Nr 159 - ChrzanÃ³w

KWARTALNIK 

NR ISSN 1232-4566 

NR 159 

LIPIEC - WRZESIEŃ 2009 

rok XVIII 

gazeta bezp³atna 

W numerze: 

• ROCzNICA WYBUCHU II WOJNY 

• HONOROWY OBYWATEL 

Fot. M. Szymazkiewicz 

• MIASTO ROKU 2009 

• OTWARCIE WIADUKTU

HONOROWY 

OBYWATEL 

AKTUALNOŒCI 

DOŻYNKI 

Pierwszego września 

na Sesji Rady 

Miejskiej w Chrzanowie 

oficjalnie nadano 

Piotrowi Ruskowi tytuł 

Honorowego Obywatela 

Chrzanowa a Tillowi 

Haberfeldowi medal 

„Za zasługi dla rozwoju 

miasta i ziemi chrzanowskiej” 

(Czytaj na 

str. 11 i 18) 

Niedzielne popołudnie, 6 września, zgromadziło w Ośrodku Rekreacyjnym 

„Pod Grzybkiem” w Balinie wszystkich tych, którzy chcieli wziąć udział 

w Gminnych Uroczystościach Dożynkowych. Czytaj na str. 3) 

PLAC ZABAW 

200 tys. złotych - tyle kosztowały urządzenia zabawowe, które zamontowano 

w parku miejskim. Koszt całej inwestycji wyniósł około 385 

tys. zł. (Czytaj na str. 7) 

... I ZASŁUŻONY 

Rondo 4 Czerwca 

Mamy rondo „4 czerwca 1989 roku”. Taką decyzję podjęła Rada 

Miejska podczas pierwszej powakacyjnej sesji. (Czytaj na str. 6)

Z MIASTA 

MIASTO ROKU 2009 

Miasto Chrzanów otrzymało tytuł 

MIASTO ROKU 2009 w Plebiscycie 

EURO GMINA 2008/2009. Statuetkę dla 

Miasta Chrzanowa odebrał Burmistrz 

Ryszard Kosowski. 

Tytuł przyznany został w oparciu o 

analizę osiągnięć w różnych dziedzinach 

działalności: gospodarczej, społecznej, 

oświatowej, kulturalnej, sportowej, 

turystycznej. Nagroda jest podsumowaniem 

i cennym uhonorowaniem 

dotychczasowej działalności Samorządu 

Chrzanowa. 

Plebiscyt EURO GMINA organizowany 

jest pod patronatem Województwa 

Małopolskiego. Jego celem 

jest promocja najlepszych jednostek 

samorządowych. W skład kapituły weszli: 

Wojewoda Małopolski, Marszałek 

Województwa lub ich pełnomocnicy, 

Starostowie województwa, przedstawiciel 

organizatora, przedstawiciele 

patronów imprezy. Euro - Gala 2009, 

podczas której przyznano laureatom 

plebiscytu statuetki i tytuły, odbyła 

się 24 września 2009 roku w Hotelu 

Cracovia w Krakowie. Z terenu powiatu 

chrzanowskiego tytuł lidera w dziedzinie 

edukacji otrzymała Alwernia. Podczas 

gali rozdane zostały również nagrody w 

plebiscycie Euro Firma 2009. 

Wyróżnione gminy 

Bukowina Tatrzańska - Lider Kultury, 

Igołomia - Wawrzeńczyce 

- Lider Warzywnictwa, 

Jabłonka - Lider Gospodarki 

i Przedsiębiorczości 

Jabłonka - Najbardziej Przyjazna Gmina, 

Lanckorona - Lider Ochrony 

Dziedzictwa Historycznego, 

Pcim - Lider Opieki Społecznej, 

Rytro - Lider Sportu, 

Szczurowa - Lider Infrastruktury, 

Tokarnia - Lider Edukacji, 

Tymbark - Lider Ogrodnictwa i 

Rozwoju Obszarów Wiejskich, 

Uście Gorlickie - Lider Agroturystyki 

Zabierzów - Wójt Roku, 

Zawoja - Lider Bezpieczeństwa, 

Zembrzyce - Lider Ekologii, 

Zielonki - Gmina Roku 

Wyróżnione miasta 

Alwernia - Lider Edukacji, 

Biecz - Lider Bezpieczeństwa, 

Brzesko - Lider w Pozyskiwaniu 

Funduszy Unijnych, 

Chrzanów - Miasto Roku, 

Krynica Zdrój - Uzdrowisko Roku, 

Limanowa - Lider Gospodarki, 

Miechów - Lider Sportu, 

Muszyna - Lider Turystyki, 

Myślenice - Lider Ekologii, 

Piwniczna Zdrój - Lider Kultury, 

Stary Sącz - Lider Ochrony 

Dziedzictwa Kulturowego, 

Zakopane - Burmistrz Roku, 

Żabno - Lider Ochrony Dziedzictwa 

,Kulturowego 

ChTvL ZWIĘKSZA 

LICZBĘ EMISJI 

PROGRAMU 

Chrzanowska Telewizja Lokalna od 

25 września zwiększyła liczbę emisji 

programu w ciągu tygodnia i zmieniła 

jego termin. Do tej pory ChTvL emitowała 

półgodzinny program co niedzielę 

o godzinie 17.00, a jego powtórki - w 

poniedziałki. 

Odtąd program 

lokalnej telewizji 

można będzie oglądać 

w każdy piątek 

o godzinie 17.00, a 

jego powtórkę – w 

niedzielę o 17.00. 

Natomiast w poniedziałki 

o godzinie 

17.00 ChTvL będzie 

emitować sobotnie 

mecze MTS-u 

Chrzanów. 

Dożynki 

Niedzielne popołudnie, 6 września, 

zgromadziło w Ośrodku Rekreacyjnym 

„Pod Grzybkiem” w Balinie 

wszystkich tych, którzy chcieli wziąć 

udział w Gminnych Uroczystościach 

Dożynkowych. 

Uroczystości rozpoczęto o godzinie 

14.00 mszą świętą w kościele p.w. 

Chrystusa Króla, podczas której pobłogosławiony 

został chleb dożynkowy oraz 

wieńce. Po mszy świętej, spod kościoła 

ruszył barwny korowód dożynkowy, w 

skład którego weszły delegacje wieńcowe 

z sołectw gminy, przedstawiciele 

władz gminnych oraz zaproszeni goście. 

Po uroczystym otwarciu dożynek, 

nastąpiło przekazanie burmistrzowi 

przez starostów dożynek, p. Janinę 

Wiernek oraz p. Łukasza Kozuba, chleba 

dożynkowego. 

Podczas gdy panie z gminnych 

zespołów obrzędowo-śpiewaczych 

prezentowały przyśpiewki, jury konkursowe 

wybrało najładniejszy wieniec 

dożynkowy. W tym roku zaszczyt 

ten przypadł gospodarzom dożynek 

– Balinowi. Koła Gospodyń Wiejskich 

z Pogorzyc, Płazy i Luszowic 

zajęły równorzędnie drugie miejce. 

Na scenie w ciekawym programie artystycznym 

wystąpiły dzieci z Przedszkola 

Samorządowego oraz Szkoły Podstawowej 

w Balinie. Swoje talenty prezentowały 

także zespoły amatorskiego ruchu 

artystycznego z Miejskiego Ośrodka 

Kultury, Sportu i Rekreacji w Chrzanowie: 

Studio Piosenki „Bell Canto”, Grupa 

Taneczna „Kaprys”, Zespół Wokalny 

„Fantazja”, Zespół Wokalny „Impresja” 

oraz Grupa Taneczna „Versus”. 

Gdy starsi uczestnicy dożynek korzystali 

z uroków gastronomii pod 

gołym niebem, młodsze pokolenie 

brało udział w zabawach i atrakcjach 

przygotowanych z myślą o nich – waty 

cukrowej, balonów i popcornu oraz 

dmuchanych zjeżdżalni czy trampoliny. 

