26.07.2014 Views

Puntland:-Ma U Baahan Nahay Sirdoon? - Somali Talk

Puntland:-Ma U Baahan Nahay Sirdoon? - Somali Talk

Puntland:-Ma U Baahan Nahay Sirdoon? - Somali Talk

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ILAYS WAA WARGAYS MADAXBANAAN OO TODDOBAADKII 2 JEER LAGU DAABACO MADBACADDA HORYAAL BOSASO<br />

ILAYSOmar Said<br />

OUR SERVICE<br />

INTERNET<br />

GSM<br />

Ilaysnews Editor<br />

Omar Siciid Moh’ed<br />

E:-isse80@gmail.com<br />

Ilays designer<br />

moh’ed<br />

ARBACA,3,JUNE 2009, Caddadkii 36aad , Tell:-712246/66712246 Email:-ilaysnewspaper1@gmail.com Q:-6000 Ssh<br />

OUR SERVICE<br />

SMS MASSAGE<br />

E-ADEEG<br />

FAALADA WARGAYSKA/TIFAFTIRAHA<br />

<strong>Puntland</strong>:-<strong>Ma</strong> U <strong>Baahan</strong> <strong>Nahay</strong> <strong>Sirdoon</strong>?<br />

EEG BOGGA 2AAD<br />

Shirkada Africa Oil oo<br />

Heshiis ku saabsan<br />

Sahaminta Dooxada<br />

Nugaal iyo Dharoor<br />

la gashay Shirkadda<br />

Raytec Metals...<br />

EEG BOGGA 4AAD<br />

Dagaalada Muqdisho,<br />

Goobaha Lakala Qabsaday<br />

Iyo Khasaaraha<br />

ka dhashay<br />

EEG BOGGA 3AAD<br />

Dhambaalkii <strong>Ma</strong>ndela U Diray<br />

SH.Sharif & Dr.Cumar Iimaan!<br />

EEG BOGGA 3AAD<br />

DAGAAL DIIMEEDKA<br />

(WAAYIHII HORE)<br />

EEG BOGGA 5AAD<br />

<strong>Ma</strong>ydad Burcad-Badeed, <strong>Ma</strong>amulka <strong>Puntland</strong><br />

Lagu Wareejiyay iyo Duqa Degmada Bosaso Oo<br />

Sheegay Inaysan Aqbalayn <strong>Ma</strong>yd Dambe<br />

EEG BOGGA 2AAD<br />

Cumar Xaashi Oo Galay<br />

Gudaha Baladweyne<br />

EEG BOGGA 2AAD<br />

EEG BOGGA 5AAD<br />

100-kii <strong>Ma</strong>almood ee ugu<br />

Horeeyay Xafiiska<br />

<strong>Ma</strong>daxweyne Cabdiraxmaan<br />

EEG BOGGA 4AAD


2 ILAYS NEWSPAPER/WARARKA ARBACA 3 JUNE 2009<br />

FAALADA WARGAYSKA/TIFAFTIRAHA<br />

<strong>Puntland</strong>:-<strong>Ma</strong> U <strong>Baahan</strong><br />

<strong>Nahay</strong> <strong>Sirdoon</strong>?<br />

<strong>Puntland</strong> waa Dawlad Goboled ka<br />

tirsan Soomaaliya, sidaas darteed<br />

ayaa laga warhayaa xaa;adda<br />

maanta Soomaaliya ku sugan tahay<br />

marka dhinacyo badan laga eego,<br />

way muuqataa inaan <strong>Puntland</strong> lahayn<br />

hay’ad <strong>Sirdoon</strong> oo si quman ula<br />

socota waxyaabaha jira .<br />

<strong>Ma</strong>rka laga hadlo <strong>Sirdoon</strong> waxay<br />

dadka qaarkii soo xusuusanayan<br />

Dawladii Kacaanka ahayd, waxay<br />

<strong>Sirdoon</strong> u yaqaana koox dadka<br />

xirxirta, cadaadisa , warka shakhsiyaadka<br />

daba gasha, <strong>Ma</strong> ahan sidaas<br />

<strong>Sirdoon</strong>ku.<br />

In badan dadka Soomalaida ah<br />

waxay isku qaldan <strong>Sirdoon</strong> iyo Jaasuus.<br />

Runtii waa kala macne labadan<br />

shaqo. Mid waa midka dalkiisa iyo<br />

dadkiisa xogtooda siiya dad kale,<br />

kaas dawladaha reer galbeedku<br />

xataa iyagoon <strong>Ma</strong>xkamad keenin<br />

ayey khaarijiyaan. Laakiin <strong>Sirdoon</strong>ku<br />

waa ka duwan yahay ninka ama kooxda<br />

caynkaas ku shaqaysata. Waa<br />

ilaaliyayasha danta qaranka, waxay<br />

ka hortagaan wax kasta oo cadawgu<br />

la maagan yahay dalkaas.<br />

Hadaynu u soo noqon Dawlad Goboleedka<br />

<strong>Puntland</strong> ma lahan hay’ad<br />

<strong>Sirdoon</strong> oo si quman u shaqaysa,<br />

waxa jirtay koox lagu magacaabi<br />

jiray sirdoonka <strong>Puntland</strong> , dhowaan<br />

ayaa waxa kala diray <strong>Ma</strong>daxweynaha<br />

<strong>Puntland</strong> si dib u habayn<br />

loogu sameeyo, waxaa kaloo jira<br />

koox lagu magacaabo PIS oo iyagu<br />

aan u dhaqmin sida waardoon Dawladda<br />

<strong>Puntland</strong> hoos yimaada lana<br />

oran karo waa Jawaasiis dalka u<br />

shaqeeya, kooxdan ayaan xataa<br />

wax ka aqoon qaabka sirdoonka,<br />

waxay caan ku yihiin inay dadka<br />

muwaadiniinta ee reer <strong>Puntland</strong> argagax<br />

geliyaan, calamka sirdoon<br />

baabuurta dagaalka wata lama arag.<br />

Weli waxaa <strong>Ma</strong>skaxdeena ka guuxay<br />

Ciidankii Nabad Sugida Soomaaliyeed<br />

(NSS-tii) oo qaarkeen nacayb<br />

xoog weyn u hayaan, waayo waxay<br />

kooxdani garab martay dantiii loo<br />

asaasay, iyagoo ku soo hoos noqday<br />

dadka <strong>Somali</strong>yeed, weli waxaa la<br />

xasuustaa tacadiyadii ay gaysteen,<br />

taas ayaa sababaysa in marka la<br />

maqlo sirdoon six un loo arko. Waxaa<br />

haboon in la ogaado inaan<br />

Qaran laguha isku taagi karin ilaa la<br />

helo haya’d <strong>Sirdoon</strong> oo ummadaas<br />

si daacad ah ugu shaqaysa.<br />

Way muuqaata in <strong>Puntland</strong> ka dayacan<br />

tahay dhinaca <strong>Sirdoon</strong>ka, sidaa<br />

darteed waxaa xilku saran yahay<br />

Xukuumadda oo laga doonayo inay<br />

kaalintaas buuxiso, waxaa maalmahan<br />

muuqanaya in arrimaha <strong>Puntland</strong><br />

ay gacmaha kula jiraan kooxo<br />

sirdoon oo jihooyin kala duwan ah.<br />

Aan isku aragti ahayn balse doonayo<br />

in awood ahaan la wiiqo <strong>Puntland</strong>,<br />

sirdoonka ayaa dhex maquuraya<br />

laamaha dawladda , waxaa socday<br />

dacaayado ku lid ah hawlaha <strong>Puntland</strong><br />

doonayso inay ka mira dhaliso.<br />

waana waajib dhamaanteen<br />

ina wada saran inaan u toog hayno<br />

waxyaabaha lagu marin habaabinayo<br />

dadkeena. Dawladda waxaa<br />

saran in ay dhisto hawlwadeeno u<br />

heelana <strong>Sirdoon</strong>ka <strong>Puntland</strong> .<br />

Cumar Xaashi Oo Galay<br />

Gudaha Baladweyne<br />

Wasiirka Amniga ee dowladda<br />

<strong>Somali</strong>ya Cumar Xaashi Aaden<br />

iyo Saraakiil uu hoggaaminayo oo<br />

ka soo jeeda Gobolka Hiiraan ayaa<br />

galay gudaha magaaladaasi, sida ay<br />

sheegayaan Warar <strong>Ma</strong>dax banaan<br />

oo ka soo baxaya magaaladaasi.<br />

Cumar Xaashi Aaden, C/kariim Faarax<br />

Laqanyo & Yuusuf Axmed<br />

Hagar (Dabageed) waxay ka tirsan<br />

kooxda uu <strong>Ma</strong>daxweyne Sheekha<br />

shariif <strong>Ma</strong>daxda ka yahay ee dagaalka<br />

kula jirta A-shabaa iyo xuisbul<br />

Islaam,waxayna doonayaan in<br />

ay dadweynaha gobalkaasi ay ka<br />

dhaadhiciyaan waxyaabaha ay doonayaan.<br />

Cumar Xaashi ayaa hub iyo Saanada<br />

ka soo qaatay ethipai,isagoo hore<br />

ugu eedeeyay <strong>Ma</strong>daxweynihii ee somalia<br />

C/laahi Yuusufu in uu ethiopia<br />

tegay, khiyaamo qarana lagu oogo.<br />

<strong>Ma</strong>ydad Burcad-Badeed <strong>Somali</strong>ya Oo <strong>Puntland</strong><br />

