Caleemo Saarka Madaxweyne Jacob Zuma —— Eeg ... - Somali Talk
Caleemo Saarka Madaxweyne Jacob Zuma —— Eeg ... - Somali Talk
Caleemo Saarka Madaxweyne Jacob Zuma —— Eeg ... - Somali Talk
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Madaxa Wargayska :<br />
Maxamed Raage<br />
MAY 17 2009 Cadadka 12aad<br />
Xog-Maal waa Wargays ku hadla Afkaaga<br />
Hooyo soona baxa Bishii labo jeer.<br />
Qodobada Wargeyska Qodobada<br />
—Qaxooti guryo<br />
laga burburiyey--<br />
Eag Bogga 7aad...<br />
—Shaqada Shanta<br />
Beri <strong>Eeg</strong> Bogga<br />
4aad..<br />
— Sanad Guuradii<br />
Xenophobia <strong>Eeg</strong><br />
Bogga 4aad….<br />
-XUURAAN:<br />
ku garab qabo<br />
ku qadi meeyside--<br />
<strong>Eeg</strong><br />
Bogga 10 aad<br />
-- Sh. Shariif<br />
maxaa heley?<br />
<strong>Eeg</strong> Boga<br />
7aad...<br />
Tifaftiraha Wargayska:<br />
Maxamed Muuse Nuur<br />
h. Maxamed Idiris ayaa socdaal dacwo faafin<br />
S ah ku maraya dalka K/Afrika , socdaalkiisa oo<br />
kasoo billoowdey magaalada Johannesburg ayuu<br />
ku maray magaalooyin dhowr ah oo ay Soomaalidu<br />
degentahay, Xog-Maal waxay idiin soo gubineysaa<br />
warbixin ku saabsan socdaalka Sheekha — <strong>Eeg</strong><br />
Boga 3aad<br />
<strong>Caleemo</strong> <strong>Saarka</strong> <strong>Madaxweyne</strong> <strong>Jacob</strong> <strong>Zuma</strong> —— <strong>Eeg</strong> Bogga 2<br />
Iyo <strong>Eeg</strong> Boga 9aad<br />
Bogga 13aad<br />
“Alla KFC Saliid<br />
Baddanaa”bogga<br />
8aad..<br />
Soo saaristaan waxaa ku jira aayadaha Qur’aanka Kariimka iyo Axaadiista Nabigeena (SCW) Ee Fadlan hadhigin meel aan munaasan u ahayn Wargayska.<br />
Fadlan kusoo dir wixii talooyin iyo tusaale ah ooaad wargayska u hayso E-mail Xogmaal@hotmail.com ama 26 Durban road pelville Cape Town
17 May, 2009 XOG-MAAL 2<br />
Waa kuwan magacyadii<br />
oo dhamaystiran.<br />
1. Wasaarada beeraha, dhirta iyo daaqa<br />
iyo kalluumeysiga : Tina Joemat-<br />
Pettersson<br />
2. Wasiir ku xigeenka: Dr Pieter Mulder<br />
3. Wasaarada hidaha iyo dhaqanka : Lulu<br />
Xingwana<br />
4. Ku xigeenka wasaarada: Paul Mashatile<br />
5. Wasaarada waxbarashada asaasiga ah:<br />
Angie Motshekga<br />
6. Ku xigeenka wasaarada: Enver Surty<br />
7. Wasaarada isgaarsiinta : Siphiwe<br />
Nyanda<br />
8. Ku xigeenka wasaarada: Dina Pule<br />
9. Wasaarada iskaashiga dowliga ah iyo<br />
amuuraha dhaqanka: Sicelo Shiceka<br />
10. Ku xigeenka wasaarada: Yunus Carrim<br />
11. Wasaarada dhaqancelinta (xabsiyada):<br />
Nosiviwe Mapisa-Nqakula<br />
12. Ku xigeenka wasaarada: Hlengiwe<br />
Mkhize<br />
13. Wasaarada gaashaandhiga iyo halyeeyada<br />
militariga: Lindiwe Sisulu<br />
14. Ku xigeenka wasaarada: Thabang<br />
Makwetla<br />
15. Wasaarada hormarinta dhaqaalaha:<br />
Ebrahim Patel<br />
16. Ku xigeenka wasaarada: Gwen Mahlangu-Nkabinde<br />
17. Wasaarada Tamarta: Dipuo Peters<br />
18. Wasaarada maaliyada : Pravin Gordhan<br />
19. Ku xigeenka wasaarada: Nhlanhla<br />
Nene<br />
20. Wasaarada caafimaadka : Aaron<br />
Motsoaledi<br />
21. Ku xigeenka wasaarada: Dr Molefi<br />
Sefularo<br />
22. Wasaarada tacliinta sare iyo tabobarada:<br />
Dr Blade Nzimande<br />
23. Wasaarada arrimaha gudaha: Dr Nkosazana<br />
Dlamini-<strong>Zuma</strong><br />
24. Ku xigeenka wasaarada : Malusi Gigaba<br />
25. Wasaarada deegaameynta<br />
bini’aadamka: Tokyo Sexwale<br />
26. Ku xigeenka wasaarada : Zou Kota<br />
27. Wasaarada xariirka caalamiga ah iyo<br />
iskaashiga: Maite Nkoana-Mashabane<br />
28. Ku xigeenka wasaarada : Ebrahim<br />
Ismail Ebrahim<br />
29. Ku xigeenka labaad : Sue van der<br />
Merwe<br />
30. Wasaarada cadaalada iyo hormarinta<br />
qaanuunka: Jeff Radebe<br />
31. Ku xigeenka wasaarada: Andries Nel<br />
32. Wasaarada shaqaalaha : Membathisi<br />
Mdladlana<br />
33. Ku xigeenka wasaarada : Susan Shabangu<br />
34. Wasaarada Police-ka : Nathi Mthethwa<br />
35. Ku xigeenka wasaarada : Fikile Mbalula<br />
36. Wasaarada macaahiida dowliga ah : Barbara<br />
Hogan<br />
37. Ku xigeenka wasaarada : Enoch Godongwana<br />
38. Wasaarada shaqaalaha dowlada iyo maamulka<br />
: Richard Baloyi<br />
39. Ku xigeenka wasaarada : Roy Padayachie<br />
40. Wasaarada Howlaha Guud : Geoff Doidge<br />
41. Ku xigeenka wasaarada : Hendrietta Bogopane-Zulu<br />
42. Wasaarada hormarinta reer miyiga iyo dib<br />
u qorsheynta dhulka: Gugile Nkwinti<br />
43. Ku xigeenka wasaarada: Dr Joe Phaahla<br />
44. Wasaarada seeyniska iyo tiknoolijiyada:<br />
Naledi Pandor<br />
45. Ku xigeenka wasaarada: Derek Hanekom<br />
46. Wasaarada hormarinta bulshada<br />
(gunooyinka): Edna Molewa<br />
47. Ku xigeenka wasaarada: Bathabile<br />
Dlamini<br />
48. Wasaarada ciyaaraha iyo jimicsiga: Makhenkesi<br />
Stofile<br />
49. Ku xigeenka wasaarada: Gert Oosthuizen<br />
50. Wasaarada abniga qaranka : Siyabonga<br />
Cwele
17 May, 2009 XOG-MAAL 3<br />
<strong>Caleemo</strong> saarkii <strong>Jacob</strong><br />
<strong>Zuma</strong>.<br />
Xaflad balaaran oo si heersareysa<br />
loosoo qabanqaabiyey, taasoo lagu<br />
qarash gareeyey R75 malyuun,<br />
kana soo qeybgaleen 29 madaxweyne<br />
iyo 30 wakiilo dowladeed,<br />
dublamaasiyiin tirro baddan,<br />
saxaafada aduunka xoogeeda, 30<br />
kun oo dadweyne, 5 kun oo marti<br />
sharaf ah, iyo malaayiin qof oo<br />
shaashadaha ka daawanayay ayaa<br />
lagu caleemo saarey madaxweynihii<br />
afaraad ee si xor loosoo doorto<br />
dalka Koonfur Afrika.<br />
Barqonimadii sabtidii 9-kii May,<br />
2009, kolkii ay inta baddan martida<br />
timid fagaarada cagaaran ee<br />
xeendaabka qasriga madaxtooyada<br />
ayaa waxaa soo daatay<br />
roob kadibna markaliya ayay<br />
dadku wada dalacdeen dalaayado<br />
wada madoow oo ay dowladu bixisey.<br />
Xafdlada waxaa kasoo xaadirey<br />
Nelson Mandela halyeeyga xoriyada<br />
dalkani, iyo madaxweynihii<br />
hore Thabo Mbeki iyo xaaskiisa<br />
Sanele Mbeki kuwaasoo dhamaantood<br />
fadhiyey halka lagu dhaarinayay<br />
<strong>Zuma</strong>.<br />
khudbad uu qaranka u jeediyey<br />
<strong>Zuma</strong> waxyar kadib markii xilka<br />
loo dhaariyey ayuu ku sheegey<br />
dhamaan qorshayaashiisa<br />
mustaqbalka dhow, khudbada oo<br />
malaha ahayd tii siyaasadeed ee<br />
ugu muhiimsanayed taariikhda<br />
dalkani ee dhow ayuu hoosta kaga<br />
xariiqey sida ay oga go’antahay in<br />
uu dalka ku hogaamiyo waddo<br />
wanaagsan oo hormar leh.<br />
Markii uu khudbada dhameeyey<br />
ayuu hoos usoo degey isagoo ay<br />
garab socoto xaaskiisa koowaad<br />
Makumalo, saanqaadkiisa wuxuu<br />
ahaa mid borotakool ah waxaana<br />
horsocdey labbo askari ah oo si<br />
gaado ka cayaar ah u talaabo<br />
qaadayay, wuxuu tagay barxada<br />
kale ee koonfureed oo ay ku<br />
sugayeen 30 kun oo taageereyaashiisa<br />
ah halkaas oo uu u jeediyey<br />
khudbad gaaban isagoo ku<br />
hadlayay afka Zuluga, mar kaliya<br />
ayay dadka qeeylo hooriyeen<br />
markii uu baray xaaskiisa<br />
koowaad oo uu yiri “tani waa Makumalo,<br />
barta, waa xaaska madaxweynaha,<br />
kuwa kale waxaan idin<br />
bari doonaa markale dhanka kale<br />
ayay joogaan”.<br />
Kadib waxa uu salaan ugu<br />
dhaqaaqay marti sharafta madaxweyneyaasha<br />
ah, waxaa xusid<br />
muddan in madaxweynaha Liibiya<br />
Mucamar Al-Qadafi uu ahaa martida<br />
ugu miisanka culus ee meesha<br />
timid, Qadafi oo ah gudoomiyaha<br />
midoowgfa Afrika ayaa ah<br />
saaxiibka ugu dhow ee <strong>Zuma</strong>.<br />
Xaflada waxa ay qaadatay maalintii<br />
oo dhan iyadoo dadweynaha ay<br />
madadaalinayeen hobolo muusiga<br />
iyo laxanka iyo heesah u qaadayay<br />
dadweynaha la ruxmayay codadka<br />
ka baxaya sameecadaha jaguuga<br />
ah.<br />
Magacyada Wasiirada uu magacaabay<br />
<strong>Madaxweyne</strong> <strong>Zuma</strong>.<br />
51. Wasaarada madaxtooyada (1)<br />
( gudiga qorsheynta qaranka) Trevor<br />
Manuel<br />
52. Wasaarada madaxtooyada (2)<br />
(kormeerka habsamiga shaqada, qiimeynta<br />
iyo maamulka madaxtooyada):<br />
Collins Chabane<br />
53. Wasaarada dalxiiska : Marthinus van<br />
Schalkwyk<br />
54. Ku xigeenka wasaarada: Thozile<br />
Xasa<br />
55. Wasaarada ganacsiga iyo warshadaha<br />
: Rob Davies<br />
56. Ku xigeenka wasaarada: (1) Thandi<br />
Tobias<br />
57. Ku xigeenka wasaarada (2) Maria<br />
Ntuli<br />
58. Wasaarada gaadiidka : Sbusiso Joel<br />
Ndebele<br />
59. Ku xigeenka wasaarada : Jeremy Cronin<br />
60. Wasaarada biyaha iyo arrimaha<br />
deegaanka : Buyelwa Sonjica<br />
61. Ku xigeenka wasaarada : Rejoice<br />
Mabhudafhasi<br />
62. Wasaarada haweenka, dhalinta, caruurta<br />
iyo dadka naafada ah : Noluthando<br />
Mayende-Sibiya
17 May , 2009 XOG-MAAL 4<br />
Shaqaalaha Shanta bari.<br />
“saaxiib nin aan qaraabo nahay oo<br />
meel tuulo ah jooga ayaa ii yeerey,<br />
waxa uu ii sheegey dukaan cusub oo<br />
aan furanayno aniga iyo isaga, marka<br />
waa fursad aanan diidi karin ee wixii<br />
barri ka biloowda shaqaale soo<br />
raadso”, sidaasi waxaa kugu dhahaya<br />
wiilka 5ta casho kuu shaqaynayay ee<br />
aad helistiisa raadineysey 15-ka cisho.<br />
Adinu waa kaligaa, dad oo dhan isaga<br />
ayaad ka heeysaa, horey waxaa<br />
kaaga tagay 5 kale oo isaga ka<br />
horeeysey, waxaad ku baryootamaysaa<br />
in uu ku siiyo muddo 5 maalmood<br />
ah oo aad ku raadsato qof shaqaale<br />
ah, waxaad dadaal kasta u galaysaa in<br />
