Show publication content! - Pomorska Biblioteka Cyfrowa
Show publication content! - Pomorska Biblioteka Cyfrowa
Show publication content! - Pomorska Biblioteka Cyfrowa
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PISMO PG 11<br />
Ekologia i sozologia – kierunki rozwoju<br />
na Politechnice Gdańskiej<br />
Ekologia i sozologia stanowią jeden z kilku multidyscyplinarnych<br />
kierunków badań, a zarazem obszarów kompetencji,<br />
realizowanych z powodzeniem na Politechnice Gdańskiej.<br />
Tematyka ta odpowiada kierunkom wiodącym zarówno<br />
krajowym (Narodowego Centrum Badań i Rozwoju), jak i 7.<br />
Programu Unii Europejskiej. Co więcej, tzw. „zielone” technologie<br />
będą przedmiotem kolejnego programu ramowego Unii<br />
Europejskiej. Ekologia i sozologia stanowią ważny element<br />
polityki gospodarczo-społecznej i działań innowacyjnych<br />
w województwie pomorskim.<br />
Ekologia jest nauką o strukturze i funkcjonowaniu przyrody,<br />
zajmującą się badaniem oddziaływań pomiędzy organizmami<br />
a ich środowiskiem oraz ich wzajemnych powiązań,<br />
a także wpływów, które zachodzą między wspólnotą biotyczną<br />
a środowiskiem abiotycznym. Ekologia odnosi się do biosfery<br />
i człowieka, stąd powiązana jest z sozologią i filozofią.<br />
Sozologia to nauka zajmująca się problemami ochrony<br />
przyrody i jej zasobów, bada przyczyny i skutki przemian<br />
w naturalnych lub zmienionych przez człowieka układach<br />
przyrodniczych, zachodzących na skutek procesów antropogenicznych.<br />
Poszukuje skutecznych sposobów zapobiegania<br />
degradacji środowiska, a w zakresie środowiska wodnego zajmuje<br />
się jego ochroną przed zanieczyszczeniem, eutrofizacją<br />
i degradacją wód.<br />
W ramach sozologii na uczelniach technicznych do obszaru<br />
badań wchodzą przede wszystkim technologie oraz analityka<br />
środowiska. Jednym z najważniejszych działań jest tu poszukiwanie<br />
nowych źródeł energii, w tym energii odnawialnej,<br />
wykorzystanie promieniowania słonecznego w inżynierii<br />
procesowej i w likwidacji zanieczyszczeń środowiska, wprowadzanie<br />
na szeroką skalę zaawansowanych procesów biotechnologicznych,<br />
które przebiegają w procesach nieprzekraczających<br />
100°C i pod normalnym ciśnieniem oraz procesów<br />
bezodpadowych.<br />
Technologie środowiska obejmują trzy obszary zainteresowań:<br />
produkt końcowy, proces produkcji w istniejących już<br />
technologiach potrzebujących zmian oraz czyste technologie,<br />
które są tworzone z emfazą na czystość środowiska (Rys. 1).<br />
Produkt końcowy można rozpatrywać ze względu na jego<br />
toksyczność, biodegradowalność oraz podatność na recykling.<br />
Proces produkcji może dotyczyć energii lub surowców<br />
odnawialnych, generować zanieczyszczenia i odpady, włączając<br />
emisje do atmosfery. Czyste technologie mogą dotyczyć<br />
odnawialności energii i surowców, redukcji zużycia surowców<br />
nieodnawialnych oraz zmniejszenia lub eliminacji odpadów<br />
i emisji do atmosfery.<br />
Badania problematyki technologii środowiska prowadzą<br />
na Politechnice Gdańskiej w zasadzie wszystkie wydziały,<br />
Trzy obszary technologii środowiska<br />
w tym największą aktywność zauważa się na Wydziałach: Architektury,<br />
Inżynierii Lądowej i Środowiska, Chemicznym, Mechanicznym<br />
oraz Elektrotechniki i Automatyki. Działalność ta<br />
jest wciąż rozszerzana i w przyszłości powstaną multidyscyplinarne<br />
zespoły problemowe. Wyróżnić tutaj należy badania z<br />
zakresu inżynierii materiałowej: zaawansowane fotokatalizatory<br />
aktywne w UV i świetle widzialnym (w różnych formach<br />
aplikacji), nanorurki z wybranych półprzewodników tlenkowych<br />
i węgla, nanocząstki metali aktywne biologicznie oraz<br />
nanozanieczyszczenia w układach scalonych.<br />
Do największych wyzwań technologii środowiska należy<br />
problematyka rekultywacji przeżyźnionych i zanieczyszczonych<br />
jezior i zbiorników wodnych. Zanieczyszczenie osadów<br />
dennych jest efektem spływania do wód powierzchniowych<br />
produktów erozji gleb, a także odprowadzania ścieków zawierających<br />
zawiesiny oraz nutrienty powodujące wzmożoną eutrofizację,<br />
ze wszystkimi negatywnymi jej skutkami. Niektóre<br />
osady denne są efektem zatapiania odpadów przemysłowych.<br />
Metody rekultywacji akwenów obejmują m.in. bagrowanie,<br />
szczególnie skuteczne dla wód morskich, wytrącanie i unieruchamianie<br />
chemiczne oraz napowietrzanie. Dotychczasowe<br />
doświadczenia w kwestii rekultywacji jezior wskazują jak<br />
trudno uzyskać trwały efekt poprawy stanu czystości akwenu<br />
oraz powrotu równowagi biologicznej w danym ekosystemie,<br />
niezależnie od metody rekultywacji, przy założeniu, że samoczynne<br />
oczyszczenie w rozsądnym przedziale czasowym jest<br />
mało prawdopodobne.<br />
Bardzo ważne są prace o charakterze analitycznym, co jest<br />
uzasadnione koniecznością, na przykład dobrego rozpoznania<br />
stanu osadów dennych, niezbędnego do zaproponowania odpowiedniej<br />
metody rekultywacji czy sposobu postępowania<br />
z osadami wybagrowanymi. Pewne obszary wód morskich<br />
Nr 5/2010
Change language