Dobrze przygotowany program artystyczny 

i dużo atrakcji zapewniły 

wszystkim udaną zabawę, która trwała 

do późnych godzin nocnych. (UM) 

pismo lokalne 

CZ£ONEK POLSKIEGO STOWARZYSZENIA PRASY LOKALNEJ 

Redakcja: Marek Szymaszkiewicz - red. nacz., 

Antoni Dobrowolski - z-ca red. nacz. 

Adres redakcji: ul. Broniewskiego 4 (MOKSIR), 

pok. nr 1, tel. 62-33-086, wew. 35. 

Wydawca: MOKSiR Chrzanów, ul. Broniewskiego 4 

Sk³ad i druk: Drukarnia NOWA, tel. 032 264 26 79 

3

OTWARCIE 

WIADUKTU 

Po blisko trzech miesiącach modernizacji 

wiaduktu w Kroczymiechu, 

nastąpił dzień długo wyczekiwany, 

głównie przez zniecierpliwionych 

kierowców. W sobotę 8 sierpnia uroczyście 

otwarto wiadukt. 

W tym dniu na wiadukcie zebrali się 

przedstawiciele władz powiatu chrzanowskiego, 

Chrzanowa, Libiąża, oraz 

województwa Małopolskiego. Przed 

otwarciem wiadukt został poświęcony 

przez proboszcza parafii pod wezwaniem 

Świętego Mikołaja w Chrzanowie 

ks. Romana Sławieńskiego. 

- Myślę, że ten dzień zapisze się 

doskonale w historii powiatu chrzanowskiego, 

Chrzanowa i Libiąża i wiem, 

że ten wiadukt będzie służył zarówno 

mieszkańcom powiatu jak i regionu – 

mówił Ryszard Kosowski – burmistrz 

Chrzanowa. 

- Jesteśmy spokojni, że ten obiekt 

będzie służył przez kilkadziesiąt lat, co 

do tego nie mamy żadnej wątpliwości, 

widać że wiadukt jest naprawdę 

imponujący – przekonywał Marek 

Sowa – członek Zarządu Województwa 

Małopolskiego. 

W części oficjalnej wstęgę przecięli: 

Ryszard Kosowski burmistrz Chrzanowa, 

Marek Sowa zastępca dyrektora 

Zarządu Województwa Małopolskiego, 

Janusz Szczęśniak starosta Powiatu 

Chrzanowskiego, Jarosław Łabędzki 

wiceburmistrz Libiąża, Stanisław Ilukiewicz 

prezes spółki Mosty. 

Pół godziny po oficjalnym otwarciu, 

wiaduktem przejechali pierwsi kierowcy, 

którzy trąbili klaksonami z radości. 

Dziennie wiaduktem przejeżdża około 10 

tys. kierowców, nic więc dziwnego, że ta 

inwestycja Województwa małopolskiego 

znacznie usprawni trasę drogą wojewódzką 

nr 933. Zaś korki na przejeździe 

kolejowym odejdą w niepamięć. 

Koszt inwestycji wyniósł prawie 39 

mln. zł, został dofinansowany ze środków 

Europejskiego Funduszy Rozwoju 

Regionalnego w ramach Małopolskiego 

Regionalnego Programu Operacyjnego 

na lata 2007 – 2012. Modernizacje 

obiektu wykonała firma Mosty Chrzanów 

sp. z o.o. Wiadukt ma 155 metrów 

długości, 12 metrów szerokości i 15 

metrów wysokości. 

NIK 

Z MIASTA 

Na początku września złapano 

dwóch wandali z Chrzanowa, którzy pomalowali 

sprayem odnowione elewacje 

w centrum miasta. 40 tys. złotych 

to wysokość strat na jakie oszacowano 

zniszczenia budynków. 

Odpowiedzialni za ten czy to dwaj 

siedemnastolatkowie, którzy staną 

przed sądem, bo sprawa już trafiła do 

prokuratury. Zniszczone zostały elewacje 

między innymi na Alei Henryka, 

budynek Urzędu Stanu Cywilnego czy 

Szkoły Podstawowej nr 3. Sprawcy 

dewastacji wypisywali sprayem hasła 

także na ulicy Focha, Piłsudskiego i na 

Świętokrzyskiej. Wszystkie zniszczone 

elewacje były odnowione. Policja tej 

samej nocy ujęła sprawców. 

Szkółki piłkarskie stają się coraz 

bardziej popularne, a zainteresowanie 

piłką nożna ciągle wzrasta, być może 

za sprawą przyznaniu Polsce organizacji 

Euro 2012. Z tego faktu doskonale 

zdaje sobie burmistrz Chrzanowa, 

który chce inwestować w młodzież, a 

dokładniej w szkółki piłkarskie. 

Choć obiektów sportowych w gminie 

Chrzanów nie brakuje, to młodych 

zawodników w klubach piłkarskich jak 

najbardziej. W szkółkach piłkarskich 

„rodzą” się talenty. Doskonałym tego 

przykładem są takie kraje jak Holandia, 

Portugalia czy Hiszpania. Bo właśnie 

stąd pochodzą największe gwiazdy 

światowego futbolu. 

Dlatego Burmistrz Chrzanowa naszego 

miasta biorąc przykład z Zachodu, 

postanowił dać szanse najmłodszym, 

którzy interesują się piłka nożną. Chodzi 

o to by rozwijać u nich pasję i umiejętności 

sportowe, a także zapewnić 

im wykwalifikowanych opiekunów i 

Wandale 

- Sprawców złapano 

na gorącym uczynku, malowali 

na Alei Henryka, z 

tego miejsca się oddalili, 

zostali złapani na ul. Podwale. 

– mówi Ryszard 

Opiała zastępca naczelnika 

KPP w Chrzanowie. 

Siedemnastolatkowie 

przyznali się do winy. Okazało 

się, że byli pod wpływem 

alkoholu. Mieli ponad 

promil alkoholu we krwi. 

Za popełniony czyn grozi 

im nawet kara pozbawienia 

wolności, lub zwrot kosztów renowacji 

kamienic, czyli 40 tys. złotych. 

Pewnym jest, że grafficiarzami nazwać 

ich nie można, bo o ile prawdziwe 

graffiti można nazwać sztuką, to tak nie 

jest w tym przypadku. Wandale malowali 

na ścianach napisy, których nie mona 

nazwa grafitti. Do komendy wciąż napływają 

skargi osób poszkodowanych. 

Do tej pory zgłosiło się 40-stu właścicieli 

zniszczonych nieruchomości. 

Policja przyznaje, że w Chrzanowie nie 

ma problemu z pseudo-grafficiarzami, 

jednak, co jakiś czas, ujawnia się grupa 

wandali, która prędzej czy później trafia 

w ręce policji. 

NIK 

Młodzi na boisku 

instruktorów. 

- Chce stworzyć szkółki piłkarskie 

dla dzieci i młodzieży, mamy sporo 

obiektów sportowych, teraz trzeba je 

zapełnić młodymi i zdolnymi zawodnikami, 

pieniądze się znajdą, bo ta idea ma 

sens – mówi burmistrz. 

650 tys. zł to kwota jaką gmina 

Chrzanów co roku przeznacza na sport. 

Zdaniem władz miasta w przyszłym roku 

jej część trzeba będzie przeznaczyć na 

szkółki piłkarskie. Bo te, przede wszystkim, 

trzeba będzie wspierać. Natomiast 

seniorzy muszą znaleźć sobie inne 

źródło dofinansowania. 

- Seniorzy będą na pewno musieli 

mieć sponsorów - twierdzi R. Kosowski. 

Spokojni natomiast mogą być 

zawodnicy czwartoligowego „LKS Orła 

Balin”, czy szóstoligowego „KP Chrzanów”. 

W tym przypadku nie ma mowy 

o cięciach finansowych. 

NIK 

4

Wspomnienie w 30-tą 

rocznicę śmierci 

( 1979-2009 ) 

1. Janina Woynarowska z Chrzanowa 

była wysoko cenioną pielęgniarką 

Posiadała dużą wiedzę medyczną Zawód 

łączyła z wieloraką działalnością społeczną 

i charytatywną. Chorym, starym, 

opuszczonym, rodzinom patologicznym 

niosła pomoc fachową i duchową Jej 

wyjątkowa ofiarność, slużba człowiekowi 

będącemu w potrzebie stały się 

posłannictwem rozumu i serca dziś już 

Służebnicy Bożej. 

