. 

Utrzymamy przewagę kosztową przesyłu paliw za pomocą rurociągów nad transportem 

ko lejowym oraz uzyskamy gwarancję bezpieczeństwa zaopatrzenia rynku południowej Polski. 

Udział paliw wysłanych z płockiej rafinerii za pośrednictwem rurociągów wynosił 64% łącznej 

sumy transportu paliw gotowych. 

logisT YK A 


60

Infrastruktura logistyczna PKN ORLEN 

Litwa 

S³awno 

Gdañsk 

Rosja 

Niemcy 

Ruroci¹g 

„Przyjaźñ” 

Świnoujście 

Szczecin 

Czechy 

Nowa Sól 

Rejowiec 

Boles³awiec 

Zak³ad Produkcyjny w P³ocku 

Bazy Magazynowe PKN ORLEN – 13 

Bazy Naftobaz – 5 

Bazy ROR – 4 

IKS „Solino” SA 

IVG Radzionków 

Ruroci¹gi surowcowe PERN „Przyjaźñ” SA 

Ruroci¹gi produktowe PERN „Przyjaźñ” SA 

Ruroci¹gi PKN ORLEN 

Nowa Wieś 

Wielka 

Wroc³aw 

IKS 

Solino 

Ostrów Wlkp. 

Ruroci¹g 

Pomorski 

Boronów 

PKN ORLEN 

IVG Radzionków 

Rafineria Trzebinia 

Olszanica 

Mościska 

Koluszki 

S³owacja 

Gutkowo 

Emilianów 

¯urawica 

Sokó³ka 

Lublin 

Wide³ka 

Niemce 

Bia³oruś 

Ruroci¹g 

„Przyjaźñ” 

Ukraina 

logisT YK A 


61

Struktura wysyłek paliw płynnych z Płocka wg rodzajów transportu w 2008 r. (%) 

Kolej 

29,1 

64,0 

Rurociąg 

Autocysterny 

6,9 

Czechy 

Podobnie jak w latach poprzednich, także w 2008 r. Grupa Unipetrol korzystała z 1 100 km 

ruro ciągów należących do państwowego operatora CEPRO. Udział transportu rurociągowe go 

w struk turze ekspedycji paliw w Czechach w 2008 r., podobnie jak w roku poprzednim, 

wyniósł 40%. 

Litwa 

Rurociąg przesyłowy „Przyjaźń”, którym do lipca 2006 r. dostarczano ropę do rafinerii Mažeikių 

Nafta, pozostaje nieczynny. Mažeikių Nafta w 2008 r. wykorzystywała eksploatowany odcinek 

rurociągu produktowego z Białorusi do Ventspills na Łotwie, którym transportowany był olej 

napędowy z rafinerii białoruskich. 

logisT YK A 


62

Sieć dystrybucji paliw w Czechach 

Litvinov 

Roudnice 

Cerekvice 

Polska 

Niemcy 

Hajek 

Tresmona 

Mstetice 

Kralupy 

Potehy Pardubice 

Czechy 

Sedlinice (w budowie) 

Slapanov 

Loukov 

Plesovec 

Belcice 

Velka Bites 

Smyslov 

Strelice 

Rafinerie CRaf 

Bazy magazynowe Cepro – poj. 280 000 m 3 

Ruroci¹gi surowcowe Mero 

Ruroci¹gi produktowe Cepro – ok. 1 000 km 

Vcelna 

Austria 

Klobouky 

Bratyslava 

S³owacja 

Sieć rurociągów na Litwie 

Ventspils Terminal 

Džūkste 

£otwa 

Rafineria w Mo¿ejkach 

z Yaroslavla 

Būtingė Terminal 

Biržai 

Pump 

Station 

Ilūkste 

Polotsk 

z Samary 

Ruroci¹gi surowcowe 

Ruroci¹gi produktowe 

Rosja 

Litwa 

Bia³oruś 

logisT YK A 

Polska 


63

Bazy magazynowe 

Jako Grupa ORLEN korzystaliśmy z 29 baz magazynowych w Polsce i na Litwie, w tym 

z własnych Terminali Paliw oraz z baz podmiotów trzecich. W Czechach wykorzystywaliśmy 

ma gazyny państwowego operatora CEPRO oraz 3 wynajmowane bazy. 

Polska 

Na potrzeby operacyjne w zakresie przyjęcia, magazynowania, wydania i przeładunku 

paliw, logistyka Grupy ORLEN w 2008 r. na terenie Polski wykorzystywała łącznie 25 obiektów 

(własne Terminale Paliw i bazy podmiotów trzecich). 

Pojemności magazynowe dla produktów gotowych w IKS „Solino” SA na koniec 2008 r. 

sta nowiły ok. 1,1 mln m 3 . Spółka dysponowała również możliwością magazynowania 

3,5 mln ton ropy naftowej. 

Czechy 

W 2008 r. Grupa Unipetrol na terytorium Czech korzystała z baz w sieci magazynowo-dystrybucyjnej 

państwowego operatora CEPRO oraz z 3 baz magazynowych wynajmowa nych 

od podmiotów trzecich. 

Litwa 

Na terytorium Litwy na potrzeby AB Mažeikių Nafta w roku ubiegłym korzystaliśmy z 4 terminali 

magazynowych i przeładunkowych. 

logisT YK A 


64

Przewozy kolejowe 

W 2008 r. przewozy kolejowe produktów w Polsce, Czechach i na Litwie wyniosły 17,9 mln 

ton i były o 5,6 mln ton – tj. ponad 45% - większe w porównaniu do analogicznego okresu 

roku poprzedniego. 

Polska 

PKN ORLEN przewiózł koleją ok. 6,1 mln ton produktów, w tym 4,6 mln ton paliw silnikowych. 

Ilość paliw przewiezionych transportem kolejowym realizowanym w oparciu o licencję 

posiadaną przez PKN ORLEN wyniosła w 2008 r. 2,5 mln ton, tj. o ok. 0,38 mln ton wię cej 

niż w 2007 r. Udział przewozów własnych Koncernu w ekspedycji koleją osiągnął wielkość 

41%, tj. o 1 p.p. więcej niż w roku poprzednim, natomiast procentowy udział transportu 

pa liw z płockiej rafinerii za pośrednictwem kolei wynosił 29,1% łącznej sumy transportu 

paliw gotowych. 

Czechy 

Łączny wolumen przewozów kolejowych w Czechach wyniósł ok. 3,3 mln ton, co dało 

wzrost o 10% w stosunku do 2007 r. Wolumen produktów przewiezionych przez spółkę 

kolejową Unipetrol Doprava wyniósł 1,8 mln ton, natomiast transportem zleconym podmiotom 

ze wnętrznym – ok. 1,5 mln ton. 

logisT YK A 


65

Litwa 

Łączny wolumen przewozów kolejowych wyniósł ok. 7,9 mln ton, z czego 6 mln ton sta nowił 

transport paliw silnikowych. Znaczący, ponaddwukrotny wzrost przewozów kolejowych w stosunku 

do roku poprzedniego związany był z przywróceniem mocy produkcyjnych ra finerii 

Mažeikių Nafta po zakończonym remoncie kompleksowym. 

Transport kolejowy z racji specyfiki rynku litewskiego był zlecany monopoliście – spółce państwowej 

Koleje Litewskie, z którym w 2008 r. prowadziliśmy rozmowy w celu renegocjacji 

warunków współpracy i uzgodnienia poziomu taryf kolejowych. 

Transport samochodowy 

Obsługą dostaw paliw do naszych stacji na terytorium Polski w 2008 r. zajmowała się jed na 

ze spółek z Grupy ORLEN, tj. ORLEN Transport SA. 

W Czechach transport paliw do stacji Benzina realizowaliśmy przez spółkę Grupy Unipe trol 

– Petrotrans. 

Na Litwie realizację dostaw paliw do stacji ORLEN Lietuva zlecaliśmy jednej spółce zewnętrznej 

wybranej w przeprowadzonym w 2007 r. przetargu. Transport paliwa lotniczego JET A-1 

do odbiorców na terenie Litwy i Łotwy odbywał się środkami własnymi Mažeikių Nafta. 

logisT YK A 


66

Przeładunek morski 

Łącznie w 2008 r. w Polsce i na Litwie przeładowaliśmy ok. 6 mln ton produktów, czyli prawie 

o połowę więcej niż w 2007 r. 

Polska 

Logistycznie wykorzystywaliśmy porty morskie w Gdyni i Świnoujściu, w których przeładowano 

ok. 1 mln ton produktów, głównie ciężki olej opałowy przeznaczony na eksport 

(0,57 mln ton). 

Litwa 

Wolumen produktów Mažeikių Nafta przeładowanych w portach morskich wyniósł w 2008 r. 

ok. 5 mln ton. Wzrost o 3 mln ton w porównaniu z 2007 r. był efektem odzyskania zdolności 

produkcji po odbudowie kolumny próżniowej w rafinerii w Możejkach. 

Jesteśmy zainteresowani zakupem portu przeładunkowego na terenie Litwy w celu zapewnienia 

optymalnego kosztowo eksportu produktów Mažeikių Nafta lub nawiązaniem współ pracy 

z innymi portami bałtyckimi przy jednoczesnym wykorzystaniu infrastruktury logistycz nej 

Gru py ORLEN. 

logisT YK A 


67

Inwestycje 

W 2009 r. w obszarze logistyki będziemy kontynuować wdrażanie rozwiązań i wytycz nych 

przyjętych w „Strategii logistyki dla Grupy Kapitałowej ORLEN”, które mają na celu: 

• zrealizowanie III etapu restrukturyzacji obszaru przez znaczną optymalizację zatrudnie nia 

i zwiększenie automatyzacji procesów w Terminalach Paliw, który przełoży się na wzrost 

efektywności kosztowej logistyki. Na bieżąco redefiniowane będą obszary or ganizacji 

i zarządzania logistyką celem dostosowania do zmieniających się uwarunko wań 

zewnętrznych i wewnętrznych; 

• zrealizowanie projektu „Samoobsługa”, którego przedmiotem jest znaczące zwiększenie 

automatyzacji obsługi operacji we wspomnianych Terminalach Paliw; 

• rozpoczęcie wdrażania opracowywanej „Strategii kawernowej”, w szczególności 

w odniesieniu do zainicjowania długofalowych działań dla trwałego zwiększenia 

operacyjno ści i bezpieczeństwa eksploatacji istniejących podziemnych magazynów 

ropy i paliw IKS „So lino” SA oraz ewentualnej budowy nowego podziemnego magazynu 

węglowodorów. 

W 2009 r. planujemy uruchomienie projektu budowy rurociągu produktowego łączącego 

rafinerię w Możejkach z wybranym portem bałtyckim. 

Jesteśmy w trakcie budowy kolejnego, własnego odcinka przesyłowego o długości 105 km 

na trasie Ostrów Wielkopolski – Wrocław. 

logisT YK A 


68

e t a p 

p i ą t y 

22 : 16 : 00 

„Każdy kraj ma swoje tajniki 

i będę musiał się ich 

od początku nauczyć. 

Rajdy wymagają ode mnie 

dużego skupienia, 

to dobrze, bo stres powoduje 

przyrost adrenaliny, 

a z drugiej strony sprawia, 

że bardziej uważam”. 


s E G M E N T h u R T O W Y 

69

SEGMEnt HURtow y 

W 2008 r. Grupa ORLEN prowadziła hurtową sprzedaż paliw i produktów pozapaliwowych 

na terenie Polski, Republiki Czeskiej, Niemiec, Słowacji oraz Litwy. Podmiotami wchodzącymi 

w skład segmentu hurtowego Grupy były jednostki sprzedaży hurtowej PKN ORLEN, 5 Regionalnych 

Operatorów Rynku, Petrolot Sp. z o.o., ORLEN Gaz Sp. z o.o. (Polska), Uniraf Slova kia 

(Słowacja), Uni petrol BUI (Czechy), Mažeikių Nafta (Litwa, Ukraina, Polska, sprzedaż morska) 

oraz Mažeikių Nafta Trading House (Łotwa, Estonia). 

Grupa ORLEN – paliwa 

Całkowity wolumen paliw sprzedanych przez Grupę ORLEN w 2008 r. był o blisko 23% 

(tj. 3,1 mln ton) większy niż rok wcześniej. Ponad połowę oferowanych przez nas paliw stanowiły 

oleje napędowe, których sprzedaż w porównaniu z 2007 r. wzrosła o ok. 24%. Największą 

dynamikę popytu odnotowaliśmy w segmencie paliw lotniczych, których sprzedaż 

w 2008 r. o blisko 54% przekroczyła wolumen z roku poprzedniego. 

Segment huRTOW Y 


70

Wielkość sprzedaży paliw Grupy ORLEN na rynkach macierzystych 


2007 2008 

Polska Czechy Litwa stałe pozo - 

pozo - 

(1) RAZEM Polska Czechy Litwa stałe (1) 

RAZEM Zmiana 

Benzyny 1 550 646 1 768 209 4 173 1 624 545 2 801 195 5 165 24% 

Oleje napędowe 3 441 1 175 1 977 320 6 914 3 943 1 088 3 160 370 8 561 24% 

Olej opałowy lekki 943 19 9 207 1 177 921 25 8 286 1 240 5% 

JET A-1 408 80 195 – 683 482 88 480 – 1 050 54% 

LPG 240 86 141 – 467 263 98 187 – 547 17% 

RAZEM 6 582 2 006 4 090 736 13 414 7 233 1 844 6 636 851 16 564 23% 

(1) 

Sprzedaż hurtowa na Słowacji i w Niemczech. 

Największy wpływ na wzrost wolumenu sprzedaży paliw miało przywrócenie pełnych mocy 

produkcyjnych w Mažeikių Nafta. W wyniku zakończenia remontu Instalacji Destylacji Próżniowej 

wolumen sprzedaży paliw pochodzących z Litewskiej Rafinerii wzrósł o blisko 2,5 mln ton 

w porównaniu do 2007 r. 

Wysoką dynamikę wzrostu sprzedaży produktów rafineryjnych w Polsce osiągnęliśmy głów nie 

dzięki realizacji wyższej sprzedaży w grupie klientów sieciowych i podstawowych oraz wzrostowi 

sprzedaży do klientów kluczowych, czyli koncernów polskich oraz zagranicznych. Dynamika 

sprzedaży w 2008 r. była znacznie wyższa niż dynamika konsumpcji. Pozytywnie wpły nęły 

na sprzedaż okresowe promocje w bazach magazynowych, które polegały na ob niżeniu ceny 

SPOT o wartość promocji dla wybranych produktów. 

SEGMENT huRTOW Y 


71

Około 16-procentowy spadek wolumenu sprzedaży paliw, jaki odnotowaliśmy na rynku 

cze skim, związany był ze stagnacją konsumpcji oleju napędowego w 2008 r. W omawianym 

okresie o 150 tys. ton udało się nam zwiększyć wolumen eksportu oleju napędowego 

do Polski za pośrednictwem PKN ORLEN. 

Paliwa Grupy ORLEN, oprócz nabywców na rynkach macierzystych (Polska, Czechy, Słowa cja, 

Niemcy, kraje bałtyckie), znajdowały także odbiorców w: USA, Kanadzie, Francji, Hiszpanii 

i na Ukrainie. 

Udziały Grupy ORLEN w krajowych rynkach sprzedaży paliw 

w latach 2007–2008 


PKN ORLEN* Polska 58,3% 61,6% 3,3 p.p. 

Unipetrol** Czechy 29,6% 30,9% 1,3 p.p. 

Mažeikių Nafta** Litwa 85,0% 89,1% 4,1 p.p. 

* Udział w sprzedaży hurtowej i detalicznej benzyn, oleju napędowego oraz lekkiego oleju opałowego. 

** Udział w sprzedaży hurtowej i detalicznej benzyn, oleju napędowego oraz JET A-1. 



72

Polska 

Konsumpcja paliw silnikowych (benzyny, olej napędowy, LPG) w Polsce w 2008 r. wzro sła 

w stosunku do roku poprzedniego o ok. 5% (2) . Czynnikiem sprzyjającym krajowemu zu 

życiu paliw było przede wszystkim wysokie tempo wzrostu gospodarczego na poziomie 

ok. 5% PKB, stymulujące m.in. zapotrzebowanie na usługi transportowe. Wpływ na wzrost 

konsumpcji miał również dynamiczny wzrost liczby rejestrowanych samochodów. 

Konsumpcja paliw w Polsce 



Benzyny 4 138 4 273 3,3% 


Lekki olej opałowy 1 346 1 204 –10,5% 

Autogaz 1 810 1 774 –2,0% 

RAZEM 16 815 17 726 5,4% 

Konsumpcja benzyn utrzymała się na poziomie zbliżonym do 2007 r., co oznacza kontynuację 

obserwowanej od kilku lat stabilizacji tego rynku. Czynnikiem sprzyjającym konsumpcji 

benzyn była pierwsza w historii rynku autogazu ujemna dynamika konsumpcji tego pa liwa. 

Po dobnie jak w latach poprzednich, także w 2008 r., odnotowaliśmy wzrost krajowej konsumpcji 

oleju napędowego. Dodatkowym, po wysokim PKB, czynnikiem wzrostu zużycia 


(2) 

Źródło: Agencja Rynku Energii SA, POGP. 


73

ole ju napędowego pozostawała zmiana struktury krajowego parku samochodowego na rzecz 

pojazdów napędzanych silnikami wysokoprężnymi. W przypadku lekkiego oleju opałowego 

konsump cja tego paliwa w 2008 r. uległa zmniejszeniu o ok. 11%. Wynik ten jest efektem 

znaczącego wzrostu cen ropy naftowej i zmniejszenia konkurencyjności lekkiego oleju opałowego 

jako pa liwa grzewczego. 

Wiekość importu paliw do Polski 



Benzyna 748,7 665,7 –11% 

Olej napędowy 2 897,4 2 247,8 –22% 

Lekki olej opałowy 14,3 6,5 –55% 

RAZEM 3 660,4 2 920,0 –20% 

Całkowity import paliw do Polski w 2008 r. spadł średnio o 20% w stosunku do roku poprzedniego. 

Zdecydowanie największą ilość paliw silnikowych zaimportowano z Niemiec, 

a w dalszej kolejności ze Słowacji, Węgier, Czech i Finlandii. W przypadku lekkiego oleju 

opałowego aż 82% importu pochodziło z Niemiec, a 18% z Litwy. 



74

Kierunki importu paliw do Polski w 2008 r. 

Kraj Benzyna Olej napędowy Lekki olej opałowy 

Niemcy 51,9% 44,8% 82,0% 

Słowacja 33,8% 10,7% – 

Węgry 9,2% 1,7% – 

Czechy 3,6% 9,5% – 

Rosja 1,5% 2,3% – 

Białoruś – 7,2% – 

Litwa – 6,2% 18,0% 

Finlandia – 11,4% – 

Wielka Brytania – 5,0% – 

Szwecja – 1,1% – 

RAZEM 100% 100% 100% 



75

Czechy 

W 2008 r. konsumpcja paliw silnikowych w Czechach była na nieznacznie wyższym pozio mie 

niż rok wcześniej. Pozytywny wpływ na utrzymanie konsumpcji miał 2,2-procentowy wzrost 

konsumpcji oleju napędowego. W II połowie 2008 r. nastąpił jednak spadek dynamiki konsumpcji 

oleju napędowego do poziomu 101,4%, tj. spadek o 1,5 p.p. w porów naniu z dynamiką 

pierwszej połowy roku. Ten pozytywny efekt został zniwelowany niższą o 3,7% 

konsumpcją benzyn. 

W 2008 r. zwiększyliśmy o 1,3 p.p. udział sprzedaży benzyn w rynku czeskim, a udział sprze 

daży oleju napędowego o 1,2 p.p. 

Konsumpcja paliw w Czechach 



Benzyny 2 026 1 951 –3,7% 


RAZEM 6 095 6 109 0,2% 

Całkowity import paliw w 2008 r. stanowił 30% ich konsumpcji paliw, z czego import benzyn 

wyniósł 65%, a import oleju napędowego tylko 14% konsumpcji. 



76

Litwa 

Konsumpcja paliw na Litwie 



Benzyny 442 429 –3,0% 


JET A-1 74 77 3,7% 

Autogaz 249 252 1,0% 

RAZEM 1 886 1 884 –0,1% 



77

Grupa ORLEN – produkty pozapaliwowe 

Całkowita sprzedaż hurtowa produktów pozapaliwowych zrealizowana przez Grupę ORLEN 

w 2008 r. wyniosła 6 186 tys. ton i była o 11% wyższa niż w 2007 r. 

Wielkość sprzedaży produktów pozapaliwowych Grupy ORLEN 


2007 2008 

Polska Czechy Litwa RAZEM Polska Czechy Litwa RAZEM Zmiana 

Olej opałowy III 969 165 1 126 2 260 961 146 1 798 2 905 29% 

Frakcje P 300 – – 300 338 – – 338 13% 

Siarka 120 31 40 191 130 34 76 240 26% 

Pozostałe rafineryjne 240 226 142 608 60 232 178 470 –23% 

Etylen 135 154 – 289 105 153 – 258 –11% 

Propylen 14 33 – 47 6 27 – 33 –32% 

Benzen 113 163 – 276 95 179 – 274 –1% 

Glikole 102 – – 102 88 – – 88 –14% 

Toluen 120 – – 120 103 – – 103 –14% 

Paraksylen 32 – – 32 25 – – 25 –22% 

Ortoksylen 26 – – 26 21 – – 21 –19% 

Butadien 60 – – 60 55 – – 55 –7% 

Frakcje C – 170 – 170 – 211 – 211 24% 

Poliolefiny – 397 – 397 – 482 – 482 21% 

Amoniak – 176 – 176 – 195 – 195 11% 

Alkohole OXO – 54 – 54 – 56 – 56 4% 

Oleje przemysłowe – 29 – 29 – 21 – 21 –27% 

Pozostałe petrochemiczne 222 216 – 438 186 225 – 411 –6% 

RAZEM 2 453 1 814 1 308 5 575 2 173 1 961 2 052 6 186 11% 



78

W przypadku produktów pozapaliwowych pierwsze trzy kwartały 2008 r. charakteryzowały 

się stosunkowo wysokim i stabilnym popytem na produkty petrochemiczne oraz bardzo 

wy sokimi notowaniami ich cen na rynkach europejskich. Na wielkość sprzedaży produktów 

petrochemicznych w 2008 r. miał wpływ planowy postój wytwórni Olefin II oraz pozostałych 

instalacji powiązanych w łańcuchu produkcyjnym. Pod koniec III kwartału i w IV kwartale 

2008 r. odnotowaliśmy wyraźne symptomy kryzysu. Nastąpiło znaczne pogorszenie ko niunktury 

w przemyśle motoryzacyjnym i budownictwie, co w konsekwencji spowodowa ło dramatyczne 

za łamanie rynku wszystkich rodzajów tworzyw sztucznych (polietylen, polipropylen, PCW, 

po listyren, poliamidy, poliuretany). Notowania produktów petrochemicznych w krótkim okresie 

wykazywały rekordowe spadki cen – nawet do 60%, a ogranicze nia w przetwórstwie petrochemikaliów 

(wskutek redukcji obciążeń instalacji lub ich czasowe go wyłączania) nie pozostały bez 

wpływu na wielkość sprzedaży w IV kwartale, zarówno w ujęciu ilościowym, jak i wartościowym. 

Największymi zagranicznymi odbiorcami naszych produktów pozapaliwowych byli kontrahenci 

z Danii, Niemiec i Czech. 



79

Polska 

Główne kierunki importu: 

• poliolefiny: Niemcy, Holandia, Węgry, Słowacja, sporadycznie Bliski Wschód: Arabia 

Saudyjska, Egipt; 

• pozostałe produkty petrochemiczne: Niemcy, Słowacja, Czechy, Węgry, Belgia, Biało ruś, 

Finlandia. 

Kierunki eksportu produktów pozapaliwowych w 2008 r. (%) 

12 

Holandia 

Inne 

9 

25 

Niemcy 

Litwa 

7 

41 

Dania 

Czechy 

6 

Czechy 

W pierwszej połowie 2008 r. rynek petrochemikaliów był stosunkowo stabilny. Następnie 

ceny SPOT zaczęły się umacniać głównie z powodu rekordowo wysokich cen ropy naftowej 

i nafty. Ta sytuacja zaczęła się zmieniać od początku sierpnia 2008 r., kiedy ceny SPOT 

zaczęły się osłabiać z powodu gwałtownego spadku ceny ropy naftowej, który był wynikiem 

światowego kryzysu finansowego i ekonomicznego. To doprowadziło do osiągnięcia 

rekordo wych marż crack jako wyniku cen ustalonych w kwartalnych kontraktach monomerów 



80

i negatywnego kierunku w zmianach cen ropy i nafty. Jednak kryzys popytu na rynku wtórnym 

nie pozwa lał na osiągnięcie korzyści z tej sytuacji (np. aktywność na obu spotowych rynkach 

etylenu i propylenu w grudniu 2008 r. była bliska zeru). 

Alokacja sprzedaży głównych petrochemikaliów w 2008 r. (%) 

Etylen Propylen Benzen Oxo Amoniak Mocznik Polietylen Polipropylen 

Sprzedaż krajowa 82 59 99,5 51 93 48 25 64 

Eksport 18 41 0,5 49 7 52 75 36 

Kierunki eksportu petrochemikaliów Unipetrol w 2008 r. (%) 

4 

Polska 

Austria 

3 

7 

84 

Słowacja 

Niemcy 

Włochy 

Inne 

1 

1 



81

Odbiorcami produktów były głównie takie kraje, jak: Słowacja, Niemcy, Polska, Austria 

i Wło chy. Wielkość czeskiego importu głównych produktów pozapaliwowych wyniosła 

w 2008 r. blisko 721 tys. ton. Główne kierunki importu to: Niemcy, Polska, Węgry, Słowa cja, 

Ukraina i Rosja. 

Litwa 

Udział wolumenu sprzedaży produktów pozapaliwowych w całkowitym wolumenie sprzedaży 

rafinerii w Możejkach wyniósł w 2008 r. około 22%, z czego większość – 1,8 mln ton 

– stanowiła sprzedaż ciężkiego oleju opałowego. Produkt ten dostarczany był głównie dro gą 

morską do nabywców w Holandii, Danii, Norwegii. 

Inwestycje 

W wyniku konsolidacji zarządzania spółkami Regionalnych Operatorów Rynku (ROR) przez 

OR LEN Pe troCentrum Sp. z o.o. zwiększyliśmy kontrolę operacyjną oraz efektywność funkcjonowania 

RO R-ów. Dzięki realizowanym zadaniom zoptymalizowaliśmy kanały sprzedaży, 

a także dokończyliśmy restrukturyzację w ROR-ach, zmniejszając koszty ich funkcjonowania. 

W 2008 r. w celu poprawy jakości obsługi klientów hurtowych, rozbudowaliśmy system 

con tact-center usprawniający pracę i relacje z dotychczasowymi i nowymi klientami. 



82

Strategia 

W 2008 r. realizowaliśmy założenia strategiczne ukierunkowane na: 

• maksymalizację sprzedaży w Polsce, Czechach i krajach bałtyckich; 

• optymalizację marży hurtowej na poziomie grupy kapitałowej; 

• zwiększenie sprzedaży paliw lotniczych w regionie. 

W obszarze produktów pozapaliwowych skupialiśmy się na premarketingu PTA oraz dezinwestycji 

w obszarze PCW i nawozów sztucznych. 

Zgodnie z uaktualnioną strategią na lata 2008–2013 będziemy poszukiwali możliwości umocnienia 

pozycji handlowej na Ukrainie i Białorusi, jak również zwiększenia aktywności w segmencie 

sprzedaży morskiej. 

Unipetrol zamierza zwiększyć wydajność etylenu i benzenu, utworzyć nowy wydział bu tadienu, 

zainwestuje również w takie produkty, jak C9 i DCPD. Ważnym wydarzeniem w 2009 r. 

bę dzie zamknięcie instalacji oxo alkoholi. 



83

e t a p 

s z ó s t y 

32 : 41 : 08 

„Jestem bardzo zadowolony, 

zarówno ze swojego występu, 

jak i z pracy silnika w moim motocyklu. 

Ma on bardzo duże możliwości 

oraz odpowiednią moc, 

by jechać po kopnych wydmach. 

Myślę, że jeżeli uda się dobrze 

przygotować sprzęt, wówczas łatwo 

będzie osiągnąć cele, które założyłem 

sobie na początku roku”. 


s E G M E N T O L E J O W Y 

84

SegMEnt oLEjow y 

W 2008 r. segment olejowy Grupy ORLEN stanowiły spółki ORLEN Oil Sp. z o.o z siedzibą 

w Polsce oraz Paramo a.s. w Czechach. 

Wielkość produkcji całego segmentu olejowego w 2008 r. w Grupie ORLEN wyniosła nieco 

ponad 536,3 tys. ton i była większa w porównaniu z 2007 r. (1) o około 9,4%. Produk cja 

ole jów bazowych i środków smarnych wyniosła około 282,4 tys. ton, co stanowi wzrost 

o po nad 15 tys. ton w porównaniu z 2007 rokiem. 

Uzysk pozostałych produktów, takich jak płyny eksploatacyjne, kosmetyki samochodowe, oraz 

produktów ubocznych (w tym m.in. ekstraktów, gaczy i plastyfikatorów) wyniósł 253,8 tys. ton, 

stanowiąc około 50% całego segmentu olejowego Grupy ORLEN. 

Głównym powodem wzrostu wolumenu produkcji w 2008 r. w porównaniu z 2007 r. była 

dobra koniunktura panująca na rynku. 

(1) 

Dane o wielkości produkcji za 2007 r. podane w Raporcie Rocznym za 2007 r. nie zawierały zużycia baz 

olejowych do produkcji środków smarnych. W 2008 r. zrezygnowano z netowania tej pozycji, wychodząc 

z założenia, że suma wolumenów lepiej oddaje wysiłek produkcyjny segmentu. 

SEGMENT OLEJOW Y 


85

Wielkość sprzedaży segmentu olejowego Grupy ORLEN 



Środki smarne i oleje bazowe 230 356 229 642 –0,31% 

Pozostałe produkty 186 862 208 624 11,65% 

RAZEM 417 218 438 266 5,04% 

Wielkość sprzedaży ORLEN Oil Sp. z o.o. 



Środki smarne i oleje bazowe 150 829 157 463 4,40% 


RAZEM 327 725 355 518 8,48% 

Wielkość sprzedaży Paramo a.s. 



Środki smarne, oleje bazowe i procesowe 79 527 72 189 –9,23% 


RAZEM 89 493 82 748 –7,54% 



86

Polska 

Produkcja 

Wzrost produkcji wynikał ze zwiększonego zapotrzebowania rynku oraz bardzo wysokiego 

poziomu dostępności operacyjnej instalacji bloku olejowego w Płocku. 

Wielkość produkcji olejowej ORLEN Oil Sp. z o.o. 



Środki smarne, oleje bazowe i procesowe 207 875 226 682 9,05% 


RAZEM 400 522 453 535 13,24% 

Pierwsze półrocze 2008 r. zaowocowało zakończeniem prac badawczo-rozwojowych w obrębie 

pierwszego etapu projektu Base Oils Interchange obejmującego mineralne oleje silnikowe 

przeznaczo ne do ciężkich silników Diesla. Realizacja wyżej wymienionego programu 

po zwoliła na wdrożenie do produkcji w 2008 r. certyfikowanych olejów bazowych pod nazwą 

ORLEN Oil Base 150 i 400, sta nowiących odpowiedniki dla najwyższej jakości olejów 

bazowych Grupy i takich producentów, jak Exxon czy Shell. Na bieżąco dostosowywaliśmy 

ofertę do zmieniających się wy magań rynku oraz specyficznych wymagań klienta, co zaowocowało 

wdrożeniem kilkunastu nowych produktów do oferty ORLEN Oil Sp. z o.o. 



87

Dla niektórych olejów elementem niemniej istotnym niż sprawdzona i przebadana receptu ra 

są atesty i certyfikaty, bez których sprzedaż produktu jest utrudniona. Szczególnie istotne 

są atesty produktów dla motoryzacji. W minionym roku ORLEN Oil Sp. z o.o. pozyskał ponad 

30 aprobat i certyfikatów dla swoich wyrobów, zarówno jeśli chodzi o produkty dla motoryzacji, 

jak i przemysłu. 

Kolejnym elementem realizowanych działań były badania eksploatacyjne, które pozwalają nam 

ocenić produkty w warunkach ich rzeczywistego stosowania. W 2008 r. ORLEN Oil Sp. z o.o. 

zakończył trzy duże projekty związane z badaniem kompatybilności wybranych olejów silnikowych 

z Biodieslem produkcji PKN ORLEN. 

Sprzedaż 

Udział ORLEN Oil Sp. z o.o. w polskim rynku olejów i smarów wynosi około 23%. Wśród największych 

konkurentów wymienić możemy Lotos Oil oraz koncerny globalne: Exxon Mo bil, 

BP/Castrol, Shell, Fuchs, Statoil i kilka innych. 

W 2008 r. ORLEN Oil Sp. z o.o. kontynuował strategię zakładającą prowadzenie spójnej polityki 

ce nowej i marketingowej oraz zagwarantowanie klientom szybkiej i kompleksowej 

ob sługi ser wisowej na terenie całego kraju. 

Sprzedaż środków smarnych w 2008 r. w Polsce wyprodukowanych przez spółkę ORLEN Oil Sp. z o.o. 

wzrosła w porównaniu z 2007 r. o 2,4%, wynosząc 77,7 tys. ton. 



88

Największy spadek sprzedaży Spółka zanotowała w segmencie olejów silnikowych niskich 

klas, a najistotniejszy wzrost sprzedaży dotyczył olejów przemysłowych. 

Eksport środków smarnych wyprodukowanych przez ORLEN Oil Sp. z o.o. utrzymał się na niezmienionym 

poziomie w porównaniu z 2007 r. Istotny wzrost eksportu nastąpił w zakresie 

olejów bazowych, wynosząc w 2008 r. 67 tys. ton, co stanowi wzrost o blisko 16% w porównaniu 

z 2007 r. 

Inwestycje 

Najważniejszym zamierzeniem inwestycyjnym ORLEN Oil Sp. z o.o. była budowa w 2008 r. 

terminalu ekspedycyjnego do autocystern w Zakładzie Produkcyjnym w Płocku. Głównym 

celem tego projektu był wzrost marży na sprzedaży produktów, wynikający z utworzenia 

alternatywne go kanału sprzedaży (ekspedycja produktów autocysternami i dzięki niej zminimalizowanie 

mniej opłacalnej sprzedaży drogą morską i kolejową). Termin oddania terminala 

do użytku zaplanowano na 2009 r. 

Do grona istotnych inwestycji spółki ORLEN Oil należał również program certyfikacji baz 

ole jowych rozpoczęty w 2007 r. i kontynuowany w 2008 r. Rozciągnięcie projektu w czasie 

było konieczne z uwagi na zmiany kluczowych kategorii jakościowych oraz testów silnikowych 

de finiujących oleje silnikowe. W wyniku tego projektu Spółka uzyskała technolo gie 

dla czterech mineralnych olejów HDDO opartych na własnych olejach bazowych z przeznaczeniem 

do wysoko obciążeniowych silników Diesla o potwierdzonych u producentów samochodów 

poziomach jakości. 



89

W 2008 r. rozpoczęły się także projekty inwestycyjne, które będą kontynuowane w 2009 r., 

w tym: modernizacja linii konfekcjonującej oleje, wdrożenie systemu Klasy Enterprise Resour ce 

Planning firmy SAP, modernizacja instalacji blendingu w Zakładzie Produkcyjnym w Jedli czu 

oraz modernizacja blendingu olejów smarowych w Zakładzie Produkcyjnym w Trzebini. 

Czechy 

Produkcja 

Całkowita wielkość produkcji olejów i środków smarnych w Paramo a.s. wyniosła 82,7 tys. ton, 

co stanowi spadek o 7,5% w porównaniu z 2007 r. 

Wielkość produkcji olejowej Paramo a.s. 



Oleje i środki smarne 44 777 42 341 –5,4% 

Oleje bazowe 14 310 13 405 – 6,3% 

Oleje procesowe 20 440 16 443 –19,5% 


RAZEM 89 493 82 748 –7,5% 

Największy, bo 19-procentowy spadek produkcji Spółka odnotowała w produkcji olejów 

pro cesowych, natomiast blisko 6-procentowy wzrost produkcji nastąpił w segmencie produktów 

ubocznych i gaczy parafinowych. 



90

Rozwój segmentu olejów, środków smarnych i parafin koncentrował się na technologicz nym 

aspekcie produkcji przede wszystkim olejów bazowych, a także na poszukiwaniu optymalnych 

rozwiązań w zmieniającym się otoczeniu cenowym, dostępności surowców, w tym do datków 

i komponentów. Baza surowcowa dla olejów bazowych, które stanowią kluczo wy składnik 

dla produkcji środków smarnych, jest w przypadku Paramo a.s. bardzo bogata i obejmuje 

oleje bazowe grupy I, II i III. W ramach projektu optymalizacji były prowadzone prace mające 

na celu zapewnienie integralności produkcji. Zostały przygotowane analizy dotyczące trendu 

rozwoju jakości i ilości hydrokrakingowych olejów, zaproponowane zostały metody dojścia 

do stabilizacji parametrów jakościowych i uzysków. Ponadto, zaprojektowane zosta ły technologiczne 

procesy mieszania (blendingu) środków smarnych na bazie jedynie dwóch surow ców: 

HCVD i SHS 130 R. 

W celu utrzymania asortymentu produktów została zaprojektowana i omówiona adaptacja 

bieżącego HCVD. Prace będą prowadzone także w 2009 r. za pośrednictwem operacyjne go 

testowania przeróbki tego zmodyfikowanego surowca. W ramach optymalizacji produkcji 

środków smarnych w Pardubicach i Kolinie zostały zaprojektowane i zweryfikowane formulacje 

produktów umożliwiających lepsze wykorzystanie portfolio olejów bazowych. 

W obszarze przemysłowym dużym zainteresowaniem cieszyły się wielofunkcyjne oleje, od 

powiadające większej ilości aplikacji i mogące zastąpić kilka rodzajów olejów. Do oferty zo stały 

włączone oleje Mogul Multi, stosowane jako środek smarny urządzeń hydraulicznych, przewodów, 

itp. Do pił są stosowane oleje Mogul Alfa Profi, także w wariancie BIO (sprzyjające ochro nie 

środowiska). Najnowsze wymagania odnośnie olejów z punktu widzenia wysokiej efektywności 

i dostosowania dla katalizatorów spalin spełnia wprowadzona na rynek innowacyjna 



91

linia olejów do samochodów osobowych MOGUL EXTREME. Jakościowe właściwo ści użytkowe 

zostały u pozostałych produktów zwiększone za pośrednictwem reformula cji. Dotyczy 

to np. olejów do małych silników kosiarek i innych urządzeń TSF, ALFA 4T. Dzięki uzyskaniu 

ak ceptacji ze strony producentów silników (MAN, VOLVO, TATRA, TEDOM) wzrosła konkurencyjność 

olejów samochodowych. 

Sprzedaż 

Udział Paramo a.s. w rynku czeskim w 2008 r. wyniósł 26%. Oleje bazowe produkowane 

przez Spółkę są wykorzystywane do produkcji własnych środków smarnych oraz eksportowane 

na dojrzałe rynki przede wszystkim do Szwajcarii, Niemiec, Polski, na Węgry, do Austrii 

i Holandii. Wielkość sprzedaży eksportowej olejów bazowych Paramo a.s. w 2008 r. wy niosła 

13,4 tys. ton. Sprzedaż środków smarnych w 2008 r. wyniosła 42,3 tys. ton, w tym na ry nek 

czeski sprzedaliśmy 22,1 tys. ton, natomiast eksport wyniósł 20,2 tys. ton. 

Na kondycję segmentu olejowego w Paramo a.s. wpływ miały zmiany cen ropy naftowej 

oraz wahania na rynku walutowym. Podczas gdy importerzy produktów olejowych zanotowa li 

wzrost wartości sprzedaży w pierwszej połowie 2008 r., w eksporcie nastąpiła stagnacja. 

Na obniżenie sprzedaży produktów Paramo a.s. wpływ miał w głównej mierze import niemarkowych 

produktów sprzedawanych po niskich cenach. Wyniki osiągnięte w drugiej po łowie 

roku były już znacznie lepsze, dzięki niższej cenie ropy naftowej. Spółka wykorzystała szan sę 

i prawie w całości odrobiła straty z pierwszego półrocza. 

Strategia marketingu Paramo a.s. została przygotowana w oparciu o dwa segmenty marek 

środków smarnych. Smary MOGUL były i pozostaną produktami z segmentu premium, 



92

które są stosowane przez renomowanych producentów samochodów. Marka Paramo peł ni 

rolę marki ekonomicznej. Spełnia wszelkie jakościowe normy oraz wymagania zamawiających 

te produkty klientów. Działania marketingowe przygotowywane dla obydwu segmen tów 

były zoptymalizowane pod względem grup docelowych i dostosowane do budżetu przeznaczonego 

na ten cel. 

Inwestycje 

Do głównych inwestycji Paramo a.s. w 2008 r. należy zaliczyć budowę nowej wieży chłodzącej 

na potrzeby Solvent Dewaxing. Spółka zrealizowała również program oszczędności 

kosztów operacyjnych i kosztów obsługi. 



93

e t a p s i ó d m y 

35 : 23 : 00 

„Kiedy wjeżdżasz w nocy na wydmę, 

to tak jakbyś wjeżdżał w studnię. 

Zastanawiasz się, czy poniżej 

będzie kawałek ziemi czy dół. 

To jest właśnie Dakar. 

Ogromny strach i przełamywanie 

tego strachu. Tam znajdujesz 

w sobie prawdziwą odwagę. 

To wszystko można przeżyć 

tylko na Dakarze. Nigdzie indziej”. 


s E G M E N T d E TA L i C Z N Y 

94

SEGMEnt DE taLiczny 

W 2008 r. Grupa ORLEN prowadziła sprzedaż detaliczną w Polsce, Niemczech, Czechach 

i na Litwie. Podmiotami zarządzającymi działalnością handlową na poszczególnych rynkach 

były PKN ORLEN, ORLEN Deutschland AG, Benzina a.s. oraz Ventus Nafta. 

Liczba stacji Grupy ORLEN w poszczególnych krajach 

w latach 2007–2008 

2007 2008 

Polska 1 897 1 803 

Niemcy 518 509 

Czechy 326 334 

Litwa 34 35 

RAZEM 2 775 2 681 

Odnotowaliśmy wysoką dynamikę sprzedaży paliw, głównie za sprawą wysokiego przyrostu 

sprzedaży w PKN ORLEN (11,7%) oraz ORLEN Deutschland (18,4%), a także znaczący przyrost 

sprzedaży w segmencie pozapaliwowym w Polsce (29%) i w Czechach (15%). 

Na koniec 2008 r. Grupa ORLEN dysponowała 2 681 stacjami paliw, za pośrednictwem których 

sprzedała blisko 7,7 mld litrów paliw. Około jedną trzecią wszystkich obiektów stano wiły 

stacje premium, charakteryzujące się najwyższym standardem obsługi oraz najbogatszą ofertą 

paliw, produktów pozapaliwowych i usług gastronomicznych. Stacje segmen tu pre mium 

w Polsce i na Litwie oznaczone są logo ORLEN i ORLEN Lietuva, natomiast w Cze chach – 

logo BENZINA Plus. 

SEGMENT dETALiCZNY 


95

Tańsza i asortymentowo skromniejsza oferta Grupy ORLEN dostępna jest na stacjach oznaczonych 

markami BLISKA (Polska), Star (Niemcy) oraz BENZINA (Czechy). Kierowcy korzystający 

ze stacji ekonomicznych mają zawsze gwarancję zakupu paliw o sprawdzonej jakości 

oraz podstawowych produktów i usług niezbędnych w podróży. 

Dzięki atrakcyjności oferty handlowej w Polsce, Czechach i Niemczech kolejny rok z rzędu 

zwiększyliśmy udziały w rynkach detalicznych. Wyjątek stanowił rynek litewski, na którym 

Grupa ORLEN odnotowała minimalny spadek. 

Udział w macierzystych detalicznych rynkach paliw spółek należących do Grupy ORLEN 

w latach 2007–2008 


PKN ORLEN / Polska (1) 27,8% 29,5% 1,7 p.p. 

ORLEN Deutschland / Niemcy (2) 3,8% 4,6% 0,8 p.p. 

BENZINA / Czechy 13,1% 13,7% 0,6 p.p. 

ORLEN Lietuva / Litwa (3) 4,1% 3,8% –0,3 p.p. 

(1) 

Udział w rynku detalicznym szacowanym na podstawie danych o konsumpcji ARE. 

(2) 

Całkowita sprzedaż (wszystkie kanały). 

(3) 

Na podstawie sprzedaży tylko stacji własnych. 



96

Polska 

Rok 2008 był dla naszej polskiej sieci stacji paliw bardzo udany. Sprzedaż paliw na stacjach 

PKN ORLEN wzrosła o ponad 15% na stacjach własnych oraz o 30% na stacjach 

franczyzowych, działających w segmentach premium i ekonomicznym. Osiągnięcie tak do 

brych wy ników sprzedaży paliw było szczególnie ważne w sytuacji, jaka panowała na rynku 

w 2008 r. Ceny ropy w pierwszej połowie roku były niezwykle wysokie, co przekłada ło 

się m. in. na wzrost cen dla klientów stacji. W tych warunkach procentowała, konsekwent nie 

realizowana przez nas, strategia modernizacji sieci, zapewnienia najwyższego poziomu ob sługi 

klientów oraz dalszego rozwoju usług i oferty pozapaliwowej stacji. W 2008 r. na sta cjach 

segmentu pre mium stworzyliśmy od podstaw sieć ponad 400 punktów kawowych pod 

na zwami Stop Cafe i Stop Cafe Bistro (oferta rozszerzona o gorące przekąski). Obie propozycje 

są odpowiedzią na zmiany upodobań polskich kierowców, którzy coraz chętniej łączą 

zakup paliwa z od poczynkiem na stacji i konsumpcją. W 2009 r. planujemy dalszy rozwój 

punktów gastronomicznych, szczególnie formatu Bistro. 

Na 31 grudnia 2008 r. sieć detaliczna PKN ORLEN w Polsce liczyła 1 803 stacje, z czego 

1 339 było stacjami własnymi, 318 franczyzowymi, a 146 działało w formule patronackiej (4) , 

obejmującej obiekty funkcjonujące pod markami Petrochemia Płock i CPN. 

(4) 

Koncern całkowicie zrezygnował z umów patronackich na rzecz rozwijania segmentu franczyzowego. Oznacza 

to systematyczne wycofywanie z rynku marek Petrochemia Płock i CPN. 



97

Liczba stacji w Polsce w podziale na strukturę własnościową 

w latach 2007–2008 

2007 2008 

Stacje własne 1 410 1 339 

Stacje franczyzowe 245 318 

Stacje patronackie 242 146 

RAZEM 1 897 1 803 

Liczba stacji w Polsce w podziale na marki 

w latach 2007–2008 

2007 2008 

ORLEN 851 924 

BLISKA 308 406 

Petrochemia Płock/CPN 738 473 

RAZEM 1 897 1 803 



98

W ciągu 12 miesięcy 2008 r. Koncern sprzedał w polskiej sieci detalicznej ponad 5 mld li trów 

paliw silnikowych. Konsekwentna realizacja strategii rozwoju sieci detalicznej pozwoliła nam 

zwiększyć udziały w polskim rynku detalicznym do poziomu 29,5%. 

PKN ORLEN – struktura sprzedaży paliw 

w latach 2007–2008 (%) 

2007 r. 

Benzyny 38,6 

50,0 

ON 

LPG 

11,4 

2008 r. 

52,3 

ON 

Benzyny 35,4 

LPG 

12,3 



99

W 2008 r. dał się zaobserwować nieznaczny spadek udziału paliw premium w sprzedaży 

PKN ORLEN. Wynikał ze zwiększonego zainteresowania klientów paliwem bardziej atrakcyjnym 

cenowo, w obliczu gwałtownie rosnących cen ropy w pierwszych trzech kwartałach. 

W 2008 r. zastosowaliśmy nową formułę pakietu dodatków do benzyny VERVA 98, które 

zapewniają zmniejszenie osadów w silniku, eliminują korozję metalowych elementów układu 

zasilającego oraz ograniczają emisję związków toksycznych do atmosfery. Zmienionej formu le 

paliw premium towarzyszyło wprowadzenie nowego logo tych paliw w postaci motywu szachownicy 

jako powszechnie rozpoznawalnego symbolu wyścigów. W ten sposób nawiązaliśmy 

do naszego zaangażowania w rajdy samochodowe i relacje z wyścigów F1. 

W listopadzie paliwo VERVA 98 zostało uhonorowane Medalem Europejskim przyznawanym 

przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Business Centre Club oraz Europejski Ko mitet 

Ekonomiczno-Społeczny. Otrzymują go produkty, których jakość spełnia najwyższe normy 

unijne, a celem konkursu jest upublicznianie przykładów dobrej jakości i promocja metod 

jej osiągania. 

Paliwa premium VERVA już od momentu pojawienia się na rynku w 2005 r. spełniały rygorystyczne 

wymagania europejskie dla paliw z grupy tzw. „bezsiarkowych”, o zawartości siar ki 

poniżej 10 mg/kg, które obowiązują w Unii Europejskiej od stycznia 2009 r. 



100

VERVA jest obecnie najbardziej znaną i rozpoznawalną marką paliw wzbogaconych w Polsce (5) . 

Rok 2008 był pierwszym rokiem realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego (NCW). W ramach 

jego wdrażania wprowadziliśmy na stacjach segmentu ekonomicznego Bio ester – pali wo 

odnawialne, produkowane z olejów roślinnych, przeznaczone dla pojazdów z silnikiem die sla, 

spełniające wszelkie wymagania określone w normie PN-EN 14214 oraz przepi sy obo wiązujące 

zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Unii Europejskiej. 

Bioester został wyróżniony główną nagrodą w kategorii „Produkt Chemiczny” na I Międzynarodowych 

Targach Przemysłu Chemicznego EXPOCHEM 2008 w Katowicach oraz otrzymał 

nagrodę „Produkt Roku” na XV Międzynarodowych Targach Stacja Paliw 2008 w kate gorii 

„Biopaliwa” w Warszawie. 

Paliwa odnawialne stosowane są także przez spółki Unipetrol i Mažeikių Nafta wchodzą ce 

w skład Grupy ORLEN. Obydwie firmy w 2008 r. spełniły państwowe wy mogi dotyczą ce 

udziału biokomponentów w paliwach poprzez dodawanie bioetanolu i ETBE do benzyn 

oraz estrów do olejów napędowych. 

Na 220 stacjach Koncernu zostało sprzedanych ponad 33,4 mln litrów Bioestru, a więc 

o prawie 4 min litrów więcej niż wynosił zaplanowany wolumen. 


(5) 

Według badania „Barometr Marki” przeprowadzonego przez GfK Polonia w grudniu 2008 r. 


101

W 2009 r. PKN ORLEN czekają jeszcze większe wyzwania, m.in. ze względu na podniesienie 

wymogu udziału paliw odnawialnych w Polsce z 3,45% w 2008 r. do 4,6% wartości energetycznej, 

a także w związku z wprowadzeniem bardziej restrykcyjnych przepisów w Cze chach. 

Uczestniczymy w pracach promujących wprowadzenie na rynek polski kolejnych biopaliw, 

tj. E85 do silników benzynowych w pojazdach tzw. FlexiFuel, E95 do silników diesla. Prowadzimy 

także prace nad wdrożeniem biopaliwa następnej generacji – syntetycznego oleju napędowego 

wytwarzanego z dowolnych olejów roślinnych i tłuszczów zwierzęcych, o wyjątkowych 

parametrach fizykochemicznych oraz cechującego się bardziej korzystnym wpływem 

na środowisko naturalne w porównaniu do standardowych biopaliw. 

W 2008 r. wprowadziliśmy szereg udogodnień dla klientów korzystających z kart flotowych. 

W marcu ubiegłego roku uruchomiliśmy udoskonalony interaktywny por tal dla uczestników 

programu FLOTA, który umożliwia administrowanie flotą przez internet. 

Na mocy podpisanej umowy z D.A.S. Towarzystwem Ubezpieczeń Ochrony Prawnej SA 

po siadacze kart paliwowych Koncernu mogą korzystać z ubezpieczenia ochrony prawnej 

dla właścicieli oraz kierowców pojazdów mechanicznych. Ubezpieczenie ochrony prawnej to nowoczesny 

produkt ubezpieczeniowy, pozwalający zmniejszyć koszty związane z dochodzeniem 

swoich praw przed sądem. W ramach polisy D.A.S. pokrywa wszystkie koszty związa ne z etapem 

sądowym, a także służy profesjonalną pomocą prawną. Usługi wprowadzone do pakietu 

w zakresie ubezpieczenia ochrony prawnej to nowość na rynku kart paliwo wych. De cyzja 

o włączeniu ich do pakietu programu FLOTA wiązała się przede wszystkim ze wzbogaceniem 

oferty kierowanej do klientów instytucjonalnych, zapewnieniem im maksimum usprawnień 



102

i dogodności w ramach obsługi flotowej, a także zachęceniem osób zarządzających flotami 

samochodowymi do skorzystania z programu Koncernu. 

Z kolei umowa, którą zawarliśmy z firmą MOTO-PROFIL, pozwala zaoferować flo tom samochodowym 

skorzystanie z programu Moto-Flota, obejmującego zarządzanie serwisem w for mule 

niedostępnej w ofercie indywidualnej. Moto-Flota jest wyspecjalizowanym systemem zarządzania 

serwisem pojazdów samochodowych, zrzeszającym ponad 200 nieza leżnych i autoryzowanych 

serwisów, działających w oparciu o ujednolicone ceny, procedury przeglądo we 

i naprawcze. Pracownicy firmy posiadają duże doświadczenie w branży motoryzacyjnej 

oraz w obsłudze klientów flotowych. Zapewniają doradztwo, pomoc technicz ną, optymaliza 

cję kosztów oraz koordynację działań związanych z przeglądami i naprawami sa mochodów. 

W ramach wzbogacenia oferty Programu FLOTA udostępniliśmy klientom możliwość zbierania 

punktów VITAY za zakup paliw premium. Wcześniej użytkownicy kart flotowych mogli 

zbie rać punkty jedynie za promowane artykuły dostępne w sklepie i usługi. 

Dodatkowo wprowadziliśmy na 12 własnych stacjach możliwość zatankowania AdBlue bezpośrednio 

z dystrybutora. AdBlue to nietoksyczny, bezwonny, bezbarwny, bezpieczny dla otoczenia 

i przyjazny środowisku środek redukujący szkodliwe cząsteczki spalin, stosowany 

w sil nikach diesla najnowszej generacji, wykorzystujących technologię Selektywnej Redukcji 

Ka talitycznej (SCR). Większość europejskich producentów samochodów ciężarowych i autobusów 

w swoich najnowszych modelach wybrało technologię SCR, aby osiągnąć jak najniższy 

poziom emisji substancji szkodliwych, spełniając tym samym normy unijne: Euro IV i Euro V. 



103

AdBlue, sprzedawany na stacjach ORLEN spełnia normy DIN 70070, jest zgodny ze standardami 

ISO oraz CEFCIC, co gwarantuje bezpieczne i bezawaryjne funkcjonowanie systemu SCR. 

Rozwój oferty oraz osiągnięcia Programu FLOTA zostały zauważone oraz docenione zarówno 

przez klientów, jak i ekspertów rynku flotowego w Polsce, czego najlepszym dowodem 

jest fakt, iż karty flotowe PKN ORLEN zdobyły tytuł Produktu Flotowego Roku w ogólnopol 

skim plebiscycie Fleet Awards 2008 organizowanym przez Magazyn Flota oraz Fleet 

Ma nagement Institute Central-Eastern Europe. 

Obecnie karty flotowe honoruje ponad 1 700 stacji paliw sieci ORLEN i BLISKA, co oznacza, 

że transakcje flotowe realizowane są w każdym zakątku Polski. 

Czechy 

Spółka Benzina a.s. zarządzała na koniec 2008 r. siecią 334 obiektów, funkcjonujących 

w segmencie premium i ekonomicznym. Najwyższe wymagania marki premium Benzina Plus 

oferującej bogaty asortyment usług oraz produktów pozapaliwowych spełniało w 2008 r. 

107 sta cji. Natomiast w skład segmentu ekonomicznego wchodziło 227 obiektów mar ki 

Benzina. 325 stacji funkcjonowało w formule CODO (Company Owned Dealer Operated), 

a 9 w formule DOFO (Dealer Owned Franchise Operated). 



104

W 2008 r. zakończył się także proces rebrandingu stacji segmentu ekonomicznego, który 

w 2009 r. wejdzie także w końcową fazę realizacji w segmencie premium. 

Benzina a.s. – struktura sprzedaży paliw 

w latach 2007–2008 (%) 

2007 r. 

Benzyny 46,9 

52,9 

ON 

LPG 

0,2 

2008 r. 

Benzyny 45,1 

54,7 

0,2 

ON 

LPG 

Rok 2008 przyniósł dalszy wzrost popytu na paliwa premium. Spółka Benzina a.s. już w 2007 r. 

wprowadziła na rynek benzynę premium VERVA 100, zaś w 2008 r., w reak cji na rosnący 

po pyt rynkowy, zaoferowała klientom olej napędowy premium VERVA Diesel. 



105

Działania spółki Benzina a.s. koncentrowały się na podnoszeniu standardów obowiązują cych 

w segmencie premium poprzez intensywny rozwój oferty paliwowej i pozapaliwowej. Dzięki 

podjętym działaniom o 15% wzrósł przychód z tytułu sprzedaży pozapaliwowej. Godne 

od notowania są także wspólne przedsięwzięcia prowadzone z właścicielami silnych marek 

ryn kowych segmentu gastronomicznego. W 2007 r. Benzina a.s. podjęła współpracę z fir mą 

Autogrill, która była kontynuowana także w 2008 r. Do niewątpliwych sukcesów na leżało 

także zainicjowanie kooperacji z globalną siecią restauracji McDonald’s, któ ra otworzyła dwie 

restauracje na przyautostradowych stacjach marki BENZINA w Osicach. 

Litwa 

Grupa ORLEN dysponowała na Litwie na koniec 2008 r. siecią 35 stacji zarządzanych przez 

spółkę AB Ventus Nafta. Większość z nich (26) działało w formule CoCo (Company Owned 

Company Operated), natomiast pozostałych 9 w formule DoFo (Dealer Owned Franchise 

Operated). Na koniec 2008 r. 22 obiekty funkcjonowały w segmencie premium pod marką 

OR LEN Lietuva, natomiast 13 – pod marką Ventus. 

Grupa planuje rozwijać swoją sieć detaliczną na Litwie tylko w segmencie premium, dla tego 

w 2008 r. kontynuowany był rebranding litewskich stacji. Decyzja o prowadzeniu eks pansji tylko 

przy pomocy marki ORLEN Lietuva została podjęta na podstawie przeprowadzo nej w 2007 r. 

analizy pozycjonowania graczy detalicznego rynku paliw na Litwie. Jej wyni ki wy raźnie wskazywały 

na brak na rynku litewskim bogatej oferty produktów paliwowych i pozapaliwowych, 



106

której towarzyszyłyby najwyższy standard usług oraz nowoczesny wygląd obiek tów. ORLEN Lietuva 

jest odpowiedzią na zapotrzebowanie rynku i z powodzeniem wy pełnia istniejącą dotychczas 

lukę. Finał rebrandingu istniejących stacji do marki OR LEN Lietuva ma na stąpić w 2009 r. 

Na wszystkich stacjach ORLEN Lietuva funkcjonują sklepy prezentujące nowy, bardzo przyjazny 

klientom format oraz innowacyjną ofertę gastronomiczną wprowadzoną przez mar kę 

Stop Cafe Bistro. Menu w tej ofercie zostało opracowane według oryginalnej receptury stworzonej 

specjalnie dla sieci ORLEN. Wysoka dynamika sprzedaży produktów pozapaliwowych, 

osiągnięta w 2008 r. oznacza, że wdrożenie nowej oferty sklepu i bistro spotkało się z życzliwym 

przyjęciem ze strony klientów. 

Na litewskim detalicznym rynku paliw, rozwijającym się nieprzerwanie przez ostatnie cztery 

lata, w 2008 r. nastąpiła tendencja spadkowa. Głównymi czynnikami kurczenia się ryn ku było 

ogólne spowolnienie gospodarcze, które szczególnie mocno ujawniło swój wpływ w drugiej 

połowie 2008 r., oraz recesja w biznesie transportowym i konstrukcyjnym, a także w pokrewnych, 

przekładająca się na spadek wolumenów w sektorze biznesowym. 

Ogólnorynkowy trend spadkowy znalazł odbicie także w wynikach sprzedaży spółki 

AB Ven tus Nafta, która odnotowała w 2008 r. zmniejszenie wolumenów o 5,6% w porównaniu 

do 2007 r. 



107

Niemcy 

Spółka ORLEN Deutschland AG zarządzała na koniec 2008 r. siecią 509 stacji, z tego 13 – pod 

marką ORLEN, 463 pod marką Star oraz 33 stacjami „przymarketowymi”. Większość z nich, 

bo aż 400, stanowiła własność Koncernu, natomiast pozostałych 109 było obiekta mi patronackimi. 

Niemiecki rynek detaliczny charakteryzowała w 2008 r. tendencja spadkowa. Gwałtow ny 

wzrost cen surowca i produktów gotowych wywindował latem ceny na stacjach paliw do pozio 

mu ponad 1,50 euro za litr benzyny bezołowiowej 95-oktanowej, co z kolei przyczyniło 

się do spowolnie nia kon sumpcji. Zjawiska te spowodowały jednak wzrost świadomości ce nowej 

konsumentów i ich zainteresowanie ofertą stacji działających w segmencie eko nomicznym. 

Zaobserwowany trend był jednak tylko jednym z czynników ubiegłorocznego sukcesu spół ki 

OR LEN Deutschland AG, która osiągnęła całkowity wolumen sprzedaży na rekordowym poziomie 

1,9 mld litrów. Silne wzrosty sprzedaży paliw na stacjach Star były bowiem spowodo wane 

głównie konsekwentnym pozycjonowaniem marki, realizacją dużych nakładów in westycyjnych, 

udaną akwizycją pojedynczych obiektów, wprowadzeniem do sprzedaży nowego produk tu – 

paliwa premium Star98 oraz przeprowadzeniem szeroko zakrojonej kampanii marketingo wej 

wspartej działaniami sponsoringowymi. 



108

ORLEN Deutschland AG - struktura sprzedaży paliw 

w latach 2007–2008 (%) 

2007 r. 

Benzyny 66,0 

33,6 

ON 

LPG 

0,4 

2008 r. 