aad wiilka ku qanciso in uu kula sii<br />
joogo, xitaa waxaad ugu yabooheysaa<br />
in aad lacagta u kordhinayso, isaga<br />
waxaasi uma cadda.<br />
Qofkani shaqaalaha kuu ah ee kaa<br />
tagaya isagu waa “nin meeli u caddahay<br />
meeli ka madoow”, waxaa u bidhaamaya<br />
dukaan lug laga siinayo oo<br />
uu qorsheynayo in uu muddo kadib<br />
kala bar iibsan doono, ugu dambeyntana<br />
la wareegi doono, waxbo kama<br />
galin kala badnaanshaha lacagta uu<br />
shaqaalenimada ku helayo iyo tan uu<br />
ka helayo lugta uu dukaanka ka helayo,<br />
waxaan oga jeedaa in haddii<br />
xittaa lacag labbo jeer ka baddan uu<br />
ku helayo shaqaalimada marka la barbardhigo<br />
tan uu ka helayo dukaanka,<br />
isaga waxa 100% u cad in mar uu<br />
dukaan wax ka yeeshey.<br />
Shaqaalaha shanta bari waa dhibaato<br />
guud ahaan heysata dukaamaleyda<br />
Soomaalida, waxaana jirta in marar<br />
baddan ay door ku leeyihiin dhibaatadaasi<br />
isla raga dukaamada leh, waxaa<br />
dhacda in shaqaalaha la kala shukaansado,<br />
waxaa iyana jirta qofka<br />
dukaanka leh in uu inta baddan jecelyahay<br />
in uu canaado qofka u shaqaynaya<br />
taasoo keenta in qofka<br />
shaqaalaha ah uu dhibsado xushmo<br />
la’aanta uu kala kulmayo qofka uu la<br />
shaqeeynayo.<br />
Cadadka dambe waxaan ku faaqidi<br />
doonaa mooduucani oo dhamaystiran,<br />
oo aan si weyn ugu kuurgalnay,<br />
waxaan xooga saari doonaa sababaha<br />
inta baddan keena shaqaalaha salka<br />
fudud ee aan shaqada ku nagaanin,<br />
eeda ma shaqaalahaa leh, mise waa<br />
jawiga xaalada lagu jirro ama waa<br />
dadka loo shaqeeyo?<br />
Haddii aad tahay qof ay saameysey<br />
dhibaatadani fadlan noogu soo dir<br />
fariin ciwaanka wargeyska ee ah xogmaal@hotmail.com<br />
, sheeg waxa aad<br />
u malaynayso dhibaatada, imisa<br />
shaqaale ayaa kaa tagtay mudada<br />
intee la’eg?, waa haddii laguu<br />
shaqayn jirey, haddii aad laftaada<br />
shaqaale noqotey maxaa kalifey in<br />
aad kolba shaqo ka tagtay?, afkaartiina<br />
waan soo daabici doonaa.<br />
Sanad guuradii Xenophobia<br />
Maalintii isniinta ee ay taariikhda ku<br />
beegneyd 11-ka May, waxaa ku<br />
beeganeyd sanad kadib markii ay dalkani<br />
ka qarxeen rabshadihii shisheeye<br />
nacaynka ee lagu barokiciyey<br />
ajaaniibta Afrikaanka ah. Rabshadaha<br />
waxaa ku dhintey 62 qof, waxaana ku<br />
barookacay inka baddan 20 kun oo<br />
qof.<br />
Sanad kadib waxay su’aal ka taagantahay<br />
halka ay ku dambeeyeen kumanaan<br />
gal dacwadeed oo laga furey<br />
dambiyadii la galay.<br />
Ernesto Alfabeto Nhamuave waa<br />
ninkii baasiinka lagu bilbiley ee<br />
dabka lagu qabadsiiyey dariiqyada<br />
xaafada Ramaphosa ee duleedka<br />
Johannesburg, ninkaasi oo sawiradii<br />
laga qaadya uu aduunka oo<br />
dhan la argagaxay laga baahiyey<br />
shaashadaha aduunka, galkii laga<br />
furey dilka ninkaasi sanad kadib<br />
waxa kaliya oo ku qoran qoraal<br />
laga sameeyey haweeneydii askari-<br />
yada ahayd ee biyaha ku damisey<br />
jirkiisa iyo qoraal laga sameeyey<br />
qoyskiisa. Ma jirto wax kale oo<br />
cadayn ah oo lo ohayo, hal qofna<br />
looma soo qabanin, iyada oo qotskiisa<br />
kasoo jeeda dalka Mosambique<br />
ay rumeysanyihiin in kuwii<br />
falkani ay geystey ay dariiqyada<br />
mushaaxayaan.<br />
Police-ka waxay sheegayaan in<br />
uusan jirrin hal qof oo marqaati ah<br />
oo ku cadeeya waxa dhacay, sidaasi<br />
darteedna aanan la heynin<br />
cadeeymo dad lagu maxkamadeyn<br />
karro.<br />
In ka yar 10% dadkii loo qabqabtay<br />
rabshadaha oo ahaa 1400 qof ayaa<br />
xabsiyada ku jirra, sida ay sheegeyso<br />
hey’ada garsoorka qaranka ee NPA<br />
wadarta 469 gal dacwadeed oo laga<br />
furey falalkii dhacay, 137 dacwad oo<br />
kaliya ayaa maxkamad lagu oogey,<br />
iyada oo dacwadihii dilalkii ugu foosha<br />
xumaa ay ka cago jiidayaan in wax<br />
hormar ah laga gaaro.<br />
Illaa iyo 182 dacwadood ayaa laga<br />
noqdey sababo la xariira Police-ka oo<br />
ku guuldaraystey in ay daba galaan<br />
goobjoogayaal iyo dadka dacwoonaya<br />
ee isaga cararay dalka. Illaa hadda 52<br />
dacwadood ayaa ama qeyb laga dhagaystey,<br />
iyada oo 82 dacwadood oo<br />
kale loo celiyey in baaritaani dheeraad<br />
ah lagu soo sameeyo, halka 7 qof kaliya<br />
lagu xukumey muddo xabsi oo<br />
gaaraysa 15 sanno.<br />
Sanad kadib oo ay wali dadka maskaxdooda<br />
kusoo maaxanayaan nasiib<br />
darooyinka ku habsaday, iyada oo<br />
dowladana aysan hal dhudhun talaabo<br />
ka rogin maxkamadaynta kuwa falalka<br />
geystey, ayaa waxaa la sheegayaa in<br />
wali ay jiraan astaamoi muujinaya in<br />
rabshadihii ay soo laaban karaan xilli<br />
kasta.
17 May, 2009 XOG-MAAL 5<br />
Faa’iidooyinka kale ee naasnuujintu<br />
leedahay ayaa waxaa ka<br />
mid ah nadaaminta iyo kala fogeynta<br />
ilmaha, maxaa yeelay<br />
jiqida ama nuugista cunugu uu<br />
naaska nuugayaa waxa ay carisaa<br />
unugyada maskaxda kuwaas<br />
oo sii daaya hormoonka loo<br />
yaqaan Prolactin, hormoonkan<br />
ayaa inta badan hakiya in<br />
hooyadu hesho dhiiga billaha ah<br />
(caadada) teedana in aysan<br />
hooyadu qaadin uur inta uu ilmuhu<br />
nuugayo (waa hadii si<br />
joogta ah ilmaha loo nuujiyo).<br />
Hooyooyin badan baa laga yaabaa<br />
in ay ku andacoodaan in ay<br />
naasahoodu laheyn caano ku<br />
filan cunugooda, hadaba si aysan<br />
taasi u dhicin hooyadu waa in ay<br />
isticmaashaa cabitaan badan<br />
cunugana naaska ugu dhigtaa si<br />
joogta ah si uu naasku ula qabsado<br />
nuugista cunuga una dhiiqo<br />
caana badan.<br />
Hooyada Ilmaha nuujineysaa ma<br />
haboona in ay isticmaashaa cabitaanka<br />
Kafeyga, sigaarka, iyo<br />
daawooyin aan takhtar u qorin,<br />
maxaa yeelay kafeyga iyo daawooyinka<br />
qaarkood ayaa ka kooban<br />
maadada daroogada ah ee<br />
loo yaqaan caffeine, maadadan<br />
oo maskaxda cunugu wax yeeli<br />
karta.Sidoo kale Nuujinta ilmahu<br />
waxay abuurtaa jaceyl, farxad<br />
iyo reynreyn dhexmarta ilmaha<br />
iyo hooyadii taas oo laga yaabo<br />
in ay ka duwanaado mida dhex<br />
marta ilmaha masaasada la siiyo<br />
iyo hooyadii, ufirso cunuga<br />
markii masaasada afka loosaaro<br />
inbadan baa lagayaabaa in uu<br />
diido isagoo isticmaalaya gacmihiisa<br />
ama sokale u diidaya, laakiin<br />
taas cagsigeeda cunuga<br />
markaa naaska hooyada afka<br />
loosaaro marna kama horkeenayo<br />
diidmo ilaa uuka dhargaa<br />
caanahaas taas waxaa siidheer<br />
cunuga oo ooyana marka ey<br />
hooyadii nuujiso wuu aamusayaa<br />
taas uu aad ka dareemikarto<br />
saaxiibnimada ka dhixeysa<br />
hooyada iyo dhalaankeeda..<br />
ISLAAMKA IYO NUUJINTA<br />
ILMAHA.<br />
Diinta islaamka ee sharafta<br />
badan ayaa ah nidaam nololeed<br />
oo kaamil ah oo uu ALLAAH ugu<br />
tala galay in ay ahaato dastuurka<br />
dhabta ah ee ay tahay qof kasta<br />
oo muslim ahi in uu ka dhinbila<br />
qaato, balse nasiib daro muslimiinta<br />
maanta joogta ayaa noqday<br />
dad maskaxda laga gumeystay<br />
aadna moodaa in aysanba ku fekereyn<br />
sidii ay duliga saaran uga<br />
bixi lahaayeen, qaar badan oo<br />
dadyowga muslimka ahi waxayba<br />
u arkaan Kitaabka Qur’aanku in<br />
uu yahay mid aan la jaanqaadi<br />
Karin casriga tignoolojiga, mase<br />
oga in uu quraanku yahay masdarka<br />
(source) habab nololeed<br />
casri walba iyo xili kasta la socon<br />
kara .<br />
Hadaba ALLAAH waxaa uu<br />
Quraanka Kariimka ah noogu tilmaamay<br />
inta ugu haboon oo ay<br />
tahay hooyadu in ay nuujiso<br />
cunugeeda, ogowna ALLAHA<br />
sameeyey caanaha hooyada ayaa<br />
uga aqoon badan cidwalba inta<br />
ugu haboon ee ay tahay in ilmaha<br />
la nuujiyaa, Rabi waxuu<br />
noogu sheegay suuratul baqara<br />
ayaada 233aad ( WAALIDIINTU<br />
HA NUUJIYAAN ILMAHOODA<br />
LABA SANDOOD, HADII<br />
DOONAYAAN IN AY NUUJINTA U<br />
DHAMEYSTIRAAN ILMAHOODA)<br />
sidoo kale waxaa uu ALLAAH<br />
noogu tilmaamay suuratul Luqmaan<br />
aayada 14aad (WAXAAN<br />
U DARDAARANAY DADKA<br />
LABADIISII WAALD, WAA SIDII<br />
HOOYADIIS IYADOO TABAR YAR<br />
TABAR YARI KALANA KU SU-<br />
GAN,GUDHINTIISUNA WAA LABO<br />
SANO EE KU MAHADI ANI IYO<br />
LABADAADII WAALID XAGEY-<br />
GAANA LOO AHAAN) iyo suuratul<br />
Al-axqaaf ayaada 15aad (DADKA<br />
WAXAN U DARDAARANNAY<br />
LABADIISII WAALID INUU U<br />
WANAAG FALO, HOOYADIIS<br />
UURKEY KU SIDAY IYADOO DHI-<br />
BAN, UURKIISA IYO GUDHIN-<br />
TIISUNA WAA SODON BILOOD,<br />
MARKUU ILMUHU TABAR YEESHO<br />
OO AFARTAN YUU (kan fiican)<br />
DHAHAA EEBOW IGU TOOSI<br />
INAAN KUGU MAHADIYO<br />
NICMADAADA AAD IIGU NICMEY-<br />
SAYANIGA IYO WAALIDIINTEEY,<br />
IGUNA TOOSI INAAN CAMAL FII-<br />
CAN OOD KA RAALLITAHAY<br />
FALO, IINA WANAAJI<br />
FARACEYGA, WAANA KUU TOW-<br />
BAKEENAYE, WAXAANA KAMID<br />
AHAY MUSLIMINTA,) in ay nuujinta<br />
ilamahu tahay Laba<br />
sanadood.<br />
Ugu danbeyntii waxaan aad<br />
ugula talinayaa hooyooyinka<br />
soomaaliyeed iyo dhamaan hooyooyin<br />
muslimiinta ah in ay caruurtooda<br />
nuujiyaan labasanood<br />
si loo helo jiil caafimaad qaba,<br />
nuujintan ayaa ah mid wax<br />
badan ka tareysa nadaaminta<br />
caruurta oran maayo<br />
xakameynta taranka sida ay<br />
gaaladu aaminsan yihiin, waayo<br />
muslimiintu waxay u baahan yahay<br />
taran fiyow oo joogta ah.<br />
Gabagabadu waa:<br />
TUUR MASAASADA OO NUUJI<br />
CUNUGAAGA.