Można powiedzieć - zakochana w 

Bogu i w czlowieku. A tylko tak mogło 

się realizować ewangeliczne dzieło 

miłości jej życia - dzieło, które trwa w 

pamięci tych, którzy doświadczyli hojnej 

dobroci serca pielęgniarki. 

2. W kaplicy arcybiskupów krakowskich 

w Krakowie - kwiaty rozmodlone 

obecnością Ojca Świętego Jana Pawła 

II - adorowaly Jasnogórską ikonę. Pielgrzym 

z Rzymu tędy szedł. Tu klęczał, 

modlił się 17 czerwca 1999 roku. A 

dzień później 18 czerwca w milczącym 

skupieniu obecnych, Metropolita ks. 

Franciszek Macharski otworzyl proces 

beatyfikacyjny śp. Janiny Woynarowskiej. 

Postulatorem diecezjalnym procesu 

został ks. dr Stefan Misiniec. 

W dwudziestolecie śmierci chrzanowskiej 

pielęgniarki, jej życie wypełnione 

heroizmem cnót ewangelicznych 

zostało wyniesione do godności miana 

Służebnicy Bożej. Ziemski czas wszedł 

w tajemnicę wymiaru ponadczasowego 

- wiążąc niebo i ziemię w jedność. 

3. W niepelne trzy lata od rozpoczęcia 

procesu beatyfikacyjnego Służebnicy 

Bożej - Janiny Woynarowskiej, w dniu 

24 kwietnia 2002 roku w Kurii Metropolitarnej 

w Krakowie ks. kardynał Franciszek 

Macharski podpisał dokumenty z 

procesu beatyfikacyjnego związane z jej 

życiem i działalnością 

Proces na szczeblu diecezjalnym 

został zamknięty. Zebrane świadectwa 

i pisma (około 1500 s. druku) zostały 

przewiezione do Stolicy Apostolskiej. 

4. 10 października 2007 roku - doniosła 

chwila: otwarcie procesu beatyfikacyjnego 

w Świętej Kongregacji w 

Rzymie. Relatorem do Spraw Świętych 

zostal ks. dr Hieronim Fokciński, postulatorem 

ks. dr Mieczyław Niepsuj - dyrektor 

Domu Papieskiego pracujący nad 

pisaniem Positio wraz z ks. dr Markiem 

Rostkowskim dyrektorem Biblioteki na 

Uniwersytecie Urbaniana w Rzymie. 

Z MIASTA 

Janina Woynarowska 

- SŁUŻEBNICA BOŻA 

A w Chrzanowie nie gaśnie pamięć 

o Janinie - Służebnicy Bożej. W każdym 

miesiącu, dnia 24, o godzinie 8-ej rano 

w kościele św. Mikołaja odprawiana 

jest msza św. w intencji wyniesienia na 

Ołtarze. Na jej grobie palą się lampki i 

składane są kwiaty przez wiernie pamiętających 

dobroć jej serca. 

24 listopada 2009 roku przypada 

30 -ta rocznica śmierci Janiny Woynarowskiej 

- sercem i myślą będziemy 

przy niej. 

LUCYNA SZUBEL 

PRACA - w sentencjach Janiny 

Woynarowskiej wyszukanych w jej 

pismach ujętych w tytuł: ZARYS TEO- 

LOGII PRACY 

- Człowiek staje się przez pracę . 

- Akt stworzenia dokonuje się nadal, 

coraz piękniej i w coraz wyższych 

sferach Świata. 

- Bóg działa stale - człowiek pracując 

współdziała z Bogiem. 

- Kto nie chce wpierw słuchać Boga, 

ten nie ma Światu nic do powiedzenia. 

- Przedłużać dzieło Stwórcy - oto 

podstawowe znaczenie działania człowieka 

we Wszechświecie . 

- Ręce człowieka mają dalej prowadzić 

twórcze dzieło Boga. 

- (...) ryzyko kształtowania Świata 

za pomocą nauki i techniki należy do 

ziemskich obowiązków człowieka. 

- Praca nie jest karą- praca jest 

łaską. 

- (...) Praca (...) może dać wiele 

zadowolenia, gdy widzi się bliski cel. 

Myśli Janiny Woynarowskiej wyszykanych 

z jej pism ujętych w tytuł: 

„PIELĘGNIARSTWO” 

- (...) cierpienie - staje się szczególnym 

odwiedzeniem Boga... 

- Zawód pracownika Służby Zdrowia 

bez miłości staje się jałowym ugorem. 

- Chrystus wzywa nas, aby zniżyć 

się do chorych. 

- Ile razy schylam się do nóg chorego, 

by zrobić opa trunek (...) przychodzi 

mi na myśli (...) Chrystus umywa jący 

nogi Apostołom. 

- Klęczałam przy (...) łóżku,ciężko 

chory , półprzyto mny, obracał w palcach 

odmawiany przeze mnie Różaniec. (...) 

Tak zmarł ...Umarł (...) tak spokojnie, 

jak dziecko,które nie zna jeszcze grozy 

śmierci ... 

- Jedna z największych tajemnic 

życia - cierpienie razem z Chrystusem. 

Uroczystości związane z 30. rocznicą 

śmierci Służebnicy Bożej 

Janiny Woynarowskiej 1979-2009 

Program uroczystości: 

04.10.2009 r., godz. 15.15 

Kościół Matki Bożej Różańcowej 

w Chrzanowie 

Najważniejsza jest miłość - 

montaż poetycko-muzyczny 

w wykonaniu uczniów Publicznego 

Gimnazjum nr 1 w Chrzanowie 

/opracowanie Bernadetta Paluch/ 

14.10.2009 r., godz. 16.30 

Dom Urbańczyka w Chrzanowie 

Dzieliłaś się sobą - montaż poetycki 

w wykonaniu uczniów I LO w 

Chrzanowie /opracowanie Małgorzata 

Filipczak/ 

Promocja książki pt. 

Ważne jest tylko to, aby zawierzyć 

miłości - wybór myśli Janiny Woynarowskiej 

/opracowanie Lucyna Szubel/ 

15.10.2009 r., godz. 17.15 

Kościół Wniebowzięcia NMP 

w Zagórzu 


w wykonaniu uczniów I LO w 

Chrzanowie /opracowanie Małgorzata 

Filipczak/ 

18.10.2009 r., godz. 11.15 

Kościół Miłosierdza Bożego 

Chrzanów - Kąty 


w wykonaniu uczniów 

I LO w Chrzanowie / 

opracowanie Małgorzata Filipczak/ 

22.11.2009 r., godz. 16.00 

MOKSiR Chrzanów sala teatralna 

Światło pamięci - spektakl poetycki w 

wykonaniu Grupy Teatralnej 

“Apart” z MOKSiR w Chrzanowie / 

reżyseria Aneta Leśniakiewicz/ 

24.11.2009 r., godz. 8.00 

Kościół św. Mikołaja w Chrzanowie 

Msza św. w intencji beatyfikacji 

Służebnicy Bożej Janiny Woynarowskiej 

24.11.2009 r., godz. 11.00 

Cmentarz parafialny w Chrzanowie 

Złożenie kwiatów, zapalenie zniczy, 

wspólna modlitwa przy grobie 

Służebnicy Bożej 

Janiny Woynarowskiej 

24.11.2009 r., godz. 17.00 

MOKSiR Chrzanów Galeria “Na Styku” 

Promocja książki 

pt.W Bogu szukała światła - 

biografia Janiny Woynarowskiej 

/opracowanie Lucyna Szubel/ 

5

RONDO 

Z MIASTA 

Nowy herb 

Mamy rondo „4 czerwca 1989 

roku”. Taką decyzję podjęła Rada 

Miejska podczas pierwszej powakacyjnej 

sesji. Pomysł powstał już kilka 

miesięcy temu. Z inicjatywą wyszło 

Stowarzyszenie „Młodzi Demokraci”. 

