listopad 2008 - Kompania WÄglowa S.A.

G A Z E T A F I R M O W A 

n r 2 ( 2 ) | l i s t o p a d 2 0 0 8 

100 LAT 

NASZEJ PATRONKI 

W KWK KNURÓW 

W W W . K W S A . P L

G A Z E T A F I R M O W A 

NASZA KOMPANIA 

W 

przededniu górniczego święta 

– tradycyjnej Barbórki – 

w imieniu Zarządu Kompanii 

Węglowej pragnę podziękować wszystkim 

pracownikom naszej firmy za zaangażowanie 

w Waszą codzienną pracę. 

Trud i poświęcenie, zwłaszcza tych, zatrudnionych 

pod ziemią, zasługują na najwyższe 

uznanie i szacunek. 

Wykonujecie zawód, który zasłużenie cieszy 

się najwyższym społecznym prestiżem, 

ale jest jednym z najbardziej niebezpiecznych 

zawodów. Mimo stale rosnących nakładów 

na bezpieczeństwo pracy nie udało 

się nam uniknąć tragedii. Kolejny rok 

trudnej pracy zabrał z naszego grona tych, 

którzy polegli na stanowisku. Pamiętamy 

o nich i ich Rodzinach. 

Życzę wszystkim górnikom spełnienia ich 

zawodowych aspiracji, satysfakcji z pracy, 

ale przede wszystkim bezpiecznego powrotu 

do domu po sumiennej szychcie. 

Życzę górniczej braci pomyślności w życiu 

rodzinnym i spełnienia wszelkich planów 

i marzeń. 

Niech święta Barbara chroni Was i prowadzi. 

Z górniczym Szczęść Boże. 

Mirosław Kugiel, 

prezes KW SA 

L I S T O P A D 

ROZMOWA MIESIĄCA 

3 Schodziny po węgiel coraz głębiej 

Wywiad z Markiem Uszko, 

wiceprezesem Zarządu 

Kompanii Węglowej SA 

W KOMPANII 

5 Apetyt na węgiel 

6 W stronę bezpiecznej pracy 

8 Pracują bezpiecznie 

9 Sytuacja ekonomiczna i finansowa 

Kompanii Węglowej SA 

10 Nowa era ogrzewania węglowego 

O nowoczesnych systemach 

grzewczych 

13 Stulecie wizerunku 

św. Barbary w KWK „Knurów” 

Poczta i mennica 850 metrów pod ziemią 

WYDARZENIA 

16 Jubileusz z gwiazdami 

Obchody 5-lecia Kompanii Węglowej 

18 W Halembie modernizują zakład 

przeróbczy 

21 Fundacja Rodzin Górniczych działa 

już 11 lat 

W CENTRUM UWAGI 

23 Imponujący wyczyn 

KWK „Jankowice” 

24 Na tatrzańskich szlakach 

25 Osiem medali na mistrzostwach Polski 

XVIII Mistrzostwa Polski Weteranów 

w Lekkiej Atletyce 

26 Ponad 250 lat historii 

KWK „Pokój” wczoraj i dziś 

28 Obchody stulecia pierwszej 

piekarskiej kopalni 

Jubileusz Rejonu „Brzeziny – Andaluzja” 

KOMPA N I A W ĘGL OWA 

Ga z e t a f i r mowa 

Redaktor naczelny: 

Jan Czypionka 

j.czypionka@kwsa.pl 

Adres redakcji: 

40-039 Katowice 

ul. Powstańców 30, p. 64 

tel. 032 7572025 

Wydawca: 

Kompania Węglowa SA 

40-039 Katowice 

ul. Powstańców 30 

Projekt i skład: 

Agencja Reklamowa 

„Greenhouse” Sp. z o.o. 

Druk: 

Tolek, 

drukarnia im. K. Miarki 

30 Najlepsi z najlepsz ych 

KWK „Pokój” – Oddział GRP - I 

31 Sylwet ka 

Pan Sylwester i jego konie 

32 Ga ler ia 

W obiektywie Arkadiusza Goli 

Na okładce: 

Święta Barbara z cechowni kopalni „Knurów” 

(fot. Stefan Rusinowski) 

Oddano do druku: 17.11.2008

R O Z M O WA M I E S I ¥ C A 

Schodzimy po wêgiel 

coraz g³êbiej 

Rozmowa z Markiem Uszko, wiceprezesem Zarządu Kompanii Węglowej SA 

• Co jest główną przyczyną spadku wydobycia, 

bo to nie jest kwestia roku lub dwóch? 

Od 2003 roku ubytek wydobycia w Kompanii 

wyniósł ponad 10 mln t. 

– W górnictwie istnieje pojęcie zdolności 

produkcyjnej zakładu górniczego, rozumiane 

jako zdolność najsłabszego ogniwa 

produkcyjnego. W kopalniach Kompanii 

Węglowej zdolność ta sprowadza się aktualnie 

do możliwości wydobywczych frontu 

eksploatacyjnego. W ciągu ostatnich pięciu 

lat zdolność produkcyjna Kompanii zmalała 

o około 12 mln t/r. Znaczący udział 

w zmniejszeniu tej zdolności – łącznie 

o ponad 3 mln t/r. – miało przekazanie 

KWK „Janina” do Południowego Koncernu 

Węglowego oraz likwidacja ZG „Bytom II”. 

Na obecny stan złożyły się czynniki obiektywne, 

takie jak schodzenie z eksploatacją 

na coraz to większe głębokości w warunkach 

narastających zagrożeń naturalnych. 

Szczególne utrudnienia stwarza współwystępowanie 

zagrożeń: metanowego, pożarami, 

a zwłaszcza tąpaniami, zaś ich zwalczanie 

wiąże się z ponoszeniem znacznych 

kosztów. Kopalnie Kompanii Węglowej 

ponad 70 proc. wydobycia realizują z pokładów 

zaliczonych do zagrożonych metanowo. 

Corocznie schodzimy z eksploatacją 

głębiej o kolejne 8 m, co w skali minionych 

pięciu lat daje już 40 m, przy czym niektóre 

z kopalń fedrują już na głębokości poniżej 

1 000 m. Jednocześnie wystąpiły niedobory 

pracownicze związane z odejściem na emerytury 

górnicze. Utrudnienia w prowadzeniu 

robót górniczych spowodowały w przeszłości 

utratę szeregu pól eksploatacyjnych 

w wyniku zdarzeń losowych. Wszystkie te 

zjawiska spotęgowane zostały niedoinwestowaniem, 

spowodowanym brakiem środków 

finansowych na niezbędne inwestycje. 

Z drugiej strony chciałem zwrócić uwagę 

| 3

R O Z M O WA M I E S I ¥ C A 

na dużą rozbieżność takich czynników, 

jak długotrwałość procesów inwestycyjnych 

w porównaniu z niezwykle dynamicznymi 

zmianami 

na światowych 

rynkach 

paliwowych, 

wys 

t ę p u j ą c y m i 

szczególnie silnie 

w ostatnich 

latach. 

• Czy aktualny 

poziom wydobycia 

KW SA odpowiada potencjałowi produkcyjnemu 

i możliwościom kopalń wchodzących 

w skład spółki? 

– Tak. Realizowany poziom wydobycia 

Kompanii w ostatnich latach odpowiada 

poziomowi zdolności produkcyjnych poszczególnych 

kopalń i zakładów. Co więcej, 

100-procentowe wykorzystywanie zdolności 

produkcyjnych frontu eksploatacyjnego 

prowadzi do załamania planowanej produkcji 

w przypadku wystąpienia zdarzeń 

losowych, takich jak: pożary, wzrost zagrożenia 

metanowego i inne, prowadzące 

do koniecznego otamowania zagrożonych 

rejonów. Przywrócenie eksploatacji w rejonach 

otamowanych jest zawsze obarczone 

ryzykiem i zagrożeniem, a często jest 

niemożliwe. Takie planowanie – na krawędzi 

możliwości – ma w górnictwie dalekosiężne, 

trudne do odrobienia, skutki. 

Jak w żadnej innej gałęzi przemysłu planowanie 

strategiczne ma tu podstawowe 

znaczenie. 

• Czy jedyną receptą na odwrócenie tendencji 

spadku wydobycia jest wzrost 

nakładów inwestycyjnych? 

Niezależnie 

od konieczności naboru 

nowych pracowników, 

należy wdrożyć zasadę 

„produktywności maszyn 

przed produktywnością 

człowieka” 

– Weryfikowana aktualnie „Strategia funkcjonowania 

Kompanii Węglowej w latach 

2007-2015” przewiduje zatrzymanie tendencji 

spadkowej w produkcji węgla i odbudowę 

wielkości frontu eksploatacyjnego. 

Podstawowym zadaniem jest pracochłonne 

i kosztochłonne udostępnienie nowych 

partii pokładów. Niezbędne i pilne jest 

wykonanie znacznej liczby robót przygotowawczych. 

Niezależnie od konieczności naboru 

nowych pracowników, należy wdrożyć 

zasadę „produktywności maszyn przed 

produktywnością człowieka”. Oznacza to 

potrzebę pozyskania nowych systemów do 

drążenia wyrobisk, systemów klimatyzacyjnych, 

transportowych i wielu innych, 

efektywnych rozwiązań technicznych. 

Mam jednak świadomość, że na niektóre 

efekty trzeba będzie jeszcze poczekać. 

Nawet pozyskanie nowych systemów mechanizacyjnych 

i zasobów ludzkich nie da 

natychmiastowego efektu. Współczesny 

górnik musi bowiem mieć wysokie 

kwalifikacje i prezentować 

wysoką kulturę techniczną 

dla sprawnej obsługi i skutecznego 

wykorzystania systemów 

mechanizacji i automatyzacji 

górnictwa. Żadna technika 

nie zastąpi natomiast wiedzy 

i praktycznej sztuki górniczej, 

a tej w krótkim czasie wykształcić 

się nie da. Naszą szansą jest więc 

inwestowanie w pracownika i maszyny. 

Jest oczywiste, że wszystkie te działania 

wymagać będą znacznych nakładów finansowych 

popartych rzetelnym rachunkiem 

efektywności ekonomicznej. 

• Które kopalnie mogą spodziewać się 

największych przeobrażeń podwyższających 

wydobycie? 

– Poszczególne kopalnie naszej spółki 

mają zróżnicowany potencjał rozwojowy. 

Planując inwestycje, bierzemy pod uwagę, 

czy i w jakim horyzoncie czasowym 

możliwe jest uzyskanie dodatnich efektów 

ekonomicznych. Realizowana w ramach 

marketingu 

dostosowania 

zasada 

produkcji 

do wymagań 

klienta wymusza kierunki 

rozwoju frontu 

eksploatacyjnego. 

Zakłada się wzrost 

wydobycia 

węgla 

w takich kopalniach, 

jak „Piast” i „Ziemowit”, 

mając na uwadze 

wspólne przedsięwzięcie, 

jakim jest 

budowa nowej elektrowni w rejonie Ruchu 

II KWK „Piast”. 

Mając na względzie uwarunkowania górniczo-geologiczne 

i inne utrudnienia występujące 

w produkcji, utrzymanie aktualnego 

poziomu wydobycia w pozostałych 

kopalniach będzie dużym wyzwaniem 

i wymagać będzie wydatkowania dużych 

środków finansowych. Chciałem podkreślić, 

że aby sprostać temu zadaniu, zostały 

już podjęte pierwsze konkretne działania. 

Przeprowadzona została szczegółowa analiza 

przyczyn niewykonania planowanego 

wydobycia i robót przygotowawczych 

w roku 2007 i w I połowie 2008 roku, a kopalnie 

i centra wydobywcze przedłożyły 

propozycje rozwiązań mających zapobiec 

takiej sytuacji w przyszłości. Przewidujemy 

określone nakłady na prace analityczno-prognostyczne, 

których wynikiem będzie 

program gwarantujący zapewnienie 

stabilnego wydobycia węgla. Jestem przekonany, 

że tylko metodyczne rozpoznanie 

przyczyn niepowodzeń pozwoli na znalezienie 

skutecznych środków zapobiegających 

ewentualnemu niewykonaniu planu. 

• Jak Pan widzi Kompanię dzisiaj, w porównaniu 

do okresu, gdy pełnił Pan funkcję 

wiceprezesa Zarządu KW SA odpowiedzialnego 

za zabezpieczenie produkcji? 

Od początku funkcjonowania, 

a więc praktycznie od ponad 

pięciu lat, Kompania Węglowa 

przeszła szereg przeobrażeń 

organizacyjnych i zmian 

personalnych. Wszystkie te 

procesy wzbogaciły naszą 

wiedzę o uwarunkowaniach 

w kierowaniu tak wielkim 

podmiotem gospodarczym 

– Od początku funkcjonowania, a więc 

praktycznie od ponad pięciu lat, Kompania 

Węglowa przeszła szereg przeobrażeń 

organizacyjnych i zmian personalnych. 

Wszystkie te procesy wzbogaciły naszą 

wiedzę o uwarunkowaniach w kierowaniu 

tak wielkim podmiotem gospodarczym. 