Lagu Wareejiyay iyo Duqa Degmada Bosaso Oo Ku<br />

Hanjabay Inaysan Aqbalayn <strong>Ma</strong>yd Dambe<br />

Weriyaaysha/Ilays<br />

Ciidanka badda ee Wadanka Faransiiska<br />

ayaa laba meyd ah iyo<br />

laba nool oo Burcad-Badeed somaliyeed<br />

ku wareejiyay <strong>Ma</strong>amul goboleedka<br />

puntland 01, June, 2009.<br />

Ciidamada Ilaalada Xeebaha <strong>Puntland</strong><br />

oo wata doonyo yar yar ayaa<br />

meel 18 km u jirta Dekeda Bosaso<br />

ugu tegay <strong>Ma</strong>rkabaka faransiiska,<br />

kalana soo wareegay <strong>Ma</strong>ydkii iyo labadii<br />

nine e kale ee noolaa.<br />

<strong>Ma</strong>ydkan oo lagu soo duubay Bac<br />

madow ayaa laga soo dejiyay Dekeda<br />

Bosaso, waxaana lagu wareejiyay<br />

dowlada Hoose ee Bosaso, oo<br />

markii Dambe aastay.<br />

Wasiirka Amniga puntland C/laahi Siciid<br />

Samatar oo warbixin kooban ka<br />

bixiyay Burcada Nool iyo kuwa dhintay<br />

ayaa yiri” ciidamada Faransiiska<br />

ayaa nala soo xiriiray, waxayna noo<br />

sheegeen in ay wadaan Burcadbadee<br />

somaliyeed, qaar <strong>Ma</strong>yd yihiin,<br />

qaarna noolyihiin, Burcaddu waxay<br />

ka koobnayd 8 nin, Afar ka mid waa<br />

la dhaawacay waxaana la geeyay<br />

Dalka Jabuuti, oo lagu daaweeynayo,<br />

laguna xiray, Labo <strong>Ma</strong>yd ah<br />

iyo Noolna annaga ayaa lanuku soo<br />

wareejiayay”<br />

<strong>Ma</strong>r uu ka warmayay wasiirku, cidda<br />

dishay ragan somaliyeed iyo meesha<br />

lagu dilay waxaa yiri’’ sida ku cad<br />

warbixin uu Faransiiku nagu wareejiyay,<br />

Ciidamada India eek u sugan<br />

Gacanka Cadmeed ayaa laayey ragan,<br />

kuwa dhaawacay, qaarna maxaabiis<br />

ahaa u qabtay, Badda ayayna<br />

kaga tageen, Ciidamada Faransiiska<br />

ayaa dhaawacii, jabuuti geeyay,<br />

maydkii iyo burcadii noolaydna punland<br />

ku soo wareejiyay”<br />

Wasiirka Arimaha Amniga ee puntland<br />

C/laahi Siciid Samatar waxaa<br />

uu intaa ku daray” <strong>Ma</strong>rkasta waanu<br />

uga dignaa dhalinyarada in ay<br />

ka waantoobaan falalka burcadbadeedka,<br />

wax khayr oo ku jira ma<br />

jiro, maalinkasta waa la laynayaa,<br />

qaar wadamo aynaan aqoon ayaa<br />

lagu xirxiray, marka ay Xabsigooda<br />

oo 20 sanno ka badan ay soo<br />

dhamaystaan waxaa lagu soo celin<br />

doonaa guryahoodii”<br />

Dhinaca kale, warar ayaa sheegaya<br />

in ragan Burcaddu ay isku dayeen in<br />

ay Toddoobaadkii Hore ay afduubtaan<br />

markab la yiraahdo MV <strong>Ma</strong>ud oo<br />

ka diwaan gashan dalka Norway, oo<br />

marayay Gacanka Cadmeed, waxaase<br />

badbaadiyay ciidamada<br />

Hunuuda ee jooga Gacanka.<br />

Warar, wargaysku uu ka helay qaar<br />

ka tirsan Saraakiisha Ammaanka<br />

ayaa noo sheegay in mid ka mid ah<br />

Burcad-badeeda Nool ee la keenay<br />

Dekedad Bosaso uu ka tirsnaan jiray<br />

Ciidamadda Ilaalada Dekeda Bosaso,<br />

<strong>Ma</strong> aha markii u horraysay ee Burcadbadeed<br />

<strong>Ma</strong>yd iyo kuwo noolba<br />

lagu soo wareejiyo MGPL, ciidamada<br />

Fransiiska iyo <strong>Ma</strong>raykankan ayaa<br />

markasta oo ay soo laayeen Burcadbadeeda<br />

<strong>Ma</strong>ydadkooda ku soo wareejiya<br />

puntland.<br />

Dhinaca kale, <strong>Ma</strong>gaalada Roma<br />

ee dalka talyaaniga waxaa ka dhici<br />

doona shir looga hadlayo Burcadbadeeda<br />

oo ay soo qababqaabiyeen<br />

midowga urub.<br />

shirkan oo lagu casuumay MGPL,<br />

waxaa ka qaybgeli doona wasiirka<br />

amniga C/laahi Siciid Samatar,<br />

waxaana la filayaa in xukuumada<br />

puntland ay hor dhigi doonto ka soo<br />

qaybgalayaasha Barnaamijyada ee<br />

Dowladu doonayso in ay kula dagaalanto<br />

Burcadda.<br />

Barnaamijyadan oo isugu jira, Wacyigelin<br />

iyo xoog ku Muuqin wada<br />

socda oo xukuumaddu ku doonayso<br />

in ay ku tirtirto Burcada, waxay si<br />

weyn uga hirgaleen <strong>Ma</strong>gaalooyinka<br />

Waaweyn ee puntland.<br />

Duqa Degmada Bosaso<br />

Guddoomiyaha Gollaha Degaanka<br />

Bosaso, islamarkaana ah Duqa Degmada<br />

Bosaso Md. C/risaaq Xareed<br />

oo u waramay Idaacada Daljirbarnaamijka<br />

Caawa & Daljir, 01,June,<br />

2009 ayaa sheegay in ay hore ugu<br />

wargaliyeen maraakiibta dagaalka<br />

ee isu-xulafaystay la dagaalama<br />

burcad badeeda, ilaaliyana xeebaha<br />

<strong>Somali</strong>ya in aanay meyd aanay la<br />

socon cadaymo la xiriira cidda ay yihiin<br />

halka ay ka yimaadeen aan loo<br />

soo gudbin karin.<br />

Md. Xareed waxaa uu sheegay in<br />

maadaama ay si galdan ula wareegeen<br />

shaqaalaha dawlada hoose<br />

meydka 2-da nin, ay ku khasban yihiin<br />

in ay aasaan, maadaama ay yihiin<br />

dad Muslim ah.<br />

“<strong>Ma</strong> naqaan cid dishay, halka lagu dilay,<br />

waxa loo dilay, iyo cidda ay yihin<br />

toona ...” ayaa uu yiri Md. Xareed.<br />

Md Xareed isagoo hadalkiisa sii wata<br />

waxaa yiri “Hore ayaan ugu sheegay<br />

safraakiisha iyo ciidanka maraakiibta<br />

dagaalka ee reer galbeedku in<br />

ay soo cadeeyaan wixii maxaabiis<br />

ama meyd burcad badeed ah oo ay<br />

doonayaan in ay nagu soo wareejiyaan<br />

...”<br />

Waa markii labaad, Md, xareed uu<br />

sheego inaysan qabanayn <strong>Ma</strong>ydad<br />

kale,hase yeeshee waxaa muuqata<br />

in hadalkiisa cidna dheg Jalaq u siinin,<br />

oo dowladaha reer galbeedku<br />

aanay aqoonsanayn Duqa.