Projekt poparł klub radnych Platformy 

Obywatelskiej w Chrzanowie. 

Rondo w Chrzanowie zwane potocznie 

„oświęcimskim” istnieje od 60 – ciu lat, 

mimo to nigdy własnej nazwy nie miało. 

Łączy ono główne ulice naszego miasta 

Śląską, Oświęcimską i Skorupki, a także 

drogi krajowe. Codziennie przejeżdżają 

tą trasą setki samochodów. Teraz wiadomo 

już, jak będzie nazywać się to rondo 

– „4 czerwca 1989 rok”, wszak data ta 

jest znamienna w historii naszego kraju. 

Bo właśnie wtedy skończył się w Polsce 

komunizm i zorganizowano pierwsze demokratyczne 

wybory. Jednym słowem 

jest to jedna z najważniejszych dat w 

historii Polski i Europy. 

- „Ta data stała się symbolem upadku 

komunizmu dla Polski i Polaków, 

ale także symbolem upadku 

komunizmu w Europie Środkowo 

Wschodniej dla całej Europy. 14- 

stu radnych przyjęło tą inicjatywę 

i składa dzisiaj wniosek projektu 

uchwały w sprawie nadania nazwy 

dla tego ronda”– mówił Robert 

Maciaszek - radny Chrzanowa. 

Jednak projekt, a także forma 

wprowadzenia uchwały wzbudziła 

wiele kontrowersji podczas wrześniowej 

sesji. Najwięcej zastrzeżeń 

miał opozycyjny klub PiS. Krzysz- 

6 

tof Kasperek – radny Pis w Chrzanowie 

wyraził zdziwienie, że projekt nie został 

przedstawiony podczas wcześniejszych 

posiedzeń komisji stałych rady. 

- „Uchwała nadania nazwy dla ronda 

na terenie gminy Chrzanów naszym 

zdaniem powinna być szeroko przedyskutowana. 

W trybie nagłym koalicja 

rządząca gminą Chrzanów wprowadza 

projekt uchwały pod obrady dzisiejszej 

sesji” – stwierdził radny Krzysztof Kasperek 

podczas wrześniowej sesji. 

Jednak większości radnych spodobał 

się pomysł „Młodych Demokratów”. 

Wszak projekt ten poparło 13 radnych. 

Jeden radny był „przeciw”, a jeden 

wstrzymał się od głosu. Decyzja więc 

zapadła. W życie wejdzie po 14 – stu 

dniach od jej ukazania się w dzienniku 

urzędowym województwa małopolskiego. 

To czy nazwa rondo „4 czerwca 1989 

roku” przyjmie się, zapewne zweryfikują 

mieszkańcy. 

NIK 

Chrzanów nie będzie miał nowego 

herbu. Taką decyzje podjął burmistrz 

Chrzanowa w odpowiedzi na pismo Komisji 

Heraldycznej, która negatywnie 

zaopiniowała projekt nowego herbu 

Chrzanowa, baneru, pieczęci i flagi. 

Aby zatwierdzić insygnia miasta – 

pieczęć, flagę i baner włodarz miasta 

potrzebował nowego herbu. Okazało 

się bowiem, że heraldycy mają spore 

wątpliwości co do starego herbu. Chodziło 

m.in. o orła z nogami bociana, czy 

podział tarczy w pionie. Niedopuszczalny 

okazał się też symbolizujący Sasów 

wizerunek królewskiej korony. Dlatego 

konieczne było opracowanie nowego 

herbu. Do tego celu włodarz miasta 

wynajął specjalistę heraldyka Włodzimierza 

Chorążka z UJ, tego samego 

zresztą który opracował dawny herb. 

Heraldyk uwiecznił na nowym herbie 

postać Świętego Mikołaja, patrona 

miasta. Koszt tego opracowania wyniósł 

około 8 tysięcy złotych. Na tym jednak 

sprawa się nie zakończyła. Nowy projekt 

trafił bowiem do Ministerstwa Spraw 

Wewnętrznych i Administracji i jak 

się okazało, również był niezgodny z 

zasadami heraldyki. Tym razem komisja 

zarzuciła m.in. przeładowanie herbu 

gminy. W tej sytuacji burmistrz postawił 

sprawę jasno. – Nowego herbu nie 

będzie – zapowiedział. Skoro heraldycy 

nie mogą się zgodzić ze sobą nie pozostaje 

nam nic innego jak pozostawienie 

starego herbu. 

- Jesteśmy w Unii Europejskiej, 

mamy różne uroczystości, przyjmujemy 

wielu gości, Chrzanów nie ma flagi, dlatego 

podjąłem decyzję, że pozostaniemy 

przy tym herbie który jest. Nie będziemy 

czekać na kolejne uwagi heraldyków – 

zapowiada burmistrz Chrzanowa. 

W najbliższym czasie na budynku 

Urzędu Miasta powinna zawisnąć flaga 

wraz z herbem miasta.

Nowy DS 

w Płazie 

Ponad 1 milion 600 zł wyniósł 

koszt modernizacji kamienicy w Płazie 

z przeznaczeniem na Dom Socjalny. 

Na początku mieściły się tu mieszkania 

komunalne - łącznie 6 pokoi o 

powierzchni 50ciu m kw. Ubikacje 

były wspólne, a ogrzewanie piecowe. 

Obiekt znajdował sie w złym stanie 

technicznym, ale nie opłacało się jego 

wyburzenie, bo to kosztowałoby zbyt 

wiele. W tej sytuacji gmina zadecydowała 

o jego przebudowie i powstaniu 

w tym miejscu mieszkań socjalnych. 

Stropy drewniane zostały wymienione 

na betonowe. Wymieniono instalacje 

wewnątrz budynku, kanalizacj. Ponadto 

budynek został wyposażony w centralne 

ogrzewanie. Co więcej obiekt został 

wyposażony w pełne węzły sanitarne. 

Każdy lokal ma zlewozmywak i kabinę 

prysznicową. Mieszkania są opomiarowane. 

Użytkownicy tych lokali będą 

płacić rzeczywiste zużycie energii, czy 

wody. Każdy mieszkanie ma oddzielny 

licznik. W budynku socjalnym znajduje 

się 16 lokali mieszkalnych o powierzchni 

około 29 m kw. Czynsz za wynajem 

wynosi 80 gr. za metr kw. Lokal socjalny 

różni się od komunalnego tym, że 

średnia powierzchnia mieszkaniowa na 

osobę nie może przekraczać 5 metrów 

kw. Lokatorzy będą musieli do tego 

doliczyć koszty mediów. Warunkiem 

zamieszkania w lokalu socjalnym jest 

spełnienie określonych przepisami 

kryteriów dochodowych. 

- Żeby dostać taki lokal trzeba 

spełnić warunek dochodowy, na dzień 

dzisiejszy jest to około 400 złotych na 

osobę. – mówi Maria Góra - dyrektor 

Miejskiego Zarządu Zasobów Komunalnych 

w Chrzanowie. 

Jak się okazuje zapotrzebowanie na 

mieszkania socjalne jest duże i wszystko 

wskazuje na to, że w najbliższym czasie 

będzie rosło. W nowym budynku w Płazie 

zamieszkają osoby, które najdłużej 

czekały na lokum. 

- Jest duże zapotrzebowanie na 

mieszkania, na dzień dzisiejszy oddajemy 

te 16 mieszkań, pod koniec roku 

chcemy oddać 24 mieszkania w Pogorzycach, 

też będzie taki sam standard 

- zapowiada Maria Góra - dyrektor Miejskiego 

Zarządu Zasobów Komunalnych 

w Chrzanowie. 

Remont budynku socjalnego w 

Płazie trwał przeszło rok. Kosztował 

ponad 1 milion 600 tys. zł. Dach nad 

głową znalazło tu 16 najbardziej potrzebujących 

rodzin. 

Z MIASTA 

Plac zabaw na miarę XXI wieku 

200 tys. złotych tyle kosztowały 

urządzenia zabawowe, które zamontowano 

w parku miejskim. Koszt całej 

inwestycji wyniósł około 385 tys. zł. 