Benzyny 64,8 

34,4 

ON 

LPG 

0,8 

W wyniku realizowanego programu inwestycyjnego 43 obiekty poddane zostały rebrandingowi, 

w wyniku którego przeszły z segmentu premium do segmentu ekonomicznego. Ponad 

120 stacji Star poddano faceliftingowi (zmieniony wygląd stacji związany z zastosowaniem lepszego 

oświetlenia, intensywnym kolorem elewacji, bardziej widocznym logo i nowym stylem 

zadaszenia). 124 obiekty wyposażone zostały w nowoczesne, dobrze widoczne wyświetlacze 



109

cen LCD, które w swojej formie i wielkości są unikatowe dla tej branży. Wymienione zostały 

również dystrybutory oraz wskaźniki poziomu paliwa. 

W lipcu 2008 r. ORLEN Deutschland AG wraz ze swoją marką Star została sponsorem trzech 

zespołów grających w Bundeslidze: HERTHA BSC, Hamburger SV, a także Bayer 04 Lever kusen. 

Nawiązanie współpracy służy zwiększeniu rozpoznawalności marki Star nie tylko na decydujących 

rynkach regionalnych, takich jak Berlin, Hamburg i Nadrenia-Północna West falia, ale tak że 

na rynku ogólnoniemieckim. Według wstępnych założeń umowa sponsorska będzie obowiązywać 

do końca 2010 r. 

Pod hasłem „Szybko, prosto i tanio” marka Star stała się w ostatnich pięciu latach dla kierowców 

synonimem wysokiej jakości paliw, oferowanych po korzystnych cenach. Wyni ki 

osią gnięte przez ORLEN Deutschland AG w 2008 r. wyraźnie wskazują, że postawienie 

w strate gii rozwoju sieci detalicznej w Niemczech na markę Star było słusznym posunię ciem, 

a segment ekonomiczny ma wciąż duży potencjał rozwoju. 



110

e t a p ó s m y 

39 : 07 : 52 

„Odcinek specjalny biegł 

po twardej, szutrowej 

nawierzchni z dużą liczbą 

gęstych, technicznych zakrętów. 

Był to odcinek przygotowany 

specjalnie pod quady. 

Na motocyklu jedzie się ciężej 

po trasie o takiej specyfice. 

Jednak poszło mi bardzo dobrze”. 


sEGMENT PETROChEMiCZNY 

111

SEGMEnt pe t rocHEMiczny 

W 2008 r. segment petrochemiczny Grupy ORLEN tworzyły wybrane instalacje Zakładu Produkcji 

Petrochemicznej w Płocku oraz spółki: Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. i Unipe trol RPA. 

Je steśmy jedynym producentem olefin, poliolefin oraz większości petrochemikaliów w Pol sce 

oraz Czechach. Dzięki wysokiej jakości oferowanych produktów i sprawnej sieci dystrybucji 

plasujemy się wśród najsilniejszych graczy rynkowych w tej części Europy. 

Petrochemikalia 

Pierwsze trzy kwartały 2008 r. charakteryzowały się stosunkowo wysokim i stabilnym po 

pytem na produkty petrochemiczne przy bardzo wysokich cenach na rynkach europejskich. 

W ostatnich trzech miesiącach 2008 r. odnotowaliśmy znaczne pogorszenie koniunktury 

w przemy śle motoryzacyjnym i budownictwie, co w konsekwencji spowodowało dramatycz ne 

załama nie na krajowym rynku wszystkich rodzajów tworzyw sztucznych. Notowania produktów 

pe trochemicznych w krótkim okresie wykazywały rekordowe spadki cen – na wet 

do 60%, a ograniczenia w przetwórstwie petrochemikaliów (wskutek redukcji obciążeń in stalacji 

lub ich cza sowego wyłączania) nie pozostały bez wpływu na wielkość sprzedaży w IV kwarta le, 

zarów no w ujęciu ilościowym, jak i wartościowym. 

W polskich i czeskich zakładach Grupy ORLEN wyprodukowaliśmy prawie 1 005 tys. ton 

ety lenu uzyskując ok. 3-procentowy spadek w porównaniu z 2007 r. Produkcja propylenu 

w omawianym okresie osiągnęła poziom 595 tys ton i była o ok. 4% mniejsza od wielko ści 

uzyskanej rok wcześniej. Ograniczenie produkcji dwóch podstawowych produktów petrochemicznych 

było głównie efektem planowego postoju Wytwórni Olefin II w Płocku oraz pozostałych 

in stalacji powiązanych w łańcuchu produkcyjnym. Ponadto zarówno w Polsce, 

SEGMENT PETROChEMiCZNY 


112

jak i Czechach z końcem IV kwartału 2008 r. odnotowaliśmy wyraźne symptomy kryzysu 

ob jawiające się po gorszeniem koniunktury na rynku wszystkich rodzajów tworzyw sztucznych, 

co w konsekwencji przełożyło się na niższe wykorzystanie mocy produkcyjnych. 

Polska 

Najważniejszymi zdarzeniami mającymi wpływ na poziom produkcji petrochemicznej w 2008 r. 

było zatrzymanie do planowego remontu podstawowych instalacji Zakładu Produkcji Petrochemicznej 

w Płocku i instalacji polimerów w Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. oraz znacz ne 

redukcje w odbiorze produktów ze strony producentów tworzyw sztucznych (polietylenu, 

polipropylenu, PCW, PET, poliamidu), kauczuków syntetycznych, etoksylatów (do produkcji 

środków po wierzchniowo czynnych) i polioli, TDI (do produkcji poliuretanów), kaprolakta mu, 

Bisfenolu A, żywic fenolowych, płynów chłodniczych, bezwodnika ftalowego oraz nawo zów 

sztucznych. 

Największymi odbiorcami etylenu i propylenu z zakładów w Płocku byli producenci tworzyw 

sztucznych, w tym głównie ANWIL SA oraz Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. Pozostałe 

pro dukty, poza rynkiem krajowym, znajdowały głównych nabywców w Niemczech, Ru munii 

oraz na Węgrzech i Słowacji. Całkowita wartość sprzedaży eksportowej produktów z Płoc ka 

w 2008 r. wzrosła blisko dwukrotnie w porównaniu z 2007 r. 



113

Wśród głównych kierunków importu poliolefin do Polski należy wskazać takie kraje, jak: Niem cy, 

Holandia, Węgry oraz Słowacja. Pozostałe produkty petrochemiczne importowa ne były przede 

wszystkim z Niemiec, Słowacji, Czech, Węgier, Belgii, Białorusi oraz Finlandii. 

Wielkość produkcji wybranych petrochemikaliów w PKN ORLEN 



Etylen 623 698 (1) 539 866 (1) –13,4% 

Propylen (2) 408 522 (1) 356 079 (1) –12,8% 

Butadien 59 265 57 398 –3,2% 

Benzen 164 236 (1) 141 004 (1) –14,1% 

Toluen 139 848 (1) 127 436 (1) –8,9% 

Paraksylen 31 061 24 148 –22,3% 

Fenol 49 725 43 763 –12,0% 

Aceton 31 706 27 796 –12,3% 

Glikole 103 830 87 464 –15,8% 

Płyny chłodnicze 14 780 10 072 –31,9% 

Rozpuszczalniki 11 215 10 486 –6,5% 

Siarka 127 274 132 195 3,9% 

Tlenek etylenu 16 988 12 409 –27,0% 

(1) 

Całkowita produkcja na sprzedaż i zużycia własne. 

(2) 

Produkcja propylenu łącznie w Zakładzie Produkcyjnym w Płocku. 



114

Czechy 

Od początku 2008 r. do 3 kwietnia 2008 r. europejski rynek petrochemikaliów charakteryzował 

się dobrym popytem oraz zadowalającymi marżami z wyłączeniem drugiego kwartału, 

gdzie marże były bardzo niskie. Pogorszenie sytuacji nastąpiło z początkiem sierpnia, kiedy 

wskutek rozpoczynającego się kryzysu zmalało zapotrzebowanie na większość pro duktów 

petrochemicznych. Załamanie popytu nie pozwoliło na skorzystanie z gwałtownych spadków 

cen ropy i rekordowych marż crack w kwartale czwartym. Szacujemy, iż pod koniec 

2008 r. ok. 40% europejskich mocy produkcyjnych etylenu i propylenu było wyłączonych. 

Bardzo podobnie wyglądała sytuacja większości pozostałych petrochemikaliów produkowanych 

w Czechach. 

Wielkość produkcji wybranych petrochemikaliów w Unipetrol RPA 



Etylen 408 552 464 727 13,7% 

Propylen 208 667 238 743 14,4% 

Benzen 163 341 179 381 9,8% 

Mocznik 167 831 189 598 13,0% 

Amoniak 219 464 260 313 18,6% 

Alkohole oxo 48 368 55 049 13,8% 



115

Petrochemikalia wytwarzane w Unipetrol RPA lokowaliśmy głównie na rynku czeskim w ra mach 

kontraktów długoterminowych. Głównymi odbiorcami produktów z zakładów w Cze chach były 

spółki: Spolana, Synthos, Agrobohemie oraz Deza a.s. Pomimo spadku sprzedaży do Eu ropy 

Centralnej, odbiorcy z takich krajów jak Niemcy, Polska, Słowacja i Austria stano wili ważną 

pozycję w portfelu naszych klientów. 

Głównym kierunkiem importu poliolefin do Czech były Niemcy, a także Ukraina i Ro sja. 

Zna czące wolumeny polipropylenu pochodziły także z Polski. Pozostałe produkty petrochemicz ne 

importowane były z Niemiec, Rosji, Słowacji, Węgier oraz Polski. 



116

Tworzywa sztuczne 

Całkowity wolumen poliolefin wyprodukowany w 2008 r. przez Grupę ORLEN okazał 

się nie znacznie niższy od wielkości z 2007 r. W omawianym okresie produkcję polietylenu 

na in stalacjach w Polsce i Czechach utrzymaliśmy na poziomie 644 tys. ton, tj. o 2,4% mniej 

szym niż w 2007 r. Wielkość produkcji polipropylenu w 2008 r. wyniosła ponad 545 tys. ton 

i była o ok. 3,7% mniejsza od wielkości, jakie uzyskaliśmy w Grupie ORLEN w 2007 r. 

Polska 

Z instalacji Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. uzyskaliśmy łącznie blisko 80 tys. ton mniej produktów 

niż w 2007 r. Spadek produkcji zarówno w segmencie polietylenu, jak i polipropylenu, 

spowodowany był zmniejszonym popytem na tworzywa sztuczne, szczególnie ze strony producentów 

części samochodowych oraz rur. Ograniczenie popytu na polimery spowodowa ło 

spadek ich cen poniżej cen monomerów. 

Wielkość produkcji poliolefin w Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. 



LDPE (polietylen niskiej gęstości) 117 102 –12,9% 

HDPE (polietylen wysokiej gęstości) 275 251 –8,9% 

PP (polipropylen) 379 341 –10,0% 

RAZEM 771 694 –10,1% 



117

Wielkość sprzedaży poliolefin Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. 



HDPE (polietylen wysokiej gęstości) 265,8 258,0 –3% 

LDPE (polietylen niskiej gęstości) 114,2 106,8 –7% 

PP (polipropylen) 381,4 352,2 –8% 

RAZEM 761,4 717 –6% 

Ponad 40% sprzedaży zakładów Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. lokujemy na rynku polskim. 

Pozostałe wolumeny dystrybuowane są w ramach europejskiego systemu łańcucha do staw 

fir my LyondellBasell. Głównymi zagranicznymi odbiorcami produktów z Płocka w 2008 r. 

byli klien ci w Niemczech, Belgii, Holandii, Francji, Włoszech i Hiszpanii. 

Wszystkie produkty Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. są konfekcjonowane i wysyłane 

z no woczesnej Platformy Logistycznej złożonej z 63 silosów o pojemności 400 ton każ dy, 

roz mieszczonych na powierzchni ponad 95 tys. m 2 . 

Czechy 

Pogorszenie sytuacji ekonomicznej w 2008 r. spowodowało spadek zapotrzebowania 

na polietylen wysokiej gęstości (HDPE) w Czechach i na Słowacji do poziomu 114 tys. ton, 

tj. o ok. 3,7 % w porównaniu z 2007 r. Pomimo niesprzyjających warunków makro utrzymaliśmy 

udział w czeskim rynku. 



118

Spowolnienie światowej gospodarki miało także niekorzystny wpływ na czeski rynek polipropylenu 

(PP). Pomimo spadku zapotrzebowania na ten produkt z 342 tys. ton w 2007 r. 

do 337 tys. ton w 2008 r., nieznacznie zwiększyliśmy udział w czeskim rynku PP. 

Wielkość produkcji poliolefin w Unipetrolu 



HDPE (polietylen wysokiej gęstości) 267,6 291,9 9,1% 

PP (polipropylen) 186,7 205,7 10,2% 

RAZEM 454,3 497,6 9,5% 

Wielkość sprzedaży poliolefin w Unipetrolu 



HDPE (polietylen wysokiej gęstości) 265,5 288,5 8,6% 

PP (polipropylen) 187,0 196,4 5,0% 

RAZEM 452,5 484,9 7,1% 

Dodatkowymi czynnikami, które niekorzystnie wpłynęły na wielkość produkcji w zakładach 

Unipetrolu, były kłopoty techniczne w pracy Olefin oraz dodatkowy postój technologiczny 

instalacji w październiku 2008 r. 



119

Pierwsze symptomy spadku popytu na poliolefiny w Czechach odczuwalne były już w II kwartale 

2008 r. Największe spowolnienie widoczne było w segmencie folii i butelek, jak również 

w plastikach użytku codziennego. Nie bez znaczenia na konsumpcję polietylenu okaza ły 

się także zakazy dystrybucji plastikowych reklamówek w niektórych krajach europejskich. 

Nasilający się kryzys finansowy spowodował również 50-procentowy spadek popytu ze stro ny 

przemysłu motoryzacyjnego. Istotnym czynnikiem dla Firmy był problem techniczny na instalacji 

Olefin, który odbił się na jakości etylenu i w konsekwencji na braku możliwości wytwa rzania 

niektórych typów polietylenu w drugiej połowie 2008 r. 

Głównymi zagranicznymi odbiorcami polietylenu i polipropylenu z zakładów w Czechach 

są firmy z Niemiec. W porównaniu z 2007 r. eksport HDPE wzrósł w 2008 r. o ponad 10%, 

a eksport PP - o prawie 6%. 

Inwestycje 

W 2008 r. wszystkie remonty instalacji petrochemicznych w Płocku wykonaliśmy zgodnie 

z harmonogramem i budżetem. Najważniejszym realizowanym projektem była kontynuacja 

budowy instalacji PX (produkcja paraksylenu) oraz PTA (produkcja kwasu tereftalowego) 

roz poczętej w 2007 r. 

Stan realizacji kontraktu dla instalacji PX na koniec 2008 r. wyniósł 71,6%, z czego zaawansowanie 

projektu obejmującego projekty bazowe, techniczne, dostawy i budowę wynio sło 98,3% 

na planowane 99,5%. Uruchomienie w Płocku instalacji produkującej surowiec do produkcji 



120

kwasu tereftalowego planowane jest na 2010 r. Roczne zdolności instalacji za projektowano 

na 400 tys. ton. 

Zaawansowanie instalacji podstawowej PTA na koniec 2008 r. wyprzedzało harmonogram 

kontraktowy i wynosiło 40,5% na planowane 38,2%. Zaawansowanie robót wyniosło 10,73% 

na 9,0%, w tym dla branży budowlanej 39,3% na planowane 23%. Instalacja o zdolnościach 

produkcyjnych 600 tys. ton kwasu rocznie zostanie uruchomiona w 2010 r. na terenie 

zakładów ANWIL SA. 

W zakładach w Czechach kontynuowaliśmy projekt zwiększania wydajności instalacji polipropylenu. 

Planujemy, że w połowie 2009 r. jednostka osiągnie zdolność produkcyjną 285 tys. ton 

rocznie. Realizowaliśmy także prace na instalacji destylacji ekstrakcyjnej benzenu, która zwiększy 

wydajność produktu w I kwartale 2009 r. o 20% w porównaniu z 2008 r. 

Strategia 

W ogłoszonej w listopadzie 2008 r. strategii na lata 2009–2013 położyliśmy duży nacisk 

na funkcjonowanie Koncernu w warunkach kryzysu światowego. Zweryfikowaliśmy wie le 

planów inwestycyjnych, jak również postawiliśmy na poprawę efektywności operacyjnej 

i komercyjnej oraz koncentrację na najbardziej zyskownych produktach, oferujących dodatkowe 

możliwość synergii z segmentem rafineryjnym szczególnie w obszarze dodatkowych 

źródeł aromatów. 



121

e t a p d ziewiąt y 

42 : 13 : 06 

„Był to dla mnie 

bardzo szybki odcinek. 

Cały czas jechałem z najlepszymi 

i utrzymywałem się 

razem z nimi w grupie. 

Podczas jazdy obserwuję, 

jak plasują się zawodnicy 

na poszczególnych pozycjach”. 


sEGMENT chEMiCZNY 

122

SEGMEnt c HEMiczny 

Segment Chemiczny Grupy ORLEN w 2008 r. tworzyły ANWIL SA oraz jego spółka zależna 

Spolana a.s. z siedzibą w Neratowicach – Czechy (Grupa ANWIL). 

Był to drugi rok integracji operacyjnej polskiej i czeskiej firmy. W ciągu minionych 12 miesię cy 

ANWIL SA stał się głównym dostawcą amoniaku do Spolany a.s., podnosząc tym samym 

efektywność instalacji własnych we Włocławku. Produkcja amoniaku była wyższa w porównaniu 

do 2007 r. o ponad 10%, co było jednym z powodów zwiększenia przez polską spółkę 

rentowności sprzedaży nawozów azotowych o ponad 18% (wzrost w porównaniu z 2007 r.). 

Pogorszenie koniunktury na rynku kaprolaktamu miało swoje odzwierciedlenie w mniejszej 

produkcji siarczanu amonu w Spolanie, gdyż nawóz ten jest produktem równoległym powstającym 

przy produkcji kaprolaktamu. Spolana a.s. wykazała się ponad 49-procentowym 

wzrostem produkcji przetworzonego PCW oraz wodorotlenku sodu (wzrost w porównaniu 

do 2007 r. o ponad 7%). 

Ograniczenia popytu w branżach materiałów dla budownictwa (m.in. produkcja kabli, produkcja 

profili okiennych i innych, branża meblowa oraz sektor reklamy), a także silna w sto sunku 

do USD i EUR złotówka, dodatkowo obniżająca konkurencyjność sprzedaży na eks port, spowodowały, 

że w ANWILU SA zmniejszyliśmy produkcję PCW nieprzetworzonego o po nad 19% 

oraz przetworzonego PCW o ponad 15%. 

Spadek produkcji wodorotlenku sodu o ponad 22% był wynikiem mniejszego zapotrzebowania 

na powstający w tym samym procesie chlor (wykorzystywany do produkcji PCW). 

SEGMENT chEMiCZNY 


123

Nawozy azotowe 

Produkcja 

Dobra koniunktura w rolnictwie oraz rosnąca zamożność rolników przekładały się na wzrost 

zainteresowania polskim rynkiem wśród producentów nawozów z Litwy oraz Niemiec. Zgodnie 

z naszymi przewidywaniami, rozwój rynku biopaliw w krajach europejskich powodował 

zwiększone zainteresowanie saletrzakiem oraz siarczanem amonu, które były produktami 

należącymi do grupy nawozów o największym potencjale wzrostu. 

W ANWILU SA wyprodukowaliśmy więcej nawozów w porównaniu do 2007 r. (blisko 990 tys. ton 

w masie). W omawianym okresie łączna produkcja nawozów azotowych po zostałych polskich 

producentów spadła o 8%. Bardzo dobra koniunktura na rynku nawo zów w kraju i w Eu ropie 

w okresie trzech kwartałów 2008 r. sprzyjała utrzymaniu wysokiego po ziomu produk cji, który 

w segmencie chemicznym wyniósł 1,163 mln ton nawozów azotowych (w masie). 

Udział w rynku 

W sezonie 2007/2008 segment chemiczny osiągnął blisko 19-procentowy udział w polskim 

ryn ku nawozów azotowych w przeliczeniu na azot, przy wykorzystaniu maksymalnych zdolności 

produkcyjnych i wzroście zużycia nawozów w Polsce. Na podstawie danych EFMA udział 

segmen tu w czeskim rynku nawozów azotowych w sezonie 2007/2008 wyniósł około 7% 

w przeliczeniu na azot. 



124

Inwestycje 

Istotną inwestycją zakończoną w grudniu 2008 r. było oddanie do użytku węzła paletyzacji. 

Usprawnia ona procesy logistyczne i ułatwia w znacznym stopniu rozładunek towaru końcowym 

odbiorcom. 

Polichlorek winylu (PCW) 

Produkcja 

Zdolności produkcyjne PCW wyniosły w 2008 r. 435 tys. ton: 300 tys. ton we Włocławku 

i 135 tys. ton w Neratowicach. W obszarze PCW prowadziliśmy wspólną politykę sprzedaży 

i dystrybucji, dzięki czemu możliwe było podzielenie produkcji poszczególnych gatunków PCW 

pomiędzy instalacje w Polsce i Czechach. W efekcie poprawiliśmy stopień wykorzystania instalacji, 

jak również usprawniliśmy dystrybucję PCW na rynku krajowym i rynkach zagranicznych. 

Udział w rynku 

Udział firm segmentu chemicznego w polskim rynku PCW w 2008 r. wyniósł ok. 44%, 

co w porównaniu z poprzednim rokiem oznacza niewielki spadek. Udział ANWILU SA i Spo lany 

w czeskim rynku PCW w omawianym okresie wyniósł około 15%, notując tym samym 3-procentowy 

wzrost w porównaniu do 2007 r. 



125

Inwestycje 

Najważniejszą inwestycją w obszarze PCW było rozpoczęcie przez ANWIL SA prac związanych 

ze zwiększeniem zdolności produkcyjnych włocławskiej instalacji do 340 tys. ton. Od danie 

do eksploatacji całości inwestycji nastąpi w 2009 r. 

Szukając nowych możliwości rozwojowych, rozpoczęliśmy we Włocławku inwestycję budowy 

instalacji PTA. Dodatkowe informacje na temat wspomnianego przedsięwzięcia prezentu jemy 

w opisie segmentu petrochemicznego. 

Równie ważną inwestycją ANWILU SA było rozpoczęcie budowy instalacji tlenowni, która 

– po zastąpieniu dotychczasowej, wyeksploatowanej jednostki – zaspokoi zwiększone potrze by 

zakładu we Włocławku, jak również zapewni azot do wytwórni PTA. 

W związku z ograniczoną synergią obszaru z działalnością podstawową PKN ORLEN, podjeliśmy 

decyzję o uwolnieniu zaangażowanego kapitału w PCW oraz na wozy azotowe, utrzymując 

jednocześnie rolę strategicznego dostawcy surowców dla przemy słu che micznego. 



126

Wielkość produkcji najważniejszych produktów segmentu chemicznego w ANWILU SA 



Polichlorek winylu 300 590 241 475 –19,7% 

Przetwórstwo PCW 81 109 68 442 –15,6% 

Wodorotlenek sodu 

(w przeliczeniu na 100% NaOH) 

193 200 149 340 –22,7% 

Amoniak 455 720 501 750 10,1% 

Nawozy azotowe (w przeliczeniu na azot) 295 569 304 768 3,1% 

Wielkość produkcji najważniejszych produktów segmentu chemicznego w Spolanie a.s. 



Polichlorek winylu 120 434 124 033 3,0% 

Wodorotlenek sodu 

(w przeliczeniu na 100% NaOH) 

105 625 113 135 7,1% 

Przetwórstwo PCW 4 827 7 196 49,1% 

Kaprolaktam 47 580 37 572 –21,0% 

Siarczan amonu (w przeliczeniu na azot) 44 765 36 580 –18,3% 



127

Plany na 2009 r. 

Najważniejsze dla segmentu chemicznego w zakresie PCW w 2009 r. będą rynki polski 

oraz czeski. Na nich przede wszystkim koncentrowane będą działania segmentu zmierzające 

do in tensyfikacji sprzedaży. O ile nie dojdzie do całkowitego załamania rynku budowlanego, 

któ ry jest głównym motorem wzrostu zapotrzebowania na PCW, segment ten będzie koncentrował 

się na utrzymaniu wielkości sprzedaży na poziomie z 2008 r. 

Włocławski ANWIL SA zakłada utrzymanie dotychczasowego udziału w polskim rynku 

na wozów azotowych, który w sezonie 2007/2008 wyniósł blisko 19% przy maksymalnym 

wy korzystaniu zdolności produkcyjnych i założeniu wzrostu zużycia nawozów w Polsce. 

W zakresie przedsięwzięć rozwojowych ANWIL SA w 2009 r. będzie kontynuował realizację 

kolejnych zadań związanych z rozbudową infrastruktury energetycznej (doprowadzenie 

prą du, wód, gazów technicznych oraz budowę biologicznej oczyszczalni ścieków) potrzebnej 

do zasilania instalacji PTA. Nakłady na ten cel przewidywane na 2009 r. wynoszą 40 mln zł. 

W 2009 r. będą również realizowane kolejne etapy modernizacji instalacji tlenowni. 



128

e t a p d z i e s i ą t y 

46 : 36 : 10 

„Zaraz po starcie szybko 

dogoniłem czołówkę zawodników 

i cały czas jechałem w grupie za nimi. 

Dzisiejszy odcinek był bardzo zróżnicowany: 

miał zarówno kilka szybkich prostych, 

jak i techniczne partie z głębokimi 

wydmami. Z każdym kolejnym 

dniem jedzie mi się coraz lepiej. 

W zespole panuje atmosfera zaufania 

i współpracy. Starsi koledzy 

przekazują mi ogromną wiedzę, 

która procentuje na odcinkach specjalnych”. 


gruPA ORLEN 

129

g ru pa o RLEn 

Inwestycje kapitałowe 

Zarządzanie i nadzór nad spółkami Grupy ORLEN sprawujemy poprzez przypisanie ich do poszczególnych 

pionów funkcjonujących w PKN ORLEN oraz kilku segmentów biznesowych. 

Na koniec 2008 r. PKN ORLEN posiadał akcje lub udziały w 58 spółkach prawa handlowe go, 

w tym: 

• w 34 spółkach zależnych (z udziałem w kapitale powyżej 50%); 

• w 2 spółkach współzależnych (z udziałem w kapitale wynoszącym 50%); 

• w 2 spółkach stowarzyszonych (z udziałem w kapitale od 20% do 50%); 

• w 20 spółkach mniejszościowych (z udziałem w kapitale poniżej 20%) oraz podmiotach 

objętych postępowaniami likwidacyjnymi i upadłościowymi. 

W 2008 r. nasze działania w zakresie projektów kapitałowych skupialiśmy głównie na porządkowaniu 

struktury własnościowej w ramach grupy kapitałowej, procesach konsolidacyj nych 

oraz dezinwestycjach aktywów non-core business. 

W ramach restrukturyzacji kapitałowej w 2008 r. zrealizowaliśmy następujące projekty dezinwestycyjne: 

• sprzedaż 75% udziałów Petrotel Sp. z o.o. na rzecz inwestora zewnętrznego; 

• sprzedaż 13,4% akcji Spolana a.s. w ramach grupy kapitałowej, zainicjowanie przymusowego 

wykupu akcji akcjonariuszy mniejszościowych przez ANWIL SA; 

• sprzedaż 3,7% akcji Paramo a.s. w ramach grupy kapitałowej, zainicjowanie przymusowego 

wykupu akcji akcjonariuszy mniejszościowych przez Unipetrol a.s. 

GruPA ORLEN 


130

Łączny przychód ze sprzedaży udziałów i akcji w 2008 r. wyniósł 60 448 847,03 zł, przy 

wartości bilansowej sprzedanych składników aktywów równej 18 629 954,07 zł. 

Prowadząc restrukturyzację grupy kapitałowej kontynuowaliśmy procesy konsolidacyj ne. 

2 stycz nia 2008 r. zakończyliśmy proces rejestracji spółki ORLEN Transport SA powstałej 

w wyni ku po łączenia spółek transportowych: ORLEN Transport Płock Sp. z o.o., ORLEN Transport 

Nowa Sól Sp. z o.o., ORLEN Transport Kędzierzyn-Koźle Sp. z o.o., ORLEN Transport Szczecin 

Sp. z o.o., ORLEN Transport Słupsk Sp. z o.o. oraz ORLEN Transport Olsztyn Sp. z o.o. 

W 2008 r. sfinalizowaliśmy połączenie czterech spółek ROR (tzw. Regionalnych Operatorów 

Rynku), tj.: ORLEN PetroCentrum Sp. z o.o., ORLEN PetroZachód Sp. z o.o., ORLEN Morena 

Sp. z o.o. oraz ORLEN PetroProfit Sp. z o.o. Połączenie nie wiązało się z dodatkowym zaangażowaniem 

kapitałowym, a łączna wartość bilansowa naszych udziałów w czterech spół kach 

uczestniczących w konsolidacji wynosiła 78 341 797 zł. 

Wśród projektów inwestycyjnych, jakie przeprowadziliśmy w 2008 r., znalazły się: 

• zwiększenie zaangażowania kapitałowego w Polkomtel SA do poziomu 24,39% ka pitału 

zakładowego Spółki; 

• przymusowy wykup akcji akcjonariuszy mniejszościowych ORLEN Transport SA. 

Łączna wartość inwestycji kapitałowych PKN ORLEN w 2008 r. wyniosła 740 801 990,64 zł. 

GruPA ORLEN 


131

Przymusowe wykupy akcji akcjonariuszy mniejszościowych były prowadzone również przez 

spółki z Grupy ORLEN. W 2008 r. prowadziliśmy: 

• przymusowy wykup akcji akcjonariuszy mniejszościowych (ok. 1,41% akcji) AB Ventus 

Nafta przez AB Mažeikių Nafta; 

• przymusowy wykup akcji akcjonariuszy mniejszościowych (reprezentujących ok. 4,3% 

kapitału zakładowego) Spolana a.s. przez ANWIL SA; 

• przymusowy wykup akcji akcjonariuszy mniejszościowych (ok. 8,24% akcji) Paramo a.s. 

przez Unipetrol a.s. 

Nabycie akcji Polkomtel SA od TDC Mobile International A/S 

18 grudnia 2008 r. nastąpiło rozliczenie transakcji nabycia przez PKN ORLEN akcji Polkom tel SA 

od TDC Mobile International A/S (TDC A/S) na podstawie umowy, dotyczącej akceptacji oferty 

i warunkowego zbycia akcji Polkomtel SA, z dnia 10 marca 2006 r., zawartej pomiędzy krajowymi 

akcjonariuszami Polkomtel SA, tj.: PKN ORLEN SA, KGHM Polska Miedź SA, Polskie Sie ci 

Elektroenergetyczne SA (obecnie PGE Polska Grupa Energetyczna SA) i WĘGLOKOKS SA jako 

kupującymi, oraz TDC Mobile International A/S jako sprzedającym. 

W wyniku rozliczenia transakcji PKN ORLEN nabył 980 486 akcji zwykłych imiennych 

Po lkomtel SA o wartości nominalnej 100 zł każda, stanowiących około 4,78% kapitału za 

kładowego Polkomtel SA, za łączną cenę 176 977 723 EUR (równowartość 738 705 016 zł 

wg kursu średniego NBP na dzień 18 grudnia 2008 r.). Po rozliczeniu transakcji PKN ORLEN 

posiada 24,39% udziału w kapitale zakładowym Polkomtel SA. 

GruPA ORLEN 


132

Spółki bezpośrednio powiązane z PKN ORLEN SA 

na dzień 31.12.2008 r. 

Pion Prezesa Zarządu Pion Finansów Pion Petrochemii Pion Rafinerii Pion Sprzedaży 

ORLEN Upstream Sp. z o.o. 

100,0% 

ORLEN Intern. Exploration 

& Prod. Co BV 

100,0% 

ORLEN Ochrona Sp. z o.o. 

100,0% 

ORLEN Medica Sp. z o.o. 

100,0% 

Polkomtel SA 

24,4% 

18 spółek pozostałych 

e t a p j e d e n a s t y 

48 : 13 : 01 

„Jesteśmy silnym zespołem, 

powinniśmy liczyć się w rajdzie. 

Mentalnie też trzeba być 

bardzo mocnym, 

bo jest to jeden 

z najtrudniejszych rajdów. 

Te 6-7 dni spędzonych na pustyni 

to ogromne doświadczenie”. 


pr acowniCY 

134

pr acownic y 

Zatrudnienie 

Na koniec 2008 r. w Grupie ORLEN zatrudnialiśmy 22 958 (1) osób, z czego w PKN OR LEN 

– 4 724 osoby, w Grupie Unipetrol – 4 647 osoby, w ORLEN Deutschland AG – 108 osób, 

a w AB Mažeikių Nafta – 3 517 osób. 

W 2008 r. z pracy w PKN ORLEN odeszło 340 pracowników. Ponadto, w ramach restrukturyzacji 

ORLEN Księgowości Sp. z o.o. oraz obszaru logistyki w PKN ORLEN z Programu 

Do browolnych Odejść skorzystało łącznie 129 osób. 

Struktura pracowników PKN ORLEN 

W 2008 r. wśród wszystkich zatrudnionych w PKN ORLEN najliczniejszą grupę stanowli pra cownicy 

z wykształceniem wyższym i średnim (łącznie 90,1% ogółu zatrudnionych), w Gru pie 

Unipetrol – osoby z wykształceniem zawodowym i śred nim (łącznie 78,72%), na tomiast 

w AB Mažeikių Nafta – osoby z wykształceniem podstawowym i wyższym (łącznie 55,19%). 

W PKN ORLEN najliczniejszą grupę pracowników stanowiły osoby w przedziale wiekowym 

od 31 do 40 lat (30,4%), natomiast w AB Mažeikių Nafta i w Grupie Unipetrol osoby w wieku 

od 41 do 50 lat, co wyniosło odpowiednio 32,5% i 31,81%. 

(1) 

W tym tekście „Grupa ORLEN” oznacza Spółkę oraz jej skonsolidowane podmioty zależne, nie obejmuje 

podmiotów stowarzyszonych. 

pr acowniC Y 


135

W 2008 r. wśród wszystkich zatrudnionych w PKN ORLEN kobiety stanowiły 21,30%, na tomiast 

mężczyźni – 78,70%. W Grupie Unipetrol znaczną większość zatrudnionych stano wili mężczyź ni 

(73,49%), natomiast kobiety – 26,51%. Również w Mažeikių Nafta w 2008 r. wśród zatrudnionych 

przeważali mężczyźni (69,32%); kobiety stanowiły 30,68% wszystkich zatrudnionych. 

Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy 

Istotnym elementem strategii zarządzania kadrami w Koncernie było podpisanie w listopadzie 

2008 r. Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (ZUZP) dla pracowników PKN ORLEN. 

Głównym celem przyjęcia dokumentu było wprowadzenie zgodnej z obowiązującym pra wem 

koncepcji zarządzania relacjami wynikającymi ze stosunku pracy. 

ZUZP reguluje następujące kwestie: zasady zatrudniania i awansowania pracowników oraz rozwiązywania 

z nimi umów o pracę, wynagrodzenia i inne świadczenia związane z pracą i zatrudnieniem, 

ocenę pracowników, rozwój zawodowy i szkolenia, obowiązki stron sto sunku 

pracy, urlopy wypoczynkowe, czas pracy, kształtowanie warunków pracy, świadcze nia so cjalne. 

Ponadto, porządkuje kwestie dotyczące działalności związkowej i dialogu społeczne go w PKN 

ORLEN. 

pr acowniC Y 


136

Polityka rekrutacji w PKN ORLEN 

W 2008 r. głównym celem polityki rekrutacyjnej było: 

• zapewnienie ciągłości działań dla procesów biznesowych; 

• realizowanie działań w ramach strategii rekrutacji zgodnie z wartościami kultury korporacyjnej, 

zasadami ładu korporacyjnego i społecznej odpowiedzialności biznesu; 

• zapewnienie wsparcia projektów restrukturyzacyjnych realizowanych w PKN ORLEN; 

• wypracowanie i realizacja rozwiązań związanych z rozwojem pracowników PKN OR LEN. 

Narzędziem skutecznie wspierającym proces rekrutacji była aplikacja Talent Link, która umożliwiała 

zgłaszanie zapotrzebowania na rekrutację obszarom biznesowym, a także wspiera ła 

pra cowników Działu Rekrutacji i Rozwoju na wszystkich etapach działania. Dzięki Talent Link 

pracownicy i kandydaci mogli przeglądać oferty pracy, zamieszczać aplikacje (on–line) oraz 

dokonywać zmian i uzupełnień w swoim profilu. 

W 2008 r. PKN ORLEN został wyróżniony tytułem Najlepszego Pracodawcy 2007/2008 w Ogólnopolskim 

Rankingu „Kariera z Pracodawcą”. Ponadto, PKN ORLEN uzyskał kolejne dwa 

wy różnienia jako pracodawca, zdobywając tytuł „Atrakcyjnego Pracodawcy” w Ogólnopolskim 

Rankingu Pracodawców KOMPAS, oraz wyróżnienie w badaniu Universum Graduate 

Survey 2007, które upoważnia nas do używania logo „Idealny Pracodawca”. 

pr acowniC Y 


137

Praktyki studenckie 

Realizowany przez PKN ORLEN Program Praktyk Studenckich cieszył się w 2008 r. bardzo 

dużym zainteresowaniem, zarówno wśród uczniów szkół średnich, jak i studentów uczelni 

wyższych z całego kraju. Praktyki odbywały się zarówno w siedzibie Koncernu w Płocku, 

jak i w strukturach terenowych Firmy na terenie całej Polski. W programie udział wzięło 

315 osób, w tym 68 osób w ramach indywidualnych praktyk studenckich i 247 osób w ra 

mach praktyk grupowych. 

Program Stażowy 

Program Stażowy w PKN ORLEN jest jednym ze sposobów dokonania trafnej oceny kompetencji 

i potencjału zawodowego kandydatów biorących udział w programie, a także trakto wany 

jest jako wsparcie przy pozyskaniu zdolnych, młodych osób o odpowiednich kwalifikacjach. 

W 2008 r. na staż do PKN ORLEN przyjęto 36 osób, z czego propozycję zatrudnie nia otrzymały 

4 osoby w ramach umowy zlecenia i 2 osoby w ramach umowy o pracę. Pozosta łe osoby 

kontynuują staż. 

Management by Objectives (MBO) 

Głównym zadaniem systemu motywacyjnego MBO, stworzonego dla kluczowych pracowników 

PKN ORLEN i Grupy Kapitałowej, jest wsparcie realizacji strategii wzrostu wartości Firmy. 

W 2008 r. rocznym systemem premiowania MBO objętych zostało 533 pracowników, a systemem 

kwartalnym i kwartalno-rocznym – łącznie 171 pracowników. 

pr acowniC Y 


138

Program Rozwoju Kompetencji 

Program Rozwoju Kompetencji (PRK) to proces oceny oraz planowania rozwoju kompetencji 

zawodowych. W 2008 r. programem objętych zostało blisko 600 pracowników ze wszyst kich 

obszarów biznesowych Koncernu. Finalnym efektem programu były programy szkoleniowe 

zorientowane na rozwój kompetencji, w których wzięło udział 126 pracowników. 

Szkolenia 

Celem polityki szkoleniowej PKN ORLEN w 2008 r. było wspieranie obszarów biznesowych 

w realizacji zadań i celów strategicznych poprzez dostarczanie koniecznej wiedzy i umiejętno 

ści praktycznych. W szkoleniach zamkniętych i otwartych przeszkolonych zostało 6 760 pracowników. 

Uruchomiliśmy również projekt szkoleniowy Akademia Zarządzania Projektami PKN ORLEN, 

warsztaty szkoleniowe z zakresu „Roli menedżera w zarządzaniu zespołem” oraz Program 

Rozwoju Systemów HR – Szkolenia Stacjonarne (LSO). 

Świadczenia socjalne 

W ramach działalności socjalnej w PKN ORLEN zrealizowaliśmy takie świadczenia jak: dofinansowanie 

do wypoczynku oraz do imprez zbiorowych (zajęcia sportowo–rekreacyjne, za biegi 

profilaktyczno–rehabilitacyjne, imprezy integracyjne, wycieczki turystyczno–krajoznawcze, 

sport masowy, imprezy okolicznościowe), bezzwrotne zapomogi losowe i rze czowe, zwrotne 

pr acowniC Y 


139

pożyczki na cele mieszkaniowe oraz paczki świąteczne dla dzieci. W sumie zrealizowalismy 

blisko 38 tysięcy różnorodnych świadczeń socjalnych. 

Polityka płacowa w Grupie ORLEN 

W 2008 r. w Grupie ORLEN zainicjowaliśmy przeprowadzenie porównania wynagrodzeń i benefitów 

z praktykami rynkowymi w celu oceny konkurencyjności wynagrodzeń i wypracowania 

metodologii dostosowującej ich poziom do wymogów rynku. Uzyskane efekty po służą 

w przyszłości ujednoliceniu polityki płacowej w Grupie ORLEN, standaryzacji rozwiązań oraz 

stworzeniu mechanizmów mobilności zawodowej w ramach Grupy ORLEN. 

pr acowniC Y 


140

e t a p d w u n a s t y 

48 : 51 : 00 

„Dzisiejszy etap zdominowała 

zamieć piaskowa. 

Wiał silny wiatr i była 

ograniczona widoczność. 

Gdy wyskakiwałem z wydmy, 

to czułem, że mnie znosi. 

Liczyła się dla mnie każda sekunda. 

Na ostatnich 50 kilometrach 

udało mi się wyprzedzić 

mojego rywala”. 


ochRONA ŚROdOWISK A 

141

Ochrona środow isk a 

„Świadomi wpływu działalności Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN SA na środowisko 

deklarujemy systematyczne dostosowywanie metod planowania i prowadzenia procesów 

do wymogów zasady trwałego i zrównoważonego rozwoju, poprzez zintegrowane traktowanie 

procesu zapobiegania zanieczyszczaniu i ochrony środowiska. 

Celowi temu podporządkowujemy strategię Firmy przełożoną na istniejące i przyszłe programy 

rozwoju oraz na inne działania realizowane w oparciu o wdrożony System Zarządza nia Środowiskowego 

według wymagań normy PN – EN ISO 14001:2005. Zobowiązujemy się do jego 

rozszerzenia na pozostałe jednostki Koncernu na terenie kraju i zbudowanie zintegrowane go 

Systemu Zarządzania” (1) . 

Ochrona środowiska 

Wszelkie działania podejmowane przez ORLEN w 2008 r. cechowało zachowanie możliwie 

najwyższej neutralności ekologicznej naszych procesów produkcyjnych oraz magazynowania 

i dystrybucji produktów. 

Nakłady inwestycyjne na zadania związane z ochroną środowiska tylko w Zakładzie Produkcyjnym 

PKN ORLEN w Płocku w 2008 r. wynosiły ponad 259 mln zł i były wyższe o ok. 112% 

w porównaniu do 2007 r. 

OchRONA ŚROdOWISK A 

(1) 

„Polityka Środowiskowa PKN ORLEN SA”. 


142

Łączną emisję wszystkich zanieczyszczeń zmniejszyliśmy o 1,3%, przy wzroście przerobu 

ropy w ciągu ostatnich 12 miesięcy o 4,16%. Warto odnotować fakt, że tylko dzięki stosowaniu 

niskosiarkowych paliw o 2,52% zmniejszyła się emisja dwutlenku siarki do atmosfe ry. 

Na tomiast wymiana palników na niskoemisyjne na kolejnym kotle Elektrociepłowni pozwo liła 

zmniejszyć ilość tlenków azotu o 8,74%. 

Zmalał też pobór wody z Wisły do procesów produkcyjnych – o 3,07%, a ilość odprowadzanych 

ścieków – o 2,85%. 

Nasze działania na rzecz ekologii (zmniejszone emisje w zakładzie w Płocku, hermetyzacja 

stacji paliw i terminali paliwowych) przyniosły nam również wymierny efekt finansowy w postaci 

zmniejszenia opłat za korzystanie ze środowiska o ponad 700 tys. zł. 

W 2008 r. rozpoczął się drugi okres rozliczeniowy wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami 

do emisji gazów cieplarnianych obejmujący lata 2008–2012. W systemie tym obec nie 

uczestniczą trzy instalacje produkcyjne PKN ORLEN. Według zweryfikowanych już raportów 

za 2008 r. wszystkie mieściły się w swoich średniorocznych przydziałach uprawnień. 

Zmniejszyliśmy również średnią zawartość siarki w naszych benzynach z 0,0008% wagowych 

w 2007 r. do 0,0006% wagowych w 2008 r., przy zwiększeniu zawartości bio komponentu 

(jakim jest ETBE) z 3,7% do 6,48%. 

W dalszym ciągu uczestniczymy w realizacji programów środowiskowych, mających na celu 

ochronę otaczającego nas środowiska. W ramach Programu „Odpowiedzialność i Troska” 



143

w 2008 r. zrealizowaliśmy 40 zadań, z czego ponad połowę stanowiły zadania z zakresu 

ochrony środowiska. W ciągu ostatnich siedmiu lat, od kiedy bierzemy udział w „Programie 

restytucji sokoła wędrownego”, w naszej firmie przyszło na świat 21 piskląt tych ptaków. 

Ważnymi wydarzeniami w Grupie ORLEN było uruchomienie, m.in: nowoczesnej spalarni odpadów 

przez spółkę ORLEN Eko Sp. z o.o. oraz instalacji redukującej emisję podtlenku azotu 

w spół ce ANWIL SA. 

Ochrona powietrza 

Kontrolne pomiary wykonane przez nas w 2008 r. w kompleksie rafineryjno-petrochemicznym 

w Płocku nie wykazały przekroczeń dopuszczalnych poziomów emisji określonych przez 

Pozwolenie Zintegrowane. 

Osiągnęliśmy 21-procentowy spadek emisji pyłu do powietrza. Natomiast blisko 9-procento wy 

spadek emisji tlenków azotu wynika w głównej mierze z modernizacji palników na kotle 3 

oraz z utrzymania reżimów tlenowych w Elektrociepłowni. 



144

W latach 2007 i 2008 emisja zanieczyszczeń charakterystycznych dla Zakładu Produkcyjne go 

w Płocku kształtowała się na następującym poziomie: 

Zestawienie emisji wybranych zanieczyszczeń Zakładu Produkcyjnego w Płocku 

w latach 2007–2008 (Mg) 

2007 2008 Wzrost / Spadek 

Dwutlenek siarki 20 973,30 20 444,59 –528,71 –2,52% 

Tlenki azotu (w przeliczeniu 

na dwutlenek azotu) 

7 474,71 6 821,48 –653,23 –8,74% 

Tlenek węgla 762,38 812,16 49,78 6,53% 

Suma węglowodorów 1 397,44 (1) 1 384,01 –13,43 –0,96% 

Pył ze spalania paliw 574,53 453,34 –121,19 –21,09% 

Dwutlenek węgla 6 238 941,29 6 158 959,11 –79 982,18 –1,28% 

Pozostałe zanieczyszczenia 290,60 270,71 –19,89 –6,84% 

Łączna emisja wszystkich 

zanieczyszczeń 

6 270 414,25 6 189 145,40 –81 268,85 –1,30% 

(1) 

Wartość jest wyższa o 835,7 Mg niż przedstawiona w Biuletynie Ochrony Środowiska 2007. Różnica ta 

wynika z błędnego raportowania programu do naliczeń opłat; usterka programu została usunięta przez 

dostawcę oprogramowania. 



145

Ochrona środowiska w działalności inwestycyjnej 

Nakłady inwestycyjne na zadania związane z ochroną środowiska tylko w Zakładzie Produkcyjnym 

w Płocku w 2008 r. wynosiły ponad 259 mln zł i były wyższe o ok. 112% w po równaniu 

do 2007 r. (stanowiło to 21% wszystkich wydatków inwestycyjnych w Płocku w 2008 r.). 

Do najważniejszych zadań, ograniczających wpływ naszego zakładu na poszczególne komponenty 

środowiska, należy zaliczyć: 

• budowę Instalacji HON VII wraz z infrastrukturą; 

• budowę Instalacji Claus II wraz z infrastrukturą; 

• przebudowę wypełnień technologicznych chłodni wentylatorowych instalacji chłodni czej, 

• przebudowę układu paliwowego zakładu Elektrociepłowni; 

• wyciszenie hałasu wentylatorów powietrza na kotłach w zakładzie Elektrociepłowni; 

• modernizacja elektrycznych silników napędowych pomp wody chłodniczej Bloków Wodnych 

Rafineryjnych 1, 2 i 3; 

• wymianę silników elektrycznych na Blokach Wodnych Petrochemicznych. 

Stacje paliw naszej sieci dostosowywaliśmy do obowiązujących przepisów środowiskowych 

oraz wyposażaliśmy w urządzenia ekologiczne. Ponad 31 mln zł wydaliśmy na zadania z zakresu 

ochrony środowiska w terminalach paliwowych w Lublinie, Gutkowie, Bolesławcu i Mościskach. 

Grupa ORLEN w 2008 r. prowadziła różnorodne działania ograniczające negatywny wpływ 

na środowisko naturalne. Na podkreślenie zasługują: 



146

ANWIL SA 

• Redukcja emisji gazów cieplarnianych – wdrożenie technologii katalitycznej redukcji 

podtlenku azotu. Zakładany efekt: zmniejszenie w latach 2008-2012 emisji podtlen ku 

azo tu o 3,5 mln ton w przeliczeniu na dwutlenek węgla. 

• Przebudowa układu niszczenia chloru. Zakładany efekt: zmniejszenie o 400 Mg ilości 

chlorków odprowadzanych do środowiska w 2009 r. w porównaniu z 2007 r. 

• Modernizacja ciągu uzdatniania kondensatów na Demi II. Zakładany efekt: zmniejszenie 

w stosunku do stanu obecnego zużycia kwasu solnego i ługu sodowego o 80% 

oraz ilości odprowadzanych ścieków o 85%. Zadanie w trakcie realizacji. Termin zakończenia: 

I kwartał 2009 r. 

• Budowa dźwiękochłonnej kabiny dla obsługi wytłaczarek w Kompleksie Tworzyw Sztucznych. 

Zakładany efekt: obniżenie poziomu narażenia na hałas do warunków normatywnych, 

tj. < 85 dB. 

• Zakup nowej drukarki fleksograficznej z usadowieniem jej w linii z instalacją do produkcji 

folii 3-warstwowej. Zakładany efekt: ograniczenie powstawania odpadów o około 

200 Mg/rok od momentu uruchomienia urządzenia. Zadanie w trakcie realizacji. Ter min 

zakończenia I kwartał 2009. 

• Przeprowadzenie kolejnej VI edycji akcji edukacji ekologicznej „Drzewko za butelkę”. 

Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. 

• Ograniczenie ilości emisji niezorganizowanej na instalacji Polietylen II w stosunku do 2007 r. 

Procentowe zmniejszenie emisji węglowodorów alifatycznych wyniosło 7%. 



147

• Czynny udział pracowników firmy w 15-stej edycji kampanii „Sprzątanie Świata” 

(wrzesień 2008 r.). Akcja objęła teren Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego. Ba sell Or len 

Poliolefins Sp. z o.o. była jednym z jej sponsorów. 

• Organizacja forum proekologicznego – IX Powiatowy Dzień Ziemi wspólnie ze Starostwem 

Powiatowym w Płocku (kwiecień 2008r.). Temat forum: „Poliolefiny w służbie 

ochrony klimatu”. 

• Udział w Międzynarodowych Targach Tworzyw Sztucznych w Katowicach, gdzie rozpropagowano 

dwie proekologiczne gry edukacyjne: „Hostalenek” i „Spheripolek”. 

ORLEN Asfalt Sp. z o.o. 

• Zabudowa stanowiska do mycia bezpieczników ogniowych. 

• Zabudowa stanowiska do awaryjnego rozładunku autocystern. 

• Modernizacja i hermetyzacja węzła rozładunku cystern kolejowych na instalacji Produk cja 

Trzebinia. 

W efekcie realizacji powyższych zadań zwiększono bezpieczeństwo na stanowiskach pra cy 

oraz zlikwidowano źródło emisji niezorganizowanej przy rozładunku cystern kolejowych. 

ORLEN Eko Sp. z o.o. 

• W sierpniu 2008 r. uruchomiona została instalacja termicznego przekształcania odpadów 

o wydajności 50 000 ton rocznie. Zastosowana technologia spalania w piecu ze złożem 

fluidalnym umożliwia unieszkodliwianie osadów biologicznych i szlamów zanieczyszczonych 

substancjami ropopochodnymi. W spalarni tej mogą być również unieszkodliwiane 

wysuszone osady ściekowe pochodzące z komunalnych oczyszczalni ścieków. 



148

Instalacja posiada system oczyszczania spalin wraz z systemem ciągłego monitoringu 

emisji w zakresie, m.in. pyłu, NO X 

, CO, substancji organicznych i innych. Instala cja 

speł nia wszystkie obowiązujące w Polsce wymagania środowiskowe oraz uregulowa nia 

unijne dla tego typu działalności. 

ORLEN Oil Sp. z o.o. 

• Dostosowanie oferty do nowych wymogów rynku związanych między innymi z wprowadzaniem 

w UE kolejnej normy czystości spalin – EURO 5. 

• Realizacja programu Base Oils Interchange z udziałem olejów bazowych ORLEN Oil, 

obejmującego mineralne oleje silnikowe przeznaczone do ciężkich silników Diesla, czego 

efektem jest wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań technologicznych dla następują 

cych olejów: Platinum Ultor Plus 15W/40, Platinum Ultor 15W/40, ORLEN OIL Diesel (3) 

15W/40, ORLEN OIL Diesel (2) 15W/40 i 20W/50. 

Rafineria Trzebinia SA 

• Prowadzenie przygotowań do realizacji zadania: Budowa oczyszczalni ścieków z insta lacji 

do produkcji biodiesla. Celem zadania jest wstępne podczyszczanie ścieków z zanieczyszczeń 

do poziomu umożliwiającego wprowadzenie ich do następnych obiektów oczyszczalni. 

Celem głównym inwestycji jest ochrona środowiska gruntowo-wodne go. W ramach 

tego zadania w 2008 r. prowadzono działania związane z poszukiwa niem technologii 

oraz firmy zajmującej się oczyszczaniem ścieków z zawartością meta nolu. Prowadzono 

próby oczyszczania ścieków metodą biologiczną tlenową oraz beztleno wą. 

Ponadto przeprowadzano analizy ścieków oraz testy dla określenia możliwości wyhodowania 

osadu czynnego. 



149

• Zabezpieczenie torów przeładunkowych przed przedostawaniem się produktów naftowych 

do gruntu oraz do wód gruntowych. W ramach zadania, w I kwarta le 2008 r. 

zakupiono panele do wyłożenia torów, montaż paneli planowany jest w 2009 r. 

Rafineria Nafty Jedlicze SA 

• Modernizacja spalarni odpadów: 

– modernizacja instalacji mokrego odsiarczania spalin, 

– wykonanie ciągłego pomiaru ilości węglowodorów, 

– modernizacja systemu sterowania, 

– modernizacja układu podawania wapna hydratyzowanego, 

– dostosowanie terenu do magazynowania i segregacji odpadów, 

– modernizacja kotła na instalacji spalarni odpadów, 

– modernizacja instalacji oczyszczania spalin. 

• Dostosowanie zbiorników magazynowych do obowiązujących przepisów – wykonanie 

robót budowlano-montażowych związanych z zabezpieczeniem gruntu i wód gruntowych 

przed przenikaniem produktów naftowych, poprzez: 

– wykonanie w zbiornikach drugich den stalowych lub laminowanych, 

– zabudowę układu sygnalizacji wystąpienia przecieków, 

– zabudowę układów do ciągłego pomiaru napełnienia zbiorników i zabezpieczenia 

przed wystąpieniem ewentualnego przepełnienia zbiornika, 

– wykonanie szczelnej tacy p-rozlewczej wraz z monitoringiem występowania ewentualnego 

przecieku. 



150

• Budowa węzła segregacji olejów przepracowanych w celu zwiększenia ilości pozyskiwanych 

z rynku zużytych olejów przepracowanych i uzyskanie pełnej kontroli (pod względem 

jakościowym) nad przywożonymi z zewnątrz olejami przepracowanymi przyjmowanymi 

do przerobu na instalacji Destylacji Olejów Przepracowanych. 

Inowrocławskie Kopalnie Soli „Solino” SA 

• Wymiana czynnika – substancji kontrolowanej w klimatyzatorach na tzw. czynnik „ekologiczny”. 

• Rozbudowa sieci hydrantowej i modernizacja sterowania napędów instalacji paliwowej 

w celu zwiększenia bezpieczeństwa na terenie Kopalni Soli „Góra” i Podziemnym 

Ma gazynie Ropy i Paliw. 

• Remonty rurociągów i zakup miernika do pomiaru grubości ścianki rurociągu w celu 

zabezpieczenia przed zaistnieniem wycieków solanki. 

AB Mažeikų Nafta 

• Prowadzono monitoring zanieczyszczeń powietrza wokół zakładu w czterech punktach 

pomiarowych położonych w strefie ochronnej zakładu. W ramach tego monitoringu 

analizowane były następujące zanieczyszczenia: C1-C10, benzen, toluen, ksylen, 

tlenek węgla, siarkowodór, dwutlenek siarki oraz dwutlenek azotu. 

• Zainstalowano automatyczny system ciągłych pomiarów emisji dla dużych źródeł spala nia 

(w celu spełnienia wymagań Dyrektywy 2001/80/EC), który mierzy stężenie na stępujących 

zanieczyszczeń: SO 2 

, pył, CO i NO X 

, jak również kontroluje parametry pro wadzonych 

procesów, takie jak: ilość tlenu, temperatura, ciśnienie, przepływ. 



151

Unipetrol RPA 

• Obniżenie emisji NO X 

dla elektrowni T700 (1 piec) – redukcja poprzez dodawanie 

mocz nika. 

• Użycie metanolu w procesie oczyszczania ścieków – składnik odżywczy dozowany po 

wygaśnięciu bloku produkcyjnego OXO. 

• Czyszczenie wody ściekowej z jednostki POX (zgazowanie gudronu) – usunięcie amoniaku 

z wody ściekowej i wykorzystanie jej w procesie odsiarczania w elektrowni T700. 

Paramo a.s. 

• Produkcja benzyny lakierniczej – uwodornienie (z produktu ubocznego z procesu 

hy droodsiarczania). 

• Kontynuacja rekonstrukcji zbiorników (zgodnie z planem do 2020 r.). 

• Kontynuacja ochrony przed hałasem. 

• Opracowanie wniosku o przyznanie dużej sumy do OPZP (dla rekonstrukcji zbiornika 

VR28). 



152

e t a p t r z y n a s t y 

50 : 26 : 41 

„Dakar to jedyny 

tak fascynujący rajd. 

Od startu starasz się jechać 

bardzo szybko, bez błędów. 

Liczysz na dobry wynik 

i sukces na mecie. 

Gdy raz tam pojedziesz, 

to marzysz tylko o tym, 

żeby wrócić”. 

sKONsOLidOWANE sPRAWOZdANie fiNANsOWE 


153

OPINIA NIEZALE¯NEGO BIEG£EGO REWIDENTA 

Dla Walnego Zgromadzenia 

Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN Spó³ka Akcyjna 

Przeprowadziliśmy badanie za³¹czonego skonsolidowanego sprawozdania finansowego 

Grupy Kapita³owej Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN Spó³ka Akcyjna z siedzib¹ w P³ocku, 

ul. Chemików 7 („Grupa Kapita³owa PKN ORLEN SA; Grupa Kapita³owa”), na które 

sk³ada siê skonsolidowany bilans sporz¹dzony na dzieñ 31 grudnia 2008 r., który po stronie 

aktywów i pasywów wykazuje sumê 46 975 750 tys. z³otych, skonsolidowany rachunek 

zysków i strat za rok obrotowy koñcz¹cy siê tego dnia wykazuj¹cy stratê netto w kwocie 

2 526 626 tys. z³otych, skonsolidowane zestawienie zmian w kapitale w³asnym za rok 

obrotowy koñcz¹cy siê tego dnia wykazuj¹ce zmniejszenie skonsolidowanego kapita³u 

w³asnego o kwotê 2 041 113 tys. z³otych, skonsolidowany rachunek przep³ywów pieniê¿- 

nych za rok obrotowy koñcz¹cy siê tego dnia wykazuj¹cy zmniejszenie stanu środków pieniê¿nych 

netto o kwotê 155 624 tys. z³otych oraz noty objaśniaj¹ce do skonsolidowanego 

sprawozdania finansowego zawieraj¹ce opis znacz¹cych zasad rachunkowości oraz inne 

informacje objaśniaj¹ce. 

Odpowiedzialnośæ Zarz¹du 

Zarz¹d jednostki dominuj¹cej jest odpowiedzialny za sporz¹dzenie i rzeteln¹ prezentacjê tego 

skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z Miêdzynarodowymi Standardami 

Sprawozdawczości Finansowej, które zosta³y zatwierdzone przez Uniê Europejsk¹ i innymi 

obowi¹zuj¹cymi przepisami. Odpowiedzialnośæ ta obejmuje: zaprojektowanie, wdro¿enie 

i utrzymanie kontroli wewnêtrznej zwi¹zanej ze sporz¹dzeniem oraz rzeteln¹ prezentacj¹ 


PKN ORLEN RAPORT ROCZNY 2008 

153

sprawozdañ finansowych wolnych od nieprawid³owości powsta³ych wskutek celowych 

dzia³añ lub b³êdów, dobór oraz zastosowanie odpowiednich zasad rachunkowości, a tak¿e 

dokonywanie szacunków ksiêgowych stosownych do zaistnia³ych okoliczności. 

Odpowiedzialnośæ Bieg³ego Rewidenta 

Naszym zadaniem jest, w oparciu o przeprowadzone badanie, wyra¿enie opinii o tym 

skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Badanie sprawozdania finansowego przeprowadziliśmy 

stosownie do postanowieñ rozdzia³u 7 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości 

(Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późniejszymi zmianami) („ustawa o rachunkowości”), 

norm wykonywania zawodu bieg³ego rewidenta, wydanych przez Krajow¹ Radê 

Bieg³ych Rewidentów w Polsce oraz Miêdzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej. 

Regulacje te nak³adaj¹ na nas obowi¹zek postêpowania zgodnego z zasadami etyki oraz 

zaplanowania i przeprowadzenia badania w taki sposób, aby uzyskaæ racjonaln¹ pewnośæ, 

¿e sprawozdanie finansowe jest wolne od istotnych nieprawid³owości. 