Doświadczenia te posłużą w kształtowaniu 

dalszych przeobrażeń naszej firmy 

pod kątem bardziej skutecznego kierowania 

i efektywniejszego działania. Uważam, 

że bardzo ważnym i pierwszoplanowym 

zadaniem na dziś jest odbiurokratyzowanie 

struktur i procedur dla usprawnienia 

i skrócenia procesów decyzyjnych na każdym 

poziomie zarządzania 

firmą. Jest to 

szczególnie 

ważne 

dla pozytywnego postrzegania 

Kompanii 

na zewnątrz. 

Pracujemy 

zmianami 

nad 

restrukturyzacyjnymi, 

jakie 

czekają 

Kompanię 

Węglową w najbliższej 

przyszłości. 

W trakcie przygotowywania 

do realizacji jest, planowany 

wcześniej, kolejny krok mający na celu 

utworzenie kopalń zespolonych – jako 

efektywniejszej formy organizacyjnej zarządzania. 

Powołaliśmy zespół roboczy, 

którego zadaniem jest przedstawienie założeń 

organizacyjno-technicznych w tym 

zakresie. Będzie to również okazja do 

zmian w kierunku zwiększenia uprawnień 

dyrektorów kopalń i zakładów z jednoczesnym 

zwiększeniem ich decyzyjności i odpowiedzialności. 

Pochodną takich zmian 

będą również nowe formy rozliczania z realizacji 

postawionych przed nimi zadań. 

• Dziękuję za rozmowę. Andrzej Kowalski 

4 |

W K O M PA N I I 

Apetyt na wêgiel 

Struktura węgli wydobywanych w kopalniach KW SA jest korzystna 

Produkcja węgla handlowego w Kompanii Węglowej SA w roku 2009 

[%] 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

grube średnie miały pozostałe węgiel 

energet. sortymenty koksowy 

I II III IV 

kwartał 

tonaż 

wartość 

Struktura sortymentowa sprzedaży węgla z KW SA za 8 miesięcy 2008 r., udziały % 

[t] 

700 000 

600 000 

500 000 

400 000 

300 000 

200 000 

100 000 

0 

10,9 

6,42 

3,03 

4,89 

Szacowany wzrost 

sprzedaży w roku 2008 

+ 151 342 t (+32 %) 

Wzrost sprzedaży za 

9 miesięcy 2008 

+ 144 763 t (+45 %) 

81,31 

70,22 

2,22 1,53 

12,47 

7,01 

miały energetyczne – 75,1 % 

muły i flotokoncentraty – 2,3 % 

węgiel koksowy – 10,8 % 

sortymenty grube – 8 % 

sortymenty średnie – 3,9 % 

sprzedaż 2007 r. 

sprzedaż 2008 r. 

Produkcja i sprzedaż paliw kwalifikowanych w Kompanii Węglowej SA w latach 2007 i 2008 

Kompania Węglowa wydobędzie 

w tym roku około 45 mln t węgla. 

Na rok przyszły planuje się podobną 

wielkość wydobycia – powiedział 

podczas Konferencji „Rynek Węgla 2009” 

Zbigniew Paprotny, wiceprezes Kompanii 

Węglowej SA. 

W zasobach występują zarówno węgle 

energetyczne, jak i węgiel koksujący. 

Umożliwia to firmie elastyczne reagowanie 

na dynamicznie zmieniającą się sytuację 

na rynku węgla. 

W roku bieżącym ok. 6 proc. sprzedaży 

stanowi węgiel koksujący, 46 proc. – węgiel 

dla energetyki, 35 proc. węgla trafi na 

eksport, natomiast 35 proc. do odbiorców 

indywidualnych. W roku przyszłym, według 

prognoz, udział sprzedaży dla energetyki 

zwiększy się do 52 proc., kosztem 

eksportu, który będzie stanowić jedynie 

8 proc. sprzedaży. Dostawy dla odbiorców 

indywidualnych pozostaną praktycznie na 

niezmienionym poziomie. 

Kluczem do sukcesu finansowego będzie 

– jak stwierdził prezes Paprotny – właściwa 

wycena miałów energetycznych. W ciągu 

8 miesięcy 2008 roku udział miałów 

w sprzedaży wynosił 81,3 proc., ale przychody 

z tej sprzedaży jedynie 70,2 proc. 

Przy stałym spadku cen węgla na rynkach 

zagranicznych zwiększenie dostaw dla 

energetyki zawodowej kosztem eksportu 

wydaje się jedynym rozsądnym rozwiązaniem. 

Kompania Węglowa SA, wychodząc 

naprzeciw dużemu zainteresowaniu indywidualnych 

odbiorców, stale stara się 

także zwiększać sprzedaż paliw kwalifikowanych. 

Sprzedaż w tym asortymencie 

w ciągu 9 miesięcy br. wzrosła o 144,7 tys. 

t, czyli o 45 proc. Pułapem możliwości 

w roku 2009 może jednak okazać się wielkość 

800 tys. t, co powinno w dużym stopniu 

zaspokoić rynek. 

| 5


W stronê bezpiecznej pracy 

Zarząd Kompanii Węglowej w swojej 

strategii na lata 2007-2015 dotyczącej 

BHP przyjął zasadę, że 

dalsza poprawa bezpieczeństwa i higieny 

pracy realizowana będzie przy założeniu 

uwzględniającym, między innymi, konieczność 

ciągłego doskonalenia mechanizmów, 

które powodują aktywne zaangażowanie 

pracowników wszystkich szczebli 

struktury organizacyjnej zakładu górniczego 

w poprawę BHP. 

Realizacja tego projektu to m.in. audyt 

stanowiskowy – przegląd stanowisk pracy 

prowadzony przy współudziale przedstawicieli 

pracowników, który od dwóch lat 

połączony jest z konkursem BHP „Pracuję 

bezpiecznie”. Charakter konkursu, rywalizacja 

i wysokie nagrody dla zwycięzców 

mobilizują pracowników do coraz większego 

poszanowania i odświeżania sobie 

wiadomości z zakresu prawa pracy i BHP. 

Jednym z elementów tego projektu jest 

promocja uczestników konkursu na organizowanych 

festynach zakładowych, 

w których uczestniczą załogi kopalń wraz 

z rodzinami, kibicując bliskim i znajomym 

podczas zmagań konkursowych. 

Jednym z ważnych zadań realizowanych 

w zakresie BHP jest poprawa jakości szkoleń 

załóg górniczych. Zadania te są już realizowane 

m.in. z wykorzystaniem najnowocześniejszych 

technik dostępnych w tym 

zakresie. I tak w Kompanii Węglowej SA 

funkcjonuje intranetowy system rejestra- 

ność i rzetelność przekazywanych treści 

zawartych w materiale filmowym, czyniąc 

szkolenie ciekawym i interesującym dla 

uczestników wykładu i pozwala na utrwalenie 

i zapamiętanie treści szkoleń. 

105 

100 

95 

90 

85 

80 

75 

70 

65 

60 

55 

50 

45 

40 

35 

30 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

97 97 

90 

85 

86 87 

80 

75 

72 

21,5 

7 6,9 8,4 8,6 8,1 8,1 8,9 9,2 

styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień 

Na 100 tys. roboczodniówek 

Liczba wypadków ogółem 

Wypadkowość w Kompanii Węglowej SA (dane do końca września 2008 r.) 

cji i informowania o wszystkich zaistniałych 

wypadkach przy pracy. Informacje 

te są przekazywane za pośrednictwem 

osób dozoru wszystkim pracownikom kopalń. 

Ponadto, we wszystkich kopalniach 

Kompanii Węglowej SA istnieją systemy 

multimedialne, stale unowocześniane, za 

pomocą których przekazywane są załogom 

informacje dotyczące zaistniałych wypadków 

i profilaktyki BHP. 

Materiały wykorzystywane do szkoleń, 

tj. filmy szkoleniowe, realizowane są przez 

działający w Kompanii Węglowej SA zespół 

filmowy. Na podstawie własnych scenariuszy, 

z wykorzystaniem autentycznych 

miejsc pracy i urządzeń w kopalniach KW 

SA i przy bezpośrednim współudziale pracowników 

zatrudnionych na kopalniach, 

zrealizowano już około 40 filmów szkoleniowych, 

promujących bezpieczne metody 

pracy. Niejednokrotnie podczas emisji 

tych filmów ich bohaterowie – a nasi pracownicy 

– są rozpoznawani przez uczestników 

szkolenia, co wpływa na wiarygod- 

Ponadto, w kopalniach Kompanii Węglowej 

SA stworzono odpowiednie warunki 

do prowadzenia szkoleń. Sale szkoleniowe 

wyposażone są w komputery, gdzie realizowane 

jest, w ramach obowiązującego prawa, 

szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa 

i higieny pracy z wykorzystaniem e-learningu. 

Ten sposób szkolenia jest bardzo 

wysoko oceniany zarówno pod względem 

merytorycznym, jak również samej skuteczności 

szkolenia, na co wskazują sondaże 

prowadzone wśród pracowników korzystających 

z tego typu szkolenia. 

Jak wynika z przeprowadzonych analiz 

wypadkowości, czynnik ludzki jest jedną 

z najczęstszych przyczyn powstawania 

wypadków przy pracy. 

Przedstawione powyżej sposoby działania 

wpływają na świadomość pracowników, 

podwyższając ich wiedzę na temat 

zagrożeń związanych z pracą w kopalniach 

i są jednym z elementów, które powinny 

wpłynąć znacząco na poprawę bezpieczeństwa 

pracy. 

6 |

W YPADKI PRZ Y PR AC Y 

narastające do końca września 2007 r. 

CHOROBY ZAWODOWE W KOPALNIACH 


śmiertelne ciężkie lekkie RAZEM 

uszkodzenie 

słuchu 

pylica płuc pozostałe RAZEM 

4 5 792 801 

narastające do końca września 2008 r. 

21 167 30 218 


śmiertelne ciężkie lekkie RAZEM 

uszkodzenie 

słuchu 

pylica płuc pozostałe RAZEM 

4 6 763 773 

25 164 25 214 

WSK AŹNIKI W YPADKOWOŚCI 

38,51 % 

5,48 % 


na 100 tys. 

roboczodniówek 

na 1 000 

zatrudionych 

na 1 mln t 

wydobycia 

wskaźnik 

ciężkości 

8,3 12,7 0,11 64,5 

56,01 % 


na 100 tys. 

roboczodniówek 

na 1 000 

zatrudionych 

na 1 mln t 

wydobycia 

wskaźnik 

ciężkości 

8,8 12,7 0,13 54 

20–30 lat 

31–40 lat 

powyżej 40 lat 

Wypadki według wieku poszkodowanych 

W ciągu 3 minionych kwartałów odnotowano łącznie 773 wypadki; 

w analogicznym okresie poprzedniego roku było ich wszystkich 

801. Wśród ofiar wypadków dominują osoby w wieku dojrzałym 

o dużym doświadczeniu zawodowym. 

Z analizy przyczyn tegorocznych wypadków wynika, ze blisko 73 % 

z nich zdarzyło się z powodów stojących po stronie człowieka, 

a nie sił natury lub maszyn i urządzeń. Wśród nich na pierwsze 

miejsce wysuwają się brak uwagi i inne czynniki organizacyjno- 

-ludzkie. 

SYSTEMY ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM 

Znaczący wpływ na poprawę warunków 

BHP mają działania systemowe prowadzone 

w Kopalniach Kompanii Węglowej SA. 

Kopalnie mają wdrożone i udokumentowane 

certyfikatami systemy zarządzania 

bezpieczeństwem, które regulują zasady 

prowadzenia oceny ryzyka zawodowego. 

W ramach doskonalenia systemu zarządzania 

Zarząd Kompanii Węglowej SA wyznaczył 

kierunki zmierzające do integracji 

systemów zarządzania bezpieczeństwem 

i stworzenia jednego zintegrowanego systemu. 

W ramach tych działań wdrażane 

jest oprogramowanie umożliwiające prowadzenie 

oceny ryzyka zawodowego przy 

spełnieniu wszystkich obowiązujących 

przepisów, w jednolity sposób w całej firmie. 

Ujednolicenie oceny ryzyka umożliwi 

informowanie o ryzyku zawodowym pracowników 

wszystkich kopalń w identyczny 

sposób, posługując się tym samym językiem 

i tym samym sposobem oceny ryzyka 

zawodowego w oddziałach Kompanii Węglowej 

SA. 

ADAPTACJA ZAWODOWA 

Pracownicy najmłodsi i nowo przyjmowani 

do kopalń relatywnie najrzadziej ulegają 

wypadkom. Prawdopodobnie dlatego, 

że jeszcze nie oswoili się z niebezpieczeństwem 

i dzięki temu zwracają szczególną 

uwagę na zagrożenia. Sytuacji tej sprzyja 

stale rozbudowywany system adaptacji zawodowej. 

W ostatnim czasie podjęto działania 

zmierzające do podniesienia kwalifikacji 

nowo przyjmowanych pracowników na 

stanowiska robotnicze, którzy nie mają 

wykształcenia w kierunku górniczym 

i podejmują po raz pierwszy pracę w górnictwie. 