ARBACA 3 JUNE 2009 ILAYS NEWSPAPER/WARARKA 3<br />

Dhambaalkii <strong>Ma</strong>ndela U Diray<br />

SH.Sharif & Dr.Cumar Iimaan!<br />

W.Q. Muxammad Idris Axmad<br />

Email: dalyaqaan@yahoo.com<br />

Waxaan kasoo noqday safar<br />

gaaban oo aan ku booqanayey<br />

Jaalliyadda Soomaaliyeed<br />

ee dalka South Africa. Booqashada<br />

iyo Arrimeheeda qorma gaara ayaan<br />

ka diyaarshey oo aan ugu tala<br />

galay Soomaalida adduunka kale<br />

joogta iney fikrad guud kaga qaadato<br />

( Soomaalida iyo South Afrika)<br />

waayo wexey ka maqlaan oo keliya<br />

Soomaali badan oo lagu laayo.<br />

Laakiin qormadan waxaan ugu soo<br />

deg degayaa, inaan ku gudbiyo farriin<br />

ka socota Oday Afrikaan ah, Wax<br />

diin ahna aan rumaysnayn, Misana<br />

Wadanka Afrika ugu weyn uguna<br />

qanisan madax ka noqday, halgan<br />

dheerna u soo galay. <strong>Ma</strong>adaama ay<br />

tahay in xaalka hadba si lagu dayo.<br />

Waxaan halkaan ugu soo gudbinayaa<br />

Dhambaalka Odaygaa Afrikaanka<br />

ah, ee Waaya aragga ah, Nelson<br />

<strong>Ma</strong>ndela, <strong>Ma</strong>daxweynihii Koowaad<br />

ee Koonfur Afrika, wuxuuna u dirayaa,<br />

Sh. Sharif Sh. Axmed, Sh.<br />

Xasan Dahir Aweys iyo Sh. Cumar<br />

Iimaan Abuubaker.<br />

South Africa markaan soo gaarey<br />

waxaan la soo kulmay Caleema saarkii<br />

<strong>Ma</strong>daxweynaha Cusub ee dalka<br />

loo doortay Jacob Zuma, waxaanan<br />

idaacadda ka dhegeystey khudbaddii<br />

uu ka jeediyey madasha caleema<br />

saarka ee magaala madaxda Pretoria,<br />

shir aad loo agaasimay oo ay ka<br />

qayb galeen in ka badan 40 <strong>Ma</strong>daxweyne,<br />

waxaana hadalkiisi iga raacay<br />

(Haddaynu nahay <strong>Ma</strong>dow iyo<br />

Caddaan wexeynu wadaagnaa dalkan<br />

South Afrika, waana ineynu ka<br />

wada shaqaynu sideynu ugu wada<br />

noolaan lahayn nabad iyo horumar<br />

iyo Ammaan, waxaanan ku socon<br />

doonaa wadadii oo noo jeexay<br />

<strong>Ma</strong>daxweyne <strong>Ma</strong>ndela).<br />

Nelson <strong>Ma</strong>ndela, wuxuu halgankii<br />

xorriyadda u xirnaa 28 sano oo xariir<br />

ah, waxaa dheeraa muddooyin kale<br />

oo goos goos ah, markii uu xabsiga<br />

ka soo baxay, uuna noqday<br />

<strong>Ma</strong>daxweynihii <strong>Ma</strong>doobaa ee ugu<br />

horreeyey ee dalka South Afrika,<br />

wuxuu Dadkiis wadanka u badan ee<br />

madawgaa ugu baaqay erey maah<br />

maah iyo hal ku dheg u noqday,<br />

ayna wax badan ku gaareen, wuxuu<br />

ugu baaqay, ineyan isku mashquulin<br />

wixii horay u dhacay ee midab takoorku<br />

u geystey, iyo inaaney marna<br />

ku mashquulin iney ka aargoostaan,<br />

laakiin ay taariikhdaas xusuusnaadaan.<br />

Hadalka uu shicaarka uga<br />

dhigayna waa (Forgive but not Forget).<br />

(Cafi laakin ha hilmaamin).<br />

Wuxuu ninkaas gaalka ahi gartay,<br />

aargoosigu inaanu xal noqonayn,<br />

dadkiisuna haddeey ku jeestaan sidii<br />

caddaanka dil iyo dhac iyo boob iyo<br />

bililiqo loogu geeysan lahaa, inaaney<br />

wax badanna ka helayn, dalkuna gubanayo,<br />

caddaanka laga badan yahayna<br />

dagaalamayo oo is difaacayo.<br />

Dalkuna waa buuxaa oo khayraad<br />

ayuu la ceegaagaa, maantana<br />

madawga ayuu gacanta u soo galay,<br />

wax ay gadaal ugu jeestaan, horana<br />

aaney ugu soconi ma yaalaan. Waxaa<br />

hadaladiisi ka mid ahaa:<br />

(( Waxaa hal mar gacantayada kusoo<br />

dhacay Dawlad Casriya oo xoog<br />

leh iyo Nidaam Dhisan, Annagoo<br />

Qaarna Duurka ka yimi, Qaarna<br />

dhulka hoostiisa (Xabsiyada) waxaana<br />

lagama maarmaan ahayd inaanu<br />

wax wadaag ogolaanu)) Buuga<br />

<strong>Ma</strong>ndela’s World – James Barber<br />

Waxaa kaloo Siyaasaddaas deggan<br />

ku bixiyey iney si tartiib ah dalka ula<br />

wareegaan, dadkooduna wax ku<br />

bartaan, kuwii horana shaqadana<br />

kusii wadaan, nabad gelyana ku dareemaan.<br />

Haddii Qolada <strong>Ma</strong>daw ee<br />

weligood aan Dawlad arag xafiisyada<br />

laga buuxin lahaana hal mar ayaa<br />

nidaamku iska dabawareegi lahaa.<br />

Waxaa sidaas oo kale yeelay, Qolada<br />

Shiicadaa ee reer IRAN, Khomeini<br />

iyo wadaadadiisu wexey<br />

Dawladda ayaamihii hore oo dhan<br />

maamulkeeda u dhiibeen, siyaasiyiin<br />

iyo aqoon yahanno, farsamayaqaanna<br />

ah, waagii dambana waa<br />

ka takhaluseen.<br />

Waxaa <strong>Ma</strong>ndela lagu eedayn jirey<br />

inuu yahay nin aan Ilaawin oo u jajaban<br />

raggiisi lasoo halgamey ee gobanimada<br />

dhaliyey, xitaa markii uu<br />

madaxweynaha noqday, wuxuu si<br />

gaara u daryeeli jirey xisbigiisa ANC,<br />

waxaana la xusaa inuu 1998 xisbigiisa<br />

uga waasideeyey kaalmo lacag<br />

dhan 10 million oo $, midkiiba, Boqor<br />

Fahadkii Sucuudiga iyo Zayidkii<br />

Imaaraadka, si xisbigu isugu dhiso.<br />

Dhambaalka <strong>Ma</strong>ndela wuxuu xambaarsanyahay,<br />

saaxiibada Muqdisha<br />

