Katalog tradycji rzemieślniczych i kupieckich - Opole Lubelskie

wrześniu, październiku lub listopadzie. Zebraną ze stawów rogożynę przywozi
się do domu, pozostawia w snopach na dworze do wiosny, a po wyschnięciu
obcina się kiście.
Snopy znosi się pod dach, następnie suche pałki rozdziela się na części,
dobiera wg grubości, po czym polewa się je, najlepiej gorącą wodą i wkłada
do worków foliowych na 20-24 godziny.
Wyplatanie ucha do koszyka
Na drewnianej formie wykonuje się koszyk, po uprzednim wykonaniu
dna bez formy.
Po ukończeniu wykonywania koszyka, zdejmuje się go z formy i dorabia
uszy.
Na każdy rodzaj wyrobu jest inna forma. Wzory kapeluszy, skarbonek
wykonuje się na formach lub bez według gustu wykonawcy. Pani Helena
wykonuje również otoczki na butelki, czy flakony.
Pani Helena uczestniczy w imprezach, na których wystawia swoje
wyroby np. na Jarmarkach Opolskich. W sierpniu 2008 wyjedzie na wystawę
do Nowego Tomyśla.
Piotr Kozak
Jarmark opolski jako próba przypomnienia
o tradycjach kupieckich i rzemieślniczych Opola Lubelskiego
W dobie nasilonej globalizacji, z jaką mamy do czynienia w czasach
nam współczesnych, coraz więcej społeczności lokalnych sięga po świadomość
historyczną swojego regionu. Pozwala to z jednej strony wpisać się do
rejestru „globalnej wioski”, z drugiej – odnaleźć to, co odróżnia nas od innych
i kształtuje naszą świadomość regionalną. Zwłaszcza jeśli ta świadomość sięga
czasów dalekiej przeszłości jak w przypadku Opola Lubelskiego. Proces
ten, jak się zdaje, nasilił się zwłaszcza w ostatnich latach, a bez wątpienia do
jego intensyfikacji przyczyniło się wejście Polski do Unii Europejskiej, która,
kształtując tendencje wspólnotowe nowoczesnego społeczeństwa europejskiego,
dba również o to, aby nie zatracić tego, co w tych społeczeństwach
najcenniejsze – różnorodności kulturowej i społecznej.
Świadomość historyczną, jak również regionalną mieszkańców Opola
Lubelskiego oraz okolic kształtują tradycje kupieckie i rzemieślnicze, które
stanowiły podstawę rozwoju ekonomicznego i kulturalnego naszego miasta
już od czasów, kiedy osada uzyskała prawa miejskie, czyli od roku 1368. Jednak
właściwy rozwój kupiectwa i rzemiosła rozpoczyna się w naszym mieście
w roku 1450, kiedy Łukasz Słupecki uzyskał od Kazimierza Jagiellończyka potwierdzenie
przywileju lokacyjnego miasta na prawie magdeburskim. Przywilej
zapewniał Opolu prawo do odbywania raz w roku jarmarku w dzień Wniebowzięcia
Najświętszej Marii Panny (15 sierpnia), którego znaczenie podnosił
odbywający się w tym czasie odpust kościelny. Ten sam przywilej uprawniał
także do organizowania cotygodniowego targu, który odbywał się w środy.
Wówczas to Opole, oddalone wprawdzie od głównych szlaków handlowych,
zaczęło pełnić funkcję lokalnego ośrodka handlowego.
Nie bez znaczenia na rozwój handlu i rzemiosła w Opolu przez kolejne
lata miał także przywilej Zygmunta Augusta, który uprawniał do tworzenia
stowarzyszeń cechowych oraz przywileje właścicieli Opola wydane dla Żydów
(w 1664 i 1674 r.) i rzemieślników niemieckich (w 1729 r.), którzy osiedlili się
w naszym mieście. Bez wątpienia najjaśniejszą kartą w kontekście rozwoju
handlu i rzemiosła opolskiego było założenie pierwszej w kraju szkoły rzemieślniczej
dla biednej młodzieży (w 1766/1767 r.), która zaczyna funkcjonować
dzięki braciom Konarskim oraz zakonowi pijarów sprowadzonemu do
Opola przez Jana Tarłę. „Szkoła opolska – jak pisze Mariusz Ausz – opierała
się na nowoczesnych zasadach kształcenia, polegających na zerwaniu z typowym
kształceniem cechowym, np. rzemieślnicy uczący młodzież kontrolowani
byli przez władze szkoły. Nauka w szkole przebiegała w dwóch etapach,
najpierw uczniowie musieli opanować naukę czytania, pisania i rachunków.
18 19