Kurs dla pracowników zatrudnianych 

na stanowiskach robotniczych pod 

ziemią obejmie podstawowe wiadomości 

z zakresu techniki wybierania złóż, występujących 

zagrożeń oraz będzie obejmował 

kurs obsługi kołowrotów i urządzeń odstawy 

urobku. Kurs ten będzie odbywał się na 

podstawie programu opracowanego przez 

Kompanijny Ośrodek Szkolenia. Wstępnie 

szacuje się, że kursem tym na początku 

zostanie objętych 650 pracowników. Natomiast 

absolwenci szkół wyższych, którzy 

będą pracować jako osoby dozoru ruchu 

zakładu górniczego, zostaną skierowani 

dodatkowo na szkolenie z zakresu psychologii 

pracy. Szkolenie to organizowane 

w trakcie odbywania stażu i przed egzaminem 

stwierdzającym kwalifikacje na 

stanowiskach osób dozoru ruchu zakładu 

górniczego będzie obejmowało zagadnienia 

psychologii pracy, a w szczególności 

zarządzanie zespołem i budowanie zespołu 

pracowniczego. 

W tym roku w kopalniach KW SA śmierć 

poniosły cztery osoby. Tyle samo ofiar 

śmiertelnych było w analogicznym 

okresie roku ubiegłego. Wypadki ciężkie 

utrzymują się także na tym samym 

poziomie (6), natomiast lekkich (763) 

– w stosunku do ubiegłego roku – jest 

nieco mniej. 

| 7


Brawo dla zwycięzców. Pierwszą nagrodę wywalczył Leszek Trendak z KWK „Ziemowit”, drugą – Tadeusz Bajorek z KWK „Pokój”, 

a trzecią – Janusz Jeżycki z KWK „Bobrek – Centrum” 

Pracuj¹ bezpiecznie 

Z roku na rok poziom konkursu jest coraz w y ższy 

To był mały jubileusz. Najlepsi z najlepszych, 

po raz piąty, rywalizowali 

w konkursie „Pracuję bezpiecznie 

– 2008”. „Złota dziesiątka” – wyłoniona 

w eliminacjach w kopalniach i zakładach 

Kompanii Węglowej spotkała się w finale 

konkursu 24 października br. w Domu Kultury 

w Lędzinach. Tegoroczne eliminacje 

różniły się tym od poprzednich edycji, że 

mogli w nich uczestniczyć tylko osoby zatrudnione 

na stanowiskach robotniczych. 

A lędziński finał, co zgodnie podkreślali 

wieloletni obserwatorzy konkursu, poziomem 

znacznie przewyższał poprzednie. 

Brawo zatem dla zwycięzców. Pierwszą nagrodę 

wywalczył Leszek Trendak z KWK 

„Ziemowit”, drugą – Tadeusz Bajorek 

z KWK „Pokój”, a trzecią – Janusz Jeżycki 

z KWK „Bobrek – Centrum”. Były też symboliczne 

czeki opiewające odpowiednio na 

10, 8 i 6 tysięcy złotych, które zwycięzcom 

wręczyli przewodniczący Rady Nadzorczej 

Kompanii Węglowej Marian Turek i wiceprezes 

Zarządu KW SA Marek Uszko. 

Pozostali uczestnicy finału otrzymali pamiątkowe 

zegarki, a jedyna kobieta w tym 

gronie – Ewa Sodzawiczna z KWK „Szczygłowice” 

– bukiet kwiatów, co zebrani 

przyjęli dużymi brawami. Pani Ewa, mimo 

że odpadła pierwsza z rywalizacji, pokazała 

w eliminacjach, że płeć piękna też potrafi. 

Przyznała jednak, że jako pracownica lampowni 

rzadko zjeżdża pod ziemię, dlatego 

pytania dotyczące specyfiki pracy w wyrobiskach 

okazały się dla niej za trudne. 

Leszek Trendak, który w finale zachował 

najwięcej zimnej krwi, skromnie skwitował 

swój sukces: „Co ja tam «dołowy» 

mam się porównywać z «kadrą»?!”. 

Gdy zapytaliśmy jednak dyrektora kopalni 

„Ziemowit” Piotra Niełacnego, jak zamierza 

wynagrodzić pana Leszka, przodowego 

brygady ścianowej Oddziału G – 4, który 

od 22 lat pracuje w tej kopalni, usłyszeliśmy 

tylko: „Już to zrobiłem! Efekty pracy 

pod ziemią uzależnione są od zespołu” 

– powiedział – „A zatem odpowiednia nagroda 

należy się całej brygadzie”. 

„Jaka?” – po tym pytaniu dyrektor tylko 

mrugnął okiem. 

Aż 24–letnim stażem w górnictwie legitymuje 

się zdobywca drugiego miejsca, Tadeusz 

Bajorek, a trzeciego – Janusz Jeżycki – 

już 22 lata wykonuje zawód elektromontera. 

Wszystkim podobała się formuła finałowej 

rywalizacji, przypominająca telewizyjny 

program „Jeden z dziesięciu”. Uczestnicy, 

decydując, komu należy zadać pytanie, 

sami eliminowali się z rywalizacji. Przegrany, 

na przykład Mariusz Petzelt z KWK 

„Sośnica – Makoszowy”, z tego powodu odpowiedział 

na więcej pytań niż większość 

uczestników tego finału. Trzy wpadki 

spowodowały, że odpadł z rywalizacji. 

Podsumowując konkurs, Andrzej Pakura, 

dyrektor Biura Bezpieczeństwa i Higieny 

Pracy KW SA, a jednocześnie przewodniczący 

komisji konkursowej, za zwycięzców 

uznał wszystkich uczestników tej wieloetapowej 

rywalizacji. A należy pamiętać, 

że wzięło w nim udział kilka tysięcy osób. 

– To swoiste samokształcenie załogi ma 

zatem wymiar znacznie wykraczający poza 

ramy tylko finałowego konkursu – powiedział. 

– Troska o bezpieczeństwo to priory-tetowe 

zadanie dla wszystkich pracowników 

– zwrócił na to uwagę Marek Uszko, 

wiceprezes Zarządu Kompanii. – Pracujemy 

w coraz trudniejszych warunkach 

– powiedział. – Zagrożenia w kopalniach 

są coraz większe. Dlatego nakłady na bezpieczeństwo 

w przeliczeniu na jednego 

pracownika z roku na rok są coraz większe. 

Podczas podsumowania konkursu dyrektorzy 

ośmiu kopalń otrzymali dla swoich 

zakładów „Certyfikaty Systemu Zarządzania 

Bezpieczeństwem”, które wręczył Dariusz 

Stefaniak, dyrektor Jednostki Certyfikującej 

Głównego Instytutu Górnictwa. 

Finałem artystycznym konkursu „Pracuję 

bezpiecznie” był, jak zawsze, perfekcyjny 

występ Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”. 

(mad) 

8 |

Sytuacja ekonomiczna i finansowa 

Kompanii Wêglowej SA 

Kompania Węglowa SA to największa 

firma górnicza (górnictwo węgla 

kamiennego) w Europie zatrudniająca 

64,9 tys. osób. W wyniku procesu 

restrukturyzacji spółki od 1.02.2003 r. do 

30.09.2008 r. stan zatrudnienia obniżył 

się o 20,0 tys. osób. W momencie powstania 

(1.02.2003 r.) Kompania Węglowa SA 

grupowała 23 kopalnie i 9 zakładów. Od 

1 lutego 2007 r. została wprowadzona nowa 

struktura organizacyjna obejmująca 4 centra 

wydobywcze i 5 zakładów. 

Zdolność wydobywcza kopalń wynosi ok. 

46,8 mln t węgla rocznie, co stanowi ponad 

50 proc. produkcji węgla kamiennego 

w Polsce. 

PODSTAWOWE WSKAŹNIKI TECHNICZNO- 

-EKONOMICZNE WE WRZEŚNIU BR. ORAZ 

W OKRESIE I-IX 2008 r. 

Produkcja węgla w okresie I-IX 2008 r. 

wyniosła 33,5 mln t, tj. 176,2 tys. t/d. 

Wydajność pracy: 

• ogólna w węglu handlowym 3 612 kg na 

pracownikodniówkę, 

• dołowa w urobku węglowym 7 050 kg na 

robotnikodniówkę, 

• na 1 zatrudnionego w kopalni zasadniczej 

61 t/mies. 

Sprzedaż węgla w okresie I-IX 2008 r. wyniosła 

33,6 mln t węgla, z tego 29,3 mln t 

w kraju (87,2 proc.) i 4,3 mln t na eksport 

(12,8 proc.). We wrześniu KW SA sprzedała 

3,7 mln t węgla – sprzedaż we wrześniu 

jest wyższa od sierpnia br. o 0,3 mln t. 

Sprzedaż krajowa wyniosła 3,3 mln t, 

a eksportowa 0,4 mln t, co stanowi 10,8 

proc. udziału w sprzedaży ogółem. 

Średnia cena zbytu węgla w okresie I-IX 

2008 r. (wg sprawozdania WKS-A) wyniosła 

223,58 zł/t, w tym w kraju 215,06 zł/t, 

natomiast w eksporcie 281,78 zł/t. 

We wrześniu 2008 r. cena zbytu osiągnęła 

poziom 240,27 zł/t, w tym w kraju 229,21 

zł/t, a w eksporcie 321,62 zł/t. Średnia cena 

zbytu we wrześniu była o 8,91 zł/t wyższa 

od uzyskanej w sierpniu. Średnia cena 

w sprzedaży krajowej była wyższa o 7,22 

zł/t niż w sierpniu. W eksporcie cena wzrosła 

w stosunku do miesiąca poprzedniego 

o 19,51 zł/t. 

W okresie I-IX 2008 r. Kompania osiągnęła 

zysk na sprzedaży każdej tony węgla 

w wysokości 16,87 zł/t. Na podstawowej 

działalności, jaką jest sprzedaż węgla, 

Kompania w okresie I-IX 2008 r. osiągnęła 

zysk w wysokości 566,3 mln zł. 

Zysk netto w Kompanii Węglowej za okres 

I-IX 2008 roku wyniósł 23,4 mln zł. 

W dniu 4 września 2008 r. o godz. 4.30 

w Kopalni Węgla Kamiennego „Szczygłowice” 

miało miejsce osunięcie się obiektów 

powierzchniowych szybu V do wyrobiska 

szybowego. Zdarzenie to miało miejsce 

w czasie prowadzenia prac przygotowawczych 

związanych z usunięciem uszkodzeń 

obudowy ostatecznej tego szybu. Uszkodzeniu 

uległy obiekty budowlane: 

– wieża szybowa, 

– budynek stacji wentylatorów, 

– budynek rozdzielni wysokiego napięcia. 

W zasięgu katastrofy nie było pracowników, 

w związku z czym w trakcie katastrofy oraz 

prowadzenia akcji ratowniczych nie odnotowano 

żadnych wypadków, a zagrożenie, 

jakie wystąpiło, wynikało z zakłócenia 

systemów wentylacyjnych kopalń „Szczygłowice” 

i „Knurów”. Na skutek powstałego 

zdarzenia zaistniała konieczność ewakuacji 

załogi dołowej z pozbawionych wentylacji 

rejonów. Załogę bezpiecznie wycofano 

na powierzchnię. Na skutek tego zdarzenia 

miały miejsce następujące zagrożenia 

techniczno-organizacyjne: 

– utrata funkcji szybu V jako szybu wentylacyjnego, 

– utrata możliwości właściwego systemu 

przewietrzania dla niektórych rejonów 

KWK „Szczygłowice” i częściowo KWK 

„Knurów”, 

– ograniczenie wydobycia prowadzonego 

na ścianach: nr XXI w pokł. 401/1, nr XXIV 

w pokł. 405/3 KWK „Szczygłowice" oraz nr 

12 w pokł. 407/1 KWK „Knurów”. 

Poza skutkami wynikającymi z ubytku 

produkcji, co w konsekwencji wpłynęło na 

spadek przychodów w wyniku katastrofy, 

wynik finansowy uległ dodatkowo pogorszeniu 

o 18,8 mln zł (koszty związane 

z likwidacją zagrożenia oraz nie umorzona 

wartość środków trwałych). Jednocześnie 

we wrześniu KWK „Bielszowice” poniosła 

dodatkowe koszty w wysokości 1,9 mln zł 

związane z usuwaniem awarii z 10 sierpnia 

2008 r. (zerwanie lin nośnych podczas wymiany 

w szybie V). 

Łącznie skutki tych awarii we wrześniu 

2008 r. pochłonęły 20,7 mln zł. 

13 % 

8 % 

energatyka zawodowa 

35 % 

46 % 

34 % 

52 % 

koksownie 

6 % 

6 % 

pozostali odbiorcy 

eksport 

2008 r. 2009 r. 

Sprzedaż węgla w KW SA w latach 2008 i 2009 (prognoza) 

| 9


Nowa era 

ogrzewania wêglowego 

Ostatnie kilka lat to dynamicznie rozwijający się r ynek nowo - 

czesnych systemów grzewczych opar t ych na węglu. Komfor t 

cieplny w niskiej cenie, w ygodna obsługa kotła i dbałość o śro - 

dowisko – to now y w ymiar węglowego ogrzewania budynków 

Energia w budynku potrzebna jest na 

różne cele socjalno-bytowe, jednak 

to właśnie na ogrzewanie pomieszczeń 

zużywamy jej najwięcej. Wybór systemu 

ogrzewania jest zatem jedną z kluczowych 

decyzji wpływających na wielkość 

kosztów inwestycyjnych i kosztów utrzymania 

domu przez wiele lat. Najpopularniejszym 

sposobem ogrzewania budynków 

w Polsce jest wytwarzanie ciepła w kotłach 

na węgiel, gaz ziemny, olej opałowy i biomasę. 