<strong>Ma</strong>anta ku dagaalamaya, Sh.<br />

Shariif, Sh. Xasan iyo Dr. Cumar,<br />

waxaa mudda dheer ka dhexeysey<br />

saaxiibtinimo iyo wax wadaag, waxaan<br />

xusuusnahay, iyagoo saddex<br />

kursi oo isku xiga wada fariista oo<br />

aan la kala dhex geli Karin waqti aad<br />

u dhow.<br />

Laakiin si kastaba ha laysugu khilaafo<br />

xallinta qadiyadda dalka gaar<br />

ahaana Muqdisha,<br />

waxaan laysku khilaafi Karin, iyana<br />

inkiri Karin, inaan labada dhinac midna<br />

midka kale anfin Karin, oo dhihi<br />

Karin (maba jiro) meel uu (joogana<br />

lama yaqaan).<br />

Haddii caro uurka kaa buuxiso, carada<br />

aad qabtaana dami weydo, qofka<br />

aad u qabto keliya ma gubto ee adigana<br />

wey ku galaafataa.<br />

Dersiga uu <strong>Ma</strong>ndela fahmay waxa<br />

weeye, dadka aan carada iyo ciilka<br />

liqi karin, si ay nolol hor leh oo<br />

mustaqbal leh u jeexdaan waa kuwa<br />

ugu ayaan daran ee iyaguna is guba<br />

kuwa kalana guba.<br />

Nebi Yusuf Calayhi Salaam, markii<br />

walaalihiis oo marna ceel ku riday,<br />

marna gaday, oo ka takhalusay, uu<br />

la kulmay asagoo awood iyo gacan<br />

saraba ka leh, wuxuu ku yiri: (<br />

<strong>Ma</strong>anta laydin eedi maayo, Allaha<br />

ugu Naxariis badanna ha idiin dembi<br />

dhaafo, kaca qamiiskayga qaada,<br />

aabahay wajigiisa saara aragu wuu<br />

usoo noqonayaa, ehelkiinoo dhanna<br />

ii keena).<br />

Wixii ciil qalbigiisa ku duugnaa oo<br />

dhan Ilaahay dartiis ayuu u liqay, cafis<br />

iyo saamax wanaagsan ayuu ka<br />

doortay, Ilaahayna wanaag iyo darajooyin<br />

sare ayuu ugu abaal gudey.<br />

Nebigeenna Calayhi Salaatu wasalaam<br />

reerkiisa Qureyshi wexey ku<br />

sameeyeen waxa siiradu qortay oo<br />

cadaadis iyo camal cumo iyo dagaal<br />

ahaa.<br />

<strong>Ma</strong>alintuu awooda hantay, ee <strong>Ma</strong>kka<br />

furtay, ee dhammaantood lasoo hor<br />

tubay, wuxuu ku yiri: <strong>Ma</strong>xaad fileysaan<br />

inaan idinku sameeyo, wexey<br />

dheheen: (Walaal wanaagsan<br />

ini adeer wanaagsan) wuxuu ugu<br />

jawaabay (Dareera waxaad tihiin<br />

kuwa la sii daayey oo aan la taabanayn).<br />

Dagaalada Muqdisho,<br />

Goobaha Lakala Qabsaday<br />

Iyo Khasaarha<br />

ka dhashay<br />

Muqdish, 02, june, 2009<br />

Dagaalo cuslus oo muddo saddex<br />

<strong>Ma</strong>almood ah ka socday<br />

Muqdisho ayaa garabyada ku dagaalamaya<br />

halkaasi ay koox waliba<br />

dhinaceeda waxa ay sheegatay<br />

inay guulo dhinaca dagaalka ah<br />

gaartay, hase yeeshee ma jiraan<br />

warar madaxbanaan oo xaqiijinaya<br />

sheegashada labada dhinac ee dagaalku<br />

dhexmarayo.<br />

Sida ay sheegayaan Wararka ka<br />

imaanaya Muqdisho waxa uu dagaalkani<br />

ka bilowday xaafadda<br />

Yaaqshid halkaas oo ay Ciidamada<br />

Dawladdu ay weerareen fadhiisin<br />

ay lahaayeen kooxda Xisbul Islaam<br />

oo ku yaala Saldhiga Bilayska ee<br />

degmadaas, halkaas oo sida ay<br />

wararku sheegeen ay Dawladdu<br />

gacanta ku dhigtay gelinkii hore ee<br />

maalintii Axada, kadib dagaal culus<br />

oo hubka culus la’isku Adeegsaday,<br />

kaas oo ku baahay Suuqa labaad ee<br />

<strong>Ma</strong>gaalada Muqdisho ugu weyn ee<br />

Suuq Bacaad, halkaasoo ay ku soo<br />

dhacayeen madaafiicda ay labadaas<br />

kooxood isweydaarsanayeen sida<br />

ay sheegeen dad goobjoogayaal ah.<br />

Dagaalkan oo maalintiisii Saddexaad<br />

galay ayaa waxaa ku dhintay<br />

ilaa dhowr iyo Labaatan Qof.<br />

dhaawacuna uu kor u dhaafay ilaa<br />

100 qof.<br />

Afhayeenka Xisbul Islaam Sheekh<br />

Xasan <strong>Ma</strong>hdi ayaa saxaafadda u<br />

xaqiijiyey inay mujaahidiintoodu<br />

la wareegeen gacan-ku-heynta<br />

Saldhigga Bilayska ee Degmada<br />

Yaaqshiid, waxaanu yiri “degmada<br />

Yaaqshiid waa xasiloon tahay, haddana<br />

waxa ku sugan Mujaahidiinta,<br />

dadkana si caadi ah ayey u socon<br />

karaan, una ganacsan karaan”ayuu<br />

yiri Sheekh Xasan oo sheegay inay<br />

saldhiggaas weerar ku soo qaadeen<br />

sida uu u hadalka u dhigay maleeshiyooyin<br />

ka amar qaadanayey hoggaamiye<br />

kooxeedyadii muqdisho.<br />

Dagaalka ayaa markale dib u qarxay<br />

markii Miino loo dhigay Gaari ay wateen<br />

Ciidamada Bilayska Gobolka<br />

Banadir, waxaana ku dhintay ilaa 4<br />

askari, tiro kalena way ku dhaawacmeen.<br />

Wararka waxay intaas ku dareen,<br />

in dagaaladii u dambeeyay ay ka<br />

dhaceen Degmooyinka Dharkeenlay<br />

iyo yaaqshid. waxaana ciidamada<br />

Dowlada, saraakiisha hoggaaminaysa<br />

ka mid ah Salaad Cali jeel oo<br />

mar ahaan jiray Wasiir k/xigeenkii<br />

Wasaarada Gaashaandhiga, islamarkaan<br />

la hayb ah <strong>Ma</strong>daxweyne<br />

Sh. SHariif sh, Axmed


4 ILAYS NEWSPAPER/WARARKA ARBACA 3 JUNE 2009<br />

100-kii <strong>Ma</strong>almood ee ugu Horeeyay Xafiiska<br />

Mudane Cabdiraxmaan <strong>Ma</strong>xamed <strong>Ma</strong>xamuud (Faroole)<br />