17 May , 2009 XOG-MAAL 6<br />
Dhowr sheey oo ay tahay in aad<br />
ka taxadarto marka aad<br />
raacayso gaadiidka dadweynaha.<br />
Qore: Cabdiraxmaan Nuur Jilley<br />
(Bashaash)<br />
Nolosha magaalooyinka, gaar ahaan<br />
dalkani oo nolosha oo dhan ay ku<br />
xirantahay gaadiidka waxaa markastaba<br />
taagan baahida in aad raacdo<br />
gaadiidka dadweynaha.<br />
Adiga oo ajnabi ah, gaar ahaan<br />
Soomaali ah, una baahan in aad meel<br />
kasoo dan gudato kadibna raacdo<br />
gaadiidka dadweynaha kuwa masaafada<br />
gaaban ama masaafada<br />
dheer ee magaalooyinka isaga goosha<br />
waa in maanka ku heeysaa dhowr<br />
sheey oo aad u baahan tahay in aad<br />
ka taxadarto.<br />
Tusaale haddii aad raacaysid<br />
gaadiidka masaafada gaaban ee<br />
xaafada dhexdooda ah, isku day in<br />
markasta aad boosteejo ka raacdo<br />
caasiga, haddii aad dariiq taagan<br />
tahay iska eeg inta qof ee caasiga ku<br />
jirta, haddii rag dhowr ah oo qaab<br />
tuugo leh ay ku jirraan ha raacin<br />
gaarigaasi waayo waxaa laga yaabaa<br />
in uusan tagsi ahayd oo nimanku<br />
tuugo yihiin kadibna ku afduubtaan oo<br />
ku dhacaan ama ku waxyeeleeyaan.<br />
Waxaa caado ah in caasiyada aysan<br />
lahayn daba-ka-fuul lacagta dadka ka<br />
qaada, sidaasi darteed dadka ayaa<br />
lacagta iska aruuriya, waxaana lacagta<br />
aruuriya hadba qofka fadhiya<br />
kuraasta hore kan dhexe ee darawalka<br />
ku xiga, waxaa dhacda in<br />
dadka oo dhan ay soo dhiibaan lacago<br />
isku dhagan oo ay tahay in laga gooyo<br />
lacagta ay baska kusoo raaceen baakhigana<br />
loo celiyo, howshaasi waxay<br />
u baahantahay xirfad yar iyo maskax<br />
dhaqso baddan oo aanan ku wareerin<br />
lacagta loo dhiibey.<br />
Soomaalida oo ah dad ay ku taagantahay<br />
“yaanan waxbo lagaaga<br />
horeynin” ayaa kuraasta hore fuula<br />
haddii ay firaaqo ku helaan, kama<br />
warhayo howsha ay tahay in uu<br />
qabto, marka gaariga uu dhaqaaqo<br />
ayaa tobon iyo dhowr qof ay markaliya<br />
soo taagayaan lacago kala duwan<br />
si loog jarro lacagta ay gaariga kusoo<br />
raaceen, qofkii Soomaaliga ahaa indhaha<br />
umbuu taagayaa, baskiina<br />
waxaa ka dhalanaya buuq keena in<br />
gaariga la joojiyo oo uu darawalka<br />
lacagta xisaabiyo qof kastana u celiyo<br />
baaqigiisa, waxaa xitaa dhacaysa in<br />
dadka qaar ay lacagta qarsadaan,<br />
kuna masibidaan in ay lacagta kuu<br />
dhiibeen, kadibna dadka ayaa qofkii<br />
ku canaananaya sababta uu hor u<br />
fuuley isagoon xisaabta aqoonin,<br />
marka fadlan hor ha fuulin haddii<br />
aadan waxbo xisaabin karrin.<br />
Subixii hore caasileyda ma ogola lacagta<br />
weyn ee isku taala, waxay rakaabka<br />
u sheegaan in ay lacago<br />
yaryar soo qaataan, xittaa gaariga<br />
dhexdiisa waxaa ku dhegen qoraalo<br />
fariintaasi dadka u sheegaya, marka<br />
fadlan lacag go’an u qaado caasiga<br />
aroortii.<br />
Ogoow caasiileyaashu waa dadka ugu<br />
khatarta baddan dalka, waa ay hubeysanyihiin,<br />
wax sharci ah oo qabta ma<br />
lahan, waxa y doonaa n a yay<br />
sameeyaan, rakaabka sideey doonaan<br />
ayay ka yeelaan, xitaa waa ku dilayaan,<br />
marka haddii aad lacag ama<br />
wax kale isku qabataan fadlan xadkaaga<br />
ha gudbin oo ha ceeytamin,<br />
haddii aad ka maarmi kartana lacagtaasi<br />
ka tag, caafimaadkaaga ayaa ku<br />
jirra.<br />
Arrin kale oo aad muhiim u ah waa in<br />
aad garanaysid halka aad u socoto<br />
magaceeda, gaar ahaan sida ay dadka<br />
dalka ugu dhawaaqaan, waxaa<br />
dhacda in Soomaalida ay iska<br />
sameysato dhawaaq gaar ah oo magacii<br />
xaafada ah oo aysan fahmeynin<br />
dadka dalka u dhashay, haddii aad<br />
qaban weeyso magaca gacanta ama<br />
warqad ku qoro oo tus darawalka,<br />
meelaha boosteejooyinka ah waxaa<br />
ku qoran magaca meelaha ay caasiyada<br />
u kala baxaan, sidaasi darteed<br />
waa muhiim in aad garanaysid sida ay<br />
u qoranto magaca meesha aad u socoto,<br />
in baddan waxaa dhacda in dhawaaqo<br />
meesha iyo qoraalka ay aad u<br />
kala duwanyihii, tusaale ah waxaa<br />
jirta magaalo la yiraahdo Nasna, laakiin<br />
qoraalka aad ayuu oga duwanyahay<br />
dhawaaqa, waana Knysna,<br />
marka haddii aadan sidaasi u aqoonin<br />
ma keeni kartid durba. Dadka rakaabka<br />
ah ee gawaarida dadweynaha<br />
raaca waxay leeyihiin caado ah in<br />
haddii qof aanan ku midab ahayn ama<br />
ajnabi ah uu gaariga soo galo in ay si<br />
wada jir ah ugu maadeystaan oo ay<br />
ugu qoslaan, waa ay ku maagayaan,<br />
gaar ahaan haddii qalad yar ka dhaco<br />
qofka, marka ha xanaaqin, haddii aad<br />
luuqad taqaanana dadka u furfurnoow,<br />
haddii kale iska aamus.<br />
Sigaar laguma dhex shitto caasiyada<br />
dhexdooda, gacanta lagula siinsado.iska<br />
illaali, haddii kale waa lagaa<br />
tuurayaa caasiga. Fadlan iska illaali in<br />
aad lacag baddan jeebka ku qaadato<br />
adiga oo caasi raacaya, alaab culusna<br />
ha qaadanin, barkee caasiga kuu<br />
qaadi mayo, ogoow haddii caasigu shil<br />
gallo daaqadaha muraayada ah waa<br />
laga bixi karaa inta la jabiyo, muraayada<br />
jabi si uusan gaari kale oo<br />
ordaya meesha kuugula dhicin haddii<br />
aad shil gashaan, u fiirso muraayada<br />
waxaa ku qoran fariin<br />
laguugu sheegayo in laga la jabin<br />
karro lagana bixi karro.<br />
FG: cadadka dambe waxaan idiin<br />
soo gudbineynaa qormo tan daba<br />
socota, ha moogaan.