Porównując dynamikę wzrostu cen 

gazu i węgla opałowego od grudnia 2004 r. 

do maja 2008 r., widzimy, że w ciągu niecałych 

czterech lat gaz ziemny podrożał 

aż o 94 %, podczas gdy wzrost cen węgla 

w tym samym okresie wyniósł niespełna 

18,5 %. 

Brak stabilności na rynku paliw energetycznych, 

rosnące ceny gazu ziemnego 

i ropy naftowej oraz energii elektrycznej 

sprawiają, że węgiel kamienny wciąż 

jest podstawowym źródłem ciepła w naszych 

domach. Aktualnie w Polsce ok. 

80 % budynków ogrzewanych indywidualnie 

wyposażonych jest w kotły na paliwa 

stałe, z czego większość to tradycyjne 

i automatyczne kotły węglowe. 

Rosnące ceny gazu, ropy 

i energii elektrycznej 

powodują, że w Polsce 

węgiel jest nie tylko 

najtańszym, ale i najbezpieczniejszym 

źródłem 

ciepła w naszych domach 

[%] 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

[zł/r] 

9 000 

8 000 

7 000 

6 000 

5 000 

4 000 

3 000 

2 000 

1 000 

0 

25,73 

0,67 

53,21 

7,16 

68,39 

14,91 

4,89 

18,37 

2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 r. I–V 2008 r. 

gaz 

węgiel opałowy 

Dynamika zmian cen gazu oraz węgla opałowego w odniesieniu do roku 2004 

0 

2 100 

2 900 

4 600 

8 100 

8 400 

* Ceny detaliczne węgla w składach opalowych w zależności od miejsca zakupu 

węgiel 500 zł/t* 

węgiel 700 zł/t* 

gaz ziemny 

olej 

prąd (taryfa G-12 

50 % / 50 %) 

Powyższy wykres porównuje roczne koszty ogrzewania budynku o pow. 150 m 2 różnymi 

nośnikami energii. Koszty ogrzewania węglem wynoszą od 2 100 zł do 2 900 zł 

(w zależności od lokalnej ceny zakupu węgla). Za gaz ziemny zapłacimy aż 4 600 zł, 

a za olej i prąd już ponad 8 000 zł. Stosując ogrzewanie węglowe, należy jednak pamiętać, 

że osiągnięcie wysokiej sprawności wytwarzania ciepła zależy od stosowania 

paliw sprawdzonych pod względem jakościowym. 

Roczny koszt ogrzewania budynku 150 m 2 (2 250 kWh/r.; 150 kWh/m 2 ) – maj 2008 r. 

10 |

TANIE OGRZEWANIE 

Koszty ogrzewania budynku zależą 

przede wszystkim od rodzaju i sprawności 

instalacji grzewczej oraz od odpowiedniej 

jakości paliwa. Nowoczesne automatyczne 

kotły węglowe mogą osiągać sprawność 

spalania na poziomie 80-90 %, co powoduje, 

że – przy relatywnie niskich cenach 

węgla w stosunku do gazu, oleju i prądu – 

koszt ogrzewania węglowego jest najniższy. 

KOMFORT OBSŁUGI I EKOLOGIA 

Dzisiejsze „ciepło z węgla” to zupełnie 

nowe technologie czystego spalania, 

gwarantujące komfort, bezpieczeństwo 

i ochronę środowiska. Nowoczesne kotły 

węglowe dla gospodarstw domowych pracują 

w pełnej automatyce, nie wymagając 

obsługi przez okres 3-5 dni, dzięki czemu 

ich użytkowanie jest wygodne. Niezależnie 

od rodzaju stosowanego paliwa (gaz, 

olej, węgiel czy biomasa) – niezwykle ważna 

jest jego jakość. 

JAKI WĘGIEL DO KOTŁA? 

Powszechnie stosowana nazwa „ekogroszek” 

jest określeniem potocznym i nie 

gwarantuje odpowiedniej jakości paliwa. 

W ramach działań porządkujących rynek, 

Kompania Węglowa SA – największy 

producent węgla kamiennego w Europie 

– wdrożyła linię markowych 

paliw kwalifikowanych 

do automatycznych 

kotłów 

węglowych. W swojej 

ofercie ma produkty: 

RETOPAL ® , PIE- 

KLORZ ® i BORUTA ® , 

których nazwy są zastrzeżonymi 

znakami 

towarowymi, 

chroniącymi 

także jakość 

sprzedawanych paliw. Ekologiczne paliwa 

kwalifikowane to węgle o ściśle określonych 

parametrach fizykochemicznych, których 

Nowoczesne automatyczne 

kotły węglowe mogą 

osiągać sprawność 80-90 % 

co powoduje, że przy 

relatywnie niskich cenach 

węgla w stosunku do gazu, 

oleju i prądu koszt 

ogrzewania węglowego 

jest najniższy na rynku 

spalanie zapewnia właściwą pracę kotłów 

grzewczych, pozwalając osiągnąć ich 

maksymalną sprawność przy zachowaniu 

obowiązujących standardów w zakresie 

ochrony środowiska. Węgle – przed wypu- 

szczeniem na rynek – badane są 

w akredytowanym Instytucie Chemicznej 

Przeróbki Węgla 

w Zabrzu. Jeżeli proces 

spalania przebiega 

prawidłowo, a wielkość 

emisji zanieczyszczeń 

mieści się 

w ostrych kryteriach 

k w a l i f i k a c y j n y c h 

Instytutu, 

uzyskuje 

produkt 

certyfikat 

„Świadectwo na znak 

bezpieczeństwa ekologicznego”, 

potwierdzający wysoką jakość 

i przeznaczenie produktu. 

CENY WĘGLI EKOLOGICZNYCH W KOMPANII WĘGLOWEJ SA (WRZESIEŃ 2008 r.) 

PALIWA KWALIFIKOWANE 

CENA WĘGLA LUZEM 

[ZŁ/T] 

CENA WĘGLA WORKOWANEGO [ZŁ/WOREK] 

20 KG 25 KG 

RETOPAL ® ekogroszek 455,06 — 13,36 

PIEKLORZ ® ekogroszek 503,86 11,35 14,54 

BORUTA ® Gk. 479,46 — — 

[t] 

900 000 

800 000 

700 000 

600 000 

207 000 

500 000 

7 272 

400 000 

300 000 

200 000 

232 613 

329 000 

BORUTA ® 

100 000 

PIEKLORZ ® – Ekogroszek razem 

0 

238 560 300 000 

2007 r. plan produkcji 2008 r. 

RETOPAL ® – Ekogroszek 

Produkcja węgli KW SA dostosowanych do spalania w nowoczesnych automatycznych kotłach węglowych [t] 

| 11


Prawidłowo dobrane paliwo zapewnia 

bezawaryjną pracę i komfort obsługi kotła. 

Wartością istotną dla domowego budżetu 

jest nie tylko cena za 1 tonę węgla, 

lecz także ilość paliwa zużywanego przez 

nas w ciągu całego roku. Kupując węgiel, 

płacimy bowiem za ilość ciepła, jaką możemy 

z niego wytworzyć. Spalanie węgli 

sprawdzonych pod względem jakościowym, 

przynosi korzyści w postaci uzyskania 

oczekiwanego komfortu cieplnego przy 

mniejszej ilości spalanego węgla. Minimalizuje 

to roczne koszty ogrzewania budynku, 

a dodatkowym efektem jest ograniczenie 

emisji substancji szkodliwych do atmosfery 

i czystsze powietrze wokół nas. 

W świetle ogromnego zróżnicowania 

produkowanych typów kotłów dobór paliwa 

zawsze powinien odbywać się zgodnie 

ze wskazaniami producenta, zawartymi 

w dokumentacji techniczno-ruchowej 

urządzenia (DTR). Zawiera ona informacje 

dotyczące rodzaju i parametrów jakościowych 

paliwa zalecanego dla konkretnego 

kotła. Dlatego przy zakupie węgla nie można 

kierować się tylko potoczną nazwą „ekogroszek”, 

ale koniecznie trzeba sprawdzić 

jakość oferowanego nam paliwa. Wstępne 

zalecenia dotyczące spalania ekologicznych 

paliw KW SA w różnych rodzajach kotłów 

prezentujemy w tabeli poniżej. 

WĘGIEL PALIWEM Z PRZYSZŁOŚCIĄ 

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom swoich 

klientów i dbając o ochronę środowiska, 

Kompania Węglowa SA stale poszerza 

ofertę węgli ekologicznych. Jako największy 

producent w kraju KW SA w 2007 r. 

sprzedała ponad 478 000 t paliw kwalifikowanych. 

Na rynek weszło nowe paliwo 

o nazwie BORUTA ® do uniwersalnych automatycznych 

kotłów węglowych, dzięki czemu 

produkcja ekologicznych paliw kwalifikowanych 

w 2008 roku może przekroczyć 

nawet 800 000 t. 

W ramach programu 

„Diabli do kotła” 

Kompania 

Węglowa 

SA współpracuje 

z producentami 

kotłów 

węglowych 

PODSTAWOWE PARAMETRY JAKOŚCIOWE 

WĘGLA NA PRZYKŁADZIE PALIWA BORUTA ® 

TYP WĘGLA 32.1 

GRANULACJA 

WARTOŚĆ OPAŁOWA 

w celu skorelowania 

kierunków rozwoju 

techniki grzewczej z możliwościami 

produkcji węgla. Ogromna popularność 

8-31,5 mm 

Qri ≥ 28 MJ/kg 

ZAWARTOŚĆ POPIOŁU Ar max 11 % 

ogrzewania węglowego w Polsce i konkurencja 

na rynku motywuje producentów 

urządzeń grzewczych do doskonalenia 

swoich produktów. Kupując nowy kocioł 

węglowy, należy wybierać najnowsze uniwersalne 

konstrukcje przystosowane do 

spalania węgli o uziarnieniu 0-31,5 mm 

i podwyższonej spiekalności (Liczba Rogi 

> 20), gdyż w tym kierunku będzie rozwijać 

się produkcja paliw ekologicznych 

w Polsce. 

ILE KOSZTUJE WĘGIEL? 

Kupując kocioł, wybieraj tylko 

najnowsze uniwersalne 

konstrukcje, przystosowane 

do spalania BORUTY ® i innych 

ekologicznych paliw 

kwalifikowanych KW SA 

Ceny detaliczne węgla w składach opałowych 

na terenie kraju są cenami rynkowymi 

i są zróżnicowane, gdyż oprócz ceny zakupu 

paliwa u producenta zawierają w sobie 

m.in. koszty transportu 

i dystrybucji. 

Kompania Węglowa 

SA na bieżąco publikuje 

swoją ofertę 

wraz z cenami 

w lokalnych punktach 

sprzedaży, 

drobnicowej 

m.in. 

w serwisie internetowym www.kwsa.pl. Zachę- 

camy do zaopatrzenia się w opał przed sezonem 

grzewczym, tzn. od lutego do lipca, 

gdyż w tym okresie jest to produkt najbardziej 

dostępny oraz najtańszy. 

Dla zagwarantowania jakości kupowanego 

węgla zalecamy kupno paliw kwalifikowanych 

w punktach autoryzowanej sieci 

sprzedaży KW SA. Tylko właściwe paliwo 

gwarantuje efektywną i ekologiczną pracę 

kotła. Lista autoryzowanych sprzedawców 

Kompanii Węglowej SA i punktów sprzedaży 

na terenie kraju znajduje się na stronie 

www.kwsa.pl 

LICZBA ROGI Ri > 20 

Tomasz Huzarewicz 

Krystyna Włodarczyk 

KOMPANIA WĘGLOWA SA JEST LIDEREM W PRODUKCJI EKOLOGICZNYCH PALIW WĘGLOWYCH. 

W SWOJEJ OFERCIE MA NASTĘPUJĄCE PALIWA KWALIFIKOWANE DO NOWOCZESNYCH AUTOMATYCZNYCH KOTŁÓW WĘGLOWYCH: 

RETOPAL ® ekogroszek to renomowany produkt w granulacji 5-25 mm i wartości energetycznej min. 25 MJ/kg, dostępny od 2003 roku, 

produkowany w KWK „Piast”. Produkt ten jest uniwersalnym paliwem, polecanym do wszystkich rodzajów kotłów z automatycznymi palnikami 

retortowymi i rusztowymi. 

W 2005 roku węgiel ten uzyskał tytuł Produktu Przyjaznego Środowisku w VII edycji Narodowego Konkursu Ekologicznego Przyjaźni Środowisku. 

PIEKLORZ ® ekogroszek to renomowany produkt o uziarnieniu 5-25 mm i wartości energetycznej min. 26 MJ/kg, produkowany w Zakładzie 

Górniczym „Piekary”, KWK „Bobrek-Centrum” Ruch Bobrek i Ruch Centrum oraz w KWK „Chwałowice”. Węgiel ten polecany jest do wszystkich 

rodzajów kotłów z automatycznymi palnikami retortowymi i rusztowymi. 