<strong>Ma</strong>daxweynaha Dawlad Goboleedka <strong>Puntland</strong><br />

Dawladda cusub ee <strong>Puntland</strong><br />

waxay garawsan tahay in<br />

xoojinta nidaamka dimoqraadiyayntu<br />

uu yahay habka keliya<br />

ee horseedaya siyaasad deggan<br />

mudada dheer iyo dhaqaale xasilloon.<br />

100-kii <strong>Ma</strong>almood ee ugu<br />

horeeyay Xafiiska, <strong>Ma</strong>amulka<br />

Cusub waxa uu Baarlamaanka<br />

<strong>Puntland</strong> waydiistay in Axdiga<br />

Qabyada ah ee ay dawladii hore<br />

u gudbisay baarlamaanka in dawladda<br />

dib loogu soo celiyo si loogu<br />

sameeyo dib-u-eegid sharciyeed<br />

ka hor inta aan loo gudbin Baarlamaanka,<br />

taas oo xildhibaanada<br />

sharci dejintu ay aqbaleen.<br />

Nidaamka socda ee dib loogu eegayo<br />

dastuurka ujeedadiisu waa<br />

in lagu saxo qaabka dhismeedka<br />

Dastuur Goboleedka, kaas oo ay<br />

adkayd in la akhriyo oo la fasiro,<br />

si la isaga ilaaliyo qodobo iska<br />

hor imanaya ama is dul saaran.<br />

Yoolka ugu dambeeya waa in la<br />

soo gudbiyo qoraal la turxaan<br />

bixiyay oo ku salaysan laba arrimood:<br />

In dhammaan qodobbada<br />

ku saabsan arrimo isku mid ah la<br />

hoos geeyo hal cinwaan; iyo<br />

in qoraalka lagu sameeyo dibu<br />

habayn ayadoo habka si guud u<br />

hadalka loo rogayo mid si khaas<br />

ah uga hadlaya arrinta uu ku saabsan<br />

yahay. Dastuurka cusub ee<br />

Qabyada ah waxa uu u qaabsan<br />

yahay sida soo socota:<br />

Cinwaan I: Qeexida Asaaska ah<br />

iyo Yoolka Dawlad Goboleedka<br />

<strong>Puntland</strong> ee Soomaaliya; Ciwaan<br />

II: Kafaalo Qaadka iyo Xuquuqda<br />

Asaasiga ah ee Qofka; Cinwaan<br />

III: Xeerka Dhaqaalaha; Cinwaan<br />

IV: Nidaamka Siyaasadeed iyo<br />

Qaybaha Asaaska u ah Dawlad<br />

Goboleedka; Cinwaan V: Qaab<br />

dhismeedka Dawlad Goboleedka<br />

(Qaybinta Awooda); Ciwaan VI:<br />

Arrimaha <strong>Ma</strong>amulka; iyo CinwaanVII:<br />

Dib-u-habayta iyo Waxka-dhi-mid.<br />

Dawladdu waxay<br />

Baarlamaanka u gudbisay miisaaniyadda<br />

kumeel gaar ah ee saddex<br />

bilood taas oo qayb ka ah nidaamka<br />

dimoqraadiga. Tallaabadani<br />

waxay caddayn u ahayd aqoonsiga<br />

saddex farac ee dawladu ka<br />

kooban tahay ee kala baxsan oo<br />

siman; <strong>Puntland</strong> taariikhdeeda<br />

marka dib loo raaco, awooda<br />

waxaa isku koobi jiray <strong>Ma</strong>daxweynaha<br />

si aan waafaqsanayn dastuurka<br />

ayadoo siyaasadda dawladda<br />

la weecinayo oo aan la tixgalin<br />

awoodda dastuuriga ah ee xoojinaya<br />

Baarlamaanka<br />

(Faraca Sharci dejinta) si uu ula<br />

socdo xafiiska <strong>Ma</strong>daxtooyada<br />

(Faraca <strong>Ma</strong>amulka). Yoolka dheer<br />

ee dhamaystirka nidaamka dimoqraadiyaynta<br />

waxaa ka mid ah samaynta<br />

qorshe rasmi ah oo lagu<br />

asaasayo nidaam shaqaynaya ee<br />

xisbiyo badan si loogu jihaysto<br />

waqti cusub oo tartan siyaasadeed<br />

oo fikradaha macquulka ah ee kala<br />

duwan la soo jeediyo oo la tixgeliyo.<br />

Dawladda <strong>Puntland</strong> taariikhdeeda<br />

halka xisbi oo keliya waa meesha<br />

ay ka asaasantay dhibaatada siyaasadeed<br />

ee curyaamisay dawlad<br />

Goboleedka ilaa markii la asaasay<br />

toban sano ka hor.<br />

Dawladda Cusub waxay aqoonsan<br />

tahay in iska hor imaadkii 2001-<br />

2002 ka dhacay <strong>Puntland</strong> uu ahaa<br />

dib u dhac weyn oo la soo dersay<br />

nidaamka siyaasdeed ee dhinacan<br />

Soomaaliya. Taas oo jirta, waxa<br />

kale oo Dawladu ay aqoonsan<br />

tahay in <strong>Puntland</strong> uu wax weyn iska<br />

badalay ilaa xilligaas; Doorashooyinkii<br />

2005 iyo 2009 ee ku dhacay<br />

sida ammaanka iyo kala dambaynta<br />

ayaa <strong>Puntland</strong> ka dhigaya waqti<br />

taariikhi ah ee is-badalka; taas oo<br />

muujinaysa sida ay dadwaynahu u<br />

doonayaan maamul nidaamsan oo<br />

shaqaynaya oo xoog leh, kaas oo<br />

difaaca danaha Dawlad Goboleedka<br />

oo dhawra qaanuunka/sharciga.<br />

DIB U DHISKA KAABAYAASHA<br />

DHAQAALAHA |<br />

Ka hor dagaalkii Soomaaliya (ka<br />

hor 1991), intii ay jireen waagii<br />

xukunkii dimoqraadiga iyo xukunkii<br />

kelitaliska militari, <strong>Puntland</strong><br />

waxay ahayd qaybta la ilaaway ee<br />

ka mid ah Soomaaliya. In badan oo<br />

khayraadka dawladda waxaa lagu<br />

bixin jiray koonfur, gaar ahaan caasimada<br />

Muqdisho, halkaas oo laga<br />

dhisay dekedaha, garoonada, jidadka,<br />

wershedaha yaryar, jaamacadaha,<br />

cisbitaalada iyo xarumaha<br />

kale ee dadwaynaha. Gobolada<br />

kale oo ka faa’iiday xarumaha kale,<br />

sida garoomada caalamiga ah iyo<br />

dekedaha waxay ahaayeen Kismaayo<br />

iyo Berbera, iyo wershedo<br />

yaryar oo laga dhisay magaalooyin<br />

ay ka mid tahay Jowhar. Sanadihii<br />

1980-naadkii, xukunkii militariga<br />

kelitaliska waxa uu dhisay 750 km<br />

oo ah jid ku dhereran woqooyikoonfur<br />

oo isku xira magaalooyinka<br />

waaweyn ee <strong>Puntland</strong>. <strong>Ma</strong>rka<br />

taas laga soo tago,<br />

LA SOCO CADADKA XIGA<br />

Shirkada Africa Oil oo Heshiis ku saabsan<br />

Sahaminta Dooxada Nugaal iyo Dharoor<br />

la gashay Shirkadda Raytec Metals...<br />

Range Resources oo Sheegtay in ay Shidaal<br />

ka Sahaminayso Badda <strong>Puntland</strong>...<br />

Tarjumadii <strong>Somali</strong>talk.com<br />

Shirkadda Africa Oil Corp ayaa<br />

shaaca ka qaaday in ay heshiis la<br />

gashay shirkadda Raytec Metals<br />

Corp. (“Raytec”), heshiiskaas oo<br />

ku saabsan qandaraas wax-soosaar<br />

wadaag oo lala gelayo Dawlad<br />

Goboleedka <strong>Puntland</strong> ee Soomaaliya<br />

iyo Jamhuuriyadda Kenya.<br />

Shirkaada Raytec Metal oo ka hawl<br />

gasha gobolka Saskatchewan, Canada<br />

waa shirkad yar oo qaabilsan<br />

qodista macdanaha sida Potash,<br />

Suulphur, Uranium iyo Iron Ore.<br />

Warbixinada ugu horeeyey ee la<br />

xiriira warka heshiiska sahaminta<br />

ayaa tibaaxay in “shirkaddaasi ay<br />

ka yaabisay dadka maal- gashada<br />

kaddib markii ay Khamiistii <strong>Ma</strong>y 28,<br />

209 shaaca ka qaaday in ay Warqad<br />

Rabitaan ah la saxiixatay Afrika Oil<br />

oo ku saabsan Sahaminta <strong>Puntland</strong><br />

iyo Kenya.<br />

Africa Oil waxay sheegtay in shirkadda<br />

Raytec ku wareejinayso boqolkiiba<br />

25% macaashka laysanka heshiiska<br />

wax soo saarka ee Dooxada<br />

Nugaal iyo Dharoor ee <strong>Puntland</strong>,<br />

Soomaaliya.<br />

Sidoo kale Africa Oil waxay Raytec<br />

ku wareejinaysaa boqolkiiba 10%<br />

macaashka heshiiska wax soo saarka<br />

ee aagga loo yaqaan Block 9 iyo<br />

boqolkiiba 25% macaashka laysanka<br />

ee Kenya.<br />

Waxaa warku tibaaxay in shirkadda<br />

Raytec ay qorshaynayso in ay<br />

aagaggaas ka hawl gasho 2009 iyo<br />

2010.<br />

Afrika Oil waxa kale oo ay heshiis<br />

kula jirtaa Shirkadda Range Resources<br />

ee laga leeyahay Australia,<br />

taas oo leh boqolkiiba 50% macaasha<br />

sahaminta Dooxada Nugaal iyo<br />

Dharoor.<br />

Waxaa xusid mudan in shirkadda Africa<br />

Oil ay sahamin nooca Seismic<br />

ku samaysay Dooxada Dharoor,<br />

laakiin ilaa hadda aysan muuqan<br />

meel ay ku soo bandhigtay xogtii ay<br />

ururisay natiijadii ka soo baxday.<br />

Idaacadda Dalmar Radio mar ay<br />

(horaantii bishii <strong>Ma</strong>y 2009) weydiisay<br />

Agaasimaha Guud ee <strong>Ma</strong>cdanta<br />

iyo Batroolka <strong>Puntland</strong>, Ciise Dhollawaa,<br />

in ay heshiis shidaal waayahan<br />

galeen, waxa uu ku jawaabay<br />

“<strong>Ma</strong>ya ma aanaan galin, wax heshiis<br />

shidaal ah intii anigu aan joogay oo<br />

la galay ma jiro, wax haba yaraatee<br />

lagu heshiiyey ama aanu heshiis la<br />

galay ma jiro. Dawladii hore heshiisyadii<br />

ay gashay ayaan waxaan ku<br />

jiraa dib u eegsitooda in aan fiirino<br />

siday ahaayeen, maxaa ka hir galay,<br />

maxaa la qabtay.” DHEGEYSO.<br />

Shirkadaha sahaminta shidaalka ee<br />

yimaada <strong>Puntland</strong>, laga soo bilaabo<br />

2005 waxaa muuqatay in ay goboladaas<br />

ka wadeen maaweelo, ilaa<br />

hadda lama oga ficilka dhabta ee ku<br />

aadan shirkadahaas ee uu qaadanayo<br />

maamulka cusub ee <strong>Puntland</strong>.<br />

Waxaase dhanka shirkadaha muuqda<br />

in ay sii wataan qoraaladii ku saabsanaa<br />

heshiisyada ay galayaan.<br />

<strong>Ma</strong>y 20, 2009 ayay ahayd markii<br />

shirkadda Range Resources ay<br />

sheegtay in ay baaritaan sahamin<br />

ee nooca seismic ku samaysnayso<br />

badda <strong>Puntland</strong> (offshore seismic).<br />

Waxayna markaas sheegtay inaysan<br />

dheg u jalaq siinaynay burcadbadeedda.<br />

“Haddii aad sahamin nooca<br />

seismic ku samaynaysid badda<br />

waxa keliya oo aad sidaas samayn<br />

kartaa marka aad haysatid taageerada<br />

dawladda <strong>Puntland</strong>, ilaalo hubaysan<br />

ayaana la soconaysa maraakiibta<br />

sahaminta, kuwaas oo noqon<br />

kara maraakiib dawladda,” sidaas<br />

waxaa yiri madaxa Range Resouces<br />

Landau isagoo markaas ku sugnaa<br />

Dubai. Waxaana warku sheegay in<br />

uu booqanayo <strong>Puntland</strong>.