17 May, 2009 XOG-MAAL 7<br />
Shariifkaa halkan imanaya,<br />
waa laga beensheegey.<br />
Todobaad ka hor xafladii caleemo<br />
saarka ee <strong>Madaxweyne</strong> <strong>Zuma</strong> ayaa<br />
waxa Soomaalida dalka joogta oo<br />
dhan si layaab leh ugu dhex fidey war<br />
sheegayay in uu xaflada kasoo<br />
qeybgalayo madaxweynaha DKMG ah<br />
Sheekh Shariif Sh. Axmed, kadibna la<br />
kulmi doono Soomaalida.<br />
Arrintani waxay noqotey hadal heynta<br />
ugu baddan, iyadoo si weyn la’isula<br />
dhexmaray. Lama garanayo cidda hadalkani<br />
faafisey, hase yeeshee waxaa<br />
dhacday in dad baddan ay gobolo ka<br />
yimaadaan oo ay yimaadaan Johannesburg<br />
si ay Shariifka ula kulmaan.<br />
Wargeyska Xog-Maal oo si gaar ah ula<br />
socday arrintani ayaa si madax banaan<br />
u shaacin karra maanta in xittaa<br />
Shariifka aanan lagu casuumin xaflada<br />
iskaba dhaaf in uu yimaadee, waxaan<br />
wacnay wasaarada arrimaha dibbada<br />
si aan u xaqiijino imaanshaha madaxweynaha,<br />
waxaa naloo sheegey in<br />
uusan imanaynin, waan ku qanci<br />
weeyney oo waxaan u qaadanay in<br />
hadalkani uu ka midyahay siyaasada<br />
dowlada ee ah in aanan lasii sheegin<br />
madaxda dalka imanaysa.<br />
K a d i b w a x a a n w a c n a y V i l l a<br />
Soomaaliya oo aan la hadalnay<br />
agaasimaha madaxtooyada oo noo<br />
sheegey in uusan Shariifka imanaynin,<br />
markale kumaanan qancin, oo waxaan<br />
sugney illaa laga gaarayay maalintii<br />
caleemo saarka ee 9-kii May, 2009.<br />
Waxaan eegeyney madaxweyne kasta<br />
oo kasoo gala illinka qasriga madaxtooyada<br />
ee Pretoria, waxaan ka dhex<br />
goobney martisharaftii lagu casuumey<br />
xaflada, waxaan xittaa weeyney wax<br />
Soomaaliya ka socda.<br />
Waxa ugu yaabka badnaa wuxuu<br />
ahaa sida dhaqsaha baddan ee uu<br />
warka ku faafay iyo cidda faafisey, iyo<br />
danta laga lahaa, waxaase kasii darnaa<br />
hubsiimo la’aanta dadka , qof<br />
kasta waxa uu warka kuugu<br />
sheegayaa sidii isagoo ah xog-ogaal<br />
ah, marka aad sii weeydiiso halka uu<br />
warka kasoo xigtey wuxuu ku leeyahay<br />
“dadka ayaa sheegayay”. Wallow<br />
socdaal uu Sheekh Shariif halkan ku<br />
yimaado ay tahay guul weyn oo<br />
dublamaasiyadeed oo usoo hoyata<br />
DKMG ah, haddane taasi meeysan<br />
dhicin ugu yaraan xiligii xaflada<br />
caleemo saarka <strong>Zuma</strong> taasina waxaa<br />
ugu wacan labbada dowladood oo<br />
aanan lahayn wax xariir dublamaasiyadeed.<br />
Cooshashkii xerada qaxootiga<br />
Blue Waters oo la burburiyey<br />
Haweeney Soomaliyeed oo uur lix<br />
bilood leh ayaa isbitaalka loola cararay<br />
kadib markii ay waxyeelo kasoo<br />
gaartey gacan qaad dhexmaray saraakiisha<br />
ciidamada amaanka Cape<br />
Town iyo dadka qaxootiga ah ee degenaa<br />
xerada xeebta ku taala ee Blue<br />
Waters, Cape Town.<br />
Shirkad gaar loo leeyahay oo qandaraas<br />
qaadatay ayaa burburisey aroornimadii<br />
jimcaha 13 coosh oo ay<br />
dadka qaxootiga ka taagteen xerada<br />
oo ay ku noolaayeen illaa May 2008<br />
markii deegaanadoodii laga barokiciyey.<br />
Pieter Coronje, waa afayeenka maamulka<br />
magaalada Cape Town wuxuu<br />
sheegey in dhowr jeer oo hore<br />
qaxootiga looga diggey in ay meesha<br />
ka guuraan, oo ay burburiyaan<br />
cooshadaha sharci darada ah ee ay<br />
meesha ka taagteen, haddii ay sidaasi<br />
yeeli waayaane ay dowladu burburin<br />
doonto.<br />
Wuxuu intaasi ku daray in ay illaa<br />
haatan burburiyeen 13 coosh, kuwa<br />
harayna ay dhawaan burburin<br />
doonaan, laakiin dadkii cooshadaha<br />
hoyga u ahaa laga burburiyey ayaa<br />
durbadiiba bilaabay in ay dib u dhistaan.<br />
Walwalka ugu weyn ee dadkani ayaa<br />
ah iyadoo uu fooda nagu soo hayo<br />
waqtigii xagaaga ee qabowga baddan,<br />
roobabka iyo dabeelada ay dhacayeen,<br />
isla markaasina laga baabi’iyey<br />
hoygoodii. Qaxootigani waxa ay ka<br />
midyihii 461 qof oo ka haray dadkii<br />
kumanaanka gaarayay eek u barokacay<br />
rabshadihii shisheeye nacaybka<br />
May, 2008, oo iminka kusii harsan<br />
xerooyinka kala ah Blue Waters ee<br />
duleedka Strandfontain iyo xerada<br />
militariga Young Field ee agagaarka<br />
Wynburg.<br />
Qaxootiga waxa ay ku cawdeen in<br />
teendhooyinkii la siiyey ay dusha ka<br />
duleeshameen, biyaha na soo<br />
daayaan, taasina ay ku qasabtay in ay<br />
dhismooyin sameyntaan, iminkana ay<br />
ka walwal qabaan cimilada daran ee<br />
fooda soo ah iyadoo ay meesha ku<br />
noolyihiin caruur.
17 May, 2009 XOG-MAAL 8<br />
“Alla KFC saliid badanaa!”, bal naga<br />
daba dheh jumladaasi, oo haddane<br />
mar kale ku celi, isku day in qofka kuu<br />
dhow uu codkaaga maqlo, kadib iska<br />
aamus, marka ay waxoogaa kasoo<br />
wareegto waxaad maqlaysaa qofkii<br />
aad maqashiisey oo ku hadaaqaya<br />
hadalkaasi, hana kula yaabin haddii<br />
aad aragtid qofkaasi oo KFC cunaya<br />
isla markiiba, gaar ahaan gabdhaha.<br />
Dib ayaan ka sharixi doonaa waxa aan<br />
ola jeedno arrintani.<br />
Hadalkani waa mid ka caan baxay<br />
magaalada Cape Town, gaar ahaan<br />
dhalinta haasaawaha u toog haya ee<br />
dumar iyo ragba leh, muhiim ma ahan<br />
in aan soo hingaadino sida ay kalmadu<br />
ku timid, laakiin aan ka hadalno<br />
micnaha ay faa’iideyso jumlada.<br />
Kama hadlayo naxwo ahaan waxa uu<br />
hadalka turjumaadiisa noqonayo, kaliya<br />
“KFC-da” ka raac, dhalinta iyo<br />
haasaawahana maanka ku hay, waxaa<br />
halkaasi kaaga soo baxaya micnaha<br />
loola jeedo halqabsiga ah “alla KFC<br />
saliid badanaa”.<br />
Dulucda oo duudduuban, KFC waa<br />
shirkad ka ganacsatada hilibka digaaga<br />
ee duban iyo cuntada fudud,<br />
laakiin waxaa si guud loogu yaqaanaa<br />
hillibka duban laftiisa, waa hillib la<br />
wada jecelyahay, sababtoo ah dhadhankiisa<br />
ayaa aad u heersareeya,<br />
waxaa lagu dubaa walxo isu dheeli<br />
tiran oo hillibka ka dhigaya mid dhadhan<br />
wanaagsan, waxaa lagu daraa<br />
waxlo sidii xawaajigii oo kale ah oo<br />
laakiin ka kooban sheeyo kala duwan<br />
oo caraf iyo dhadhanba heer sareeya.<br />
Marka aad cunto adiga oo faraha<br />
muudsanaya oo wali usii baahan oo<br />
halamsanaya ayaad ka kaceeysaa.<br />
Mar haddii dhanaan iyo dhadhan<br />
wanaagsan laga hadlay, toloow Dumarka<br />
yaa kaga horeeya?, haba<br />
sheegin, sida ay sheegeen dhalinyarada<br />
haasaawaha ku cindan ee dumarka<br />
madaxa banaan agtooda ka<br />
qoordiinleeya waxa ay noo sheegeen<br />
in gabadhii aadan habeenkaasi KFC u<br />
casho geeyney aysanba sheeko koow<br />
kaa dhahaynin.<br />
Midkood oo u waramay Xog-Maal<br />
wuxuu leeyahay “marka hore waa in<br />
aad haqab tirtaa unugyada dhadhanka<br />
iyo dhamxanaga taasina waa<br />
KFC, kadibna aad ugu luqluqdaa<br />
dhallo cabitaan ah oo aad u qaboow,<br />
kadib umbaa sheekada lagaa gurayaa”.<br />
Xittaa raga xaasaska leh qaati ayay ka<br />
taaganyihiin KFC, hala yaabin haddii<br />
aad aragtid nin xanaaqsan oo leh<br />
“KFC kumaan oga dacwoonaa?” , sababtu<br />
miyaad garanaysaa?, isaga oo<br />
banaanka ku maqan ayaa guriga laga<br />
soo wacayaa, waxaa loo sheegayaa in<br />
caawo xaafada aysan casho jirrin,<br />
ayna tahay in uu horey usoo iibiiyaa<br />
baakado KFC ah oo lagu casheeyo,<br />
raga gurigoodu uu bulshada yahay<br />
waa in jeebkooda hoos usii qodaan si<br />
ay habeenkaasi reerka dadka jooga oo<br />
dhan ay u cunaan KFC.<br />
“alla KFC saliid badanaa” wallow ay<br />
tahay jumlad ciyaal suuqniyo yari ku<br />
jirto sida ay dhalinta ku fasiraan, haddane<br />
waa jumlad duurxul ah oo<br />
lagugu fahamsiinayo in gabadhu KFC<br />
u baahantahay, kuwiina dhagweynta<br />
ah waxay dhahayaan “wax saliid baddan<br />
leh maba cuni karno ee haaf<br />
baasto aan noo dalbo”.<br />
Marka aan sidani oga sheekeyneyno<br />
soow soo xasuusan meeysid sheekadii<br />
ninkii diinka ku rafaadsanaa ee loo<br />
gargaarey ee yiri “Alla muxuu diin farsameeyey!”.<br />
KFC malaayiin lacag ah ayay ku bixisaa<br />
xayaysiinta iyo ii dhehda laga<br />
baahiyo saxaafada, waxaan hubaa in<br />
halqabsigani cusub ee ah “alla KFC<br />
saliid banadaa” uu ku haboonyahay<br />
xayaysiin, laakiin qormadani looma<br />
qaadan karro in aan ku xayaysiineyno<br />
KFC ama aan dadka ku dhiiragalineyno<br />
isticmaalkeeda, ujeeda qormada<br />
waa wacyi galin sida aad hoos<br />
ku arki doontaan. Shirkadani waxaa<br />
leh asal ahaan rag Yuhuud ah, dhawaan<br />
dalkani K/Afrika, gaar ahaan<br />
bulshada Islaamka ah ee ku nool<br />
waxaa ka dhaqangalay mabnuucid<br />
xoogan oo lagu soo rogey isticmaalka<br />
iyo wax ka iibsiga badeecada shirkadani,<br />
waxaa lagu saleeyey in macaashka<br />
shirkadani ay ka hesho ganacsiga<br />
hillibka digaaga in lagu maalgaliyo<br />
gumeysiga lagu hayo dadka<br />
reer Falastiin ee walaalaha ah.<br />
Marka ogsoonoow in shillin kasta oo<br />
kaaga baxa hillibkani uu yahay mid<br />
lagu weerarayo Masjidul Aqsa ee barakaysan,<br />
lagu laaynayo ummada reer<br />
falastiin, adiga ama xaaskaaga haku<br />