Badanie polega na przeprowadzeniu procedur maj¹cych na celu uzyskanie dowodów badania 

dotycz¹cych kwot i informacji ujawnionych w sprawozdaniu finansowym. Wybór 

procedur badania zale¿y od naszego os¹du, w tym oceny ryzyka wyst¹pienia istotnej nieprawid³owości 

sprawozdania finansowego na skutek celowych dzia³añ lub b³êdów. Przeprowadzaj¹c 

ocenê tego ryzyka, bierzemy pod uwagê kontrolê wewnêtrzn¹ zwi¹zan¹ ze 

sporz¹dzeniem oraz rzeteln¹ prezentacj¹ sprawozdania finansowego, w celu zaplanowania 

stosownych do okoliczności procedur badania, nie zaś w celu wyra¿enia opinii na temat 

skuteczności dzia³ania kontroli wewnêtrznej w jednostce. Badanie obejmuje równie¿ ocenê 



154

odpowiedzialności stosowanych zasad rachunkowości, zasadności szacunków dokonanych 

przez Zarz¹d oraz ocenê ogólnej prezentacji sprawozdania finansowego. 

Wyra¿amy przekonanie, ¿e uzyskane przez nas dowody badania stanowi¹ wystarczaj¹c¹ 

i odpowiedni¹ podstawê do wyra¿enia przez nas opinii z badania. 

Opinia 

Naszym zdaniem, za³¹czone skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapita³owej 

PKN ORLEN SA przedstawia rzetelnie i jasno sytuacjê maj¹tkow¹ i finansow¹ Grupy Kapita³owej 

na dzieñ 31 grudnia 2008 r., wynik finansowy oraz przep³ywy pieniê¿ne za rok 

obrotowy koñcz¹cy siê tego dnia, zosta³o sporz¹dzone, we wszystkich istotnych aspektach, 

zgodnie z Miêdzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, które zosta³y 

zatwierdzone przez Uniê Europejsk¹ oraz jest zgodne z wp³ywaj¹cymi na treśæ skonsolidowanego 

sprawozdania finansowego przepisami prawa obowi¹zuj¹cymi Grupê Kapita³ow¹. 

Objaśnienia uzupe³niaj¹ce opiniê 

Nie zg³aszaj¹c zastrze¿eñ do prawid³owości, rzetelności i jasności zbadanego skonsolidowanego 

sprawozdania finansowego, pragniemy zwróciæ uwagê na nastêpuj¹ce kwestie: 

Grupa Kapita³owa dokona³a odpisu aktualizuj¹cego wartośæ rzeczowego maj¹tku trwa- 

³ego w wysokości 2 347 278 tys. z³otych. Przyjête przez Grupê Kapita³ow¹ do testów na 

utratê wartości aktywów trwa³ych prognozy przysz³ych wyników finansowych opieraj¹ siê 



155

na szeregu za³o¿eñ, których czêśæ, dotycz¹ca czynników makroekonomicznych, jest poza 

kontrol¹ Grupy Kapita³owej. Jak przedstawiono w nocie objaśniaj¹cej nr 7.8 do za³¹czonego 

skonsolidowanego sprawozdania finansowego, zmiany tych za³o¿eñ mog¹ wp³yn¹æ na sytuacjê 

finansow¹ Grupy Kapita³owej, w tym na wyniki testów na utratê wartości aktywów 

trwa³ych i w konsekwencji mog¹ doprowadziæ do zmian sytuacji maj¹tkowej oraz wyników 

finansowych Grupy Kapita³owej. 

Ponadto, jak opisano szerzej w nocie objaśniaj¹cej nr 7.16 do za³¹czonego skonsolidowanego 

sprawozdania finansowego, 9 475 449 tys. z³otych zobowi¹zañ d³ugoterminowych 

z tytu³u kredytów zosta³o wykazanych w zobowi¹zaniach krótkoterminowych. S¹ to zobowi¹zania 

wynikaj¹ce z umów kredytowych zawieraj¹cych zapisy odnośnie wymaganego 

poziomu relacji zad³u¿enia netto do EBITDA, które na dzieñ 31 grudnia 2008 r. zosta³y 

przekroczone. Zgodnie z wymogami miêdzynarodowego standardu rachunkowości MSR 1 

naruszenie warunków umów kredytowych, które mo¿e spowodowaæ ograniczenie bezwarunkowej 

dostêpności kredytów w okresie najbli¿szych 12 miesiêcy, powoduje koniecznośæ 

zakwalifikowania zwi¹zanych z takimi umowami zobowi¹zañ jako krótkoterminowe. 

Na dzieñ wydania niniejszej opinii, dla kredytów o wartości 9 066 166 tys. z³, PKN ORLEN SA 

zakoñczy³ rozmowy z kredytodawcami bêd¹cymi stronami w/w umów odnośnie warunków 

kontynuowania finansowania i uzyska³ zgody banków na okresowe przekroczenie maksymalnego 

wskaźnika zad³u¿enia oraz na kontynuowanie wspó³pracy w ramach wcześniej 

przyznanych limitów i terminów sp³aty kredytów, co spowoduje wykazanie tych zobowi¹zañ 

kredytowych jako zobowi¹zania d³ugoterminowe w skonsolidowanym sprawozdaniu 

finansowym za drugi kwarta³ 2009 roku. 



156

Ponadto, jak opisano szerzej w nocie objaśniaj¹cej nr 18 b do za³¹czonego skonsolidowanego 

sprawozdania finansowego, w wyniku prowadzonego postêpowania podatkowego 

Rafineria Trzebinia SA otrzyma³a decyzje w³adz podatkowych stwierdzaj¹ce zaleg³ości w podatku 

akcyzowym za miesi¹ce maj–wrzesieñ 2004 roku na ³¹czn¹ kwotê oko³o 100 mln 

z³otych powiêkszon¹ o odsetki od zaleg³ości podatkowych. Wyrokiem z dnia 12 listopada 

2008 roku Wojewódzki S¹d Administracyjny w Krakowie uchyli³ decyzje wydane przez 

Dyrektora Urzêdu Celnego w Krakowie określaj¹ce w/w zobowi¹zanie w podatku akcyzowym 

za okres maj–wrzesieñ 2004 roku w kwocie oko³o 100 mln z³otych. W dniu 16 stycznia 

2009 roku Dyrektor Izby Celnej w Krakowie wniós³ skargê kasacyjn¹ do Naczelnego S¹du 

Administracyjnego w Warszawie od decyzji za wrzesieñ 2004 roku. Postêpowanie za okres 

maj–sierpieñ 2004 roku, po uchyleniu wyrokiem Wojewódzkiego S¹du Administracyjnego 

w Krakowie decyzji Dyrektora Izby Celnej i Naczelnika Urzêdu Celnego w Krakowie, toczy 

siê w dalszym ci¹gu przed Naczelnikiem Urzêdu Celnego w Krakowie. Ostateczny rezultat 

powy¿szych postêpowañ nie jest znany. 

W ocenie Zarz¹du PKN ORLEN SA istnieje du¿e prawdopodobieñstwo rozstrzygniêcia tocz¹cych 

siê postêpowañ na korzyśæ Rafinerii Trzebinia SA Za³¹czone skonsolidowane sprawozdanie 

finansowe sporz¹dzone za rok obrotowy koñcz¹cy siê 31 grudnia 2008 r. Grupy 

Kapita³owej PKN ORLEN SA nie zawiera ¿adnych rezerw na pokrycie ewentualnych zobowi¹zañ 

podatkowych wynikaj¹cych z powy¿szych postêpowañ. 



157

Inne kwestie 

Ponadto, zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości, stwierdzamy, ¿e sprawozdanie 

z dzia³alności Grupy Kapita³owej uwzglêdnia, we wszystkich istotnych aspektach, informacje, 

o których mowa w art. 49 ustawy o rachunkowości oraz Rozporz¹dzeniu Ministra Finansów 

z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bie¿¹cych i okresowych przekazywanych 

przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równowa¿ne 

informacji wymaganych przepisami prawa pañstwa niebêd¹cego pañstwem cz³onkowskim 

(Dz.U. z 2009 r., nr 33, poz. 259) i s¹ one zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym 

sprawozdaniu finansowym. 

Bieg³y rewident nr 10268/7598 

Monika Bartoszewicz 

Za KPMG Audyt Sp. z o.o. 

ul. Ch³odna 51, 00-867 Warszawa 

Bieg³y rewident nr 9451/7175 

Leszek Dubicki, Cz³onek Zarz¹du 

27 kwietnia 2009 r. 

Warszawa, Polska 



158

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapita³owej 

Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN Spó³ka Akcyjna 

za rok zakoñczony 31 grudnia 2008 roku 

Przygotowane zgodnie z Miêdzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości 

Finansowej zatwierdzonymi przez Uniê Europejsk¹ wraz z opini¹ Audytora 

KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO 

Skonsolidowany raport roczny RS 2008 (rok) 

(zgodnie z § 82 ust. 2 Rozporz¹dzenia Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 r. – Dz.U. Nr 33, poz. 259) 

(dla emitentów papierów wartościowych prowadz¹cych dzia³alnośæ wytwórcz¹, budowlan¹, handlow¹ lub 

us³ugow¹) 

za rok obrotowy 2008 obejmuj¹cy okres od 1 stycznia 2008 roku do 31 grudnia 2008 roku, zawieraj¹cy skonsolidowane 

sprawozdanie finansowe wed³ug Miêdzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej w walucie 

polskiej (PLN). 

dnia 30 kwietnia 2009 roku 

(data przekazania) 

pe³na nazwa emitenta: POLSKI KONCERN NAFTOWY ORLEN SPÓ£KA AKCYJNA 

skrócona nazwa emitenta: PKN ORLEN 

sektor wg klasyfikacji GPW w Warszawie: CHEMICZNY (che) 

kod pocztowy: 09-411 

miejscowośæ: P£OCK 

ulica: CHEMIKÓW 

numer: 7 

telefon: 48 24 365 28 95 

fax: 48 24 365 40 40 

e-mail: media@orlen.pl 

NIP: 774-00-01-454 

REGON: 610188201 

www: www.orlen.pl 

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE 

KPMG AUDYT Sp. z o.o. 

(Podmiot uprawniony do badania) 


159

W YBR ANE DANE FINANSOWE 

WYBRANE DANE FINANSOWE 

Dane dotycz¹ce skonsolidowanego sprawozdania fi nansowego 

2008 2007 

2008 

tys. PLN tys. PLN tys. EUR 

2007 

tys. EUR 

I. Przychody ze sprzeda¿y ogó³em 

79 535 205 

63 792 983 

22 517 824 

18 060 922 

II. Zysk/(Strata) z dzia³alności operacyjnej (1 603 322) 2 603 882 (453 929) 737 205 

III. Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem (2 915 403) 3 011 065 (825 402) 852 486 

IV. Zysk/(Strata) netto akcjonariuszy jednostki 

dominuj¹cej 

V. Zysk/(Strata) netto 

VI. Środki pieniê¿ne netto z dzia³alności 

operacyjnej 

VII. Środki pieniê¿ne netto z dzia³alności 

inwestycyjnej 

(2 505 242) 

(2 526 626) 

3 616 760 

(4 384 957) 

2 412 409 

2 480 426 

1 965 066 

(2 845 108) 

(709 278) 

(715 333) 

1 023 969 

(1 241 459) 

682 996 

702 252 

556 345 

(805 500) 

VIII. Środki pieniê¿ne netto otrzymane/ 

(wykorzystane) w dzia³alności fi nansowej 612 573 27 039 173 430 7 655 

IX. (Zmniejszenie) netto stanu środków 

pieniê¿nych 

(155 624) 

(853 003) 

(44 060) 

(241 500) 

X. Zysk/(Strata) netto akcjonariuszy jednostki 

dominuj¹cej na jedn¹ akcjê zwyk³¹ (w z³/EUR) (5,86) 5,64 (1,66) 1,60 

XI. Aktywa trwa³e 

XII. Aktywa obrotowe 

XIII. Aktywa razem 

XIV. Zobowi¹zania d³ugoterminowe 

XV. Zobowi¹zania krótkoterminowe 

XVI. Kapita³ w³asny 

XVII. Kapita³ zak³adowy 

XVIII. Kapita³ w³asny (przypisany akcjonariuszom 

jednostki dominuj¹cej) 

XIX. Liczba akcji 

Stan na Stan na Stan na 

31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 

29 280 856 

17 694 894 

46 975 750 

4 634 178 

21 809 925 

20 531 647 

1 057 635 

17 813 091 

427 709 061 

26 736 337 

19 366 488 

46 102 825 

11 091 402 

12 438 663 

22 572 760 

1 057 635 

19 935 335 

427 709 061 

7 017 749 

4 240 939 

11 258 688 

1 110 674 

5 227 189 

4 920 824 

253 484 

4 269 267 

427 709 061 

Stan na 

31.12.2007 

6 407 904 

4 641 570 

11 049 474 

2 658 279 

2 981 177 

5 410 018 

253 484 

4 777 906 

427 709 061 

XX. Wartośæ ksiêgowa i rozwodniona wartośæ 

ksiêgowa przypadaj¹ca akcjonarjuszom 

jednostki dominuj¹cej na jedn¹ akcjê (w z³/EUR) 41,65 46,61 9,98 11,17 

SKONSOLIDOWANE SPR AWOZDANIE FINANSOWE 

Powy¿sze dane fi nansowe za rok 2008 i 2007 roku zosta³y przeliczone na EUR wed³ug nastêpuj¹cych zasad: 

• poszczególne pozycje aktywów i pasywów – wed³ug średniego kursu og³oszonego na dzieñ 31 grudnia 2008 roku – 

4,1724 PLN/EUR; 

• poszczególne pozycje rachunku zysków i strat oraz rachunku przep³ywów pieniê¿nych – wed³ug kursu stanowi¹cego 

średni¹ arytmetyczn¹ średnich kursów ustalonych przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzieñ ka¿dego miesi¹ca 

okresu obrotowego (od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 roku) – 3,5321 PLN/EUR. 


160

SKONSOLIDOWANY BILANS 

(w tysi¹cach z³otych) 

Nota 31 grudnia 2008 31 grudnia 2007 

AKTYWA 

Aktywa trwa³e 

Rzeczowe aktywa trwa³e 7.1 26 268 757 24 833 925 

Wartości niematerialne 7.3 557 048 530 970 

Wartośæ firmy 7.4 87 633 85 858 

Aktywa finansowe dostêpne do sprzeda¿y 7.5 62 174 62 322 

Akcje i udzia³y w jednostkach wycenianych metod¹ praw w³asności 7.6 1 561 132 700 331 

Aktywa z tytu³u podatku odroczonego 14 485 362 233 219 

Inwestycje w nieruchomości 7.2 71 757 69 076 

Prawo wieczystego u¿ytkowania gruntów 99 247 91 430 

D³ugoterminowe po¿yczki i nale¿ności w³asne 7.9 87 746 129 206 

Aktywa trwa³e razem 29 280 856 26 736 337 

Aktywa obrotowe 

Zapasy 7.10 9 089 047 10 365 409 

Nale¿ności z tytu³u dostaw i us³ug oraz pozosta³e nale¿ności 7.11 6 356 174 6 884 455 

Nale¿ności z tytu³u podatku dochodowego 392 042 115 381 

Krótkoterminowe aktywa finansowe 7.12 257 832 167 957 

Rozliczenia miêdzyokresowe 7.13 204 088 146 892 

Środki pieniê¿ne 7.14 1 344 224 1 498 232 

Aktywa sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzeda¿y 7.15 51 487 188 162 

Aktywa obrotowe razem 17 694 894 19 366 488 

Aktywa razem 46 975 750 46 102 825 

PASYWA 

Kapita³ w³asny 

Kapita³ zak³adowy 7.22 534 636 534 636 

Korekta z tytu³u przeszacowania kapita³u zak³adowego 7.22 522 999 522 999 

Kapita³ zak³adowy 1 057 635 1 057 635 

Kapita³ z emisji akcji powy¿ej ich wartości nominalnej 7.22 1 058 450 1 058 450 

Korekta z tytu³u przeszacowania kapita³u z emisji akcji powy¿ej ich 

wartości nominalnej 7.22 168 803 168 803 

Kapita³ zapasowy z tytu³u emisji akcji powy¿ej ich wartości 

nominalnej 1 227 253 1 227 253 

Kapita³ z tytu³u stosowania rachunkowości zabezpieczeñ 7.22 (99 793) 83 302 

Ró¿nice kursowe z przeliczenia jednostek podporz¹dkowanych 7.22 (76 792) (1 327 936) 

Zyski zatrzymane 7.22 15 704 788 18 895 081 

Kapita³ w³asny przypisany akcjonariuszom jednostki dominuj¹cej 17 813 091 19 935 335 

Kapita³ w³asny akcjonariuszy mniejszościowych 7.24 2 718 556 2 637 425 

Kapita³ w³asny razem 20 531 647 22 572 760 


Zobowi¹zania d³ugoterminowe 

Kredyty i po¿yczki 7.16 2 610 651 8 602 721 

Za³¹czone noty stanowi¹ integraln¹ czêśæ niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego 


161

Nota 31 grudnia 2008 31 grudnia 2007 

Rezerwy 7.17 747 287 799 266 

Rezerwy na podatek odroczony 14 1 134 686 1 548 835 

Pozosta³e zobowi¹zania d³ugoterminowe 7.18 141 554 140 580 

Zobowi¹zania d³ugoterminowe razem 4 634 178 11 091 402 

Zobowi¹zania krótkoterminowe 

Zobowi¹zania z tytu³u dostaw i us³ug oraz pozosta³e zobowi¹zania 7.19 8 414 147 9 181 243 

Rezerwy 7.17 788 925 723 152 

Zobowi¹zania z tytu³u podatku dochodowego 35 454 39 389 

Kredyty i po¿yczki 7.16 11 282 114 1 719 223 

Przychody przysz³ych okresów 7.20 76 676 60 683 

Pozosta³e zobowi¹zania finansowe 7.21 1 212 609 714 973 

Zobowi¹zania krótkoterminowe razem 21 809 925 12 438 663 

Pasywa razem 46 975 750 46 102 825 




162

SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT 


Nota 

za rok zakoñczony 

31 grudnia 2008 



Przychody ze sprzeda¿y 

Sprzeda¿ produktów 79 884 662 60 524 829 

Podatek akcyzowy i inne op³aty (17 965 121) (15 044 496) 

Przychody ze sprzeda¿y produktów netto 10 61 919 541 45 480 333 

Sprzeda¿ towarów i materia³ów 19 730 227 21 041 337 

Podatek akcyzowy i inne op³aty (2 114 563) (2 728 687) 

Przychody ze sprzeda¿y towarów i materia³ów netto 17 615 664 18 312 650 

Przychody ze sprzeda¿y ogó³em 79 535 205 63 792 983 

Koszt wytworzenia sprzedanych produktów (56 685 848) (39 258 891) 

Wartośæ sprzedanych towarów i materia³ów (17 313 474) (16 867 030) 

Koszty sprzedanych produktów, towarów i materia³ów 11 (73 999 322) (56 125 921) 

Zysk brutto ze sprzeda¿y 5 535 883 7 667 062 

Koszty sprzeda¿y (3 325 701) (3 175 974) 

Koszty ogólnego zarz¹du (1 462 477) (1 637 370) 

Pozosta³e przychody operacyjne 12 747 930 470 003 

Pozosta³e koszty operacyjne 12 (3 098 957) (719 839) 

Zysk/strata z dzia³alności operacyjnej (1 603 322) 2 603 882 

Przychody finansowe 13 702 800 1 190 048 

Koszty finansowe 13 (2 281 414) (1 050 246) 

Przychody i koszty finansowe netto (1 578 614) 139 802 

Udzia³ w wyniku finansowym jednostek wycenianych metod¹ praw 

w³asności 266 533 267 381 

Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem (2 915 403) 3 011 065 

Podatek dochodowy 14 388 777 (530 639) 

Zysk/(Strata) netto (2 526 626) 2 480 426 


Z tego: 

Zysk/(Strata) netto akcjonariuszy mniejszościowych (21 384) 68 017 

Zysk/(Strata) netto akcjonariuszy jednostki dominuj¹cej (2 505 242) 2 412 409 

Zysk/(Strata) netto akcjonariuszy jednostki dominuj¹cej 

na jedn¹ akcjê zwyk³¹ (5,86) 5,64 



163

SKONSOLIDOWANY RACHUNEK PRZEP£YWÓW PIENIÊ¯NYCH 


Nota 





Przep³ywy pieniê¿ne z dzia³alności operacyjnej 

(Strata)/Zysk netto (2 526 626) 2 480 426 

Korekty o pozycje: 

Udzia³ w wyniku finansowym jednostek wycenianych metod¹ praw 

w³asności (266 533) (267 381) 

Amortyzacja 2 491 383 2 431 423 

Strata/(Zysk) z tytu³u ró¿nic kursowych, netto 731 385 (691 363) 

Odsetki i dywidendy, netto 533 187 456 321 

Strata na dzia³alności inwestycyjnej 2 310 714 502 899 

Zmniejszenie/(Zwiêkszenie) stanu nale¿ności 7.25 986 782 (535 585) 

Zmniejszenie/(Zwiêkszenie) stanu zapasów 7.25 1 778 832 (3 235 358) 

(Zmniejszenie)/Zwiêkszenia stanu zobowi¹zañ i pozosta³ych zobowiazañ 7.25 (1 407 417) 940 501 

(Zmniejszenie) stanu rezerw 7.25 (26 338) (39 427) 

Podatek dochodowy od zysku przed opodatkowaniem (388 777) 530 639 

Podatek dochodowy zap³acony (594 971) (601 040) 

Pozosta³e korekty (4 861) (6 989) 

Środki pieniê¿ne netto z dzia³alności operacyjnej 3 616 760 1 965 066 

Przep³ywy pieniê¿ne z dzia³alności inwestycyjnej 

Nabycie sk³adników rzeczowego maj¹tku trwa³ego oraz wartości 

niematerialnych (3 969 409) (3 693 736) 

Wp³ywy z tytu³u sprzeda¿y sk³adników rzeczowego maj¹tku trwa³ego 

oraz wartości niematerialnych 125 478 108 332 

Wp³ywy z tytu³u sprzeda¿y udzia³ów 199 654 783 750 

Nabycie akcji i udzia³ów (736 860) (57 526) 

Wykup udzia³owców mniejszościowych Mo¿ejki Nafta – (482 003) 

Wp³ywy z tytu³u sprzeda¿y krótkoterminowych papierów wartościowych – 245 317 

Odsetki i dywidendy otrzymane 199 269 302 808 

Udzielone po¿yczki (2 732) (1 928) 

Sp³ata po¿yczek 5 072 7 536 

Dywidendy wyp³acone akcjonariuszom mniejszościowym (185 858) (31 597) 

Pozosta³e (19 571) (26 061) 

Środki pieniê¿ne netto z dzia³alności inwestycyjnej (4 384 957) (2 845 108) 


Przep³ywy pieniê¿ne z dzia³alności finansowej 

Wp³ywy z d³ugoterminowych i krótkoterminowych po¿yczek i kredytów 10 962 933 9 512 798 

Emisja d³u¿nych papierów wartościowych 479 172 1 096 325 

Sp³ata d³ugoterminowych i krótkoterminowych po¿yczek i kredytów (8 714 481) (9 852 372) 

Wykup d³u¿nych papierów wartościowych (825 498) (88 843) 

Zap³acone odsetki (563 576) (609 184) 

Wyp³acone dywidendy (692 888) – 

P³atności zobowi¹zañ z tytu³u umów leasingu finansowego (35 682) (37 038) 



164

Nota 





Pozosta³e 2 593 5 353 

Środki pieniê¿ne netto otrzymane w dzia³alności finansowej 612 573 27 039 

(Zmniejszenie) netto stanu środków pieniê¿nych (155 624) (853 003) 

Zmiana stanu środków pieniê¿nych z tytu³u ró¿nic kursowych 1 616 (85) 

Środki pieniê¿ne na pocz¹tek okresu 1 498 232 2 351 320 

Środki pieniê¿ne na koniec okresu 1 344 224 1 498 232 

w tym: o ograniczonej mo¿liwości dysponowania 115 136 105 000 




165

ZESTAWIENIE ZMIAN W SKONSOLIDOWANYM KAPITALE W£ASNYM 


Kapita³ przypadaj¹cy na akcjonariuszy jednostki dominuj¹cej 

Kapita³ 

zak³adowy 

oraz kapita³ 

z emisji 

akcji 

powy¿ej 

ich wartości 

nominalnej 

Kapita³ 

z tytu³u 

stosowa nia 

rachunkowości 

zabezpieczeñ 

Ró¿nice 

kursowe 

z przeliczenia 

jednostek 

podporz¹dkowanych 

Zyski 

zatrzy mane 

Razem 

Kapita³ 

w³asny 

akcjonariuszy 

mniejszościowych 

Kapita³ 

w³asny 

razem 

1 stycznia 2008 2 284 888 83 302 (1 327 936) 18 895 081 19 935 335 2 637 425 22 572 760 

Zysk/(Strata) z tytu³u 

wyceny instrumentów 

zabezpieczaj¹cych (³¹cznie 

z podatkiem odroczonym) – (95 514) (565 770) – (661 284) – (661 284) 

Przeniesienia wyceny instrumentów 

zabezpieczaj¹cych 

z kapita³u w³asnego do zysku/ 

(straty) okresu bie¿¹cego 

z tytu³u rozliczenia – (87 581) – – (87 581) – (87 581) 

Ró¿nice kursowe z konsolidacji – – 1 816 914 17 445 1 834 359 303 964 2 138 323 

Przychody/(koszty) netto 

rozpoznane bezpośrednio 

w kapitale w³asnym – (183 095) 1 251 144 17 445 1 085 494 303 964 1 389 458 

(Strata) netto – – – (2 505 242) (2 505 242) (21 384) (2 526 626) 

Przychody/(koszty) ogó³em 

za okres – (183 095) 1 251 144 (2 487 797) (1 419 748) 282 580 (1 137 168) 

Zmiana struktury udzia³u 

mniejszości w kapitale – – – (9 608) (9 608) (6 056) (15 664) 

Dywidendy – – – (692 888) (692 888) (195 393) (888 281) 

31 grudnia 2008 2 284 888 (99 793) (76 792) 15 704 788 17 813 091 2 718 556 20 531 647 

1 stycznia 2007 2 284 888 8 506 22 003 16 492 373 18 807 770 2 731 623 21 539 393 

Zysk/(Strata) z tytu³u 

wyceny instrumentów 

zabezpieczaj¹cych (³¹cznie 

z podatkiem odroczonym) – 91 653 – – 91 653 – 91 653 

Przeniesienia wyceny instrumentów 

zabezpieczaj¹cych 

z kapita³u w³asnego do zysku/ 

(straty) okresu bie¿¹cego 

z tytu³u rozliczenia (³¹cznie 

z podatkiem odroczonym) – (16 857) – – (16 857) – (16 857) 

Ró¿nice kursowe z konsolidacji – – (1 349 939) (3 437) (1 353 376) (74 352) (1 427 728) 

Wycena niezrealizowanej 

opcji wykupu akcji spó³ki 

Spolana a.s. od udzia³owców 

mniejszościowych – – – (12 062) (12 062) 12 254 192 

Przychody/(koszty) netto 

rozpoznane bezpośrednio 

w kapitale w³asnym – 74 796 (1 349 939) (15 499) (1 290 642) (62 098) (1 352 740) 

Zysk netto – – – 2 412 409 2 412 409 68 017 2 480 426 

Przychody/(koszty) ogó³em 

za okres – 74 796 (1 349 939) 2 396 910 1 121 767 5 919 1 127 686 

Zmiana struktury udzia³u 

mniejszości w kapitale – – – 5 798 5 798 (48 414) (42 616) 

Dywidendy – – – – – (51 703) (51 703) 

31 grudnia 2007 2 284 888 83 302 (1 327 936) 18 895 081 19 935 335 2 637 425 22 572 760 




166

NOTY DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO 

ZA 2008 ROK 


1. Podstawowa dzia³alnośæ Grupy, sk³ad Zarz¹du i Rady Nadzorczej Jednostki Dominuj¹cej 

Jednostk¹ Dominuj¹c¹ Grupy Kapita³owej Polski Koncern Naftowy ORLEN („Grupa”, „Grupa Kapita³owa”) jest Polski 

Koncern Naftowy ORLEN SA („Spó³ka”, „PKN ORLEN”, „Jednostka Dominuj¹ca”, „Emitent”) z siedzib¹ w P³ocku przy 

ul. Chemików 7. 

Spó³ka zosta³a utworzona aktem notarialnym z dnia 29 czerwca 1993 roku w wyniku przekszta³cenia przedsiêbiorstwa 

pañstwowego w spó³kê akcyjn¹. Jednostka Dominuj¹ca zosta³a zarejestrowana pod nazw¹ Mazowieckie Zak³ady Rafineryjne 

i Petrochemiczne „Petrochemia P³ock” SA w S¹dzie Rejonowym w P³ocku. Z efektem od 20 maja 1999 roku 

Spó³ka zmieni³a nazwê na Polski Koncern Naftowy Spó³ka Akcyjna. 

7 września 1999 roku nast¹pi³a inkorporacja Centrali Produktów Naftowych „CPN” Spó³ka Akcyjna i tym samym 

nast¹pi³o wykreślenie CPN z rejestru handlowego. Z efektem od 12 kwietnia 2000 roku Spó³ka zmieni³a nazwê na 

Polski Koncern Naftowy ORLEN Spó³ka Akcyjna. 

Zgodnie z brzmieniem tekstu jednolitego Statutu z dnia 22 listopada 2006 roku przedmiotem dzia³alności Jednostki 

Dominuj¹cej jest miêdzy innymi: 

• Przerób ropy naftowej oraz wytwarzanie produktów i pó³produktów ropopochodnych (rafineryjnych i petrochemicznych); 

• Prowadzenie dzia³alności handlowej w obrocie krajowym i zagranicznym na rachunek w³asny, na zlecenie i w komisie, 

a w szczególności: obrót rop¹ naftow¹, paliwami ropopochodnymi i innymi, sprzeda¿ pojazdów mechanicznych 

oraz czêści i akcesoriów do nich, sprzeda¿ artyku³ów przemys³owych i spo¿ywczych; 

• Prowadzenie dzia³alności badawczej, projektowej, rozwojowej, budowlanej, produkcyjnej na w³asny rachunek i w komisie, 

w dziedzinach zwi¹zanych z przetwarzaniem, magazynowaniem, konfekcjonowaniem i obrotem paliwami 

sta³ymi, ciek³ymi i gazowymi oraz pochodnymi produktami chemicznymi i transportem drogowym, kolejowym, 

wodnym i ruroci¹gowym; 

• Magazynowanie, sk³adowanie i przechowywanie ropy naftowej i paliw p³ynnych oraz tworzenie i utrzymywanie 

zapasów paliw, na zasadach określonych w³aściwymi przepisami; 

• Świadczenie us³ug zwi¹zanych z przedmiotem dzia³alności, a w szczególności: dokonywanie prze³adunków morskich 

i l¹dowych oraz uszlachetnianie paliw i gazów, w tym etylizacja, barwienie, dodawanie komponentów; 

• Skup, obrót i przerób olejów przepracowanych oraz innych odpadów chemicznych; 

• Wytwarzanie, przesy³anie i obrót energi¹ ciepln¹ i elektryczn¹; 

• Dokonywanie remontów urz¹dzeñ zwi¹zanych z przedmiotem dzia³alności, a w szczególności instalacji rafineryjnych 

i petrochemicznych, zbiorników paliwowych, stacji paliw oraz środków transportu; 

• Prowadzenie stacji paliw, barów, restauracji i hoteli; 

• Prowadzenie kapita³owej dzia³alności inwestycyjnej, a w szczególności nabywanie i obrót akcjami i udzia³ami tak 

w obrocie krajowym jak i zagranicznym; 

• Świadczenie us³ug polegaj¹cych na rozliczaniu elektronicznych kart paliwowych; 

• Wydobywanie i poszukiwanie ropy naftowej; 

• Wydobywanie i poszukiwanie gazu ziemnego. 


Noty do skonsolidowanego sprawozdania finansowego za 2008 rok (w tysi¹cach z³otych) 

Ponadto w sk³ad Grupy Kapita³owej wchodz¹ miêdzy innymi spó³ki zlokalizowane w ró¿nych krajach, prowadz¹ce 

dzia³alnośæ g³ównie w sektorze rafineryjnym, petrochemicznym i chemicznym. 

Do czasu drugiej oferty publicznej akcji, która mia³a miejsce w lipcu 2000 roku, Grupa, pośrednio i bezpośrednio, 

pozostawa³a pod kontrol¹ Skarbu Pañstwa Rzeczpospolitej Polskiej z mniejszościowym udzia³em pracowników i innych 

podmiotów. Skarb Pañstwa sprawowa³ nadzór nad Grup¹ poprzez kontrolê nad podmiotem dominuj¹cym Grupy, 

Naft¹ Polsk¹ SA. 



167

Na dzieñ 10 kwietnia 2009 roku Nafta Polska SA posiada³a 17,32% akcji Spó³ki, Skarb Pañstwa Rzeczpospolitej Polskiej 

10,20%, ING OFE 5,17%, pozostali akcjonariusze 67,31% akcji Spó³ki. 

Informacja o zaanga¿owaniu ING OFE pochodzi z 20 lutego 2009 roku. 

Sk³ad Zarz¹du PKN ORLEN 

W 2008 roku mia³y miejsce nastêpuj¹ce zmiany w sk³adzie Zarz¹du PKN ORLEN: 

Rada Nadzorcza PKN ORLEN na posiedzeniu w dniu 28 lutego 2008 roku podjê³a uchwa³ê w sprawie zawieszenia na 

czas nieokreślony Pana Piotra Kownackiego w czynnościach Prezesa i Cz³onka Zarz¹du Spó³ki. 

Na tym samym posiedzeniu Rada Nadzorcza Spó³ki podjê³a uchwa³ê, ¿e na czas zawieszenia Prezesa Zarz¹du Pana 

Piotra Kownackiego, uprawnienia Prezesa Zarz¹du PKN ORLEN przejmuje Wiceprezes Zarz¹du Pan Wojciech Heydel. 

Rada Nadzorcza PKN ORLEN SA na posiedzeniu w dniu 29 kwietnia 2008 roku powo³a³a Pana Wojciecha Heydla 

na stanowisko Prezesa Zarz¹du PKN ORLEN SA, na wspóln¹ 3-letni¹ kadencjê Zarz¹du Spó³ki, rozpoczynaj¹c¹ siê 

7 czerwca 2008 roku. 

Rada Nadzorcza PKN ORLEN SA na posiedzeniu w dniu 15 maja 2008 roku powo³a³a Pana Dariusza Jacka Krawca na 

stanowisko Wiceprezesa Zarz¹du PKN ORLEN SA, na wspóln¹ trzyletni¹ kadencjê Zarz¹du rozpoczynaj¹c¹ siê w dniu 

nastêpuj¹cym po dniu wygaśniêcia trwaj¹cej wówczas wspólnej kadencji Zarz¹du Spó³ki. 

Rada Nadzorcza PKN ORLEN SA na posiedzeniu w dniu 28 maja 2008 roku powo³a³a na Cz³onków Zarz¹du PKN 

ORLEN SA nastêpuj¹ce osoby: Pana S³awomira Roberta Jêdrzejczyka, Pana Wojciecha Roberta Kotlarka, Pana Krystiana 

Patera i Pana Marka Serafina na wspóln¹ trzyletni¹ kadencjê Zarz¹du rozpoczynaj¹c¹ siê w dniu nastêpuj¹cym po dniu 

wygaśniêcia obecnie trwaj¹cej wspólnej kadencji Zarz¹du Spó³ki. 

W dniu 18 września 2008 roku na posiedzeniu Rady Nadzorczej PKN ORLEN SA Prezes Zarz¹du Pan Wojciech Heydel 

z³o¿y³ rezygnacjê z zajmowanego stanowiska, uzasadniaj¹c to nadrzêdnym interesem Spó³ki wobec wyczerpania dotychczasowej 

formu³y wspó³pracy w ramach Zarz¹du. 

Na tym samym posiedzeniu Rada Nadzorcza Spó³ki powo³a³a Pana Dariusza Jacka Krawca na stanowisko Prezesa Zarz¹du 

Spó³ki, Dyrektora Generalnego na trzyletni¹ wspóln¹ kadencjê, która koñczy siê z dniem odbycia zwyczajnego 

walnego zgromadzenia akcjonariuszy, zatwierdzaj¹cego sprawozdanie finansowe Spó³ki za rok 2010. 

Sk³ad Zarz¹du Spó³ki na dzieñ 31 grudnia 2008 roku by³ nastêpuj¹cy: 

• Dariusz Krawiec – Prezes Zarz¹du, Dyrektor Generalny 

• S³awomir Jêdrzejczyk – Wiceprezes Zarz¹du ds. Finansowych 

• Wojciech Kotlarek – Cz³onek Zarz¹du ds. Sprzeda¿y 

• Krystian Pater – Cz³onek Zarz¹du ds. Rafinerii 

• Marek Serafin – Cz³onek Zarz¹du ds. Petrochemii 



Sk³ad Rady Nadzorczej 

W 2008 roku mia³y miejsce nastêpuj¹ce zmiany w sk³adzie Rady Nadzorczej PKN ORLEN SA: 

Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy PKN ORLEN na posiedzeniu w dniu 7 lutego 2008 roku odwo³a³o 

Pani¹ Ma³gorzatê Izabelê Ślepowroñsk¹ z funkcji Przewodnicz¹cego Rady Nadzorczej PKN ORLEN oraz ze sk³adu Rady 

Nadzorczej PKN ORLEN. 

Ponadto Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy PKN ORLEN odwo³a³o ze sk³adu Rady Nadzorczej PKN ORLEN 

nastêpuj¹cych cz³onków: Pana Roberta Czaplê, Pana Marka Drac–Tatonia, Pana Raimondo Eggink, Pana Zbigniewa 

Macioszka, Pani¹ Agatê Janinê Miko³ajczyk oraz Pana Krzysztofa Rajczewskiego. 



168

Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy PKN ORLEN powo³a³o w sk³ad Rady Nadzorczej PKN ORLEN: 

• Pana Macieja Mataczyñskiego na Przewodnicz¹cego Rady Nadzorczej PKN ORLEN, niezale¿nego Cz³onka Rady 

Nadzorczej; 

• Pana Grzegorza Borowca na Cz³onka Rady Nadzorczej PKN ORLEN; 

• Pana Raimondo Eggink na niezale¿nego Cz³onka Rady Nadzorczej PKN ORLEN; 

• Pana Marka Karabu³ê na Cz³onka Rady Nadzorczej PKN ORLEN; 

• Pana Krzysztofa Ko³acha na niezale¿nego Cz³onka Rady Nadzorczej PKN ORLEN; 

• Pana Ryszarda Stefañskiego na niezale¿nego Cz³onka Rady Nadzorczej PKN ORLEN; 

• Pana Piotra Jana Wielowieyskiego na niezale¿nego Cz³onka Rady Nadzorczej PKN ORLEN. 

Rada Nadzorcza na posiedzeniu w dniu 15 lutego 2008 roku dokona³a wyboru Pana Marka Karabu³y na Wiceprzewodnicz¹cego 

Rady Nadzorczej, a Pana Ryszarda Stefañskiego na Sekretarza Rady Nadzorczej. 

Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy PKN ORLEN SA w dniu 6 czerwca 2008 roku powo³a³o w sk³ad Rady 

Nadzorczej Spó³ki Pana Grzegorza Michniewicza. 

Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy PKN ORLEN SA w dniu 13 czerwca 2008 roku odwo³a³o ze sk³adu 

Rady Nadzorczej nastêpuj¹cych niezale¿nych Cz³onków: Pana Raimondo Eggink i Pana Ryszarda Stefañskiego. 

Jednocześnie Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy PKN ORLEN SA powo³a³o w sk³ad Rady Nadzorczej 

Pana Jaros³awa Roc³awskiego i Pani¹ Angelinê Sarotê. 

Sk³ad Rady Nadzorczej na dzieñ 31 grudnia 2008 roku by³ nastêpuj¹cy: 

• Maciej Mataczyñski – Przewodnicz¹cy Rady Nadzorczej 

• Marek Karabu³a – Wiceprzewodnicz¹cy Rady Nadzorczej 

• Angelina Sarota – Sekretarz Rady Nadzorczej 

• Grzegorz Borowiec – Cz³onek Rady Nadzorczej 

• Krzysztof Ko³ach – Cz³onek Rady Nadzorczej 

• Grzegorz Michniewicz – Cz³onek Rady Nadzorczej 

• Jaros³aw Roc³awski – Cz³onek Rady Nadzorczej 

• Piotr Wielowieyski – Cz³onek Rady Nadzorczej 

• Janusz Zieliñski – Cz³onek Rady Nadzorczej 

2. Oświadczenie Zarz¹du 



Na podstawie Rozporz¹dzenia Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 roku, w sprawie informacji bie¿¹cych i okresowych 

przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równowa¿ne informacji 

wymaganych przepisami prawa pañstwa niebêd¹cego pañstwem cz³onkowskim, Zarz¹d PKN ORLEN oświadcza, ¿e 

wedle swojej najlepszej wiedzy, niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe i dane porównywalne sporz¹dzone 

zosta³y zgodnie z obowi¹zuj¹cymi Grupê Kapita³ow¹ zasadami rachunkowości oraz ¿e odzwierciedlaj¹ w sposób 

prawdziwy, rzetelny i jasny sytuacjê maj¹tkow¹ i finansow¹ Grupy i wynik finansowy oraz ¿e sprawozdanie Zarz¹du 

zawiera prawdziwy obraz rozwoju i osi¹gniêæ oraz sytuacji Grupy, w tym opis podstawowych ryzyk i zagro¿eñ. 

Zarz¹d PKN ORLEN oświadcza, ¿e podmiot uprawniony do badania sprawozdañ finansowych, dokonuj¹cy badania 

skonsolidowanego sprawozdania finansowego zosta³ wybrany zgodnie z przepisami prawa oraz ¿e podmiot ten oraz 

biegli rewidenci dokonuj¹cy tego badania spe³niali warunki do wydania bezstronnej i niezale¿nej opinii z badania, 

zgodnie z obowi¹zuj¹cymi przepisami i normami zawodowymi. 

Zgodnie z przyjêtymi przez Zarz¹d PKN ORLEN zasadami ³adu korporacyjnego, bieg³y rewident zosta³ wybrany przez 

Radê Nadzorcz¹ Uchwa³¹ nr 485/2005 z dnia 21 stycznia 2005 roku w sprawie wyboru bieg³ego rewidenta. Rada 

Nadzorcza dokona³a powy¿szego wyboru maj¹c na uwadze zagwarantowanie pe³nej niezale¿ności i obiektywizmu 



169

samego wyboru, jak i realizacji zadañ przez bieg³ego rewidenta. W dniu 23 sierpnia 2007 roku Rada Nadzorcza 

przed³u¿y³a umowê z KPMG Audyt Sp. z o.o. jako podmiotem uprawnionym do badania i przegl¹du sprawozdañ 

finansowych jednostkowych i skonsolidowanych PKN ORLEN oraz kluczowych spó³ek Grupy Kapita³owej PKN ORLEN 

za lata 2008–2009. 

3. Zasady prezentacji 

a) Informacje o zasadach przyjêtych przy sporz¹dzaniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego 

za 2008 rok 

Z dniem 1 stycznia 2005 roku nowelizacja ustawy o rachunkowości na³o¿y³a na Grupê obowi¹zek przygotowania 

skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z Miêdzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej 

(„MSSF”) przyjêtymi przez Uniê Europejsk¹ („UE”). 

Grupa z dniem 1 stycznia 2005 roku sporz¹dzi³a po raz pierwszy skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie 

z MSSF 1, spe³niaj¹c warunki określone w tym standardzie. 

Pocz¹wszy od 1 stycznia 2005 roku PKN ORLEN, zgodnie z Uchwa³¹ Nr 3 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia 

Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN SA z dnia 30 grudnia 2004 roku (podjêtej na podstawie art. 45 ust. 1c ustawy 

o rachunkowości – w brzmieniu obowi¹zuj¹cym od 1 stycznia 2005 roku), sporz¹dza roczne jednostkowe sprawozdanie 

finansowe do celów statutowych zgodnie z MSSF zatwierdzonymi przez Uniê Europejsk¹. 

Grupa zastosowa³a w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Miêdzynarodowe Standardy Sprawozdawczości 

Finansowej („MSSF”), zatwierdzone przez Uniê Europejsk¹, obowi¹zuj¹ce na dzieñ 31 grudnia 2008 roku. 

Prezentowane skonsolidowane sprawozdanie finansowe odpowiada wszystkim wymaganiom MSSF przyjêtym przez Uniê 

Europejsk¹ i przedstawia rzetelnie sytuacjê finansow¹ i maj¹tkow¹ Grupy na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 

2007 roku, wyniki jej dzia³alności oraz przep³ywy pieniê¿ne za rok zakoñczony dnia 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 

2007 roku. 

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zosta³o sporz¹dzone przy za³o¿eniu kontynuowania dzia³alności gospodarczej 

przez Grupê w daj¹cej siê przewidzieæ przysz³ości. Na dzieñ autoryzacji niniejszych sprawozdañ finansowych nie 

stwierdza siê istnienia okoliczności wskazuj¹cych na zagro¿enie kontynuowania dzia³alności przez Grupê Kapita³ow¹. 

b) Spó³ki objête konsolidacj¹ metod¹ pe³n¹ i proporcjonaln¹ 



Niniejsze skonsolidowane sprawozdania finansowe za okresy koñcz¹ce siê 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku 

obejmuj¹ nastêpuj¹ce jednostki zlokalizowane g³ównie w Polsce, Niemczech, Litwie i Czechach, wchodz¹ce w sk³ad 

Grupy: 

Udzia³ w liczbie g³osów 1) 


(w pe³nych %) 



PKN ORLEN 

jednostka dominuj¹ca 

ORLEN Deutschland AG 100% 100% 

ORLEN Gaz Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN PetroCentrum Sp. z o.o. 6) 100% 100% 

ORLEN Medica Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN Budonaft Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN Powiernik Sp. z o.o. 100% 100% 



170






ORLEN Koltrans Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN Transport SA 2) 100% – 

ORLEN Transport Szczecin Sp. z o.o. 2) – 100% 

ORLEN Asfalt Sp. z o.o. (dawniej Bitrex Sp. z o.o.) 96% 96% 

Grupa Kapita³owa ORLEN Petroprofit Sp. z o.o. 6) – 100% 

ORLEN Morena Sp. z o.o. 6) – 100% 

ORLEN Transport Kraków Sp. z o.o. 3) – 98% 

ORLEN Transport P³ock Sp. z o.o. 2) – 98% 

ORLEN Transport Nowa Sól Sp. z o.o. 2) – 99% 

ORLEN Transport S³upsk Sp. z o.o. 2) – 97% 

ORLEN Laboratorium Sp. z o.o. 95% 95% 

ORLEN Transport Olsztyn Sp. z o.o. 2) – 95% 

Grupa Kapita³owa ORLEN Oil Sp. z o.o., w tym: 89% 89% 

Orlen Oil Cesko s.r.o. 100% 100% 

Petro-Oil Pomorskie Centrum Sprzeda¿y Sp. z o.o. 100% 100% 

Platinum Oil Sp. z o.o. (dawniej Petro-Oil Lubelskie Centrum Sprzeda¿y 

Sp. z o.o.) 100% 100% 

ORLEN Petrotank Sp. z o.o. 100% 90% 

ORLEN Transport Kêdzierzyn-Koźle Sp. z o.o. 2) – 94% 

Petrotel Sp. z o.o. 8) – 75% 

Grupa Kapita³owa ANWIL SA, w tym: 85% 85% 

Przedsiebiorstwo Inwestycyjno-Remontowe Remwil Sp. z o.o. 100% 100% 

Przedsiebiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Us³ugowe Pro-Lab Sp. z o.o. 99% 99% 

Przedsiêbiorstwo Us³ug Specjalistycznych i Projektowych Chemeko 

Sp. z o.o. 56% 56% 

Spolana a.s. 100% 83% 

Grupa Kapita³owa Rafineria Trzebinia SA, w tym: 77% 77% 

Energomedia Sp. z o.o. 100% 100% 

Euronaft Trzebinia Sp. z o.o. 100% 100% 

Fabryka Parafin Naftowax Sp. z o.o. 100% 100% 

EkoNaft Sp. z o.o. 99% 99% 

Grupa Kapita³owa Rafineria Nafty Jedlicze SA, w tym: 75% 75% 

RAF-ENERGIA Sp. z o.o. 9) – 100% 

RAF-KOLTRANS Sp. z o.o. 100% 100% 

RAF-EKOLOGIA Sp. z o.o. 8) – 93% 

Konsorcjum Olejów Przepracowanych – Organizacja Odzysku SA 81% 81% 

Inowroc³awskie Kopalnie Soli „Solino” SA 71% 71% 

Grupa Kapita³owa Unipetrol a.s., w tym: 63% 63% 

UNIPETROL TRADE a.s., w tym: 100% 100% 

CHEMAPOL (SCHWEIZ) AG 100% 100% 

UNIPETROL AUSTRIA HmbH w likwidacji 100% 100% 

ALIACHEM VERWALTUNGS GmbH 11) – 100% 

UNIPETROL DEUTSCHLAND GmbH 100% 100% 

ALIAPHARM GmbH FRANKFURT 11) – 100% 





171






UNIPETROL CHEMICALS IBERICA a.s. 10) – 100% 

UNIPETROL RPA s.r.o. (dawniej Steen Estates s.r.o.), w tym: 100% 100% 

UNIRAF SLOVENSKO s.r.o. 100% 100% 

UNIPETROL DOPRAVA s.r.o. 100% 100% 

BENZINA s.r.o., w tym: 100% 100% 

BENZINA Trade a.s. w likwidacji 10) – 100% 

PETROTRANS s.r.o. 100% 100% 

PARAMO a.s. 92% 59% 

CESKA RAFINERSKA a.s. 4) 51% 51% 

Ship-Service SA 1) 56% 56% 

ORLEN Automatyka Sp. z o.o. 52% 52% 

ORLEN PetroZachód Sp. z o.o. 6) – 100% 

ORLEN Petrogaz Wroc³aw Sp. z o.o. w likwidacji 5) – 100% 

Petrolot Sp. z o.o. 51% 51% 

ORLEN Projekt SA 51% 51% 

ORLEN Wir Sp. z o.o. 51% 51% 

Grupa Kapita³owa Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. 4) , w tym: 50% 50% 

Basell Orlen Polyolefins Sprzeda¿ Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN Administracja Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN Eko Sp. z o.o. 100% 100% 

P³ocki Park Przemys³owo-Technologiczny SA 4) 50% 50% 

ORLEN Ksiêgowośæ Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN Prewencja Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN Upstream Sp. z o.o. 100% 100% 

Etylobenzen P³ock Sp. z o.o. w likwidacji 5) – 100% 

Grupa Kapita³owa ORLEN Holding Malta Ltd., w tym: 100% 100% 

Orlen Insurance Ltd. 100% 100% 

Grupa Kapita³owa Mo¿ejki, w tym: 90%/(100%) 7) 90%/(100%) 7) 

UAB Mažeikių naftos sveikatos priežiūros centras 100% 100% 

UAB Uotas w likwidacji 100% 100% 

UAB PASLAUGOS TAU 100% – 

AB Ventus-Nafta 99% 99% 

Grupa Kapita³owa UAB Mezeikiu naftos prekybos namai, w tym: 100% 100% 

SIA Mažeikių Nafta Tirdzniecibas nams 100% 100% 

OU Mažeikių Nafta Trading House 100% 100% 

Mažeikių Nafta Trading House Sp. z o.o. 100% 100% 

ORLEN Finance AB (dawniej Aktiebolaget Grundstenen 108770) 100% 100% 

ORLEN International Exploration & Production Company BV 100% – 



1) 

2) 

Udzia³ w ogólnej liczbie g³osów jest zgodny z udzia³em w kapitale zak³adowym za wyj¹tkiem Grupy Kapita³owej Ship-Service SA, gdzie udzia³ 

w kapitale wynosi 61%. 

Spó³ka ORLEN Transport SA zosta³a utworzona w wyniku po³¹czenia sześciu spó³ek zale¿nych PKN ORLEN SA: ORLEN Transport P³ock Sp. z o.o., 

ORLEN Transport Kêdzierzyn-Koźle Sp. z o.o., ORLEN Transport Nowa Sól Sp. z o.o., ORLEN Transport Szczecin Sp. z o.o., ORLEN Transport S³upsk 

Sp. z o.o., ORLEN Transport Olsztyn Sp. z o.o. 



172

3) 

4) 

5) 

6) 

7) 

8) 

9) 

10) 

11) 

Spó³ka niekonsolidowana od I kwarta³u 2008 roku z powodu utraty kontroli. 

Spó³ki konsolidowane metod¹ proporcjonaln¹. 

Spó³ka zlikwidowana w III kwartale 2008 roku. 

W III kwartale 2008 roku nast¹pi³a fuzja spó³ek ORLEN PetroCentrum Sp. z o.o., ORLEN Petroprofit Sp. z o.o., ORLEN Morena Sp. z o.o., ORLEN 

PetroZachód Sp. z o.o. 

(%) wp³ywu przyjêty na potrzeby sporz¹dzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy PKN ORLEN po uwzglêdnieniu opcji wykupu 

Mo¿ejek w wysokości 842 485 tysiêcy z³otych do udzia³u jednostki dominuj¹cej w kapitale w³asnym. 

Spó³ka sprzedana w IV kwartale 2008 roku. 

W IV kwartale 2008 roku spó³ka zosta³a w³¹czona do Rafinerii Jedlicze SA. 

Spó³ka zlikwidowana w IV kwartale 2008 roku. 

W IV kwartale 2008 roku spó³ki zosta³y w³¹czone do Unipetrol Deutschland GmbH. 

4. Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji sprawozdañ finansowych oraz zasady przyjête 

do przeliczenia danych finansowych 

a) Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji 

Walut¹ funkcjonaln¹ jednostki dominuj¹cej i walut¹ prezentacji niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego 

jest z³oty polski. 

Sprawozdania finansowe jednostek zagranicznych dla celów konsolidacji przeliczane s¹ na walutê polsk¹ w nastêpuj¹cy 

sposób: 

• aktywa i pasywa ka¿dego prezentowanego bilansu po kursie zamkniêcia na dany dzieñ bilansowy; 

• odpowiednie pozycje rachunku zysków i strat po kursie stanowi¹cym średni¹ arytmetyczn¹ średnich kursów ustalonych 

przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzieñ ka¿dego miesi¹ca okresu sprawozdawczego. Ró¿nice kursowe powsta³e 

w wyniku takiego przeliczenia s¹ ujmowane bezpośrednio w kapitale w³asnym jako ró¿nice kursowe z konsolidacji. 

b) Zasady przyjête do przeliczenia danych finansowych 

Dane finansowe w CZK zosta³y przeliczone wed³ug nastêpuj¹cych zasad: 

• poszczególne pozycje aktywów i pasywów – wed³ug kursu na dzieñ 31 grudnia 2008 roku – 0,1566 PLN/CZK i na 

dzieñ 31 grudnia 2007 roku – 0,1348 PLN/CZK; 

• poszczególne pozycje rachunku zysków i strat oraz rachunku przep³ywów pieniê¿nych – wed³ug średniego kursu 

wymiany w okresie od 1 stycznia 2008 do 31 grudnia 2008 roku – 0,1411 PLN/CZK. Za okres od 1 stycznia 2007 

do 31 grudnia 2007 roku kurs ten wynosi³ 0,1361 PLN/CZK. 



Dane finansowe w EUR zosta³y przeliczone wed³ug nastêpuj¹cych zasad: 

• poszczególne pozycje aktywów i pasywów – wed³ug kursu na dzieñ 31 grudnia 2008 roku – 4,1724 PLN/EUR i na 

dzieñ 31 grudnia 2007 roku – 3,5820 PLN/EUR; 


wymiany w okresie od 1 stycznia 2008 do 31 grudnia 2008 roku – 3,5321 PLN/EUR. Za okres od 1 stycznia 2007 

do 31 grudnia 2007 roku kurs ten wynosi³ 3,7768 PLN/EUR. 

Dane finansowe w USD zosta³y przeliczone wed³ug nastêpuj¹cych zasad: 

• poszczególne pozycje aktywów i pasywów – wed³ug kursu na dzieñ 31 grudnia 2008 roku – 2,9618 PLN/USD i na 

dzieñ 31 grudnia 2007 roku – 2,4350 PLN/USD; 


wymiany w okresie od 1 stycznia 2008 do 31 grudnia 2008 roku – 2,4115 PLN/USD. Za okres od 1 stycznia 2007 

do 31 grudnia 2007 roku kurs ten wynosi³ 2,7484 PLN/USD. 

Ró¿nice kursowe z przeliczenie sprawozdañ finansowych jednostek zagranicznych ujmowane s¹ bezpośrednio w kapitale 

w³asnym jako odrêbny sk³adnik. 



173

5. Przyjête zasady rachunkowości 

Rzeczowe aktywa trwa³e 

Rzeczowe aktywa trwa³e obejmuj¹ zarówno środki trwa³e (aktywa, które s¹ w stanie umo¿liwiaj¹cym ich funkcjonowanie 

zgodnie z zamierzeniem kierownictwa), jak te¿ środki trwa³e w budowie (aktywa, które s¹ w trakcie budowy 

lub innego dostosowywania do funkcjonowania zgodnie z zamierzeniem kierownictwa). 

Wartośæ pocz¹tkowa rzeczowych aktywów trwa³ych ustalana jest w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Cena 

nabycia lub koszt wytworzenia obejmuj¹ cenê zakupu oraz inne koszty bezpośrednio zwi¹zane z przystosowaniem 

sk³adnika rzeczowych aktywów trwa³ych do u¿ytkowania. Na koszt wytworzenia lub cenê nabycia sk³adnika rzeczowych 

aktywów trwa³ych sk³adaj¹ siê tak¿e szacunkowe koszty jego demonta¿u i usuniêcia oraz koszty przywrócenia 

lokalizacji/gruntu do stanu, w którym siê znajdowa³, do których jednostka jest zobowi¹zana w zwi¹zku z jego nabyciem 

lub wytworzeniem. 

Rzeczowe aktywa trwa³e wycenia siê i wykazuje w sprawozdaniu finansowym sporz¹dzanym na dzieñ bilansowy 

w wartości ksiêgowej netto. Przez wartośæ ksiêgow¹ netto rozumie siê wartośæ pocz¹tkow¹, pomniejszon¹ o odpisy 

umorzeniowe i odpisy z tytu³u utraty wartości. 

Środki trwa³e amortyzuje siê pocz¹wszy od chwili, gdy s¹ one dostêpne do u¿ytkowania, tzn. od miesi¹ca dostosowania 

sk³adnika aktywów do miejsca i warunków potrzebnych do rozpoczêcia jego funkcjonowania zgodnie z zamierzeniami 

kierownictwa przez okres odpowiadaj¹cy szacowanemu okresowi ich ekonomicznej u¿yteczności z uwzglêdnieniem 

wartości rezydualnej. Środki trwa³e amortyzuje siê metod¹ liniow¹, a w uzasadnionych przypadkach z zastosowaniem 

metody opartej na liczbie wytworzonych produktów. 

Stosowane s¹ nastêpuj¹ce typowe ekonomiczne okresy u¿ytkowania środków trwa³ych: 

Budynki i budowle 

10–70 lat 

Urz¹dzenia techniczne i maszyny 

3–25 lat 

Środki transportu i pozosta³e 

4–17 lat 

Poszczególne czêści sk³adowe środków trwa³ych, których wartośæ jest istotna w stosunku do wartości ca³ego środka 

trwa³ego, amortyzowane s¹ oddzielnie zgodnie z ich ekonomicznym okresem u¿ytkowania. 

Poprawnośæ stosowanych stawek amortyzacji jest okresowo (raz do roku) weryfikowana powoduj¹c korektê odpisów 

amortyzacyjnych w nastêpnych latach. 

Koszty istotnych remontów, napraw i okresowych przegl¹dów s¹ zaliczane do rzeczowych aktywów trwa³ych i amortyzowane 

zgodnie z okresem ich ekonomicznego u¿ytkowania. Z kolei koszty bie¿¹cego utrzymania środków trwa³ych 

i ich konserwacji wp³ywaj¹ na wynik finansowy okresu, w którym zosta³y poniesione. 



Wartości niematerialne 

Do wartości niematerialnych zalicza siê aktywa mo¿liwe do zidentyfikowania, niepieniê¿ne i nie posiadaj¹ce postaci 

fizycznej. 

Za wyj¹tkiem spe³niaj¹cych kryterium aktywowania kosztów prac rozwojowych pozosta³e wartości niematerialne 

wytworzone przez Grupê we w³asnym zakresie nie podlegaj¹ aktywowaniu, lecz s¹ ujmowane w rachunku zysków 

i strat okresu, w którym dotycz¹ce ich koszty zosta³y poniesione. 

Wartości niematerialne s¹ ujmowane, je¿eli jest prawdopodobne, ¿e w przysz³ości spowoduj¹ one wp³yw korzyści ekonomicznych, 

które mog¹ byæ powi¹zane z tymi aktywami oraz, gdy ich wartośæ mo¿na w sposób wiarygodny wyceniæ. 



174

Pocz¹tkowe ujêcie wartości niematerialnych nastêpuje wed³ug cen nabycia lub kosztu wytworzenia. Wartości niematerialne, 

które zosta³y rozpoznane w wyniku po³¹czenia siê jednostek gospodarczych, a tak¿e przyznane prawa 

maj¹tkowe dotycz¹ce odnawialnych źróde³ energii, pocz¹tkowo ujmuje siê wed³ug wartości godziwej. 

Wartości niematerialne wycenia siê i wykazuje w sprawozdaniu finansowym sporz¹dzanym na dzieñ bilansowy w wartości 

ksiêgowej netto. Przez wartośæ ksiêgow¹ netto rozumie siê wartośæ pocz¹tkow¹, pomniejszon¹ o odpisy umorzeniowe 

i odpisy z tytu³u utraty wartości. 

Wartości niematerialne o określonym okresie u¿ytkowania amortyzuje siê metod¹ liniow¹, pocz¹wszy od chwili, 

gdy s¹ one dostêpne do u¿ytkowania, tzn. od miesi¹ca dostosowania sk³adnika aktywów do miejsca i warunków 

potrzebnych do rozpoczêcia jego funkcjonowania zgodnie z zamierzeniami kierownictwa przez okres odpowiadaj¹cy 

szacowanemu okresowi ich ekonomicznej u¿yteczności. Poprawnośæ stosowanych okresów i stawek amortyzacji jest 

okresowo (nie rzadziej ni¿ na koniec roku obrotowego) weryfikowana powoduj¹c korektê odpisów amortyzacyjnych 

w latach nastêpnych (prospektywnie). 

Podstaw¹ naliczania odpisów amortyzacyjnych jest wartośæ pocz¹tkowa pomniejszona o wartośæ rezydualn¹. 

Stosowane s¹ nastêpuj¹ce typowe ekonomiczne okresy u¿ytkowania wartości niematerialnych: 

Nabyte koncesje, licencje, prawa do patentów i podobne wartości 

2–15 lat 

Nabyte oprogramowanie komputerowe 

2–10 lat 

Wartości niematerialne o nieokreślonym okresie u¿ytkowania nie podlegaj¹ amortyzacji. Ich wartośæ pomniejszana jest 

o ewentualne odpisy z tytu³u utraty wartości. 