ARBACA 3 JUNE 2009 ILAYS NEWSPAPER/BULSHADA 5<br />

Q.8aad<br />

Adeer ma xuma hadalkaaga<br />

laakiinse waxaan ku waydiinayaa<br />

… ma ku qabaa oo<br />

makugu mehersan yahayn ninku..?<br />

“<strong>Ma</strong>ya laakiin ..”<br />

“hadduusan ku qabin muxuu kaaga<br />

duwan yahay kan ay aabe iyo hooyo<br />

kula doonayaan?<br />

Sow mase wanaagsana in ducada<br />

waalidka aad qaadato, iskana<br />

iimaansato midka ay iyagu rabaan..”<br />

Muxibbo hadalkaas adeerkeed kasoo<br />

yeedhay wuxuu ula mid ahaa<br />

gamuun miriid ah oo wadnaha dushiisa<br />

kaga dhacay waxayna niyadda<br />

iska tiri sowkan midkii aad miciinka<br />

baday kugu soo laba kacleeyey.<br />

Lama fileyn inuu adeerkeed sidaas<br />

iyo si u dhaw ula hadli doono. Waxay<br />

is lahayd markuu oohintaada maqlo.<br />

Cabashooyinkaagana dhagaysto intuu<br />

kabahiisa ka cararo buu guriga<br />

walaalkiis isku sii dayn doonaa<br />

“waan ka xumahay in aad adeer<br />

sidaas igu tiraahdo, waxaan kuugu<br />

soo cararayna waa naxariis aan kaa<br />

filayay. Teeda kale ma filayo in aan<br />

ka haro kii aan oo kaan sanadada<br />

wadasoconay ballanta adag inoo<br />

dhaxaysay naftayda aan ku aaminay<br />

in aan mid aan aqoon inuu dad<br />

yahay iyo inuu bahal yahay. Waxaan<br />

ka xigaa dhimasho”<br />

“oo muxuu kugu aqriyey midkan aad<br />

ku dhaggan tahay ood waalidkaa oo<br />

dhan aad ku dartiis uga go’aysid<br />

..miyuu ku falay mise ..3”<br />

“ Waxba iguma aqriyin, balse naftaydaa<br />

aamintay.. iyadaan ogolayn in<br />

aan ninkaas siro… rajadiisa burburiyo…<br />

gunta ka jaro geedkii aan muddada<br />

waraabintiisa ku howshoonay..<br />

waalo oon damaciisa ku gubo… yaa<br />

qaba sharci islaam iyo mid gaal in<br />

qof ku aaminay la lug gooyo… oo<br />

waa tuma nafta ogolaaneysa in ay<br />

qof qiimeeyay, aaminay,tixgeliyey,<br />

xushmad iyo kalgacal ku maamulay<br />

intay lama degaan geyso haddana<br />

kaga dhaqaaqdo…<br />

.. Kolleyba adeerow aniga ma ahi<br />

tii daalimadda noqon lahayd.. nolol<br />

kastoo la ii ballan qaado waxaan ka<br />

xigaa meeshaan calaamadaystay”<br />

“Adeer Halkaas iigu eke waan ku<br />

fahmaye.. waxaa kula socodsiinayaa<br />

in aan aad ugu faraxsanahay heerka<br />

wanaagsan ee ay maskaxdaadu<br />

joogto, wallow ay arintu culus tahay…<br />

waa arrin waalidkood iyo ilmo dhex<br />

taal, wayna adag tahay sidii doonisa<br />

waalidkaa loo hor istaagi lahaa”.<br />

W/Q: C/qaadir M.Wacays<br />

“Waxaan ku ballan qaadayaa in aan<br />

intii awoodeyda ah meel mariyo adiga<br />

rabitaankaaga” bay muxibbo iyo<br />

adeerkeed isla dhaafi waayee, waxayna<br />

ka codsatay inuu isla galabtaba<br />

reerka aado, jawaab deg-deg ahana<br />

uu u keeno, waxayna jawaabtii noqotay<br />

in wax ka qabashada arrinteeda<br />

ayan suurta gal ahayn.<br />

Isaga iyo aabaheedna ay arintaas<br />

isku mari waayeen, kuna soo kala<br />

tageen in ay muxibbo talada odayga<br />

raacdo haddii ay rajo ka leedahay<br />

baraaraha mustaqbalkeeda.<br />

Wuxuu muxibbo adeerkeed gaar<br />

ahaan iyada kula taliyey in ay guursato<br />

jannaalahaas walaalkeed ah,<br />

maadaama sanadahan dambe miskiin<br />

aan waxba haysan uu dhaamo<br />

jannaalaha lacagta firdhinaya, adiga<br />

iyo reerkiinana u horseedaya nolol<br />

farxad iyo badhaadho leh.<br />

Jacaylka ay muxibbo u qabtay<br />

mursal uma muuqan mid dhab ah,<br />

waayo aabaheed bay markii horaba<br />

warka daaha uga qaadi lahayd, una<br />

sheegi lahayd inuu jiro wiil ay ku ballan<br />

sanaayeen in ay is guursadaan,<br />

isagana ay sugaysay si uu raalli uga<br />

noqdo, isuguna duceeyo. Adeerkeed<br />

been bay u sheegtay, waxay ka<br />

dhaadhicisay in ay warka aabaheed<br />

daaha uga qaaday balse uu ku diiday.<br />

Muxibbo uma ayan muuqan sidii<br />

gabar laga xayuubiyay xoriyaddii<br />

ay gayaankeed ku dooran lahayd.<br />

Walwalka iyo walaahowgu malaha<br />

mursal ma dhaafsiisnayn. <strong>Ma</strong>rkuu<br />

aabaheed dareenkan cusub oo soo<br />

kordhay ugu bushaareeyay uun bay<br />

naxdin yari jirkeeda ku hagoogataymaahee<br />

markii dambe farxaddeediibaa<br />

u soo noqotay Intay Mursal iyo<br />

jacayl qallalan iyo hantiile iyo jacayl<br />

qoyan miisaan caddaaladeed wada<br />

saartay bay ugu dambeyn si dhib<br />

yar u dooratay hantiilaha iyo jacaylka<br />

qoyan.<br />

Gabdho fara badan oo intay wiilal sida<br />

mursal jacayl qallalan la guuraynaya<br />

guntiga u xidhay dabadeedna ku<br />

hungoobay bay kolba qaybta xusuus<br />

dhowrka maskaxdeeda intay soo<br />

hordhigato misana mar labaad ugu<br />

soo rogaal celineysay…<br />

Waxaa haddana horteeda imaanayey<br />

heblaayo iyo heblaayo oo intay hantiilayaal<br />

huursadeen ku cawaynaya<br />

guri fiilo ah oo ay dhex taallo alaabta<br />

ugu qaalisan oo gabdhaha reer<br />

yurub loo dhigo iyo baabuurkii ugu<br />

dambeeyay oo ay wershadaha reer<br />

yurub farsameeyeen…<br />

LA SOCO CADADKA XIGA<br />

Deegaanka U dhexeeya Afgooye<br />

iyo wanlawayn oo ay mar ka talin<br />

jirtey Saldanaddii Geledi, ayaa waxa<br />

ka jirtey dariiqada Qaadiriya oo keliya<br />

taas oo suldaanku madax u ahaa<br />

wadaad la dhihi jirey Sheekh Ibraahim<br />

Xasan Jeberow ayaa damcay inuu<br />

nawaaxiga wanlaweyn ka asaaso<br />

dariiqada Axxmediya waase loo<br />

diidey Dabadeed wadaadkii wuxuu u<br />

haajirey galbeed sannadku markuu<br />

ahaa 1820; wuxuuna xarun hirgashay<br />

dariiqada Axmediya uga dhisay<br />

Baardheere Xer tiro badan ayuu<br />

helay wuxuuna shaqo uga dhigay<br />

diin barasho iyo tacab beereed<br />

Xaruntiina wuxuu ku magacaabay<br />

‘Jameecada Baardheere’ Sheekh<br />

Ibraahin markuu geeriyoodey waxaa<br />

xilkii jameecada la wareegey shariif<br />

ibraahin ku xigeenna waxaa u<br />

noqday shriif Cabdiraxmaan.<br />

Suldaan Yuusuf Axmed, oo ahaa<br />

madaxii dariiqada Qaadiriya, wuxuu<br />

dareemay in dariiqada Axmediya ee<br />

ka hana qaadday Baardheere ay<br />

halis ku tahay dariiqadiisa Dabadeed<br />

wuxuu go’aansaday inuu tirtiro<br />

jameecada Baardheere. Sidaas<br />

darted wuxuu qaaray olole ballaaran,<br />

wuxuuna dadweynihii saldanadiisa<br />

ku hoos jirey ee raacsanaa afkarta<br />

Qaadiriya ku amray inay jihad u<br />

guntadaan si loo cirib tiro kooxaha<br />