wallacdo ama gabadha aad shukaansato<br />
shuruud hakaaga dhigto<br />
ogoow khatarta kuugu sugan.<br />
Xog-Maal
17 May, 2009 XOG-MAAL 9<br />
CAPE TOWN – Ururka Saxafiyiinta<br />
Soomaaliyeed ee South Africa<br />
(SOJASA), ayaa kulan si halaasi ah<br />
loosoo agaasimay la yeeshay Madax<br />
ka tirsan warbaahinta BBC-da.<br />
Kulanka oo ka dhacay xarunta Jaaliyadda<br />
Soomaalida ee South Africa<br />
(SASA), ee Xaafadda Bellville, ayaa si<br />
weyn loogu soo dhaweeyey Aamina<br />
Muuse Weheliye oo ka mid ah Saxafiyiinta<br />
ugu caansan <strong>Somali</strong>a.<br />
Aamina Muuse oo ka tirsan<br />
Shaqaalaha BBC-da laanta Afka<br />
Soomaaliga, ayaa maalmihii ugu dambeeyey<br />
ku sugneyd gudaha dalka<br />
South Africa, si ay halkan uga tebiso<br />
warbixino la xiriira Doorashii Madaxtinimada<br />
ee dhawaan lagu doortay<br />
Madaxweynaha cusub ee Jocob <strong>Zuma</strong>.<br />
Kulanka oo ay goob joog ka ahaayeen<br />
inta badan Saxafiyiinta Soomaaliyeed<br />
eek u sugan dalkan Koonfur Africa,<br />
ayaa la iskula meel dhigay falanqeyn<br />
ku saabsan qaabka saxafiyiinta<br />
Soomaalida ee sababo amaan darri<br />
aawadeed uga soo hayaamay dalkii<br />
Hooyo ay xilligan uga hawlgali karaan<br />
dalkan Koonfur Africa ee aalaaba lagu<br />
dhibaateeyo muwaadiniinta Soomaaliyeed.<br />
Gudoomiyaha SOJASA Md. Maxamed<br />
Muuse Nuur (Deeqdarajo) oo ka hadlayey<br />
kulankaasi, ayaa sheegay in mudada<br />
halka sano ah ee uu Ururka<br />
Saxafiyiinta ee SOJASA dhisan yahay<br />
uu qabtay waxyaabo la taaban karo<br />
oo bulshada Soomalaiyeed dan u ah,<br />
islamarkaana uu qorshaha ugu jiro<br />
inay talaabooyin dheeraad ah ku<br />
dhaqaaqaan mustaqbalka dhow.<br />
Gabagabdii kulanka, ayaa la isku afgartay<br />
sidii Bulshada Soomaaliyeed in<br />
si dhab ah loogu adeego Shacabka<br />
Soomaaliyeed ee dhibaatada sii daba<br />
dheeraanaysa ay dilootay, islamarkaana<br />
looga haqabtiro wararka<br />
xaqiiqda ah ee jira, taasi oo ay iska<br />
kaashanayaan Warbaahinta BBC-da<br />
iyo Ururka Saxafiyiinta Soomaaliyeed<br />
ee SOJASA.<br />
Soomaali Ku Jirta Xabsiyada<br />
Dalka Angola Oo Cuntada Ka<br />
Soomay.<br />
Ilaa 145-maxaabiis ah oo isugu<br />
jira Soomaali iyo Ajaanib kale,<br />
ayaa ku xiran Xabsiyada dalka<br />
A n g o l a , k u w a a s i o o k u<br />
dhaqaaqay talaabo cuno ka<br />
soomid ah si ay cabashadooda u<br />
muujiyaan.<br />
Ka dib markii ay sii kordheen<br />
weerarada lagu ugaarsanayo muw<br />
a a d i n i i n t a g a n a c s a t a d a<br />
Soomaalida ee ku nool dalka<br />
Koonfur Africa, ayaa Soomaali<br />
badan oo ka cararay dalka, waxa<br />
ay abaareen dalalka dariska la ah<br />
Koonfur Africa sida dalka Angola.<br />
Hadaba, Soomaalidaasi maxay<br />
kala kulmeen dalalkaasi gaar<br />
ahaan dalka Angola?<br />
Baashi Cabdalla, waxa uu ka mid<br />
yahay 35-Soomaali ah oo ku<br />
xiran Xabsiyada Dalka Angola<br />
muddo ka badan Laba Bilood,<br />
Baashi oo khadka Isgaariisnta<br />
ugu waramayey Wargeyska Xogmaal,<br />
ayaa sheegay inay dhibaatooyin<br />
aad u daran ay ku<br />
haystaan Xabsiga, islamarkaana<br />
ay muddo 3-maalin ah cuntada<br />
ka soomeen.<br />
Baashi oo ahaa qofkii Labaad ee<br />
Soomaali ah oo 22-kii March lagu<br />
xiro dalkaasi Angola, walina ku<br />
jira xabsi ku yaala dalkaasi, ayaa<br />
sheegay in xaaladooda nololeed<br />
ay aad u liidato, islamarkaana<br />
aysan jirin wax xukun ah oo lagu<br />
qaaday ilaa iyo hadda.<br />
Ujeedada ay markii hore u<br />
aadeen Angola ayaa Bashiir Cabdalla<br />
waxa uu ku sheegay si ay<br />
uga abuurtaan dhaqdhaqaaqyo<br />
ganacsi maadaama uu yahay dal<br />
Nabad galyo ahaan dhaama<br />
dalka Koonfur Africa.<br />
Sharciyan Angola ayaa waxa ay<br />
magalgalyo siisaa dalalka Sudan,<br />
Chat iyo <strong>Somali</strong>a ee mushkiladaha<br />
qaraari la degeen, hase<br />
ahaatee ilaa iyo hadda Xukuumadda<br />
Luanda ee dalkaasi ayaan<br />
wax amar ah kasoo saarin<br />
maxaabiistaasi ajaanibta ah ee<br />
dalkeeda ku xiran bilooyinka,<br />
iyadoo wax Maxkamad ah lasoo<br />
taagin.<br />
Qore:C/risaaq C/laahi Maxamed<br />
Indho Jaceyl.
17 May , 2009 XOG-MAAL 10<br />
Waxay ahaan jirtey “ku qabso ku qadi<br />
meeyside” xiligaasi waxay ahayd markii<br />
Soomaaliya la joogey oo inta qof xoolihiisii<br />
lagu qabsado ama laga wada<br />
qaadan jirey ama qeyb laga qaadan<br />
jirey, hadda sidii ma ahan oo waxaan<br />
joognaa dal sharci iyo kala dambeyni<br />
ay taalo oo ma jirto cid lagu qabsan<br />
karro xoolahiisa.<br />
Laakiin taasi micnaheedu ma ahan in<br />
aanan lagu qaadan karrin xoolo uusan<br />
qofka lahay oo uusan soo dhididin,<br />
kama hadlayo xatooyada ama dhica<br />
bareerka ah, waxaa jira dad xarfaano<br />
ah oo soo allifey qorshe cusub oo la<br />
magac baxay ”ku garab qabbo ku qadi<br />
meeyside”. Magaciisu waa Laari,<br />
wuxuu ka guluc siinayaa indho aad<br />
moodo libaax dhiig ka dhergay, inta<br />
baddan labbo labbo ayay u socdaan,<br />
maalin kastana waxaad ku arkeeysaa<br />
tuulo cusub, baddanaa waxay wataan<br />
gaari yar ama caasiga dadweynaha<br />
ayay raacaan.<br />
Tukaanka ayay kuugu soo galayaan,<br />
inta aad isa salaamaysaan iyaga indhahooda<br />
waa ku dhaafsanyihiin oo tukaanka<br />
ayay isha la raacayaan,<br />
daqiiqado gudahood xisaabta ayay<br />
hoos isaga dhufanayaan deetana<br />
waaba ogyihiin qiimaha badeecada<br />
dukaanka ku jirta, haddii aad soo<br />
dhaweyso oo aad cabitaan u shubto<br />
waxay wareysi kaaga bilaabayaan<br />
“suuqiina ka waran”, haddii aad laftaadu<br />
xarfaan kale tahay waxaad ugu<br />
jawaabaysaa “ma xuma, alxamdulilaah”,<br />
isagu ma qancayo wuxuu<br />
kusii weeydiinayaa “weekend-iga oo<br />
kale meeqaad ka qabataan?”, qofka<br />
allow sahalka ah ee aan waxbo kala<br />
ogeyn aniga oo kale wuxuu sheegayaa<br />
lacagta laga qabto dukaanka<br />
dhamaadka todobaadka.<br />
Marka uu dukaanka ka baxo hoowsha<br />
ugu horeyso ee uu qabanayo waa in<br />
uu eeg eegaa agagaarka dukaanka bal<br />
in wax dukaamo kale ku yaalaan iyo in<br />
kale, wuxuu kaloo ka qayaas<br />
qaadanayaa dadka degen tuulada<br />
ama xaafada, dhaqaalahooda oo uu ka<br />
cabirayo guryaha ay ku jirraan iyo<br />
waliba haddii xarumo dowladeed sida<br />
iskuulaad iyo boosteejo tareen ka ag<br />
dhowyihiin meesha, haddii uu macquul<br />
u arko meesha waxa xiga ee uu<br />
sameeynayo waa in uu la hadlo<br />
odayga ama habarta leh meesha uu<br />
malaha is yiri dukaan waa ku haboontahay<br />
oo aan wax baddan kaa fogeyn.<br />
Daqiiqada xigta heshiis ayayba<br />
gaarayaan oo ku saabsan in dukaanka<br />
laga kireeyo, maalinta xigta dukaankii<br />
ayuu hagaajin ugu dhaqaaqayaa,<br />
qofka ugu horeeya ee kuu sheegaya<br />
warka ku saabsan dukaanka lagaa agfurayo<br />
waa qof Soomaali ah oo adiga<br />
ku yaqaana, taasi waxaan uga jeedaa<br />
kuwa dukaanka kaa agfuranaya ma<br />
lahan wax sir ah, kaliya adiga umbeeysan<br />
kuu sheegeynin qorshahooda.<br />
Taasi ujeedo la’aan ma ahan, waxay<br />
doonayaan in uu warka kusoo gaaro ka<br />
hor inta aysan talaabo qaadin, oo aysan<br />
hanta ka galin meesha, sidaasina<br />
qorshahooda ayaa ugu fulaya<br />
Iyagu waxay heeystaan jaangooyo<br />
gaar ah ama xisaab gaar ah oo ay<br />
doonayaan in ay ka macaashaan dukaanka<br />
iyaga oo aaban illinka u furin,<br />
lacagtaasi adiga ayay tahay in aad bixiso,<br />
marka uu qofka ogaado in dukaan<br />
kale laga agfurayo waa war dhiilo<br />
weyn ku ah ganacsigiisa, sababta oo<br />
ah dukaanka kale waxa uu kula<br />
qeeybsanayaa macaamiishii,<br />
waxaanaba laga yaabaa in ugu dambeyn<br />
kaala wareega macaamiisha oo<br />
dhan, waayo kuma ekaanayo kaliya in<br />
uu dukaan kaa garab furo, ee wuxuu<br />
dadaal u galayaa in uu badeecada<br />
kugu jabiyo si uu macaamiisha kaagala<br />
wareego, dukaankana kaaga xirro.<br />
Waxaad galaysaa buuq iyo isqabqabsi,<br />
ninkii ayaad faraha isku taagtaageysaan<br />
muran iyo kala jiida, xaalka<br />
waxaa lagu soo afjarayaa in la’idiin<br />
garqaado, mudane Laari isaga rag<br />
ayaa diyaar u ah oo uu doonayo in ay<br />
garta u galaan dhankiisa, ragani waa<br />
kuwa iimaan laawayaal ah oo cuntadooda<br />
iyo jiifkooda ka saxa garaha<br />
noocan oo kala ah. Gartii waxaa la<br />
go’aaminayaa in ninka kale uusan dukaanka<br />
furin kana guuro meesha, isagii<br />
ayaa ku calaacalaya in dukaanka<br />
dhismihiisa iyo hagaajintiisa uu qarash<br />
baddan ka galay haddii ay tahay in uu<br />
isaga tagana loo celiyo qarashkii ka<br />
galay, markeey ugu yartahay wuxuu<br />
sheeganayaa R20 kun, qofkii dukaanka<br />
laga agfurey ayay tahay in uu lacagtaasi<br />
bixiyo, wuuna bixinayaa inta baddan.<br />
Marka uu adiga lacagta kaa qaato, ma<br />
joogsanayo, meelo kale ayuu u qaraab<br />
tagayaa billo ka dib, isaga dukaankiisa<br />
waa dukaan la’aan, xittaa haddii uu<br />
helo dukaan rasmi ah oo aysan cidina<br />
ku heeysanin ma rabo in uu ka<br />
shaqaysto, qof aan weeydiiyey waxa<br />
ugu wacan arrintaasi ayaa ku kaftamay<br />