Prawo wieczystego u¿ytkowania gruntu 

Nak³ady na nabycie prawa wieczystego u¿ytkowania gruntu prezentowane s¹ w odrêbnej pozycji bilansu. 

Prawa wieczystego u¿ytkowania gruntu, otrzymane na mocy decyzji administracyjnej, ujmuje siê wy³¹cznie w ewidencji 

pozabilansowej. 

Utrata wartości 

Je¿ eli zaistnia³y zewnêtrzne lub wewnêtrzne przes³anki, które wskazuj¹ na to, ¿e istnieje ryzyko braku mo¿liwości 

odzyskania wartości bilansowej sk³adnika aktywów, przeprowadza siê testy sprawdzaj¹ce pod k¹tem ewentualnej 

utraty wartości. Testy sprawdzaj¹ce s¹ przeprowadzane raz w roku tak¿e w odniesieniu do wartości niematerialnych 

o nieokreślonym okresie u¿ywania. 



Je¿eli wartośæ bilansowa sk³adnika aktywów lub ośrodka wypracowuj¹cego środki pieniê¿ne przekracza szacowan¹ 

wartośæ odzyskiwaln¹, wówczas jego wartośæ ksiêgow¹ netto obni¿a siê do poziomu wartości odzyskiwalnej poprzez 

odpowiedni odpis z tytu³u utraty wartości powoduj¹c ujêcie kosztów w rachunku zysków i strat. Wartości¹ odzyskiwaln¹ 

jest wy¿sza z dwóch wartości, tzn. wartości u¿ytkowej lub wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzeda¿y. 

Wartośæ u¿ytkowa jest to bie¿¹ca, szacunkowa wartośæ przysz³ych przep³ywów środków pieniê¿nych, których oczekuje 

siê z tytu³u dalszego u¿ytkowania sk³adnika aktywów oraz jego likwidacji. 

Wartośæ godziwa pomniejszona o koszty sprzeda¿y jest to kwota mo¿liwa do uzyskania ze sprzeda¿y sk³adnika aktywów 

na drodze przeprowadzonej na warunkach rynkowych transakcji, pomiêdzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi 

stronami, po potr¹ceniu kosztów likwidacji. 

Aktywa, które samodzielnie nie generuj¹ przep³ywów pieniê¿nych grupuje siê na najni¿szym poziomie, na jakim powstaj¹ 

przep³ywy pieniê¿ne niezale¿ne od przep³ywów z innych aktywów (tzw. ośrodki wypracowuj¹ce środki pieniê¿ne). Do 

ośrodka wypracowuj¹cego środki pieniê¿ne przypisuje siê: 



175

• wartośæ firmy, je¿eli mo¿na za³o¿yæ, ¿e ośrodek uzyska³ korzyści z tytu³u synergii powsta³ej w wyniku po³¹czenia 

z inn¹ jednostk¹, 

• aktywa wspólne, je¿eli mo¿na znaleźæ rozs¹dne i spójne zasady takiego przypisania. 

W przypadku wyst¹pienia odpisu z tytu³u utraty wartości ośrodka wypracowuj¹cego środki pieniê¿ne, odpis ten rozlicza 

siê w sposób nastêpuj¹cy: 

• w pierwszej kolejności obni¿a siê wartości firmy, która zosta³a przypisana do ośrodka, 

• nastêpnie, obni¿a siê wartośæ innych aktywów przypisanych do ośrodka, proporcjonalnie do udzia³u wartości ksiêgowej 

netto ka¿dego ze sk³adników aktywów w wartości ośrodka. 

Na ka¿dy dzieñ bilansowy dokonuje siê weryfikacji, czy odpis z tytu³u utraty wartości ujêty w okresach poprzednich nie 

powinien zostaæ czêściowo lub w ca³ości odwrócony. Przes³anki wskazuj¹ce na koniecznośæ odwrócenia odpisu z tytu³u 

utraty wartości s¹ lustrzanym odbiciem przes³anek utworzenia odpisów z tytu³u utraty wartości w okresach poprzednich. 

Nie dokonuje siê odwrócenia odpisu z tytu³u utraty wartości dla wartości firmy. 

Odwrócenie odpisu z tytu³u utraty wartości ujmuje siê w rachunku zysków i strat jako przychód. 

Leasing 

Przez umowê leasingu rozumie siê umowê, na mocy której w zamian za op³atê lub seriê op³at, leasingodawca przekazuje 

leasingobiorcy prawo do u¿ywania sk³adnika aktywów przez uzgodniony okres. W szczególności umowami leasingu 

s¹ umowy nazwane w kodeksie cywilnym oraz umowy najmu i dzier¿awy zawarte na czas określony. 

Aktywa u¿ywane na podstawie umowy leasingu finansowego, a wiêc umowy, która przenosi zasadniczo ryzyko i korzyści 

z tytu³u posiadania przedmiotu leasingu na leasingobiorcê, zalicza siê do aktywów leasingobiorcy. Aktywa u¿ywane 

na podstawie umowy leasingu operacyjnego, a wiêc umowy, która nie przenosi zasadniczo ryzyka i korzyści z tytu³u 

posiadania przedmiotu leasingu na leasingobiorcê, zalicza siê do aktywów leasingodawcy. 

Je¿eli Grupa u¿ywa przedmiot leasingu na podstawie umowy leasingu finansowego, przedmiot ten ujmowany jest 

w aktywach bilansu odpowiednio jako środek trwa³y lub wartośæ niematerialna. Wycena przedmiotu leasingu odbywa 

siê wed³ug ni¿szej z dwóch wartości: wartości godziwej lub bie¿¹cej (zdyskontowanej) sumy minimalnych op³at leasingowych, 

stanowi¹cych bie¿¹c¹ sumê op³at wnoszonych w trakcie okresu leasingu, do uiszczenia których leasingobiorca 

jest lub mo¿e byæ obowi¹zany. 

Wartośæ bie¿¹ca minimalnych op³at leasingowych ujmowana jest w pasywach bilansu jako zobowi¹zania finansowe, 

z podzia³em na czêśæ krótkoterminow¹ (p³atn¹ do jednego roku) i d³ugoterminow¹ (p³atn¹ w okresie d³u¿szym ni¿ 

jeden rok). Dyskontowanie minimalnych op³at leasingowych oraz ich podzia³ na czêśæ odsetkow¹ oraz czêśæ dotycz¹c¹ 

sp³aty zobowi¹zania odbywa siê przy wykorzystaniu stopy procentowej leasingu a w przypadku, gdy jej ustalenie nie 

jest mo¿liwe, przy wykorzystaniu krañcowej stopy procentowej. 



Zasady amortyzacji aktywów bêd¹cych przedmiotem leasingu finansowego oraz zasady ustalania odpisów z tytu³u 

utraty wartości przez aktywa w leasingu finansowym s¹ spójne z zasadami stosowanymi dla aktywów bêd¹cych 

w³asności¹ Grupy. 

Je¿eli Grupa odda³a do u¿ywania innej jednostce sk³adnik aktywów na podstawie umowy leasingu finansowego, 

wartośæ bie¿¹ca minimalnych op³at leasingowych oraz niegwarantowanej wartości rezydualnej jest prezentowana jako 

nale¿ności, z podzia³em na czêśæ krótkoterminow¹ i d³ugoterminow¹. Dyskontowanie minimalnych op³at leasingowych 

oraz niegwarantowanej wartości rezydualnej odbywa siê poprzez zastosowanie stopy procentowej leasingu, tj. stopy, 

przy której wartośæ bie¿¹ca minimalnych op³at leasingowych, niegwarantowanej wartości rezydualnej oraz kosztów 

bezpośrednich zawarcia umowy jest równa wartości godziwej przedmiotu leasingu. 



176

Je¿eli Grupa u¿ywa przedmiotu leasingu na podstawie umowy leasingu operacyjnego, przedmiot ten nie jest prezentowany 

w bilansie, a op³aty leasingowe ujmowane s¹ jako koszty w rachunku zysków i strat. 

Je¿eli Grupa odda³a innej jednostce sk³adnik aktywów do u¿ywania na podstawie umowy leasingu operacyjnego, 

sk³adnik ten jest ujmowany wed³ug takich samych zasad jak sk³adnik wykorzystywany na w³asne potrzeby, a wiêc jako 

środek trwa³y lub wartośæ niematerialna. 

Przychody z leasingu operacyjnego ujmowane s¹ jako przychody ze sprzeda¿y produktów. 

Aktywa trwa³e przeznaczone do sprzeda¿y 

Aktywa trwa³e przeznaczone do sprzeda¿y s¹ to aktywa spe³niaj¹ce jednocześnie nastêpuj¹ce kryteria: 

• kierownictwo odpowiedniego poziomu z³o¿y³o deklaracjê sprzeda¿y, 

• aktywa s¹ dostêpne do natychmiastowej sprzeda¿y w obecnym stanie, 

• zainicjowano aktywne poszukiwanie potencjalnego nabywcy, 

• transakcja sprzeda¿y jest wysoce prawdopodobna i mo¿na j¹ bêdzie rozliczyæ w ci¹gu 12 miesiêcy od podjêcia 

decyzji o zbyciu, 

• cena spr zeda¿y jest racjonalna w stosunku do bie¿¹cej wartości godziwej, 

• prawdopodobieñstwo wprowadzenia istotnych zmian do planu zbycia tych aktywów jest niewielkie. 

W przypadku spe³nienia kryteriów do uznawania aktywów trwa³ych jako przeznaczone do sprzeda¿y po dacie bilansowej, 

nie dokonuje siê zmiany klasyfikacji sk³adnika aktywów wed³ug stanu na koniec roku obrotowego poprzedzaj¹cego 

zdarzenie. Zmiana klasyfikacji zostaje odzwierciedlona w tym okresie sprawozdawczym, w którym kryteria kwalifikacji 

zosta³y spe³nione. 

Z chwil¹ przeznaczenia danego sk³adnika aktywów do sprzeda¿y nastêpuje zaprzestanie naliczania amortyzacji. 

Aktywa przeznaczone do sprzeda¿y, z wy³¹czeniem m.in. aktywów finansowych oraz nieruchomości inwestycyjnych, wycenia 

siê wed³ug ni¿szej z dwóch wartości: wartości bilansowej lub wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzeda¿y. 

W przypadku wzrostu w okresie późniejszym wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzeda¿y ujmowany jest 

przychód, jednak w wysokości nie wy¿szej ni¿ wcześniej ujêty odpis aktualizuj¹cy. 

Nieruchomości inwestycyjne 

Wartośæ pocz¹tkowa nieruchomości inwestycyjnych ustalana jest w cenie nabycia lub w koszcie wytworzenia. Na cenê 

nabycia nieruchomości sk³ada siê cena zakupu powiêkszona o wszelkie koszty bezpośrednio zwi¹zane z transakcj¹ 

zakupu, takie jak: op³aty za obs³ugê prawn¹, podatek od zakupu nieruchomości i pozosta³e koszty transakcji. Kosztem 

wytworzenia nieruchomości zbudowanej przez Grupê jest koszt ustalony na dzieñ zakoñczenia budowy i przystosowania 

do u¿ytkowania, zgodnie z zasadami określonymi dla rzeczowych aktywów trwa³ych. 



Po pocz¹tkowym ujêciu, Grupa wycenia wszystkie nieruchomości inwestycyjne w wartości godziwej ustalonej na podstawie 

wyceny dokonanej przez niezale¿nego rzeczoznawcê. Zysk lub strata wynikaj¹ca ze zmiany wartości godziwej 

nieruchomości inwestycyjnej wp³ywa na zysk lub stratê netto w okresie, w którym nast¹pi³a zmiana. Ustalaj¹c wartośæ 

godziw¹ nie uwzglêdnia siê kosztów transakcji, które Grupa mo¿e ponieśæ w przypadku sprzeda¿y lub innej formy zbycia. 

Nieruchomości inwestycyjne wykazuje siê w sprawozdaniu finansowym sporz¹dzanym na dzieñ bilansowy w wartości 

godziwej. Przez wartośæ godziw¹ rozumie siê kwotê, za jak¹ dany sk³adnik aktywów móg³by zostaæ wymieniony pomiêdzy 

zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi stronami transakcji. 

W przypadku braku mo¿liwości wiarygodnego ustalenia wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnej Grupa wycenia 

nieruchomości inwestycyjne wed³ug ceny nabycia, zgodnie z zasadami wyceny dla rzeczowych aktywów trwa³ych. 



177

Nieruchomośæ inwestycyjn¹ wyksiêgowuje siê z ewidencji w momencie jej zbycia lub w przypadku trwa³ego wycofania 

z u¿ytkowania, je¿eli nie oczekuje siê uzyskania w przysz³ości ¿adnych korzyści ekonomicznych. 

Instrumenty finansowe 

Instrument finansowy jest to ka¿dy kontrakt, który skutkuje powstaniem sk³adnika aktywów finansowych u jednej 

jednostki i zobowi¹zania finansowego lub instrumentu kapita³owego u drugiej jednostki. 

Grupa ujmuje sk³adnik aktywów lub zobowi¹zanie finansowe w swoim bilansie wtedy i tylko wtedy, gdy staje siê 

stron¹ umowy tego instrumentu. 

Grupa ujmuje lub wy³¹cza standaryzowan¹ transakcjê kupna lub sprzeda¿y sk³adnika aktywów finansowych z bilansu 

na dzieñ zawarcia transakcji. 

Grupa wy³¹cza sk³adnik aktywów finansowych z bilansu wtedy i tylko wtedy, gdy: 

• wygasaj¹ umowne prawa do przep³ywów pieniê¿nych ze sk³adnika aktywów finansow ych albo 

• przenosi sk³adnik aktywów finansowych na inn¹ jednostkê. 

Grupa wy³¹cza ze swojego bilansu zobowi¹zanie finansowe (lub czêśæ zobowi¹zania finansowego) wtedy i tylko wtedy, 

gdy zobowi¹zanie wygas³o, tzn. kiedy obowi¹zek określony w umowie zosta³: 

• wype³niony, lub 

• umorzony, lub 

• wygas³. 

Wycena aktywów finansowych 

W momencie pocz¹tkowego ujêcia, Grupa wycenia sk³adnik aktywów finansowych lub zobowi¹zanie finansowe wed³ug 

wartości godziwej, powiêkszonej, w przypadku sk³adnika aktywów lub zobowi¹zania finansowego niekwalifikowanych 

jako wyceniane wed³ug wartości godziwej przez wynik finansowy, o koszty transakcji, które mog¹ byæ bezpośrednio 

przypisane do nabycia lub emisji sk³adnika aktywów finansowych lub zobowi¹zania finansowego. 

W przypadku zawarcia kontraktów opcyjnych mo¿e wyst¹piæ, na dzieñ pocz¹tkowego ujêcia, ró¿nica pomiêdzy cen¹ 

transakcji a wartości¹ instrumentu, jaka by³aby ustalona przy u¿yciu stosowanych w Grupie technik wyceny. W takim 

przypadku, Grupa, w momencie pocz¹tkowego ujêcia, ujmuje sk³adnik aktywów w cenie transakcji i na koniec okresu 

sprawozdawczego (miesi¹ca) ustala zysk lub stratê wynikaj¹c¹ jedynie ze zmiany czynników, które by³yby uwzglêdniane 

przy ustalaniu ceny transakcyjnej. 



Dla potrzeb wyceny na dzieñ bilansowy, lub na inny moment po pocz¹tkowym ujêciu, Grupa kwalifikuje aktywa 

finansowe do jednej z czterech kategorii: 

• wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, 

• inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności, 

• po¿yczki i nale¿ności, 

• aktywa finansowe dostêpne do sprzeda¿y. 

Niezale¿nie od cech i celu nabycia, Grupa, w momencie pocz¹tkowego ujêcia, dokonuje klasyfikacji wybranych aktywów 

finansowych jako wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. 

Sk³adnikiem aktywów finansowych wycenianym w wartości godziwej przez wynik finansowy jest sk³adnik aktywów 

finansowych klasyfikowany jako przeznaczony do obrotu, gdy: 

• zosta³ nabyty lub zaci¹gniêty g³ównie w celu sprzeda¿y lub odkupienia w bliskim terminie, lub 

• jest czêści¹ portfela określonych instrumentów finansowych, którymi zarz¹dza siê ³¹cznie i dla których istnieje potwierdzenie 

aktualnego faktycznego wzoru generowania krótkoterminowych zysków, lub 



178

• jest instrumentem pochodnym (z wyj¹tkiem instrumentów pochodnych bêd¹cych efektywnymi instrumentami 

zabezpieczaj¹cymi), 

• zosta³ wyznaczony przez Grupê przy pocz¹tkowym ujêciu jako wyceniany wed³ug wartości godziwej przez wynik 

finansowy, poniewa¿ prowadzi to do uzyskania bardziej przydatnych informacji. 

Inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności s¹ to aktywa finansowe nie bêd¹ce instrumentami pochodnymi, 

z ustalonymi lub mo¿liwymi do określenia p³atnościami oraz o ustalonym terminie wymagalności, wzglêdem których 

Grupa ma stanowczy zamiar i jest w stanie utrzymaæ je w posiadaniu do up³ywu terminu wymagalności. 

Po¿yczki udzielone i nale¿ności z tytu³u dostaw i us³ug s¹ aktywami finansowymi niebêd¹cymi instrumentami pochodnymi, 

z ustalonymi lub mo¿liwymi do określenia p³atnościami, które nie s¹ kwotowane na aktywnym rynku. 

Aktywa finansowe dostêpne do sprzeda¿y s¹ to aktywa finansowe nie bêd¹ce instrumentami pochodnymi, które 

zosta³y wyznaczone przez Grupê jako dostêpne do sprzeda¿y lub nie bêd¹ce po¿yczkami i nale¿nościami, inwestycjami 

utrzymywanymi do up³ywu terminu wymagalności ani aktywami finansowymi wycenianymi w wartości godziwej 

przez wynik finansowy. Skutki wyceny aktywów finansowych dostêpnych do sprzeda¿y ujmowane s¹ bezpośrednio 

w kapitale w³asnym. 

Wycena aktywów finansowych wed³ug wartości godziwej 

Grupa wycenia aktywa finansowe wyceniane wed³ug wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym instrumenty 

pochodne bêd¹ce aktywami oraz aktywa finansowe dostêpne do sprzeda¿y w wartości godziwej, nie dokonuj¹c pomniejszenia 

o koszty transakcji, jakie mog¹ byæ poniesione przy sprzeda¿y lub innym sposobie wyzbycia siê aktywów. 

Wartośæ godziw¹ aktywów finansowych ustala siê: 

• dla instrumentów notowanych na aktywnym rynku w oparciu o ostatnie notowania dostêpne na dzieñ sprawozdawczy, 

• dla instrumentów d³u¿nych nienotowanych na aktywnym rynku w oparciu o analizê zdyskontowanych przep³ywów 

pieniê¿nych, 

• dla terminowych instrumentów pochodnych (forward) i kontraktów swap w oparciu o analizê zdyskontowanych 

przep³ywów pieniê¿nych. 

Inwestycje w instrumenty kapita³owe (akcje i udzia³y) nieposiadaj¹ce kwotowañ cen rynkowych z aktywnego rynku 

i których wartośæ godziwa nie mo¿e byæ wiarygodnie zmierzona, Grupa wycenia wed³ug kosztu, tj. w cenie nabycia 

pomniejszonej o ewentualne odpisy z tytu³u utraty wartości. 

Aktywa finansowe wyznaczone jako pozycje zabezpieczane podlegaj¹ wycenie zgodnie z zasadami rachunkowości 

zabezpieczeñ. 



Zyski lub straty wynikaj¹ce z wyceny sk³adnika aktywów finansowych lub zobowi¹zania finansowego, kwalifikowanego 

jako wyceniane wed³ug wartości godziwej przez wynik finansowy, ujmuje siê bezpośrednio w przychodach lub kosztach. 

Zyski lub straty wynikaj¹ce z wyceny sk³adnika aktywów finansowych zaliczonego do dostêpnych do sprzeda¿y ujmuje 

siê bezpośrednio w kapitale w³asnym poprzez zestawienie zmian w kapitale w³asnym, z wyj¹tkiem odpisów aktualizuj¹cych 

z tytu³u utraty wartości oraz ró¿nic kursowych, które ujmuje siê bezpośrednio w rachunku zysków i strat. 

W przypadku d³u¿nych instrumentów finansowych, odsetki wyliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy 

procentowej s¹ ujmowane w rachunku zysków i strat. 



179

Wycena aktywów finansowych wed³ug zamortyzowanego kosztu 

Grupa wycenia po¿yczki i nale¿ności, w tym nale¿ności z tytu³u dostaw i us³ug, oraz inwestycje utrzymywane do terminu 

wymagalności wed³ug zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej. Grupa 

stosuje uproszczone metody wyceny aktywów finansowych wycenianych wed³ug zamortyzowanego kosztu je¿eli, 

nie powoduje to zniekszta³cenia informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym. Aktywa finansowe wyceniane 

wed³ug zamortyzowanego kosztu, w odniesieniu do których Grupa stosuje uproszczenia, wyceniane s¹ w momencie 

pocz¹tkowego ujêcia i w okresie po pocz¹tkowym ujêciu (w tym na dzieñ bilansowy) w kwocie wymagaj¹cej zap³aty. 

Utrata wartości aktywów finansowych 

Na ka¿dy dzieñ bilansowy Grupa ocenia czy istniej¹ obiektywne przes³anki utraty wartości sk³adnika aktywów finansowych 

lub grupy aktywów finansowych. 

Jeśli istniej¹ obiektywne przes³anki, ¿e nast¹pi³a utrata wartości po¿yczek i nale¿ności lub inwestycji utrzymywanych do 

terminu wymagalności wycenianych w zamortyzowanym koszcie, to Grupa ujmuje odpis aktualizuj¹cy w kwocie ró¿nicy 

pomiêdzy wartości¹ bilansow¹ danego sk³adnika aktywów a wartości¹ bie¿¹c¹ oszacowanych przysz³ych przep³ywów 

pieniê¿nych zdyskontowanych z zastosowaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej instrumentu finansowego. 

Grupa stosuje uproszczone zasady ustalania utraty wartości w odniesieniu do nale¿ności handlowych – w szczególności 

dokonuje siê odpisu z tytu³u utraty wartości w kwocie równej wartości bilansowej, je¿eli termin p³atności nale¿ności min¹³ 

co najmniej 6 miesiêcy przed dniem bilansowym. Jeśli w nastêpnym okresie strata z tytu³u utraty wartości zmniejszy³a 

siê, a zmniejszenie to mo¿na w obiektywny sposób powi¹zaæ ze zdarzeniem nastêpuj¹cym po ujêciu utraty wartości, 

to uprzednio ujêt¹ stratê z tego tytu³u odwraca siê i ujmuje w rachunku zysków i strat jako przychody. 

Jeśli wystêpuj¹ obiektywne przes³anki, ¿e nast¹pi³a utrata wartości nienotowanego instrumentu kapita³owego, który 

nie jest wyceniany wed³ug wartości godziwej, gdy¿ jego wartości godziwej nie mo¿na wiarygodnie ustaliæ, to kwotê 

straty z tytu³u utraty wartości ustala siê jako ró¿nicê pomiêdzy wartości¹ bilansow¹ sk³adnika aktywów finansowych 

oraz wartości¹ bie¿¹c¹ oszacowanych przysz³ych przep³ywów pieniê¿nych, zdyskontowanych przy zastosowaniu bie- 

¿¹cej rynkowej stopy zwrotu dla podobnych aktywów finansowych. Tak ustalonych strat z tytu³u utraty wartości nie 

poddaje siê odwróceniu. 

Jeśli wystêpuj¹ obiektywne przes³anki, ¿e nast¹pi³a utrata wartości sk³adnika aktywów finansowych dostêpnych do sprzeda¿y, 

to skumulowane straty powsta³e na skutek ujemnej wyceny, ujête dotychczas bezpośrednio w kapitale w³asnym, 

zgodnie z zasadami wyceny aktywów finansowych, wyksiêgowuje siê z kapita³u w³asnego i ujmuje w rachunku zysków 

i strat. Odpis aktualizuj¹cy z tytu³u utraty wartości inwestycji w instrument kapita³owy, kwalifikowany jako dostêpny 

do sprzeda¿y, nie podlega odwróceniu przez rachunek zysków i strat. 



Jeśli w nastêpnym okresie wartośæ godziwa instrumentu d³u¿nego dostêpnego do sprzeda¿y wzrośnie, a wzrost ten 

mo¿e byæ obiektywnie ³¹czony ze zdarzeniem nastêpuj¹cym po ujêciu odpisu aktualizuj¹cego z tytu³u utraty wartości 

w rachunku zysków i strat, to kwotê odwracanego odpisu ujmuje siê w rachunku zysków i strat. 

D³ugoterminowe aktywa finansowe przeznaczone do sprzeda¿y 

Aktywa finansowe zakwalifikowane do aktywów trwa³ych, których wartośæ bilansowa zostanie odzyskana przede 

wszystkim w drodze transakcji sprzeda¿y, kwalifikuje siê jako aktywa trwa³e przeznaczone do sprzeda¿y i wykazuje 

w odrêbnej pozycji bilansu. Sytuacja taka ma miejsce, gdy sk³adnik aktywów (lub grupa do zbycia) jest dostêpny 

do natychmiastowej sprzeda¿y oraz jego sprzeda¿ jest wysoce prawdopodobna. Klasyfikacja ta nie powoduje zmiany 

zasad wyceny na szczególne zasady określone w MSSF 5 dla aktywów przeznaczonych do sprzeda¿y. D³ugoterminowe 

aktywa finansowe przeznaczone do sprzeda¿y wycenia siê nadal wed³ug ogólnych zasad określonych dla aktywów 

finansowych. 



180

Wycena zobowi¹zañ finansowych 

Grupa wycenia zobowi¹zania finansowe zakwalifikowane jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy 

(obejmuj¹ce w szczególności instrumenty pochodne niestanowi¹ce instrumentów zabezpieczaj¹cych) na dzieñ bilansowy 

lub inny moment po pocz¹tkowym ujêciu w wartości godziwej. Niezale¿nie od cech i celu nabycia Grupa, w momencie 

pocz¹tkowego ujêcia, dokonuje klasyfikacji wybranych zobowi¹zañ finansowych jako wycenianych w wartości godziwej 

przez wynik finansowy, gdy prowadzi to do uzyskania bardziej przydatnych informacji. Wartośæ godziwa zaci¹gniêtego 

zobowi¹zania ustalana jest na podstawie bie¿¹cej ceny sprzeda¿y dla instrumentów notowanych na aktywnym rynku. 

W przypadku braku aktywnego rynku wartośæ godziw¹ zobowi¹zañ finansowych ustala siê poprzez: 

• wykorzystanie ostatnich transakcji rynkowych przeprowadzonych bezpośrednio pomiêdzy dobrze poinformowanymi, 

zainteresowanymi stronami, lub 

• odniesienie do bie¿¹cej wartości godziwej innego instrumentu, który jest niemal¿e taki sam, lub 

• analizê zdyskontowanych przep³ywów pieniê¿nych. 

Kredyty i po¿yczki otrzymane oraz zobowi¹zania z tytu³u dostaw i us³ug s¹ zobowi¹zaniami finansowymi niebêd¹cymi 

instrumentami pochodnymi, z ustalonymi lub mo¿liwymi do określenia p³atnościami, które nie s¹ kwotowane na 

aktywnym rynku. 

Umowy gwarancji finansowych, tj. umowy zobowi¹zuj¹ce Grupê (wystawcê) do dokonania określonych p³atności 

rekompensuj¹cych posiadaczowi stratê, jak¹ poniesie z powodu niedokonania przez określonego d³u¿nika p³atności 

w przypadaj¹cym terminie zgodnie z pierwotnymi lub zmienionymi warunkami instrumentu d³u¿nego, niezakwalifikowane 

jako zobowi¹zania wyceniane wed³ug wartości godziwej przez wynik finansowy, wycenia siê w wy¿szej wartości: 

• ustalonej zgodnie z zasadami wyceny rezerw, 

• wartości pocz¹tkowej pomniejszonej w odpowiednich przypadkach o skumulowane odpisy amortyzacyjne. 

Wbudowane instrumenty pochodne 

Je¿eli Grupa zawar³a kontrakt stanowi¹cy instrument ³¹czny, którego sk³adnikiem jest wbudowany instrument pochodny, 

to oddziela go od umowy zasadniczej i ujmuje jako samodzielny instrument pochodny, zgodnie z zasadami określonymi 

dla inwestycji wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, gdy spe³nia wszystkie poni¿sze warunki: 

• cechy ekonomiczne wbudowanego instrumentu pochodnego oraz ryzyko z nim zwi¹zane nie s¹ ściśle powi¹zane 

z cechami ekonomicznymi i ryzykiem w³aściwymi dla umowy zasadniczej, 

• samodzielny instrument o takich samych warunkach umownych jak wbudowany instrument pochodny, spe³nia³by 

definicjê instrumentu pochodnego oraz 

• ³¹czny instrument nie jest wyceniany w wartości godziwej, a zmiany wartości godziwej nie s¹ ujmowane w rachunku 

zysków i strat (tj. instrument pochodny, który jest wbudowany w sk³adnik aktywów finansowych lub zobowi¹zanie 

finansowe wyceniane wed³ug wartości godziwej przez wynik finansowy, nie jest wydzielany). 



Grupa dokonuje oceny konieczności oddzielenia wbudowanego instrumentu pochodnego od umowy zasadniczej 

i ujmo wania go jako instrumentu pochodnego, gdy staje siê po raz pierwszy stron¹ instrumentu ³¹cznego. Ponowna 

ocena dokonywana jest jedynie w przypadku, gdy do umowy (instrumentu ³¹cznego) wprowadzane s¹ w terminie 

późniejszym zmiany w znacz¹cy sposób modyfikuj¹ce przep³ywy pieniê¿ne wymagane umow¹. 

Instrument pochodny jest to instrument finansowy spe³niaj¹cy poni¿sze warunki: 

• jego wartośæ zmienia siê wraz ze zmian¹ określonej stopy procentowej, ceny instrumentu finansowego, ceny towaru, 

kursu walutowego, indeksu ceny lub stóp, ratingu kredytowego lub indeksu kredytowego czy te¿ innej zmiennej, 

przy za³o¿eniu, ¿e w przypadku zmiennej niefinansowej, zmienna ta nie jest specyficzna dla strony kontraktu, 

• nie wymaga ¿adnej pocz¹tkowej inwestycji netto lub wymaga pocz¹tkowej inwestycji netto mniejszej ni¿ dla innych 

rodzajów kontraktów, dla których oczekuje siê podobnych reakcji na zmiany czynników rynkowych oraz 

• jego rozliczenie nast¹pi w przysz³ości. 



181

Rachunkowośæ zabezpieczeñ 

Instrumenty pochodne, wyznaczone jako instrumenty zabezpieczaj¹ce, od których oczekuje siê, ¿e ich wartośæ godziwa 

lub wynikaj¹ce z nich przep³ywy pieniê¿ne skompensuj¹ zmiany wartości godziwej lub przep³ywów pieniê¿nych pozycji 

zabezpieczanej, ujmuje siê zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeñ wartości godziwej lub zabezpieczeñ 

przep³ywów pieniê¿nych, je¿eli spe³nione s¹ jednocześnie nastêpuj¹ce warunki: 

• w momencie ustanowienia zabezpieczenia formalnie wyznaczono i udokumentowano powi¹zanie zabezpieczaj¹ce, 

jak równie¿ cel zarz¹dzania ryzykiem przez Grupê oraz strategiê ustanowienia zabezpieczenia, 

• oczekuje siê, ¿e zabezpieczenie bêdzie wysoce efektywne w kompensowaniu zmian wartości godziwej lub przep³ywów 

pieniê¿nych wynikaj¹cych z zabezpieczanego ryzyka, zgodnie z udokumentowan¹ pierwotnie strategi¹ zarz¹dzania 

ryzykiem, dotycz¹c¹ tego konkretnego powi¹zania zabezpieczaj¹cego, 

• w przypadku zabezpieczeñ przep³ywów pieniê¿nych, planowana transakcja bêd¹ca przedmiotem zabezpieczenia musi 

byæ wysoce prawdopodobna oraz musi podlegaæ zagro¿eniu zmianami przep³ywów pieniê¿nych, które w rezultacie 

mog¹ wp³ywaæ na rachunek zysków i strat, 

• efektywnośæ zabezpieczenia mo¿na wiarygodnie oceniæ, 

• zabezpieczenie jest na bie¿¹co oceniane i stwierdza siê jego wysok¹ efektywnośæ we wszystkich okresach sprawozdawczych, 

na które zabezpieczenie zosta³o ustanowione. 

Zabezpieczenie wartości godziwej to zabezpieczenie przed ryzykiem zmian wartości godziwej ujêtego sk³adnika aktywów 

lub zobowi¹zania, lub uprawdopodobnionego przysz³ego zobowi¹zania albo wyodrêbnionej czêści takiego sk³adnika 

aktywów, zobowi¹zania lub uprawdopodobnionego przysz³ego zobowi¹zania, które przypisaæ mo¿na konkretnemu 

rodzajowi ryzyka i które mog³oby wp³ywaæ na rachunek zysków i strat. Za uprawdopodobnione przysz³e zobowi¹zanie 

Grupa przyjmuje wi¹¿¹ce porozumienie dotycz¹ce wymiany ustalonej ilości zasobów, po ustalonej cenie, w ustalonym 

terminie lub terminach. 

W przypadku stosowania rachunkowości zabezpieczeñ wartości godziwej, Grupa: 

• ujmuje zyski lub straty wynikaj¹ce z przeszacowania wartości godziwej pochodnego instrumentu zabezpieczaj¹cego 

w rachunku zysków i strat oraz 

• koryguje wartośæ bilansow¹ pozycji zabezpieczanej o zyski lub straty zwi¹zane z pozycj¹ zabezpieczan¹, wynikaj¹ce 

z zabezpieczanego ryzyka i ujmuje je w rachunku zysków i strat (równie¿ w odniesieniu do aktywów finansowych 

dostêpnych do sprzeda¿y, których skutki wyceny odnoszone s¹ bezpośrednio na kapita³ w³asny). 

Grupa zaprzestaje stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeñ wartości godziwej jeśli: 

• instrument zabezpieczaj¹cy wygasa, zostaje sprzedany, rozwi¹zany lub wykonany (zast¹pienia jednego instrumentu 

zabezpieczaj¹cego drugim lub przed³u¿enia terminu wa¿ności danego instrumentu zabezpieczaj¹cego nie uwa¿a siê 

za wygaśniêcie lub rozwi¹zan ie, jeśli takie zast¹pienie lub przed³u¿enie terminu stanowi czêśæ udokumentowanej 

strategii zabezpieczania przyjêtej przez Grupê), 

• zabezpieczenie przestaje spe³niaæ kryteria rachunkowości zabezpieczeñ lub 

• Grupa uniewa¿nia powi¹zanie zabezpieczaj¹ce. 



Zabezpieczenie przep³ywów pieniê¿nych to zabezpieczenie przed zagro¿eniem zmienności¹ przep³ywów pieniê¿nych, 

które przypisaæ mo¿na konkretnemu rodzajowi ryzyka zwi¹zanemu z ujêtym sk³adnikiem aktywów lub zobowi¹zaniem 

lub z wysoce prawdopodobn¹ planowan¹ transakcj¹ i które mog³oby wp³ywaæ na rachunek zysków i strat. Planowana 

transakcja jest to niewi¹¿¹ca lecz przewidywana przysz³a transakcja. 

W przypadku stosowania rachunkowości zabezpieczeñ przep³ywów pieniê¿nych Grupa: 

• czêśæ zysków lub strat zwi¹zanych z instrumentem zabezpieczaj¹cym, która stanowi efektywne zabezpieczenie, 

ujmuje bezpośrednio w kapitale w³asnym poprzez zestawienie zmian w kapitale w³asnym, natomiast 

• nieefektywn¹ czêśæ zysków lub strat zwi¹zanych z instrumentem zabezpieczaj¹cym ujmuje w rachunku zysków i strat. 

Jeśli zabezpieczana planowana transakcja skutkuje ujêciem sk³adnika aktywów finansowych lub zobowi¹zania finansowego, 

zwi¹zane z ni¹ zyski lub straty, które by³y ujête bezpośrednio w kapitale w³asnym, przenosi siê do rachunku 



182

zysków i strat w tym samym okresie albo w okresach, w których nabyty sk³adnik aktywów lub przyjête zobowi¹zanie 

maj¹ wp³yw na rachunek zysków i strat. Jednak¿e, jeśli Grupa oczekuje, ¿e ca³ośæ lub czêśæ strat ujêtych bezpośrednio 

w kapitale w³asnym nie bêdzie odzyskana w jednym lub wiêcej przysz³ych okresów, ujmuje w rachunku zysków i strat 

kwotê, co do której oczekuje siê, ¿e nie bêdzie odzyskana. 

Jeśli zabezpieczenie planowanej transakcji skutkuje ujêciem sk³adnika aktywów niefinansowych lub zobowi¹zania 

niefinansowego albo planowana transakcja zwi¹zana ze sk³adnikiem aktywów niefinansowych lub zobowi¹zaniem 

niefinansowym staje siê uprawdopodobnionym przysz³ym zobowi¹zaniem, do którego stosuje siê zabezpieczenie 

wartości godziwej, Grupa wy³¹cza zwi¹zane z tym zyski lub straty, które by³y ujête bezpośrednio w kapitale w³asnym 

i w³¹cza je do pocz¹tkowego kosztu nabycia lub do innej wartości bilansowej sk³adnika aktywów lub zobowi¹zania. 

Grupa zaprzestaje stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeñ przep³ywów pieniê¿nych je¿eli: 

• instrument zabezpieczaj¹cy wygasa, zostaje sprzedany, rozwi¹zany lub wykonany – w takim przypadku skumulowane 

zyski lub straty zwi¹zane z instrumentem zabezpieczaj¹cym, odnoszone bezpośrednio na kapita³ w³asny, ujmuje siê 

dalej w odrêbnej pozycji w kapitale w³asnym, a¿ do momentu wyst¹pienia planowanej transakcji, 

• zabezpieczenie przestaje spe³niaæ kryteria rachunkowości zabezpieczeñ – w takim przypadku skumulowane zyski 

lub straty zwi¹zane z instrumentem zabezpieczaj¹cym, odnoszone bezpośrednio na kapita³ w³asny, ujmuje siê dalej 

w odrêbnej pozycji w kapitale w³asnym, a¿ do momentu wyst¹pienia planowanej transakcji, 

• zaprzestano oczekiwaæ realizacji planowanej transakcji, wobec tego wszystkie skumulowane zyski lub straty zwi¹zane 

z instrumentem zabezpieczaj¹cym, odnoszone bezpośrednio na kapita³ w³asny, ujmuje siê w rachunku zysków i strat. 

W przypadku, gdy Grupa uniewa¿nia powi¹zanie zabezpieczaj¹ce, skumulowane zyski lub straty zwi¹zane z instrumentem 

zabezpieczaj¹cym odnoszone bezpośrednio na kapita³ w³asny, ujmuje siê dalej w odrêbnej pozycji w kapitale 

w³asnym, a¿ do momentu wyst¹pienia planowanej transakcji lub do momentu, kiedy zaprzestanie siê oczekiwaæ jej 

realizacji. 

Zapasy 

Zapasy s¹ to aktywa: 

• przeznaczone do sprzeda¿y w toku zwyk³ej dzia³alności gospodarczej, 

• bêd¹ce w trakcie produkcji przeznaczonej na tak¹ sprzeda¿ lub 

• maj¹ce postaæ materia³ów lub dostaw surowców zu¿ywanych w procesie produkcyjnym lub w trakcie świadczenia 

us³ug. 

Na moment pocz¹tkowego ujêcia materia³y i towary s¹ wyceniane w cenie nabycia. 



Na dzieñ bilansowy materia³y i towary wycenia siê w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia lub te¿ wed³ug wartości 

netto mo¿liwej do uzyskania, w zale¿ności od tego, która z kwot jest ni¿sza, z uwzglêdnieniem odpisów z tytu³u 

utraty przydatności ekonomicznej. Wartośæ netto mo¿liwa do uzyskania jest to cena sprzeda¿y ustalona w toku zwyk³ej 

dzia³alności gospodarczej pomniejszona o koszty wykoñczenia i szacowane koszty niezbêdne do doprowadzenia 

sprzeda¿y do skutku. 

Wartośæ materia³ów przeznaczonych do wykorzystania w procesie produkcji zapasów nie odpisuje siê do kwoty ni¿szej 

od ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, je¿eli oczekuje siê, ¿e wyroby gotowe, do produkcji których bêd¹ wykorzystane, 

zostan¹ sprzedane w wysokości nie ni¿szej ni¿ cena nabycia lub koszt wytworzenia. Je¿eli jednak spadek cen 

materia³ów wskazuje na to, ¿e cena nabycia lub koszt zast¹pienia wyrobów gotowych bêd¹ wy¿sze od wartości netto 

mo¿liwej do uzyskania, wartośæ materia³ów odpisuje siê do poziomu wartości netto mo¿liwej do uzyskania. 

Rozchód materia³ów i towarów ustalany jest wed³ug cen średniowa¿onych, zakupu lub nabycia. 

Wyroby gotowe i zapasy pó³fabrykatów wycenia siê na moment pocz¹tkowego ujêcia wed³ug rzeczywistego kosztu 

wytworzenia. Przez koszty wytworzenia nale¿y rozumieæ koszty wsadu i koszty przerobu produktów przypadaj¹cych 

na okres ich wytworzenia. 



183

Do kosztów wytworzenia nie zalicza siê: 

• kosztów bêd¹cych konsekwencj¹ niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych, 

• kosztów ogólnego zarz¹du, które nie s¹ zwi¹zane z doprowadzeniem zapasów do postaci i miejsca, w jakich siê 

znajduj¹ w momencie wyceny, 

• kosztów magazynowania wyrobów gotowych i pó³produktów, chyba ¿e poniesienie tych kosztów jest niezbêdne 

w procesie produkcji, 

• kosztów sprzeda¿y. 

Dla produktów gotowych koszt wytworzenia obejmuje alokacjê sta³ych i zmiennych pośrednich kosztów produkcji 

ustalonych dla normalnego poziomu produkcji. 

Zapasy wyrobów gotowych i pó³fabrykatów na dzieñ bilansowy wycenia siê wed³ug kosztów rzeczywistych wytworzenia, 

jednak nie wy¿szych od cen sprzeda¿y netto produktów. 

Rozchody wyrobów wycenia siê wg średniowa¿onego kosztu wytworzenia zarejestrowanego w danym okresie sprawozdawczym. 

Nale¿ności 

Nale¿ności z tytu³u dostaw i us³ug oraz pozosta³e nale¿ności na dzieñ ich powstania s¹ wykazywane w wartości bie¿¹cej 

przewidywanej zap³aty i ujmowane w okresach późniejszych wed³ug zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu 

efektywnej stopy procentowej oraz pomniejszane o odpisy aktualizuj¹ce nale¿ności w¹tpliwe. 

Grupa stosuje uproszczone metody wyceny nale¿ności, je¿eli nie powoduje to zniekszta³cenia informacji zawartych 

w sprawozdaniu finansowym, w szczególności w przypadku, gdy okres do momentu sp³aty nale¿ności nie jest d³ugi. 

Nale¿ności, w odniesieniu do których Grupa stosuje uproszczenia, s¹ wyceniane w momencie pocz¹tkowego ujêcia 

w kwocie wymaganej zap³aty, a w okresie późniejszym, w tym na dzieñ bilansowy, w kwocie wymagaj¹cej zap³aty 

pomniejszonej o odpisy z tytu³u utraty wartości. 

Środki pieniê¿ne i ekwiwalenty środków pieniê¿nych 

Środki pieniê¿ne obejmuj¹ gotówkê w kasie i na rachunkach bankowych. Ekwiwalenty środków pieniê¿nych s¹ 

krótkoterminowymi inwestycjami o du¿ej p³ynności (o pierwotnym terminie zapadalności do trzech miesiêcy), ³atwo 

wymienialnymi na określone kwoty środków pieniê¿nych oraz nara¿onymi na nieznaczne ryzyko zmiany wartości. 

Saldo środków pieniê¿nych i ich ekwiwalentów, wykazane w rachunku przep³ywów pieniê¿nych, sk³ada siê z określonych 

powy¿ej środków pieniê¿nych i ich ekwiwalentów pomniejszonych o niesp³acone kredyty w rachunkach bie¿¹cych, 

je¿eli stanowi¹ integraln¹ czêśæ zarz¹dzania środkami pieniê¿nymi. 



Wycenê i rozchód środków pieniê¿nych w walutach obcych ustala siê przy zastosowaniu metody FIFO (ang. First In First 

Out, tzn. Pierwsze Wesz³o Pierwsze Wysz³o). 

Kapita³ w³asny 

Kapita³ w³asny ujmuje siê w ksiêgach rachunkowych z podzia³em na jego rodzaje i wed³ug zasad określonych przepisami 

prawa i postanowieniami statutu Spó³ki. 

Kapita³ zak³adowy wykazywany jest wed³ug wartości nominalnej, w wysokości zgodnej ze statutem Spó³ki oraz wpisem 

do Krajowego Rejestru S¹dowego, za wyj¹tkiem emisji sprzed 1996 roku, która zosta³a skorygowana przy zastosowaniu 

ogólnego indeksu cen zgodnie z MSR 29. 



184

Zadeklarowane lecz nie wniesione wk³ady kapita³owe ujmuje siê jako nale¿ne wk³ady na poczet kapita³u. Akcje w³asne 

oraz nale¿ne wp³aty na poczet kapita³u zak³adowego pomniejszaj¹ wartośæ kapita³u w³asnego. 

Kapita³ z emisji akcji powy¿ej ich wartości nominalnej tworzony jest z nadwy¿ki ceny emisyjnej akcji powy¿ej ich wartości 

nominalnej pomniejszonej o koszty tej emisji. 

Koszty emisji akcji poniesione przy powstaniu spó³ki akcyjnej lub podwy¿szeniu kapita³u zak³adowego zmniejszaj¹ 

kapita³ z emisji akcji powy¿ej ich wartości nominalnej do wysokości nadwy¿ki wartości emisji nad wartości¹ nominaln¹ 

akcji, a pozosta³a ich czêśæ prezentowana jest w zyskach zatrzymanych. 

Zmiany wyceny wartości godziwej instrumentów zabezpieczaj¹cych przep³ywy pieniê¿ne w czêści uznanej za skuteczne 

zabezpieczenie ujmuje siê w pozycji kapita³u z tytu³u stosowania rachunkowości zabezpieczeñ. 

Kapita³ w³asny powsta³y z zamiany d³u¿nych papierów wartościowych, zobowi¹zañ i po¿yczek na akcje wykazuje siê 

w wartości nominalnej tych papierów wartościowych, zobowi¹zañ i po¿yczek, po uwzglêdnieniu niezamortyzowanego 

dyskonta lub premii, odsetek naliczonych i niezap³aconych do dnia zamiany, które nie bêd¹ wyp³acone, niezrealizowanych 

ró¿nic kursowych oraz skapitalizowanych kosztów emisji. 

Zyski zatrzymane obejmuj¹: 

• kwoty powsta³e z podzia³u zysku, 

• przeniesienia kapita³u z aktualizacji wyceny (na kapita³ z aktualizacji wyceny odnosi siê ró¿nicê pomiêdzy wartości¹ 

godziw¹ a cen¹ nabycia, po pomniejszeniu o podatek odroczony, aktywów dostêpnych do sprzeda¿y, jeśli istnieje 

cena rynkowa ustalona na aktywnym rynku regulowanym albo których wartośæ godziwa mo¿e byæ ustalona w inny 

wiarygodny sposób), 

• niepodzielony wynik z lat ubieg³ych, 

• wynik finansowy roku bie¿¹cego, 

• wyp³acone zaliczki na poczet dywidendy oraz 

• skutki b³êdów poprzednich okresów. 

Po¿yczki i kredyty 

Po¿yczki i kredyty bankowe s¹ pocz¹tkowo ujmowane w wartości godziwej otrzymanych wp³ywów, pomniejszonych 

o koszty transakcyjne. Nastêpnie wyceniane s¹ po zamortyzowanej cenie nabycia przy zastosowaniu metody efektywnej 

stopy procentowej. Ró¿nica pomiêdzy wp³ywami netto, a wartości¹ wykupu jest wykazywana w kosztach lub 

przychodach finansowych w okresie wykorzystywania kredytu lub po¿yczki. 

Grupa stosuje uproszczone metody wyceny po¿yczki lub kredytu, które zwykle wyceniane s¹ wed³ug zamortyzowanego 

kosztu, je¿eli nie powoduje to zniekszta³cenia informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym, w szczególności 

w przypadku, gdy okres do momentu uregulowania po¿yczki lub kredytu nie jest d³ugi. Po¿yczki lub kredyty, 

w odniesieniu do których Grupa stosuje uproszczenia, wyceniane s¹ w momencie pocz¹tkowego ujêcia i w okresie 

późniejszym, w tym na dzieñ bilansowy, w kwocie wymagaj¹cej zap³aty. 



Koszty finansowania zewnêtrznego 

Koszty po¿yczek i kredytów, w tym ró¿nice kursowe powsta³e w wyniku zaci¹gniêcia po¿yczek i kredytów w walucie 

obcej, zgodnie z podejściem wzorcowym MSR 23, ujmowane s¹ w rachunku zysków i strat w okresie, którego dotycz¹. 

Rezerwy 

Rezerwy s¹ zobowi¹zaniami, których kwota lub termin zap³aty s¹ niepewne. 



185

Grupa tworzy rezerwy w przypadku, gdy na Grupie ci¹¿y obowi¹zek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikaj¹cy 

ze zdarzeñ przesz³ych i gdy prawdopodobne jest, ¿e wype³nienie tego obowi¹zku spowoduje koniecznośæ rozchodu 

zasobów stanowi¹cych korzyści ekonomiczne oraz mo¿na wiarygodnie oszacowaæ kwotê tego zobowi¹zania. 

Rezerwy tworzy siê w wysokości stanowi¹cej najbardziej w³aściwy szacunek nak³adów niezbêdnych do wype³nienia 

obecnego obowi¹zku na dzieñ bilansowy. 

Wysokośæ utworzonych rezerw jest weryfikowana na dzieñ bilansowy w celu skorygowania ich do wysokości szacunków 

zgodnych ze stanem wiedzy na ten dzieñ. Rozwi¹zanie rezerw nastêpuje w przypadku, gdy przesta³o byæ prawdopodobne, 

¿e do wype³nienia obowi¹zku bêdzie konieczne wydatkowanie środków zawieraj¹cych w sobie korzyści 

ekonomiczne. Wykorzystanie rezerw nastêpuje tylko zgodnie z przeznaczeniem, na które zosta³y pierwotnie utworzone. 

W przypadku, gdy wp³yw zmian wartości pieni¹dza w czasie jest istotny, wysokośæ rezerwy ustalana jest na pozi omie 

bie¿¹cej wartości spodziewanych przysz³ych wydatków koniecznych do uregulowania zobowi¹zania. Zwiêkszenie 

rezerwy w zwi¹zku z up³ywem czasu ujmuje siê w ciê¿ar kosztów finansowych w przypadku zastosowania metody 

polegaj¹cej na dyskontowaniu. 

Rezerwy tworzy siê m.in. z nastêpuj¹cych tytu³ów (je¿eli spe³nione s¹ wy¿ej wymienione warunki ujmowania rezerw): 

• ryzyko środowiskowe, 

• restrukturyzacja, 

• tocz¹ce siê postêpowania s¹dowe. 

Nie tworzy siê rezerw na przysz³e straty operacyjne. 

Rezerwa środowiskowa 

Grupa tworzy rezerwy na przysz³e zobowi¹zania z tytu³u kosztów rekultywacji ska¿onego środowiska gruntowo-wodnego 

lub eliminacji szkodliwych substancji w przypadku wystêpowania prawnego lub praktycznego obowi¹zku wykonania 

tych czynności. Wysokośæ rezerwy na rekultywacjê podlega okresowej weryfikacji na podstawie oceny zanieczyszczenia 

obiektów dokonanych przez niezale¿nych ekspertów. Grupa na bie¿¹co dokonuje rekultywacji ska¿onych gruntów, co 

skutkuje zmniejszeniem rezerwy na rekultywacje poprzez jej wykorzystanie. 

Rezerwa na restrukturyzacjê 

Spó³ka tworzy rezerwê na koszty restrukturyzacji rozumianej jako zaplanowany i kontrolowany przez zarz¹d program, 

który zmienia w sposób istotny zakres dzia³alności lub sposób, w jaki dzia³alnośæ jest prowadzona. Rezerwa z tytu³u 

restrukturyzacji jest tworzona, gdy spó³ka zatwierdzi³a szczegó³owy i formalny plan restrukturyzacji oraz proces restrukturyzacji 

zosta³ rozpoczêty lub zosta³ og³oszony publicznie. Przy wycenie rezerwy na restrukturyzacjê uwzglêdnia 

siê wy³¹cznie bezpośrednie koszty wynikaj¹ce z restrukturyzacji, np. zwolnieñ pracowników (wyp³acone odprawy 

i odszkodowania), rozwi¹zania umów dzier¿awy, najmu, leasingu, demonta¿u posiadanego maj¹tku. Nie uwzglêdnia 

siê przysz³ych kosztów zwi¹zanych z prowadzeniem dzia³alności po restrukturyzacji, np. przeszkolenie pracowników, 

marketing oraz zysków z oczekiwanej likwidacji aktywów. 



Rezerwy na nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne i rentowe 

Zgodnie z obowi¹zuj¹cymi systemami wynagradzania pracownicy maj¹ prawo do nagród jubileuszowych, odpraw 

emerytalnych i rentowych. 

Nagrody jubileuszowe s¹ wyp³acane pracownikom po przepracowaniu określonej liczby lat. Odprawy emerytalne 

(rentowe) s¹ wyp³acane jednorazowo w momencie przejścia na emeryturê (rentê). Wysokośæ odpraw emerytalnych, 

rentowych i nagród jubileuszowych zale¿y od sta¿u pracy oraz średniego wynagrodzenia pracownika. 



186

Nagrody jubileuszowe zalicza siê do innych d³ugoterminowych świadczeñ pracowniczych, natomiast odprawy emerytalne 

i rentowe zalicza siê do programów określonych świadczeñ po okresie zatrudnienia. 

Rezerwê na zobowi¹zania z tytu³u odpraw emerytalnych, rentowych i nagród jubileuszowych tworzy siê w celu przyporz¹dkowania 

kosztów do okresów, których dotycz¹. 

Wartośæ bie¿¹ca tych zobowi¹zañ na koniec ka¿dego roku obrotowego jest obliczana przez niezale¿nego aktuariusza 

i przeszacowywana, je¿eli wyst¹pi¹ istotne przes³anki maj¹ce wp³yw na wysokośæ tego zobowi¹zania. Naliczone zobowi¹zania 

s¹ równe zdyskontowanym p³atnościom, które w przysz³ości zostan¹ dokonane, z uwzglêdnieniem m.in. 

rotacji zatrudnienia, planowanego wzrostu poziomu wynagrodzeñ i dotycz¹ okresu do dnia koñcz¹cego rok obrotowy. 

Skutki zmian wycen aktuarialnych ujmuje siê w rachunku zysków i strat. 

Zobowi¹zania 

Zobowi¹zania z tytu³u dostaw i us³ug oraz pozosta³e zobowi¹zania wycenia siê wed³ug zamortyzowanego kosztu 

z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej. Grupa stosuje uproszczone metody wyceny zobowi¹zañ, 

w tym równie¿ zobowi¹zañ finansowych, które zwykle wyceniane s¹ wed³ug zamortyzowanego kosztu, je¿eli nie powoduje 

to zniekszta³cenia informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym, w szczególności w przypadku, gdy okres 

do momentu uregulowania zobowi¹zania nie jest d³ugi. Zobowi¹zania, w tym zobowi¹zania finansowe, w odniesieniu 

do których Grupa stosuje uproszczenia, wyceniane s¹ w momencie pocz¹tkowego ujêcia i w okresie późniejszym, 

w tym na dzieñ bilansowy, w kwocie wymagaj¹cej zap³aty. 

Zobowi¹zania warunkowe i aktywa warunkowe 

Zobowi¹zania warunkowe nie s¹ wykazywane w bilansie, jednak ujawnia siê je w sprawozdaniu finansowym. Tego 

typy zobowi¹zania nie s¹ ujawniane w sprawozdaniu finansowym, je¿eli prawdopodobieñstwo wyp³ywu środków 

uosabiaj¹cych korzyści ekonomiczne jest znikome. 

Zobowi¹zania warunkowe nabyte w drodze po³¹czenia jednostek gospodarczych ujmowane s¹ w bilansie jako rezerwy 

na zobowi¹zania. 

Warunkowy sk³adnik aktywów jest mo¿liwym sk³adnikiem aktywów, który powstaje na skutek zdarzeñ przesz³ych oraz 

którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wyst¹pienia lub niewyst¹pienia jednego lub wiêkszej 

ilości niepewnych przysz³ych zdarzeñ, które nie w pe³ni podlegaj¹ kontroli Grupy. 

Aktywa warunkowe nie s¹ wykazywane w bilansie, jednak¿e ujawnia siê je w sprawozdaniu finansowym, je¿eli wp³yw 

korzyści ekonomicznych jest prawdopodobny. 



Przychody 

Przychody ze sprzeda¿y produktów, us³ug, towarów i materia³ów ujmuje siê, je¿eli kwotê przychodów mo¿na wyceniæ 

w wiarygodny sposób, istnieje prawdopodobieñstwo, ¿e Grupa uzyska korzyści ekonomiczne z tytu³u transakcji oraz 

wszystkie wspó³mierne koszty mo¿na wyceniæ w wiarygodny sposób. Przychody ze sprzeda¿y produktów, towarów 

i materia³ów ujmuje siê, gdy znacz¹ce ryzyko i korzyści zwi¹zane z ich w³asności¹ zosta³o przekazane nabywcy. Przychody 

obejmuj¹ kwoty otrzymane i nale¿ne z tytu³u dostarczonych nabywcom produktów i towarów, pomniejszone o rabaty 

handlowe oraz podatek od towarów i us³ug (VAT), podatek akcyzowy i op³atê paliwow¹. Wysokośæ przychodów ustala 

siê wed³ug wartości godziwej zap³aty otrzymanej b¹dź nale¿nej. Przychody uzyskane z tytu³u rozliczenia transakcji 

instrumentów zabezpieczaj¹cych przep³ywy pieniê¿ne koryguj¹ wartośæ przychodów ze sprzeda¿y. 

Przychody i koszty dotycz¹ce us³ug, których moment rozpoczêcia i zakoñczenia przypadaj¹ w ró¿nych okresach sprawozdawczych, 

ujmuje siê na podstawie stopnia zaawansowania us³ugi, je¿eli mo¿na w wiarygodny sposób wyceniæ 



187

wynik z transakcji, tj. wtedy, gdy mo¿na ustaliæ ³¹czn¹ kwotê przychodów z umowy dotycz¹cej us³ugi oraz koszty 

us³ugi, istnieje prawdopodobieñstwo, ¿e Grupa uzyska korzyści ekonomiczne z umowy i stopieñ realizacji umowy 

mo¿e byæ określony w wiarygodny sposób. W przypadku, gdy nie ma mo¿liwości spe³nienia tych warunków, przychody 

ujmuje siê tylko do wysokości kosztów poniesionych do danego dnia, nie wy¿szych jednak od kosztów, które Grupa 

spodziewa siê odzyskaæ. 

Przychody z tytu³u licencji i tantiem oraz znaku towarowego ujmuje siê stopniowo, odpowiednio do treści umowy. 

Op³aty ponoszone z góry, dotycz¹ce umów zawartych przez Grupê w okresie bie¿¹cym, s¹ ujmowane jako przychody 

przysz³ych okresów. 

Przychody z tytu³u franchisingu ujmuje siê odpowiednio do treści umowy, w sposób odzwierciedlaj¹cy przyczynê obci¹¿enia 

op³atami z tytu³u franchisingu. 

Przychody z tytu³u dywidend ujmuje siê w momencie ustalenia praw akcjonariuszy/udzia³owców do ich otrzymania. 

Koszty 

Grupa ujmuje koszty zgodnie z zasad¹ wspó³mierności przychodów i kosztów oraz zasad¹ ostro¿ności. 

Koszt wytworzenia sprzedanych produktów obejmuje koszty wytworzenia sprzedanych wyrobów i us³ug, w tym us³ug 

dzia³alności pomocniczej. 

Koszty sprzeda¿y obejmuj¹ koszty pośrednictwa w sprzeda¿y, koszty handlowe, koszty reklamy i promocji oraz koszty 

dystrybucji. 

Koszty ogólnego zarz¹du obejmuj¹ koszty zwi¹zane z zarz¹dzaniem i administrowaniem Grup¹ jako ca³ości¹. 

Segmenty dzia³alności 

Grupa przyjê³a podstawowy uk³ad sprawozdawczy wed³ug segmentów bran¿owych, co oznacza, ¿e w przewa¿aj¹cym 

stopniu na ryzyko i stopy zwrotu Grupy wp³ywaj¹ ró¿nice istniej¹ce miêdzy towarami i produktami. 

Grupa przyjê³a jako uzupe³niaj¹cy uk³ad sprawozdawczy segmenty geograficzne wed³ug kryterium rynków zbytu. 

Dzia³alnośæ operacyjn¹ Grupy podzielono na trzy g³ówne segmenty bran¿owe: 

• Segment Rafineryjny, który obejmuje przetwórstwo ropy naftowej oraz sprzeda¿ hurtow¹ i detaliczn¹ produktów 

rafineryjnych, 

• Segment Petrochemiczny, który obejmuje produkcjê i sprzeda¿ petrochemikaliów, 

• Segment Chemiczny, który obejmuje produkcjê i sprzeda¿ nawozów sztucznych i PCW. 



W sk³ad pozosta³ej dzia³alności wchodz¹ m.in. dzia³alnośæ pomocnicza, transportowa oraz dzia³alnośæ serwisowo- 

-konserwacyjna i budowlana. 

Przychody segmentu s¹ przychodami osi¹ganymi b¹dź to ze sprzeda¿y zewnêtrznym klientom, b¹dź z transakcji 

z innymi segmentami, które s¹ wykazywane w rachunku zysków i strat i daj¹ siê bezpośrednio przyporz¹dkowaæ do 

danego segmentu wraz z odpowiedni¹ czêści¹ przychodów, któr¹ w oparciu o racjonalne przes³anki mo¿na przypisaæ 

do tego segmentu. 

Koszty segmentu s¹ kosztami sk³adaj¹cymi siê z kosztów zwi¹zanych ze sprzeda¿¹ zewnêtrznym klientom oraz kosztów 

transakcji realizowanych z innymi segmentami, które wynikaj¹ z dzia³alności operacyjnej danego segmentu i daj¹ 

siê bezpośrednio przyporz¹dkowaæ do tego segmentu wraz z odpowiedni¹ czêści¹ kosztów Grupy, które w oparciu 

o racjonalne przes³anki mo¿na przypisaæ do danego segmentu. 