Choć takie nazwy jak bujak-łoś, czy 

bujak-zając niewiele mówią to swym 

nowoczesnym wyglądem przyciągają 

wzrok mieszkańców Chrzanowa. 

Plac zabaw w parku miejskim służył 

młodym chrzanowianom już od dłuższego 

czasu, dlatego też zabawki i całe 

wyposażenie straciło na atrakcyjności. 

Wobec tego stanu rzeczy władze miasta 

podjęły decyzję o modernizacji obiektu. 

Prace trwały kilka miesięcy. Pod koniec 

września najmłodsi mieszkańcy będą 

mogli korzystać z wyremontowanego 

placu zabaw w parku miejskim. Istniejący 

dotychczas obiekt zabawowy został 

gruntownie odnowiony i zmodernizowany. 

Nowością jest to, że będą mogły 

z niego skorzystać także dzieci poruszające 

się na wózkach inwalidzkich, 

bowiem plac jest do tego celu całkowicie 

przygotowany. Dzięki zamontowanemu 

podestowi, wózkiem będzie można 

przejechać przez cały panel zabawowy. 

Kolejną nowością jest tzw. „bezpieczna 

nawierzchnia” wykonana ze specjalnego 

sztucznego tworzywa. Służy do 

amortyzacji ewentualnych upadków. 

Bezpieczna nawierzchnia zajmuje miejsce 

wcześniejszego asfaltu czy piasku. 

To właśnie razem z nią koszt inwestycji 

wyniósł prawie 385 tys. zł. Większość 

urządzeń jest wykonanych z drewnianych 

elementów. Plac jest całkowicie 

ekologiczny, spełnia najwyższe normy 

bezpieczeństwa. Urządzenia zabawowe 

pochodzą ze Skandynawii. Dzieci będą 

miały do dyspozycji dwuosobową huśtawkę-ważkę, 

dwa jednoosobowe bujaki 

na resorze. Ale to nie wszystko. Dodatkowo 

plac zabaw został wyposażony 

w zestaw integracyjny, który pomieści 

39 dzieci jednocześnie, oraz zestaw 

Apollo przeznaczony dla dzieci powyżej 

szóstego roku życia. 

Starsze dzieci 

będą się mogły 

spróbować swoich 

sił na ściance 

wspinaczkowej. 

Warto dodać 

że każde z 

urządzeń spełnia 

określone normy i 

posiada certyfikat. 

Ponadto jak mówi 

Danuta Grzesiak 

z chrzanowskiego 

magistratu 

regularnie będą 

przeprowadzane 

kontrole techniczne, jeżeli pojawi się 

jakakolwiek usterka będzie ona natychmiastowo 

usuwana. Wokół placu 

ustawiono kilkanaście ławek dla opiekunów. 

Cały plac już z za bramki przyciąga 

spojrzenia spacerujących. Ciekawe urządzenia, 

oraz wyrazista gama kolorów 

sprawiają, że cały obiekt jest atrakcyjny 

wizualnie. Dziwić może natomiast fakt, 

że w tak okazałym obiekcie brakuje 

tradycyjnych urządzeń jak karuzela czy 

huśtawka. Wzbudza to także zdziwienie 

rodziców. Nie oznacza to jednak że 

huśtawki w ogóle się nie pojawią. 

- To że w tym roku nie pojawią się 

huśtawki nie znaczy, że w ogóle ich 

nie będzie, jeżeli budżet na to pozwoli 

zamontujemy je w przyszłym roku - 

informuje Danuta Grzesiak, naczelnik 

Wydziału Gospodarki Komunalnej i 

Ochrony Środowiska w Chrzanowie. 

Funkcjonalność nowoczesnego 

placu zabaw z pewnością zweryfikują 

najmłodsi wraz z opiekunami. A to już 

pod koniec września, wtedy bowiem 

otworzy się brama nowoczesnego placu 

zabaw. 

NIK 

7

Zawodnicy z Klubu Modelarstwa 

Lotniczego, działającego w MOKSiR w 

Chrzanowie, już dawno przyzwyczaili 

nas do odnoszonych sukcesów, zarówno 

krajowych, jak również europejskich i 

światowych. Wystarczy chociaż wspomnieć 

o Robercie Sawce i Adamie Tanasiewiczu, 

którzy dwa lata temu zdobyli 

tytuł Mistrzów Europy. Ta dobra passa 

trwa nadal. Poniżej prezentujemy wykaz 

najważniejszych, tegorocznych osiągnięć 

chrzanowskich modelarzy-lotników. 

Zawody szybowców halowych, 

Tarnobrzeg – 15.02.09, Juniorzy do 18 

lat: Adrian Matras – miejsce 2, Patryk 

Straś – miejsce 7, Seniorzy:, Jerzy 

Włodarczyk – miejsce 6 


Suwałki – 28.02.09, Juniorzy: Adrian 

Matras – miejsce 5, Patryk Straś – 

miejsce 6, Seniorzy: Jerzy Włodarczyk 

– miejsce 1 


Grodków – 08.03.09 Juniorzy: Patryk 

Straś – miejsce 6 ,Adrian Matras – 

miejsce 9,Seniorzy: Jerzy Włodarczyk 

– miejsce 5 


Zielonka 15.03.09, Juniorzy: Patryk 

Straś – miejsce 8,Adrian Matras – 

miejsce 14,Seniorzy: Jerzy Włodarczyk 

– miejsce 6 


Chrzanów – 21.03.09 

Juniorzy: Adrian Matras – miejsce 

5, Patryk Straś – miejsce 7, Młodzież 

do lat 14: Krystian Gąsowski – miejsce 

6, Szymon Zalewski – miejsce 17, Seniorzy: 

Jerzy Włodarczyk – miejsce 4, 

Adam Tanasiewicz – miejsce 7, Krzysztof 

Wojtas – miejsce 10, Mariusz Gąsowski 

– miejsce 12 

Mistrzostwa Polski Modeli Halowych, 

Suwałki – 17-19.04.2009, 

Juniorzy indywidualnie: Adrian Matras 

– miejsce 6, Patryk Straś – miejsce 9, 

Juniorzy drużynowo: MOKSiR Chrzanów 

– miejsce 3 (brązowy medal), Seniorzy 

indywidualnie: Jerzy Włodarczyk – miejsce 

2 (srebrny medal, tytuł v-ce mistrza 

Polski), Seniorzy drużynowo: MOKSiR 

Chrzanów – miejsce 3 (brązowy medal) 

Puchar Świata „Balic Cup”, Litwa 

– 01.05.2009, Modele z napędem silnikowym 

F1P juniorzy: Adrian Matras 

– miejsce 2, Patryk Straś – miejsce 3 

Modele z napędem silnikowym F1C 

seniorzy: Jerzy Włodarczyk – miejsce 

1, 

Puchar Świata „Estonia Free Flight 

Cup”, Litwa – 02.05.2009, Modele z 

napędem silnikowym F1P juniorzy: 

Adrian Matras – miejsce 2, Patryk Straś 

– miejsce 3 

Zawody Modeli swobodnie latających, 

Puchar Polski 16.17.06.2009 

WYSOKIE LOTY 

VARIA 

- Mielec, Kategoria modeli z napędem 

silnikowym F1P, Juniorzy: Adrian 

Matras – miejsce II; Patryk Straś – 

miejsce III 

Kategoria modeli z napędem silnikowym 

F1C, - klasa mistrzowska seniorzy: 

Jerzy Włodarczyk – miejsce 2 

Mistrzostwa Polski Juniorów Modeli 

Swobodnie Latających,Krosno- 

26.06.-29.06.2009 r. 

W Mistrzostwach wzięła udział ekipa 

z K.M.L w Chrzanowie w składzie: Adrian 

Matras i Patryk Straś oraz instruktor 

Jerzy Włodarczyk. 