Axmediya ee dariiqadooda la<br />

loollamaya.<br />

Sannadkii 1843 ayaa Suldaan Yuusuf<br />

oo hor kacaya ciidan afartan<br />

W/D:- <strong>Ma</strong>xamuud Yuusuf (<strong>Ma</strong>xkoof)<br />

Sudoku<br />

kun lagu qiyaasayay uu ku duulay<br />

jameecadii Baardheere halkaasna<br />

dagaal lagu hoobtay iyoxasuuq<br />

nax naxriis darro ah baa ka dhacay<br />

xertii Baardheere iyadoo colka ku<br />

soo duulay uu ugu yaraan shan<br />

jeer ku soo labanlaabmayey si fool<br />

xun ayaa loo gumaaday culimada<br />

goobtaas ku geeriyootayna waxaa<br />

ka mid ahaa labadii hogaamiye<br />

eejameecada shriif ibraahin iyoshariif<br />

cabdiraxmaan, dhammaan beerihii<br />

iyo guryihii jameecada Baardheere<br />

waa la gubay . dabkuna bil iyo<br />

dheeraad buu qiiqayay labaatan<br />

sano oo danbe Bay lamadagaan<br />

ahayd<br />

Sodaku waa halxiraale xisaab ku dhisan oo adduunka oo<br />

dhan caan ku noqotay, markii hore wuxu ka soo baxay<br />

wadanka maraykanka hase ahaatee waxaa soo caanbixiyay<br />

dalka Japan.<br />

Halxiraaluhu wuxuu ku dhisanyahay 9x9god oo usii qaybsama<br />

3x3 si aad u xaliso halxiraalaha waa inaad 9ka god ee<br />

jiifka ah iyo 9ka god taaga aad galiso tirade udhaxaysa 1-9<br />

.Sadarna Tiro mar ka badan lama gelin karo.<br />

6 4 9 1<br />

9 1 8 6 4<br />

5 1 4<br />

5<br />

6 2<br />

DAGAAL DIIMEEDKA<br />

Qarniyadii hore, Dadka soomaliyeed waxaa dhex mari jiray dagaalo<br />

ku salka ku haya Aargoosi Qabiil, Geela, Dumarka iyo Diinta:- Dagaaladii<br />

ugu xumaa waxay dhexmarayn Dariiqooyinka Qaadiriya Iyo<br />

Axmedia Sanadkii 1842, kuwaasoo lagu baaba’ay, sheekadan ayaanasawir<br />

buuxa ka siinaysa Dagaaladaas<br />

Sudoka Toddobaadkan<br />

6 2<br />

9 4 1 3<br />

Xalkii Sudokii<br />

8 2 1 7 3 6 9 5 4<br />

9 4 3 8 1 5 2 6 7<br />

7 6 5 4 9 2 8 1 3<br />

6 7 9 3 4 8 5 2 1<br />

4 5 2 9 6 1 7 3 8<br />

1 3 8 5 2 7 4 9 8<br />

3 1 7 2 5 4 6 8 9


6 ILAYS NEWSPAPER/TAARIIKHDA ARBACA 3 JUNE 2009<br />

Koboca Islaamiyiinta<br />

Dagaalkii Al-Ittixaad &<br />

SSDF Ee Buuralayda Saliid.<br />

Cutubka Afraad<br />

W.Q. Cabdishakuur Mire Aadam.<br />

Qormadda 22aad<br />

Kolkay gudaha u galeen Al-Ittixaad<br />

dhulka buuraleeyda Cal-madoow<br />

ayaa waxaa soo shaac baxay awood<br />

ciidan tababaran, iyo weliba kala miiran<br />

ku dhacay hoggaankii sare ee<br />

awoodda oo gacanta u galay koox<br />

ka ad-adag kuwii hore. Waxaa loo<br />

doortay Xasan Daahir Aweys Taliyaha<br />

guud ee hawlgalka ciidamadda<br />

Al-Ittixaad Al-Islaami ee ku jira<br />

xaaladda aadka u adag.<br />

Hoggaankaas cusub ee majaraha<br />

u qabtay waqtigaa adkaa ururka<br />

Al-Ittixaad ayaa lagu amaannaa<br />

sidii waxtarka noqotay ee uu dib u<br />

habaynta ciidan iyo siyaasadeed ugu<br />

talaabsaday. Haddii kooxaha wax<br />

hoggaaminayey ee Al-Ittixaad ayan<br />

la iman qorshahaas cad ee dheeliga<br />

tiran. Waxaa la sheegaa inayan dib<br />

uga soo abaabulanteen Soomaaliya<br />

xaraka kale oo Islaamiyiin ah<br />

oo xoog badan, dhinacya badan ka<br />

dhisan .<br />

Muddo kooban ka dib markay wada<br />

gaareen xoogagga Al-Ittixaad iyo<br />

maatadoodii la socotay degaanka<br />

Saliid (80KM dhinaca Galbeed kaga<br />

aadan Boosaaso). <strong>Ma</strong> hakan SSDF<br />

ee way kaga daba tageen halkaas.<br />

Waayo waxaa la doonayey in awood<br />

ahaan la burbruriyo si aanay mar<br />

kale u soo xoogaysan. Qorshaha<br />

dagaalkaas waxaa qaabaynayey<br />

Cabdulaahi Yuusuf.<br />

Saliid ayaa ah meel leh hal waddo<br />

oo bartankeeda marta. idhinacyada<br />

kale waxaa ku xeeran buuro. Ceel<br />

ayaa ku yaal bartamaha Saliid. Waa<br />

meel istaraatiijiyad fiican leh oo difaaca<br />

ku haboon. Waxaa la sheegaa<br />

inay ahayd halkii ay gabbaadka u<br />

galeen oo daraawiish kaga baxsadeen<br />

kolkii Suldaan <strong>Ma</strong>xamuud Cali<br />

shire Ciidamadiisii ay soo jebiyeen<br />

Daraawiishtu.<br />

Habeenkii ugu horreysay ee Saliid<br />

ay degaan Al-Ittixaad ayaa waxaa la<br />

hadlay Sheikh Cabdicasiis Faarax<br />

waxaa ku yiri:-<br />

’’ Caawa waa jihaad ninkii cararow<br />

Ehelu naar ayaa tahay.’’<br />

Hadalkaasi dhammaan dagaalyahanadii<br />

Al-Ittixaad dareen ayuu ku reebay.<br />

Waxaa la sameeyey qorshihii<br />

rasaasta qoriga loo yaqan AK. Ninkii<br />

waxaa ku soo hagaagtay kow iyo<br />

toban xabadood. Qoryaha la watay<br />

waxaa u badnaa AK,Rasastay haystaanna<br />

waxaa u badnaa Faal(G3)<br />

iyo BKM. Waxaa goobtaas Al-Ittxaad<br />

ciidamadeeda ku weheliyey<br />

Boqol iyo Sodon Caruur ah oo ay gacanta<br />

ku hayeen, Haween iyo maata<br />

kaleba.<br />

Subaxnimadii sahan ayaa Al-Ittixaad<br />

direen,kolkay dareemeen dhaqdhaqaaq<br />

dagaal. Waxay haysteen doorbino<br />

wax lagu eego oo meel fog wax lagaga<br />

arko. Shan Saac oo subaxnimo(Kow<br />

iyo Tobankii Subaxnimo) ayaa dagaal<br />

dhamaystiran ku bilowday. Difaacii<br />

Al-Ittixaad ayaa dhinac la jabsaday.<br />

Sagaal ayaa meel qur ah laga dilay.<br />

Aad ayey u dagaalameen, waana jebiyeen<br />

SSDF.<br />

Intaas ka dib waxaa soo if baxay inaan<br />

la loodin karin Al-Ittixaad. Dhammaantooda<br />

niyaddoodu waxay ahayd<br />

mid aad u saraysay. Waxaa ka ba’ay<br />

welwelkii iyo baqdintii ay markii hore<br />

qabeen. Waxaa inta badan sirta Al-<br />

Ittixaad ahayd mid aananay haynin<br />

hoggaanka dagaalka SSDF. Waxay<br />

SSDF-tu ku qiyaasayeen dagaalyahannadda<br />

Al-Ittixaad ee ku jira buuraleyda<br />

Saliid ilaa iyo Kun dagaalyahan.<br />

Waxayse tirada dhabta ah ee Al-<br />

Ittixaad Ciidamadooda ku jira Saliid<br />

ahaayeen 300 Dagaalyahan, boqol<br />

iyo soddon caruur ah iyo sideetameeyo<br />

haween ahaa.<br />

<strong>Ma</strong>rwalba waxaa ka go’nayd SSDF<br />

inay si awood ah uga adkaato Al-<br />

Ittixaad. Dagaallo rogaal celin ah oo<br />

labaad ayey ciidamadii daacadda u<br />

ahaa Cabdulaahi Yuusuf ku qaadeen<br />

fariisimo ay dagaalyahannadda Al-<br />

Ittixaad ka samaysteen degaanka<br />

Saliid ee buurlayda ah. Dagaalkan oo<br />

ahaa kii labaad ayaa waxaa uu bilowday<br />

subaxnimadii, waxaana uu dhammaaday<br />

kowdii duhurnimo. Waxaa uu<br />

isugu jiray duqayn aan kala go’lahayn<br />

iyo weerar is daba joog ah oo marba<br />

dhinac laga weerarayo Al-Ittixaad oo<br />