W 2007 roku produkt ten uzyskał nagrodę CENT FOR FUTURE w kategorii „Produkt z Przyszłością 2007”, przyznany przez Redakcję Magazynu Polish 

Market oraz Marszałka Województwa Śląskiego. 

BORUTA ® Gk. to nowe paliwo o uziarnieniu 8-31,5 mm i wartości energetycznej min. 28 MJ/kg, produkowane w KWK „Jankowice”. Węgiel ten 

jest przeznaczony do spalania tylko w najnowszych kotłach z automatycznym palnikiem retortowym, dostosowanych do spalania paliw węglowych 

o podwyższonej spiekalności (Liczba Rogi > 20 ) oraz uziarnieniu 0-31,5 mm. 

W 2008 roku węgiel ten uzyskał nagrodę w VII edycji konkursu „Ekolaury Polskiej Izby Ekologii” w kategorii ekoprodukt w gospodarstwach domowych 

i gospodarce komunalnej. 

Wszystkie paliwa kwalifikowane Kompanii Węglowej SA posiadają „Świadectwa na znak bezpieczeństwa ekologicznego”, a ich stosowanie 

zapewnia tanie, komfortowe i ekologiczne ogrzewanie budynków. 

12 |

Stulecie wizerunku 

œw. Barbary w KWK „Knurów” 

Poczta i mennica 850 metrów pod ziemią 

Mincerz Janusz Ćwiertnia przekazuje pamiątkową monetę wybitą na poziomie 850 Bogusławowi Szygule 

To nie był zwykły zjazd na dół do kopalni. 

Dzięki Bogusławowi Szygule, 

kustoszowi Izby Tradycji kopalni 

„Knurów”, 7 listopada 2008 r. uczestniczyliśmy 

w wydarzeniu niezwykłym, niecodziennym 

i rekordowym. 

Najpierw pan Bogusław podjechał kopalnianym 

furgonem pod Urząd Poczty. Tam 

do naszego grona dołączyła Barbara Sołtys 

z workiem pełnym przesyłek. 

Na pomysł stworzenia podziemnej poczty, 

w której listy wędrują szybami kopalni 

w Knurowie, wpadł Bogusław Szyguła 15 

lat temu z okazji III Krajowej Wystawy 

Filatelistycznej „Górnictwo 93” i 25-lecia 

Klubu „Kopasyny”. 

Droga nadanych w tym roku listów rozpoczęła 

się od wrzucenia przesyłek do 

specjalnych skrzynek umieszczonych 

m.in. w Urzędzie Pocztowym nr 1 przy ul. 

Dworcowej, przy Dyrekcji i portierni KWK 

„Knurów”. 

Listy zjechały następnie na poziom 850 

szybem Jan. Na dole, w specjalnym pomieszczeniu, 

Bogusław Szyguła i Antoni 

Krzyszczuk posegregowali przesyłki 

i ostemplowali je specjalnymi datownikami. 

Pan Antoni był szczególnie wzruszony, 

ponieważ po wielu latach pracy w kopalni 

teraz, jako górniczy emeryt, pracuje na poczcie. 

Łączy więc swoją osobą obie instytucje 

zaangażowane w to przedsięwzięcie. 

Z kolei Bogusław Szyguła, oprócz tego, 

| 13


że sprawuje funkcję kustosza kopalnianej 

Izby Tradycji, jest także animatorem Poczty 

Harcerskiej. 

Poczty harcerskie mają w Polsce tradycję 

sięgającą początku ruchu harcerskiego, 

zapisały świetne karty podczas II wojny 

światowej, a szczególnie w powstaniu warszawskim. 

Od 1957 roku poczty harcerskie 

cieszą się przywilejem wykonywania usług 

pocztowych, a oryginalne stemple i datowniki 

akceptowane są przez Pocztę Polską. 

Knurowska Poczta Harcerska 149, której 

naczelnikiem jest właśnie Bogusław Szyguła, 

figuruje w oficjalnym wykazie 157 

poczt harcerskich w Polsce. 

Po ostemplowaniu – szybem Paweł – listy 

wyjechały na powierzchnię, co stanowi 

oczywistą i czytelną symbolikę. 

Była to już czwarta edycja poczty podziemnej, 

na którą z wielkim zainteresowaniem 

czekali filateliści. Tym razem przesyłki 

były oznaczone okolicznościowym napisem 

„ŚWIĘTA BARBARA - 100 LAT Z GÓRNI- 

KAMI KNUROWA”. Warto wspomnieć, że 

w cechowni kopalni znajduje się niezwykły 

wizerunek świętej Barbary. To wspaniała 

mozaika o wymiarach 230/130 cm, odsłonięta 

uroczyście 4 grudnia 1904 roku. 

Autorem dzieła jest Jan Odorico z Berlina. 

Obraz ten jest niezmiennie w tym samym 

miejscu od chwili jego odsłonięcia. 

– Ten obraz wykonano mozaiką i pewnie 

dlatego przetrwał najtrudniejsze okresy. 

Nie można go było zdjąć, bo trzeba byłoby 

go skuwać ze ściany – mówi Bogusław 

Szyguła. 

Tego dnia, kiedy zjeżdżaliśmy na dół z listami, 

w cechowni trwały prace porządkowe. 

Obraz przykryty był folią. 4 grudnia br. 

o godzinie 10.00 odbędzie się tu uroczysta 

msza święta z okazji Dnia Górnika. 

Szybko okazało się, że podziemna poczta 

nie jest jedyną atrakcją, jaką przygotował 

na ten dzień nasz przewodnik i gospodarz 

– Bogusław Szyguła. 

W składzie naszej ekipy największe zainteresowanie 

wzbudzał wysoki mężczyzna 

z długą brodą, ubrany w tradycyjny dawny 

Janusz Ćwiertnia wraz z synem Tomaszem wybija pamiątkowe monety. To najgłębsza mennica na świecie 

14 |

strój górniczy, taszczący ze sobą dziwne 

urządzenie i ogromny młot. To Janusz 

Ćwiertnia, mincerz z Opola, który zjechał 

na poziom 850 ze swoją podręczną mennicą. 

Tam, na dole wraz ze swoim synem 

wybijał pamiątkowe monety, których wzór 

sam zaprojektował. 

– Podobnego stempla, którym wybijam 

monety, używano w średniowieczu. Od 

tamtego czasu technika bicia monet właściwie 

się nie zmieniła – mówi pan Janusz 

– Najpierw trzeba wykonać relief, co nie 

jest proste, bo musi być zrobiony w odbiciu 

lustrzanym. Potem montuje się go na 

końcu stempla, którego drugi koniec mocno 

uderza się młotkiem. Ponieważ jest to 

robota ręczna, każda moneta jest inna. Jej 

wygląd zależy od ustawienia i od siły uderzenia. 

Dlatego wszystkie są numerowane 

– wyjaśnia mincerz. 

To także tradycja wywodząca się sprzed 90 

lat. Bicie monet w Knurowie nawiązuje do 

czasów, kiedy kilkakrotnie emitowano pieniądze. 

– Po raz pierwszy pojawiły się one podczas 

I wojny światowej w 1914 roku. Dostawali 

je jeńcy wojenni, zatrudniani przymusowo 

w kopalni. Mogli za nie kupować tylko 

w kopalnianym sklepie – przypomina Bogusław 

Szyguła. 

Także w latach 1918 i 1948 kopalnia „Knurów” 

emitowała własne banknoty, którymi 

posługiwano się na terenie kopalni. Po 

dziewięćdziesięciu latach powrócono do 

tej historycznej tradycji i wybite zostały 

specjalne monety z wizerunkiem świętej 

Barbary, z certyfikatem potwierdzającym, 

że powstały zostały w mennicy na poziomie 

850 m. 

Uroczystości, w których miałem okazję 

uczestniczyć – kolejna edycja poczty podziemnej 

i podziemna mennica – nie mają 

sobie równych w Polsce i innych krajach. 

Dlatego też organizatorzy zgłosili oba te 

przedsięwzięcia do Księgi Rekordów Guinnessa. 

Tekst i zdjęcia Jan Czypionka 

Takie monety zostały wybite przez mincerza 

Janusza Ćwiertnię i jego syna Tomasza 

7 listopada br. na poziomie 850 

Barbara Sołtys z Urzędu Poczty Polskiej i Bogusław Szyguła już na poziomie 850 m. Listy zjechały na dół szybem Jan 

| 15

W Y D A R Z E N I A 

Na festynie nie mogło zabraknąć górniczej orkiestry 

Jubileusz z gwiazdami 

Nic nie mogło przeszkodzić imprezie z okazji 5 -lecia 

Kompanii Węglowej 

Było wszystko, co być powinno, ale 

też nie zabrakło tego, co na tego 

typu imprezach nie jest pożądane. 

Tak można w największym skrócie scharakteryzować 

przebieg imprezy plenerowej 

w Wojewódzkim Parku i Wypoczynku 

w Chorzowie zorganizowanej z okazji 5- 

lecia istnienia Kompanii Węglowej. Obok 

mnóstwa atrakcji rozrywkowo-kulinarnych, 

niepożądanymi gośćmi na imprezie 

były deszcz i niska temperatura. Przebywający 

na Polu Marsowm, tuż obok Stadionu 

Narodowego, pracownicy Kompanii na 

pewno jednak nie żałowali wspólnej zabawy 

do późnych godzin wieczornych. 

Wszystkich przywitał w imieniu Zarządu 

Kompanii Węglowej Piotr Rykala, wiceprezes 

ds. pracowniczych. Przemówienie 

było krótkie, ale bardzo wymowne. Bo też 

kto by się spodziewał pięć lat temu, że będziemy 

świętować taki jubileusz. 

– Sceptycy twierdzili, że nie przetrwamy 

nawet roku – mówił Piotr Rykala. 

– Tymczasem firma istnieje i ma się dobrze. 

Następnie wszystkich zaprosił do 

wspólnej zabawy. 

A było co podziwiać i słuchać. W pełnej 

krasie wystąpiły górnicze orkiestry, którym 

repertuaru pozazdrościłaby niejedna 

orkiestra spoza branży. Fedrowali muzycznie 

aż miło. Była nawet orkiestra wspierana 

przez piękne mażoretki. Urodzie pań 

dorównywała kolorystyka ich strojów 

i choreografia całego występy muzyczno- 

-tanecznego. Brawo! 

Do sceny umiejętnie potrafiła przyciągnąć, 

biesiadującą pod licznymi namiotami, publiczność, 

popularna aktorka, Joanna Bartel. 

Było jej tym łatwiej, że nie ukrywała 

swoich rodzinnych związków z górnictwem. 

Burzliwymi oklaskami publiczność 

przywitała na scenie jej filmowego męża 

Krzysztofa Hanke, który na jubileusz Kompanii 

zawitał z kolegami z kabaretu „Rak”. 

Obok starych, dobrych kawałów usłyszeliśmy 

występ Krzysztofa Respondka. 

– O, rany tato! To ten, co wygrał turniej 

w Polsacie „Jak oni śpiewają” – wyjaśniła 

mi córka. A to wystarczyło, by nasza impreza 

dorównała telewizyjnym hitom. 

A to nie wszystkie atrakcje. Górniczy piknik 

uświetniły swoim występem „Czerwone 

gitary” i „Lothar Dziwoki Band”. 

Nie tylko rozrywką tętniło parkowe Pole 

Marsowe. Gromkie brawa zebrały najlepsze 

zastępy ratownicze, które uczestniczyły 

w niedawnych zawodach zorganizowanych 

przez Kompanię Węglową. Marek Uszko, 

wiceprezes Zarządu Kompanii Węglowej 

ds. produkcji, najlepszym z najlepszych 

wręczył cenne upominki. A kto był najlepszy, 

informowaliśmy w ostatnim numerze 

naszej gazety firmowej, którą pokazywała 

wszem i wobec na scenie, korzystając z zawartych 

tam informacji, Joanna Bartel. 

Na koniec pikniku było światło i blask… 

sztucznych ogni. 

Do zobaczenia na kolejnym jubileuszu 

Kompanii Węglowej. 

(m) 

16 |

Nie zabrakło też występów przyciągających szczególnie męskie oko… 

Popularna Andzia – Joanna Bartel – reklamowała naszą gazetę 

Duże zainteresowanie wzbudził pokaz zabytkowych samochodów 

| 17


Modernizacja mostu przenośnikowego J21 

W Halembie modernizuj¹ 

zak³ad przeróbczy 

Odbiorcy węgla są coraz bardziej 

wymagający. Jakość węgla jest decydującym 

czynnikiem kształtującym 

zarówno cenę, jak i zainteresowanie 

tym surowcem. 

Wzrost wymagań odbiorców co do jakości 

węgla handlowego oraz stan techniczno- 

-technologiczny ZPMW KWK „Halemba" 

stworzyły konieczność jego gruntownej 

modernizacji. Przedsięwzięcie to pozwoli 

na uproszczenie schematu technologicznego 

zakładu, poprawi efektywność 

podstawowych procesów przeróbczych. 

