Biologia - WSiP
Biologia - WSiP
Biologia - WSiP
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kontaktując się ze wszystkimi narządami, krew może wymieniać z nimi cząsteczki –<br />
zostawiać jedne, a odbierać inne. Cząsteczkami pozostawianymi w komórkach są<br />
substancje niezbędne do ich odżywiania (glukoza, aminokwasy, tłuszcze), oddychania<br />
(tlen) i regulacji procesów metabolicznych (hormony, witaminy i składniki mineralne),<br />
odbieranymi zaś są zbędne, czyli końcowe produkty metabolizmu (np. CO 2 ,<br />
amoniak, kwas mlekowy), a także woda, która przemieszcza się w organizmie zgodnie<br />
z prawami osmozy (więcej na ten temat będzie w rozdz. 24.). Oznacza to, że<br />
główną funkcją krwi jest transport.<br />
Drugą ważną funkcję krew może pełnić dzięki ciągłemu penetrowaniu wszystkich narządów<br />
i tkanek. Jest nią obrona organizmu przed wszelkiego rodzaju „obcością”,<br />
co szczegółowo zostanie przedstawione w rozdziale 23., poświęconym odporności.<br />
Cechą szczególną krwi jest jej płynność w warunkach fizjologicznych, a przechodzenie<br />
w skrzep w razie uszkodzenia naczynia krwionośnego, grożącego wypływem krwi,<br />
czyli zmniejszeniem objętości płynów zawartych w organizmie. Krzepnięcie krwi<br />
(zwane hemostazą) jest ciągiem skomplikowanych procesów, których zadaniem jest powstrzymanie<br />
wypływu krwi i zachowanie właściwej objętości i ciśnienia osmotycznego<br />
krwi i tkanek.<br />
Przepływ krwi wiąże się także z przenoszeniem ciepła. Omywając obszary szczególnie<br />
wrażliwe na przegrzanie (np. ośrodkowy układ nerwowy) lub narażone na duże<br />
zmiany temperatury (np. w kończynach czy małżowinach usznych), krew umożliwia<br />
utrzymanie w nich właściwej temperatury.<br />
Dzięki dużej pojemności buforowej krew może też chronić organizm przed znacznymi<br />
zmianami wartości pH. Odczyn krwi jest prawie stały – jej pH waha się<br />
w bardzo wąskim zakresie 7,36–7,44.<br />
Sk∏ad krwi ssaków<br />
Funkcje p∏ynów ustrojowych<br />
Krew składa się z części płynnej, zwanej osoczem, oraz elementów morfotycznych (rys.<br />
22.1) stanowiących – u zdrowego człowieka – 40–45% objętości krwi. Wskaźnik ten nazywa<br />
się hematokrytem. Ze względu na budowę i funkcje elementy morfotyczne<br />
Limfocyt<br />
P∏ytki<br />
krwi<br />
Erytrocyty<br />
a<br />
Ryc. 22.1.<br />
Na zdj´ciu (a) spod mikroskopu skaningowego sà widoczne erytrocyty, limfocyt i p∏ytki krwi ssaka<br />
(patrz te˝ podr. cz. 1., t. 2., ryc. 10.75), a obok na zdj´ciu mikroskopowym (b) – dwa megakariocyty.<br />
Fot. BE&W (a), Fotcom (b)<br />
b<br />
www.wsip.com.pl<br />
183
Change language