- Jechaliśmy pełni optymizmu, gdyż 

zawodnicy choć młodzi są już bardzo 

doświadczeni i startują w zawodach od 

kilku lat. Mają na swoim koncie tytuł drużynowych 

Mistrzów Świata , zdobyty w 

ubiegłym roku w Kijowie, poza tym mieli 

bronić tytułu drużynowych Mistrzów 

Polski - opowiada Jerzy Włodarczyk, 

instruktor KML W MOKSiR. 

Po zakończeniu lotów konkursowych 

okazało się iż Adrian Matras w pięknym 

stylu uzyskał, jako jedyny, wynik maksymalny, 

zdobywając złoty medal i tytuł 

mistrza Polski. Patryk Straś uplasował 

się tuż za nim, zdobywając medal srebrny 

i tytuł vice-Mistrza Polski 

Mistrzostwa Świata Modeli Swobodnie 

latających dla Seniorów 

Chorwacja,19-16.07.2009r. 

Jerzy Włodarczyk wywalczył drużynowo 

brązowy medal razem z Piotrem 

Płachetką z Gliwic i Markiem Romanem z 

Warszawy. W Mistrzostwach brało udział 

80 zawodników z 33 krajów. Wygrali 

Japończycy przed Niemcami. 

Mistrzostwa Europy Modeli Swobodnie 

Latających dla Juniorów – 

Rumunia 

Patryk Straś i Adrian Matras wywalczyli 

drużynowe mistrzostwo Europy. 

Patryk zajął indywidualnie trzecie 

miejsce, a jego klubowy kolega Adrian 

ukończył zawody na miejscu szóstym. 

Mistrzem Europy został ich kolega z 

reprezentacji, Maciej Karczmarczyk. 

Warto przypomnieć, że w ubiegłym roku 

również ta sama ekipa zdobyła tytuł drużynowych 

Mistrzów Europy w Kijowie. 

Tym razem w pokonanym polu zostawili 

Ukraińców o 93 punkty i Rosjan 0 208 

punktów. Trenerem reprezentacji Polski 

był Jerzy Włodarczyk. 

To bardzo miła i wzruszająca chwila, 

kiedy na zakończenie zawodów z głośników 

popłynie „Mazurek Dąbrowskiego”. 

Człowiek wtedy czuje się spełniony i w 

pełni nagrodzony za wcześniejsze mozolne 

prace przy budowie modelu i wielu 

godzinach treningowych lotów – wspominają 

jednym głosem wszyscy uczestnicy 

tego spektakularnego sukcesu. 

Antoni Dobrowolski 

70 lat szkoły 

W tym roku Szkoła Podstawowa 

w Płazie obchodzi 70-lecie istnienia. 

Z tej okazji zorganizowano uroczyste 

spotkanie. 

Jubileusz odbył się 12 września w 

Zespole Szkół w Płazie. Rozpoczęła go 

msza święta w miejscowym kościele 

pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża 

Świętego, która była koncelebrowana 

przez proboszcza ks. Prałata Tadeusza 

Czarnotę, oraz przez proboszcza ks. 

Stanisława Makowskiego. 70-lecie 

istnienia obchodzi budynek szkoły, bo 

sama szkoła istniała już wcześniej. Dzieci 

uczyły się w domach prywatnych i w 

domu parafialnym. W roku 1939 oddano 

budynek szkolny. Oprócz klas mieściły 

się w nim mieszkania dla nauczycieli i 

dyrekcji. Obok placówki było boisko i 

ogródki szkolne. Obecnie mieści się w 

tym miejscu sala gimnastyczna, którą 

wybudowano w 1996 roku. Dwa lata 

później utworzono segment, który połączył 

salę gimnastyczną z podstawówką 

w jedną całość. W 1999 roku obok 

szkoły podstawowej powstało gimnazjum, 

do którego oprócz miejscowych 

dzieci uczęszcza młodzież z pobliskich 

wsi. Placówka ma się czym pochwalić, 

bowiem jej logo widnieje na stronach 

internetowych kuratorium oświaty jako 

szkoła sukcesu. Wszak szkoła w Płazie 

może być dumna ze swoich podopiecznych. 

Świadczą o tym liczne osiągnięcia 

naukowe i plastyczne. 

- Mamy bardzo dobre wyniki nauczania, 

rozwijamy zainteresowania 

uczniów. Możemy się pochwalić wieloma 

sukcesami artystycznymi i sportowymi. 

W gimnazjum co roku mamy 

finalistów konkursów. Jesteśmy wśród 

szkół, które rozwijają i wspierają dzieci – 

wylicza Dorota Smolik dyrektor Zespołu 

Szkół w Płazie. Również podopieczni 

placówki są dumni ze swojej szkoły i 

jak twierdzą nie zamienili by jej na żadną 

inną. Bo właśnie w tym miejscu czują 

się najlepiej. 

- Nasza szkoła jest najlepsza. Jest 

tu bardzo wesoły klimat, nauczyciele są 

przyjaźni, ale też wymagający – mówi 

jedna z uczennic. 

Dyrektor zespołu szkół podkreśla 

też bezpieczeństwo, jakie na co dzień 

towarzyszy uczniom. To również wpływa 

na wyjątkowość tej placówki. 

- My te dzieci znamy, są one wychowywane 

wielopokoleniowo przez 

rodziców i przez dziadków. To jest nasz 

sukces, że rodzice się starają i szkoła 

– podkreśla dyrektor placówki. 

dokończenie na str. 10 

8

23 września w MOKSiR odbyło się 

kolejne posiedzenie Chrzanowskiej 

Rady Kultury, w której uczestniczyli 

Ryszard Kosowski – burmistrz Chrzanowa, 

oraz Krzysztof Zubik - przewodniczący 

RM Chrzanowa. 

Wszystkich zebranych powitał 

Aleksander Grzybowski, przewodniczący 

Chrzanowskiej Rady kultury, 

stwierdzając na wstępie, że spotkanie, 

wyjątkowo, nie ma konkretnego tematu. 

Zachęcał więc wszystkich do szerokiej 

dyskusji, stwierdzając, że chociaż nasz 

kraj przeznacza niewielkie środki na kulturę 

( 0,5 % PKB), to nasze miasto robi 

ogromne postępy w tej dziedzinie. Jest 

wiele inicjatyw kulturalnych, proponowanych 

zarówno przez instytucje, jak 

również przez indywidualnych działaczy 

i społeczników. 

Następnie Jan Smółka – dyr. MOK- 

SiR wyraził swoje zadowolenie, że 

uczestników Rady może gościć w nowo 

otwartej sali odczytowej, która będzie 

pełniła różnorodne funkcje: od wykładów 

po spotkania, czy mini recitale. 

- Cieszymy się, że obiekt Domu Kultury 

pięknieje z dnia na dzień, zarówno z 

zewnątrz, jak również w środku. Zmienia 

się jego zewnętrzna architektura, zmieniają 

się wnętrza sal do działalności 

kół zainteresowań – stając się bardziej 

funkcjonalnymi. – dodał na zakończenie 

swojego wystąpienia. 

Natomiast Zbigniew Mazur – dyr. 

Muzeum, oraz Wojciech Sala z Klubu 

Inteligencji Katolickiej, przybliżyli 

scenariusz jesiennych uroczystości 

związanych z 30-leciem śmierci Służebnicy 

Bożej Janiny Wojnarowskiej. 

Apelowali o nagłośnienie tej rocznicy 

wśród społeczeństwa, ze szczególnym 

uwzględnieniem młodzieży szkolnej. 

Dyrektor Szkoły Muzycznej, Ireneusz 

Stańczak, skupił się na wyrażeniu 

swoich obaw związanych z coraz 

większym interesowaniem się dzieci i 

młodzieży nauką w szkole. Oczywiście 

była to mała prowokacja, zachęcająca 

do dyskusji, ponieważ – jak powiedział: 

z jednej strony należy się cieszyć, że 

uczniów przybywa, ale jednocześnie w 

szkole jest coraz ciaśniej. Brakuje sal na 

działalność. Budynek wymaga poważnych 

prac modernizacyjnych(…) 

Na ciasnotę narzekał także Marek 

Szymaszkiewicz – kier. Domu Urbańczyka. 