Unowocześniony zostanie zużyty park 

maszynowy, poprawi się komfort pracy, 

zmniejszy awaryjność zakładu, a tym samym 

skróci jego czas pracy. Ograniczone 

zostaną koszty eksploatacji zakładu przez 

zmniejszenie liczby pracujących urządzeń, 

poprawi się także stan techniczny budynku 

płuczki – dzięki remontowi poziomów 

budynku, uwzględniającemu wymianę 

elementów nośnych i konstrukcji wsporczych, 

jak również wymianę zsuwni, rurociągów. 

Likwidacja wielu maszyn spowoduje 

zmniejszenie obciążenia stropów, co 

w znacznym stopniu wpłynie na poprawę 

stanu technicznego budynku. 

Modernizacja płuczki GI pozwoliła 

uniknąć w latach 2005-2006 dodatkowych 

kosztów związanych z koniecznością zakupu 

i wymiany zamortyzowanych urządzeń 

oraz niezbędnymi remontami urządzeń, jak 

również budynku płuczki wraz z wymianą 

rurociągów obiegu wodno-mułowego. 

Modernizacja Zakładu Przeróbczego prowadzona 

jest w czasie ruchu zakładu górniczego, 

przy utrzymaniu pełnych zdolności 

produkcyjnych kopalni. 

Modernizacja zakładu prowadzona jest 

w trzech etapach. 

– W pierwszym etapie zmodernizowano 

węzeł wzbogacania węgla w osadzarce miałowej 

wraz z odwadnianiem produktów. 

Ten etap zakończono w grudniu 2007 r. 

18 |

Remont mostu przenośnikowego J21 

– mówi mgr inż. Stefan Dyrszlag, zastępca 

głównego inżyniera przeróbki kopalni 

„Halemba - Wirek” Ruch Halemba. 

W drugim etapie wykonywana jest modernizacja 

węzła wzbogacania w osadzarce 

ziarnowej, modernizacja dróg transportowych 

oraz klasyfikacji wstępnej sekcji K. 

Ten etap zostanie zakończony w listopadzie 

2008 r. 

Trzeci etap przewiduje modernizację drugiej 

części klasyfikacji wstępnej na sekcji E. 

Ukończenie inwestycji przewiduje się na 

sierpień 2009 r. 

Modernizacja zakładu przeróbczego GI 

pozwoli uzyskać wymierne korzyści finansowe 

głównie z tytułu poprawy jakości 

produktów handlowych. Przedsięwzięcie 

to pozwoli na zwiększenie pewności ruchowej 

zakładu oraz poprawę bezpieczeństwa 

pracy. 

Zmniejszona zostanie emisja pyłu z zakładu 

przeróbczego do atmosfery, obniżeniu 

ulegnie również emisji hałasu. 

Tekst i zdjęcia: Jan Czypionka 

Rozbudowa modernizowanej płuczki GI 

| 19


W zakładzie przeróbczym pracuje ponad 100 kobiet. 

Lidia Sozańska obsługuje windę w budynku płuczki 

Mgr inż. Stefan Dyrszlag, zastępca głównego inżyniera przeróbki 

kopalni „Halemba - Wirek” Ruch Halemba znakomicie wywiązał 

się z roli przewodnika po modernizowanym zakładzie 

Jolanta Fojt bada jakość wzbogacanego węgla 

Dyspozytornia modernizowanej płuczki GI. Dyspozytor Grzegorz Szostok 

20 |

Fundacja Rodzin Górniczych 

dzia³a ju¿ 11 lat 

Troszcząc się o los sierot i wdów po górnikach, Zarząd Fundacji 

w każdym roku zwiększał zakres i wielkość świadczonej pomo - 

cy dla rodzin, k tór ych dotknęły górnicze tragedie 

Fundację Rodzin Górniczych powołano 

i zarejestrowano w sądzie w 1997 roku, 

a w 2004 roku Fundacja – jako organizacja 

pożytku publicznego – została zarejestrowana 

w Sądzie Rejonowym w Katowicach 

pod nr KRS 0000127003 poz. 2. 

Od początku istnienia kieruje Fundacją ten 

sam Zarząd, tj.: 

– Kazimierz Służewski – prezes Zarządu, 

– Janusz Pierzchała – wiceprezes Zarządu. 

Głównym celem działalności Fundacji 

Rodzin Górniczych – zgodnie z par. 4, ust. 1 

Statutu Fundacji – jest „materialne wspieranie 

rodzin pozostałych po górnikach, którzy 

ponieśli śmierć w wyniku wypadków przy 

pracy, inwalidów górniczych i innych rodzin 

górniczych znajdujących się z różnych powodów 

w trudnej sytuacji życiowej, zwłaszcza 

będących w niedostatku lub potrzebujących 

doraźnego wsparcia”. 

Fundacja realizuje swoje cele poprzez działalność 

opiekuńczą, charytatywną i wychowawczo-oświatową. 

Grono podopiecznych Fundacji Rodzin Górniczych 

liczy około 5 000 osób, z czego większość 

to członkowie rodzin górników, którzy 

zginęli w wyniku wypadków przy pracy w ciągu 

ostatnich 20 lat oraz inwalidzi górniczy po 

wypadkach trwale niezdolni do pracy. 

Mimo stale malejącej liczby kopalń i stale 

zmniejszającego się zatrudnienia w górnictwie, 

liczba osób zwracających się o pomoc 

do Fundacji Rodzin Górniczych nie zmniejsza 

się, a nawet wzrasta. 

Wynika to głównie z faktu, że likwiduje się kopalnie 

i przedsiębiorstwa górnicze, ale sieroty 

i wdowy po górnikach pozostają, a w wyniku 

nowych wypadków stale ich przybywa, oraz 

z faktu, że Fundacja opiekuje się sierotami 

od dzieciństwa aż do ukończenia pożądanych 

Kolejna grupa dzieci górników przed wyjazdem na wycieczkę ufundowaną przez Fundację 

szkół, a w przypadku studiów do ukończenia 

26. roku życia. Duże znaczenie ma też to, że 

Fundacja stale rozszerza zakres i wielkość 

By zagwarantować letni wypoczynek naszym 

podopiecznym, zorganizowaliśmy bezpłatne: 

świadczonej pomocy, stale rośnie popularność 

a) 14-dniowe wczasy w górach, nad morzem 

Fundacji oraz że obecnie kopalnie 

w znacznie mniejszym stopniu wspierają rodziny 

byłych swoich pracowników, a te, które 

zostały zlikwidowane, cały ciężar wspomagania 

sierot i wdów przerzuciły na Fundację 

Rodzin Górniczych. 

Początki działalności Fundacji były bardzo 

skromne, gdyż w pierwszym roku udzielono 

zaledwie 18 zapomóg finansowych na łączną 

kwotę 6 500 zł i wypłacono comiesięczne stypendia 

tylko dla 39 stypendystów na łączną 

kwotę 52 000 zł. 

W 2008 roku wypłaciliśmy już 97 zapomóg 

finansowych na łączną kwotę 264 477 zł i comiesięczne 

stypendia dla 318 uczących się 

sierot po górnikach i dzieci inwalidów górniczych 

na łączną kwotę 861 990 zł. 

Pomoc finansowa to główny, ale nie jedyny 

obszar działalności Fundacji. 

i na Mazurach dla 132 osób z rodzin wielodzietnych 

za łączną kwotę 98 878 zł; 

b) dwie 6-dniowe wycieczki autokarowe dla 

76 dzieci za łączną kwotę 107 470 zł. 

Bezpłatne wczasy organizujemy, by zapewnić 

godziwy wypoczynek rodzinom wielodzietnym, 

gdyż stwierdziliśmy, że duża część tych 

rodzin ze względu na trudną sytuację materialną 

nigdy nie była na wczasach, a przecież 

wypoczynek należy się nie tylko dzieciom, 

ale też i bardzo umęczonym matkom. 

Wycieczki w ramach naszej akcji „Poznajmy 

Polskę” organizujemy nie tylko po to, by 

dzieciom z przykopalnianych osiedli pokazać 

piękno Polski, by poznały jej geografię i historię, 

ale też i po to, by w czasie wycieczek 

dzieci się zintegrowały i łatwiej dostosowały 

do sytuacji, w jakiej muszą żyć po górniczych 

tragediach, które spotkały ich ojców. 

| 21


Tradycyjne spotkanie barbórkowe podopiecznych Fundacji Rodzin Górniczych w 2007 roku 

Warto tu też powiedzieć, że dzięki dobrej 

współpracy naszej Fundacji z Fundacją 

„Porozumienie Bez Barier” pani Jolanty 

Kwaśniewskiej, 406 sierot po górnikach 

przeżyło prawdziwą przygodę życia, wyjeżdżając 

24 razy na piękne, bardzo atrakcyjne 

wycieczki zagraniczne. Całkowite 

koszty tych wycieczek pokryli sponsorzy 

zagraniczni. W 2009 roku zamierzamy 

zorganizować 25. taką 

wycieczką. 

Aktualnie w związku 

z nowym rokiem 

szkolnym rozpatrujemy 

nowe wnioski o stypendia. 

Stosujemy zasadę, 

że pomagamy tym, którzy 

sami sobie chcą pomóc, a więc mimo 

trudnej sytuacji materialnej chcą zdobyć 

wykształcenie, dobrze się uczą i dobrze się 

zachowują. 

W związku z tym, co pół roku sprawdzamy 

wyniki w nauce i sprawowaniu, przeglądając 

świadectwa i indeksy. Mamy tę satysfakcję, 

że dzięki pomocy Fundacji już 34 naszych 

stypendystów ukończyło studia wyższe. 

Ważnym elementem działalności Fundacji 

są organizowane już od ośmiu lat tradycyjne 

Barbórki dla około 300 sierot i wdów po 

górnikach. Nasi podopieczni bardzo sobie 

cenią te spotkania, które stwarzają możliwość 

do lepszej integracji środowiska, a 

poza tym są okazją do podziękowań dla ludzi, 

którzy wspierają działalność Fundacji. 

Barbórkowe spotkania sierot i wdów po górnikach, 

które organizuje Fundacja Rodzin 

Górniczych, to piękne nowe rozszerzenie tradycji 

górniczych, gdyż na taką skalę imprez 

dla sierot i wdów po górnikach dotychczas 

Stosujemy zasadę, 

że pomagamy tym, 

którzy sami sobie 

chcą pomóc 

w górnictwie polskim nie organizowano. 

Bardzo sobie cenimy fakt, że w naszych spotkaniach 

udział brali tak ważni ludzie, jak: 

pan prezydent Aleksander Kwaśniewski, 

pani Jolanta Kwaśniewska, pan prezydent 

Lech Kaczyński, pani Maria Kaczyńska, 

ksiądz arcybiskup Damian Zimoń, marszałek 

województwa śląskiego, wojewoda śląski, 

prezydent miasta Katowice, ministrowie, 

prezesi górniczych 

spółek i wielu naszych 

sponsorów. 

W tym roku nasza 

Barbórka odbędzie 13 

grudnia w Górnośląskim 

Centrum Kultury. 

Fundacja Rodzin Górniczych 

nie otrzymuje dotacji od państwa 

i swoją działalność finansuje w głównej 

mierze z darowizn od różnych sponsorów, 

przy czym bardzo ważnym źródłem 

dopływu środków finansowych do Fundacji 

są dobrowolne składki załóg górniczych 

z górnictwa całej Polski w wysokości 

ok. 1-2 zł miesięcznie od osoby oraz wsparcie 

udzielane przez założycieli fundacji, 

tj. Kompanię Węglową SA, Katowicki Holding 

Węglowy SA, Jastrzębską Spółkę Węglową 

SA i Węglokoks SA. 

W 2007 roku Fundacja Rodzin Górniczych 

wzbogaciła się o dwóch nowych członków 

Fundacji, tj. PZU SA i PZU Życie SA, którzy 

stali się głównymi sponsorami Fundacji. 

Dzięki podpisanej umowie o stałym wspieraniu 

działalności Fundacji przez PZU SA 

i PZU Życie SA znacznie wzrosły możliwości 

finansowe Fundacji, co zaowocowało 

podwojeniem liczby udzielanych zapomóg 

i stypendiów, jak również zwiększeniem 

kwot przeznaczonych na zapomogi, stypendia 

i pozostałą działalność Fundacji 

Rodzin Górniczych. 

Liczymy nadal na naszych tradycyjnych 

sponsorów, którzy wspierali nas przez 10 

lat, tj. pracowników kopalń, spółek i instytucji 

górniczych oraz na wszystkich 

naszych dotychczasowych darczyńców, 

których już ponad 200 wpisanych jest do 

naszej księgi darczyńców i ofiarodawców. 

Niestety, tegoroczne wpływy nie w pełni 

pokryją aktualne wydatki Fundacji. Dzieje 

się tak, gdyż wpływy z niektórych kopalń 

pokrywają tylko mały procent pomocy, 

które Fundacja udziela rodzinom ofiar z 

tych kopalń, a przecież musimy opiekować 

się też rodzinami górniczymi z kopalń zlikwidowanych. 

Apelujemy więc ponownie do kierownictw 

tych kopalń i do każdego pracownika górnictwa 

i wszystkich ludzi dobrej woli w Polsce: 

„Bądź solidarny i wspieraj osierocone rodziny 

górnicze”. 

