Biologia - WSiP

22.
Funkcje p∏ynów ustrojowych
n
n
n
n
Funkcje i sk∏ad krwi kr´gowców
Powstawanie komórek krwi i ich funkcje
Transport gazów oddechowych
Krzepni´cie krwi
Prawid∏owe funkcjonowanie ka˝dej komórki wymaga dostarczenia jej sk∏adników budulcowych i êróde∏
energii, a odebrania koƒcowych produktów metabolizmu, które mogà byç silnie toksyczne (np.
amoniak powstajàcy w wyniku przemiany bia∏ek). W przypadku komórek tworzàcych wyspecjalizowane
tkanki zwierz´ce (np. komórki nerwowe, mi´Êniowe czy tworzàce gruczo∏y), niezb´dna jest równie˝
informacja o tym, co si´ dzieje w innych tkankach i narzàdach. Tylko dzi´ki skoordynowanemu obiegowi
materii oraz przep∏ywowi informacji i energii organizm zwierz´cia nie jest zbiorem pojedynczych komórek,
ale harmonijnie funkcjonujàcà ca∏oÊcià. Istotnà rol´ w tej koordynacji odgrywajà p∏yny przemieszczajàce
si´ w uk∏adach krà˝enia (otwartym lub zamkni´tym). Oprócz transportu ró˝nych substancji
do i z komórek zapewniajà one zwierz´ciu ochron´ przed zaburzeniem obj´toÊci, obron´ przed patogenami,
a poza tym rozprowadzajà ciep∏o, nie dopuszczajàc do znacznych zmian temperatury cia∏a.
Krew kr´gowców, zw∏aszcza sta∏ocieplnych, stanowi przyk∏ad doskona∏ej specjalizacji, umo˝liwiajàcej
pe∏nienie wszystkich tych funkcji.
22. 1.
Funkcje krwi i jej sk∏ad
Funkcje krwi kr´gowców
Głównymi nośnikami materii, energii i informacji w organizmach zwierząt są płyny ustrojowe
poruszające się w układzie krążenia, szczegółowo opisanym w rozdziale 21. Tutaj
przypominamy jedynie, że płyn krążący w układzie zamkniętym kręgowców (a także niektórych
bezkręgowców) nazywamy krwią. Jest to płynna tkanka, która dzięki napędowej
sile serca nieustannie krąży w naczyniach krwionośnych i dociera do wszystkich zakamarków
organizmu. Te dwie wyjątkowe właściwości krwi – płynna konsystencja oraz
ciągłe krążenie – sprawiają, że pełni ona szczególne funkcje.
182