“muxuu dukaan yeeli, nin dukaan<br />
la’aan heeysta ”Intaasi kuma eka, haddane<br />
waa in dukaankii aad la wareegtaa,<br />
haddii aadan wax qorshe ah u<br />
heeynin waa aad kiradiisa bixisaa bil<br />
kasta si uusan qof kale usoo galin<br />
Tani waxay keentey in laga shakiyo qof<br />
kasta oo Soomaali ah, xittaa haddii uu<br />
yahay wariye oo uu wax duubanayo in<br />
uu dukaan kaa agfuri rabbo ayaa looga<br />
shakiyaa, sidoo kale Soomaali aan<br />
yarayn ayaa arrintani darteed isku<br />
dishey ama isu waxyeeleysey, waana<br />
xaqiiq aanan qarsoomeynin si kasta oo<br />
loo daboolo<br />
Qore C/nasir Saxansoxo
17 May , 2009 XOG-MAAL 11<br />
Waa maxay qiimaha<br />
cibaadadu ay leedahay?<br />
Cibaadadu waa fal<br />
kasto oo Eebe (Alle)<br />
l o o g u d h a -<br />
waado,Eebana jecel yahay<br />
kaasoo daliilkiisu<br />
ku sugan yahay<br />
Qur'aanka iyo Sunada<br />
Nabige (NNKH) sida,<br />
Salaada, Soonka, iyo<br />
Xajka, Dadka farabadan<br />
ayaa Eebe ku<br />
gaalooba y we yn a<br />
beeniyeen ama Diintiisa<br />
diideen iyagoo caabudi<br />
qaar kamid ah uunka<br />
Alle sida, Sanamada,<br />
D h a g a x d a ,<br />
Dabka,Biyaha.<br />
Geedaha, Jinniga, Insiga,<br />
Qorraxda, Dayaxa<br />
i w m ,<br />
Alle kor ahaaye wuxuu<br />
u ballan qaaday gaalaa<br />
iyo waxay caabudeen<br />
inuu naarta ku shidi qiyaamadaWuxuuna<br />
yiri:-<br />
Idinka iyo waxaad<br />
caabudaysaan oo Eebe<br />
ka soo haray waxaydin<br />
noqon shidaalka jahanamoIdinkuna<br />
waad ku<br />
arooreysaan," Gaalnimada<br />
waa dambiga ugu<br />
weyn Alle horti.<br />
C a b d u l l a a h i B i n<br />
Mascuud Allaaha ka<br />
raali noqdee wuxuu<br />
weydiiyey Rasuulka<br />
(NNKH) Dambigee ugu<br />
weyn?Markaasuu yiri<br />
Rasuulka (nnkh) Inaad<br />
Alle u shariig yeesho<br />
isagoo keligii ku uuma<br />
y.Marar badan<br />
isagoo Qofka u jeedin<br />
inuu Eebe ku gaalaabo,<br />
Ayey dhacdaa inuu Alle<br />
ku gaaloobo tusaale,<br />
Hadduu qofka jeclaado<br />
adduun, Xoolo iyo caruur<br />
iskana halmaamo<br />
Alle iyo diintiisa iyo<br />
nabigiisa (NNKH)<br />
Kana digtoonaado gaaln<br />
i m o .<br />
Anas Allaha ka raali<br />
noqdee wuxuu ka wariyey<br />
Nabiga (NNKH)<br />
Inuu yiri "Seddex (3)<br />
laga helo wuxuu dareemaa<br />
macaanka iim<br />
a a n k a " .<br />
Anas Allaha ka raali<br />
noqdee wuxuu ka wariyey<br />
Nabiga (NNKH)<br />
Inuu yiri "Seddex (3)<br />
laga helo wuxuu dareemaa<br />
macaanka iim<br />
a a n k a " .<br />
1-Inuu cid walba ka jeclaado<br />
Eebe (Alle) iyo<br />
Rasuulkiisa (NNKH).<br />
2-Inuu qofkuu jeclaanaayo<br />
Alle oo keliya<br />
dartii u jeclaado.<br />
3-Inuu naco inuu gaaloobo<br />
kadib markii Alle<br />
ka badbaadiyey gaalnimo<br />
siduu u neceb ya-<br />
hay oo kale in naarta<br />
l a g u t u u r o .<br />
Sharuudaha Lagu<br />
Aqbalo Cibaadada:<br />
1-Iimaanka: Inuu qofku<br />
rumeeyo Ilaahay,<br />
Ogaadana in Alle oo<br />
kaliya xaq uu leeyahay<br />
cibaadada Ilaahay<br />
wuxuuna yiri: Eebe<br />
wuxuu ku dhaartey<br />
waqtiga casarka ah in<br />
dadku khasaaro kusugan<br />
yahay marka laga<br />
reebo kuwa xaqa rumeeyay<br />
ee camal fiican<br />
f a l a y . "<br />
2-Ikhlaaska: Inuu qofku<br />
Alle cibaadada u saafi<br />
yeelo kana fogaado istustus<br />
iyo isma-qashiis,<br />
Ilaahaynawuxuu yiri:<br />
Dadkana waxaan Eebe<br />
caabudidiisa ahayn<br />
lama farin iyagoo u keli<br />
yeeli Eebe diintiisa."<br />
3-Raacida Sunnada:<br />
Waxaa waajib ah in<br />
qofka muslimka ahi uu<br />
kaga daydo cibaadada<br />
iyo akhlaaqda (Dabciga<br />
w a n a a g s a n ) .<br />
Nabiga (NNKH) oo kaliya<br />
kana fogaado bidcada<br />
iyo firqooyinka ka<br />
leexday tubta toosan ee<br />
Nabiga (NNKH) ku<br />
waasoo neceb Sunnada<br />
N a b i g a ( N N K H )<br />
camalkoodana lama<br />
aqbalo ee iyagaa dib<br />
l o o g u c e l i n .<br />
Ca'isha (RC) Waxay<br />
tiri: Rasuulka Alle Naxariis<br />
iyo Nabad gelyo<br />
korkiisa ha yeelee<br />
W u x u u y i r i :<br />
Qofkii ku soo dara diinteena<br />
waxaan kamid<br />
ahayn isagaa dib loogu<br />
c e l i n .<br />
Taasi waxay daliil u<br />
tahay inaan diinta<br />
waxna lagu kordhin<br />
ama dhimi karin.<br />
Sidaas awgeed waxaa<br />
waajib ah in qofka<br />
Muslimka ah inuu diintiisa<br />
barto kadibna uu<br />
raaco kitaabka iyo sunn<br />
a d a .<br />
Waayo Ilaahay kor<br />
ahaaye waxuu faray addoomadiisa<br />
wanaagsan<br />
iney ku daydaan Rasuulka<br />
(NNKH) Wuxuu<br />
y i r i :<br />
Dhab ahaantii waxaa<br />
idiinka sugnaaday Rasuulka<br />
ku dayasho<br />
wanaagsan hadaad tihiin<br />
Mu'miniinta ka raj<br />
e y n e y s a<br />
Eebe Khayr maalinta<br />
Qiyaame Xusa in<br />
b a d a n .<br />
Xasan Cabdi Xersi
17 May , 2009 XOG-MAAL 12<br />
Sheekh Maxamed Idiris oo markii<br />
5 aad socdaal ku jooga K/Afrika<br />
Qore: Tifaftiraha<br />
Muftiga weyn ee Soomaaliyeed<br />
Sheekh Maxamed Idiris ayaa socdaal<br />
rasmi ah ku maraya dalkani Koonfurta<br />
Afrika, socdaalka Sheekha waa kolkii<br />
5 aad muddo 4 sanno ah taasoo celcelis<br />
ahaan noqoneysa in Sheekh uu<br />
dalka soo booqanayay in ku dhow<br />
sanadkiiba mar.<br />
Markii ugu horeysey ee uu dalkani<br />
yimid waxay ahayd bishii Luulyo 2006<br />
dii, kadib casuumaad rasmi ah oo uga<br />
timid hey’ada culumada Soomaaliyeed<br />
ee K/Afrika (Al-Bayaan) oo markaasi<br />
ku jirtey qabanqaabadii ugu horeysey<br />
ee lagu yagleelayay goobo gaar ah oo<br />
ay Soomaalida ku cibaadeystaan.<br />
Isla markii uu cagaha soo dhigey<br />
dalka oo uu ka dhul bilaabay Johannesburg<br />
waxa uu Sheekha udub<br />
dhexaad u noqdey mashruuca najaxay<br />
ee laga taabo galiyey arrimaha<br />
dacwada.<br />
Sh. Maxamed Idiris oo bugcad kasta<br />
oo aduunka ka tirsan cagta u dhigaya<br />
faafinta iyo xoojinta diinta islaamka<br />
darteed, ayaa booqashadiisaa ugu<br />
horeysey bilaabay barnaamij yabooh<br />
ah oo Soomaalida lacag looga aruuri-<br />
yey si loo dhiso masaajido iyo<br />
madaariis diinta laga oogo.<br />
Kadib mashruucaasi oo si layaab leh u<br />
aflaxay, howsha dacwada waxa ay<br />
noqotey sidii tusbax furtey oo kale, 4<br />
sanno kadib Soomaalida waxa ay<br />
gacanteeda ku taagatay 3 goobood<br />
oo diinta lagu oogu waxaana ku<br />
kacay malaayiin lacag ah oo la aruuriyey.<br />
Magaalooyinka masaajidada laga taagay<br />
waxaa ka mid ah Johannesburg<br />
iyo Port Elisaberth , iyadoo sidoo kale<br />
laga sameeyey 2 mandaraso , arrinta<br />
micnaha weyn samaynaysa waa in<br />
xittaa dhismayaasha iyo dhulka ay ku<br />
fadhiyaan masaajida iyo madaarista la<br />
iibiyey oo aysan ahayn kuwo kireysey.<br />
Ugu yaraan masaajid ka mid ah oo ah<br />
kan Johannesburg ee Imaamu<br />
Shaafici wuxuu ku fadhiyaa dhul 4<br />
boos ah oo ku yaala goob istaraatiiji<br />
ah waxaana laga bixiyey ku dhawaad<br />
R4 malyuun.<br />
Hadda Sheekha socdaalkiisani ugu<br />
dambeeyey waxa uu la xariiraa<br />
mashruuc Yabooh ah oo lacag loogu<br />
aruurinayo in masaajid laga taago<br />
magaalada Cape Town, xaafada Bellville<br />
ee ay Soomaalidu degentahay,<br />
muddo sanooyin ah Soomaalida waxa<br />
ay ku cibaadeysan jirtey meel aad u<br />
yar oo aanan qaadin 10% jameecada<br />
masaajidka meeshaasi oo uu ku<br />
yaboohey walaalkeen Islaam ah, hese<br />
yeeshee dhismihii uu ku yaalay masaajidka<br />
ayaa dib u dhisid lagu<br />
sameeynayaa oo la burburiyey, taasi<br />
waxay keentey in la waayo goobtii<br />
yarayd ee lagu cibaadeysan jirrey.<br />
Gudiga culumada Soomaaliyed ee<br />
Cape Town ayaa maareysay in ay<br />
helaan goob kale oo dhismo dushiisa<br />
ah taasoo aanan sinaba ugu<br />
yabooneyn in masaajid laga dhigo,<br />
ma lahan meel lagu weeyso qaato,<br />
musqulo iyo waliba meel kabaha la<br />
dhigto oo waasac ah, xittaa illinka<br />
laga soo galo waa jaraanjaro birro ka<br />
samaysan oo halis baddan marka la<br />
korayo iyo marka laga degayo.<br />
Tirrada dadka Soomaaliyeed ee<br />
xaafadaasi ku nool oo sii kordhaya,<br />
isla markaasina ah meelaha ay<br />
Soomaalida ugu baddantahay inta<br />
dalka joogta ayay ka jirtaa baahi<br />
muuqata oo aanan indhaha laga qabsan<br />
karrin oo ah mid masaajid,<br />
waxaad qayaasi kartaa khatarta ku<br />
sugan ummada tirro intaasi la’eg oo<br />
aanan heysanin goobo lagu cibaadeysto,<br />
caruurta wax lagu barro, lagana<br />
jiheeyo.<br />
Sheekh Maxamed Idiris<br />
(xafidahullaah), tan iyo intii uu 15<br />
maalmood ka hor dalka yimid waxa<br />
uu cagta mariyey magaalooyin iyo<br />
gobolo baddan oo dalka ka mid ah,<br />
waxa uu jeediyey muxaadarooyin<br />
baddan oo si weyn looga soo xaadirey,<br />
waxa uu sameeyey yabooh si<br />
weyn looga jawaabay,lacagta la’isu<br />
keeno waxaa lagu iibin doonaa dhul<br />
iyo dhismo masaajid iyo mandaraso<br />
noqda.<br />
Markasta oo uu dalka soo booqdo<br />
waxaa dib usoo noolaata niyada<br />
dadka iyada o muxaadarooyinkiisa<br />
murtida hadalka lagu kabay ay yihiin<br />
kuwa ay dadka ku diirsadaan, dhagaysigeedana<br />
ku celceshtaan.<br />