Jak się wyraził: dusimy się w 

pokojach, w magazynach i miejscach 

wystawowych. To ogranicza nasze 

możliwości(…). Ponadto apelował do 

władz o utworzenie jeszcze jednego 

oddziału muzeum, który zająłby się 

dokumentowaniem historii miasta. 

Lucyna Kumala, opowiadała o 

postępach prac modernizacyjnych. 

Z MIASTA 

RADA KULTURY 

Zapewniła, że nowa siedziba Biblioteki 

będzie otwarta w grudniu przyszłego 

roku, stwarzając doskonałe warunki na 

realizację ciekawych i nowatorskich 

pomysłów kulturalnych. Zaprosiła 

wszystkich na mały rekonesans, aby 

uczestnicy Rady na własne oczy mogli 

zobaczyć remontowany obiekt. 

Ryszard Kosowski – burmistrz 

Chrzanowa, w swoim wystąpieniu 

stwierdził, między innymi: 

- Rodzi się nam nowe centrum 

kulturalne i sportowe. Jest Dom Kultury, 

piękniejszy i bardziej funkcjonalny. Jest 

Trans-Mandala na Famie 

Od 1966 roku FAMA ściąga do 

Świnoujścia studentów z całej Polski. 

To impreza interdyscyplinarna, która 

stała się jednym z najbardziej twórczych 

wydarzeń w Polsce. Na tej samej scenie 

spotykają się muzycy, kabareciarze, aktorzy, 

malarze, fotografowie, plastycy... 

Laureatami FAMY byli znani dziś 

artyści: Maryla Rodowicz, Magda Umer, 

Marek Grechuta, Elżbieta Wojnowska, 

Andrzej Mleczko, Henryk Sawka, Mariusz 

Lubomski, Renata Przemyk, Jan Wołek, 

Adam Nowak z zespołem Raz Dwa Trzy, 

Irek Dudek Blues Band, Nocna Zmiana 

Bluesa ze Sławkiem Wierzchowskim, 

zespół T-Love, grupy teatralne Akademia 

Ruchu z Warszawy, Teatr STU z Krakowa, 

Pantomima Szczecińska, kabarety Salon 

Niezależnych, Elita, Koń Polski, Kuzyni, 

Władysław Sikora oraz kabaret Potem. 

Chociaż to długa wyliczanka, nie sposób 

wymienić wszystkich znanych artystów, 

którzy pierwsze kroki stawiali właśnie 

podczas FAMY. 

Rozgrzewką do FAMY zawsze są 

przeglądy regionalne, które w tym roku 

odbyły się w Białymstoku, Częstochowie, 

Krakowie, Wrocławiu, Lublinie, 

Radomiu, Trójmieście i Warszawie. Do 

eliminacji, za każdym razem, zgłasza 

się kilkuset początkujących artystów, 

co świadczy o niesłychanym potencjale 

twórczym młodzieży akademickiej. 

Rygorystyczne sito eliminacji pozytywnie 

przebrnął zespół muzyczny 

hala sportowa. Będzie też nowa Biblioteka. 

Ich otoczenie również jest modernizowane. 

Apeluję więc do Państwa 

o więcej odwagi oraz inwencji w budowaniu 

programów. Konieczne są wręcz 

kosmiczne pomysły, aby powstającą 

bazę dobrze wykorzystać. Marzy mi się 

tydzień chrzanowskiej kultury, będący 

przeglądem dorobku wszystkich instytucji 

kultury. Brakuje mi właśnie takiej 

całości, scalenia wszystkich ośrodków 

w jeden cel (…). 


TRANS-MANDALA (dawniej NACALU) 

reprezentujący chrzanowski MOKSiR. 

Jurorzy zauważyli niezwykły, twórczy 

potencjał zespołu i jego nowatorskie 

pomysły muzyczne. TRANS-MANDALA 

inspiruje się tradycją muzyczną różnych 

krajów, szczególnie tych egzotycznych, 

włączając do swoich koncertów brzmienie 

mało znanych instrumentów, takich 

jak: lira korbowa, didgeridoo, udu czy 

karimba. Zespół wykorzystuje również 

śpiew gardłowy, traktowany jako dodatkowy 

instrument. 

Podczas FAMY muzycy z TRANS- 

MANDALI wystąpili z koncertami wieczornymi 

w sławnym, kultowym Jazz 

Club Centrala, oraz w muszli koncertowej, 

otrzymując rzęsiste brawa od 

licznie zebranej publiczności, oraz dużą 

przychylność jurorów. Zespół został 

wyróżniony, szczególnie za cykl warsztatów, 

przeznaczonych dla dzieci, na które 

złożyły się lekcje opowiadające o instrumentach 

muzycznych z różnych krajów, 

a także ich aktywne poznawanie, poprzez 

tworzenie utworów dopasowanych do 

możliwości muzykujących dzieci. 

TRANS-MANDALA na FAMIE wystąpiła 

w następującym składzie: Malwina 

Paszek – lira korbowa, cytra, śpiew; 

Patryk Augustyn- flet; Filip Dobrowolski 

– didgeridoo, śpiew, żywa elektronika; 

Jakub Rybka – instrumenty perkusyjne; 

Maciej Kubarski – gitara basowa. 

Współpracował z nimi również znany 

krakowski muzyk, etno-perkusista, 

uczeń mistrzów Indii, jeden z jurorów 

FAMY – Karol Wilkoszewski. Zespół 

po FAMIE wrócił do swojej poprzednie 

nazwy. Właśnie jako NACALU, muzycy 

stawiali pierwsze artystyczne kroki, występując 

na wielu lokalnych imprezach 

kulturalnych, organizowanych przez 

MOKSiR. Wtedy jeszcze zespół zasilali 

Marta i Daniel Filipek. 


9

Jeszcze w tym roku podopieczni 

CUSu będą mieli nowe lokum w Stelli. 

O tym że Centrum Usług Socjalnych 

mieszczące się przy ulicy Kubusia 

Puchatka w Chrzanowie wymaga gruntownego 

remontu wiedzieli wszyscy. 

Ostatnie ekspertyzy wykazały, że dach 

budynku może się zawalić podczas 

tej zimy. Dlatego burmistrz miasta 

postanowił jak najszybciej zająć się 

ta sprawą. 

Remont budynku w ogóle nie 

wchodzi w grę. Bowiem jego modernizacja 

mogłaby się skończyć zawalaniem 

dachu, a co za tym idzie katastrofą 

budowlaną. Dlatego podopieczni CUSu, 

po 16. latach spędzonych w obiekcie 

na ulicy Kubusia Puchatka, pod koniec 

tego roku przeniosą się w miejsce 

zlikwidowanej SP nr 4 w Stelli. Decyzję 

tą włodarz miasta podjął na podstawie 

opinii Powiatowego Inspektora Nadzoru 

Budowlanego. 

- Nie ma na co czekać, ten budynek 

zimy już nie przetrzyma. Nie mogę 

lekceważyć zdrowia i życia ludzi tam 

przebywających. W Stelli jest duża 

działka z wyposażonym zapleczem – 

mówi Ryszard Kosowski - burmistrz 

Chrzanowa. 

Jedyną niedogodnością wydaje się 

odległość osiedla Stella od centrum 

miasta. Dla tych, którzy martwią się 

o transport Burmistrz Chrzanowa 

,znalazł rozwiązanie. Gmina zamierza 

kupić autobus, który będzie przywoził i 

odwoził mieszkańców CUSu. Na ten cel 

burmistrz przeznaczy 420 tys. złotych. 

Ponadto jeśli będzie taka konieczność 

Ryszard Kosowski zamierza przekazać 

do dyspozycji CUS jeden z autobusów 

urzędowych. Z takiego rozwiązania zadowoleni 

są podopieczni CUSu. 

10 

Z MIASTA 

Stary CUS w nowym miejscu 

- Będą tam duże sale, również sala 

gimnastyczna, a co za tym idzie większe 

możliwości dla rozwoju użytkowników. 

Jestem zadowolony z przeprowadzki, 

bo na Kubusia Puchatka są złe warunki 

mieszkalne – mówi jeden z podopiecznych. 