Wspomaganie sierot i wdów to nie tylko 

wyraz naszej ludzkiej solidarności z ludźmi, 

których spotkały tragedie, ale też i nasz 

społeczny i górniczy obowiązek. 

Szczęść Boże! 

Kazimierz Służewski 

Rafał Klonek, stypendysta FRG, student 

II roku górnictwa. Jego ojciec – ratownik 

górniczy – zginął w kopalni 

Darowizny można przelewać na konto Fundacji w : 

22 | 

ING Bank Śląski SA 10 1050 1214 1000 0022 0373 0318

W C E N T R U M U WA G I 

Załoga w składzie: przodowy Marek Knesz, kombajnista Leszek Kelner, górnicy: Ireneusz Zimoń, Piotr Kowalik, Bogdan Tlołka, 

Bronisław Kwiczala, Dariusz Gawlyki, Dariusz Rojek, Dariusz Anyż, Dariusz Kaczmarczyk, Dariusz Skolimowski, Mirosław Deptuła, 

Mariusz Wąż,Łukasz Jaremczuk, Tomasz Kalwac, Łukasz Frydecki i Łukasz Buchalik 

Imponuj¹cy wyczyn 

K W K „ J a n k o w i c e ” 

423 

metry wydrążonego 

chodnika w KWK 

„Jankowice” w ciągu 

23 dni to wynik imponujący. Prezentujemy 

dziś tych, którzy są autorami tego sukcesu. 

Brygada przodowego Marka Knesza to doświadczeni 

pracownicy, których staż pracy 

przekracza 22 lata, chociaż, jak dodaje przodowy, 

ostatnio średnia się trochę obniżyła, 

a to za sprawą kilku młodych nowo przyjętych 

pracowników. 

Załoga jest zgrana, zdyscyplinowana, zna 

się na pracy górniczej i co bardzo ważne 

– zawsze można na nią liczyć. Zdanie przodowego 

podzielają nie tylko sztygar zmianowy 

Tadeusz Szydlik, sztygar oddziałowy 

Krystian Kowal, główny inżynier Czesław 

Mazurek, ale i młodzi pracownicy, którzy 

cenią starszych kolegów za zrozumienie, pomoc 

w zdobywaniu kwalifikacji i stworzenie 

dobrej, by nie powiedzieć rodzinnej atmosfery. 

Opinią młodych pracowników czuje się 

zażenowany przodowy, gdyż nie przypuszczał, 

że młodzi ludzie – w zderzeniu z ciężką, 

niebezpieczną i wymagającą wielkiego 

zaangażowania pracą – są w stanie docenić 

doświadczenie starszych kolegów. 

Otylia Wiaterek 

WIADOMOŒCI Z PO£UDNIA 

| 23


Na tatrzañskich 

szlakach 

Pogoda dopisała podczas dorocznego 

Rajdu Tatrzańskiego 

Ratowników 

Górniczych. 

W rajdzie po tatrzańskich szlakach 

wędrowali ratownicy reprezentujący 

kopalniane stacje ratownictwa górniczego 

podległe Okręgowej Stacji Ratownictwa 

Górniczego w Wodzisławiu Śląskim. 

W tegorocznym rajdzie, który był już 37 

z kolei, udział wzięło 50 ratowników z dziesięciu 

kopalń. Kopalnię „Marcel” reprezentowała 

pięcioosobowa ekipa w składzie: 

Bogusław Strączek — kierownik KSRG, 

Henryk Rojek, Łukasz Ciuberek, Andrzej 

Nieckarz i Tomasz Musioł. 

24 | 

Wszystkie ekipy zakwaterowane były 

w Bukowinie Tatrzańskiej, w ośrodku 

Zofiówka. 

W pierwszym dniu rajdu ratownicy powędrowali 

na Laskowiec i Gronie Jana Pawła 

II. W kolejnych dniach udali się do Szpiglasowej 

Przełęczy oraz dolin 5 Stawów 

i Roztoki oraz do Morskiego Oka. Zawitali 

też nad Czarny Staw oraz na Rusinową Polanę 

do Sanktuarium Matki Bożej Jaworzyńskiej 

Królowej Tatr. 

Organizatorem ratowniczych rajdów nieprzerwanie 

od 37 lat jest OSRG Wodzisław 

Śląski wraz z SITG Rybnik. 

Piotr Górecki 

WIADOMOŒCI Z PO£UDNIA

Osiem medali 

na mistrzostwach Polski 

X VIII Mistrzost wa Polski Weteranów w Lekkiej Atlet yce roze - 

grano na Stadionie 650 -lecia w Słupsku 

W 

zawodach udział wzięło 237 

zawodników. Zawody stały na 

wysokim poziomie sportowym. 

Ustanowiono 17 rekordów Polski, a dwa 

wyrównano. W tych mistrzostwach po raz 

11 jako weteran lekkiej atletyki wystartował 

Jerzy Zawadzki – były pracownik 

Działu Wentylacji kopalni „Marcel”. W jedenastu 

startach w mistrzostwach Polski 

Jerzy Zawadzki zdobył już 74 medale. 

W tegorocznych mistrzostwach weteranów, 

startując w dziewięciu konkurencjach, 

w kategorii M-60 wywalczył kolejnych 

osiem medali. Złote medale zdobył 

w biegach na dystansach 100 i 300 m 

przez płotki oraz w biegach płaskich na dystansach 

200 i 400 m. Srebro wywalczył 

w skoku wzwyż, w biegach na 100 i 800 m, 

a brązowy medal w rzucie oszczepem. 

Jak wspomina weteran bieżni, najwięcej 

medali, bo aż 11, zdobył na mistrzostwach 

Polski w Częstochowie w 2004 roku. 

Piotr Górecki 

W jedenastu startach w mistrzostwach Polski Jerzy Zawadzki zdobył już 74 medale 

| 25


Ponad 250 lat historii 

K WK „Pokój” 

wczoraj i dziś 

Historia kopalni „Pokój” sięga połowy 

XVIII wieku. W roku 1748 kupił 

ówczesne wsie Rudę i Biskupice 

– pochodzący z Brandenburgii – baron 

Franciszek Wolfgang von Stechov. 

Sprowadził ze sobą dwóch saskich górników, 

którym polecił wykonać szyb – spodziewając 

się, że w ten sposób odkryje 

złoże rudy dla żelaza dla swojego zakładu 

hutniczego. Górnicy – zamiast żelaza 

– odkryli węgiel. 

W dniu 20 listopada 1751 roku baron 

złożył wniosek o uzyskanie nadania dla 

uruchomionej przez siebie kopalni, a 23 

stycznia 1752 r. król pruski zatwierdził akt 

prawny dotyczący utworzenia kopalni pod 

nazwą „Brandenburg". Data tego dokumentu 

uważana jest za moment powstania 

kopalni – protoplastki późniejszej kopalni 

„Wawel", która w 1995 r. połączona została 

z kopalnią „Pokój" w jeden zakład górniczy. 

Aby w pełni uświadomić sobie, jak wiele 

czasu upłynęło od momentu położenia 

podwalin pod nowoczesny przemysł wydobywczy 

w Rudzie Śląskiej, warto przypomnieć, 

że w chwili powstania kopalni 

„Brandenburg" na tronie polskim zasiadał 

August III. Do czasu koronacji Stanisława 

Augusta Poniatowskiego pozostało jeszcze 

11 lat, a przed Polską był jeszcze tragiczny 

okres rozbiorów. 

Ostatni z rodziny von Stechov – Franciszek 

Karol – zmarł bezpotomnie 9 września 

1798 roku. Majorat odziedziczył syn jego 

ciotki (kuzyn barona), hrabia Karol Franciszek 

von Ballestrem. Od tej pory, aż do 

roku 1945, majorat pozostawał własnością 

Ballestremów. Ponieważ udostępnione zasoby 

kopalni się wyczerpywały, Ballestremowie 

uzyskali w latach 1805, 1810 i 1823 

powiększenie pola eksploatacyjnego. 

W roku 1846 zaistniał nowy impuls dla 

rozwoju górnictwa w Rudzie. W roku tym 

zakończono budowę pierwszej linii kolejowej 

łączącej Berlin z Mysłowicami. Przebiegała 

ona między innymi przez Rudę, 

Chebzie i Świętochłowice. Przedtem zużycie 

węgla ograniczało się do najbliższych 

okolic, brakowało bowiem na Górnym Śląsku 

dróg wodnych, a transport konny na 

większe odległości był nieopłacalny. 

W 1856 roku przyłączono do kopalni 

„Brandenburg” pola „Neue Brandenburg” 

i „Fabriqe”, tak że obszar jej doszedł do 1,6 

km 2 . Te kopalnie, w wyniku dalszych konsolidacji 

i podziałów, utworzyły w 1931 roku 

kopalnię „Wolfgang Wawel”, która w roku 

1936 zmieniła nazwę na „Walenty Wawel”, 

a w roku 1970 – po połączeniu z kopalnią 

„Paweł” – na KWK „Wawel”. 

Kopalnia „Wanda-Lech” położona 

w dzielnicy Wirek powstała przez połączenie 

1 lutego 1938 roku dwóch niezależnych 

zakładów górniczych: kopalń „Wanda” 

dawniej „Lithandra” i „Lech” – dawniej 

„Hillebrand”. 

Kopalnia „Hillebrand” stanowiła część 

eksploatowanej od 1802 roku kopalni „Błogosławieństwo 

Boże” w Wirku należącej do 

bytomsko-siemianowickiej linii Donnersmarcków. 

W 1904 roku zbudowano tam 

szyb wydobywczy „Hillebrand”, od którego 

kopalnia otrzymała nazwę. W kopalni 

istniał także szyb wydobywczy „Andrzej” 

zbudowany w latach 80. XIX wieku, 

unieruchomiony w 1926 roku. Budynek 

nadszybia szybu „Andrzej" istnieje do dnia 

dzisiejszego i stanowi obiekt zabytkowy. 

Powstanie kopalni „Pokój” wiąże się 

z wieloletnimi dążeniami huty „Pokój” do 

stworzenia w jej pobliżu bazy węglowej. 

Lekarz spółki brackiej Wilhelm Schulz 

z Chorzowa 14 marca 1841 roku otrzymał 

nadanie na prowadzenie kopalni „Friedrich 

Wilhelm” i „Vorsicht”. Połowę udziałów 

otrzymało miasto Bytom jako właściciel 

gruntu. Odkrywka kopalni „Friedrich 

Wilhelm” znajdowała się na terenie huty 

„Zgoda”, a kopalnia „Vorsicht” na terenie 

dzisiejszego Nowego Bytomia. 

Rozwój huty „Pokój”, a w związku z tym 

wzrost produkcji, wymagał dużych ilości 

węgla koksującego. Kontynuowano więc 

dawne zamierzenia o utworzenie własnej 

bazy węglowej. Początkowo pobierano węgiel 

z szybu „Minerwa” w Porębie, w polu 

zabrskiej kopalni państwowej „Królowa 

Ludwika”. Obliczony okres trwania dotychczasowego 

zaopatrzenia huty w węgiel zbliżał 

się do końca. W listopadzie 1899 roku 

złożono ponownie do władz górniczych 

wniosek o uruchomienie kopalni „Frie- 

26 | 

WIADOMOŒCI Z PÓ£NOCY

drich Wilhelm”, Jeszcze przed tym faktem 

zaczęto głębienie szybów „Anna" i „Maria”, 

oddalonych od siebie o kilkadziesiąt metrów, 

w samym środku nadania. W latach 

1913-1915 wybudowano drugi szyb wentylacyjny 

w pobliżu łaźni huty „Pokój” – szyb 

„Żużlowy” o głębokości 338 m. Zastąpił on 

dawny szyb wentylacyjny „Barbara". 

W kopalni „Pokój”, której obszar górniczy 

po wojnie wynosił około 3 km 2 , wyeksploatowano 

najcenniejsze pokłady na obszarze 

1,8km 2 . Reszta, tj. 1,2 km 2 obszaru 

górniczego, stanowiły filary ochronne dla 

szybów pod hutą „Pokój” i miastem Nowym 

Bytomiem (obecnie dzielnicą Rudy 

Śląskiej). W ciągu dziewięciu lat aż do 

1955 roku kopalnia prowadziła eksploatację 

w obszarze górniczym kopalni „Wanda-Lech”. 

W roku 1951 na podstawie ekspertyzy 

prof. Witolda Budryka rozpoczęto 

wybieranie pokładów w filarze ochronnym 

pod hutą „Pokój” systemem ścianowym. 

Eksploatacja ta trwała sześć lat i trzy miesiące. 

Przyniosła w efekcie 1 375 tys. t wysokogatunkowego 

węgla. Była to pierwsza 

w dziejach polskiego górnictwa udana próba 

wybierania węgla tym systemem z pokładów 

położonych pod wielkim zakładem 

przemysłowym. Sprawa ta stała się głośna 

w kraju i za granicą. Pisała o tym prasa 

codzienna i fachowa prasa górnicza. Losy 

kopalni „Pokój” coraz bardziej wiązały się 

z losami sąsiedniej kopalni „Wanda-Lech”. 

