Karta wybranych wzorów i stałych fizycznych

Karta wybranych wzorów i stałych fizycznych
RUCH PROSTOLINIOWY
prędkość v ( t ) = v 0
+ at
2
a t
droga s ( t)
= v
0
t +
2
Δ
przyspieszenie a = v
F
; a =
Δt
m
pęd p = m v
siła tarcia
praca
FT
= μ FN
W = F s cos ∢ ( F,
s
)
energia
kinetyczna
E
m v
kin
=
2
ΔW
moc
P =
Δt
RUCH PO OKRĘGU
1
częstotliwość f =
T
prędkość Δα
2 π
ω = = = 2π
f
kątowa
Δt
T
2
przyspieszenie v
dośrodkowe
a d
=
r
siła
dośrodkowa
prędkość
kątowa
kąt
moment siły
moment
bezwładności
moment pędu
przyspieszenie
kątowe
energia
siła
sprężystości
2
m v
F d
=
r
RUCH OBROTOWY
ω ( t)
= ω 0
+ ε t
2
ε t
α ( t)
= ω0
t +
2
F r sin F r
,
M = ∢ ( )
I =
n
∑
i=
1
J = I ω
ε =
E =
kin
2
m i
r i
M
I
I ω
2
SPRĘŻYSTOŚĆ
F
_
x
= k x
energia
2
k x
E
pot
=
2
RUCH DRGAJĄCY
wychylenie x ( t)
= Asin(
ω t + ϕ)
prędkość v ( t)
= Aω cos( ω t + ϕ)
x
2
przyśpieszenie ( t)
= −Aω sin( ω t + ϕ)
a x
2
siła ( t)
= −mAω sin( ω t + ϕ)
wahadło
matematyczne
F x
T
= 2π
2
l
g
masa na
m
sprężynie T = 2π
k
GRAWITACJA
m1
m2
siła F g
= G
2
r
2
natężenie
pola
energia
prędkości
kosmiczne
(dla Ziemi)
Fg
γ =
m
m1
m
pot
= − G
r
E
2
E = m g h
pot
v
v
I
II
=
=
G M
R
z
z
2GM
R
z
(dla h

Karta wybranych wzorów i stałych fizycznych
I zasada
termodynamiki
Δ U = Q + W
praca
(p = const)
W = − p ΔV
sprawność
Wuż
Q1
− Q
η = ; η =
Q
Q
sprawność
silnika Carnota
wl
T1
− T2
η =
T1
OPTYKA
równanie soczewki 1 1 1
= +
– zwierciadła f x y
soczewka
zwierciadło
zdolność
skupiająca
kąt graniczny
1 ⎛ n
=
⎜
f ⎝ n
R
f =
2
1
Z =
f
otocz
1
sin α gr
=
n
1
2
⎞⎛
1
−1
⎟
⎜ +
⎠⎝
R1
R
socz
1
2
⎟ ⎞
⎠
kąt Brewstera tgα B
= n
ATOM WODORU
energia atomu
4
me e 1
wodoru
E n
= − ⋅
2 2 2
(model Bohra)
8ε
0
h n
FIZYKA WSPÓŁCZESNA
równoważność
masy-energii
pęd
relatywistyczny
dylatacja czasu
energia fotonu
pęd fotonu
fala de Broglie’a
E = m c
2
=
m0
v
p =
2
v
1−
c
2
,
Δt
Δt
=
2
v
1−
2
c
E = hν
h
p =
λ
h
λ =
p
m
0
c
2
v
1−
c
2
2
zasada
nieoznaczoności
efekt
fotoelektryczny
rozpad
promieniotwórczy
h
Δp x
Δx
≥
4π
h ν
2
⎛ m v ⎞
= W +
⎜
⎝ 2 ⎟⎟ ⎠
t
−
T1/ 2
N = N0
2
HYDROSTATYKA
siła parcia F = p S
ciśnienie
p = ρ g h
hydrostatyczne
siła wyporu F
wyp.
= ρ gV
ASTRONOMIA
2
T
III prawo Keplera = const
3
R
śr
max
PRZEDROSTKI
Mnożnik
9
10
6
10
3
10
2
10
1
10
1
10 − 10 −2
10 −3
10 −6
10 −9
10 −12
Przedrostek giga mega kilo hekto deka decy centy mili mikro nano piko
Oznaczenie G M k h da d c m μ n p
STAŁE FIZYCZNE
m m
Przenikalność magnetyczna
−7
N
Przyspieszenie ziemskie g ≈ 9,81
≈ 10
μ
2
2
0
= 4π
⋅10
s s
próżni (stała magnetyczna)
2
A
24
8 m
Masa Ziemi
M
Z
≈ 5,98⋅10
kg
Prędkość światła w próżni c ≈ 3,00⋅10
s
−34
Średni promień Ziemi R
Z
≈ 6370 km
Stała Plancka h ≈ 6,63⋅10
J ⋅s
Stała grawitacji
2
−11
N ⋅ m
G ≈ 6,67 ⋅10
2
kg
Ładunek elektronu
−19
e ≈1,60⋅10
C
Liczba Avogadro
23 1
−31
N
A
≈ 6,02 ⋅10
Masa spoczynkowa elektronu m
e
≈ 9,11⋅10
kg
mol
3
Objętość 1 mola gazu
dm
−27
V ≈ 22,41
Masa spoczynkowa protonu m
p
≈1,67⋅10
w warunkach normalnych
mol
kg
J
−27
Stała gazowa
R ≈ 8,31
Masa spoczynkowa neutronu m
n
≈1,68⋅10
mol⋅
K
kg
Stała Boltzmanna
−23
J
−27
kB
≈ 1,38⋅10
Jednostka masy atomowej u ≈ 1,66 ⋅10
kg
K
2
−12
C
ε
0
≈ 8,85⋅10
2
Przenikalność elektryczna
N ⋅ m
próżni (stała elektryczna)
2
⎛ 1
9 N ⋅ m ⎞
⎜ = k ≈ 8,99 ⋅10
⎟
2
⎝ 4π
ε0 C ⎠