Do przychodów/kosztów segmentu nie zalicza siê: 

• podatku dochodowego, 



188

• odsetek, ³¹cznie z odsetkami z tytu³u zaliczek lub po¿yczek uzyskanych od innych segmentów, 

• zysków i strat na sprzeda¿y inwestycji lub zysków i strat powsta³ych wskutek wygaśniêcia zad³u¿enia chyba, ¿e 

dzia³alnośæ segmentu ma charakter przede wszystkim finansowy, 

• ogólnych kosztów administracyjnych oraz innych przychodów/kosztów powstaj¹cych na poziomie Grupy jako ca³ości. 

Aktywa (pasywa) segmentu s¹ aktywami (pasywami) operacyjnymi wykorzystywanymi przez segment w dzia³alności 

operacyjnej, które daj¹ siê bezpośrednio przyporz¹dkowaæ do danego segmentu lub w oparciu o racjonalne przes³anki 

przypisaæ do tego segmentu. W szczególności do aktywów i pasywów segmentu nie zalicza siê aktywów (zobowi¹zañ) 

zwi¹zanych z podatkiem dochodowym. 

Wynik segmentu jest ustalany na poziomie wyniku operacyjnego. 

Przychody, wynik, aktywa i zobowi¹zania segmentów ustalane s¹ przed dokonaniem wy³¹czeñ transakcji pomiêdzy 

segmentami, po eliminacji w ramach segmentu. 

Ceny sprzeda¿y w transakcjach pomiêdzy segmentami zbli¿one s¹ do cen rynkowych. Koszty operacyjne segmentu s¹ 

odpowiednio alokowane do w³aściwego segmentu. 

Pozosta³e koszty, których nie mo¿na racjonalnie przyporz¹dkowaæ do segmentów, ujmowane s¹ w pozycji nieprzypisanych 

kosztów Grupy, jako pozycja uzgodnieniowa pomiêdzy sumarycznym zyskiem (strat¹) w podziale na segmenty 

a wynikiem operacyjnym. 

Dotacje rz¹dowe 

Je¿eli istnieje uzasadniona pewnośæ, ¿e dotacja zostanie uzyskana oraz spe³nione zostan¹ wszystkie zwi¹zane z ni¹ 

warunki, wówczas dotacje rz¹dowe s¹ wyceniane i ujmowane wed³ug wartości godziwej. 

W przypadku gdy dotacja dotyczy danej pozycji przychodowej, wówczas jest ona ujmowana jako przychód wspó³mierny 

do kosztów, które dotacja ta ma w zamierzeniu kompensowaæ. 

Natomiast jeśli dotacja dotyczy sk³adnika aktywów, wówczas jej wartośæ godziwa jest ujmowana jako przychód 

przysz³ych okresów, a nastêpnie stopniowo, drog¹ równych odpisów okresowych, odpisywana w przychody przez 

szacowany okres u¿ytkowania zwi¹zanego z ni¹ sk³adnika aktywów. 

Podatek dochodowy 

Podatek dochodowy obejmuje podatek bie¿¹cy oraz odroczony podatek dochodowy. 



Bie¿¹cy podatek dochodowy jest to kwota ustalona na podstawie przepisów podatkowych, która jest naliczona od 

dochodu do opodatkowania za dany okres. 

Bie¿¹cy podatek dochodowy ujmuje siê jako zobowi¹zanie w kwocie, w jakiej nie zosta³ zap³acony. Jeśli kwota dotychczas 

zap³acona z tytu³u bie¿¹cego podatku dochodowego przekracza kwotê do zap³aty, to nadwy¿kê ujmuje siê 

jako nale¿nośæ. 

Aktywa z tytu³u odroczonego podatku dochodowego ujmuje siê w zwi¹zku z wystêpowaniem ujemnych ró¿nic przejściowych, 

nierozliczonych strat podatkowych oraz niewykorzystanych ulg podatkowych. 

Rezerwê z tytu³u odroczonego podatku dochodowego ujmuje siê w zwi¹zku z wystêpowaniem dodatnich ró¿nic 

przejściowych. 

Ujemne ró¿nice przejściowe powoduj¹ powstanie kwot pomniejszaj¹cych podstawê opodatkowania w przysz³ych 

okresach, gdy wartośæ bilansowa sk³adnika aktywów zostanie zrealizowana lub sk³adnika pasywów rozliczona. Ujemne 

ró¿nice przejściowe powstaj¹, gdy wartośæ bilansowa sk³adnika aktywów jest ni¿sza ni¿ jego wartośæ podatkowa albo 

wartośæ bilansowa sk³adnika zobowi¹zañ jest wy¿sza ni¿ jego wartośæ podatkowa. Ujemne ró¿nice przejściowe mog¹ 



189

ównie¿ powstawaæ w zwi¹zku z pozycjami nieujêtymi w ksiêgach jako aktywa lub zobowi¹zania. Wartośæ podatkow¹ 

ustala siê odpowiednio do przewidywanego sposobu wykorzystania aktywów lub rozliczenia zobowi¹zañ. 

Dodatnie ró¿nice przejściowe powoduj¹ powstanie kwot zwiêkszaj¹cych podstawê opodatkowania w przysz³ych okresach, 

gdy wartośæ bilansowa sk³adnika aktywów zostanie zrealizowana lub sk³adnika pasywów rozliczona. Dodatnie 

ró¿nice przejściowe powstaj¹, gdy wartośæ bilansowa sk³adnika aktywów jest wy¿sza ni¿ jego wartośæ podatkowa 

albo wartośæ bilansowa sk³adnika zobowi¹zañ jest ni¿sza ni¿ jego wartośæ podatkowa. Dodatnie ró¿nice przejściowe 

mog¹ równie¿ powstawaæ w zwi¹zku z pozycjami nieujêtymi w ksiêgach jako aktywa lub zobowi¹zania. Wartośæ 

podatkow¹ ustala siê odpowiednio do przewidywanego sposobu wykorzystania aktywów lub rozliczenia zobowi¹zañ. 

Nie ujmuje siê aktywów ani rezerwy z tytu³u odroczonego podatku dochodowego od ró¿nic przejściowych wynikaj¹cych 

z pocz¹tkowego ujêcia sk³adnika aktywów lub zobowi¹zañ wskutek transakcji, która nie jest po³¹czeniem jednostek 

gospodarczych oraz nie wp³ywa w momencie przeprowadzania transakcji na wynik finansowy brutto ani na dochód do 

opodatkowania (stratê podatkow¹). Nie ujmuje siê rezerwy z tytu³u odroczonego podatku dochodowego od wartości 

firmy, której amortyzacja nie stanowi kosztu uzyskania przychodu. 

Wysokośæ aktywów i rezerwy z tytu³u odroczonego podatku dochodowego ustala siê na ka¿dy dzieñ sprawozdawczy 

przy uwzglêdnieniu stawek podatku dochodowego obowi¹zuj¹cych w roku powstania obowi¹zku podatkowego, 

pos³uguj¹c siê w tym celu stawkami wynikaj¹cymi z og³oszonych aktów prawnych. 

Aktywa z tytu³u odroczonego podatku dochodowego ujmuje siê do wysokości, do której jest prawdopodobne, i¿ 

osi¹gniêty zostanie dochód do opodatkowania, który pozwoli na potr¹cenie ujemnych ró¿nic przejściowych (analiza 

pod k¹tem utraty wartości aktywów z tytu³u odroczonego podatku dochodowego na ka¿dy dzieñ sprawozdawczy). 

Aktywa i rezerwa z tytu³u odroczonego podatku nie podlegaj¹ dyskontowaniu. 

Aktywa i rezerwa z tytu³u odroczonego podatku dochodowego dotycz¹ce operacji rozliczanych bezpośrednio z kapita³em 

w³asnym odnosi siê równie¿ na kapita³ w³asny. 

Aktywa i rezerwa z tytu³u odroczonego podatku dochodowego traktowane s¹ w ca³ości jako d³ugoterminowe. 

Aktywa i rezerwa z tytu³u odroczonego podatku dochodowego podlegaj¹ kompensacie w bilansie, je¿eli istnieje mo¿liwy 

do wyegzekwowania tytu³ prawny do przeprowadzania kompensat ujmowanych kwot. Zak³ada siê, ¿e tytu³ prawny 

istnieje, je¿eli ujmowane kwoty dotycz¹ tego samego podatnika (w tym podatkowej grupy kapita³owej), za wyj¹tkiem 

kwot dotycz¹cych pozycji opodatkowanych rycza³tem lub w inny podobny sposób, je¿eli przepisy podatkowe nie 

przewiduj¹ mo¿liwości ich potr¹cenia od podatku ustalonego na zasadach ogólnych. 

Zysk na jedn¹ akcjê 



Zysk na jedn¹ akcjê jest obliczany poprzez podzielnie zysku netto za dany okres przys³uguj¹cego akcjonariuszom akcji 

zwyk³ych przez średni¹ wa¿on¹ ilośæ akcji wystêpuj¹cych w danym okresie. 

Rozwodniony zysk na jedn¹ akcjê dla ka¿dego okresu jest obliczany poprzez podzielenie zysku netto za dany okres 

skorygowanego o zmiany zysku wynikaj¹ce z zamiany potencjalnych akcji zwyk³ych na akcje zwyk³e przez skorygowan¹ 

średnia wa¿on¹ liczbê akcji zwyk³ych. 

Transakcje w walucie obcej 

Transakcjê w walucie obcej pocz¹tkowo ujmuje siê w walucie funkcjonalnej, stosuj¹c do przeliczenia kwoty wyra¿onej 

w walucie obcej natychmiastowy kurs wymiany waluty funkcjonalnej na walutê obc¹ obowi¹zuj¹cy na dzieñ zawarcia 

transakcji. 

Walut¹ funkcjonaln¹ Jednostki Dominuj¹cej jest z³oty polski. 



190

Na ka¿dy dzieñ bilansowy: 

• pozycje pieniê¿ne w walucie obcej obejmuj¹ce posiadane przez Grupê waluty oraz nale¿ności i zobowi¹zania przypadaj¹ce 

do otrzymania lub zap³aty, w ustalonej lub mo¿liwej do ustalenia liczbie jednostek waluty, przelicza siê 

przy zastosowaniu kursu zamkniêcia, tj. natychmiastowego kursu wymiany na dzieñ bilansowy, 

• pozycje niepieniê¿ne wyceniane wed³ug historycznej ceny nabycia lub kosztu wytworzenia wyra¿onych w walucie 

obcej przelicza siê przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia transakcji oraz 

• pozycje niepieniê¿ne wyceniane w wartości godziwej wyra¿onej w walucie obcej przelicza siê przy zastosowaniu 

kursów wymiany, które obowi¹zywa³y w dniu, na który wartośæ godziwa zosta³a ustalona. 

Ró¿nice kursowe powstaj¹ce z tytu³u rozliczania pozycji pieniê¿nych lub z tytu³u przeliczania pozycji pieniê¿nych po kursach 

innych ni¿ te, po których zosta³y one przeliczone w momencie ich pocz¹tkowego ujêcia w danym okresie lub w poprzednich 

sprawozdaniach finansowych, Grupa ujmuje w wyniku finansowym okresu, w którym powstaj¹, z wyj¹tkiem 

pozycji pieniê¿nych stanowi¹cych zabezpieczenie ryzyka walutowego, ujmowanych zgodnie z zasadami rachunkowości 

zabezpieczeñ przep³ywów pieniê¿nych. Ró¿nice kursowe prezentowane s¹ w rachunku zysków i strat w kwocie netto. 

Szacunki i za³o¿enia Zarz¹du 

Sporz¹dzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga od Zarz¹du dokonania profesjonalnych os¹dów, 

szacunków i za³o¿eñ, które maj¹ wp³yw na przyjête zasady oraz prezentowane wartości aktywów, pasywów, przychodów 

oraz kosztów. Szacunki oraz zwi¹zane z nimi za³o¿enia opieraj¹ siê na doświadczeniu historycznym oraz ró¿nych innych 

czynnikach, które s¹ uznawane za racjonalne w danych okolicznościach, a ich wyniki daj¹ podstawê profesjonalnego 

os¹du, co do wartości bilansowej aktywów i zobowi¹zañ, która nie wynika bezpośrednio z innych źróde³. 

W istotnych kwestiach Zarz¹d dokonuj¹c szacunku opiera siê na opiniach niezale¿nych ekspertów. Faktyczna wartośæ 

mo¿e ró¿niæ siê od wartości szacowanej. 

Szacunki i zwi¹zane z nimi za³o¿enia podlegaj¹ bie¿¹cej weryfikacji. Zmiana szacunków ksiêgowych jest ujmowana 

w okresie, w którym zosta³y one dokonane, je¿eli dotyczy to wy³¹cznie tego okresu lub w okresie bie¿¹cym i okresach 

przysz³ych, je¿eli zmiany dotycz¹ zarówno okresu bie¿¹cego jak i okresów przysz³ych. 

Zmiany zasad, b³êdy lat poprzednich 

Zmiany zasad (polityki) rachunkowości dokonuje siê w przypadku: 

• zmiany przepisów prawnych dotycz¹cych rachunkowości, 

• gdy doprowadzi to do tego, i¿ zawarte w sprawozdaniu finansowym informacje o wp³ywie transakcji, innych zdarzeñ 

i warunków na sytuacjê finansow¹, wynik finansowy czy te¿ przep³ywy pieniê¿ne, bêd¹ bardziej przydatne 

i wiarygodne. 



W przypadku dokonania zmian zasad (polityki) rachunkowości zak³ada siê, ¿e nowe zasady (polityka) rachunkowości 

by³y stosowane od zawsze. Korekty z tym zwi¹zane wykazuje siê jako korekty kapita³u w³asnego – w pozycji zyski 

zatrzymane. Dla zapewnienia porównywalności danych nale¿y dokonaæ odpowiednich zmian sprawozdañ finansowych 

(danych porównywalnych) za lata poprzednie w taki sposób, aby sprawozdania te równie¿ uwzglêdnia³y dokonane 

zmiany zasad (polityki) rachunkowości. 

Korekty spowodowane usuniêciem istotnych b³êdów poprzednich okresów odnosi siê na kapita³ w³asny – w pozycji 

zyski zatrzymane. Przy sporz¹dzaniu sprawozdania finansowego nale¿y przyj¹æ za³o¿enie, ¿e b³¹d zosta³ skorygowany 

ju¿ w okresie, w którym zosta³ pope³niony. Oznacza to, ¿e kwota korekty odnosz¹cej siê do poprzedniego okresu 

sprawozdawczego powinna byæ uwzglêdniona w rachunku zysków i strat tego okresu. 



191

Rachunek przep³ywów pieniê¿nych 

Rachunek przep³ywów pieniê¿nych sporz¹dzany jest metod¹ pośredni¹. 

Saldo środków pieniê¿nych i ich ekwiwalentów wykazane w rachunku przep³ywów pieniê¿nych sk³ada siê ze środków 

pieniê¿nych i ich ekwiwalentów pomniejszonych o niesp³acone kredyty w rachunkach bie¿¹cych, je¿eli stanowi¹ integraln¹ 

czêśæ zarz¹dzania środkami pieniê¿nymi. 

Otrzymane dywidendy wykazuje siê w przep³ywach pieniê¿nych z dzia³alności inwestycyjnej. 

Wyp³acone dywidendy wykazuje siê w przep³ywach pieniê¿nych z dzia³alności finansowej. 

Zap³acone odsetki z tytu³u zaci¹gniêtych kredytów, po¿yczek, wyemitowanych d³u¿nych papierów wartościowych, 

leasingu finansowego oraz cashpoolingu wykazuje siê w przep³ywach z dzia³alności finansowej. Pozosta³e zap³acone 

odsetki wykazuje siê w przep³ywach z dzia³alności operacyjnej. 

Otrzymane odsetki z tytu³u leasingu finansowego i cashpoolingu, udzielonych po¿yczek oraz krótkoterminowych papierów 

wartościowych wykazuje siê w przep³ywach z dzia³alności inwestycyjnej. Pozosta³e otrzymane odsetki wykazuje 

siê w przep³ywach z dzia³alności operacyjnej. 

Przyp³ywy pieniê¿ne z tytu³u podatku dochodowego zalicza siê do dzia³alności operacyjnej. 

Po³¹czenia jednostek gospodarczych 

Po³¹czenia jednostek gospodarczych rozlicza siê metod¹ nabycia. Zastosowanie tej metody polega na wykonaniu 

nastêpuj¹cych czynności: 

• identyfikacji jednostki przejmuj¹cej, 

• wycenie kosztu po³¹czenia jednostek, 

• przypisaniu, na dzieñ przyjêcia, kosztu po³¹czenia jednostek gospodarczych przejmowanym aktywom oraz branym 

na siebie zobowi¹zaniom i zobowi¹zaniom warunkowym. 

Wartośæ godziw¹ aktywów, zobowi¹zañ i zobowi¹zañ warunkowych dla potrzeb przypisywania kosztu po³¹czenia 

jednostek gospodarczych ustala siê zgodnie z zasadami określonymi w za³¹czniku B do MSSF 3. 

Nadwy¿kê ceny nabycia nad wartości¹ godziw¹ identyfikowalnych aktywów, zobowi¹zañ i zobowi¹zañ warunkowych 

ujmuje siê jako wartośæ firmy. 

Nadwy¿kê wartości godziwej identyfikowalnych aktywów, zobowi¹zañ i zobowi¹zañ warunkowych nad cen¹ nabycia 

ujmuje siê jako pozosta³y przychód operacyjny okresu. 



Wartośæ firmy 

Wartośæ firmy podlega przypisaniu do ośrodków (grup ośrodków) wypracowuj¹cych środki pieniê¿ne na dzieñ po³¹czenia 

jednostek gospodarczych. 

Wartośæ firmy na dzieñ po³¹czenia wycenia siê wed³ug jej ceny nabycia, stanowi¹cej nadwy¿kê kosztu po³¹czenia 

jednostek gospodarczych nad udzia³em jednostki przejmuj¹cej w wartości godziwej netto mo¿liwych do zidentyfikowania 

aktywów, zobowi¹zañ i zobowi¹zañ warunkowych ustalonych na dzieñ przejêcia (wszystkie istotne dni wymiany 

w przypadku przejêæ bêd¹cych wynikiem kilku nastêpuj¹cych po sobie transakcji). 

Wartośæ firmy wycenia siê na dzieñ sprawozdawczy wed³ug ceny nabycia pomniejszonej o ³¹czne dotychczasowe odpisy 

aktualizuj¹ce z tytu³u utraty wartości oraz zmniejszenia z tytu³u zbycia czêści udzia³ów, do których by³a ona uprzednio 

przypisana. Odpisy aktualizuj¹ce do wysokości przypisanej do danego ośrodka (grupy ośrodków) wypracowuj¹cego 

środki pieniê¿ne wartości firmy nie podlegaj¹ odwróceniu. 



192

Wartośæ firmy poddawana jest testowi na utratê wartości przed koñcem okresu sprawozdawczego, w którym nast¹pi³o 

po³¹czenie, a nastêpnie w ka¿dym kolejnym rocznym okresie sprawozdawczym. W przypadku wyst¹pienia przes³anek 

wskazuj¹cych na utratê wartości, test na utratê wartości przeprowadza siê przed koñcem ka¿dego okresu sprawozdawczego, 

w którym wyst¹pi³y takie przes³anki. 

Nadwy¿ka wartości godziwej identyfikowalnych aktywów, zobowi¹zañ i zobowi¹zañ warunkowych 

nad cen¹ nabycia 

Je¿eli udzia³ jednostki przejmuj¹cej w wartości godziwej netto mo¿liwych do zidentyfikowania aktywów, zobowi¹zañ 

i zobowi¹zañ warunkowych przewy¿sza koszt po³¹czenia jednostek gospodarczych, jednostka przejmuj¹ca ponownie 

ocenia identyfikacjê i wycenê mo¿liwych do zidentyfikowania aktywów, zobowi¹zañ i zobowi¹zañ warunkowych jednostki 

przejmowanej oraz wycenê kosztu po³¹czenia, a nastêpnie ujmuje w rachunku zysków i strat okresu, w którym 

nast¹pi³o po³¹czenie ewentualn¹ nadwy¿kê pozosta³¹ po dokonaniu ponownej oceny. 

Zasady konsolidacji 

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy obejmuje dane PKN ORLEN SA, dane kontrolowanych przezeñ jednostek 

zale¿nych oraz jednostek wspó³kontrolowanych (wspólnych przedsiêwziêæ), sporz¹dzane na ten sam dzieñ 

sprawozdawczy, co jednostkowe sprawozdanie finansowe PKN ORLEN SA i przy zastosowaniu tych samych zasad rachunkowości 

w odniesieniu do podobnych transakcji oraz innych zdarzeñ nastêpuj¹cych w zbli¿onych okolicznościach. 

Dane jednostek zale¿nych i jednostek wspó³kontrolowanych (wspólnych przedsiêwziêæ), które ³¹cznie nie wp³ywaj¹ 

istotnie na sprawozdanie finansowe Grupy Kapita³owej mog¹ nie podlegaæ konsolidacji; w takim przypadku udzia³y 

w tych jednostkach wyceniane s¹ metod¹ praw w³asności. 

Jednostki zale¿ne 

Jednostki zale¿ne s¹ to jednostki, nad którymi Grupa sprawuje kontrolê. Przyjmuje siê, ¿e Grupa sprawuje kontrolê 

nad jednostk¹, je¿eli posiada zdolnośæ do kierowania polityk¹ finansow¹ i operacyjn¹ jednostki w taki sposób, aby 

czerpaæ korzyści z jej dzia³alności. W szczególności warunek ten jest spe³niony, gdy posiada ona bezpośrednio lub 

pośrednio wiêcej ni¿ 50% praw g³osu w danej jednostce gospodarczej, które nie s¹ w ¿aden istotny sposób umownie 

lub faktycznie ograniczone, a kierowanie polityk¹ finansow¹ i operacyjn¹ jednostki jest faktycznie sprawowane. 

Jednostki zale¿ne (z wy³¹czeniem jednostek przeznaczonych do sprzeda¿y) podlegaj¹ konsolidacji metod¹ pe³n¹. 

Metoda ta polega na sumowaniu wszystkich pozycji aktywów, pasywów, przychodów i kosztów sprawozdañ jednostki 

dominuj¹cej i jednostek zale¿nych, a nastêpnie zastosowaniu odpowiednich procedur konsolidacyjnych. 



Inwestycje w jednostkach wspó³kontrolowanych 

Udzia³y we wspólnych przedsiêwziêciach to inwestycje gdzie Grupa sprawuje wspó³kontrolê. Przyjmuje siê, ¿e Grupa 

sprawuje wspó³kontrolê, gdy strategiczne decyzje finansowe i operacyjne wymagaj¹ jednomyślnej zgody stron wspó³kontroluj¹cych. 

Inwestycje w jednostkach wspó³kontrolowanych konsolidowane s¹ metod¹ proporcjonaln¹. Metoda ta 

polega na ujmowaniu proporcjonalnego udzia³u w aktywach, pasywach, przychodach i kosztach jednostki wspó³kontrolowanej, 

które s¹ indywidualnie sumowane z podobnymi pozycjami w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym 

z zastosowaniem odpowiednich procedur konsolidacyjnych. 



193

Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych 

Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych (jednostkach, na które spó³ka wywiera znacz¹cy wp³yw, ale nie sprawuje 

nad nimi kontroli ani wspó³kontroli) ujmowane s¹ w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym metod¹ praw w³asności, 

na podstawie danych finansowych pochodz¹cych ze sprawozdañ finansowych tych jednostek, sporz¹dzonych 

na ten sam dzieñ sprawozdawczy, co jednostkowe sprawozdanie finansowe Spó³ki dominuj¹cej i przy zastosowaniu 

tych samych zasad rachunkowości w odniesieniu do podobnych transakcji oraz innych zdarzeñ nastêpuj¹cych w zbli- 

¿onych okolicznościach. Po zastosowaniu metody praw w³asności inwestycja podlega ocenie pod k¹tem ewentualnej 

utraty wartości. 

Przyjmuje siê, ¿e Grupa wywiera znacz¹cy wp³yw na jednostkê, je¿eli posiada zdolnośæ do uczestniczenia w podejmowaniu 

decyzji w sprawach polityki finansowej i operacyjnej jednostki. W szczególności warunek ten jest spe³niony, 

gdy posiada ona bezpośrednio lub pośrednio wiêcej ni¿ 20%, a nie wiêcej ni¿ 50% praw g³osu w danej jednostce 

gospodarczej, a uczestniczenie w podejmowaniu decyzji w sprawach polityki finansowej i operacyjnej jednostki nie 

jest umownie ani faktycznie ograniczone oraz jest faktycznie sprawowane. 

Procedury konsolidacyjne 

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporz¹dza siê przy zastosowaniu metod konsolidacji pe³nej i proporcjonalnej. 

W celu sporz¹dzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego stosuje siê nastêpuj¹ce procedury konsolidacyjne: 

• wy³¹czenie wartości bilansowej inwestycji jednostki dominuj¹cej w ka¿dej z jednostek zale¿nych oraz tych czêści 

kapita³ów w³asnych jednostek zale¿nych, które odpowiadaj¹ udzia³owi jednostki dominuj¹cej, 

• określenie udzia³u mniejszości w zysku lub stracie netto konsolidowanych jednostek zale¿nych za dany okres sprawozdawczy, 

• określenie i zaprezentowanie oddzielnie od kapita³u w³asnego jednostki dominuj¹cej udzia³u mniejszości w aktywach 

netto konsolidowanych jednostek zale¿nych, 

• wy³¹czenie salda rozrachunków wewnêtrznych pomiêdzy jednostkami Grupy Kapita³owej, 

• wy³¹czenie wszelkich niezrealizowanych zysków lub strat powsta³ych na transakcjach w obrêbie Grupy Kapita³owej, 

• wy³¹czenie przychodów oraz kosztów zwi¹zanych z transakcjami wewn¹trz Grupy. 

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe jest to sprawozdanie Grupy Kapita³owej sporz¹dzone w taki sposób, jakby 

by³o ono sprawozdaniem pojedynczej jednostki. 

Wp³yw nowych Standardów i interpretacji na sprawozdanie finansowe Grupy 



Na dzieñ sporz¹dzenia sprawozdania finansowego zosta³y opublikowane nowe standardy, zmiany i aktualizacje oraz 

interpretacje do Miêdzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej: 

• Udoskonalenia do Miêdzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (Czêśæ I zawiera 24 zmiany do 

15 standardów, które skutkuj¹ w zmianach zasad prezentacji, ujmowania i wyceny, Czêśæ II zawiera 11 zmian nazewnictwa 

i edycyjnych) – data wejścia w ¿ycie 1 stycznia 2009 roku lub w przypadku zmian do MSSF 5 „Aktywa 

trwa³e przeznaczone do sprzeda¿y oraz dzia³alnośæ zaniechana” – 1 lipca 2009 roku; 

• KIMSF 12 – „Umowy na us³ugi koncesjonowane” – data wejścia w ¿ycie 1 stycznia 2008 roku; 

• KIMSF 13 – „Programy lojalnościowe” – data wejścia w ¿ycie 1 lipca 2008 roku; 

• KIMSF 15 – „Umowy o budowê nieruchomości” – data wejścia w ¿ycie 1 stycznia 2009 roku; 

• KIMSF 16 – „Zabezpieczenia udzia³ów w aktywach netto w podmiocie zagranicznym” – data wejścia w ¿ycie 

1 października 2008 roku; 

• KIMSF 17 – „P³atności na rzecz w³aścicieli w aktywach innych ni¿ pieniê¿ne” – data wejścia w ¿ycie 1 lipca 2009 roku; 

• KIMSF 18 – „Transfer aktywów od klientów” – data wejścia w ¿ycie 1 lipca 2009 roku; 

• MSSF 1 – „Zastosowanie Miêdzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy” – data 

wejścia w ¿ycie 1 stycznia 2009 roku oraz 1 lipca 2009 roku; 



194

• MSSF 2 – „P³atności w formie akcji” – data wejścia w ¿ycie 1 stycznia 2009 roku; 

• MSSF 3 – „Po³¹czenia jednostek gospodarczych” – data wejścia w ¿ycie 1 lipca 2009 roku; 

• MSSF 7 – „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji” – data wejścia w ¿ycie 1 stycznia 2009 roku; 

• MSSF 8 – „Segmenty operacyjne” – data wejścia w ¿ycie 1 stycznia 2009 roku; 

• MSR 1 – „Prezentacja sprawozdañ finansowych” – data wejścia w ¿ycie 1 stycznia 2009 roku; 

• MSR 23 – „Koszty finansowania zewnêtrznego” – data wejścia w ¿ycie 1 stycznia 2009 roku; 

• MSR 27 – „Skonsolidowane i jednostkowe sprawozdania finansowe” – data wejścia w ¿ycie 1 stycznia 2009 roku 

oraz 1 lipca 2009 roku; 

• MSR 32 – „Instrumenty finansowe: prezentacja” – data wejścia w ¿ycie 1 stycznia 2009 roku; 

• MSR 39 – „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena” – data wejścia w ¿ycie 1 lipca 2008 roku oraz 1 lipca 

2009 roku. 

Na dzieñ sporz¹dzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego wy¿ej wymienione standardy i interpretacje, 

z wyj¹tkiem KIMSF 12, KIMSF 13, MSSF 2, MSSF 8, MSR 1, MSR 23 i MSR 32, oczekuj¹ na zatwierdzenie przez Uniê 

Europejsk¹. 

Grupa dokona³a oceny skutków zastosowania tych interpretacji i zmian standardów i zidentyfikowa³a, ¿e zastosowanie 

od 1 stycznia 2009 roku zmian MSR 23 spowoduje aktywowanie jako czêści ceny nabycia lub kosztu wytworzenia tych 

kosztów finansowania zewnêtrznego, które mo¿na przyporz¹dkowaæ nabyciu, budowie lub wytworzeniu sk³adnika 

aktywów trwa³ych. Aktywowane koszty finansowania zewnêtrznego bêd¹ nastêpnie amortyzowane zgodnie z ekonomicznym 

okresem u¿ytkowania sk³adnika aktywów. W konsekwencji spadn¹ koszty finansowe przy jednoczesnym 

wzroście amortyzacji. 

W pierwszym kwartale 2009 roku szacowane koszty finansowania zewnêtrznego aktywowane w środkach trwa³ych 

wynios³y 23 mln z³otych. 

Wed³ug wstêpnej oceny pozosta³e zmiany w wymienionych standardach nie bêd¹ mia³y znacz¹cego wp³ywu na sprawozdanie 

finansowe Grupy 

6. Ró¿nice pomiêdzy danymi ujawnionymi w sprawozdaniu finansowym a uprzednio 

sporz¹dzonymi i opublikowanymi sprawozdaniami finansowymi 

a) Korekta dotycz¹ca danych porównywalnych w zakresie wartości firmy 



Dane ujawnione 

w skonsolidowanym sprawozdaniu 

finansowym za 2007 roku 

Korekta 

wartości 

firmy 


w skonsolidowanym sprawozdaniu 

finansowym za 2008 rok 

Wartośæ firmy 132 465 (46 607) 85 858 

Zyski zatrzymane 18 941 688 (46 607) 18 895 081 

Korekta spisania wartości firmy rozpoznanych na dzieñ nabycia w aktywach Grupy Kapita³owej Unipetrol i Grupy 

Kapita³owej Mo¿ejki. 



195

) Istotne zmiany wprowadzone w stosunku do danych finansowych publikowanych w skróconym sprawozdaniu 

finansowym za IV kwarta³y 2008 roku, w dniu 26 lutego 2009 roku wp³ywaj¹ce na sumê 

bilansow¹ i wynik netto: 


w śródrocznym skróconym 

skonsolidowanym 

sprawozdaniu finansowym 

za okres 3 i 12 miesiêcy 

zakoñczony w dniu 

31 grudnia 2008 roku Korekta 


w skonsolidowanym 

sprawozdaniu 

finansowym 

za 2008 rok 

Aktywa, w tym: 49 286 111 (2 310 361) 46 975 750 

Rzeczowe aktywa trwa³e 28 610 480 (2 341 723) 26 268 757 

Aktywa z tytu³u podatku odroczonego 433 050 52 312 485 362 

D³ugoterminowe po¿yczki i nale¿ności w³asne 75 689 12 057 87 746 

Zapasy 9 105 039 (15 992) 9 089 047 

Nale¿ności z tytu³u dostaw i us³ug oraz pozosta³e 6 380 646 (24 472) 6 356 174 

Nale¿ności z tytu³u podatku dochodowego 391 056 986 392 042 

Krótkoterminowe aktywa finansowe 246 530 11 302 257 832 

Pasywa, w tym: 49 286 111 (2 310 361) 46 975 750 

Zyski zatrzymane 17 553 560 (1 848 772) 15 704 788 

Rezerwa na podatek odroczony 1 566 156 (431 470) 1 134 686 

Zobowi¹zania z tytu³u dostaw i us³ug oraz pozosta³e 

zobowi¹zania 8 417 782 (3 635) 8 414 147 

Rezerwy krótkoterminowe 787 154 1 771 788 925 

Pozosta³e zobowi¹zania finansowe 1 208 190 4 419 1 212 609 

Rachunek zysków i strat, w tym: 

Zysk brutto ze sprzeda¿y 5 545 106 (9 223) 5 535 883 

Zysk/ (strata) z dzia³alności operacyjnej 758 480 (2 361 802) (1 603 322) 

Przychody i koszty finansowe netto (1 558 213) (20 401) (1 578 614) 

Strata przed opodatkowaniem (533 200) (2 382 203) (2 915 403) 

Podatek dochodowy (99 026) 487 803 388 777 

Strata netto: (632 226) (1 894 400) (2 526 626) 



Najistotniejsz¹ zmian¹ wprowadzon¹ do sprawozdania finansowego Grupy Kapita³owej jest utworzenie i odwrócenie 

odpisu aktualizuj¹cego rzeczowe aktywa trwa³e oraz wartości niematerialne na ³¹czn¹ kwotê 2 365 756 tysiêcy z³otych. 

(Nota 7.8). 

Pozosta³e wprowadzone zmiany wynikaj¹ g³ównie z aktualizacji szacowanych kosztów zwi¹zanych z rokiem 2008, 

które to szacunki zosta³y zweryfikowane na bazie wiedzy do dnia zatwierdzenia niniejszego sprawozdania. 

Dodatkowo dokonano przeklasyfikowania wyceny transakcji typu swap dotycz¹cych emisji CO 2 z nale¿ności z tytu³u 

dostaw i us³ug oraz pozosta³ych do pozycji aktywa finansowe z podzia³em na czêśæ krótkoterminow¹ i d³ugoterminow¹. 

c) Zmiany prezentacji 

W okresie objêtym niniejszym sprawozdaniem finansowym dokonane zosta³y nastêpuj¹ce zmiany prezentacyjne: 

• w³¹czenie do zestawienia zmian w kapitale w³asnym uprzednio oddzielnie prezentowanej noty „zestawienie zysków 

i strat rozpoznawanych bezpośrednio w kapitale w³asnym”, 



196

• po³¹czenie pozycji „po¿yczki udzielone” i „pozosta³e aktywa trwa³e” w pozycjê „d³ugoterminowe po¿yczki i nale¿ności 

w³asne”, 

• reklasyfikacja zawi¹zania i rozwi¹zania odpisów aktualizuj¹cych zapasy z pozosta³ej dzia³alności operacyjnej do 

kosztów sprzedanych produktów, towarów i materia³ów, 

• reklasyfikacja ró¿nic kursowych powsta³ych w ramach eliminacji wzajemnych transakcji wykazywanych dotychczas 

w kosztach wytworzenia sprzedanych produktów na przychody ze sprzeda¿y produktów, 

• zaprzestano prezentacji rozliczeñ miêdzyokresowych biernych dotycz¹cych świadczeñ pracowniczych (rezerw na 

niewykorzystane urlopy i rezerw na wynagrodzenia) oraz zobowi¹zañ z tytu³u op³at środowiskowych i funduszy 

specjalnych oraz zobowi¹zañ z tytu³u rabatów i upustów dla klientów jako zobowi¹zañ krótkoterminowych z tytu³u 

instrumentów finansowych. 

W opinii Zarz¹du powy¿sze zmiany zapewni¹ lepsz¹ prezentacjê efektów prowadzonej dzia³alności. 

d) Zmiany kwalifikacji zobowi¹zañ warunkowych 

W niniejszym sprawozdaniu finansowym zaprzestano kwalifikacji jako zobowi¹zania warunkowe nastêpuj¹cych pozycji: 

• zabezpieczenia akcyzowe i akcyza od wyrobów i towarów znajduj¹cych siê w procedurze zawieszonego poboru 

w wartości na dzieñ 31 grudnia 2007 roku 1 442 632 tysi¹ce z³otych. 

W bie¿¹cej ocenie Zarz¹du prezentacja powy¿szych wartości jako zobowi¹zañ warunkowych nie jest uzasadniona ze 

wzglêdu na fakt bie¿¹cego wywi¹zywania siê PKN ORLEN z p³atności podatku akcyzowego oraz znikomego prawdopodobieñstwa 

wykorzystania zabezpieczeñ przez organy celne. 

• akredytywy i gwarancje w wartości na dzieñ 31 grudnia 2007 roku 360 847 tysiêcy z³otych. 

W bie¿¹cej ocenie Zarz¹du prezentacja gwarancji i akredytyw jako zobowi¹zañ warunkowych nie jest uzasadniona ze 

wzglêdu na fakt, ¿e istnieje znikome prawdopodobieñstwo wyp³ywu korzyści ekonomicznych. 

7. Wybrane noty objaśniaj¹ce 

7.1. Rzeczowe aktywa trwa³e 

31 grudnia 2008 31 grudnia 2007 

Grunty 891 185 758 324 

Budynki i budowle 9 200 217 8 905 383 

Urz¹dzenia techniczne i maszyny 11 934 523 11 829 724 

Środki transportu i pozosta³e 875 729 857 673 

Środki trwa³e w budowie 3 367 103 2 482 821 

Razem 26 268 757 24 833 925 





197

Zmiany rzeczowych aktywów trwa³ych wed³ug grup rodzajowych: 

Grunty 

Budynki 

i budowle 

Urz¹dzenia 

techniczne 

i maszyny 

Środki 

transportu 

i pozosta³e 

Środki 

trwa³e 

w budowie 

Razem 

Wartosæ ksiêgowa brutto 

1 stycznia 2008 821 923 12 924 187 21 108 183 1 665 764 2 525 125 39 045 182 

Zwiêkszenia 1 062 26 202 69 286 163 641 3 714 927 3 975 118 

Reklasyfikacje 21 787 799 325 2 020 748 89 078 (3 008 168) (77 230) 

Zmniejszenia (6 326) (163 231) (309 156) (113 329) (29 890) (621 932) 

Ró¿nice kursowe 88 705 599 770 2 420 987 130 507 209 199 3 449 168 

31 grudnia 2008 927 151 14 186 253 25 310 048 1 935 661 3 411 193 45 770 306 

Skumulowane umorzenie i odpisy aktualizuj¹ce 

1 stycznia 2008 63 599 4 018 804 9 278 459 808 091 42 304 14 211 257 

Amortyzacja – 584 060 1 603 836 207 313 – 2 395 209 

Inne zwiêkszenia 2 179 3 459 17 101 5 648 – 28 387 

Odpisy aktualizuj¹ce (33 511) 309 212 2 002 361 67 995 1 221 2 347 278 

zawi¹zanie 6 396 380 267 2 019 213 69 190 9 428 2 484 494 

rozwi¹zanie (39 907) (71 055) (16 852) (1 195) (8 207) (137 216) 

Zmniejszenia umorzenia 

z tytu³u likwidacji i sprzeda¿y 

rzeczowych aktywów trwa- 

³ych i pozosta³e zmniejszenia (372) (97 336) (263 873) (83 481) – (445 062) 

Ró¿nice kursowe 4 071 167 837 737 641 54 366 565 964 480 

31 grudnia 2008 35 966 4 986 036 13 375 525 1 059 932 44 090 19 501 549 

Wartosæ ksiêgowa brutto 

1 stycznia 2007 837 976 12 408 079 21 625 445 1 585 247 1 131 323 37 588 070 

Zwiêkszenia 13 244 80 611 128 240 188 490 3 423 019 3 833 604 

Reklasyfikacje 32 305 809 957 817 987 110 080 (1 841 411) (71 082) 

Zmniejszenia (35 079) (154 449) (214 454) (168 595) (16 029) (588 606) 

Ró¿nice kursowe (26 523) (220 011) (1 249 035) (49 458) (171 777) (1 716 804) 

31 grudnia 2007 821 923 12 924 187 21 108 183 1 665 764 2 525 125 39 045 182 


1 stycznia 2007 64 526 3 568 464 7 996 188 710 182 49 029 12 388 389 

Amortyzacja 618 565 108 1 595 653 184 317 – 2 345 696 

Inne zwiêkszenia 1 9 356 4 501 37 941 – 51 799 

Odpisy aktualizuj¹ce (636) 3 090 4 445 8 880 (6 228) 9 551 

zawi¹zanie 558 34 124 45 612 9 255 4 496 94 045 

rozwi¹zanie (1 194) (31 034) (41 167) (375) (10 724) (84 494) 



rzeczowych aktywów trwa- 

³ych i pozosta³e zmniejszenia (55) (91 177) (168 786) (121 536) – (381 554) 

Ró¿nice kursowe (855) (36 037) (153 542) (11 693) (497) (202 624) 

31 grudnia 2007 63 599 4 018 804 9 278 459 808 091 42 304 14 211 257 





198

Grunty 

Budynki 

i budowle 

Urz¹dzenia 

techniczne 

i maszyny 

Środki 

transportu 

i pozosta³e 

Środki 

trwa³e 

w budowie 

Razem 

Wartośæ ksiêgowa netto 

1 stycznia 2008 758 324 8 905 383 11 829 724 857 673 2 482 821 24 833 925 

31 grudnia 2008 891 185 9 200 217 11 934 523 875 729 3 367 103 26 268 757 

1 stycznia 2007 773 450 8 839 615 13 629 257 875 065 1 082 294 25 199 681 

31 grudnia 2007 758 324 8 905 383 11 829 724 857 673 2 482 821 24 833 925 

Odpisy aktualizuj¹ce rzeczowe aktywa trwa³e na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku wynosi³y odpowiednio 

2 972 643 tysi¹ce z³otych i 568 366 tysiêcy z³otych, z uwzglêdnieniem ró¿nic kursowych. 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku Grupa, zgodnie z przyjêt¹ polityk¹ rachunkowości, dokona³a weryfikacji przyjêtych 

wcześniej okresów u¿ytkowania rzeczowych aktywów trwa³ych. Gdyby w 2008 roku zastosowano ubieg³oroczne okresy 

u¿ytkowania amortyzacja by³aby wiêksza o 8 294 tysi¹ce z³otych. 

Wartośæ brutto w pe³ni zamortyzowanych rzeczowych aktywów trwa³ych bêd¹cych nadal w u¿ytkowaniu wynosi³a 

1 967 344 tysi¹ce z³otych na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 1 927 622 tysi¹ce z³otych na dzieñ 31 grudnia 2007 roku. 

Odpisy aktualizuj¹ce wykazane w ruchu rzeczowego maj¹tku trwa³ego stanowi¹ ró¿nicê miêdzy wartości¹ ksiêgow¹ 

netto aktywów a ich wartości¹ odzyskiwaln¹. Odpisy aktualizuj¹ce wartośæ maj¹tku trwa³ego ujmowane s¹ w pozosta³ej 

dzia³alności operacyjnej. 

Sk³adniki rzeczowego maj¹tku trwa³ego o wartości bilansowej 1 120 737 tysiêcy z³otych na dzieñ 31 grudnia 2008 roku 

i 1 124 988 tysiêcy z³otych na dzieñ 31 grudnia 2007 roku stanowi³y zabezpieczenie zobowi¹zañ Grupy z tytu³u zaci¹gniêtych 

kredytów. 

7.2. Inwestycje w nieruchomości 

W 2008 i 2007 roku wyst¹pi³y nastêpuj¹ce zmiany w inwestycjach w nieruchomości: 





Inwestycje w nieruchomości na pocz¹tek okresu 69 076 34 925 

Przeklasyfikowanie z rzeczowych aktywów trwa³ych 2 037 33 153 

Zakup 57 1 244 

Sprzeda¿ (215) – 

Korekta wyceny do wartości godziwej (6 937) 189 

Ró¿nice kursowe 8 157 (677) 

Pozosta³e (418) 242 

Inwestycje w nieruchomości na koniec okresu 71 757 69 076 



Sk³adnikami inwestycji w nieruchomości s¹ budynki socjalno-biurowe, czêściowo przeznaczone pod wynajem oraz grunty. 

W 2008 roku i 2007 roku Grupa uzyska³a przychody z czynszów dotycz¹cych nieruchomości inwestycyjnych w wysokości 

odpowiednio 12 397 tysiêcy z³otych i 7 114 tysiêcy z³otych. 

Bezpośrednie koszty operacyjne dotycz¹ce nieruchomości inwestycyjnych, które w danym okresie przynios³y przychody 

z czynszów wynios³y odpowiednio 3 199 tysiêcy z³otych w 2008 roku i 2 831 tysiêcy z³otych w 2007 roku. Bezpo- 



199

średnie koszty operacyjne dotycz¹ce nieruchomości inwestycyjnych, które w danym okresie nie przynios³y przychodów 

z czynszów wynios³y odpowiednio 371 tysiêcy z³otych w 2008 roku i 4 082 tysi¹ce z³otych w 2007 roku. 

W zale¿ności od charakteru inwestycji w nieruchomości do oszacowania wartości godziwej niezale¿ny rzeczoznawca 

maj¹tkowy zastosowa³ metody porównawcz¹ i dochodow¹. Metodê porównawcz¹ stosowano przy za³o¿eniu, ¿e 

wartośæ wycenianej nieruchomości jest równa cenie, jak¹ uzyskamy na rynku za nieruchomośæ o podobnym charakterze. 

W metodzie dochodowej obliczenia przeprowadzono przy u¿yciu techniki dyskontowania strumieni pieniê¿nych, 

ze wzglêdu na zmiennośæ dochodów w przewidywanej przysz³ości. W analizie zastosowano 5-letni okres prognozy. 

Do dyskontowania zastosowano stopê dyskonta odzwierciedlaj¹c¹ wymagan¹ przez nabywców nieruchomości relacjê 

pomiêdzy rocznym dochodem uzyskiwanym z nieruchomości a nak³adami, jakie nale¿y ponieśæ na ich zakup. Prognozy 

zdyskontowanych przep³ywów środków pieniê¿nych dla wycenianych obiektów uwzglêdniaj¹ warunki zawarte we 

wszystkich umowach najmu oraz dowody zewnêtrzne, takie jak aktualne rynkowe stawki najmu podobnych obiektów, 

tak samo zlokalizowanych i bêd¹cych w takim samym stanie technicznym i standardzie oraz s³u¿¹ce podobnym celom. 

7.3. Wartości niematerialne 


Oprogramowanie 42 808 31 423 

Patenty, znaki towarowe i licencje 484 102 471 617 

Pozosta³e 30 138 27 930 

Razem 557 048 530 970 

Zmiany stanu wartości niematerialnych przedstawia³y siê nastêpuj¹co: 

Oprogramowanie 

Patenty, znaki 

towarowe i licencje Pozosta³e Razem 

Wartośæ ksiêgowa brutto 

1 stycznia 2008 156 108 838 262 61 101 1 055 471 

Nabycie 10 413 4 421 20 915 35 749 

Inne zwiêkszenia 4 267 247 11 560 16 074 

Reklasyfikacje 6 270 57 027 4 767 68 064 

Zmniejszenia (3 731) (26 151) (13 738) (43 620) 

Ró¿nice kursowe 24 663 45 491 8 817 78 971 

31 grudnia 2008 197 990 919 297 93 422 1 210 709 



Aktualizuj¹ce 

1 stycznia 2008 124 685 366 645 33 171 524 501 

Amortyzacja 12 227 65 619 11 180 89 026 

Inne zwiêkszenia 755 105 9 338 10 198 

Odpisy aktualizuj¹ce 1 072 38 11 816 12 926 

zawi¹zanie 1 337 1 032 11 826 14 195 

rozwi¹zanie (265) (994) (10) (1 269) 



wartości niematerialnych 

i pozosta³e zmniejszenia (2 681) (11 510) (6 808) (20 999) 

Ró¿nice kursowe 19 124 14 298 4 587 38 009 

31 grudnia 2008 155 182 435 195 63 284 653 661 



200

Oprogramowanie 

Patenty, znaki 

towarowe i licencje Pozosta³e Razem 

Wartośæ ksiêgowa brutto 

1 stycznia 2007 151 709 780 230 155 006 1 086 945 

Nabycie 10 352 12 802 9 006 32 160 

Inne zwiêkszenia 3 177 11 236 3 505 17 918 

Reklasyfikacje 7 496 51 052 9 204 67 752 

Zmniejszenia (9 801) (6 096) (108 647) (124 544) 

Ró¿nice kursowe (6 825) (10 962) (6 973) (24 760) 

31 grudnia 2007 156 108 838 262 61 101 1 055 471 


1 stycznia 2007 121 422 320 082 25 658 467 162 

Amortyzacja 13 904 50 787 19 779 84 470 

Inne zwiêkszenia 275 66 7 703 8 044 

Odpisy aktualizuj¹ce 77 (29) (22) 26 

zawi¹zanie 77 – 63 019 63 096 

rozwi¹zanie – (29) (63 041) (63 070) 



wartości niematerialnych 

i pozosta³e zmniejszenia (6 687) (1 781) (19 343) (27 811) 

Ró¿nice kursowe (4 306) (2 480) (604) (7 390) 

31 grudnia 2007 124 685 366 645 33 171 524 501 

Wartośæ ksiêgowa netto 

1 stycznia 2008 31 423 471 617 27 930 530 970 

31 grudnia 2008 42 808 484 102 30 138 557 048 

1 stycznia 2007 30 287 460 148 129 348 619 783 

31 grudnia 2007 31 423 471 617 27 930 530 970 

Odpisy aktualizuj¹ce wartości niematerialne wynosi³y na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku odpowiednio 

15 005 tysiêcy z³otych i 1 793 tysi¹ce z³otych, z uwzglêdnieniem ró¿nic kursowych. 



Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku Grupa, zgodnie z przyjêt¹ polityk¹ rachunkowości, dokona³a weryfikacji przyjêtych 

wcześniej okresów u¿ytkowania wartości niematerialnych. Zastosowanie w 2008 roku ubieg³orocznych okresów u¿ytkowania 

nie spowodowa³oby istotnej korekty amortyzacji. 

Wartośæ brutto wszystkich w pe³ni zamortyzowanych wartości niematerialnych, bêd¹cych nadal w u¿ytkowaniu wynosi 

220 221 tysiêcy z³otych na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 217 856 tysiêcy z³otych na dzieñ 31 grudnia 2007 roku. 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku nie wystêpowa³y wartości niematerialne stanowi¹ce zabezpieczenie 

zobowi¹zañ Grupy. 

Prawa do emisji CO 2 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku Grupa posiada³a przyznane nieodp³atnie prawa do emisji CO 2, , które zosta³y ujête 

w wartości netto równej zero. Prawa zosta³y przyznane na podstawie obowi¹zuj¹cych pañstwowych uregulowañ 

prawnych wynikaj¹cych z przyjêtego przez Uniê Europejsk¹ Protoko³u z Kioto z 11 grudnia 1997 roku do Ramowej 

Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatycznych. 



201

Rozdzia³ przyznanych dla kraju uprawnieñ na poszczególne instalacje, zgodnie z obowi¹zuj¹cym w Polsce prawem, 

nast¹pi³ w drodze Rozporz¹dzenia Rady Ministrów w formie Krajowego Planu Rozdzia³u Uprawnieñ (KPRU II). 

Informacja na temat przyznanych praw w Grupie Kapita³owej PKN ORLEN 

Ilośæ (Mg) 

Prawa do emisji na dzieñ bilansowy 52 310 047 

Uprawnienia do emisji przyznane spó³kom Grupy Kapita³owej w drodze krajowego rozdzia³u na 5-letni 

okres rozliczeniowy: 64 799 525 

Zweryfikowana ilośæ praw zu¿ytych w 2008 roku (12 228 931) 

Prawa nabyte na wolnym rynku w bie¿¹cym okresie sprawozdawczym w celu pokrycia niedoborów 12 537 

Sprzeda¿ praw do emisji CO 2 (280 527) 

Niedobór praw do emisji zu¿ytych w roku 2008, pokryty z praw przyznanych na rok 2009 7 442 

W dniu przyznania prawa 14 listopada 2008 wartośæ 1 prawa do emisji CO 2 wynios³a 17,50 EUR, natomiast w dniu 

31 grudnia 2008 wartośæ rynkowa 1 prawa do emisji CO 2 wynosi³a 15,90 EUR. 

Prawo wieczystego u¿ytkowania gruntu 

Grupa rozpozna³a w ewidencji pozabilansowej prawa wieczystego u¿ytkowania gruntu, otrzymane na mocy decyzji 

administracyjnej, w wysokości 993 711 tysiêcy z³otych na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 1 011 178 tysiêcy z³otych na 

dzieñ 31 grudnia 2007 roku. Prawa te by³y wycenione wg wartości godziwej na dzieñ 1 stycznia 2004 roku. 

Koncesje 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku Grupa posiada³a koncesje z tytu³u us³ug o charakterze 

świadczeñ publicznych, z tytu³u których wnoszone s¹ coroczne op³aty obci¹¿aj¹ce wynik finansowy danego okresu. 

Spó³ki Grupy Kapita³owej jako w³aściciele poszczególnych koncesji wydanych przez odpowiednie organy administracji 

publicznej dysponuj¹ koncesjami w szczególności na: 

• Wytwarzanie paliw ciek³ych; 

• Obrót paliwami ciek³ymi; 

• Magazynowanie paliw ciek³ych; 

• Obrót paliwami gazowymi; 

• Dystrybucja paliw gazowych; 

• Krajowy transport paliw; 

• Wykonywanie miêdzynarodowego zarobkowego przewozu drogowego; 

• Wytwarzanie energii elektrycznej; 

• Obrót energi¹ elektryczn¹; 

• Przesy³anie i dystrybucja energii elektrycznej; 

• Wytwarzanie ciep³a; 

• Obrót ciep³em; 

• Przesy³anie i dystrybucja ciep³a; 

• Magazynowanie wêglowodorów p³ynnych; 

• Eksploatacja z³o¿a soli kamiennej; 

• Rozpoznanie z³o¿a soli kamiennej; 

• Poszukiwanie i rozpoznanie z³ó¿ ropy naftowej i gazu ziemnego. 



Koncesje na obrót paliwami ciek³ymi i gazowymi, wytwarzanie i magazynowanie paliw ciek³ych, dystrybucjê paliw 

gazowych, wytwarzanie, obrót oraz przesy³anie i dystrybucjê ciep³a, wytwarzanie, obrót, przesy³anie i dystrybucjê 

energii elektrycznej wydane s¹ w wiêkszości przypadków na okres 10 lat. Koncesje na krajowy transport paliw oraz 

wykonywanie miêdzynarodowego zarobkowego przewozu drogowego wydane s¹ na okres od 5 do 45 lat. Koncesje na 



202

magazynowanie wêglowodorów p³ynnych (do 1 września 2029 roku) i eksploatacjê z³o¿a soli kamiennej (do 29 kwietnia 

2033 roku) wydane s¹ na okres 30 lat a koncesja na rozpoznanie z³o¿a soli kamiennej (do 3 lutego 2012 roku) wydana 

zosta³a na okres 6 lat. Koncesje na poszukiwanie i rozpoznanie z³ó¿ ropy naftowej i gazu ziemnego wydawane s¹ na 

okres 5 lat (do 30 października 2012 roku). 

7.4. Wartośæ firmy 

Wartośæ firmy z konsolidacji: 


ORLEN PetroTank 11 298 11 298 

ORLEN PetroCentrum 5 897 – 

ShipService 3 145 3 145 

ORLEN PetroProfit – 1 175 

ORLEN Petrozachód – 4 597 

ORLEN Morena – 125 

Ceska Rafinerska 7 753 6 674 

Pozosta³e 492 – 

Razem wartośæ firmy z konsolidacji 28 585 27 014 

Wartośæ firmy z po³¹czenia: 

Basell Orlen Polyolefins 51 902 51 902 

ORLEN Deutschland 7 052 6 942 


Razem wartośæ firmy z po³¹czenia 59 048 58 844 

Razem wartośæ firmy 87 633 85 858 

W 2008 i 2007 roku wyst¹pi³y nastêpuj¹ce zmiany wartości firmy: 





Wartośæ firmy z konsolidacji na pocz¹tek okresu 27 014 26 163 



Zwiêkszenia 6 368 6 849 

ORLEN Petrocentrum 5 897 – 

Mo¿ejki 471 – 

Etylobenzen – 175 

Ceska Rafinerska – 6 674 

Zmniejszenia (5 897) (5 293) 

ORLEN Petrozachód (4 597) (5 293) 

ORLEN Petroprofit (1 175) – 

ORLEN Morena (125) – 

Ró¿nice kursowe 1 100 (705) 

Wartości firmy z konsolidacji na koniec okresu 28 585 27 014 



203





Wartośæ firmy z po³¹czenia na pocz¹tek okresu 58 844 74 372 

Zwiêkszenia – 756 

Basell Orlen Polyolefins – 756 

Zmniejszenia (1 569) (9 017) 

ORLEN Deutschland (1 569) (1 064) 

Utrata wartości firmy Spolana – (7 953) 

Ró¿nice kursowe 1 773 (7 267) 

Wartości firmy z po³¹czenia na koniec okresu 59 048 58 844 

7.5. D³ugoterminowe aktywa finansowe 

Aktywa dostêpne do sprzeda¿y 

SK Eurochem 

Sp. z o.o. 

Naftoport 

Sp. z o.o. 

Siedziba 31.12.2008 31.12.2007 

Polska – 

W³oc³awek 

Polska – 

Gdañsk 

Wodkan SA Polska – 

Ostrów 

Wielkopolski 

Pozosta³e 8 516 4 082 

Wartośæ netto 

aktywów 

dostêpnych 

do sprzeda¿y 

62 174 62 322 

Udzia³ Grupy w kapitale 

zak³adowym / w ogólnej 

liczbie g³osów 

Na 

31.12.2008 

Na 

31.12.2007 

Podstawowa 

dzia³alnośæ 

21 490 25 203 17,37% 17,37% produkcja wyrobów 

chemicznych 

31 026 31 026 14,10% 14,10% budowa i eksploatacja 

stanowisk prze³adunkowych 

paliw p³ynnych 

1 142 2 011 2,84% 2,84% us³ugi 

wodno-kanalizacyjne 

Odpisy aktualizuj¹ce aktywa dostêpne do sprzeda¿y na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku wynosi³y 

odpowiednio 81 059 tysiêcy z³otych i 39 236 tysiêcy z³otych. 



7.6. Akcje i udzia³y w jednostkach wycenianych metod¹ praw w³asności 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku Grupa posiada³a udzia³y i akcje w nastêpuj¹cych jednostkach 

wycenianych metod¹ praw w³asności: 

Akcje i udzia³y 

w jednostkach 

wycenianych metod¹ 

praw w³asności 

Wartośæ bilansowa na dzieñ 

Udzia³ Grupy w kapitale zak³adowym 

/ w ogólnej liczbie g³osów na dzieñ 

31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 

Podstawowa 

dzia³alnośæ 

Polkomtel SA 961 151 689 550 24,39% 19,61% świadczenie 

us³ug 

Wartośæ firmy powsta³a 

w zakresie 

na nabyciu Polkomtel SA 537 920 – – – 

telefonii 

Inne 62 061 10 781 – – komórkowej 

Razem 1 561 132 700 331 24,39% 19,61% 



204

Zgodnie z MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych” poni¿ej ujawniono skrócone informacje finansowe 

obejmuj¹ce ³¹czne wartości aktywów i zobowi¹zañ na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku, przychodów, 

kosztów finansowych i wysokości zysku za 2008 i 2007 rok w spó³ce Polkomtel SA: 

Polkomtel SA (wybrane dane finansowe) 


Aktywa obrotowe 1 565 579 1 393 444 

Aktywa trwa³e 7 348 301 7 059 929 

Zobowi¹zania krótkoterminowe 3 684 792 3 776 386 

Zobowi¹zania d³ugoterminowe 1 293 456 1 170 048 

za rok zakoñczony za rok zakoñczony 

31 grudnia 2008 roku 31 grudnia 2007 roku 

Przychody ze sprzeda¿y 8 482 085 7 799 020 

Zysk z dzia³alności operacyjnej 1 889 180 1 771 713 

Zysk przed opodatkowaniem 1 678 319 1 703 868 

Obci¹¿enia z tytu³u podatku dochodowego (317 080) (345 192) 

Zysk netto 1 361 239 1 358 676 

7.7. Spó³ki wspó³kontrolowane konsolidowane metod¹ proporcjonaln¹ 

PKN ORLEN posiada 50%-owy udzia³ w spó³ce joint-venture – Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. (BOP), zajmuj¹cej siê 

produkcj¹, dystrybucj¹ i sprzeda¿¹ poliolefin oraz w spó³ce P³ocki Park Przemys³owo-Technologiczny SA, która zajmuje 

siê doradztwem, zarz¹dzaniem i kierowaniem w zakresie prowadzenia dzia³alności gospodarczej, zarz¹dzaniem holdingami 

i zagospodarowaniem, kupnem i sprzeda¿¹ nieruchomości na w³asny rachunek. 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i za rok zakoñczony 31 grudnia 2008 roku, udzia³ Grupy w aktywach, zobowi¹zaniach, 

przychodach i kosztach BOP przedstawia³ siê nastêpuj¹co: 


Aktywa obrotowe 489 856 

Aktywa trwa³e 780 708 

Zobowi¹zania krótkoterminowe 799 154 

Zobowi¹zania d³ugoterminowe 1 526 





Przychody 1 384 139 

Koszt sprzedanych produktów, towarów i materia³ów (1 337 059) 

Zysk brutto na sprzeda¿y 47 080 

Koszty sprzeda¿y (67 473) 

Koszty ogólnego zarz¹du (12 254) 

Przychody i koszty operacyjne netto (556) 

Strata z dzia³alności operacyjnej (33 204) 

Przychody/koszty finansowe netto (90 088) 

Strata przed opodatkowaniem (123 291) 

Obci¹¿enia z tytu³u podatku dochodowego (12 928) 

Strata netto (110 363) 



205

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i za rok zakoñczony 31 grudnia 2008 roku, udzia³ Grupy w aktywach, zobowi¹zaniach, 

przychodach i kosztach P³ockiego Parku Przemys³owo-Technologicznego SA przedstawia³ siê nastêpuj¹co: 


Aktywa obrotowe 22 198 

Aktywa trwa³e 27 441 

Zobowi¹zania krótkoterminowe 17 424 

Zobowi¹zania d³ugoterminowe 6 



Przychody 1 018 

Koszt sprzedanych produktów, towarów i materia³ów (698) 

Zysk brutto na sprzeda¿y 320 

Koszty ogólnego zarz¹du (2 126) 

Przychody i koszty operacyjne netto 1 083 

Przychody/koszty finansowe netto 1 330 

Zysk przed opodatkowaniem 607 

Obci¹¿enia z tytu³u podatku dochodowego 114 

Zysk netto 493 

7.8. Utrata wartości aktywów trwa³ych 

Pogorszenie sytuacji makroekonomicznej w 2008 roku wywo³ane globalnym kryzysem ekonomiczno-finansowym oraz 

poziom kapitalizacji gie³dowej utrzymuj¹cy siê przez kilkanaście miesiêcy poni¿ej wartości aktywów netto Jednostki 

Dominuj¹cej stanowi³y g³ówne przes³anki do przeprowadzenia analizy utraty wartości aktywów trwa³ych zgodnie z wymogami 

MSR 36. W tym celu, aktywa trwa³e Grupy Kapita³owej zosta³y pogrupowane w ośrodki generuj¹ce przep³ywy 

pieniê¿ne (CGU – ang. Cash Generating Unit), jako najmniejsze daj¹ce siê wydzieliæ zespo³y aktywów, które wypracowuj¹ 

wp³ywy pieniê¿ne w znacznym stopniu niezale¿ne od wp³ywów pieniê¿nych pochodz¹cych z innych aktywów. Ze 

wzglêdu na specyfikê dzia³alności poszczególnych grup aktywów, ich wartośæ godziwa nie by³a mo¿liwa do ustalenia 

w wiarygodny sposób. Wartości bilansowe aktywów trwa³ych poszczególnych CGU zosta³y porównane z wartościami 

u¿ytkowymi ustalonymi jako wartości bie¿¹ce oszacowanych przysz³ych przep³ywów pieniê¿nych, zdyskontowanych 

przy zastosowaniu średniowa¿onego kosztu kapita³u przed opodatkowaniem, uwzglêdniaj¹cego w szczególności ryzyko 

specyficzne kraju, w którym dane CGU jest zlokalizowane oraz jego waluty funkcjonalnej. 