1 kwietnia 1968 roku decyzją Ministra 

Górnictwa i Energetyki połączono administracyjnie 

kopalnię „Wanda-Lech" i kopalnię 

„Pokój" pod wspólną nazwą KWK 

„Pokój". Kopalnie węgla kamiennego „Pokój" 

i „Wawel" wraz z grupą sześciu kopalń 

z terenu Zabrza, Rudy Śląskiej, Świętochłowic, 

Chorzowa i Siemianowic Śląskich 

– postanowieniem Sądu Rejonowego w 

Katowicach z dniem 1 kwietnia 1993 roku 

– przekształcone zostały w jednoosobową 

spółkę Skarbu Państwa o nazwie Rudzka 

Spółka Węglowa SA. 

Zarząd Rudzkiej Spółki Węglowej SA rozpoczął 

działania zmierzające do głębokiej 

restrukturyzacji w podległych mu kopalniach, 

co w konsekwencji miało doprowadzić 

do dostosowania górnictwa węgla 

kamiennego do warunków gospodarki 

rynkowej i międzynarodowej konkurencyjności. 

Analiza wskaźników techniczno-ekonomicznych 

i finansowych, osiągniętych 

przez KWK „Wawel” w 1994 roku, zwłaszcza 

ujemny wynik finansowy brutto wynoszący 

-31,3mln zł, przy ujemnej akumulacji 

jednostkowej -31,5 zł/t, przy jednoczesnym 

sczerpaniu się zasobów (zasoby operatywne 

wynosiły około 3 mln t), wymusiła na 

Zarządzie Rudzkiej Spółki Węglowej SA 

postawienie zakładu górniczego „Wawel” w 

stan likwidacji. W celu pełnego wykorzystania 

potencjału ludzkiego i technicznego 

kopalni „Wawel", przy jednoczesnym uniknięciu 

niepokojów społecznych i zwolnień 

pracowników, podjęto decyzję o jej likwidacji 

przez połączenie z KWK „Pokój”, której 

wynik finansowy brutto był dodatni 5,9 

mln zł, przy akumulacji +7,73 zł/t. 

Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy 

podjęło uchwałę w sprawie postawienia 

w stan likwidacji KWK „Wawel” 

przez połączenie z KWK „Pokój” z dniem 

1 lipca 1995 r. określając termin likwidacji 

na dzień 31 grudnia 1998 rok. 

15 lutego 2003 roku– w wyniku połączenia 

pięciu spółek węglowych – powstała 

Kompania Węglowa SA, w skład której weszła 

także kopalnia „Pokój”. 

W wyniku dalszych zmian organizacyjnych, 

1 lutego 2007 roku utworzone zostały 

centra wydobywcze, a kopalnia „Pokój” 

weszła w skład Centrum Wydobywczego 

„Północ” z siedzibą w Bytomiu i funkcjonuje 

w tej strukturze do dnia dzisiejszego. 

Jan Gerlich 

| 27


Obchody stulecia 

pierwszej piekarskiej kopalni 

W 

dniach 20 i 21 września 2008 

roku odbyły się w Piekarach 

Śląskich obchody 100-lecia 

Zakładu Górniczego „Piekary” – Rejonu 

„Brzeziny – Andaluzja”. 

W sobotę 20 września pracownicy i emeryci 

dawnej Kopalni Węgla Kamiennego 

„Andaluzja”, na bazie której obszaru górniczego 

i infrastruktury powstał Zakład 

Górniczy „Brzeziny”, a od 2003 roku włączonej 

do struktury Zakładu Górniczego 

„Piekary”, a tym samym Kompanii Węglowej 

SA, spotkali się w cechowni rejonu 

„Brzeziny – Andaluzja”. W uroczystościach 

uczestniczyli także zaproszeni goście, 

a wśród nich wiceprezes Kompanii Węglowej 

SA Marek Uszko, poseł Jerzy Polaczek, 

prezes Wyższego Urzędu Górniczego Piotr 

Buchwald, przedstawiciele władz Piekar 

Śląskich z przewodniczącym rady miasta 

Krzysztofem Przybylskim i prezydentem 

Stanisławem Korfantym, przedstawiciele 

piekarskich instytucji, jak również dyrektorzy 

i naczelni inżynierowie dawnych 

kopalń: „Andaluzja”, „Julian” i „Rozbark” 

oraz poczty sztandarowe. 

Po rozpoczęciu spotkania przez Orkiestrę 

Dętą „Andaluzja” delegacje kopalni i miasta 

złożyły kwiaty przy pomniku „Obrońców 

Kopalni”, poświęconego pamięci 

pracowników kopalni „Andaluzja” pomordowanych 

przez najeźdźcę hitlerowskiego. 

Następnie uczestnicy przemaszerowali do 

kościoła parafialnego pw. św. Apostołów 

Piotra i Pawła w Brzozowicach – Kamieniu, 

gdzie została odprawiona uroczysta 

msza święta w intencji żyjących i zmarłych 

pracowników kopalni. W jej czasie grała 

orkiestra dęta „Andaluzja” oraz śpiewał 

jeden z piekarskich chórów „Polonia–Harmonia”. 

Po zakończonej mszy zaproszeni 

goście udali się na jubileuszowy obiad 

w domu parafialnym. 

W niedzielę, następnego dnia, odbył się 

festyn dla pracowników kopalni i ich rodzin 

w parku w Brzozowicach – Kamieniu. 

Pomimo niezbyt sprzyjającej pogody, 

wiele osób wzięło udział w zabawie przy 

dźwiękach górniczych orkiestr, chóru „Polonia–Harmonia” 

oraz zespołu „Wesołe 

Trio” wraz z Mirkiem Szołtyskiem. Festyn 

zakończyła zabawa taneczna, do której 

przygrywał zespół „TRIO-FAKT”. Odbyły 

się także imprezy towarzyszące, takie jak: 

mecz piłki nożnej oldbojów Andaluzja – 

Julian, mecz futbolu amerykańskiego oraz 

koncert zespołu Józefa Skrzeka. 

Aleksandra Duda 

Zimowa sceneria na zdjęciu z głębokiego archiwum 

28 | 


Hołd złożony pracownikom kopalni „Andaluzja” pomordowanym przez hitlerowców w czasie II wojny światowej 

Obecny widok kopalni 

| 29


Od lewej stoją: kier. Dariusz Maślanka, Roman Szczęsny, Andrzej Sierpiński, Adam Kulbiński, Adrian Nowak, Wiesław Sztuk, Krzysztof Łukasik, 

Jakub Bukowski, szt. Marek Marczak, Maciej Bydłowski, Andrzej Franik, Waldemar Przybyła 

Od lewej klęczą: Ireneusz Burdzik, Piotr Kwoka, Leszek Kolinczat, Krystian Gauza, szt. Adam Mendyka, Władysław Woźniak, Krzysztof Kubica 

Od lewej siedzą: Kazimierz Reich, Piotr Stokowiec 

Najlepsi z najlepszych 

K WK „Pokój” – Oddział GRP- I 

Oddział GRP-I jest jednym z dwóch 

oddziałów robót przygotowawczych 

w Oddziale KWK „Pokój”. 

Oddziałem liczącym 71 osób kieruje 

sztygar oddziałowy Dariusz Maślanka. 

W sierpniu br. roku oddział ukończył 

drążenie dowierzchni 1a w pokładzie 502 

w.g., stanowiącej dowierzchnię przyścianową 

dla ściany 223. Dowierzchnia ta 

drążona była w III stopniu zagrożenia tąpaniami 

i objęta została granicami pola 

metanowego II kategorii. Drążenie przebiegało 

w bardzo trudnych warunkach 

górniczych i geologicznych wzdłuż zrobów 

wyeksploatowanych z zawałem stropu 

ścian 215i 215/II. Dodatkowo tąpnięcie, 

które miało miejsce w lipcu 2007 roku, 

spowodowało wstrzymanie robót w tym 

rejonie i konieczność wykonywania dodatkowych 

wyrobisk. 

Te uwarunkowania spowodowały, że termin 

uruchomienia ściany 223 został przesunięty 

o 4 miesiące, a każde kolejne opóźnienie 

spowodowałoby spadek wydobycia 

oraz obniżenie wskaźników techniczno- 

-ekonomicznych kopalni. 

Determinacja i zaangażowanie całej załogi 

oddziału GRP-I pozwoliło na uniknięcie 

dalszych opóźnień i uruchomienie ściany 

223. 

Doświadczeni przodowi: Szczęsny Roman, 

Laskowski Jan, Sierpiński Andrzej, Dyrda 

Grzegorz, Majda Krzysztof, Gardian 

Dariusz, Łukasik Krzysztof, Wolniewicz 

Grzegorz, Bystroń Bogdan oraz dozór górniczy: 

Marczak Marek, Bojarowski Grzegorz, 

inż. Grygar Andrzej, Chrzanowski 

Jacek, Maciejewski Piotr, inż. Pientka Łukasz, 

Mendyka Adam, wraz z całą załogą 

oddziału GRP-I wykazali się pełną znajomością 

sztuki górniczej, zaangażowaniem 

i odpowiedzialnością. 

Tekst i zdjęcie: Zenon Kubista 

30 | 


Pan Sylwester i jego konie 

Na zatłoczonych bytomskich ulicach zobaczyłem kiedyś widok, jaki pamiętam 

z lat dzieciństwa. Między szybkimi limuzynami i kopcącymi ciężarówkami powoli 

z miarowym stukotem jechała fura z węglem. Miałem przy sobie aparat 

i pomyślałem, że muszę utrwalić tę scenę. Niestety, ruch był tak duży, że nie sposób było 

zatrzymać się, a furmanka zniknęła za rogiem ulicy. 

Postanowiłem odszukać ten zaprzęg, bo czułem, że naprawdę warto. Wiedziony dziennikarskim 

nosem trafiłem do punktu sprzedaży węgla ZG „Piekary”. Był wczesny ranek, 

ogromne ciężarówki czekały na swoją kolejkę na specjalnym placu. Zapytałem kierowców, 

czy znają woźnicę, który wozi węgiel konną furą. 

– Kto by go nie znał – padła odpowiedź. – Idź pan na wagę, bo chyba właśnie się ładuje. 

I tak oto spotkałem Sylwestra Jagłę – człowieka legendę, który od dziesięcioleci jest 

związany z tą kopalnią. Wszyscy znają go i jego konie. 

Rozmawialiśmy długo – o kopalni, o węglu, o koniach, o kolejkach, o życiu. Ale słowa nie 

są w stanie oddać tego niepowtarzalnego nastroju, tej podróży w czasie, jaką przeżyłem 

dzięki panu Sylwestrowi i jego towarzyszom pracy. Lepiej przemówią zdjęcia... 

Tekst i zdjęcie: Jan Czypionka 

Fotografowanie to hobby, które dzięki 

najnowszym zdobyczom techniki cyfrowej 

staje się coraz bardziej popularne. 

Dziś zdjęcia robią prawie wszyscy. 

Z wakacji, z imprez domowych, towarzyskich, 

także w pracy. Proponujemy 

naszym Czytelnikom stały konkurs 

fotograficzny. Nadsyłajcie do naszej 

redakcji swoje zdjęcia o dowolnej tematyce. 

My je ocenimy i co miesiąc najlepsze 

zostaną opublikowane w gazecie 

firmowej Kompanii Węglowej. 

| 31

L U D Z I E W Ê G L A W O B I E K T Y W I E M I S T R Z A 

A r kadiusz Gola 

Autor od 12 lat pracuje jako fotoreporter w redakcji „Polska - Dziennik 

Zachodni”. W wielu jego fotografiach przewijają się motywy 

pracy ludzkiej. Ukazuje różne aspekty życia na Śląsku. Wspólnym 

mianownikiem jest węgiel. Arkadiusz Gola pokazuje nie tylko pracę 

w kopalniach, ale też i w biedaszybach, życie na hałdach, strajki górnicze. 

W jego zdjęciach zawsze obecna jest wiara górnicza w sens codziennej 

pracy. Autor nie omija też tematu pracy kobiet w kopalniach. Stara się też 

pokazywać Śląsk po pracy – jak wypoczywamy, co nas cieszy i szuka odpowiedzi 

na pytanie, dlaczego nie opuszczamy tego miejsca. 

W roku 2007 Gola otrzymał stypendium marszałka województwa śląskiego 

na opracowanie i przygotowanie materiału do albumu „Ludzie z węgla”. 

Fotografie do tej publikacji były prezentowane w formie wystawy 

w Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, w galerii klubowej Związku 

Polskich Artystów Fotografików w Katowicach oraz w Muzeum Śląskim 

jako część wystawy „Śląskie przestrzenie – hałda”. Obecnie fotografie te 

można oglądać w Muzeum Ostrowskim w Czechach. 

---------------------------------------------- 

Nagrody i osiągnięcia Arkadiusza Goli 

• Nagroda ogólnopolska w Konkursie Polskiej fotografii Prasowej 

w latach 1998 i w 2003 

• BZWBK PRESSFOTO w latach 2005 i 2006 

• Nagroda główna firmy Bayer w konkursie „Ekologia w obiektywie 

2003” 

• Nagrody regionalne w Konkursie Śląskiej Fotografii Prasowej w latach 

2004, 2005 i 2006 

• Dziennikarz roku „Dziennika Zachodniego” 2003 

• Członek ZPAF

listopad 2008 - Kompania WÄglowa S.A.

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

listopad 2008 - Kompania WÄglowa S.A.