Ka hor socdaalkii uu halkani ku yimid<br />
waxa uu kasoo kicitimey dalka Norway<br />
halkaas oo Mu’tamarkii sanadlaha<br />
ahaa uu kaga qeybgalay, hadda<br />
waxaa jadwalka ugu jirra in uu taggo<br />
dalka Holland oo uu ka heysto casuumaad<br />
ku saabsan in uu<br />
muxaadarooyin ka jeediyo.<br />
Deegaankiisu waa magaalada barakaysan<br />
ee Makka Almukarama, ee<br />
dalka boqortooyada sacuudi<br />
carabiya.<br />
Xog-maal
17 May , 2009 XOG-MAAL 13<br />
markii ay asxaabtii oo<br />
dhan isugu yimaadeen<br />
gurigiisa ayuu ka cods<br />
a d a y i n a y k a<br />
d h e g e y s t a a n<br />
dalqadaha naj<br />
m a , i n k a s t o o<br />
eey saaxiibadii ka<br />
codsadeen inuu is<br />
dejiyo sheydaankana<br />
iska naaro, hadana<br />
wuxuu ku gaabsaday<br />
in wax shaydaan iyo<br />
caro ah aysan heyn,<br />
waxay ku jeesteen naj<br />
m a .<br />
waxay waydiiyeen<br />
w a x a d h a c a y ,<br />
ayadana waxay ku afgobaadsatay<br />
inaysan<br />
garaneyn halka sartu<br />
ka qurunsantahay.<br />
waxaa ka soo fakatay<br />
ilmo kulul oo ay ku<br />
tiraysay garbasaarkeeda,<br />
dhab ahaantii<br />
waxay ilmadu uga socotay<br />
sidii wabi<br />
burqaday oo kale,<br />
waxba ha isku daalin<br />
oohin iyo cataw hortaa<br />
ayaa la ooyay,<br />
Hadii aan najmoy kaa<br />
qaldanahay si sax ah<br />
u g a j a w a a b<br />
s u ’ a a s h a a n .<br />
"aniga kulamaba joogine<br />
Yaa Uurka Kuu<br />
Yeelay"?Sheeg hee<br />
ileen aniga iyo adiga<br />
isma arag waayadaan,<br />
wax hadal ah ayaa ka<br />
soo bixi waayay.<br />
naasirna wuxuu ku<br />
dhawaaqay inay uga<br />
furantahay Sadax<br />
Dalaaqo, wuxuu siiyay<br />
lacag ay meher ahaan<br />
u g u l a h e y d .<br />
w u x u u k a s o o<br />
kaxaystay labadiisii<br />
caruur, codsi deg deg<br />
ah ayuu u dirsaday<br />
safaarada wuxuu u<br />
sheegay in xaaskiisa<br />
eey dhimatay iyo inaysan<br />
jirin cid ilmaha ka<br />
heyneyso, si dhaqsi ah<br />
ayaa looga soo jawaab<br />
a y w a r q a d i i s i i .<br />
waxaa ilmaha iyo asagaba<br />
laga qaaday<br />
dhiiga loo yaqaano<br />
D.N.A oo lagu ogaado<br />
dadka is dhalay weyna<br />
ku guuleysteen imtixaankii<br />
kadibna<br />
waxay asaga iyo ilmhiisa<br />
isku raaceen<br />
U . . K .<br />
najma waxaa soo<br />
foodsaartay fadeexad<br />
facshar ka noqotay<br />
xaafada bunka ee magaalada<br />
addis ababa<br />
iyo nawaaxigeeda,<br />
waxayna bilowday<br />
inay xirato indhashareer,<br />
si aan dadka<br />
looga garan ayada oo<br />
calaacalaysana waxay<br />
tiri;<br />
Murugadi i ad-<br />
uunkiyo<br />
M u g d i a a n<br />
dhamaanbaa<br />
Maankayga helayoo<br />
Macaankiyo qaraarkana<br />
Midna iima roono…<br />
Miskigiyo kareenkiyo<br />
Ma marsado saliidoo<br />
M u r u g o i y o<br />
xanuunbaa<br />
Midabkeygii doorshoo<br />
Muqaalkale isiiyee…<br />
Macsidaan falaayoon<br />
Macaanka aan u<br />
moodaa<br />
Mar qura gadoontoo<br />
Ma hadho ceebbaa<br />
Mininkeyga taalo..<br />
Markii ay u dul<br />
qaadan waysay fadeexadaan<br />
ayay iska<br />
aaday Soomaaliya,<br />
waxeyna iska soo<br />
xaaqday cunigii ku<br />
jiray caloosheeda.<br />
naasir iyo caruurtiisana<br />
waxeey ku noolyihiin<br />
wadanka ingiriiska<br />
nolol aan farxad<br />
b a d a n i l a h e y n<br />
maadaama jaceylkii<br />
n o l o s h i i d a i y o<br />
maamadii caruurtiisa<br />
fadeexada ku dhacaday<br />
eey iaygana<br />
saameyn weyn ku<br />
yeelatay. waxaana<br />
halkaas ku dhamaatay<br />
q i s a d i i l a m a g a c<br />
b a x d a y f a r x a d i i<br />
nolosheyda fool xumaa<br />
u danbeysay.............dhamaad<br />
D H A M A A D … . B Y<br />
maxamed nuur<br />
warsame (keyfane)<br />
k e y f a n e -<br />
som@yahoo.com.<br />
Hadaba bahda wargeyska<br />
xog-maal<br />
waxa ay idin balan<br />
qaadaysaa in ay<br />
idin soo bandhigto<br />
cadadlka xigga<br />
Sheeko Jaceyl oo<br />
aad u xiiso badan
17 May, 2009 XOG-MAAL 14<br />
Man United Oo Si Xamaasad Xambaarsan U Hanatay<br />
Koobka Horyaalka Premier League.<br />
Kooxda k/cagta ee Manchester United, ayaa markii 18-aad si<br />
xaraga leh u hanatay Koobka horyaalka Pemier League ee dalkaasi<br />
Ingiriiska, ka dib markii kulan aad u xiisa badnaa ay<br />
galabka ku xaqiijisay guusheeda.Kulan aad loo wada dhawrayey<br />
oo dhibic qura ay ku raadinaysay Manchester United ayaa<br />
galabta ka dhacay Garoonka Old Trafford ee naadigaasi, kaasi<br />
oo ay fooda is dareen kooxda k/cagta ee Arsenal (The Gunners).<br />
Malaayiin taageerayaal ah ayaa ku tashanayey inaysan ciyaary-<br />
anada Man U qasaarin doonin guusha dhibicda qura ku xirneyd<br />
ee ay hanteen galabta, ka dib markii barbardhac ay kusoo afmeerantay<br />
ciyaartii ay la yeesheen Arsenal, taasi oo Manchester<br />
United u suurtagelisay inay si xarago leh ku qaadaan markii 18aad<br />
Koobka horyaalka Ingiriiska ee Premier League.<br />
Man United, oo iminka horyaalka Ingiriiska ay uga harsan tahay<br />
kulan ay la yeelan doonto kooxda Hull City, ayaa dhinaca kale<br />
Finalka u taagan Horyaalka naadiyada Qaaradda Yurub ee European<br />
Champions Leagu, kaasi oo ay kula loolami doonto Barcelona<br />
oo iyaduna hanatay Koobka Spanish-ka.<br />
Liverpool, ayaa horey ilaa 18-jeer ugu guulaysatay Horyaalka<br />
Ingiriiska, balse sanooyinkan dambe ma aysan arag wax Koob<br />
ah, inkastoo sanadkan ay aad u raja wanaagsaneyd.<br />
Maxaad Ka Taqaanaa Ciyaaryahanka Sanadkan Ee<br />
Horyaalka Ingiriiska ?.<br />
Mid ka mid ah abaalmarinada ugu qiimaha badan ee dalka Ingiriiska<br />
laga bixiyo sanad kasta, islamarkaana ay bixiyaan saxafiyiinta<br />
Sports-ka ee FWA, ayaa la gudoonsiiyey Captain-ka kooxda<br />
kubadda cagta ee Liverpool, Gerard.<br />
Steven Gerard, oo 19-sano ka dib noqonaya xidigii ugu horeeyey<br />
ee u cayaara Naadiga Liverpool tan iyo sanadkii 1990-kii xilligaasi<br />
oo abaalmarin caykan oo kale ah la gudoonsiiyey John<br />
Barnes, ayaa waxaa laacibtinimada Sanadkan ee horyaalka<br />
Ingiriiska kula tartamayey xidigaha kala ah Rio Ferdinand, Ryan<br />
Giggs, Wayne Rooney, Vidic, Frank Lampard, Cristiano Ronaldo<br />
iyo Michael Carrick.Captain-ka kooxda kubadda cagta ee Liverpool,<br />
Steven Gerard, ayaa sanadkan horyaalka Ingisiirka ee Premiership-ka<br />
ka dhaliyey ilaa 23-Gool.<br />
Barcelona Oo Hanatay Horyaalka Spain 11-sano Ka Dib.<br />
Muddo 11-sano ah ka dib ayaa Kooxda K/cagta Barcelona<br />
waxa ay si rasmi ah ugu guuleysatay Koobka (Copa<br />
del Rey) ee dalkaasi Spain, iyadoo guusheeda ay ka<br />
dambaysay ka dib markii kooxda Athletic Bilbao ay ku<br />
garaacday 1 - 4.<br />
Kooxda Barcelona oo aanan wax koob ah arkin tan iyo<br />
2006-dii oo ay ku guuleysatay Supercopa, horyaalka<br />
dalkeeda iyo Champion League ayaa haatan dib usoo<br />
ceshatay hanashada koobab tiro badan iyadoo haatan ay<br />
qarka usaaran tahay inay ku guuleysato horayaalka dalkeeda<br />
halka Horyaalka Championka ay Final joogto.<br />
Barcelona ayaa Spanish Cup ugu danbaysay 11 sanno<br />
ka hor 1998-dii oo markaasi ay u ciyaarayeen Hristo<br />
Stoichkov oo reer Bulgaariya ah, Rivaldo oo reer Brazil<br />
ah oo haatan u ciyaara kooxda Bunyodkor oo ka dhisan<br />
dalka Uzbekistan isla markaana u uleeyahay Madaxweynaha<br />
dalkaasi Mogi Mirim EC, sidoo kale waxaa sannadkaasi<br />
u ciyaarayay xidiga waagaasi Barclona Luis<br />
Enrique, sidoo kale Tababaraha hada layliya kooxda Barcelona<br />
Josep Guardiola, iyo waliba xidigii Yurub ee xiligaasi<br />
Luis Figo oo haatan u safta kooxda Inter ee dalka<br />
Talyaaniga.<br />
Lazio Oo Ku Guulaysatay Copa Italy.<br />
Naadiga SS Lazio, ayaa guul ka gaartay kulan ay la yeelatay<br />
kooxda Sampadoria, taasi oo horseeday inau markeedii<br />
5aad ku guulaysato Koobka horyaalka Taliyaaniga<br />
ee Copa Italy.Kulanka Lazio iyo Sampadoria, oo aad<br />
u xiiso badnaa ayna kasoo qeyb galeen kumaan<br />
kun oo taageerayaasha labada kooxood ah, ayaa<br />
garoonka lagu ciyaarayay waxa uu ahaa Olompic<br />
Stadium ee ah ee ciyaarta Finalka lagu qaban<br />
doono Championka Yurub ee magaalada Roma.<br />
90-kii daqiiqo ee loo qoondeeyey ciyaarta ayaa<br />
barbardhac 1-1 ah la isla dhaafi waayey iyadoo 30<br />
-daqiiqo oo dheeri ah si ay ukala baxaan hase<br />
yeeshee waxba iskama aysan badalin oo waxay<br />
kusoo idlaatay 1 - 1, sida sharciga qabo waxaa la<br />
dhigay Rigooreyaal (Penelty), taasi oo guusha haleeshiisay<br />
naadiga Lazio oo Koobkan uu u noqonayo<br />
kii 5-aad ee ay abid qaado.<br />
C/risaaq C/laahir Maxamed (indhojaceyl)
17 May , 2009 XOG-MAAL 15<br />
Anniversary of xenophobia attacks<br />
11th Mya 2009 marks the first anniversary<br />
of our country’s most shameful<br />
violence since apartheid, in which<br />
62 people were killed in a wave of<br />
xenophobic attacks that swept the land<br />
THE police docket of the investigation<br />
into the murder of Ernesto Alfabeto<br />
Nhamuave contains only a statement<br />
from his family and an affidavit<br />
from the policewoman who doused<br />
the flames consuming his body with a<br />
fire extinguisher.<br />
