Vježbenica Osijek, 2007/08.

Vježbenica iz bloka Mehanika modula Osnove poljoprivrednog strojarstva________________________ 32
Veličine i jedinice u mehanici
Veličina
Jedinica
Naziv Znak Definicija Naziv jedinice SI Znak Decimalne i ostale jedinice
duljina l, s, h, b, metar m km = 10 3 m
dm = 10 -1 m
cm = 10 -2 m
mm = 10 -3 m
kut, ravninski kut α, β,γ, φ, ϕ = s r
radijan rad ≡ 1
ploština, površina A, S četvorni metar m 2 dm 2 = 10 -2 m 2
cm 2 = 10 -4 m 2
mm 2 = 10 -6 m 2
a = 10 2 m 2
ha = 10 4 m 2
jutro (ral) ≈ 5 755 m 2 (1)
obujam, volumen V kubni metar m 3 L = dm 3 = 10 -3 m 3
dL = 10 -1 dm 3 = 10 -4 m 3
cL = 10 -2 dm 3 = 10 -5 m 3
vrijeme t, T sekunda s min = 60 s
h = 60 min = 3 600 s
brzina v, u, w, c v = ds dt metar u sekundi m/s km/h = m/s ≈ 0,278 m/s
kutna brzina ω ω = dϕ dt radijan u sekundi rad/s = s -1
brzina vrtnje n minuta na minus prvu min -1
ubrzanje a, g a = dv dt
metar u sekundi na kvadrat
m/s 2
T
kutno ubrzanje ε
radijan u sekundi na kvadrat
ε = dω dt
rad/s 2 = s -2
1
3,6
m/min = m/s ≈ 0,017 m/s
masa m kilogram kg g = 10 -3 kg
dag = 10 -2 kg
t = 10 3 kg
gustoća ρ ρ = m V
kilogram po kubnom metru
kg/m 3 kg/L = kg/dm 3 = 10 -3 kg/m 3
količina gibanja mv kilogrammetar u sekundi kg·m/s
moment tromosti (dinam.) I I 2
= ∑ i r i
kilogrammetar na kvadrat kg·m 2
sila, težina F, G, Q F = m a , G = m g njutn (newton) N= kgm/s 2 kN = 10 3 N
MN = 10 6 N
moment sile, moment
sprega
M M = F ⋅ h njutnmetar N·m N·cm = 10 -2 N·m
N·mm = 10 -3 N·m
kN·cm = 10 N·m
impuls sile F·t njutnsekunda N·s
tlak, naprezanje p, σ, τ
ΔF
p = lim
ΔA→0
ΔA
F F
σ = , τ =
A A s
paskal (pascal) Pa = N/m 2 kPa = 10 3 Pa
MPa = 10 6 Pa = N/mm 2
1
60
GPa = 10 9 Pa = kN/mm 2
bar = 10 5 Pa
mbar = hPa = 10 2 Pa
mmHg ≈ 133,3 Pa
moment tromosti (geom.) J metar na četvrtu m 4 cm 4 = 10 -8 m 4
moment otpora presjeka W metar na treću m 3 cm 3 = 10 -6 m 3
protok (volumenski) Q Q = A·v kubni metar u sekundi m 3 /s L/s = 10 -3 m 3 /s
m 3 /min ≈ 0,017 m 3 /s
m 3 /h ≈ 278·10 -6 m 3 /s
protok (maseni) Q m kilogram u sekundi kg/s g/s = 10 -3 kg/s
t/h ≈ 0,278 kg/s
rad, energija W, E W = F·s
E P = mgh
snaga
P
2
E k =
1
mv
2
ΔW
P = lim
Δt→o Δt
džul (joule) J = N·m kJ = 10 3 J
MJ = 10 6 J
kW·h = 3,6·10 6 J
vat (watt) W = J/s kW = 10 3 W
MW = 10 6 W
KS ≈ 736 W
Napomena: (1) Jedinice se koriste zbog tradicije. (2) Samo za mjerenje tlaka tjelesnih tekućina (krv!)
(1)
(2)