Przyjête przez Grupê prognozy przysz³ych wyników finansowych opieraj¹ siê na szeregu za³o¿eñ, których czêśæ dotycz¹ca 

czynników makroekonomicznych, w tym: kursy walut, ceny surowców, stopy procentowe jest poza kontrol¹ Spó³ki. 

Zmiany tych za³o¿eñ mog¹ wp³yn¹æ na sytuacjê finansow¹ Grupy, w tym na wyniki testów na utratê wartości aktywów 

trwa³ych i w konsekwencji mog¹ doprowadziæ do zmian sytuacji maj¹tkowej oraz wyników finansowych Spó³ki. 

Informacje o kwocie utworzenia oraz odwrócenia odpisu aktualizuj¹cego w odniesieniu do ka¿dej grupy aktywów 

zawarte s¹ w tabelach zmian stanów wartości rzeczowych aktywów trwa³ych (nota 7.1) oraz wartości niematerialnych 

(nota 7.3). 

Informacje o kwocie utworzenia oraz odwrócenia odpisu aktualizuj¹cego w odniesieniu do poszczególnych segmentów 

s¹ zawarte w nocie 8. 



206

CGU Rafineria Mo¿ejki 

Najistotniejszego odpis aktualizuj¹cy wartośæ aktywów dokonano w kwocie netto (2 177 549) tysiêcy z³otych w odniesieniu 

do CGU Rafineria Mo¿ejki prezentowanej w segmencie rafineryjnym (nota 8). Zawi¹zanie i rozwi¹zanie odpisów 

dotyczy urz¹dzeñ technicznych i maszyn w wysokości (1 921 240) tysiêcy z³otych, budynków i budowli w wysokości 

(189 556) tysiêcy z³otych i pozosta³ych w wysokości (66 753) tysiêcy z³otych. 

Wartośæ zastosowanej stopy dyskontowej przed opodatkowaniem dla Rafinerii Mo¿ejki wynosi 10,80%. Ze wzglêdu 

na walutê funkcjonaln¹, któr¹ dla Rafinerii Mo¿ejki jest USD, stopa wolna od ryzyka zosta³a ustalona na podstawie 

oprocentowania amerykañskich obligacji rz¹dowych. 

Pozosta³e CGU 

£¹czne zawi¹zanie i rozwi¹zanie odpisu aktualizuj¹cego wartośæ aktywów trwa³ych pozosta³ych CGU wynosi (182 655) 

tysiêcy z³otych, z czego ³¹czny odpis aktualizuj¹cy wartośæ gruntów 35 905 tysiêcy z³otych, budynków i budowli 

(119 656) tysiêcy z³otych, urz¹dzeñ technicznych i maszyn (81 121) tysiêcy z³otych, środków transportu i pozosta³ych 

aktywów (17 783) tysiêcy z³otych, wartości niematerialnych 14 195 tysi¹ce z³otych. Odpisy te dotyczy³y przede wszystkim 

Rafinerii Trzebinia, Spolany i Rafinerii Jedlicze. 

7.9. D³ugoterminowe po¿yczki i nale¿ności w³asne 


Zaliczki na środki trwa³e w budowie 39 937 98 239 

Sprzeda¿ rzeczowych aktywów trwa³ych 919 1 762 

Dop³aty do kapita³u – 45 

Po¿yczki udzielone 18 009 22 934 

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy 12 057 – 

Pozosta³e nale¿ności 16 824 6 226 

Razem 87 746 129 206 

7.10. Zapasy 




Materia³y 4 920 803 5 695 785 

Pó³produkty i produkty w toku 753 667 932 056 

Produkty gotowe 3 033 643 3 389 941 

Towary 380 934 347 627 

Razem 9 089 047 10 365 409 

Przedsiêbiorcy operuj¹cy na polskim rynku paliw, zobowi¹zani byli do koñca 2008 roku utworzyæ zapasy obowi¹zkowe 

w ilości pozwalaj¹cej zaspokoiæ zapotrzebowanie na ropê naftow¹ i produkty naftowe odpowiadaj¹cej co najmniej 

76-dniowemu średniemu przywozowi ropy naftowej lub paliw lub produkcji paliw, z wy³¹czeniem gazu p³ynnego LPG. 

Szczegó³owy sposób tworzenia i ustalania ilości zapasów obowi¹zkowych paliw ciek³ych w Polsce określa Rozporz¹dzenie 

Ministra Gospodarki z dnia 24 kwietnia 2007 roku (Dz.U. 81 poz. 546, 547). 

Szczegó³owy sposób tworzenia i ustalania ilości zapasów obowi¹zkowych paliw ciek³ych w Republice Litewskiej określa 

Rozporz¹dzenie nr 1901 z dnia 5 grudnia 2002 roku dotycz¹ce zatwierdzenia procedury budowy, gromadzenia 

i utrzymywania magazynów produktów ropopochodnych i olejów oraz minimalnych ilości produktów ropopochodnych. 



207

Powy¿sze rozporz¹dzenie zosta³o zmienione w dniu 28 grudnia 2008 roku poprawk¹ do ustawy o numerze X-115, 

która wesz³a w ¿ycie z dniem 1 stycznia 2009 roku. Zmiana ta ustanawia, ¿e 90-dniowe zapasy obowi¹zkowe powinny 

byæ zgromadzone do 31 grudnia 2009 roku. Zmianie uleg³y tak¿e proporcje zapasów obowi¹zkowych. Zamiast 

proporcji 50/50 podmioty gospodarcze powinny akumulowaæ 60-dniow¹ wartośæ zapasów, a Pañstwo – 30-dniow¹. 

W Republice Czeskiej sposób tworzenia i ustalania ilości zapasów obowi¹zkowych paliw ciek³ych reguluje Ustawa 

nr 189/1999 „Zapasy obowi¹zkowe ropy naftowej” wydana przez Parlament Republiki Czech z dnia 29 lipca 1999 

znowelizowana Rozporz¹dzeniem nr 560/2004 z dnia 24 września 2004. Zapasy obowi¹zkowe utrzymywane s¹ przez 

Pañstwow¹ Agencjê na poziomie 90 dni importu netto ropy i finansowane s¹ z bud¿etu. 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku wartośæ brutto zapasów obowi¹zkowych w Grupie wynios³a 

odpowiednio 5 261 019 tysiêcy z³otych i odpowiednio 4 802 805 tysiêcy z³otych. 

Odpisy aktualizuj¹ce wartośæ zapasów wynosi³y 511 930 tysiêcy z³otych na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 54 152 tysi¹ce 

z³otych na dzieñ 31 grudnia 2007 roku. 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku na zapasach o wartości bilansowej odpowiednio 180 558 tysiêcy 

z³otych i 223 550 tysiêcy z³otych by³ ustanowiony zastaw jako zabezpieczenie zobowi¹zañ Grupy z tytu³u zaci¹gniêtych 

kredytów. 

7.11. Nale¿ności z tytu³u dostaw i us³ug oraz pozosta³e nale¿ności 


Z tytu³u dostaw i us³ug 4 706 398 5 227 759 

Z tytu³u podatku akcyzowego i op³aty paliwowej 189 690 185 353 

Z tytu³u innych podatków, dotacji, ce³, ubezpieczeñ spo³ecznych 

i zdrowotnych oraz innych świadczeñ 617 365 546 961 

Z tytu³u sprzeda¿y sk³adników rzeczowych aktywów trwa³ych 14 353 828 

Zaliczki na środki trwa³e w budowie 487 637 434 073 

Z tytu³u odszkodowañ dotycz¹cych ubezpieczeñ Grupy Mo¿ejki 207 326 284 895 

Zaliczki na dostawy 2 848 – 

Pozosta³e nale¿ności 130 557 204 586 

Nale¿ności netto 6 356 174 6 884 455 

Odpis aktualizuj¹cy wartośæ nale¿ności 564 262 562 558 

Nale¿ności brutto 6 920 436 7 447 013 



Nale¿ności w walutach obcych wynosz¹ na dzieñ 31 grudnia 2008 roku 3 368 401 tysiêcy z³otych i na dzieñ 31 grudnia 

2007 roku 1 079 961 tysiêcy z³otych. 

Nale¿ności z tytu³u dostaw i us³ug wynikaj¹ g³ównie ze sprzeda¿y wyrobów gotowych i towarów handlowych. 

7.12. Krótkoterminowe aktywa finansowe 


Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy 123 698 85 208 

Instrumenty pochodne rozpoznane w aktywach finansowych wyznaczone 

jako instrumenty zabezpieczaj¹ce – rachunkowośæ zabezpieczeñ 132 550 82 335 

Dostêpne do sprzeda¿y 178 368 

Po¿yczki udzielone i nale¿ności 1 406 46 

Razem 257 832 167 957 



208

7.13. Rozliczenia miêdzyokresowe 


Op³aty za dzier¿awê maj¹tku 22 237 18 663 

Ubezpieczenia maj¹tkowe 123 205 75 154 

Prace badawcze 6 330 6 723 

Op³ata za prawo wieczystego u¿ytkowania gruntów 3 135 649 

Rezerwa na przychód ze sprzeda¿y komisowej 4 036 2 976 

Rozliczenie kontraktów d³ugoterminowych 1 676 1 946 

Prowizje i op³aty finansowe 5 591 7 826 

Pozosta³e 37 878 32 955 

Razem 204 088 146 892 

7.14. Środki pieniê¿ne 


Środki pieniê¿ne w kasie i na rachunkach bankowych 1 228 664 1 444 788 

Pozosta³e środki pieniê¿ne (w tym środki pieniê¿ne w drodze) 31 288 39 142 

Pozosta³e aktywa pieniê¿ne 84 272 14 302 

Razem 1 344 224 1 498 232 

w tym środki pieniê¿ne o ograniczonej mo¿liwości dysponowania 115 136 105 000 

7.15. Aktywa sklasyfikowane jako przeznaczone do sprzeda¿y 

W Grupie PKN ORLEN do aktywów trwa³ych przeznaczonych do sprzeda¿y zakwalifikowano nastêpuj¹ce pozycje 

aktywów: 


Udzia³y w Agrobohemie i Synthesia – 159 469 

Udzia³y w Celio 12 267 10 559 

Udzia³y w Konsorcjum Olejów Przepracowanych 84 – 

Inne sk³adniki aktywów trwa³ych 39 136 18 134 

Razem 51 487 188 162 



Udzia³y Grupy UNIPETROL w spó³kach AGROBOHEMIE a.s. i Synthesia a.s. stanowi¹ odpowiednio 50% i 38,79% 

udzia³ów w kapitale zak³adowym spó³ek zosta³y na dzieñ 31 grudnia 2007 roku zaklasyfikowane jako aktywa trwa³e 

przeznaczone do sprzeda¿y. Ich wartośæ bilansowa na dzie ñ 31 grudnia 2007 roku wynosi³a 159 469 tysiêcy z³otych 

(1 183 000 tysiêcy CZK) po odliczeniu odpisu aktualizuj¹cego w wysokości 333 084 tysi¹ce z³otych (2 470 951 tysiêcy 

CZK) i by³a to¿sama z cen¹ sprzeda¿y. Sprzeda¿ udzia³ów spó³ek AGROBOHEMIE a.s. i Synthesia a.s. nast¹pi³a w dniu 

18 stycznia 2008 roku. 

Udzia³ Grupy UNIPETROL w spó³ce CELIO a.s. stanowi¹ 51,06% udzia³ów w kapitale zak³adowym spó³ki zosta³ zaklasyfikowany 

jako aktywo trwa³e przeznaczone do sprzeda¿y, poniewa¿ jego wartośæ bilansowa zostanie odzyskana 

w drodze transakcji sprzeda¿y, a nie poprzez jego dalsze wykorzystanie. Zarz¹d UNIPETROL zaakceptowa³ plan sprzeda¿y 

aktywa. Z oferty otrzymanej od potencjalnego kupca wynika, i¿ wartośæ godziwa udzia³u przekroczy wartośæ 

bilansow¹ powiêkszon¹ o koszty zwi¹zane ze sprzeda¿¹. Sprzeda¿ spodziewana jest w 2009 roku. Ró¿nice w wartości 

wynikaj¹ z ró¿nic kursowych. 



209

Pozycja innych sk³adników aktywów trwa³ych obejmuje bazy magazynowe, budynki i budowle, grunty, urz¹dzenia 

techniczne i maszyny oraz środki transportu. 

7.16. Kredyty i po¿yczki 


Kredyty bankowe (a) 11 241 698 1 336 565 

Po¿yczki (b) 627 1 224 

D³u¿ne papiery wartościowe (c) 39 789 381 434 

Razem krótkoterminowe 11 282 114 1 719 223 


Kredyty bankowe (a) 1 411 029 7 472 701 

Po¿yczki (b) 34 023 3 061 

D³u¿ne papiery wartościowe (c) 1 165 599 1 126 959 

Razem d³ugoterminowe 2 610 651 8 602 721 

Wartośæ kredytów, po¿yczek oraz wyemitowanych d³u¿nych papierów wartościowych wzros³a o 3 570 821 tysiêcy 

z³otych netto w stosunku do stanu na koniec roku poprzedniego. 

Zmiana zad³u¿enia wynika z tytu³u: 

• Wzrost kredytów walutowych przeliczonych na PLN w wysokości 8 989 611 tysiêcy z³otych. 

• Wzrost kredytów i po¿yczek w PLN w wysokości 1 761 553 tysi¹ce z³otych. 

• Zwiêkszenie zad³u¿enia w Grupie PKN ORLEN z tytu³u emisji d³u¿nych papierów wartościowych w kwocie 479 172 tysi¹ce 

z³otych. 

• Zwiêkszenie zad³u¿enia z tytu³u ró¿nic kursowych i odsetek w kwocie 1 720 866 tysiêcy z³otych. 

• Spadek kredytów walutowych przeliczonych na PLN w wysokości 7 105 516 tysiêcy z³otych. 

• Spadek kredytów i po¿yczek w PLN w wysokości 1 430 629 tysiêcy z³otych. 

• Zmniejszenia z tytu³u wykupu d³u¿nych papierów wartościowych w Grupie PKN ORLEN w kwocie 825 498 tysiêcy 

z³otych. 

• Zmniejszenie zad³u¿enia w Grupie PKN ORLEN z tytu³u wyceny d³u¿nych papierów wartościowych w kwocie 18 738 tysiêcy 

z³otych. 



a) Kredyty bankowe 

• w podziale na waluty (w przeliczeniu na tysi¹ce z³otych) 

stan na 


stan na 


Z³oty polski 780 277 536 896 

Dolar amerykañski 5 166 249 1 598 638 

Euro 6 331 979 6 303 069 

Korona czeska 350 249 370 663 

Lit litewski 23 973 – 

Razem 12 652 727 8 809 266 



210

• wed³ug rodzaju stopy procentowej 

stan na 


stan na 


WIBOR 780 277 536 896 

LIBOR 5 166 249 1 598 638 

sta³a stopa procentowa 885 501 728 923 

zmienna stopa 4 280 748 869 715 

EURIBOR 6 331 979 6 303 069 

sta³a stopa procentowa – 160 527 

zmienna stopa 6 331 979 6 142 542 

PRIBOR 350 249 370 663 

VLIBOR 23 973 – 

zmienna stopa 23 973 – 

Razem 12 652 727 8 809 266 

Grupa Kapita³owa ORLEN SA opiera swoje finansowanie o stopê zmienn¹. W zale¿ności od waluty finansowania s¹ 

to O/N, T/N, jedno- do sześciomiesiêcznego WIBOR, LIBOR, EURIBOR, PRIBOR oraz VILIBOR powiêkszone o mar¿ê. 

Mar¿a ta odzwierciedla ryzyko zwi¹zane z finansowaniem Grupy Kapita³owej oraz zale¿na jest od poziomu wskaźnika 

zad³u¿enia netto (Net DEBT) do EBITDA (wynik operacyjny powiêkszony o amortyzacjê) i na dzieñ 31 grudnia 2008 nie 

przekracza³a 1 punkta procentowego dla wiêkszości (92%) kredytów. Mar¿a dla reszty zobowi¹zañ z tytu³u kredytów 

kszta³towa³a siê na poziomie od 1 do 2,8 punkta procentowego. 

b) Po¿yczki 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku po¿yczki obejmuj¹ po¿yczki z Wojewódzkiego Funduszu 

Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. 

Na aktywach grupy zabezpieczone by³y po¿yczki i kredyty w wysokości 776 495 tysiêcy z³otych na dzieñ 31 grudnia 

2008 roku i 916 500 tysiêcy z³otych na dzieñ 31 grudnia 2007 roku. 

c) D³u¿ne Papiery wartościowe 

• wed³ug terminu wykupu 



Obligacje d³ugoterminowe 

o sta³ym oprocentowaniu 

Obligacje d³ugoterminowe 

o zmiennym oprocentowaniu 

Wartośæ nominalna 313 200 750 000 

Wartośæ ksiêgowa 437 665 767 723 

Termin wykupu 12.28.2013 2012.02.27 

Rodzaj zabezpieczenia bez zabezpieczeñ bez zabezpieczeñ 

• w podziale na waluty (w przeliczeniu na tysi¹ce z³otych) 

stan na 


stan na 


Z³oty polski 767 723 1 112 517 

Korona czeska 437 665 395 876 

Razem 1 205 388 1 508 393 



211

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku w Grupie wystêpowa³y zobowi¹zania z tytu³u wyemitowanych d³u¿nych papierów 

wartościowych w kwocie 1 205 388 tysi¹ce z³otych. 

Grupa korzysta z kredytów i po¿yczek zarówno w z³otych polskich jak i w walutach obcych, oprocentowanych g³ównie 

wed³ug zmiennych stóp procentowych. 

W niniejszym sprawozdaniu finansowym 9 475 449 tysi¹ce z³otych zobowi¹zañ d³ugoterminowych z tytu³u kredytów 

zosta³o wykazanych w zobowi¹zaniach krótkoterminowych. S¹ to zobowi¹zania wynikaj¹ce z umów kredytowych zawieraj¹cych 

zapisy odnośnie wymaganego poziomu relacji zad³u¿enia netto do wskaźnika EBITDA (wynik z dzia³alności 

operacyjnej powiêkszony o amortyzacjê), które na dzieñ 31 grudnia 2008 roku zosta³y przekroczone. 

Przekroczenie wymaganego w umowach poziomu relacji zad³u¿enia netto do EBITDA nast¹pi³o przede wszystkim 

wskutek wp³ywu efektów ksiêgowych zwi¹zanych z wycen¹ zapasów w nastêpstwie spadku cen ropy i produktów 

rafineryjnych, jak równie¿ z tytu³u przeszacowania kredytów walutowych spowodowanego spadkiem kursu z³otego. 

Zgodnie z wymogami miêdzynarodowego standardu rachunkowości MSR 1 naruszenie warunków umów kredytowych, 

które mo¿e spowodowaæ ograniczenie bezwarunkowej dostêpności kredytów w okresie najbli¿szych 12 miesiêcy, 

powoduje koniecznośæ zakwalifikowania zwi¹zanych z takimi umowami zobowi¹zañ jako krótkoterminowe. Jednocześnie, 

na dzieñ sporz¹dzenia niniejszego sprawozdania ¿adna z umów kredytowych zawieraj¹cych zapisy odnośnie 

wymaganego poziomu skonsolidowanego zad³u¿enia nie zosta³a postawiona w stan wymagalności. 

Na dzieñ sporz¹dzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania, dla kredytów o wartości 9 066 166 tysiêcy z³otych, 

PKN ORLEN SA zakoñczy³ rozmowy z kredytodawcami bêd¹cymi stronami ww. umów odnośnie warunków kontynuowania 

finansowania i uzyska³ zgody banków na okresowe przekroczenie maksymalnego wskaźnika zad³u¿enia oraz 

na kontynuowanie wspó³pracy w ramach wcześniej przyznanych limitów i terminów sp³aty kredytów, co spowoduje 

wykazanie tych zobowi¹zañ kredytowych jako zobowi¹zania d³ugoterminowe w sprawozdaniach finansowych za 

drugi kwarta³ 2009 roku. Dla kredytów o wartości 409 283 tysiêcy z³otych trwaj¹ rozmowy odnośnie warunków 

kontynuowania finansowania. 

Tym samym, PKN ORLEN na dzieñ sporz¹dzania niniejszego sprawozdania mia³ dostêp do niewykorzystanych środków 

z ww. umów. 

W okresie objêtym niniejszym sprawozdaniem ani po dniu bilansowym nie wyst¹pi³y przypadki naruszenia sp³at kapita³u 

b¹dź odsetek z tytu³u kredytów lub po¿yczek. 

7.17. Rezerwy 

Rezerwy d³ugoterminowe 




Środowiskowa 341 378 369 827 

Na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne 246 229 229 124 

Na ryzyko gospodarcze 83 400 104 189 

Na koszty programów os³onowych 49 266 58 021 

Pozosta³e 27 014 38 105 

Razem 747 287 799 266 



212

Rezerwy krótkoterminowe 


Środowiskowa 50 331 57 782 

Na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne 37 759 31 147 

Na ryzyko gospodarcze 555 512 455 526 

Na koszty programów os³onowych 40 762 69 856 

Pozosta³e 104 561 108 841 

Razem 788 925 723 152 

Grupa jest prawnie zobowi¹zana do rekultywacji ska¿onego środowiska gruntowo-wodnego w obrêbie zak³adów 

produkcyjnych, stacji paliw oraz baz magazynowych. W roku 2007 i 2008 wybrani niezale¿ni eksperci dokonali oceny 

zanieczyszczonych obiektów oraz oszacowali przysz³e wydatki na ryzyka środowiskowe w tym zakresie. Zarz¹d dokona³ 

szacunku rezerwy na ryzyka środowiskowe zwi¹zane z usuniêciem zanieczyszczeñ na podstawie analiz przygotowanych 

przez niezale¿nych ekspertów. Kwota rezerwy odpowiada najlepszemu szacunkowi Zarz¹du co do przysz³ych 

wydatków bior¹c pod uwagê średni poziom kosztów ponoszonych na rekultywacjê, w podziale na obiekty bêd¹ce 

podstaw¹ utworzenia rezerwy. 

Potencjalne przysz³e zmiany regulacji i praktyki dotycz¹ce ochrony środowiska mog¹ wp³yn¹æ na wielkośæ tej rezerwy 

w przysz³ych okresach. 

W zwi¹zku z przeprowadzanymi w Grupie procesami restrukturyzacji, uruchomiono programy os³onowe dla pracowników. 

W ramach tych programów pracownicy, z którymi w wyniku prowadzonych dzia³añ restrukturyzacyjnych rozwi¹zano 

b¹dź rozwi¹¿e siê stosunek pracy za porozumieniem stron z przyczyn nie dotycz¹cych pracownika, otrzymuj¹ 

dodatkowe odprawy oraz mo¿liwośæ skorzystania z pakietu szkoleñ. 

Dla pracowników, którzy zmieni¹ miejsce świadczenia pracy, z inicjatywy pracodawcy przygotowano pakiet relokacyjny 

obejmuj¹cy środki na zagospodarowanie oraz zwrot kosztów zwi¹zanych ze zmian¹ miejsca zamieszkania. 

W 2008 roku w Grupie uleg³y zmianie za³o¿enia przyjête do ustalenia wartości rezerwy na nagrody jubileuszowe 

i odprawy emerytalne. Zmiana za³o¿eñ polega³a g³ównie na zmianie wskaźnika planowanego wzrostu wynagrodzeñ. 

Gdyby przyjêto ubieg³oroczne za³o¿enia rezerwa na nagrody jubileuszowe i odprawy emerytalne by³aby mniejsza 

o 3 779 tysiêcy z³otych. 

W poszczególnych okresach wyst¹pi³y nastêpuj¹ce zmiany stanu rezerw: 

Zmiana stanu rezerw d³ugoterminowych 



Rezerwa 

środowiskowa 

Rezerwa 

na nagrody 

jubileuszowe 

i odprawy 

emerytalne 

Rezerwy 

na ryzyko 

gospodarcze 

Rezerwa 

na koszty 

programów 

os³onowych 

Pozosta³e 

rezerwy 

Razem 

1 stycznia 2008 369 827 229 124 104 189 58 021 38 105 799 266 

Zawi¹zanie 5 434 35 651 556 – 3 068 44 709 

Wykorzystanie (488) (11 394) – – (791) (12 673) 

Rozwi¹zanie (43 928) (12 376) (32 221) (8 755) (19 297) (116 577) 

Ró¿nice kursowe 10 533 5 224 10 876 – 5 929 32 562 

31 grudnia 2008 341 378 246 229 83 400 49 266 27 014 747 287 



213

Rezerwa 

środowiskowa 

Rezerwa 

na nagrody 

jubileuszowe 

i odprawy 

emerytalne 

Rezerwy 

na ryzyko 

gospodarcze 

Rezerwa 

na koszty 

programów 

os³onowych 

Pozosta³e 

rezerwy 

Razem 

1 stycznia 2007 345 957 190 264 120 385 99 428 58 158 814 192 

Zawi¹zanie 33 213 72 389 10 660 – 8 104 124 366 

Wykorzystanie (653) (3 696) – – (535) (4 884) 

Rozwi¹zanie (6 136) (24 525) (19 968) (41 407) (25 891) (117 927) 

Ró¿nice kursowe (2 554) (5 308) (6 888) – (1 731) (16 481) 

31 grudnia 2007 369 827 229 124 104 189 58 021 38 105 799 266 

Zmiana stanu rezerw krótkoterminowych 

Rezerwa 

środowiskowa 

Rezerwa 

na nagrody 

jubileuszowe 

i odprawy 

emerytalne 

Rezerwy 

na ryzyko 

gospodarcze 

Rezerwa 

na koszty 

programów 

os³onowych 

Pozosta³e 

rezerwy 

Razem 

1 stycznia 2008 57 782 31 147 455 526 69 856 108 841 723 152 

Zawi¹zanie 23 061 29 020 163 754 14 537 62 593 292 965 

Wykorzystanie (30 185) (20 214) (60 295) (43 410) (25 713) (179 817) 

Rozwi¹zanie (1 501) (2 163) (6 678) (2 742) (50 810) (63 894) 

Ró¿nice kursowe 1 174 (31) 3 205 2 521 9 650 16 519 

31 grudnia 2008 50 331 37 759 555 512 40 762 104 561 788 925 

1 stycznia 2007 108 790 25 550 458 079 24 492 117 116 734 027 

Zawi¹zanie 3 714 23 211 33 053 60 260 60 914 181 152 

Wykorzystanie (29 668) (14 845) (1 288) (8 696) (33 069) (87 566) 

Rozwi¹zanie (24 183) (1 145) (32 123) (6 200) (34 270) (97 921) 

Ró¿nice kursowe (871) (1 624) (2 195) – (1 850) (6 540) 

31 grudnia 2007 57 782 31 147 455 526 69 856 108 841 723 152 



7.18. Pozosta³e zobowi¹zania d³ugoterminowe 


Z tytu³u umów leasingu finansowego 70 413 69 842 

Otrzymane dotacje pozostaj¹ce do rozliczenia 40 820 44 164 

Z tytu³u udzielonych gwarancji 5 348 10 784 

Z tytu³u transakcji zabezpieczaj¹cych (hedging) – 983 

Pozosta³e 24 973 14 807 

Razem 141 554 140 580 



214

7.19. Zobowi¹zania z tytu³u dostaw i us³ug oraz pozosta³e zobowi¹zania 


Z tytu³u dostaw i us³ug 4 464 176 5 527 911 

Z tytu³u podatku akcyzowego i op³aty paliwowej 1 356 514 866 135 

Z tytu³u podatku od towarów i us³ug 703 443 449 862 

Z tytu³u innych podatków, ce³, ubezpieczeñ spo³ecznych i innych świadczeñ 323 240 535 652 

Z tytu³u zwrotu kosztu akcyzy dla kontrahentów przechowuj¹cych produkty 

w swoich sk³adach podatkowych 174 776 345 292 

Z tytu³u nabytych rzeczowych aktywów trwa³ych 741 447 803 498 

Z tytu³u niezafakturowanych us³ug 38 269 128 578 

Z tytu³u rabatów i upustów dla klientów 77 690 73 369 

Z tytu³u dywidend 1 085 1 449 

Z tytu³u zaliczek na dostawy 65 842 25 838 

Z tytu³u wynagrodzeñ 180 814 156 565 

Z tytu³u niewykorzystanych urlopów pracowniczych 53 179 43 908 

Z tytu³u niezrealizowanych punktów w programie lojalnościowym VITAY 36 980 35 309 

Fundusze specjalne 16 444 17 430 

Z tytu³u op³at środowiskowych 9 249 9 507 

Z tytu³u leasingu finansowego 63 827 33 914 

Pozosta³e zobowi¹zania 107 172 127 026 

Razem 8 414 147 9 181 243 

Program VITAY jest programem lojalnościowym stworzonym dla klientów indywidualnych. Program VITAY funkcjonuje 

na rynku polskim od 14 lutego 2001 roku. Klienci dokonuj¹c zakupów w ramach programu otrzymuj¹ punkty VITAY, 

które nastêpnie mog¹ wymieniæ na nagrody. 

Od czerwca 2006 roku nagroda paliwowa jest dostêpna dla klientów w formie udzielanego rabatu na zakup paliwa, 

który nie jest bie¿¹cym kosztem Programu VITAY lecz pomniejsza przychody ze sprzeda¿y paliw. 

Na niezrealizowan¹ i zapisan¹ na kontach klientów ilośæ punktów tworzona jest rezerwa ujmowana w koszty okresu, 

w którym punkty zosta³y wydane. Ze wzglêdu na zmianê formy wydawania nagrody paliwowej tworzone s¹ odrêbne 

rezerwy dla nagród paliwowych oraz dla nagród pozapaliwowych. 

Rezerwy szacowane s¹ na podstawie wskaźników udzia³u punktów, na które wydano nagrody paliwowe i pozapaliwowe, 

ilości punktów do realizacji w przysz³ym okresie oraz bie¿¹ce go kosztu punktu w programie VITAY. 



Zobowi¹zania z tytu³u dostaw i us³ug oraz pozosta³e zobowi¹zania denominowane w walutach obcych wynosz¹ 

5 062 909 tysiêcy z³otych na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 7 439 386 tysiêcy z³otych na dzieñ 31 grudnia 2007 roku. 

Wartośæ bilansowa krótkoterminowych zobowi¹zañ z tytu³u dostaw i us³ug odpowiada ich wartości godziwej ze wzglêdu 

na ich krótkoterminowy charakter. 

7.20. Przychody przysz³ych okresów 


Subwencje pozyskane z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska 

i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 59 200 46 339 

Pozosta³e 17 476 14 344 

Razem 76 676 60 683 



215

7.21. Pozosta³e zobowi¹zania finansowe 


Wykup udzia³owców mniejszościowych Grupy Mo¿ejki 842 485 692 636 

Krótkoterminowe zobowi¹zania finansowe wyceniane w wartości godziwej 

przez wynik finansowy 91 357 19 522 

Krótkoterminowe zobowi¹zania finansowe z tytu³u instrumentów pochodnych 

wyznaczonych jako instrumenty zabezpieczaj¹ce 278 704 2 815 


Razem 1 212 609 714 973 

7.22. Wybrane dane w zakresie kapita³ów w³asnych (przypisanych akcjonariuszom Jednostki Dominuj¹cej) 

Kapita³ zak³adowy Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN SA na dzieñ 31 grudnia 2008 roku wynosi 534 636 tysiêcy 

z³otych, zgodnie z Krajowym Rejestrem S¹dowym. Podzielony jest na 427 709 061 akcji o wartości nominalnej 

1,25 z³otych ka¿da. 

Kapita³ zak³adowy na 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku sk³ada³ siê z nastêpuj¹cych serii akcji: 

Seria 

Ilośæ 

wyemitowanych 

akcji na 


Ilośæ 

wyemitowanych 

akcji na 


Ilośæ akcji 

zatwierdzonych 

do emisji na 


Ilośæ akcji 

zatwierdzonych 

do emisji na 


Seria A 336 000 000 336 000 000 336 000 000 336 000 000 

Seria B 6 971 496 6 971 496 6 971 496 6 971 496 

Seria C 77 205 641 77 205 641 77 205 641 77 205 641 

Seria D 7 531 924 7 531 924 7 531 924 7 531 924 

Razem 427 709 061 427 709 061 427 709 061 427 709 061 

Ka¿da nowa emisja akcji w Polsce jest oznaczana jako nowa seria akcji. Wszystkie powy¿sze serie maj¹ dok³adnie 

takie same prawa. 

Struktura akcjonariatu na dzieñ 31 grudnia 2008 roku kszta³towa³a siê nastêpuj¹co: 

Liczba akcji 

Liczba g³osów 

Wartośæ nominalna 

akcji (w z³otych) 

Udzia³ w kapitale 

podstawowym 



Nafta Polska SA 74 076 299 74 076 299 92 595 374 17,32% 

Skarb Pañstwa 43 633 897 43 633 897 54 542 371 10,20% 

Pozostali 309 998 865 309 998 865 387 498 581 72,48% 

Razem 427 709 061 427 709 061 534 636 326 100,00% 

Kapita³ zak³adowy na moment zmiany zasad rachunkowości, tj. stosowania MSR/MSSF, na podstawie MSR 29 § 24 

i 25, zosta³ przeszacowany w oparciu o miesiêczne wskaźniki wzrostu cen towarów i us³ug konsumpcyjnych o kwotê 

522 999 tysiêcy z³otych i zaprezentowany w pozycjach bilansu: korekta z tytu³u przeszacowania kapita³u zak³adowego. 

Kapita³ z emisji akcji powy¿ej ich wartości nominalnej wynika z nadwy¿ki ceny emisyjnej akcji nad ich wartości¹ nominaln¹ 

przy emisji akcji serii B, C i D. Kapita³ ten na moment zmiany zasad rachunkowości, tj. stosowania MSR/MSSF, 

na podstawie MSR 29 § 24 i 25, zosta³ przeszacowany w oparciu o miesiêczne wskaźniki wzrostu cen towarów i us³ug 

konsumpcyjnych o kwotê 168 803 tysi¹ce z³otych i zaprezentowany w pozycji bilansu: korekta z tytu³u przeszacowania 

kapita³u z emisji akcji powy¿ej ich wartości nominalnej. 



216

Saldo kapita³u z tytu³u stosowania rachunkowości zabezpieczeñ wynika z wyceny instrumentów pochodnych spe³niaj¹cych 

wymogi rachunkowości zabezpieczeñ przep³ywów pieniê¿nych. 

Saldo kapita³u z tytu³u ró¿nic kursowych z przeliczeñ jednostek podporz¹dkowanych jest korygowane o ró¿nice wynikaj¹ce 

z przeliczenia sprawozdania finansowego g³ównie spó³ek: ORLEN Deutschland z EUR na PLN, Grupy UNIPETROL 

z CZK na PLN i Grupy Mo¿ejki z USD na PLN. W ramach tej pozycji prezentowane s¹ równie¿ ró¿nice kursowe z tytu³u 

wyceny zobowi¹zañ kredytowych w USD ujmowane jako zabezpieczenia inwestycji netto w podmiocie zagranicznym. 

7.23. Proponowane pokrycie straty Jednostki Dominuj¹cej za rok 2008 i podzia³ zysku za rok 2007 

(wartości podane w z³otych) 

a) Proponowane pokrycie straty za 2008 rok 

Polityka Dywidend PKN ORLEN SA przewiduje określanie rekomendowanego poziomu dywidend w relacji do wolnych 

przep³ywów pieniê¿nych dla akcjonariuszy po realizacji bud¿etu inwestycyjnego i optymalizacji struktury kapita³owej 

(„Free Cash Flow to Equity” – FCFE). 

Wed³ug przyjêtej metodologii, w zale¿ności od wyniku operacyjnego, nak³adów inwestycyjnych, oraz oczekiwañ co 

do zmian w poziomie zad³u¿enia w nadchodz¹cym okresie, Zarz¹d rozwa¿a propozycjê poziomu wyp³aty dywidendy 

od 50% FCFE (określonego jako minimum w Polityce Dywidend) wzwy¿. 

Uwzglêdniaj¹c wyniki Spó³ki za rok 2008, oraz wysoki poziom zad³u¿enia Koncernu, który na 31 grudnia 2008 przekroczy³ 

warunki dopuszczalne w umowach kredytowych, wyliczenie FCFE daje wynik ujemny, co oznacza brak środków 

do podzia³u w formie dywidendy. W zwi¹zku z powy¿szym, Zarz¹d proponuje brak wyp³aty dywidendy w roku 2009, 

oraz by stratê netto za 2008 rok w wysokości (1 570 947 088,55) z³otych, pokryæ z kapita³u zapasowego Spó³ki. 

b) Zgodnie z Uchwa³¹ Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia PKN ORLEN zysk za rok 2007 podzielono w nastêpuj¹cy 

sposób 

Dywidenda (1 z³oty 62 grosze na 1 akcjê) 692 888 678,82 z³ 

Kapita³ zapasowy 2 062 969 988,28 z³ 

Odpis na Zak³adowy Fundusz Świadczeñ Socjalnych 4 000 000,00 z³ 

Razem 2 759 858 667,10 z³ 

Podzia³ zysku wynika z zapisu § 1 Uchwa³y nr 6 Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia PKN ORLEN z dnia 6 czerwca 

2008 roku. 



Sposób obliczania wartości ksiêgowej i rozwodnionej wartości ksiêgowej na jedn¹ akcjê na dzieñ 31 grudnia 2008 roku 

i 31 grudnia 2007 roku 

2008 2007 

Wartośæ ksiêgowa (w z³otych) (A) 17 813 090 972 19 935 333 903 

Liczba akcji w sztukach (B) 427 709 061 427 709 061 

Wartośæ ksiêgowa przypadaj¹ca akcjonarjuszom jednostki dominuj¹cej 

na jedn¹ akcjê (w z³otych) (A/B) 41,65 46,61 

Przewidywana liczba akcji (C) 427 709 061 427 709 061 

Rozwodniona wartośæ ksiêgowa przypadaj¹ca akcjonarjuszom 

jednostki domiunj¹cej 

na jedn¹ akcjê (w z³otych) (A/C) 41,65 46,61 

Spó³ka obliczy³a wartośæ ksiêgow¹ i rozwodnion¹ wartośæ ksiêgow¹ na jedn¹ akcjê zgodnie z zasadami MSSF. 

Zyski zatrzymane zawieraj¹ wynik roku bie¿¹cego i pozostaj¹ce w Grupie wyniki z lat ubieg³ych. 



217

7.24. Kapita³ w³asny akcjonariuszy mniejszościowych 

Kapita³ akcjonariuszy mniejszościowych obejmuje czêśæ aktywów netto podmiotów zale¿nych, która nie jest w sposób 

bezpośredni lub pośredni w³asności¹ akcjonariuszy Jednostki Dominuj¹cej. 

Kapita³ akcjonariuszy mniejszościowych w podziale na spó³ki: 


Grupa Kapita³owa Unipetrol 2 138 492 2 030 020 

Grupa Kapita³owa Anwil 327 534 326 940 

Grupa Kapita³owa Rafineria Trzebinia 73 804 103 196 

Grupa Kapita³owa Rafineria Nafty Jedlicze 32 403 46 722 

Inowroc³awskie Kopalnie Soli „Solino” SA 35 176 30 802 

Petrolot Sp. z o.o. 36 021 29 587 

ORLEN Oil Sp. z o.o. 17 876 15 064 

Pozosta³e 57 250 55 094 

Razem 2 718 556 2 637 425 

7.25. Noty objaśniaj¹ce do rachunku przep³ywów pieniê¿nych 

a) Przyczyny wystêpowania ró¿nic pomiêdzy bilansowymi zmianami niektórych pozycji oraz zmianami wynikaj¹cymi 

z rachunku przep³ywów pieniê¿nych 





Bilansowa zmiana stanu d³ugoterminowych nale¿ności oraz nale¿ności 

z tytu³u dostaw i us³ug i pozosta³ych nale¿ności 564 816 (585 247) 

Ró¿nica: 

Zmiana stanu nale¿ności inwestycyjnych z tytu³u: 7 944 318 536 

– zaliczek na środki trwa³e w budowie (4 738) 342 372 

– nale¿ności z tytu³u sprzeda¿y środków trwa³ych 12 682 (23 836) 

Zmiana z tytu³u zmiany sk³adu Grupy Kapita³owej (1 841) (7 345) 

Zmiana stanu nale¿ności przeklasyfikowanych do aktywów sklasyfikowanych 

jako przeznaczone do sprzeda¿y – (32 038) 

Ró¿nice kursowe z przeliczenia podmiotów zagranicznych 393 076 (218 567) 

Pozosta³e 22 787 (10 925) 

Zmiana stanu nale¿ności w rachunku przep³ywów pieniê¿nych 986 782 (535 585) 







Bilansowa zmiana stanu zapasów 1 276 362 (2 966 553) 

Zmiana z tytu³u zmiany sk³adu Grupy Kapita³owej (6) (2 390) 

Ró¿nice kursowe z przeliczenia podmiotów zagranicznych 500 049 (262 030) 

Przeklasyfikowanych do aktywów sklasyfikowanych jako przeznaczone do 

sprzeda¿y – (7 959) 

Pozosta³e 2 427 3 574 

Zmiana stanu zapasów w rachunku przep³ywów pieniê¿nych 1 778 832 (3 235 358) 



218





Bilansowa zmiana stanu pozosta³ych zobowi¹zañ d³ugoterminowych 

i zobowi¹zañ z tytu³u dostaw i us³ug oraz pozosta³ych zobowi¹zañ (766 122) 933 431 

Ró¿nica: 

Zmiana stanu zobowi¹zañ inwestycyjnych z tytu³u: 62 051 (376 076) 

– nabycia rzeczowych aktywów trwa³ych i wartości niematerialnych 62 051 (376 076) 

Zmiana stanu zobowi¹zañ finansowych z tytu³u: (30 120) – 

– dywidendy 364 – 

– leasingu finansowego (30 484) – 

Zmiana z tytu³u zmiany sk³adu Grupy Kapita³owej (9 985) 37 010 

Zmiana stanu zobowi¹zañ przeklasyfikowanych do zobowi¹zañ 

bezpośrednio zwi¹zanych z aktywami sklasyfikowanymi jako przeznaczone 

do sprzeda¿y – (2 087) 

Ró¿nice kursowe z przeliczenia podmiotów zagranicznych (593 050) 309 162 

Pozosta³e (70 191) 39 061 

Zmiana stanu zobowi¹zañ i rozliczeñ miêdzyokresowych biernych 

w rachunku przep³ywów pieniê¿nych (1 407 417) 940 501 





Bilansowa zmiana stanu rezerw 13 794 (25 801) 

Zmiana z tytu³u zmiany sk³adu Grupy Kapita³owej 492 281 

Z tytu³u podatku odroczonego dotycz¹cego instrumentów finansowych (6 354) (18 528) 

Ró¿nice kursowe z przeliczenia podmiotów zagranicznych (34 270) – 

Pozosta³e – 4 620 

Zmiana stanu rezerw w rachunku przep³ywów pieniê¿nych (26 338) (39 427) 

b) Wp³yw środków pieniê¿nych netto ze sprzeda¿y udzia³ów i akcji w jednostkach powi¹zanych 

Zrealizowana cena sprzeda¿y akcji i udzia³ów wynios³a w 2008 roku 214 219 tysiêcy z³otych i odpowiednio w 2007 roku 

761 369 tysiêcy z³otych. Środki pieniê¿ne usuniête z bilansu w zwi¹zku ze sprzeda¿¹ akcji i udzia³ów w jednostkach 

powi¹zanych wynios³y w 2008 roku 14 738 tysi¹ce z³otych i 161 720 tysi¹ce z³otych w 2007 roku. 



Zgodnie z MSR 7 poni¿ej ujawniono skrócone informacje finansowe obejmuj¹ce ³¹czne wartości (na dzieñ sprzeda¿y) 

aktywów i zobowi¹zañ spó³ek zale¿nych sprzedanych w 2008 roku i w 2007 roku: 


Aktywa obrotowe z wy³¹czeniem środków pieniê¿nych 5 104 512 492 

Aktywa trwa³e 43 041 660 357 

Zobowi¹zania krótkoterminowe 8 616 235 197 

Zobowi¹zania d³ugoterminowe 9 635 67 136 



219

8. Dane segmentowe 

Przychody, koszty i wynik finansowy w podziale na segmenty bran¿owe 

Segment Rafineryjny Segment Petrochemiczny Segment Chemiczny 

31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 

Sprzeda¿ zewnêtrzna 68 055 736 51 267 453 8 338 330 9 252 174 2 575 855 2 491 816 

Sprzeda¿ miêdzy segmentami 8 815 180 13 262 188 3 904 535 4 399 931 195 042 310 659 

Wartośæ rozliczenia transakcji 

zabezpieczaj¹cych 17 225 37 587 55 212 48 291 – – 

Przychody ogó³em 76 888 141 64 567 228 12 298 077 13 700 396 2 770 897 2 802 475 

Koszty operacyjne ogó³em (76 120 236) (62 387 153) (12 053 583) (12 515 191) (2 504 646) (2 552 417) 

Pozosta³e przychody 

operacyjne 380 911 278 759 68 278 97 341 28 145 14 830 

Pozosta³e koszty operacyjne (2 775 564) (363 867) (37 813) (214 538) (80 806) (19 284) 

Wynik segmentu (1 626 748) 2 094 967 274 959 1 068 008 213 590 245 604 

Nieprzypisane przychody 

ca³ej Grupy 

Nieprzypisane koszty ca³ej 

Grupy 

Zysk/strata z dzia³alności 

operacyjnej 

Przychody finansowe 

Koszty finansowe 

Udzia³ w wyniku finansowym 

jednostek konsolidowanych 

metod¹ praw w³asności (1 025) 114 – – 1 040 1 191 

Zysk/(strata) przed 

opodatkowaniem 

Podatek dochodowy 

Zysk/(Strata) netto 





220

Przychody, koszty i wynik finansowy w podziale na segmenty bran¿owe – c.d. 

Pozosta³a dzia³alnośæ Wy³¹czenia Razem 

31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 

Sprzeda¿ zewnêtrzna 492 847 695 662 79 462 768 63 707 105 

Sprzeda¿ miêdzy segmentami 1 377 813 1 365 873 (14 292 570) (19 338 651) – – 

Wartośæ rozliczenia transakcji 

zabezpieczaj¹cych – – 72 437 85 878 

Przychody ogó³em 1 870 660 2 061 535 (14 292 570) (19 338 651) 79 535 205 63 792 983 

Koszty operacyjne ogó³em (1 810 798) (2 189 481) 14 288 665 19 336 556 (78 200 598) (60 307 686) 

Pozosta³e przychody 

operacyjne 150 162 39 458 (391) (239) 627 105 430 149 

Pozosta³e koszty operacyjne (69 163) (66 487) (2 963 346) (664 176) 

Wynik segmentu 140 861 (154 975) (4 296) (2 334) (1 001 634) 3 251 270 

Nieprzypisane przychody 

ca³ej Grupy 120 825 39 854 

Nieprzypisane koszty ca³ej 

Grupy (722 513) (687 242) 

Zysk/strata z dzia³alności 

operacyjnej (1 603 322) 2 603 882 

Przychody finansowe 702 800 1 190 048 

Koszty finansowe (2 281 414) (1 050 246) 

Udzia³ w wyniku finansowym 

jednostek konsolidowanych 

metod¹ praw w³asności 266 518 266 076 266 533 267 381 

Zysk/(strata) przed 

opodatkowaniem (2 915 403) 3 011 065 

Podatek dochodowy 388 777 (530 639) 

Zysk/(Strata) netto (2 526 626) 2 480 426 





221

Aktywa i zobowi¹zania segmentowe w podziale na segmenty bran¿owe 


31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 

Aktywa segmentu 29 064 979 30 536 170 8 086 019 7 306 146 2 515 807 2 399 195 

Akcje i udzia³y w jednostkach 

konsolidowanych metod¹ 

praw w³asności 4 525 10 902 6 – 11 036 9 996 

Aktywa sklasyfikowane jako 

przeznaczone do sprzeda¿y* 27 290 12 780 12 096 – – 3 662 

Nieprzypisane aktywa 

sklasyfikowane jako 

przeznaczone do sprzeda¿y* 

Nieprzypisane aktywa ca³ej 

Grupy 

Skonsolidowane aktywa 

ogó³em 

Zobowi¹zania segmentu 6 949 485 8 647 834 2 239 431 998 275 395 550 405 351 

Zobowi¹zania bezpośrednio 

zwi¹zane z aktywami 

sklasyfikowanymi jako 

przeznaczone do sprzeda¿y – – – – – – 

Nieprzypisane zobowi¹zania 

ca³ej Grupy 

Skonsolidowane 

zobowi¹zania ogó³em 

Aktywa i zobowi¹zania segmentowe w podziale na segmenty bran¿owe – c.d. 


31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 

Aktywa segmentu 4 582 768 5 125 979 (1 027 653) (1 594 822) 43 221 920 43 772 668 

Akcje i udzia³y w jednostkach 

konsolidowanych metod¹ praw 

w³asności 1 545 565 712 351 – (32 918) 1 561 132 700 331 


przeznaczone do sprzeda¿y* 1 008 1 185 40 394 17 627 

Nieprzypisane aktywa sklasyfikowane 

jako przeznaczone do sprzeda¿y* 11 093 170 535 

Nieprzypisane aktywa ca³ej Grupy 2 141 211 1 441 664 



Skonsolidowane aktywa ogó³em 46 975 750 46 102 825 

Zobowi¹zania segmentu 788 490 738 585 (1 095 505) (1 585 024) 9 277 451 9 205 021 

Zobowi¹zania bezpośrednio zwi¹zane 

z aktywami sklasyfikowanymi jako 

przeznaczone do sprzeda¿y – – – – – – 

Nieprzypisane zobowi¹zania ca³ej 

Grupy 17 166 652 14 325 044 

Skonsolidowane zobowi¹zania 

ogó³em 26 444 103 23 530 065 

* Szczegó³owe informacje w nocie 7.15 



222

Nak³ady na rzeczowe aktywa trwa³e i amortyzacja w podziale na segmenty bran¿owe 


31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 

Nak³ady na rzeczowe 

aktywa trwa³e i wartości 

niematerialne 2 088 810 2 680 577 1 235 821 521 864 255 563 118 357 

Nak³ady na nieprzypisane 

do segmentów rzeczowe 


niematerialne 



niematerialne ogó³em 

Amortyzacja segmentu 1 411 221 1 346 356 629 643 624 217 147 657 166 867 

Amortyzacja nieprzypisanych 

aktywów grupy 

Amortyzacja ogó³em 

Niepieniê¿ne koszty inne ni¿ 

amortyzacja 3 077 237 266 730 104 872 210 235 117 557 17 797 

Nak³ady na rzeczowe aktywa trwa³e i amortyzacja w podziale na segmenty bran¿owe – c.d. 


31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 



niematerialne 311 259 311 708 – – 3 891 453 3 632 506 

Nak³ady na nieprzypisane 

do segmentów rzeczowe 


niematerialne – – 56 301 87 999 



niematerialne ogó³em 3 947 754 3 720 505 

Amortyzacja segmentu 255 128 255 898 – – 2 443 649 2 393 338 

Amortyzacja nieprzypisanych 

aktywów grupy 47 734 38 085 

Amortyzacja ogó³em 2 491 383 2 431 423 



Niepieniê¿ne koszty inne ni¿ 

amortyzacja 43 634 37 702 – – 3 343 300 532 464 



223

Zawi¹zanie i rozwi¹zanie odpisów aktualizuj¹cych w podziale na segmenty bran¿owe 


31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 

Zawi¹zanie odpisów 

aktualizuj¹cych wartośæ 

aktywów trwa³ych (2 436 105) (102 602) (4 520) (154 426) (65 198) (7 711) 



aktywów obrotowych (537 393) (98 948) (82 153) (31 226) (47 438) (5 224) 

Nieprzypisane zawi¹zanie 

odpisów aktualizuj¹cych 

wartośæ aktywów trwa³ych 



wartośæ aktywów 

obrotowych 



sk³adników aktywów 

ogó³em 

Rozwi¹zanie odpisów 


aktywów trwa³ych 87 538 61 251 7 669 19 014 6 495 597 



aktywów obrotowych 240 587 109 469 20 110 46 115 4 081 2 781 

Nieprzypisane rozwi¹zanie 


wartośæ aktywów trwa³ych 




obrotowych 



aktywów ogó³em 





224

Zawi¹zanie i rozwi¹zanie odpisów aktualizuj¹cych w podziale na segmenty bran¿owe – c.d. 

Pozosta³a dzia³alnośæ 

Razem 

31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 



aktywów trwa³ych (6 579) (14 728) (2 512 402) (279 467) 



aktywów obrotowych (17 273) (7 866) (684 257) (143 264) 



wartośæ aktywów trwa³ych (533) (527) 




obrotowych (33 625) (2 624) 



sk³adników aktywów 

ogó³em (3 230 817) (425 882) 



aktywów trwa³ych 34 694 7 995 136 396 88 857 



aktywów obrotowych 10 942 4 970 275 720 163 335 



wartośæ aktywów trwa³ych 437 4 




obrotowych 33 093 10 610 



aktywów ogó³em 445 646 262 806 

Odpisy aktualizuj¹ce z tytu³u utraty wartości aktywów w podziale segmentowym ujawnione w rachunku zysków 

i strat obejmuj¹: 

• odpisy aktualizuj¹ce wartośæ nale¿ności; 

• odpisy aktualizuj¹ce wartośæ zapasów; 

• odpisy aktualizuj¹ce wartośæ rzeczowych aktywów trwa³ych i wartości niematerialnych, zgodnie z MSR 36 i MSSF 5; 

• odpisy aktualizuj¹ce wartośæ firmy. 



Odpisy i rozwi¹zanie odpisów aktualizuj¹cych dokonywane by³y w zwi¹zku z wyst¹pieniem lub wygaśniêciem przes³anek 

zwi¹zanych z przeterminowaniem nale¿ności, wyst¹pieniem nale¿ności nieści¹galnych b¹dź dochodzeniem ich 

na drodze s¹dowej, jak równie¿ z utrat¹ wartości rzeczowych aktywów trwa³ych. 

Odpisy dokonane w segmencie rafineryjnym dotyczy³y przede wszystkim utraty wartości aktywów trwa³ych Rafinerii 

Mo¿ejki, stacji paliw, baz magazynowych i zapasów. W segmencie chemicznym wartośæ wynika g³ównie z utraty 

wartości aktywów spó³ki Spolana. W segmencie dotycz¹cym pozosta³ej dzia³alności ujêto odpisy na maj¹tek odrêbny 

i materia³y zbêdne. 



225

Rachunek przep³ywów pieniê¿nych w podziale na segmenty bran¿owe 


31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 

Wynik segmentu (1 627 775) 2 094 966 274 960 1 068 009 214 629 245 606 

Korekty 3 579 778 (1 721 539) 2 937 546 1 287 806 195 800 75 965 

Środki pieniê¿ne netto 

z dzia³alności operacyjnej 1 952 003 373 427 3 212 506 2 355 815 410 429 321 571 

Przep³ywy netto z dzia³alności 

inwestycyjnej 

Wp³ywy z dzia³alności inwestycyjnej 27 651 566 316 16 686 118 032 15 240 186 159 

Wydatki z dzia³alności inwestycyjnej (2 050 803) (3 076 067) (1 466 433) (386 217) (237 933) (115 365) 


z dzia³alności inwestycyjnej (2 023 152) (2 509 751) (1 449 747) (268 185) (222 693) 70 794 

Środki pieniê¿ne netto otrzymane 

/ (wykorzystane) w dzia³alności 

finansowej 

Zmniejszenie netto stanu 

środków pieniê¿nych (71 149) (2 136 324) 1 762 759 2 087 630 187 736 392 365 

Zmiana stanu środków pieniê¿nych z 

tytu³u ró¿nic kursowych 

Środki pieniê¿ne na pocz¹tek 

okresu 

Środki pieniê¿ne na koniec 

okresu 

Rachunek przep³ywów pieniê¿nych w podziale na segmenty bran¿owe – c.d. 

Pozosta³a dzia³alnośæ Nieprzypisane Razem 

31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 

Wynik segmentu 407 380 (154 974) (1 795 820) (773 179) (2 526 626) 2 480 428 

Korekty 351 562 (658 507) (921 300) 500 913 6 143 386 (515 362) 


z dzia³alności operacyjnej 758 942 (813 481) (2 717 120) (272 266) 3 616 760 1 965 066 

Przep³ywy netto z dzia³alności 

inwestycyjnej 

Wp³ywy z dzia³alności inwestycyjnej 103 530 1 087 674 376 655 (512 884) 539 762 1 445 297 

Wydatki z dzia³alności inwestycyjnej (219 132) (662 213) (950 418) (50 569) (4 924 719) (4 290 405) 


z dzia³alności inwestycyjnej (115 602) 425 461 (573 763) (563 453) (4 384 957) (2 845 108) 

Środki pieniê¿ne netto otrzymane 

/ (wykorzystane) w dzia³alności 

finansowej 612 573 27 039 612 573 27 039 

Zmniejszenie netto stanu 

środków pieniê¿nych 643 340 (387 993) (2 678 310) (808 681) (155 624) (853 003) 

Zmiana stanu środków pieniê¿nych z 

tytu³u ró¿nic kursowych 1 616 (85) 

Środki pieniê¿ne na pocz¹tek 

okresu 1 498 232 2 351 320 

Środki pieniê¿ne na koniec 

okresu 1 344 224 1 498 232 





226

Segmenty geograficzne 

Tabela prezentuje skonsolidowan¹ sprzeda¿ Grupy Kapita³owej w podziale geograficznym rynku za 2008 i 2007 rok 

Przychody zgodne z kryterium rynków geograficznych 





Polska w tym: 35 537 431 29 893 959 

– przychody z dzia³alności podstawowej 35 206 126 29 654 884 

– pozosta³e przychody operacyjne 331 305 239 075 

Niemcy w tym: 12 744 774 11 076 532 



Republika Czeska w tym: 9 954 083 8 330 684 



Kraje ba³tyckie (Litwa, £otwa, Estonia) w tym: 7 965 590 6 238 805 



Inne kraje 13 960 432 8 683 152 

– Finlandia 1 812 680 243 226 

– Szwajcaria 3 013 288 60 231 

– Dania 772 371 97 614 

Nieprzypisane przychody ca³ej Grupy 120 825 39 854 

Przychody zgodne z kryterium rynków geograficznych razem 80 283 135 64 262 986 

Segmenty geograficzne (c.d.) 

Tabela prezentuje informacje o aktywach poszczególnych segmentów w rozbiciu na lokalizacje geograficzne. 



Aktywa segmentu 

zgodne z kryterium rynków 

geograficznych 



Nak³ady na środki trwa³e i wartości 

niematerialne zgodne z kryterium 

rynków geograficznych 







Polska 24 053 598 23 391 805 2 459 400 1 722 480 

Niemcy 1 257 458 1 212 619 95 510 105 515 

Republika Czeska 9 529 245 9 567 492 678 775 726 425 

Kraje Ba³tyckie (Litwa, £otwa, 

Estonia) 8 038 525 9 421 865 657 266 1 078 086 

Inne kraje (nie przekraczaj¹ce 

5% wartości bilansowej ogó³em) 343 094 178 887 502 – 

Akcje i udzia³y konsolidowane 

metod¹ praw w³asności 1 561 132 700 331 – – 


przeznaczone do sprzeda¿y 51 487 188 162 – – 

Nieprzypisane aktywa ca³ej 

grupy 2 141 211 1 441 664 56 301 87 999 

Razem 46 975 750 46 102 825 3 947 754 3 720 505 



227

9. Instrumenty finansowe 

a) Kategorie i klasy instrumentów finansowych 

Instrumenty finansowe w podziale na kategorie 


Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy 

(przeznaczone do obrotu) 135 755 85 208 

Instrumenty pochodne handlowe (w tym: instrumenty wbudowane) 135 755 85 208 

Aktywa finansowe dostêpne do sprzeda¿y 62 352 62 690 

Po¿yczki udzielone i nale¿ności w³asne, z tego: 5 095 792 5 749 081 

Nale¿ności d³ugoterminowe 17 743 12 773 

Po¿yczki udzielone 19 415 18 240 

Nale¿ności krótkoterminowe jako instrumenty finansowe 5 058 634 5 718 068 

Środki pieniê¿ne 1 344 224 1 498 232 

Razem aktywa wed³ug kategorii zgodnie z MSR 39 6 770 673 7 477 546 

Zobowi¹zania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik 

finansowy (przeznaczone do obrotu) 91 357 19 522 

Zobowi¹zania z tytu³u instrumentów pochodnych wyznaczone jako 

instrumenty zabezpieczaj¹ce – rachunkowośæ zabezpieczeñ 278 704 3 798 

Pozosta³e zobowi¹zania, z tego: 20 117 783 17 625 765 

Krótkoterminowe jako instrumenty finansowe 5 352 149 6 585 594 

Kredyty, po¿yczki i emisjia d³u¿nych papierów wartościowych 13 892 765 10 321 944 

Inne 872 869 718 227 

Razem zobowi¹zania wed³ug kategorii zgodnie z MSR 39 20 487 844 17 649 085 

Zobowi¹zania z tytu³u leasingu finansowego 134 240 103 756 

Razem zobowi¹zania finansowe 20 622 084 17 752 841 

Instrumenty finansowe w podziale na klasy 


Udzia³y i akcje w Spó³kach 62 352 62 690 


Udzielone po¿yczki 19 415 18 240 

Aktywa z wyceny instrumentów pochodnych i wbudowanych 268 305 167 543 


Nale¿ności d³ugoterminowe 17 743 12 773 

Razem aktywa finansowe 6 770 673 7 477 546 



Emisja d³u¿nych papierów wartościowych 1 205 388 1 508 393 

Kredyty i po¿yczki 12 687 377 8 813 551 

Zobowi¹zania krótkoterminowe jako instrumenty finansowe 5 352 149 6 585 594 

Wycena instrumentów pochodnych i wbudowanych 370 061 23 320 

Leasing finansowy 134 240 103 756 

Inne 872 869 718 227 

Razem zobowi¹zania finansowe 20 622 084 17 752 841 



228

) Ujawnienia dotycz¹ce pozycji bilansowych 

Przeklasyfikowanie aktywów 

W 2008 roku i 2007 roku Grupa nie dokonywa³a przeklasyfikowania sk³adników aktywów finansowych wycenianych 

wed³ug kosztu lub zamortyzowanego kosztu na sk³adniki wyceniane wed³ug wartości godziwej, jak równie¿ nie dokonywa³a 

przeklasyfikowania sk³adników aktywów finansowych wycenianych wed³ug wartości godziwej na sk³adniki 

wyceniane wed³ug kosztu lub zamortyzowanego kosztu. 