The police have failed the family of<br />
the Mozambican man, doused with<br />
petrol and burned alive on May 18 last<br />
year, a week after the xenophobic violence<br />
in South Africa began.<br />
The gruesome image of Nhamuave<br />
engulfed in flames was beamed<br />
around the world and he became the<br />
face of the atrocities. Not one suspect<br />
has been arrested for his murder —<br />
though his killers are still on the<br />
streets of Ramaphosa informal settlement<br />
on the East Rand and boast of<br />
what they did to him.<br />
Captain Sasa Mlangeni, of the Reiger<br />
Park police, said: “No witnesses have<br />
come forward to say what they saw.<br />
We are battling to get information.<br />
We do not have a photograph of the<br />
deceased.<br />
“If people don’t come forward, there<br />
is nothing we can do. We have tried<br />
our best. In the local newspapers, we<br />
requested witnesses to tell us what<br />
happened.” But the mob members are<br />
well known in the settlement, The<br />
Times discovered.<br />
Ben Sithole, Nhamuave’s friend and a<br />
fellow Mozambican, told this newspaper<br />
that “the very same youths who<br />
burned Ernesto are roaming the streets<br />
freely and they boast about it”.<br />
“It’s just fun to them and they even<br />
make jokes about it. They regard<br />
themselves as heroes and they are<br />
proud of it,” he said.<br />
The police’s inability to arrest the killers<br />
is cold comfort to Nhamuave’s<br />
grieving family, who last heard from<br />
the police in September .<br />
Nhamuave’s name is hardly mentioned<br />
in his home in the village of<br />
Vuca, in Mozambique — especially<br />
when his wife, Hortencia Masangwela,<br />
is around. The 31-year-old<br />
mother of three still wails each time<br />
her husband’s name is mentioned,<br />
said Nhamuave’s brother, José.<br />
“The children are fine now; they used<br />
to ask all the time what happened to<br />
their father but they’ve stopped now,<br />
after we explained to them, but his<br />
wife — that’s a different story,” said<br />
José.<br />
“She still cries a lot when we mention<br />
his name. I went home during Easter<br />
and I just avoid mentioning his name<br />
because she cries and says she wants<br />
her husband back,” he continued.<br />
The death of Nhamuave did not only<br />
rob his family of a loving father,<br />
brother and husband, but also of a<br />
breadwinner.<br />
“Life is difficult; they don’t have anyone<br />
to provide for them, I help whenever<br />
I can, but it is difficult,” said<br />
José, adding that he still remembers<br />
the Sunday when he received the<br />
phone call telling him that his brother<br />
was dead.<br />
“I spoke to him on the Saturday morning<br />
and he said he was going to work,<br />
but I could not get hold of him later in<br />
the afternoon. I was shocked and sad<br />
to learn the following day that he had<br />
been killed,” said José.<br />
“I’m happy that the government took<br />
my brother home for burial; now it is<br />
up to the government and God to deal<br />
with the people who killed him.”<br />
Less than a 10th of the more than<br />
1400 people arrested for xenophobic<br />
crimes are in jail, and civil society<br />
groups are blaming police.<br />
The National Prosecuting Authority<br />
confirmed that, of the 469 xenophobia<br />
-related cases on court rolls in May<br />
last year, only 137 people were convicted<br />
and, in many instances, police<br />
investigations into some of the most<br />
heinous murders are stalling.<br />
A total of 182 cases have been withdrawn<br />
because of the inability of the<br />
police to trace witnesses or complainants<br />
who have left the country. So far,<br />
51 cases are either part-heard or are<br />
ready for trial, and 82 others have<br />
been referred for further investigation.<br />
Tlali Tlali, spokesman for the National<br />
Prosecuting Authority, said a<br />
detailed breakdown of convictions per<br />
crime was not available, but he was<br />
aware of seven people serving 15-year<br />
jail terms for murder and robbery.<br />
The Consortium for Refugees and<br />
Migrants has lashed the government<br />
for its inaction.<br />
“Too few perpetrators of last year’s<br />
violence have been successfully<br />
prosecuted, and it appears there have<br />
been insufficient investigations into<br />
those responsible for instigating and<br />
fuelling the violence in some areas.<br />
There has also been no public inquiry<br />
by the government,” said Duncan<br />
Breen, the consortium’s spokesman.<br />
Source : The Times
17 May , 2009 XOG-MAAL 16<br />
Qof Soomaali ah ayaa ku nafwaayay<br />
mid kalana waa uu ku dhaawacmay<br />
kadib dab weyn oo ka kacay Hotel<br />
Ocean Packpackers ee farasmagaal-<br />
ada Cape Town, hotelka waxa uu ku<br />
yaala wadada Loop, waxaana jiifey<br />
xiliga uu dabka ka kacayay in ka bad-<br />
dan dadkii loogu tallo galay, dabka<br />
waxa uu ka kacay abaaro 5am ee<br />
maalintii sabtidada. Wadarta dadka ku<br />
nafwaayay waa 4, dhaawacana waa 7.<br />
Saraakiisha amaanka Cape Town ayaa<br />
baaraya sababta keentey dabka dam-<br />
baska ka dhigey dhismaya fooqa 4ta<br />
biyaano ka kooban, warar hor dhac<br />
ayaa sheegaya in dabka uu ka dha-<br />
shay xashiishad ay gudaha dhismaha<br />
hoteelka ku dhex shiteen dad degen<br />
Hoteelka oo ah mid sumcad xun oo ay<br />
ku baddanyihiin dadka isticmaala<br />
maandooriyaha.<br />
Qofka Soomaaliga ah ee geeriyoodey<br />
waxaa lagu magacaabaa Cabdullaahi<br />
Muumin Macoow oo ku magac dheeraa<br />
(SANDHUUB), halka wiilka<br />
dhaawacmay oo waxyeelada soo gaartay<br />
isagoo ka boodayay daaqad ayaa<br />
magaciisa lagu soo koobey Cabdikariim.<br />
Dabka waxa uu khasaaro lixaad<br />
leh u geystey dukaan dhismaha<br />
hoostiisa ku yiiley oo uu lahaa muwaadhin<br />
Soomaaliyeed, Jariidada Xog-<br />
Maal oo waraysatay Cabdullaahi yariis<br />
oo ah mulkiilaha dukaanka ayaa<br />
qasaaraha ku sheegey aduun gaaraya<br />
R70,000, balse intaasi ku daray in aysan<br />
cidina waxbo ku noqonin dukaanka<br />
dhexdiisa. Xilliga uu dabka kacayay<br />
hoteelka waxaa jiifey illaa 6 Soomaali<br />
ah , oo 5 ka mid ah ay jiifeen qolka uu<br />
ku dhintey Marxuum Sandhuub, waxaa<br />
xusid muddan in masaafo dhowr talaabo<br />
uu jirta uu ku yaalo hoteel ay leeyihiin<br />
wiilal Soomaaliyeed. Ocean Backparckers<br />
waxaa leh sida la sheegey nin jinsayad<br />
ahaan kasoo jeeda dalka Nigeria,<br />
inta baddan dadka degen waa muhaajiriin<br />
shisheeye ah, dadka ku dhintey ee<br />
4-ta qof 3 waa shisheeye, halna waxaa<br />
loo maleeynayaa in uu dalka u dhashay.<br />
Dhacdadani waxaa si weyn looga baahiyey<br />
warbaahinta dalka, iyada oo si<br />
weyn loosoo qaatay gabar qeeyladeeda<br />
darteed ay dadka ku kaceen ee misane<br />
iyadii ku dhimatay dabka, waxaa lagu<br />
magacaabaa Cindy, waxaa la sheegey in<br />
xiligaasi ay la socotey saaxiibkeed oo<br />
ay ka yimaadeen caweys, una socoteen<br />
caweys kale balse hotelka kasoo martay<br />
in ay dhar ka qaadato kadibna dabka ku<br />
dhimatay iyadoo qeeylineysa.<br />
Waaxda dab daminka ee Cape Town,<br />
iyo waaxda ka hortaga masiibooyinka<br />
ayaa baaritaan hordhac ah oo ay<br />
sameeyeen ku sheegey in meelihii loogu<br />
tallogalay in ay dadka ka baxsadaan<br />
marka uu dab kacco ay oodnaayeen,<br />
taasoo haddii ay furnaan lahaayeen suurogalin<br />
lahayd in naf baddan la badbaadiyo.<br />
Kooxaha dab damiska oo ku<br />
jooga booyadaha tuubooyinka ku rakiban<br />
oo leerar ka bikaacanaya ayaa<br />
markiiba baqtiiyey dabka oo ahaa mid<br />
si dhaqso ah u sii hulaaqayay, muuqaalo<br />
laga baahiyey shaashadaha dalka ayaa<br />
waxaa ka muuqanayay xaalad argagax<br />
leh, iyadoo dad hanfariirsan ay isbarbar<br />
yaacayeen. Dhacdadani waa mid yeelatay<br />
muhiimad gaar ah sababto oo ah<br />
halka ay ka dhacday oo ah faras magaalada<br />
Cape Town, waxaa meel aan ka<br />
fogeyn ku yaala baarlamaanka dalka iyo<br />
hanti baddan oo qiimo leh oo uu<br />
qaranka leeyahay.<br />
Runta sahlan ayaa ah in dhismo ku<br />
yaala goob sidaasi muhiim ah oo heer<br />
qaran ah uu khatar intaasi la’eg galin<br />
karro deegaanka ku xeeran dayacaad<br />
iyo dhaqan xumo dad ajaaniib ah ay<br />
sameeyeen ay taasi dowlada ula micno<br />
tahay waxyeelo abniga qaranka, sidaasi<br />
darteed waxaa la fillan karraa talaabooyin<br />
adadag oo laga qaado dadka<br />
aaga ka dhow ee ajaaniibta ah, iyadoo la<br />
hubin doono badqabka ganacsi kasta oo<br />
uu leeyahay qof ajnabi ah.<br />
Soomaalida baddan ee aagaasi ku ganacsata<br />
waa in ay ogaadaan in indho<br />
waaweyn ay kusoo jeedaan, lagana<br />
yaabo in baaritaani loogu soo maqanyahay<br />
kadib maka la ogaado in dad<br />
Soomaali ah ay ku waxyeeloobeen,<br />
waxaa yaboon in ay iska hagaajiyaan<br />
haddii waxyaabo yaryar qaldanyihiin si aan<br />
marmarsiimo loogu helin.<br />
Qore Faarax Daahir Cilmi.