iyagu u ekaa kuwa is difaacaya keliya.<br />

Inkastoo dagaaladaas lagu beegsaday<br />

Al-Ittixaad aan wax guul ah<br />

laga gaarin, haddana SSDF waxay<br />

u adeegsatay gabaadka Al-Ittixaad<br />

<strong>Ma</strong>daafiic iyo hubka waaweyn ee<br />

Bmka oo lagu garaacay maalin walba<br />

si joogta ah. Waxaa lagu qiyaasaa 60<br />

<strong>Ma</strong>dfac ilaa 80 madfac ha ahaadaan<br />

Hoobiye 120mm amaba BMKa qoriga<br />

loo yaqaan in 24 Saac kasta lagu liishaamayey<br />

goobaha Al-Ittixaad fadhiyeen.<br />

Waxaa duqayntaas aan kala<br />

go’a lahayn ku geeriyooday allaha<br />

u naxariiste Dr.Cabdicasiis Faarax<br />

oo ahaa madaxa siyaasdda ee Urur<br />

weynihii Al-Ittixaad Al-Islaami .<br />

LA SOCO CADADKA XIGA<br />

Isbar-bar Dhigid Is-Afgaradkii Nairobi April<br />

2009 iyo Is-Afgaradkii Caruusha ee 1967<br />

•Warbixin iyo Faallo: <strong>Somali</strong><strong>Talk</strong>.com | <strong>Ma</strong>y , 2009 Eng.<br />

<strong>Ma</strong>xamed Cali iyo Xasan Dhooye | webmaster@somalitalk.com<br />

Cabbirka ay Kenya gudbisay waxay<br />

u muuqataa in Qarammada<br />

Midoobay ay go’aan ka gaari doonaan<br />

dhowaan, waana kan hadalkii<br />

UN-ta: “Akhbaarta ay Kenya soo<br />

gudbisay waxaa tixgelinteeda lagu<br />

darayaa qorshaha Kulanka afar-iyolabaatanaad<br />

ee Guddiiga Xadaynta<br />

Badaha uu magaalada New York ku<br />

yeelan doono inta u dhaxaysa 10ka<br />

August ilaa 11ka September 2009.”<br />

(UN.5/6/2009).<br />

Kenya ma aha markii ugu horaysay<br />

oo ay Dawlad Soomaaliyeed la gashay<br />

heshiis hal-dhinac keliya ka<br />

faa’iidayo oo loogu yeeray Is-afgarad.<br />

Kii hore waxa uu ka dhacay Caruusha.<br />

Haddaba qormadan waxaan<br />

ku eegi doonaa wixii ku qornaa iyo<br />

is-bar bar dhigid Is-afgaradkii Caruusha<br />

ee 1967 iyo kii Nairobi ee 2009<br />

iyo talooyin ku socda baarlamaanka<br />

Soomaaliya waxa la gudboon mar<br />

haddii la dhaafay <strong>Ma</strong>y 13, 2009.<br />

1967 Caruusha MOU (Xuduudda<br />

Dhulka) - 2009 Nairobi MOU<br />

(Xuduudda Badda)<br />

• Axdiyadii hore ee Soomaaliya:<br />

(Dhulka Qaranka): Dhulka qaranku<br />

waa muqadas, waana laguma<br />

xadgudbaan. Gobannimada dhulka<br />

waxay koobeysaa berriga, jasiiradaha,<br />

biyaha goboleedka, dhulka<br />

uurkiisa hoose, hawada sare iyo<br />

xeebaleyda (Qalfoofka Qaaradda<br />

“Continental shelf”)...*<br />

Shirkii Kinshasa - September 1967<br />

Kulankii Afraad ee Shirkii <strong>Ma</strong>daxda<br />

dawladaha Ururka Midowga Afrika<br />

(OAU) ayaa lagu qabtay magaalada<br />

Kinshasa ee dalka Jamhuuriyadda<br />

Congo intii u dhaxaysay 11 ilaa 14<br />

September 1967.<br />

Afhayeen u hadlay shirkaas Ururka<br />

Midowga Afrika ayaa gabagabadii<br />

shirka September 14, 1967 waxa uu<br />

sheegay in Soomaaliya iyo Kenya<br />

ay isku raaceen is-faham hordhac<br />

ah oo ku saabsan muranka xadka<br />

dhulka ee u dhaxeeya. Waxayna<br />

aqbaleen casumaad uu u fidiyay<br />

<strong>Ma</strong>daxweynahii Zambia, Dr. Kenneth<br />

Kaunda[2], si ay kulan kale ugu<br />

yeeshaan magaalada Lusaka (Zambia)<br />

dabayaaqada bisha October<br />

1967, si ay isla meel dhigaan faraqa<br />

u dhaxeeya, isla markaasna asaasaan<br />

xiriir wada shaqayn.<br />

Waraysi ay (16/9/1967) Jariidadda<br />

Zambian <strong>Ma</strong>il la yeelatay <strong>Ma</strong>daxweyne<br />

ku xigeenkii Zambia, Kapwepwe,<br />

ayuu ku sheegay in dhexdhaxaadinta<br />

Zambia ee ku saabsan<br />

muranka (dhulka) Jamhuuriyadda<br />

Soomaaliya ay timid kaddib markii<br />

a’iisul wasaaraha Soomaaliya<br />

<strong>Ma</strong>xamed Ibraahim Cigaal[3] ra’iisul<br />

wasaaraha Soomaaliya<br />

<strong>Ma</strong>xamed Ibraahim Cigaal[3] uu arrinta<br />

la soo qaabilay madaxweyne<br />

Kauda.<br />

Waxaa gabagabadii kulankii<br />

magaalada Kinshasa (ee Jamhuuriyadda<br />

Congo) laga soo saaray soojeedin<br />

(proposal) hordhac ah oo ay<br />

isla gaareen dawladahii Soomaaliya<br />

iyo Kenya, qoraalkaas oo <strong>Somali</strong><strong>Talk</strong>.<br />

com soo tarjumtay waa kan:<br />

Soo-jeedintii (proposal) Kinshasa -<br />

September 14, 1967<br />

(1) Labada Dawladood waxay muujiyeen<br />

rabitaankooda ay mid kasta<br />

tan kale tixgalinayso xornimadeeda<br />

iyo wadajirka dhulkeeda ayadoo laga<br />

duulayo Qodobka III, Farqaddiisa<br />

3aad[4] ee Axdiga Ururka Midowga<br />

Afrika;<br />

(2) Labada Dawladood waxa kale oo<br />

ay qaadeen tallaabooyin dheeraad<br />

ah si ay u xalliyaan wixii khilaaf ah oo<br />

ka dhax taagan ayadoo laga duulayo<br />

Qodobka III, Farqaddiisa 4aad[5] ee<br />

Axdiga Ururka Midowga Afrika;<br />

(3) Labada Dawladood waxay ballan<br />

qaadeen in ay xaqiijinayaan dhawridda<br />

nabadgalyada iyo amniga xuduudda<br />

labadeeda dhinac ayadoo la iska<br />

ilaalinayo burburinta naf bini’aadam<br />

iyo maal;<br />

(4) Waxaa intaas dheer, Labada<br />

Dawladood waxay isku raaceen in ay<br />

joojiyaan dacaayadaha (barabogaandada)<br />

colaadda xambaarsan ee ay<br />

isu mariyaan warbaahinta sida raadiyaha<br />

iyo wargayska ee midba tan<br />

kale kaga soo horjeedo;<br />

(5) Labada Dawladood waxay<br />

aqbaleen casumaadda uu u fidiyay<br />

<strong>Ma</strong>daxweyne Kaunda ee Zambia si<br />

ay ugu kulmaan magaalada Lusaka,<br />

dabayaaqada bisha October 1967, si<br />

ay u sii horumariyaan, oo u xoojiyaan,<br />

oo u sii adkeeyaan dhammaan noocyada<br />

wada shaqaynta.<br />

- (Africa Research Bulletin, vol.3-4,<br />

1967, pp.856A)<br />

Heshiiskaas hordhaca ah markii la<br />

isla gaaray, waxaa hambalyo iyo ammaan<br />

shirkii OAU looga soo jeediyay<br />

<strong>Ma</strong>daxweyne Kenneth Kaunda ee<br />

Zambia iyo Dawladaha Kenya iyo<br />

Soomaaliya oo lagu ammaanay isku<br />

daygooda in ay ka gudbaan faraqa u<br />

dhaxaaya, sida ku xusan qodobada<br />

sare.<br />

Waxaa markaas kulanka laga soo<br />

jeediyay in Dawladaha Kenya iyo<br />

Soomaaliya iyo Dawladda Jamhuuriyada<br />

Zambia oo marti galinaysay in<br />

ay Xoghaynta-Guud ee OAU u soo<br />

gudbiyaan wixii horumar ah ee la gaaray<br />

marka la isugu yimaado kulanka<br />

lagu ballamay ee Lusaka (Zambia).<br />

LA SOCO CADADKA XIGA

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!