Wy³¹czenie aktywów 

W okresie objêtym niniejszym sprawozdaniem finansowym Grupa nie przekaza³a aktywów finansowych powoduj¹cych 

powstanie w przysz³ości jakichkolwiek ryzyk lub korzyści skutkuj¹cych powstaniem zobowi¹zania lub kosztu. 

c) Zabezpieczenia zobowi¹zañ i zobowi¹zañ warunkowych na aktywach finansowych 

Aktywa finansowe ustanowione jako zabezpieczenia zobowi¹zañ lub zobowi¹zañ warunkowych 


Cesja nale¿ności 272 971 465 280 

Środki pieniê¿ne zabezpieczone na rachunkach bankowych 154 826 190 293 

Ponadto aktywa, eliminowane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy Kapita³owej PKN Orlen, prezentowane 

w jednostkowych sprawozdaniach spó³ek, stanowi¹ zabezpieczenie zobowi¹zañ spó³ek w ramach Grupy 

Kapita³owej. 

Jest to zastaw w wysokości 43 553 tysi¹ce z³otych na dzieñ 31 grudnia 2008 roku oraz 31 grudnia 2007 roku, ustanowiony 

na udzia³ach w spó³ce ORLEN Oil i ORLEN Asfalt, bêd¹cy zabezpieczeniem kredytu Rafinerii Trzebinia. 

Dodatkowo ustanowiona jest cesja wierzytelności od PKN ORLEN z tytu³u dzier¿awy magazynu ropy i paliw w wysokości 

odpowiednio 3 460 tysiêcy z³otych na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 121 824 tysi¹ce z³otych na dzieñ 31 grudnia 

2007 roku, jako zabezpieczenie kredytu inwestycyjnego w IKS Solino. 

Powy¿sze zabezpieczenia dotycz¹ w wiêkszości kredytów bankowych spó³ek Grupy i mog¹ zostaæ przejête przez kredytodawcê 

w przypadku braku terminowej sp³aty zobowi¹zañ kapita³owych i odsetkowych. Dotychczas, sytuacja taka 

nie mia³a miejsca, nie stwierdzono ryzyka zaistnienia takiej sytuacji w przewidywalnej przysz³ości. 



Zabezpieczenia aktywów finansowych lub aktywów niefinansowych ustanowione na rzecz Grupy 

Na rzecz Grupy nie ustanowiono zabezpieczeñ sk³adnika aktywów finansowych lub aktywów niefinansowych, dla 

których Grupa by³a uprawniona do sprzeda¿y lub obci¹¿enia innym zastawem w przypadku realizacji wszelkich obowi¹zków 

przez w³aściciela przedmiotu zabezpieczenia. 

d) Rachunkowośæ zabezpieczeñ 

Rachunkowośæ zabezpieczeñ przep³ywów pieniê¿nych 

Grupa zabezpiecza przep³ywy pieniê¿ne wynikaj¹ce z przychodów operacyjnych z tytu³u sprzeda¿y produktów petrochemicznych 

i rafineryjnych oraz kosztów operacyjnych z tytu³u zakupu ropy przed ryzykiem zmiany kursu walutowego 

(EUR/PLN dla sprzeda¿y, USD/PLN dla zakupów oraz sprzeda¿y). Grupa zabezpiecza przep³ywy pieniê¿ne zwi¹zane 

z realizacj¹ projektów inwestycyjnych przed ryzykiem zmiany kursów walutowych (EUR/PLN, USD/PLN, JPY/PLN). 



229

Dla wy¿ej wymienionych transakcji stosuje siê rachunkowośæ zabezpieczeñ przep³ywów pieniê¿nych (cash flow hedge). 

Jako instrumenty zabezpieczaj¹ce stosowane s¹ instrumenty pochodne (kontrakty forward i swapy). 

Grupa zabezpiecza równie¿ przep³ywy pieniê¿ne z tytu³u p³atności odsetkowych zwi¹zanych z emisj¹ obligacji w PLN 

oraz przep³ywy pieniê¿ne zwi¹zane z p³atnościami odsetkowymi dotycz¹cymi zewnêtrznego finansowania wykorzystuj¹c 

w tym celu IRS (swap procentowy). 

Wartośæ godziwa instrumentów pochodnych wyznaczonych jako instrumenty zabezpieczaj¹ce w rozumieniu rachunkowości 

zabezpieczeñ przep³ywów pieniê¿nych, planowany termin realizacji i planowany termin wp³ywu na wynik 

zabezpieczanego przep³ywu: 

• wartośæ godziwa, która w momencie realizacji zostanie ujêta w rachunku zysków i strat: 

Planowana data realizacji zabezpieczanego przep³ywu pieniê¿nego 31 grudnia 2008 31 grudnia 2007 

Ekspozycja walutowa operacyjna 

2008 rok – 74 943 

2009 rok (242 545) – 

Ekspozycja na stopê procentow¹ 

2008–2012 – 3 594 

2009–2012 (29 919) – 

Razem (272 464) 78 537 

• wartośæ godziwa, która w momencie realizacji zostanie zaliczona do wartości pocz¹tkowej rzeczowych aktywów 

trwa³ych, a w okresach nastêpnych ujêta w rachunku zysków i strat poprzez odpisy amortyzacyjne: 

Planowana data realizacji zabezpieczanego przep³ywu pieniê¿nego 31 grudnia 2008 31 grudnia 2007 

2009 rok (ekspozycja walutowa inwestycyjna) 105 494 – 

2010 rok i nastêpne (ekspozycja walutowa inwestycyjna) 20 816 – 

Razem 126 310 – 

W okresie objêtym niniejszym sprawozdaniem finansowym wyst¹pi³ pojedynczy przypadek planowanej transakcji, 

w odniesieniu do której rachunkowośæ zabezpieczeñ przep³ywów pieniê¿nych zosta³a uprzednio zastosowana, ale 

zaprzestano oczekiwania jej realizacji. Transakcje zabezpieczaj¹ce sprzeda¿ produktów petrochemicznych denominowanych 

w EUR, wobec których zastosowano rachunkowośæ zabezpieczeñ, nie zosta³y zrealizowane w wyniku postoju 

remontowego instalacji. 



W 2008 roku z kapita³u w³asnego usuniêto 62 645 tysiêcy z³otych i ujêto: 

• w rachunku zysków i strat w sprzeda¿y produktów – 72 438 tysiêcy z³otych, w nadwy¿ce ró¿nic kursowych (6 557) 

tysiêcy z³otych i w odsetkach 48 tysiêcy z³otych, w kosztach finansowych z tytu³u rozliczenia instrumentów (3 131) 

tysiêcy z³otych, 

• w wartości bilansowej środków trwa³ych (156) tysiêcy z³otych. 

Grupa posiada kontrakty zarówno na zakup i sprzeda¿ waluty, wskutek czego zmiany rynkowe w znacznym stopniu 

kompensowane s¹ w wycenie. 

Niestosowanie rachunkowości zabezpieczeñ 

Dla transakcji zawieranych i rozliczanych w tym samym kwartale nie stosujemy rachunkowości zabezpieczeñ, dlatego 

wynik z rozliczenia ujmowany jest w wynikach okresu. 



230

Wartośæ godziwa transakcji zabezpieczaj¹cych przep³ywy pieniê¿ne zwi¹zane z realizacj¹ projektów inwestycyjnych przed 

ryzykiem zmiany kursów walutowych (USD/PLN, EUR/PLN), dla których nie stosujemy rachunkowości zabezpieczeñ, 

w zwi¹zku z wyodrêbnieniem wbudowanych instrumentów pochodnych dla tych kontraktów, wynosi 111 553 tysi¹ce 

z³otych na dzieñ 31 grudnia 2008 roku. Na dzieñ 31 grudnia 2007 roku w Grupie Kapita³owej nie wyst¹pi³ przypadek 

niestosowania rachunkowości zabezpieczeñ dla transakcji zabezpieczaj¹cych przep³ywy pieniê¿ne zwi¹zane z realizacj¹ 

projektów inwestycyjnych przed ryzykiem zmiany kursów walutowych. 

Rachunkowośæ zabezpieczeñ inwestycji netto w podmiocie zagranicznym 

Pocz¹wszy od drugiego kwarta³u 2008 roku Grupa stosuje rachunkowośæ zabezpieczeñ inwestycji netto w podmiocie 

zagranicznym (net investment hedge). Zabezpieczenie inwestycji netto polega na zabezpieczeniu ryzyka walutowego 

od czêści inwestycji netto w podmiocie zagranicznym, którego walut¹ funkcjonaln¹ jest USD. 

Za instrument zabezpieczaj¹cy udzia³y w aktywach netto Grupy Mo¿ejek zosta³y uznane zobowi¹zania finansowe w tej 

walucie. Ujemne ró¿nice kursowe, z tytu³u przeliczenia tych zobowi¹zañ na PLN w wysokości 565 770 tysiêcy z³otych 

(z uwzglêdnieniem wp³ywu podatku dochodowego) zosta³y ujête w kapita³ach w³asnych w pozycji Ró¿nice kursowe 

z przeliczenia jednostek podporz¹dkowanych. 

e) Wartośæ godziwa instrumentów finansowych 

Porównanie wartości godziwej do wartości bilansowej instrumentów wycenianych wed³ug zamortyzowanego kosztu: 

Aktywa finansowe 

Wartośæ 

godziwa 


Wartośæ 

bilansowa 

Wartośæ 

godziwa 

Wartośæ 

bilansowa 

Udzielone po¿yczki 19 220 19 415 14 532 18 240 

Inne 17 794 17 743 11 893 12 773 

Razem 37 014 37 158 26 425 31 013 

Zobowi¹zania finansowe 

Emisja d³u¿nych papierów wartościowych 1 197 112 1 205 388 1 502 129 1 508 393 

Kredyty i po¿yczki 12 814 463 12 687 377 8 780 287 8 813 551 

Leasing finansowy 126 823 134 240 114 862 103 756 

Inne 853 404 872 869 657 663 718 227 

Razem 14 991 802 14 899 874 11 054 941 11 143 927 



Powy¿sze porównanie wartości bilansowych i wartości godziwych instrumentów finansowych nie obejmuje klas instrumentów 

finansowych, które maj¹ charakter krótkoterminowych nale¿ności i zobowi¹zañ, których wartośæ bilansowa 

odpowiada ich wartości godziwej. 

Metody i za³o¿enia przyjête na potrzeby wyceny do wartości godziwej instrumentów finansowych prezentowanych 

w bilansie wg zamortyzowanego kosztu 

Nabyte obligacje, udzielone po¿yczki, zobowi¹zania finansowe z tytu³u emisji d³u¿nych papierów wartościowych oraz 

zobowi¹zania z tytu³u kredytów, po¿yczek i inne wyceniono do wartości godziwej przy zastosowaniu metody zdyskontowanych 

przep³ywów pieniê¿nych. Przysz³e przep³ywy pieniê¿ne zdyskontowano przy zastosowaniu czynników 

dyskontowych obliczonych na podstawie rynkowych stóp procentowych (wg stanu na dni bilansowe na podstawie 

kwotowañ 3-miesiêcznych stóp procentowych dostêpnych w systemie Reuters) powiêkszonych o mar¿e w³aściwe dla 

poszczególnych instrumentów finansowych. 



231


WIBOR 3M 5,880% 5,575% 

EURIBOR 3M 2,892% 4,540% 

LIBOR 3M 1,425% 4,755% 

PRIBOR 3M 3,630% 4,160% 

VILIBOR 3M 9,890% 6,650% 

Metody wyceny do wartości godziwej instrumentów finansowych prezentowanych w bilansie w wartości 

godziwej 

Zgodnie z Miêdzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej Grupa wykazuje w sprawozdaniu finansowym 

wycenê wszystkich instrumentów pochodnych wyliczon¹ w wartości godziwej. 

Grupa wycenia instrumenty pochodne do wartości godziwej przy zastosowaniu modeli wyceny instrumentów finansowych, 

wykorzystuj¹c ogólnie dostêpne kursy walutowe, stopy procentowe, krzywe forward i zmienności dla walut 

i towarów pochodz¹ce z aktywnych rynków. W stosunku do poprzedniego okresu sprawozdawczego Grupa nie 

dokonywa³a zmian metod wyceny instrumentów pochodnych. 

Instrumenty pochodne wykazuje siê jako aktywa, gdy ich wartośæ jest dodatnia oraz jako zobowi¹zania, gdy ich wartośæ 

jest ujemna. Zyski i straty z tytu³u zmian wartości godziwej instrumentów pochodnych, które nie spe³niaj¹ zasad 

rachunkowości zabezpieczeñ s¹ bezpośrednio odnoszone w wynik finansowy roku obrotowego. 

Wartośæ godziwa udzia³ów i akcji notowanych na aktywnych rynkach jest ustalana na podstawie notowañ rynkowych. 

Zysk/ strata pierwszego dnia 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku Grupa nie posiada³a instrumentów finansowych, których 

wycena w dniu nabycia przy zastosowaniu techniki wyceny ró¿ni³aby siê od wartości pocz¹tkowej ujêtej w ksiêgach. 

Jedynymi instrumentami finansowymi wycenianymi przy zastosowaniu technik wyceny s¹ takie instrumenty pochodne, 

dla których nie wystêpuje opisana wy¿ej ró¿nica (tzw. zysk/strata pierwszego dnia). 

Instrumenty finansowe, dla których nie mo¿na wiarygodnie ustaliæ wartości godziwej 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 i 31 grudnia 2007 roku Grupa posiada udzia³y i akcje w spó³kach, dla których nie jest mo¿liwe 

sporz¹dzenie wiarygodnej wyceny wartości godziwej. Dla spó³ek tych nie istniej¹ aktywne rynki ani nie odnotowano 

porównywalnych transakcji na tego typu walorach. Wartości akcji i udzia³ów ujête zosta³y w bilansie Grupy w kwocie 

61 032 tysiêcy z³otych wed³ug ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytu³u utraty wartości. Na dzieñ bilansowy nie 

ma wi¹¿¹cych decyzji w zakresie sposobu i terminu zbycia tych aktywów. 



f) Charakter i zakresy ryzyk zwi¹zanych z instrumentami finansowymi 

Dzia³alnośæ Grupy wi¹¿e siê przede wszystkim z nara¿eniem na nastêpuj¹ce ryzyka finansowe: 

• ryzyko kredytowe; 

• ryzyko p³ynności; 

• ryzyka rynkowe (w tym ryzyko walutowe, ryzyko stopy procentowej). 

Ryzyko kredytowe 

Grupa nara¿ona jest w du¿ym stopniu na ryzyko kredytowe zwi¹zane przede wszystkim z nale¿nościami handlowymi. 

Grupa prowadz¹c dzia³alnośæ handlow¹ realizuje sprzeda¿ produktów i us³ug dla podmiotów gospodarczych z od- 



232

oczonym terminem p³atności, w wyniku czego mo¿e powstaæ ryzyko nieotrzymania nale¿ności od kontrahentów za 

dostarczone produkty i us³ugi. Grupa, w celu zminimalizowania ryzyka kredytowego, a tak¿e w celu utrzymywania 

mo¿liwie najni¿szego kapita³u obrotowego zarz¹dza ryzykiem poprzez obowi¹zuj¹c¹ procedurê przyznawania kontrahentom 

limitu kredytu kupieckiego i określenie formy jego zabezpieczenia. 

Przyjêty okres sp³aty nale¿ności zwi¹zany z normalnym tokiem sprzeda¿y wynosi 14–30 dni. 

Kontrahent kupuj¹cy z odroczonym terminem p³atności jest indywidualnie oceniany pod k¹tem ryzyka kredytowego. 

Czêśæ nale¿ności jest ubezpieczana w ramach zorganizowanych programów ubezpieczenia kredytu kupieckiego. 

Dodatkowo nale¿ności kontrahentów s¹ regularnie monitorowane przez s³u¿by finansowe. W przypadku wyst¹pienia 

nale¿ności przeterminowanych zgodnie z obowi¹zuj¹cymi procedurami nastêpuje wstrzymanie sprzeda¿y i uruchamiana 

jest windykacja nale¿ności. 

W oparciu o analizê nale¿ności dokonano podzia³u kontrahentów na dwie grupy: 

• I grupa – kontrahenci z dobr¹ lub bardzo dobr¹ histori¹ wspó³pracy w danym roku; 

• II grupa – pozostali kontrahenci. 

Podzia³ nale¿ności nieprzeterminowanych wed³ug opisanego powy¿ej kryterium: 


Grupa I 3 144 952 4 475 692 

Grupa II 966 915 786 166 

Razem 4 111 867 5 261 858 

Analiza wiekowa aktywów finansowych, które s¹ zaleg³e na dzieñ bilansowy, lecz w przypadku których nie nast¹pi³a 

utrata wartości: 

Nale¿ności 

krótkoterminowe 

jako instrumenty 

finansowe na 

31 grudnia 2008 r. 

Po¿yczki 

udzielone na 


Nale¿ności 


jako instrumenty 

finansowe na 


Po¿yczki 

udzielone na 


Do 1 miesi¹ca 762 429 – 404 638 – 

1–3 miesiêcy 52 866 – 23 246 – 

3–6 miesiêcy 22 241 – 4 684 – 

6–12 miesiêcy 7 290 78 9 341 – 

Powy¿ej roku 101 941 78 14 301 45 

Razem 946 767 156 456 210 45 



Koncentracja ryzyka zwi¹zanego z nale¿nościami handlowymi jest ograniczona ze wzglêdu na du¿¹ liczbê kontrahentów 

z kredytem kupieckim rozproszonych w ró¿nych sektorach gospodarki polskiej, niemieckiej, czeskiej i litewskiej. 

Ryzyko kredytowe, wynikaj¹ce z aktywów stanowi¹cych dodatni¹ wycenê instrumentów pochodnych, jest uwa¿ane 

przez Grupê za niskie z uwagi na fakt, i¿ wszystkie transakcje zawierane s¹ z bankami o wysokim ratingu kredytowym. 

Jednym z istotnych parametrów wyboru banku jest posiadanie ratingu na poziomie nie mniejszym ni¿ A. 

Miar¹ ryzyka kredytowego jest kwota maksymalnego nara¿enia na ryzyko kredytowe dla poszczególnych klas. 



233

Maksymalne nara¿enie na ryzyko kredytowe: 


Udzia³y i akcje w Spó³kach 62 352 62 690 


Udzielone po¿yczki 19 415 18 240 

Aktywa z wyceny kontraktów terminowych 268 305 167 543 


Inne 17 743 12 773 

Razem 6 770 673 7 477 546 

Ze wzglêdu na wspó³pracê Grupy g³ównie z polskimi i miêdzynarodowymi bankami o wysokim ratingu kredytowym 

ryzyko zwi¹zane z lokowaniem środków pieniê¿nych jest znacz¹co ograniczone. 

W ocenie Zarz¹du ryzyko zagro¿onych aktywów finansowych jest odzwierciedlone poprzez dokonanie odpisu aktualizuj¹cego. 

Informacje dotycz¹ce utraty wartości poszczególnych klas aktywów ujête s¹ w notach opisuj¹cych te aktywa. 

Grupa na dzieñ 31 grudnia 2008 i 31 grudnia 2007 roku nie rozpozna³a aktywów stanowi¹cych zabezpieczenia na 

rzecz Spó³ki. 

W nastêpstwie zmiany warunków p³atności w odniesieniu do nale¿ności od odbiorców produktów Grupy w wysokości 

32 523 tysi¹ce z³otych na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i odpowiednio 14 376 tysiêcy z³otych na dzieñ 31 grudnia 

2007 roku nie wyst¹pi³a koniecznośæ rozpoznania w rachunku zysków i strat utraty wartości tych nale¿ności. 

Ryzyko p³ynności 

Grupa nara¿ona jest na ryzyko p³ynności wynikaj¹ce z relacji zobowi¹zañ krótkoterminowych do aktywów obrotowych. 

Na dzieñ 31 grudnia 2008, wskaźnik relacji aktywów obrotowych do zobowi¹zañ krótkoterminowych (wskaźnik p³ynności 

bie¿¹cej) wynosi³ 0,81, natomiast wartośæ tego wskaźnika na 31 grudnia 2007 wynosi³a 1,56. Spadek wskaźnika 

w porównaniu do roku ubieg³ego spowodowany jest przekwalifikowaniem 9 475 449 tysiêcy z³otych zobowi¹zañ 

d³ugoterminowych na krótkoterminowe ze wzglêdu na zaistnia³e na 31 grudnia 2008 naruszenie warunków czêści 

umów kredytowych. 

Wskaźnik p³ynności bie¿¹cej przed korekt¹ wartości zobowi¹zañ krótkoterminowych o zobowi¹zania z tytu³u kredytów 

d³ugoterminowych wykazanych jako krótkoterminowe wynosi 1,43. 



Szczegó³owe informacje w zakresie kredytów zawiera nota nr 7.16. 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku maksymalne mo¿liwe zad³u¿enie z tytu³u kredytów wynosi³o 16 931 082 tysiêcy 

z³otych, z tego pozosta³o do wykorzystania 5 770 166 tysiêcy z³otych, a na dzieñ 31 grudnia 2007 odpowiednio 

11 415 274 tysiêcy z³otych i 4 309 255 tysiêcy z³otych. 

Na dzieñ bilansowy niewykorzystane otwarte linie kredytowe przewy¿szaj¹ zobowi¹zania krótkoterminowe pomniejszone 

o nale¿ności krótkoterminowe. 

W celu zapewnienia dodatkowego źród³a środków potrzebnych do zabezpieczenia swojej p³ynności finansowej Jednostka 

Dominuj¹ca podpisa³a w 2006 roku Program Emisji Obligacji. Emisje obligacji umo¿liwiaj¹ Spó³ce wyjście poza 

tradycyjny rynek bankowy i pozyskanie środków od innych instytucji finansowych, korporacji czy osób fizycznych. Koszt 

pozyskania środków dla Jednostki Dominuj¹cej jest konkurencyjny w stosunku do kredytów bankowych. Program emisji 

obligacji jest równie¿ wykorzystywany do zarz¹dzania p³ynności¹ w ramach krajowej i zagranicznej Grupy Kapita³owej. 

Na potrzeby zarz¹dzania p³ynności¹ w Grupie Kapita³owej funkcjonuje system cash poolingu. Na dzieñ 31 grudnia 

2008 roku systemem tym objêto 25 spó³ek Grupy Kapita³owej. W zwi¹zku z zastosowaniem tego systemu Grupa 

optymalizuje koszty finansowe. 



234

Analiza wymagalności zobowi¹zañ finansowych: 

31 grudnia 2008 do 1 roku 1–3 lata 3–5 lat powy¿ej 5 lat Razem 

Wyemitowane obligacje – wartośæ 

niezdyskontowana 52 262 – 750 000 397 875 1 200 137 

Otrzymane kredyty i po¿yczki – wartośæ 

niezdyskontowana 11 698 643 1 197 797 244 901 14 219 13 155 560 

Zobowi¹zania krótkoterminowe jako instrumenty 

finansowe 5 352 149 – – – 5 352 149 

P³atności netto z tytu³u Instrumentów 

pochodnych – kwoty rozliczane brutto 279 459 69 364 – – 348 823 


pochodnych – kwoty rozliczane netto 7 376 – 13 862 – 21 238 

Pozosta³e zobowi¹zania finansowe 842 783 24 722 2 650 2 714 872 869 

Razem 18 232 672 1 291 883 1 011 413 414 808 20 950 776 

W pozycji otrzymane kredyty i po¿yczki – wartośæ niezdyskontowana, kwota 9 475 449 tysiêcy z³otych dotyczy zobowi¹zañ 

d³ugoterminowych przekwalifikowanych na zobowi¹zania krótkoterminowe ze wzglêdu na zaistnia³e na 

31 grudnia 2008 roku przekroczenie warunków czêści umów kredytowych. 

31 grudnia 2007 do 1 roku 1–3 lata 3–5 lat powy¿ej 5 lat Razem 

Wyemitowane obligacje – wartośæ 

niezdyskontowana 389 083 62 432 807 930 242 486 1 501 931 

Otrzymane kredyty i po¿yczki – wartośæ 

niezdyskontowana 1 819 564 916 948 5 608 885 694 084 9 039 481 

Zobowi¹zania krótkoterminowe jako instrumenty 

finansowe 6 585 594 – – – 6 585 594 


pochodnych – kwoty rozliczane brutto 22 337 983 – – 23 320 

Pozosta³e zobowi¹zania finansowe 692 636 – – – 692 636 

Razem 9 509 214 980 363 6 416 815 936 570 17 842 962 

Ryzyka rynkowe 

Grupa nara¿ona jest na ryzyka rynkowe zwi¹zane z kursami walutowymi, stopami procentowymi, cenami towarów 

i cenami uprawnieñ do emisji CO 2 . 



Zarz¹dzanie ryzykami rynkowymi w ramach Grupy PKN ORLEN prowadzone jest poprzez jednostki, które w najwiêkszym 

stopniu nara¿one s¹ na te ryzyka, tj. PKN ORLEN, Basell Orlen Polyolefins, ORLEN Asfalt, ANWIL, a tak¿e UNIPETROL 

oraz Rafineria Mo¿ejki. 

PKN ORLEN zarz¹dza ryzykami rynkowymi wynikaj¹cymi z powy¿szych czynników w oparciu o Politykê zarz¹dzania 

ryzykiem rynkowym. Polityka określa zasady zarz¹dzania ka¿d¹ z tych ekspozycji poprzez zdefiniowanie procesu pomiaru 

ekspozycji, parametrów zabezpieczania danego ryzyka, instrumentów stosowanych dla celów zabezpieczeñ, jak 

równie¿ obowi¹zuj¹cego dla zabezpieczeñ danego źród³a ryzyka horyzontu czasowego. Zasady zarz¹dzania ryzykiem 

rynkowym s¹ realizowane poprzez wskazane do tego komórki organizacyjne pod nadzorem Komitetu Ryzyka Finansowego, 

Zarz¹du i Rady Nadzorczej Spó³ki. 



235

Ryzyko walutowe 

Grupa nara¿ona jest na ryzyko walutowe wynikaj¹ce z nale¿ności i zobowi¹zañ krótkoterminowych, środków pieniê¿- 

nych, wydatków inwestycyjnych oraz zobowi¹zañ z tytu³u kredytów, po¿yczek i obligacji w³asnych denominowanych 

w walutach obcych. Ekspozycja walutowa jest zabezpieczana instrumentami typu forward lub swap. 

Dla kursu USD/PLN wystêpuje czêściowo naturalny hedging, gdy¿ przychody ze sprzeda¿y produktów uzale¿nionych od 

kursu USD s¹ równowa¿one przez koszty zakupu ropy w tej samej walucie. W przypadku kursu EUR/PLN, w walucie 

tej denominowane s¹ przychody ze sprzeda¿y produktów petrochemicznych. Dla tej grupy pozycji hedging naturalny 

wystêpuje w ograniczonym zakresie (np. odsetki od kredytów denominowane w EUR, cześæ zakupów inwestycyjnych). 

Analiza wra¿liwości na ryzyko walutowe 

Analiza wp³ywu potencjalnej zmiany wartości bilansowych pozycji aktywów i pasywów (stan na 31 grudnia 2008 roku) 

na wynik finansowy brutto i kapita³ z tytu³u stosowania rachunkowości zabezpieczeñ oraz na kapita³ z tytu³u ró¿nic 

kursowych z przeliczenia jednostek podporz¹dkowanych w zwi¹zku z hipotetyczn¹ zmian¹ kursów istotnych walut 

w stosunku do PLN: 

2008 

Wp³yw instrumentów finansowych na wynik finansowy 

Wzrost kursu Wp³yw ³¹czny Spadek kursu Wp³yw ³¹czny 

USD/PLN +15% (575 829) –15% 575 829 

EUR/PLN +10% (582 187) –10% 582 187 

CZK/PLN +10% 152 575 –10% (152 575) 

JPY/PLN +20% (3 771) –20% 3 771 

LTL/PLN +10% 65 056 –10% (65 056) 

Razem (944 156) 944 156 

Wp³yw instrumentów finansowych na kapita³ z tytu³u stosowania rachunkowości zabezpieczeñ 


USD/PLN +15% (29 669) –15% 29 669 

EUR/PLN +10% (114 619) –10% 114 619 

JPY/PLN +20% 75 405 –20% (75 405) 

Razem (68 883) 68 883 



Wp³yw instrumentów finansowych jednostek zagranicznych na kapita³ z tytu³u ró¿nic kursowych z przeliczenia 

jednostek podporz¹dkowanych 


USD/PLN +15% 66 337 –15% (66 337) 

EUR/PLN +10% 108 527 –10% (108 527) 

CZK/PLN +10% 308 781 –10% (308 781) 

JPY/PLN +20% 1 –20% (1) 

LTL/PLN +10% 4 136 –10% (4 136) 

Razem 487 782 (487 782) 



236

2008 

£¹czny wp³yw instrumentów finansowych na kapita³ w³asny 


USD/PLN +15% (539 161) –15% 539 161 

EUR/PLN +10% (588 279) –10% 588 279 

CZK/PLN +10% 461 356 –10% (461 356) 

JPY/PLN +20% 71 635 –20% (71 635) 

LTL/PLN +10% 69 192 –10% (69 192) 

Razem (525 257) 525 257 

Wp³yw zmian kursów istotnych walut w stosunku do PLN na kapita³ z tytu³u ró¿nic kursowych z przeliczenia inwestycji 

netto w podmioty zagraniczne wed³ug stanu na 31 grudnia 2008 roku: 

2008 

Wra¿liwośæ inwestycji netto w podmioty zagraniczne 


USD/PLN +15% 987 322 –15% (987 322) 

EUR/PLN +10% 44 703 –10% (44 703) 

CZK/PLN +10% 604 430 –10% (604 430) 

Razem 1 636 455 (1 636 455) 

Powy¿sza analiza dotyczy wra¿liwości ca³kowitych aktywów netto jednostek zagranicznych (w tym wra¿liwości instrumentów 

finansowych jednostek zagranicznych na ró¿nice kursowe z przeliczenia jednostek podporz¹dkowanych) 

wed³ug stanu na 31 grudnia 2008 roku. 

£¹czny wp³yw zmian kursów istotnych walut w stosunku do PLN na kapita³y w³asne z uwzglêdnieniem ró¿nic kursowych 

z przeliczenia inwestycji netto w podmioty zagraniczne wed³ug stanu na 31 grudnia 2008 roku: 

2008 

£¹czny wp³yw na kapita³y w³asne 




USD/PLN +15% 381 824 –15% (381 824) 

EUR/PLN +10% (652 103) –10% 652 103 

CZK/PLN +10% 757 005 –10% (757 005) 

JPY/PLN +20% 71 634 –20% (71 634) 

LTL/PLN +10% 65 056 –10% (65 056) 

Razem 623 416 (623 416) 



237

Analiza wp³ywu potencjalnej zmiany wartości bilansowych pozycji aktywów i pasywów (stan na 31 grudnia 2007 roku) 

na wynik finansowy brutto i kapita³ z tytu³u stosowania rachunkowości zabezpieczeñ oraz na kapita³ z tytu³u ró¿nic 

kursowych z przeliczenia jednostek podporz¹dkowanych w zwi¹zku z hipotetyczn¹ zmian¹ kursów istotnych walut 

w stosunku do PLN: 

2007 

Wp³yw instrumentów finansowych na wynik finansowy 


USD/PLN +4,2% (108 365) –4,2% 108 365 

EUR/PLN +3,6% (210 617) –3,6% 210 617 

CZK/PLN +3,6% (10 216) –3,6% 10 216 

Razem (329 198) 329 198 

Wp³yw instrumentów finansowych na kapita³ z tytu³u stosowania rachunkowości zabezpieczeñ 


USD/PLN +4,2% 13 079 –4,2% (13 079) 

EUR/PLN +3,6% 44 576 –3,6% (44 576) 

Razem 57 655 (57 655) 

2007 

Wp³yw instrumentów finansowych jednostek zagranicznych na kapita³ z tytu³u ró¿nic kursowych z przeliczenia 

jednostek podporz¹dkowanych 


USD/PLN +4,2% (87 747) –4,2% 87 747 

EUR/PLN +3,6% (7 841) –3,6% 7 841 

CZK/PLN +3,6% 18 051 –3,6% (18 051) 

LTL/PLN +3,6% (1 511) –3,6% 1 511 

Razem (79 048) 79 048 

£¹czny wp³yw instrumentów finansowych na kapita³ w³asny 


USD/PLN +4,2% (183 033) –4,2% 183 033 

EUR/PLN +3,6% (173 882) –3,6% 173 882 

CZK/PLN +3,6% 7 835 –3,6% (7 835) 

LTL/PLN +3,6% (1 511) –3,6% 1 511 

Razem (350 591) 350 591 





238

Wp³yw zmian kursów istotnych walut w stosunku do PLN na kapita³ z tytu³u ró¿nic kursowych z przeliczenia inwestycji 

netto w podmioty zagraniczne wed³ug stanu na 31 grudnia 2007 roku: 

2007 

Wra¿liwośæ inwestycji netto w podmioty zagraniczne 


USD/PLN +4,2% 253 629 –4,2% (253 629) 

EUR/PLN +3,6% 12 797 –3,6% (12 797) 

CZK/PLN +3,6% 207 323 –3,6% (207 323) 

Razem 473 749 (473 749) 

Powy¿sza analiza dotyczy wra¿liwości ca³kowitych aktywów netto jednostek zagranicznych (w tym wra¿liwości instrumentów 

finansowych jednostek zagranicznych na ró¿nice kursowe z przeliczenia jednostek podporz¹dkowanych) 

wed³ug stanu na 31 grudnia 2007 roku. 

£¹czny wp³yw zmian kursów istotnych walut w stosunku do PLN na kapita³y w³asne z uwzglêdnieniem ró¿nic kursowych 

z przeliczenia inwestycji netto w podmioty zagraniczne wed³ug stanu na 31 grudnia 2007 roku. 

2007 

£¹czny wp³yw na kapita³y w³asne 


USD/PLN +4,2% 158 343 –4,2% (158 343) 

EUR/PLN +3,6% (153 244) –3,6% 153 244 

CZK/PLN +3,6% 197 107 –3,6% (197 107) 

Razem 202 206 (202 206) 

Powy¿sze odchylenia kursów skalkulowano na podstawie zmienności historycznej dla poszczególnych kursów walut 

oraz prognoz analityków. 

Wra¿liwośæ instrumentów finansowych na ryzyko walutowe obliczono jako ró¿nicê pomiêdzy pierwotn¹ wartości¹ 

bilansow¹ instrumentów finansowych (z wy³¹czeniem instrumentów pochodnych) a ich potencjaln¹ wartości¹ bilansow¹ 

przy za³o¿onych wzrostach/ spadkach kursów walut. W przypadku instrumentów pochodnych zbadano wp³yw 

odchyleñ kursów walut na wartośæ godziw¹ przy niezmiennych poziomach stóp procentowych. 



Dla pozosta³ych walut wra¿liwośæ instrumentów finansowych jest nieistotna z punktu widzenia Grupy. 

Ryzyko stopy procentowej 

Grupa nara¿ona jest na ryzyko zmienności przep³ywów pieniê¿nych z tytu³u stopy procentowej wynikaj¹ce z udzielonych 

po¿yczek, posiadanych lokat bankowych oraz zobowi¹zañ z tytu³u kredytów i po¿yczek opartych o zmienne stopy 

procentowe. Grupa posiada transakcje pochodne zabezpieczaj¹ce (swapy procentowe IRS) czêśæ ryzyka przep³ywów 

pieniê¿nych z tytu³u stopy procentowej, dla których stosuje rachunkowośæ zabezpieczeñ przep³ywów pieniê¿nych. 



239

Analiza wra¿liwości na stopê procentow¹ 

Wp³yw instrumentów finansowych na wynik finansowy brutto i kapita³ z tytu³u stosowania rachunkowości zabezpieczeñ 

z tytu³u zmian istotnych stóp procentowych: 

Stopa 

procentowa 

Za³o¿one Odchylenia 

Wp³yw 

na wynik finansowy 

Wp³yw na kapita³ 

z tytu³u stosowania 

rachunkowości 

zabezpieczeñ 

Wp³yw 

na kapita³ w³asny 

2008 2007 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 31.12.2008 31.12.2007 

WIBOR +100 +50 (16 723) (12 353) 10 271 356 (6 452) (17 063) 

LIBOR +25 +50 (10 700) (68) – – (10 700) (68) 

EURIBOR +150 +25 (94 999) (37 024) (9 473) (842) (104 472) (37 866) 

PRIBOR +100 +25 10 870 (277) – – 10 870 (277) 

VILIBOR +100 +75 (237) – – – (237) – 

(111 789) (49 722) 798 (486) (110 991) (55 274) 

WIBOR –100 –50 16 723 12 353 (10 589) (356) 6 134 17 063 

LIBOR –25 –50 10 700 68 – – 10 700 68 

EURIBOR –150 –25 94 999 37 024 9 990 849 104 989 37 873 

PRIBOR –100 –25 (10 870) 277 – – (10 870) 277 

VILIBOR –100 –75 237 – – – 237 – 

Razem 111 789 49 722 (599) 493 111 190 55 281 

Wy¿ej określone stopy procentowe obrazuj¹ ich zmianê na dzieñ 31 grudnia 2008 w stosunku do 31 grudnia 2007 roku. 

Powy¿sze odchylenia stóp procentowych skalkulowano na podstawie wahañ stóp procentowych w okresie. 

Grupa nie posiada instrumentów finansowych o sta³ym oprocentowaniu wycenianych w bilansie wed³ug wartości 

godziwej. W wartości godziwej Grupa wycenia instrumenty pochodne. 

Analiza wra¿liwości zosta³a przeprowadzona na bazie stanu instrumentów posiadanych na dzieñ 31 grudnia 2008 roku 

i 31 grudnia 2007 roku, wp³yw zmian stóp procentowych zaprezentowano w ujêciu rocznym. 

Wra¿liwośæ instrumentów finansowych na ryzyko stóp procentowych obliczono jako iloczyn salda pozycji bilansowych 

wra¿liwych na stopy procentowe (z wy³¹czeniem instrumentów pochodnych) oraz adekwatnego odchylenia stopy procentowej. 

W przypadku instrumentów pochodnych zbadano wp³yw odchyleñ stóp procentowych na wartośæ godziw¹ 

przy niezmiennym poziomie kursów walut. 



Ryzyko zmian cen towarów 

Grupa nara¿ona jest na ryzyko zmian cen towarów z tytu³u: 

• wydatków na zakup ropy naftowej do przerobu, które s¹ uzale¿nione od wolumenu przerobu, poziomu zapasów, 

kszta³towania siê ceny ropy na rynkach światowych oraz dyferencja³u; 

• przychodów ze sprzeda¿y produktów rafineryjnych i petrochemicznych, które s¹ uzale¿nione od wolumenu sprzeda¿y, 

kszta³towania siê cen produktów na rynkach światowych. 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku nie wystêpowa³y instrumenty zabezpieczaj¹ce ryzyko zmian 

cen towarów. 



240

Ryzyko cen uprawnieñ do emisji CO 2 

Na podstawie obowi¹zuj¹cych uregulowañ prawnych wynikaj¹cych z przyjêtego przez Uniê Europejsk¹ Protoko³u 

z Kioto do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatycznych, PKN ORLEN decyzj¹ Rady 

Ministrów otrzyma³ przydzia³ uprawnieñ praw do emisji CO 2. 

Na okres 2008–2012 dokonana zosta³a weryfikacja liczby uprawnieñ w spó³kach Grupy wraz z określeniem sposobów 

ich systematycznego bilansowania w zale¿ności od stwierdzonych niedoborów/nadwy¿ek na zasadach transakcji 

wewn¹trzgrupowych, b¹dź w zale¿ności od sytuacji, transakcji na rynku terminowym i spot. 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku Grupa posiada instrumenty finansowe o wartości bilansowej 23 359 tysiêcy z³otych, 

których wycena zale¿y od zmian cen uprawnieñ do emisji CO 2 . Na dzieñ 31 grudnia 2007 roku Grupa nie posiada³a 

instrumentów nara¿onych na ryzyka zmian cen uprawnieñ do emisji CO 2. 

10. Przychody ze sprzeda¿y produktów netto. 

Przychody ze sprzeda¿y produktów netto w kwocie 61 919 541 tysiêcy z³otych za 2008 rok i 45 480 333 tysiêcy z³otych 

za 2007 rok zawieraj¹ sprzeda¿ us³ug netto odpowiednio w kwocie 1 350 275 tysiêcy z³otych za 2008 rok oraz 

1 172 322 tysi¹ce z³otych za 2007 rok. 

11. Koszty wed³ug rodzaju 





Zu¿ycie materia³ów i energii (52 235 467) (36 604 832) 

Wartośæ sprzedanych towarów i materia³ów (17 313 474) (16 867 030) 

Us³ugi obce (3 944 060) (3 571 369) 

Wynagrodzenia i świadczenia na rzecz pracowników (1 945 989) (1 880 771) 

Amortyzacja (2 491 383) (2 431 423) 

Podatki i op³aty (439 153) (348 871) 

Pozosta³e (3 474 950) (1 067 406) 

Razem (81 844 476) (62 771 702) 



Zmiana stanu zapasów i rozliczeñ miêdzyokresowych 106 542 (1 041 221) 

Świadczenia na w³asne potrzeby (64 561) (71 377) 

Koszty operacyjne (81 886 457) (61 659 104) 

Koszty sprzeda¿y (3 325 701) (3 175 974) 

Koszty ogólnego zarz¹du (1 462 477) (1 637 370) 

Pozosta³e koszty operacyjne (3 098 957) (719 839) 

Koszty sprzedanych produktów, towarów i materia³ów (73 999 322) (56 125 921) 

W kosztach us³ug obcych rozpoznano koszty nak³adów badawczych w wysokości 20 394 tysi¹ce z³otych w 2008 roku 

i 17 340 tysiêcy z³otych w 2007 roku. 



241

12. Pozosta³e przychody i koszty operacyjne 

Pozosta³e przychody operacyjne 





Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwa³ych 90 368 40 629 

Rozwi¹zanie rezerw 125 562 118 516 

Odpisy aktualizuj¹ce wartośæ nale¿ności 149 027 127 972 

Odpisy aktualizuj¹ce wartośæ rzeczowych aktywów trwa³ych i wartości 

niematerialnych 136 833 88 861 

Przychody z tytu³u prawa wieczystego u¿ytkowania gruntów 5 629 385 

Uzyskane kary, grzywny i odszkodowania 142 174 6 804 

Ró¿nice inwentaryzacyjne 12 458 7 303 

Z tytu³u odszkodowañ zwi¹zanych z likwidacj¹ szkód 8 026 8 476 

Dotacje 7 004 – 

Pozosta³e 70 849 71 057 

Razem 747 930 470 003 

Pozosta³e koszty operacyjne 





Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwa³ych (49 655) (55 543) 

Zawi¹zanie rezerw (196 745) (115 058) 

Odpisy aktualizuj¹ce wartośæ nale¿ności (137 455) (107 662) 

Odpisy aktualizuj¹ce wartośæ rzeczowych aktywów trwa³ych i wartości 

niematerialnych (2 512 935) (159 093) 

Darowizny (8 567) (9 794) 

Niezawinione niedobory sk³adników maj¹tku obrotowego (21 796) (13 857) 

Odpisane nale¿ności przedawnione, umorzone i nieści¹galne (68 500) (43 574) 

Wycena do wartości godziwej Kaucuk – (120 901) 

Koszty i straty z tytu³u usuwania szkód (20 369) (17 332) 

Wartośæ inwestycji przekazanych nieodp³atnie (7 182) (6 263) 

Koszty i straty z tytu³u zagospodarowania materia³ów i towarów (5 379) (4 660) 

Pozosta³e (70 374) (66 102) 

Razem (3 098 957) (719 839) 





242

13. Przychody i koszty finansowe 






Z tytu³u odsetek 127 630 120 531 

Nadwy¿ka dodatnich ró¿nic kursowych 139 837 903 424 

Dywidendy 6 174 9 629 

Zysk ze zbycia akcji, udzia³ów i innych papierów wartościowych 934 3 179 

Zmniejszenie odpisu aktualizuj¹cego wartośæ nale¿ności 11 507 11 150 

Rozliczenie i wycena instrumentów finansowych 359 083 110 534 

Pozosta³e 57 635 31 601 

Razem 702 800 1 190 048 






Z tytu³u odsetek (541 765) (503 088) 

Nadwy¿ka ujemnych ró¿nic kursowych (1 240 529) (63 106) 

Straty ze zbycia akcji, udzia³ów i innych papierów wartościowych (1 104) (9 416) 

Aktualizacja wartości inwestycji – (333 084) 

Zwiêkszenie odpisu aktualizuj¹cego wartośæ nale¿ności (14 837) (23 042) 

Rozliczenie i wycena instrumentów finansowych (451 927) (65 645) 

Pozosta³e (31 252) (52 865) 

Razem (2 281 414) (1 050 246) 

Zyski/straty netto z tytu³u instrumentów finansowych rozpoznane w przychodach i kosztach finansowych 

wed³ug kategorii 







Aktywa finansowe i zobowi¹zania finansowe wyceniane w wartości godziwej 

przez wynik finansowy (przeznaczone do obrotu) (65 708) 35 730 

Aktywa finansowe dostêpne do sprzeda¿y (ujête w rachunku wyników) 31 317 (337 951) 

Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności 22 467 15 351 

Po¿yczki (udzielone) 18 501 3 935 

Zobowi¹zania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (1 339 858) (20 923) 

Nale¿ności krótkoterminowe 358 957 (83 599) 

Zobowi¹zañ krótkoterminowe (631 892) 492 578 

Środki pieniê¿ne 56 043 9 792 

Czêśæ nieskuteczna odniesiona na wynik finansowy w okresie (25 395) 340 

Pozosta³e (3 046) 24 549 

Razem (1 578 614) 139 802 



243

Koszty finansowe z tytu³u utraty wartości aktywów finansowych w podziale na klasy instrumentów finansowych 





Odpisy aktualizuj¹ce udzia³y i akcje w Spó³kach – (338 059) 

Odpisy aktualizuj¹ce odsetki od nale¿ności (jako instrumenty finansowe) (14 837) (12 651) 

Razem (14 837) (350 710) 

14. Podatek dochodowy 





Podatek dochodowy bie¿¹cy (290 650) (705 610) 

Podatek odroczony 679 427 174 971 

Razem 388 777 (530 639) 

Podatek odroczony na 31 grudnia 2008 roku zawiera wartośæ (150 941) tysiêcy z³otych z tytu³u zmiany stosowanej 

na Litwie stawki podatkowej z 15% do 20%. W danych porównywalnych w tej samej pozycji ujêta jest kwota w wysokości 

90 041 tysiêcy z³otych dotycz¹ca zmiany stawek podatkowych w Czechach. 

Ró¿nica pomiêdzy kwot¹ podatku wykazanego w rachunku zysków i strat a kwot¹ obliczon¹ wed³ug stawki od zysku 

przed opodatkowaniem wynika z nastêpuj¹cych pozycji: 





Podstawa opodatkowania (2 915 403) 3 011 065 

Podatek dochodowy obliczony odpowiednio w 2008 i 2007 roku 

wed³ug obowi¹zuj¹cej stopy (19% w Polsce) 553 927 (572 103) 

Ró¿nice stóp pomiêdzy Polsk¹ a Niemcami (24%) (2 667) (6 895) 

Ró¿nice stóp pomiedzy Polsk¹ a Czechami (20%) 1 139 (3 126) 

Ró¿nice stóp pomiêdzy Polsk¹ a Litw¹ (15%) 368 28 610 

Aktualizacja wartości inwestycji przeznaczonych do sprzeda¿y – (80 711) 

Strata podatkowa (19 386) – 

Rezerwa na ryzyko gospodarcze (23 081) – 

Rezerwa na roszczenia sporne (11 383) – 

Utrata wartości „wartości firmy” – (1 005) 

Wycena do wartości godziwej spó³ki KAUCUK a.s. – (23 442) 

Wycena spó³ek metod¹ praw w³asności 50 638 50 802 

Otrzymane i zap³acone kary, grzywny i odszkodowania (27 646) (1 593) 

Przeszacowanie podatku dochodowego odroczonego 

w zwi¹zku ze zmian¹ stawek podatkowych (150 941) 90 041 

Pozosta³e 17 809 (11 217) 



Podatek dochodowy 388 777 (530 639) 

Efektywna stawka podatku 13% 18% 



244

Grupa PKN ORLEN nie stanowi podatkowej Grupy Kapita³owej. W sk³ad Grupy wchodzi Grupa Kapita³owa Basell Orlen 

Polyolefins Sp. z o.o., która stanowi kapita³ow¹ grupê podatkow¹ sk³adaj¹c¹ siê z Basell Orlen Polyolefins Sp. z o.o. 

i Basell Orlen Polyolefins Sprzeda¿ Sp. z o.o. 

Ze wzglêdu na to, ¿e spó³ki Grupy s¹ odrêbnymi podatnikami, podatek odroczony – aktywa oraz rezerwa na podatek 

odroczony musz¹ byæ obliczone indywidualnie w poszczególnych spó³kach. W rezultacie, w skonsolidowanym bilansie 

podatek odroczony – aktywo wynosi 485 362 tysiêcy z³otych na 31 grudnia 2008 roku i 233 219 tysiêcy z³otych na 

31 grudnia 2007 roku oraz rezerwa na podatek odroczony wynosi 1 134 686 tysiêcy z³otych na 31 grudnia 2008 roku 

i 1 548 835 tysiêcy z³otych na 31 grudnia 2007 roku. 

W 2008 roku nast¹pi³o zwiêkszenie kapita³u w³asnego wskutek odniesienia podatku odroczonego na kapita³ z tytu³u 

stosowania rachunkowości zabezpieczeñ w wysokości 45 984 tysiêcy z³otych, w 2007 roku nast¹pi³o zmniejszenie 

kapita³u w³asnego z tego tytu³u o (17 590) tysi¹ce z³otych. 

Rezerwa netto na podatek odroczony na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku sk³ada siê z nastêpuj¹cych 

pozycji: 

Aktywa z tytu³u podatku odroczonego: 


Rezerwa na rekultywacjê 68 399 75 293 

Ró¿nica pomiêdzy bie¿¹c¹ wartości¹ ksiêgow¹ a podatkow¹ środków trwa³ych 111 002 94 918 

Odpisy aktualizuj¹ce wartośæ nale¿ności 25 780 16 285 

Koszty nagród jubileuszowych, odpraw emerytalnych i niewykorzystanych urlopów 64 423 54 199 

Koszty nagród w programie lojalnościowym 13 726 14 299 

Utrata wartości środków trwa³ych i wartości niematerialnych 514 211 28 644 

Wycena instrumentów finansowych 16 693 – 

Odpisy aktualizuj¹ce finansowy maj¹tek trwa³y 5 208 1 519 

Odpis aktualizuj¹cy wartośæ zapasów 112 648 16 426 

Koszty z tytu³u likwidacji środków trwa³ych i wartości niematerialnych – 7 546 

Pozosta³e rezerwy 43 007 46 870 

Niezrealizowane ujemne ró¿nice kursowe 233 785 (7 577) 

Wycena obligacji 1 833 16 256 

Nale¿ności z tytu³u dotacji 2 660 – 

Pozosta³e koszty wynagrodzeñ 27 902 17 182 

Zarachowane przysz³e koszty 6 656 50 771 

Strata podatkowa 220 708 – 

Pozosta³e 31 555 38 373 

Aktywa z tytu³u podatku odroczonego razem 1 500 196 471 004 



Rezerwa z tytu³u podatku odroczonego: 

Ulga inwestycyjna 82 064 167 367 

Ró¿nica pomiêdzy bie¿¹c¹ wartości¹ ksiêgow¹ a podatkow¹ środków trwa³ych 1 982 632 1 519 709 

Nadwy¿ka aportu nad wartości¹ objêtych akcji 48 197 44 639 

Leasing finansowy traktowany jako opercyjny w prawie podatkowym 30 433 21 412 

Wycena instrumentów finansowych – 29 587 

Pozosta³e 6 194 3 906 

Rezerwa z tytu³u podatku odroczonego – razem 2 149 520 1 786 620 

Podatek odroczony – rezerwa, netto 

(Rezerwa na podatek odroczony – aktywa z tytu³u podatku odroczonego) 649 324 1 315 616 



245

Na 31 grudnia 2008 roku Grupa posiada³a nierozliczone straty podatkowe w wysokości 102 031 tysiêcy z³otych, 

w zwi¹zku z którymi nie ujêto w bilansie sk³adnika aktywów z tytu³u podatku dochodowego. 

15. Leasing 

a) Grupa Kapita³owa jako leasingobiorca 

Leasing operacyjny 

Grupa jako leasingobiorca na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i na dzieñ 31 grudnia 2007 roku nie posiada³a nieodwo- 

³ywalnych umów leasingu operacyjnego. Umowy leasingowe o charakterze operacyjnym (dzier¿awa, najem) dotycz¹ 

g³ównie zbiorników, stacji paliw, środków transportu i sprzêtu komputerowego. Przedmiotowe umowy nie zawieraj¹ 

¿adnych klauzul dotycz¹cych warunkowych zobowi¹zañ z tytu³u op³at leasingowych. W zawartych umowach 

obowi¹zuj¹ ogólne warunki leasingu operacyjnego, nie ma szczególnych ograniczeñ oraz dodatkowych warunków. 

W wiêkszości przypadków istnieje mo¿liwośæ przed³u¿enia umowy. Op³aty leasingowe, wynikaj¹ce g³ównie z umów 

dzier¿awy i najmu, ujête jako koszt okresu wynosi³y 203 531 tysiêcy z³otych w 2008 roku i odpowiednio 238 388 tysiêcy 

z³otych w 2007 roku. 

Leasing finansowy 

Grupa jako leasingobiorca na 31 grudnia 2008 roku posiada umowy leasingowe o charakterze finansowym. Dotycz¹ 

one g³ównie budynków, urz¹dzeñ technicznych i maszyn oraz środków transportu. 

W zawartych umowach leasingowych obowi¹zuj¹ ogólne warunki leasingu finansowego, nie ma szczególnych ograniczeñ 

oraz dodatkowych warunków. Umowy leasingu finansowego nie zawieraj¹ ¿adnych klauzul dotycz¹cych warunkowych 

zobowi¹zañ z tytu³u op³at leasingowych. W wiêkszości przypadku istnieje mo¿liwośæ przed³u¿enia umowy. 

Suma przysz³ych minimalnych op³at leasingowych z tytu³u wy¿ej wymienionych umów leasingu finansowego na dzieñ 

31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku przedstawia³y siê nastêpuj¹co: 


Do jednego roku 64 789 34 971 

Od 1 roku do 5 lat 55 515 59 888 

Powy¿ej 5 lat 21 968 18 225 

Razem minimalne op³aty leasingowe z tytu³u umów leasingu: 142 272 113 084 



Wartośæ bie¿¹ca przysz³ych minimalnych op³at leasingowych z tytu³u wy¿ej wymienionych umów leasingu finansowego 

na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku przedstawia³y siê nastêpuj¹co: 


Do jednego roku 52 636 29 087 

Od 1 roku do 5 lat 50 631 49 406 

Powy¿ej 5 lat 15 418 12 874 

Razem bie¿¹ce minimalne op³aty leasingowe z tytu³u umów leasingu: 118 685 91 367 

Ró¿nica pomiêdzy ³¹czn¹ kwot¹ przysz³ych minimalnych op³at leasingowych a ich wartości¹ bie¿¹c¹ wynika z dyskontowania 

op³at leasingowych stop¹ procentow¹ wynikaj¹c¹ z umowy. 



246

Wartośæ bilansowa netto na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku dla ka¿dej grupy aktywów przedstawia³a 

siê nastêpuj¹co: 


Wartości niematerialne 1 267 4 

Oprogramowanie komputerowe 1 267 4 


Rzeczowe aktywa trwa³e 185 244 182 903 

budynki, lokale i obiekty in¿ynierii l¹dowej i wodnej 16 763 15 551 

urz¹dzenia techniczne i maszyny 55 405 54 932 

środki transportu 83 896 112 218 

inne środki trwa³e 29 180 202 

b) Grupa Kapita³owa jako leasingodawca 

Leasing operacyjny 

Grupa jako leasingodawca na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i na dzieñ 31 grudnia 2007 roku nie posiada³a nieodwo³ywalnych 

umów leasingu operacyjnego. Grupa posiada³a umowy o charakterze operacyjnym dotycz¹ce dzier¿awy, najmu 

maszyn, urz¹dzeñ i budynków oraz gruntów nale¿¹cych do Grupy. Wiêkszośæ umów zawarta jest na czas nieokreślony. 

Leasing finansowy 

Grupa jako leasingodawca na 31 grudnia 2008 roku posiada umowy leasingu o charakterze finansowym dotycz¹ce 

dzier¿awy dystrybutorów. Umowy te zawarte by³y na czas określony. 

Inwestycje leasingowe brutto nale¿ne na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku przedstawia³y siê nastêpuj¹co: 


Do jednego roku 17 29 

Od 1 roku do 5 lat – 17 

Inwestycje leasingowe brutto z tytu³u umów leasingu 17 46 



Wartośæ bie¿¹ca minimalnych op³at leasingowych nale¿nych z tytu³u wy¿ej wymienionych umów leasingu finansowego 

na dzieñ 31 grudnia 2008 roku i 31 grudnia 2007 roku przedstawia³y siê nastêpuj¹co: 


Do jednego roku 17 26 

Od 1 roku do 5 lat – 16 

Razem bie¿¹ce minimalne op³aty leasingowe z tytu³u umów leasingu 17 42 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku Grupa nie posiada³a niezrealizowanych przychodów finansowych. Na dzieñ 31 grudnia 

2007 roku niezrealizowane przychody finansowe wynosi³y 4 tysi¹ce z³otych. 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku spó³ki Grupy Kapita³owej nie posiada³y warunkowych op³at leasingowych ujêtych 

w rachunku zysków i strat oraz rezerw na nieści¹galne nale¿ności z tytu³u minimalnych op³at leasingowych. Z tytu³u 

leasingu finansowego nie wystêpowa³y równie¿ niegwarantowane wartości koñcowe przypadaj¹ce Grupie. 



247

Ujawnienia wynikaj¹ce z MSSF 7 dotycz¹ce leasingu finansowego ujête s¹ w nocie 9 i prezentowane s¹ ³¹cznie z innymi 

instrumentami finansowymi. 

16. Poniesione i planowane nak³ady inwestycyjne oraz przysz³e zobowi¹zania z tytu³u 

podpisanych kontraktów inwestycyjnych 

Wartośæ nak³adów inwestycyjnych w 2008 roku wynosi 3 962 928 tysiêcy z³otych, w tym nak³ady na inwestycje zwi¹zane 

z ochron¹ środowiska 515 062 tysiêcy z³otych. Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku wartośæ przysz³ych zobowi¹zañ 

z tytu³u podpisanych do tego dnia kontraktów wynosi 1 969 908 tysiêcy z³otych. 

17. Transakcje ze stronami powi¹zanymi 

a) Informacje o istotnych transakcjach zawartych przez Spó³ki Grupy z podmiotami powi¹zanymi 

na innych warunkach ni¿ rynkowe 

W okresie 12 miesiêcy 2008 roku w Grupie Kapita³owej nie wyst¹pi³y istotne transakcje zawarte z podmiotami powi¹zanymi 

na innych warunkach ni¿ rynkowe. 

b) Transakcje z cz³onkami Zarz¹du i Rady Nadzorczej Spó³ek Grupy, ich ma³¿onkami, rodzeñstwem, 

wstêpnymi, zstêpnymi lub innymi bliskimi im osobami 

W 2008 roku osoby nadzoruj¹ce Jednostkê Dominuj¹c¹ oraz osoby nadzoruj¹ce spó³ki Grupy Kapita³owej z³o¿y³y 

oświadczenia o zawartych transakcjach ze stronami powi¹zanymi w rozszerzonym zakresie zgodnie z MSR 24 „Informacje 

ujawniane na temat podmiotów powi¹zanych”. 

Sprzeda¿ Zakup Nale¿ności Zobowi¹zania 

Osoby prawne 410 911 602 876 14 890 32 266 

Osoby fizyczne – – – – 

c) Transakcje z podmiotami powi¹zanymi poprzez osoby zarz¹dzaj¹ce Spó³ki oraz osoby zarz¹dzaj¹ce 

spó³ek Grupy Kapita³owej 



W 2008 roku cz³onkowie Zarz¹du Jednostki Dominuj¹cej oraz spó³ek Grupy Kapita³owej z³o¿yli oświadczenia o zawartych 

transakcjach ze stronami powi¹zanymi w rozszerzonym zakresie zgodnie z MSR 24 „Informacje ujawniane 

na temat podmiotów powi¹zanych”. 


Osoby prawne – – – – 

Osoby fizyczne 50 25 – – 



248

d) Transakcje cz³onków kluczowego personelu kierowniczego Spó³ki oraz cz³onków kluczowego personelu 

kierowniczego spó³ek Grupy Kapita³owej z podmiotami powi¹zanymi 

W 2008 roku cz³onkowie kluczowego personelu kierowniczego Jednostki Dominuj¹cej oraz spó³ek Grupy Kapita³owej 

z³o¿yli oświadczenia o zawartych transakcjach ze stronami powi¹zanymi w rozszerzonym zakresie zgodnie z MSR 24 

„Informacje ujawniane na temat podmiotów powi¹zanych”. 


Osoby prawne – – – – 

Osoby fizyczne 42 3 – – 

e) Transakcje Jednostki Dominuj¹cej ze stronami powi¹zanymi w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 

2008 roku oraz stan rozrachunków na dzieñ 31 grudnia 2008 roku 

Grupa Kapita³owa PKN ORLEN 

Jednostki 

zale¿ne 

objête 

konsolidacj¹ 1) 

Jednostki 

stowarzyszone 

objête 


Jednostki 

wspó³kontrolowane 

objête 


Jednostki 

zale¿ne 

nie objête 


Jednostki 

stowarzyszone 

nie objête 


Razem 

jednostki 

powi¹zane 

Sprzeda¿ 27 545 498 17 812 2 294 044 4 506 – 29 861 860 

Zakupy 3 223 907 124 357 21 008 85 560 – 3 454 832 


z tytu³u odsetek 5 027 6 23 108 – 5 164 


z tytu³u odsetek 10 612 – – – – 10 612 

Nale¿ności 


(netto) 1 228 182 2 094 512 010 478 – 1 742 764 

Zobowi¹zania 

krótkoterminowe 305 394 14 421 3 001 18 429 – 341 245 

Nale¿ności 

d³ugoterminowe 14 721 – – – – 14 721 

Zobowi¹zania 

d³ugoterminowe 25 431 – – – – 25 431 

1) 

2) 

3) 

Jednostka Dominuj¹ca poprzez wykorzystanie prawa g³osów (powy¿ej 50% g³osów) powo³uje osoby do organów nadzorczych tych jednostek, 

a w niektórych przypadkach równie¿ cz³onków zarz¹dów. 

Jednostka Dominuj¹ca posiada znacz¹cy wp³yw poprzez przedstawicieli w organach nadzorczych. 

Jednostka Dominuj¹ca sprawuje wspó³kontrolê na podstawie umowy. 



Odpisy aktualizuj¹ce nale¿ności krótkoterminowe na dzieñ 31 grudnia 2008 roku dla jednostek zale¿nych objêtych 

konsolidacj¹ wynosz¹ 20 936 tysiêcy z³otych oraz dla jednostek zale¿nych nie objêtych konsolidacj¹ 195 tysiêcy z³otych. 

Powy¿sze transakcje z podmiotami powi¹zanymi obejmuj¹ sprzeda¿ i zakupy produktów rafineryjnych i petrochemicznych, 

ropy naftowej oraz zakupy us³ug remontowych, transportowych i innych. Zobowi¹zania warunkowe i ryzyka 



249

18. Zobowi¹zania warunkowe i ryzyka 

Zobowi¹zania warunkowe Grupy PKN ORLEN w okresie 12 miesiêcy zakoñczonym 31 grudnia 2008 roku 


Zwiêkszenia / 

Zmniejszenia 31 grudnia 2008 

Tocz¹ce siê postêpowania w sprawie nieruchomości 

o nieuregulowanym stanie prawnym 34 903 (34 597) 306 

Postêpowanie antymonopolowe UOKiK 18 500 – 18 500 

Sprawy sporne dochodzone na drodze s¹dowej 53 338 (35 942) 17 396 

Razem zobowi¹zania warunkowe 106 741 (70 539) 36 202 

a) Ryzyko zwi¹zane z utrat¹ ulg 

Ulga inwestycyjna 

Zgodnie z obowi¹zuj¹cymi w ubieg³ych latach przepisami prawa podatkowego Jednostka Dominuj¹ca dokona³a obni¿enia 

dochodu podlegaj¹cego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych o po³owê kwoty odliczonych 

w 2003 roku ulg inwestycyjnych (tzw. premia inwestycyjna) w wysokości 6 923 tysi¹ce z³otych. 

Mimo, i¿ pobrane premie inwestycyjne maj¹ charakter warunkowy Jednostka Dominuj¹ca nie widzi ryzyka zakwestionowania 

przez organy podatkowe zasadności dokonanych odliczeñ, jak równie¿ ryzyka utraty prawa do premii 

z powodu niedotrzymania warunków obliguj¹cych do zwrotu tych odliczeñ. 

Na Litwie w zakresie ulgi inwestycyjnej ma zastosowanie prawo podatkowe oraz indywidualne umowy miêdzy spó³k¹ 

a rz¹dem Litwy. Zgodnie z tym prawem, czêśæ zysku przeznaczona na inwestycje jest opodatkowana stawk¹ 0%. Pañstwowa 

Inspekcja Podatkowa jest upowa¿niona do ści¹gania podatku do bud¿etu dotycz¹cego kwoty wykorzystanej 

ulgi podatkowej, która by³a niepoprawnie wyliczona i nie w pe³ni zap³acona w ci¹gu 5 ostatnich lat. 

Spó³ki z Grupy Mo¿ejki na dzieñ sporz¹dzenia niniejszego sprawozdania finansowego skorzysta³y z ulgi inwestycyjnej 

w kwocie 26 087 tysiêcy z³otych. 

Inne ulgi podatkowe 

W latach 2001–2005 Grupa Mo¿ejki skorzysta³a z innych ulg podatkowych. Na dzieñ sporz¹dzenia niniejszego sprawozdania 

finansowego kwota wykorzystanych przez Grupê Mo¿ejki ulg wynosi 109 399 tysiêcy z³otych. Okres przedawnienia 

potencjalnego zwrotu tych ulg jeszcze nie min¹³, jednak w ocenie Grupy ryzyko konieczności ich zwrotu jest niskie. 



b) Postêpowania podatkowe w Rafinerii Trzebinia SA 

Na dzieñ bilansowy 31 grudnia 2008 roku w Rafinerii Trzebinia SA tocz¹ siê nastêpuj¹ce postêpowania i kontrole 

podatkowe: 

• Postêpowanie podatkowe w sprawie określenia wysokości zobowi¹zania podatkowego w podatku akcyzowym 

za okres maj–wrzesieñ 2004 roku. 

W wyniku przeprowadzonego przez Urz¹d Celny postêpowania, ustalono zobowi¹zanie podatkowe z tytu³u podatku 

akcyzowego za okres maj–wrzesieñ 2004 roku w kwocie 100 milionów z³otych. Zarz¹d Spó³ki z³o¿y³ odwo³anie od 

przedmiotowych decyzji. W grudniu 2005 roku Dyrektor Izby Celnej w Krakowie (Dyrektor IC) utrzyma³ w mocy decyzje 

organu pierwszej instancji. W lutym 2006 roku, na wniosek Rafinerii Trzebinia, Dyrektor IC wstrzyma³ wykonanie 

zaskar¿onych decyzji do czasu rozpoznania skarg przez Wojewódzki S¹d Administracyjny w Krakowie (WSA). 



250

Wyrokiem z dnia 12 listopada 2008 roku WSA przychyli³ siê do skargi wniesionej przez Rafineriê Trzebinia, uchylaj¹c 

decyzje Dyrektora IC. W dniu 16 stycznia 2009 roku Dyrektor Izby Celnej w Krakowie wniós³ skargê kasacyjn¹ do Naczelnego 

S¹du Administracyjnego w Warszawie. 

• Postêpowanie kontrolne w zakresie prawid³owości obliczania i wp³acania podatku akcyzowego oraz podatku 

od towarów i us³ug za lata 2002, 2003 oraz okres styczeñ–kwiecieñ 2004 roku 

W styczniu 2005 roku Dyrektor Urzêdu Kontroli Skarbowej w Krakowie („UKS”) wszcz¹³ wobec Rafinerii Trzebinia 

postêpowanie kontrolne w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawid³owości obliczania 

i wp³acania podatku akcyzowego oraz podatku od towarów i us³ug za rok 2002 i 2003. W maju 2006 roku wszczête 

zosta³o równie¿ postêpowanie kontrolne, dotycz¹ce okresu styczeñ–kwiecieñ 2004 roku. 

W dniu 5 grudnia 2007 roku Dyrektor Urzêdu Kontroli Skarbowej w Krakowie wyda³ wynik kontroli skarbowej w zakresie 

podatku akcyzowego za 2002 rok uznaj¹c rozliczenia dokonane przez Rafineriê Trzebinia za prawid³owe. 

W lipcu 2008 roku do Rafinerii Trzebinia wp³yn¹³ protokó³ sporz¹dzony przez UKS, dotycz¹cy badania ksi¹g rachunkowych 

Spó³ki za rok podatkowy 2003 określaj¹cy potencjalne dodatkowe zobowi¹zanie akcyzowe w wysokości 

73 408 tysiêcy z³otych oraz protokó³ z badania ksi¹g rachunkowych za okres od stycznia do kwietnia 2004 roku, 

określaj¹cy potencjalne dodatkowe zobowi¹zanie akcyzowe w wysokości 126 150 tysiêcy z³otych. Spó³ka z³o¿y³a 

do ww. protoko³ów zastrze¿enia i dodatkowe wyjaśnienia. 

W dniu 27 listopada 2008 wydany zosta³ wynik kontroli skarbowej w zakresie rzetelności deklarowania podstaw 

opodatkowania oraz prawid³owości obliczania i wp³acania podatku akcyzowego i podatku od towarów i us³ug za 

2003 rok, a w dniu 5 grudnia 2008 roku za okres styczeñ–kwiecieñ 2004 roku. 

Organ kontroli w wydanych wynikach uzna³, ¿e ksiêgi podatkowe s¹ wadliwe w czêści w jakiej ujêto w deklaracji za 

sierpieñ 2003 roku odliczenie podatku akcyzowego w kwocie 1 585 tysiêcy z³otych 

Rafineria Trzebinia SA odwo³a³a siê od tej decyzji i kwotê spornego zobowi¹zania uregulowa³a wraz z odsetkami. 

W dniu 30 stycznia 2009 roku Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie uchyli³ zaskar¿on¹ przez Rafineriê Trzebinia SA 

decyzjê przekazuj¹c sprawê do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. 

W dniu 9 marca 2009 roku Rafineria Trzebinia SA wnios³a skargê do Wojewódzkiego S¹du Administracyjnego w Krakowie 

na wy¿ej wymienion¹ decyzjê Dyrektora Izby Skarbowej w zakresie wadliwego sformu³owania jej uzasadnienia 

prawnego. 

• Postêpowanie podatkowe w sprawie określenia kwoty podatku od towarów i us³ug za okres styczeñ– 

–sierpieñ 2005 roku 



W październiku 2006 roku Naczelnik Ma³opolskiego Urzêdu Skarbowego (dalej: MUS) wszcz¹³ postêpowanie podatkowe 

w sprawie określenia kwoty podatku od towarów i us³ug za okres styczeñ, luty, kwiecieñ–sierpieñ 2005 roku. W lutym 

2007 roku Naczelnik MUS w Krakowie wszcz¹³ równie¿ postêpowanie podatkowe, dotycz¹ce miesi¹ca marca 2005 roku. 

W dniu 12 stycznia 2009 roku Naczelnik Ma³opolskiego Urzêdu Skarbowego w Krakowie wyda³ decyzjê o umorzeniu 

postêpowania podatkowego z tytu³u podatku od towarów i us³ug za w/w okres. 

Kwoty podane w niniejszej nocie obejmuj¹ zobowi¹zania podatkowe podstawowe. Ostateczny rezultat wynikaj¹cy 

z powy¿szych postêpowañ kontrolnych, jak równie¿ potencjalny wp³yw rozszerzenia postêpowañ na inne okresy 

na dzieñ sporz¹dzenia sprawozdania finansowego nie jest znany. 

Zarz¹d na podstawie posiadanych opinii uznanych doradców podatkowych uwa¿a, i¿ wy¿ej wymienione tocz¹ce siê 

postêpowania z du¿ym prawdopodobieñstwem zakoñcz¹ siê wynikiem pozytywnym dla Rafinerii Trzebinia SA W zwi¹zku 

z powy¿szym, w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za 2008 rok nie utworzono rezerw na 

pokrycie ewentualnych zobowi¹zañ. 



251

Wartośæ skonsolidowanych aktywów netto Rafinerii Trzebinia na dzieñ 31 grudnia 2008 roku wynosi 431 659 tysiêcy 

z³otych. Udzia³ PKN ORLEN w ogólnej liczbie g³osów na walnym zgromadzeniu Rafinerii Trzebinia wynosi 77,15%. 

c) Postêpowanie Urzêdu Regulacji Energetyki („URE”) w Rafinerii Trzebinia SA 

W marcu 2006 roku Prezes Urzêdu Regulacji Energetyki wszcz¹³ z urzêdu postêpowanie w sprawie wymierzenia kary 

pieniê¿nej w zwi¹zku z naruszeniem warunków koncesji na wytwarzanie paliw ciek³ych. Istota postêpowania dotyczy 

mo¿liwości bezpośredniego stosowania przepisów dyrektyw unijnych, w sytuacji kiedy, z jednej strony po 1 maja 

2004 roku Polska sta³a siê cz³onkiem Unii Europejskiej, a z drugiej brak by³o rozporz¹dzeñ Ministra Gospodarki w sprawie 

norm jakościowych dla biopaliw. 

We wrześniu 2006 roku Prezes URE na³o¿y³ karê pieniê¿n¹ na Rafineriê Trzebinia w wysokości 1 miliona z³otych. 

Decyzja Prezesa URE zosta³a uchylona w kwietniu 2007 roku wyrokiem S¹du Ochrony Konkurencji i Konsumentów 

w Warszawie. W listopadzie 2007 roku S¹d Apelacyjny w Warszawie oddali³ apelacjê Prezesa URE i zas¹dzi³ zwrot 

kosztów postêpowania na rzecz Rafinerii Trzebinia. Wyrok jest prawomocny. 

W marcu 2008 roku Przedstawiciel Prezesa URE wniós³ skargê kasacyjn¹, która 4 września 2008 roku zosta³a przyjêta 

przez S¹d Najwy¿szy do rozpoznania. Wyrokiem z dnia 5 listopada 2008 roku S¹d Najwy¿szy uchyli³ wyrok S¹du 

Apelacyjnego w Warszawie oraz przekaza³ sprawê od ponownego rozpoznania do powy¿szego S¹du. W ocenie S¹du 

Najwy¿szego konieczne jest przeprowadzenie postêpowania dowodowego w zakresie norm jakościowych w³aściwych 

dla produkowanego w spornym okresie biopaliwa. Równocześnie S¹d Najwy¿szy stwierdzi³, i¿ posiadana przez Rafineriê 

Trzebinia SA koncesja upowa¿nia³a do produkcji oraz wprowadzania do obrotu biopaliwa. W dniu 25 marca 2009 roku 

S¹d Apelacyjny wykonuj¹c decyzjê Sadu Najwy¿szego dotycz¹c¹ konieczności przeprowadzenia postêpowania dowodowego 

uchyli³ wyrok S¹du Okrêgowego SOKiK i przekaza³ mu sprawê do ponownego rozpatrzenia. 

d) Op³ata przesy³owa w rozliczeniach z ENERGA-Operator SA (nastêpc¹ prawnym Zak³adu Energetycznego 

P³ock SA) 

Na dzieñ sporz¹dzenia niniejszego sprawozdania finansowego PKN ORLEN uczestniczy w dwóch postêpowaniach s¹dowych 

dotycz¹cych rozliczenia op³aty systemowej z ENERGA Operator SA Kwestiê bêd¹c¹ przedmiotem postêpowañ 

s¹dowych, reguluje Rozporz¹dzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 grudnia 2000 roku w sprawie szczegó³owych zasad 

kszta³towania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeñ w obrocie energi¹ elektryczn¹. Powy¿sze rozporz¹dzenie zgodnie 

z § 36 zmieni³o sposób rozliczania op³aty systemowej stanowi¹cej sk³adnik op³aty przesy³owej wprowadzaj¹c zgodnie 

z § 37 mo¿liwośæ innego sposobu ustalenia tej op³aty. 



• Postêpowanie s¹dowe, w którym PKN ORLEN jest stron¹ pozwan¹ 

Przedmiotem postêpowania s¹dowego jest rozliczenie spornej op³aty systemowej, za okres od dnia 5 lipca 2001 roku 

do dnia 30 czerwca 2002 roku. Obowi¹zek rozliczenia op³aty przesy³owej wynika z umowy pomiêdzy ENERGA- 

-OPERATOR a PKN ORLEN w sprawie sprzeda¿y energii elektrycznej, która zawarta zosta³a bez rozstrzygniêcia kwestii 

rozliczeñ spornych, dotycz¹cych op³aty systemowej. Strony uzna³y, i¿ ma ona charakter cywilnoprawny w zwi¹zku 

z czym kwestia spornej op³aty powinna zostaæ rozstrzygniêta przez w³aściwy s¹d powszechny. 

W roku 2003 ENERGA-OPERATOR SA zawezwa³ PKN ORLEN do próby ugodowej w trybie pojednawczym, a nastêpnie 

pozwa³ PKN ORLEN. W 2004 roku S¹d wyda³ nakaz zap³aty nale¿ności z tytu³u tak zwanej op³aty systemowej przez PKN 

ORLEN na rzecz ENERGA-OPERATOR w wysokości 46 232 tysi¹ce z³otych. W sprzeciwie od nakazu zap³aty PKN ORLEN 

wniós³ o oddalenie powództwa w ca³ości. 

W dniu 25 czerwca 2008 roku S¹d Okrêgowy wyda³ w przedmiotowej sprawie wyrok i oddali³ powództwo ENERGA- 

-Operator SA w ca³ości oraz zas¹dzi³ na rzecz PKN ORLEN kwotê 31 tysiêcy z³otych tytu³em zwrotu kosztów postêpowania. 

We wrześniu 2008 roku ENERGA-Operator SA z³o¿y³a apelacjê od powy¿szego wyroku. PKN ORLEN z³o¿y³ 



252

odpowiedź na apelacjê. W kwietniu 2009 roku S¹d Apelacyjny zobowi¹za³ pozwanego do z³o¿enia dodatkowych 

dokumentów. Termin nastêpnej rozprawy nie zosta³ wyznaczony. 

Niniejsze sprawozdanie finansowe zawiera rezerwê utworzon¹ na pokrycie ewentualnych negatywnych skutków 

zwi¹zanych z tym postêpowaniem. 

• Postêpowanie s¹dowe, w którym PKN ORLEN jest interwenientem ubocznym 

W 2004 roku S¹d Okrêgowy w Warszawie wezwa³ PKN ORLEN jako przypozwanego w sprawie PSE-Operator SA 

(nastêpcy prawnego PGE Polska Grupa Energetyczna SA, dzia³aj¹cej uprzednio pod nazw¹ Polskie Sieci Elektroenergetyczne) 

przeciwko ENERGA-OPERATOR SA 

W marcu 2008 roku S¹d Okrêgowy w Warszawie wyda³ wyrok zas¹dzaj¹cy od ENERGA-Operator SA na rzecz PSE 

kwotê 62 514 tysiêcy z³otych wraz z ustawowymi odsetkami oraz kwotê 143 tysiêcy z³otych tytu³em zwrotu kosztów 

postêpowania. Spó³ka ENERGA-Operator SA z³o¿y³a apelacjê od powy¿szego wyroku. Na podstawie opinii prawnej 

niezale¿nego eksperta PKN ORLEN nie wniós³ apelacji. S¹d Apelacyjny wyrokiem z 19 marca 2009 roku oddali³ apelacjê 

Energa-Operator SA od wyroku S¹du pierwszej instancji zas¹dzaj¹cego wymienion¹ kwotê. Wyrok w tej sprawie jest 

ju¿ prawomocny, mo¿e byæ jednak zaskar¿ony skarg¹ kasacyjn¹ przez Energa-Operator SA do S¹du Najwy¿szego. 

Orzeczenie w tej sprawie nie bêdzie skutkowaæ powstaniem zobowi¹zañ bezpośrednio dla PKN ORLEN, który jest 

jedynie interwenientem ubocznym. 

e) Postêpowania antymonopolowe 

Na dzieñ sporz¹dzenia sprawozdania finansowego Grupa jest uczestnikiem postêpowañ antymonopolowych: 

• Postêpowanie w zwi¹zku z podejrzeniem zawarcia przez PKN ORLEN i Grupê Lotos SA porozumienia ograniczaj¹cego 

konkurencjê na krajowym rynku sprzeda¿y benzyny uniwersalnej U95, wszczête w marcu 2005 roku. W grudniu 

2007 roku Prezes UOKiK na³o¿y³ na PKN ORLEN oraz Grupê LOTOS kary pieniê¿ne za udzia³ w ww. porozumieniu. 

Kara na³o¿ona na PKN ORLEN wynios³a 4 500 tysiêcy z³otych. PKN ORLEN z³o¿y³ odwo³anie od powy¿szej decyzji 

do S¹du Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Termin rozprawy s¹dowej nie zosta³ wyznaczony. 

• Postêpowanie w zwi¹zku z podejrzeniem stosowania przez PKN ORLEN w latach 2000–2004, praktyki ograniczaj¹cej 

konkurencjê na krajowym rynku glikolu, poprzez ustalenie ceny p³ynu do ch³odnic „Petrygo” w sposób nieadekwatny 

do wzrostu cen glikolu, wszczête w marcu 2005 roku. W grudniu 2006 roku Prezes UOKiK na³o¿y³ na PKN ORLEN 

karê pieniê¿n¹ w wysokości 14 000 tysiêcy z³otych. PKN ORLEN wniós³ odwo³anie od powy¿szej decyzji. Wed³ug 

niezale¿nych opinii prawnych obci¹¿enie Spó³ki obowi¹zkiem zap³aty kary pieniê¿nej jest ma³o prawdopodobne, 

jednak w zwi¹zku z aktualnym statusem sprawy w sprawozdaniu finansowym rozpoznane zosta³o zobowi¹zanie 

warunkowe. Trwa postêpowanie przed S¹dem Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie. 

• Postêpowanie w zwi¹zku z podejrzeniem stosowania przez PKN ORLEN, Stacjê Paliw Kogut Sp.j. oraz Spó³kê 

MAGPOL B. Ku³akowski i Wspólnicy Sp. j. praktyki ograniczaj¹cej konkurencjê na krajowym rynku p³ynnych paliw 

silnikowych, wszczête w lipcu 2008 roku. PKN ORLEN przekaza³ odpowiedź na zarzuty postawione przez Prezesa 

UOKiK oraz przedstawi³ wniosek o wydanie decyzji zobowi¹zaniowej w trybie art. 12 ustawy o ochronie konkurencji 

i konsumentów. W razie uwzglêdnienia wniosku Prezes UOKiK nie bêdzie móg³ na³o¿yæ na strony postêpowania 

kary pieniê¿nej. 



f) Ryzyko zwi¹zane ze zbyciem aktywów i wierzytelności w zwi¹zku z nabyciem akcji Unipetrol a.s. 

W latach 2003–2004 ówczesny Zarz¹d PKN ORLEN zawar³ umowy z Agrofert Holding a.s. i ConocoPhillips Central and 

Eastern Europe Holdings B.V. dotycz¹ce zbycia czêści aktywów i wierzytelności spó³ek Grupy UNIPETROL. 

W 2005 roku ówczesny Zarz¹d, po przeanalizowaniu wszystkich mo¿liwych konsekwencji powy¿szych umów oraz opinii 

renomowanych niezale¿nych ekspertów, przyj¹³ i przedstawi³ Radzie Nadzorczej strategiê postêpowania w zakresie 

tych umów maj¹c na celu najlepszy interes Spó³ki i jej akcjonariuszy. 



253

Agrofert Holding a.s. wyrazi³ zgodê na ujawnienie przez PKN ORLEN jedynie czêści umów. Cześæ umów objêta zgod¹ 

zosta³a ujawniona przez sam Agrofert Holding a.s. na konferencji prasowej w dniu 13 września 2005 roku. 

Na dzieñ sporz¹dzenia sprawozdania finansowego przed S¹dem Arbitra¿owym przy Czeskiej Izbie Gospodarczej 

i Czeskiej Izbie Rolnej w Pradze, tocz¹ siê nastêpuj¹ce postêpowania wszczête przez spó³kê Agrofert Holding a.s. 

przeciwko PKN ORLEN: 

• Postêpowanie arbitra¿owe zainicjowane w styczniu 2006 roku, w którym Spó³ka Agrofert Holding a.s. domaga siê 

od PKN ORLEN zap³aty kary umownej w wysokości 77 266 500 EUR wraz z odsetkami. 

• Postêpowanie arbitra¿owe zainicjowane w maju 2006 roku, w którym Spó³ka Agrofert Holding a.s., podobnie jak 

w przypadku pierwszego postêpowania, domaga siê zap³aty kary umownej w wysokości 77 266 500 EUR wraz 

z odsetkami. 

• Postêpowanie arbitra¿owe zainicjowane w lipcu 2006 roku, pozwem z³o¿onym przez Agrofert Holding a.s. o zap³atê 

kary umownej w wysokości 409 102 494 CZK (ok. 14 mln EUR) wraz z odsetkami. 

• Postêpowanie arbitra¿owe zainicjowane w grudniu 2006 roku pozwem z³o¿onym przez Agrofert Holding a.s. o zap³atê 

odszkodowania z tytu³u szkód bêd¹cych miêdzy innymi wynikiem czynów nieuczciwej konkurencji oraz bezprawnego 

naruszenia dobrego imienia firmy Agrofert Holding a.s. Wartośæ przedmiotu sporu wynosi 17 352 550 000 CZK 

(ok. 700 mln EUR) wraz z odsetkami. 

W dniu 2 września 2008 roku zawarta zosta³a ugoda pomiêdzy PKN ORLEN a ConocoPhilips Central and Eastern 

Europe Holdings B.V. Postêpowanie arbitra¿owe w Londynie zosta³o zakoñczone. 

Niniejsze sprawozdanie finansowe zawiera rezerwê utworzon¹ na pokrycie ewentualnych negatywnych skutków 

zwi¹zanych z rozstrzygniêciami ww. postêpowañ arbitra¿owych. 

g) Roszczenia i spory s¹dowe – Tankpol Sp. z o.o. 

Postêpowanie s¹dowe zosta³o wszczête przez Spó³kê Tankpol Sp. z o.o. (obecnie Tankpol R. Mosio i Wspólnicy sp.j.) 

przeciwko PKN ORLEN. Roszczenie dotyczy zwrotu 253 z 470 udzia³ów w Spó³ce ORLEN PetroTank Sp. z o.o., które 

Tankpol przeniós³ na rzecz PKN ORLEN tytu³em przew³aszczenia na zabezpieczenie, zgodnie z umow¹ zawart¹ w dniu 

20 grudnia 2002 roku. S¹d Apelacyjny w Warszawie orzek³, ¿e PKN ORLEN ma obowi¹zek przeniesienia na Spó³kê 

Tankpol R. Mosio i Wspólnicy sp.j. 26 udzia³ów Spó³ki ORLEN PetroTank Sp. z o.o. W wyniku skargi kasacyjnej z³o- 

¿onej przez Spó³kê Tankpol R. Mosio i Wspólnicy sp.j. sprawa zosta³a przekazana do ponownego rozpoznania przez 

S¹d Okrêgowy w Warszawie. Wartośæ kapita³ów w³asnych przypadaj¹ca na jeden udzia³ wynosi 53 tysi¹ce z³otych. 

h) Roszczenia zwi¹zane z kar¹ na³o¿on¹ przez Komisjê Europejsk¹ na Unipetrol a.s. 



W listopadzie 2006 roku w zwi¹zku z domniemanym porozumieniem w obszarze produkcji ESBR (emulsji polimeryzowanego 

kauczuku styrenowo-butadienowego) Komisja Europ ejska na³o¿y³a grzywnê na spó³ki Shell, Dow, Eni, 

Unipetrol i Kaucuk. Unipetrol a.s. wspólnie z ówczesn¹ spó³k¹ zale¿n¹ Kaucuk a.s. zosta³y obci¹¿one kar¹ w wysokości 

17,5 mln EUR. Unipetrol a.s. i Kaucuk a.s. wp³aci³y grzywnê do Komisji Europejskiej. Jednocześnie obydwie spó³ki 

z³o¿y³y apelacjê do S¹du Pierwszej Instancji w Luxemburgu. Postêpowanie s¹dowe jest obecnie w toku. 

W zwi¹zku z powy¿sz¹ decyzj¹ Komisji Europejskiej do Unipetrol a.s. wp³ynê³o roszczenie z tytu³u strat, które producenci 

opon wnieśli przeciwko wszystkim cz³onkom porozumienia ESBR do S¹du Najwy¿szego Anglii i Walii. Powodowie 

domagaj¹ siê odszkodowania wraz z odsetkami w ramach rekompensaty strat, które ponieśli w wyniku rzekomego 

porozumienia. Kwota odszkodowania nie zosta³a jeszcze oszacowana. Unipetrol a.s. zakwestionowa³ jurysdykcjê brytyjskich 

s¹dów odnośnie rozpatrywanych spraw roszczeniowych. Odwo³anie Unipetrol a.s. jest obecnie rozpatrywane. 

Jednocześnie w³oska grupa Eni, jeden z podmiotów, na które Komisja Europejska na³o¿y³a grzywnê, skierowa³a sprawê 

do s¹du w Mediolanie, w której stara siê dowieśæ ¿e porozumienie ESBR nie istnia³o w zwi¹zku z czym producenci 

opon nie ponieśli strat. Dzia³anie spó³ki Eni zosta³o przedstawione spó³ce Unipetrol a.s., która podjê³a decyzjê, ¿e 

bêdzie stron¹ w postêpowaniu. 



254

19. Wynagrodzenie, ³¹cznie z wynagrodzeniem z zysku wyp³acone i nale¿ne lub potencjalnie 

nale¿ne Zarz¹dowi, Radzie Nadzorczej oraz cz³onkom kluczowego personelu 

kierowniczego zgodnie z MSR 24 

Świadczenia dla Zarz¹du, Rady Nadzorczej i kluczowego personelu kierowniczego obejmuj¹ krótkoterminowe świadczenia 

pracownicze, świadczenia po okresie zatrudnienia, pozosta³e świadczenia d³ugoterminowe oraz świadczenia 

z tytu³u rozwi¹zania stosunku pracy wyp³acone, nale¿ne lub potencjalnie nale¿ne w okresie. 

a) Wynagrodzenia Cz³onków Zarz¹du, Rady Nadzorczej i kluczowego personelu kierowniczego Spó³ki 

za 2008 rok 

2008 rok 

Wynagrodzenia Cz³onków Zarz¹du Spó³ki 22 777 

z tego: wynagrodzenia wyp³acone i nale¿ne Cz³onkom Zarz¹du pe³ni¹cym funkcjê w 2008 roku 21 661 

wynagrodzenia wyp³acone Cz³onkom Zarz¹du pe³ni¹cym funkcjê w latach poprzednich 1 116 

Wynagrodzenia Cz³onków Rady Nadzorczej Spó³ki 1 094 

Wynagrodzenia kluczowego personelu kierowniczego Spó³ki 41 697 

Wynagrodzenia kluczowego personelu kierowniczego spó³ek zale¿nych Grupy Kapita³owej 114 193 

Wynagrodzenia wyp³acone w 2008 roku oraz nale¿ne i potencjalnie nale¿ne Cz³onkom Zarz¹du Spó³ki pe³ni¹cym 

funkcjê w 2008 roku oraz w latach poprzednich 

Pe³ni¹cy funkcjê w 2008 roku 

wynagrodzenia i inne świadczenia, 

a tak¿e wyp³acone i nale¿ne premie odprawy i zakaz konkurencji Razem 

Cezary Filipowicz 1 016 420 1 436 

Dariusz Formela 730 420 1 150 

Wojciech Heydel 2 843 2 880 5 723 

S³awomir Jêdrzejczyk 1 288 – 1 288 

Wojciech Kotlarek 863 – 863 

Piotr Kownacki 1 842 1 440 3 282 

Dariusz Krawiec 1 437 – 1 437 

Waldemar Maj 964 1 080 2 044 



Krystian Pater 1 775 – 1 775 

Marek Serafin 1 151 – 1 151 

Krzysztof Szwedowski 1 092 420 1 512 

Ogó³em 15 001 6 660 21 661 

Pe³ni¹cy funkcjê w latach poprzednich 

Igor Chalupec 37 140 177 

Jan Maciejewicz 127 – 127 

Cezary Smorszczewski 155 220 375 

Pawe³ Szymañski 347 90 437 

Ogó³em 666 450 1 116 



255

Wynagrodzenia i inne świadczenia wyp³acone i nale¿ne zawieraj¹ wyp³acone wynagrodzenia, inne świadczenia takie 

jak polisy ubezpieczeniowe, świadczenia z tytu³u opieki medycznej oraz wyp³acone w 2008 roku premie za 2007 rok, 

a tak¿e szacunkowo obliczon¹ potencjalnie nale¿n¹ premiê za 2008 rok, która bêdzie wyp³acona w 2009 roku. 

Odprawy i świadczenia z tytu³u zakazu konkurencji dotycz¹ce by³ych Cz³onków Zarz¹du, zosta³y ujête w kosztach 

i wyp³acone w 2008 roku za wyj¹tkiem nale¿nych świadczeñ z tytu³u zakazu konkurencji Wojciecha Heydla w kwocie 

960 tysiêcy z³otych oraz Piotra Kownackiego w kwocie 600 tysiêcy z³otych, które zostan¹ ujête w kosztach i wyp³acone 

w 2009 roku. 

Zasady premiowania kluczowego personelu kierowniczego (w tym Cz³onków Zarz¹du) 

W 2005 roku wprowadzony zosta³ system motywacyjny dla kluczowego personelu kierowniczego PKN ORLEN i Grupy 

Kapita³owej, system motywowania przez cele, czyli Management by Objectives (MBO). System motywacyjny dotyczy 

Zarz¹du i kluczowych stanowisk kierowniczych. Osoby objête systemem MBO wynagradzane s¹ za realizacjê zadañ 

indywidualnych, wyznaczonych im na pocz¹tku okresu rozliczanego oraz celu solidarnościowego. Rada Nadzorcza 

wyznacza zadania dla poszczególnych Cz³onków Zarz¹du. Postawione cele maj¹ charakter jakościowy lub ilościowy 

(daj¹cy siê sparametryzowaæ) i rozliczane s¹ po zakoñczeniu roku, na który zosta³y wyznaczone, na zasadach przyjêtych 

w Regulaminie Systemu Motywowania. 

Na wysokośæ przyznanej premii wp³ywa równie¿ cel solidarnościowy. W przypadku, gdy za³o¿ony poziom wyznaczonego 

celu solidarnościowego zostanie zrealizowany, ka¿demu zostaje wyp³acona premia w pe³nej wyliczonej wysokości. 

Natomiast gdy cel solidarnościowy nie zostanie wykonany wszyscy pracownicy otrzymuj¹ po³owê wypracowanej premii. 

Wprowadzony system sk³ania pracowników do wspó³pracy, w celu osi¹gniêcia najlepszych wyników na poziomie 

Koncernu. 

Wynagrodzenia zwi¹zane z zakazem konkurencji i rozwi¹zaniem umowy wskutek odwo³ania z zajmowanego 

stanowiska 

Umowy zawarte pomiêdzy emitentem a osobami zarz¹dzaj¹cymi stanowi¹, i¿ osoby te zobligowane s¹ przez okres 6 

lub 12 miesiêcy, licz¹c od dnia rozwi¹zania lub wygaśniêcia umowy, do powstrzymania siê od dzia³alności konkurencyjnej. 

W okresie tym Cz³onkowie Zarz¹du uprawnieni s¹ do otrzymywania wynagrodzenia w wysokości sześcio- lub 

dwunastokrotności miesiêcznego wynagrodzenia zasadniczego, p³atnego w równych ratach miesiêcznych. 

Ponadto umowy te przewiduj¹ wyp³atê wynagrodzenia w przypadku rozwi¹zania umowy wskutek odwo³ania z zajmowanego 

stanowiska. Wynagrodzenie w takim przypadku wynosi sześcio- lub dwunastokrotnośæ miesiêcznego 

wynagrodzenia zasadniczego. 



Wynagrodzenia Zarz¹du i Rady Nadzorczej Spó³ki z tytu³u zasiadania w Radach Nadzorczych lub Zarz¹dach 

spó³ek zale¿nych, wspó³kontrolowanych i stowarzyszonych za 2008 rok 

Cz³onkowie Zarz¹du PKN ORLEN zasiadaj¹cy w roku 2008 w Radach Nadzorczych spó³ek zale¿nych, wspó³kontrolowanych 

i stowarzyszonych Grupy PKN ORLEN nie pobierali z tego tytu³u wynagrodzenia, z wy³¹czeniem UNIPETROL, 

gdzie wynagrodzenia z tytu³u pe³nienia funkcji przekazywane by³y na rzecz Fundacji ORLEN Dar Serca. Cz³onkowie 

Zarz¹du PKN ORLEN zasiadali w 2008 roku w Zarz¹dzie Spó³ki Mo¿ejki. 



256

Wynagrodzenia Cz³onków Rady Nadzorczej Spó³ki 

2008 rok 

Grzegorz Borowiec 110 

Robert Czapla 13 

Marek Drac-Tatoñ 13 

Raimondo Eggink 56 

Marek Karabu³a 110 

Krzysztof Ko³ach 110 

Zbigniew Macioszek 13 

Maciej Mataczyñski 142 

Grzegorz Michniewicz 70 

Agata Miko³ajczyk 13 

Krzysztof Rajczewski 13 

Jaros³aw Roc³awski 67 

Angelina Sarota 68 

Ryszard Stefañski 43 

Ma³gorzata Ślepowroñska 16 

Piotr Wielowieyski 110 

Janusz Zieliñski 123 

Ogó³em 1 090 

Wynagrodzenia Cz³onków Rady Nadzorczej Spó³ki w spó³kach zale¿nych 


Wynagrodzenia Cz³onków Rady Nadzorczej Spó³ki razem 1 094 

Przewodnicz¹ca Rady Nadzorczej PKN ORLEN, pe³ni¹ca funkcjê do 7 lutego 2008 roku zasiada³a równocześnie w Radzie 

Nadzorczej spó³ki zale¿nej Petrolot Sp. z o.o. jako przedstawiciel drugiego udzia³owca PLL LOT SA i za okres od 

1 stycznia do 7 lutego 2008 roku pobra³a z tego tytu³u wynagrodzenie w wysokości 4 tysi¹ce z³otych. Poza tym pozostali 

Cz³onkowie Rady Nadzorczej PKN ORLEN nie zasiadali w 2008 roku w Zarz¹dach i Radach Nadzorczych spó³ek 

zale¿nych, wspó³kontrolowanych i stowarzyszonych Grupy PKN ORLEN. 

b) Wynagrodzenia Cz³onków Zarz¹du, Rady Nadzorczej i kluczowego personelu kierowniczego Spó³ki 

za 2007 rok 



2007 rok 

Wynagrodzenia Cz³onków Zarz¹du Spó³ki 27 207 

z tego: wynagrodzenia wyp³acone i nale¿ne Cz³onkom Zarz¹du pe³ni¹cym funkcjê w 2007 roku 24 985 

wynagrodzenia wyp³acone i potencjalnie nale¿ne Cz³onkom Zarz¹du pe³ni¹cym funkcjê w latach 

poprzednich 2 222 

Wynagrodzenia Cz³onków Rady Nadzorczej Spó³ki 1 031 

Wynagrodzenia kluczowego personelu kierowniczego Spó³ki 41 136 

Wynagrodzenia kluczowego personelu kierowniczego spó³ek zale¿nych Grupy Kapita³owej 116 073 



257

Wynagrodzenia wyp³acone w 2007 roku oraz nale¿ne i potencjalnie nale¿ne Cz³onkom Zarz¹du Spó³ki pe³ni¹cym 

funkcjê w 2007 roku oraz w latach poprzednich 

Pe³ni¹cy funkcjê w 2007 roku 

wynagrodzenia i inne świadczenia, 

a tak¿e wyp³acone i nale¿ne premie odprawy i zakaz konkurencji Razem 

Igor Chalupec 1 426 3 360 4 786 

Cezary Filipowicz 1 701 – 1 701 

Dariusz Formela 527 – 527 

Wojciech Heydel 3 427 – 3 427 

Piotr Kownacki 2 236 – 2 236 

Jan Maciejewicz 1 045 1 620 2 665 

Waldemar Maj 590 – 590 

Krystian Pater 1 030 – 1 030 

Cezary Smorszczewski 1 080 2 640 3 720 

Krzysztof Szwedowski 1 698 – 1 698 

Pawe³ Szymañski 1 525 1 080 2 605 

Ogó³em 16 285 8 700 24 985 

Pe³ni¹cy funkcjê w latach poprzednich 

Zbigniew Wróbel – 1 956 1 956 

Janusz Wiśniewski 266 – 266 

Ogó³em 266 1 956 2 222 

Wynagrodzenia i inne świadczenia wyp³acone i nale¿ne za 2007 rok zawieraj¹ wyp³acone wynagrodzenia, inne 

świadczenia takie jak polisy ubezpieczeniowe, świadczenia z tytu³u opieki medycznej oraz wyp³acone w 2007 roku 

premie za 2006 rok, a tak¿e szacunkowo obliczon¹ potencjalnie nale¿n¹ premiê za 2007 rok, która zosta³a wyp³acona 

w 2008 roku. 

Odprawy i świadczenia z tytu³u zakazu konkurencji dotycz¹ce by³ych Cz³onków Zarz¹du, zosta³y ujête w kosztach 

i wyp³acone w 2007 roku za wyj¹tkiem nale¿nych świadczeñ z tytu³u zakazu konkurencji Igora Chalupca w kwocie 

140 tysiêcy z³otych, Cezarego Smorszczewskiego w kwocie 220 tysiêcy z³otych oraz Paw³a Szymañskiego w kwocie 

90 tysiêcy z³otych, które zosta³y ujête w kosztach i wyp³acone w 2008 roku. 



Wynagrodzenia Zarz¹du i Rady Nadzorczej Spó³ki z tytu³u zasiadania w Radach Nadzorczych lub Zarz¹dach 

spó³ek zale¿nych, wspó³kontrolowanych i stowarzyszonych za 2007 rok 

Cz³onkowie Zarz¹du PKN ORLEN zasiadaj¹cy w roku 2007 w Radach Nadzorczych spó³ek zale¿nych, wspó³kontrolowanych 

i stowarzyszonych Grupy PKN ORLEN nie pobierali z tego tytu³u wynagrodzenia, z wy³¹czeniem UNIPETROL, 

gdzie wynagrodzenia z tytu³u pe³nienia funkcji przekazywane by³y na rzecz Fundacji ORLEN Dar Serca. Cz³onkowie 

Zarz¹du PKN ORLEN zasiadali w 2007 roku w Zarz¹dzie Spó³ki Mo¿ejki, co wynika z innej ni¿ w polskim prawie 

roli zarz¹du w ³adzie korporacyjnym spó³ki litewskiej. Rola Zarz¹du Spó³ki Mo¿ejki podobna jest do rady nadzorczej 

w polskim ustawodawstwie. 



258

Wynagrodzenia Cz³onków Rady Nadzorczej Spó³ki 

2007 rok 

Konstanty Brochwicz-Donimirski 47 

Robert Czapla 112 

Marek Drac-Tatoñ 112 

Raimondo Eggink 112 

Zbigniew Macioszek 124 

Agata Miko³ajczyk 65 

Wojciech Pawlak 47 

Krzysztof Rajczewski 112 

Wies³aw Roz³ucki 47 

Ryszard Sowiñski 47 


Jerzy Woźnicki 55 

Janusz Zieliñski 54 

Ogó³em 1 017 

Wynagrodzenia Cz³onków Rady Nadzorczej Spó³ki w spó³kach zale¿nych 


Wynagrodzenia Cz³onków Rady Nadzorczej Spó³ki razem 1 031 

Przewodnicz¹ca Rady Nadzorczej PKN ORLEN, pe³ni¹ca funkcjê od 31 maja 2007 roku zasiada³a równocześnie w Radzie 

Nadzorczej spó³ki zale¿nej Petrolot Sp. z o.o. od 31 sierpnia 2007 roku jako przedstawiciel drugiego udzia³owca PLL 

LOT SA i pobra³a z tego tytu³u wynagrodzenie w wysokości 14 tysiêcy z³otych. Poza tym pozostali Cz³onkowie Rady 

Nadzorczej PKN ORLEN nie zasiadali w 2007 roku w Zarz¹dach i Radach Nadzorczych spó³ek zale¿nych, wspó³kontrolowanych 

i stowarzyszonych Grupy PKN ORLEN. 





259

20. Wynagrodzenie, wynikaj¹ce z umowy z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdañ 

finansowych, nale¿ne lub wyp³acone z tytu³u badania i przegl¹du sprawozdania 

finansowego. 

W okresie objêtym niniejszym sprawozdaniem finansowym w Jednostce Dominuj¹cej Audytorem jest KPMG Audyt 

Sp. z o.o. Zgodnie z podpisan¹ umow¹ zawart¹ w dniu 30 maja 2005 roku na okres 2005–2009 wykonuje on przegl¹dy 

śródroczne i badanie jednostkowych i skonsolidowanych sprawozdañ finansowych pocz¹wszy od II kwarta³u 2005 roku. 

rok zakoñczony 




Wynagrodzenia z tytu³u badania KPMG Audyt Sp. z o.o.* 

w odniesieniu 

do Jednostki Dominuj¹cej, z tego: 1 904 1 414 

– wynagrodzenia z tytu³u badania rocznego sprawozdania finansowego 849 707 

– inne us³ugi poświadczaj¹ce, w tym przegl¹d sprawozdania finansowego 1 055 707 

Wynagrodzenia za us³ugi pokrewne KPMG Audyt Sp. z o.o.** 

w odniesieniu 

do Jednostki Dominuj¹cej, w tym: 1 130 1 118 

– us³ugi doradztwa podatkowego – 94 

Wynagrodzenia spó³ek KPMG z tytu³u badania w odniesieniu do 

jednostek zale¿nych, z tego: 8 071 7 800 

– wynagrodzenia z tytu³u badania rocznego sprawozdania finansowego 3 816 5 450 

– inne us³ugi poświadczaj¹ce, w tym przegl¹d sprawozdania finansowego 4 255 2 350 

Wynagrodzenia spó³ek KPMG za us³ugi pokrewne w odniesieniu do 

jednostek zale¿nych, w tym: 656 789 

– us³ugi doradztwa podatkowego 152 – 

11 761 11 121 

* Wynagrodzenia z tytu³u badania obejmuj¹ kwoty brutto wyp³acone podmiotowi uprawnionemu do badania za profesjonalne us³ugi zwi¹zane 

z badaniem jednostkowego i skonsolidowanego sprawozdania finansowego Jednostki Dominuj¹cej oraz przegl¹dami śródrocznych kwartalnych 

i pó³rocznych jednostkowych i skonsolidowanych sprawozdañ finansowych. 

** Wynagrodzenia za us³ugi pokrewne obejmuj¹ pozosta³e kwoty brutto wyp³acone podmiotowi uprawnionemu do badania. Obejmuj¹ one us³ugi 

zwi¹zane z badaniem lub przegl¹dem jednostkowych lub skonsolidowanych sprawozdañ finansowych, ale nieuwzglêdnione w pozycji „Wynagrodzenia 

z tytu³u badania”. 

W 2005 roku w Jednostce Dominuj¹cej uregulowana zosta³a procedura udzielania dodatkowych zleceñ bieg³emu rewidentowi 

i podmiotom powi¹zanym z bieg³ym rewidentem. Komitet Audytowy Rady Nadzorczej podejmuje decyzjê 

o udzieleniu zlecenia Audytorowi na dodatkowe us³ugi. 



21. Struktura zatrudnienia 

Przeciêtne zatrudnienie w osobach w podziale na grupy: 





Pracownicy fizyczni 12 578 12 871 

Pracownicy umys³owi 10 742 10 352 

Razem 23 321 23 223 

Stan zatrudnienia wynosi³ na 31 grudnia 2008 roku 22 955 osób a na 31 grudnia 2007 roku 22 927 osób. 

Struktura zatrudnienia w spó³kach konsolidowanych metod¹ proporcjonaln¹ zosta³a zaprezentowana w 100%. 



260

22. Dodatkowe informacje 

Polkomtel SA 

Na dzieñ 31 grudnia 2008 roku PKN ORLEN SA posiada³ 24,39% akcji w Polkomtel SA (Polkomtel). Pozostali akcjonariusze 

posiadali odpowiednio: KGHM Polska Miedź 24,39%, Polska Grupa Energetyczna 21,85%, Wêglokoks 4,98%, 

Vodafone Americas Inc. (Vodafone) 24,39% (w tym 4,78% przez spó³kê zale¿n¹ Vodafone International Holdings B.V.). 

Polscy akcjonariusze obecnie dysponuj¹ ³¹cznie ponad 75% ogólnej liczby akcji Polkomtel. 

W marcu 2006 roku zosta³a zawarta umowa pomiêdzy polskimi akcjonariuszami Polkomtel oraz TDC Mobile International 

A/S (TDC) dotycz¹ca sprzeda¿y pakietu akcji Polkomtel bêd¹cych w posiadaniu TDC. Umowa z TDC zosta³a 

zawarta pod warunkiem zawieszaj¹cym uchylenia b¹dź wygaśniêcia zabezpieczenia s¹dowego zakazuj¹cego TDC 

sprzeda¿y akcji. Postanowienie o zabezpieczeniu zosta³o ustanowione przez S¹d Okrêgowy w Warszawie na wniosek 

Vodafone . Na podstawie umowy z TDC PKN ORLEN móg³ nabyæ 980 486 akcji Polkomtel stanowi¹cych oko³o 4,78% 

kapita³u zak³adowego spó³ki za cenê nie wy¿sz¹ ni¿ 214,04 EUR za akcjê. Wykonanie umowy zosta³o zablokowane 

przez Vodafone, która zaskar¿y³a ofertê TDC do Miêdzynarodowego S¹du Arbitra¿owego przy Federalnej Izbie Handlowej 

w Wiedniu, twierdz¹c, ¿e zosta³a ona z³o¿ona niezgodnie z procedur¹ przewidzian¹ w umowie akcjonariuszy, 

w tym w szczególności w zakresie ustalenia ceny. W marcu 2008 roku trybuna³ arbitra¿owy wyda³ wyrok czêściowy, 

a w listopadzie 2008 roku wyrok koñcowy, na mocy których oddali³ roszczenia Vodafone, potwierdzaj¹c m.in., wa¿- 

nośæ umowy z TDC. 

W dniu 21 listopada 2008 roku S¹d Okrêgowy w Warszawie, wyda³ postanowienie o uchyleniu postanowienia tego¿ 

s¹du z dnia 24 lutego 2006 roku zakazuj¹cego zbywania nale¿¹cych do TDC akcji Polkomtel. Niniejsze postanowienie 

uprawomocni³o siê dnia 3 grudnia 2008 roku. Tym samym spe³ni³ siê warunek zawieszaj¹cy umowy z TDC. 

Rozliczenie transakcji zakupu akcji Polkomtel od TDC zosta³o przeprowadzone w dniu 18 grudnia 2008 roku. PKN 

ORLEN naby³ 980 486 akcji za cenê 180,50 EUR za 1 akcjê, tj. za ³¹czn¹ kwotê 176 977 723 EUR. Umowa z TDC 

przewidywa³a, ¿e kwota 214,04 EUR za 1 akcjê zostanie pomniejszona o ró¿nicê pomiêdzy sum¹ wartości brutto 

wszystkich wyp³acanych dywidend na rzecz akcjonariuszy w okresie od podpisania umowy z TDC do daty rozliczenia 

transakcji a odsetkami naliczonymi od kwoty 214,04 EUR. Na podstawie tego rozliczenia w skonsolidowanym sprawozdaniu 

finansowym rozpoznano w pozycji akcje i udzia³y w jednostkach wycenianych metod¹ praw w³asności, wartośæ 

firmy w wysokości 537 920 tysiêcy z³otych. 

W marcu 2006 roku zawarto równie¿ umowê pomiêdzy KGHM Polska Miedź SA, PKN ORLEN SA, Polskie Sieci Elektroenergetyczne 

SA (obecnie PGE Polska Grupa Energetyczna SA) oraz WÊGLOKOKS SA, na podstawie której strony 

umowy zobowi¹za³y siê do podjêcia dzia³añ w zakresie opracowania trybu sprzeda¿y posiadanych przez siebie akcji 

Polkomtel SA Celem PKN ORLEN SA jest zbycie ca³ego posiadanego przez siebie pakietu akcji Polkomtel SA. 



O wy¿ej wymienionych umowach PKN ORLEN S.A informowa³ w raportach bie¿¹cych: nr 17/2006 z 10 marca 2006 roku, 

nr 102/2008 z 21 listopada 2008 roku oraz nr 114/2008 z 18 grudnia 2008 roku. 

Roszczenia PKN ORLEN SA wobec Yukos International UK B.V. 

W dniu 3 grudnia 2008 roku Zarz¹d PKN ORLEN SA dostarczy³ spó³ce Yukos International UK B.V. zawiadomienie 

o roszczeniach PKN ORLEN SA wobec Yukos International z tytu³u niezgodności ze stanem faktycznym oświadczeñ 

Yukos International dotycz¹cych sytuacji spó³ki Mo¿ejki Nafta na dzieñ 14 grudnia 2006 roku. 

Roszczenia PKN ORLEN SA wynikaj¹ z przeprowadzonych przez niego, po zamkniêciu transakcji, badañ sytuacji spó³ki 

Mo¿ejki Nafta w kontekście z³o¿onych przez Yukos International oświadczeñ. Yukos International, zgodnie z Umow¹ 

rachunku Zastrze¿onego, mo¿e w ci¹gu 30 dni zakwestionowaæ roszczenia zg³oszone przez PKN ORLEN SA. 



261

23. Wydarzenia po dacie bilansowej 

Po dacie bilansowej wyst¹pi³y nastêpuj¹ce istotne wydarzenia mog¹ce mieæ wp³yw na przysz³e wyniki finansowe: 

W dniu 26 marca 2009 roku Zarz¹d Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN SA podpisa³ z Rz¹dem Republiki Litewskiej 

list określaj¹cy warunki wykonania Umowy opcji sprzeda¿y akcji Mo¿ejek na podstawie umowy z dnia 9 czerwca 

2006 roku. 

Zgodnie z postanowieniami Listu, PKN ORLEN SA niezw³ocznie dokona przelewu 20% ceny za akcje AB Mažeikių 

Nafta, czyli 56 890 075 USD na rachunek zastrze¿ony. Pozosta³a czêśæ kwoty nale¿nej za akcje AB Mažeikių Nafta 

zostanie zap³acona do 30 kwietnia 2009 roku i zostanie powiêkszona o odsetki przewidziane w Umowie opcji sprzeda¿y 

w wysokości USD 6M LIBOR liczone od 20 marca 2009 roku. W rezultacie do 30 kwietnia 2009 roku nast¹pi 

zamkniêcie transakcji i przeniesienie w³asności akcji AB Mažeikių Nafta na rzecz PKN ORLEN SA, co spowoduje wygaśniêcie 

Umowy sprzeda¿y tych akcji. 

Wy¿ej wymieniona opcja zakupu akcji zosta³a zaprezentowana w Pozosta³ych zobowi¹zaniach finansowych, nota 

numer 7.21. 

24. Pozosta³e 

Niniejsze skonsolidowane sprawozdania finansowe zosta³y autoryzowane przez Zarz¹d Jednostki Dominuj¹cej w Warszawie 

w dniu 27 kwietnia 2009 roku. 





262

DA ne aDRESowe 

Polski Koncern Naftowy ORLEN Spółka Akcyjna 

ul. Chemików 7, 09–411 Płock 

Centrala: 

tel.: 024 / 365 00 00, fax: 024 / 365 40 40 

www.orlen.pl 

Biuro w Warszawie 

Warsaw Trade Tower, ul. Chłodna 51, 00–867 Warszawa 

Centrala: 

tel.: 022 / 695 35 50, fax: 022 / 622 33 51 

Biuro Prasowe 

tel.: 024 / 365 41 50, 365 59 29 

fax: 024 / 365 50 15 

tel.: 022 / 695 34 59 

fax: 022 / 695 35 60 

e-mail: media@orlen.pl 

ORLEN Deutschland AG 

Ramskamp 71-75 

25337 Elmshorn 

tel.: +49 4121 47 50 – 0 

fax: +49 4121 47 50 – 4 3000 

e-mail: info@orlen-deutschland.de 

www.orlen-deutschland.de 

Biuro Relacji Inwestorskich 

tel.: 024 / 365 33 90 

fax: 024 / 365 56 88 

e-mail: ir@orlen.pl 

Unipetrol a.s. 

AB Mažeikių Nafta 

Klimentská 10 

Juodeikiai 

110 05 Praha 1 

89467 Mažeikių, Lietuva 

tel.: +42 225 001 444 

tel.: +8 443 9 21 21 

fax: +42 225 001 447 

fax: +8 443 9 25 25 

e-mail: info@unipetrol.cz e-mail: post@nafta.lt 

www.unipetrol.cz 

www.nafta.lt 

dANE adREsOWE 


263

k aLEnda r i um na j wa żniejsz yc h w yda r zeń 20 0 8 roku 

Styczeń 

• AB Mažeikių Nafta zakończyła odbudowę i uruchomiła kolumnę destylacji próżniowej. 

• Rafineria Trzebinia SA została nagrodzona w IX Edycji Narodowego Konkursu Ekologicznego 

„Przyjaźni Środowiska” za linię produktów BIO (Bioester i ON BIO 20). 

Luty 

• PKN ORLEN zwyciężył w europejskim finale konkursu „Best of European Business” 

w kategorii „Fuzje i przejęcia”. 

• PKN ORLEN otrzymał I nagrodę na I Międzynarodowych Targach Przemysłu Chemicznego 

EXPOCHEM 2008 w kategorii „Produkt Chemiczny” za Bioester. 

Marzec 

• Unipetrol RPA wyprodukował czteromilionową tonę polietylenu Liten. 

Kwiecień 

• PKN ORLEN po raz trzeci otrzymał tytuł „Superbrand Polska” w kategorii marek 

kon sumenckich. 

• ORLEN został uznany przez czytelników miesięcznika „Reader’s Digest” Marką Godną 

Za ufania. 

• Karty flotowe PKN ORLEN po raz trzeci otrzymały tytuł Produktu Flotowego Roku 

w ogólnopolskim plebiscycie Fleet Awards. 

Maj 

• Bioester produkowany przez PKN ORLEN otrzymał tytuł „Produkt Roku” na XV Mię 

dzynarodowych Targach Stacja Paliw 2008 w kategorii „Biopaliwa”. 

• Koncern został wyróżniony przez studenckie Biura Karier tytułem Najlepszy Pracodaw ca 

2007/2008 w III edycji Ogólnopolskiego Rankingu „Kariera z Pracodawcą”. 

Czerwiec 

• Marka ORLEN została uhonorowana tytułem Marki Wysokiej Reputacji w kategorii 

„Biz nes” Niezależnego Rankingu Reputacji Marek „Premium Brand”. 

• Business Centre Club przyznał Ósmy Diament dla PKN ORLEN do Statuetki Lidera Pol skiego 

Biznesu. 

• ANWIL SA otrzymał Siódmy Diament do Złotej Statuetki Lidera Polskiego Biznesu przyznany 

przez Business Centre Club. 

k alendARium NA JWA żniEJsZYCh W YdARZEń 2008 ROKu 


264

Lipiec 

• PKN ORLEN rozpoczął budowę Wytwórni Kwasu Tereftalowego (PTA) w ramach pro jektu 

rozbudowy części petrochemicznej. 

• Zespół ORLEN Team otrzymał prestiżowy tytuł „Equipe Revelacao” podczas Rajdu 

dos Sertōes. Statuetka przyznawana jest najbardziej wyróżniającej się ekipie rajdowej. 

Sierpień 

• PKN ORLEN i Ford Polska podpisały List Intencyjny dotyczący współpracy w zakresie 

promocji i wprowadzania nowego biopaliwa na bazie bioetanolu na polski rynek. 

• Najmłodszy motocyklista ORLEN Team – Jakub Przygoński – zdobył pierwsze miejsce 

podczas Mistrzostw Polski w Cross Country i Enduro. 

Wrzesień 

• PKN ORLEN znalazł się w czołówce rankingu opracowywanego przez Instytutu Partnerstwa 

Biznesu i Organizacji Pozarządowych Indeksu BI – NGO. 

Październik 

• PKN ORLEN został liderem „Listy 2000” przygotowywanej przez dziennik „Rzeczpospo lita”. 

• Koncern znalazł się w pierwszej setce rankingu Plattsa „Top 250 Global Energy Com pany”. 

• Raport PKN ORLEN z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu zwyciężył w internetowym 

konkursie „Raporty Społeczne 2008”. 

• Raport Roczny PKN ORLEN za 2007 rok znalazł się wśród zwycięzców konkursu „The Best 

Annual Report 2007” organizowanego przez Instytut Rachunkowości i Podatków (IRiP) 

we współpracy z „Dziennikiem Polska Europa Świat”. 

Listopad 

• Paliwo VERVA 98 zostało uhonorowane Medalem Europejskim przyznawanym przez 

Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Business Centre Club oraz Europejski Komitet 

Ekonomiczno – Społeczny. 

• PKN ORLEN znalazł się w gronie polskich Liderów Filantropii, zajmując trzecie miejsce 

według wielkości przekazanych środków w rankingu przeprowadzonym przez Forum 

Darczyńców we współpracy z Giełdą Papierów Wartościowych oraz polską edycją 

mie sięcznika Forbes. 

• Motocykliści ORLEN Team zdobyli tytuły Mistrzów Świata (Jacek Czachor i Marek 



265

Dą browski) oraz Wicemistrza Świata (Jakub Przygoński) w motocyklowych rajdach 

te re nowych FIM. Krzysztof Hołowczyc i Jean-Marc Fortin zostali Wicemistrzami 

Pu charu Świata FIA. 

• ANWIL SA otrzymał tytuł „Perły Polskiej Gospodarki” nadany przez Instytut Nauk 

Eko nomicznych Polskiej Akademii Nauk. 

• ORLEN OIL Sp. z o.o. uhonorowany został tytułem „Wybitnego Eksportera roku 2008” 

i Pucharem Stowarzyszenia Eksporterów Polskich. 

• Rafineria Trzebinia SA nagrodzona została „Medalem Europejskim” w kategorii „Wy rób” 

w XVII Edycji Medalu Europejskiego dla Wyrobów za glicerynę farmaceutyczną. Organizatorem 

konkursu jest Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Urząd Komitetu 

In tegracji Europejskiej i Business Centre Club. 

Grudzień 

• ORLEN został najcenniejszą polską marką w Rankingu Najcenniejszych Polskich Marek 

MARQA 2008 zorganizowanym przez dziennik „Rzeczpospolita”. 

• ORLEN Gaz Sp. z o.o. otrzymał certyfikat XI edycji Programu „Przedsiębiorstwo 

Fair Play” nadany przez Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywat nym 

oraz Kra jową Radę Gospodarczą. 



266

Pobierz - PKN Orlen

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?