Zadowolona jest także dyrektor 

placówki, która zdaje sobie sprawę 

z tego, że obiekt nie przetrzymałby 

kolejnej zimy, bo już w tym roku po 

gwałtownych opadach przeciekał dach. 

Natomiast lokalizacja w Stelli wydaje się 

być obiecująca. 

- Będziemy mieli pięknie oświetlone 

sale, teren zielony, jedynym mankamentem 

jest odległość Stelli od centrum 

miasta, ale jestem przekonana, że z 

czasem wszyscy zaakceptują to miejsce 

– twierdzi Alina Suchan - dyrektor 

Centrum Usług Socjalnych. 

Po wyburzeniu budynku CUS pozostanie 

duża działka. Burmistrz zamierza 

wybudować boisko sportowe 

z programu rządowego „Moje Boisko 

Orlik 2012”, ponieważ na osiedlu Północ 

takiego jeszcze nie ma. Nie ma też 

równie dobrej lokalizacji pod ten cel, 

chyba że kosztem terenów zielonych, a 

takiej decyzji włodarz Chrzanowa podjąć 

nie zamierza. I tu zaczyna się problem. 

Bowiem kilkunastu mieszkańców z sąsiedniego 

bloku wystąpiło do burmistrza 

z oficjalnym protestem. Nie zgadzają 

się oni na wybudowanie boiska między 

blokami, twierdzą że będzie przeszkadzał 

im hałas towarzyszący rozgrywkom 

sportowym. 

- Na boisko się absolutnie nie zgadzam. 

Mamy już jedno boisko, młodzież 

szaleje do 22:00 i spać się nie da. Można 

by to miejsce inaczej zagospodarować 

– mówi Stanisław Mida - uczestnik 

protestu. 

Większość mieszkańców osiedla 

Północ całkowicie popiera pomysł 

budowy boiska sportowego. Dlatego 

Rada Osiedla Północ – Tysiąclecia 

przegłosowała w trakcie zebrania pismo 

mieszkańców do burmistrza, w sprawie 

możliwej lokalizacji kompleksu sportowego 

„Moje Boisko Orlik 2012” przy 

ulicy Zielonej i zagospodarowania terenu 

po wyburzeniu budynku CUS na mini 

park wypoczynkowo – rozrywkowy. 

O ile decyzja o budowie boiska sportowego 

na osiedlu Północ nie jest jeszcze 

przesądzona, to pewnym jest że z 

końcem tego roku podopieczni Centrum 

Usług Socjalnych przeniosą się do Stelli. 

Adaptacja budynku Szkoły Podstawowej 

nr 4 na potrzeby CUS będzie kosztować 

gminę około 100 tys. zł. 

NIK 


70 lat szkoły 

W trakcie uroczystości jubileuszowych 

po mszy świętej odbył się przemarsz 

pocztów sztandarowych, nauczycieli, 

uczniów i wszystkich gości z kościoła 

do budynku szkoły. W dalszej części 

odsłonięto tablice pamiątkowe. W części 

oficjalnej głos zabrali m.in. Poseł 

na sejm Tadeusz Arkit i wiceburmistrz 

Stanisław Dusza. Swoją obecnością zaszczycili 

zgromadzonych gości potomkowie 

Starzeńskich, którzy przyjechali 

aż z Poznania. 

- Tutaj uczycie się nie tylko tego 

co w książkach, ale uczycie się życia, 

tolerancji, życzliwości, Życzę wam aby 

te wszystkie wspaniałe cechy utkwiły 

głęboko w waszych sercach – mówił 

Tadeusz Arkit Poseł na Sejm RP. 

- Płaza jest kuźnią przeróżnych 

talentów, począwszy od muzyków, 

śpiewaków, poprzez architektów, budowniczych, 

inżynierów. Szkoła rozwija 

umiejętności we wszystkich dziedzinach 

– mówił Stanisław Dusza zastępca 

burmistrza. 

Część artystyczna uroczystości 

należała do uczniów, którzy recytowali 

wiersze, śpiewali i brali udział w przedstawieniach. 

Uroczystemu spotkaniu 

towarzyszyły wystawy ”Płazianie w 

szkolnej ławie”. „Historia Szkoły Podstawowej 

i Publicznego Gimnazjum 

w Płazie” oraz „prace nauczycieli”. Na 

koniec dodajmy, że w Zespole Szkół w 

Płazie uczy się 420 uczniów i pracuje 

38 nauczycieli.

Z MIASTA 

Piotr Rusek Honorowym Obywatalem 

Uchwała Nr XXXVIII/530/09 Rady Miejskiej w Chrzanowie 

z dnia 30 czerwca 2009 r. 

w sprawie: nadania honorowego obywatelstwa miasta Chrzanowa Panu Piotrowi 

Ruskowi. 

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 14 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie 

gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) na wniosek Burmistrza 

Miasta Chrzanowa 

Rada Miejska w Chrzanowie 

uchwala: 

§1 

Nadać honorowe obywatelstwo miasta Chrzanowa Panu Piotrowi Ruskowi, ur. 12 

maja 1930 r. w Chrzanowie, zam. w Chrzanowie, ul. Struga 18. 

§2 

Treść uchwały wraz z uzasadnieniem podać do publicznej wiadomości. 

§3 

Wykonanie uchwaly powierza się Przewodniczącemu Rady Miejskiej. 

§4 

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 

Przewodniczcy Rady Miejskiej 

Krzysztof Zubik 

Uzasadnienie 

Tryb postępowania związany z nadawaniem 

honorowego obywatelstwa 

miasta Chrzanowa reguluje Uchwała Nr 

XLIX/379/94 Rady Miejskiej w Chrzanowie 

z dnia 5 kwietnia 1994 roku. Stosownie do 

przywolanej powyżej uchwaly Burmistrz 

Miasta Chrzanowa zlożyl do Przewodniczącego 

Rady Miejskiej w Chrzanowie 

wniosek o nadanie honorowego obywatelstwa 

miasta Chrzanowa panu Piotrowi 

Ruskowi. Zgodnie z trybem postępowania 

w tej sprawie Przewodniczący Rady 

Miejskiej w Chrzanowie powołał doraźną 

Komisję w celu zaopiniowania wniosku 

o nadanie tytulu honorowego obywatelstwa 

miasta Chrzanowa panu Piotrowi 

Ruskowi. Komisja na posiedzeniu w dniu 

8 czerwca 2009 roku wyrazila opinię pozytywną 

w sprawie nadania honorowego 

obywatelstwa miasta Chrzanowa Panu 

Piotrowi Ruskowi. 

Pan Piotr Rusek jest rodowitym 

chrzanowianinem. Urodzil się 12 maja 

1930 roku w Chrzanowie. Szkolę podstawową, 

gimnazjum i liceum ukończył 

w Chrzanowie. Następnie podjął studia 

na Politechnice Krakowskiej, którą 

ukończył w roku 1955 uzyskując dyplom 

inżyniera budownictwa lądowego. 

Po ukończeniu studiów otrzymal 

nakaz pracy do Krakowskiego Przedsiębiorstwa 

Budownictwa Przemysłowego, 

gdzie pełnił funkcję zastępcy kierownika 

budowy ds. technicznych na budowie 

Zakładów Mięsnych w Chrzanowie oraz 

kierownika rejonu rozbudowy Zakładów 

Wapienniczych w Płazie . 

Od 1.02.1960 r. do 30.08.1961 r. 

pracowal w Elektrowni Siersza II jako 

inspektor nadzoru budowlanego I etapu 

budowy elektrowni. 

Po ukończeniu I etapu budowy elektrowni 

z dniem 1.09.1961 r. powołany 

zostal na stanowisko dyrektora budowy 

Chlodni Skladowej w Chrzanowie, którą 

oddal do użytku w styczniu 1964 r. 

Od lutegol964 r. zostal przeniesiony 

do Okręgowej Dyrekcji Inwestycji 

Miejskich w Chrzanowie na stanowisko 

Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. 

W marcu 1967 r. zostal oddelegowany 

do Przedsiębiorstwa Robót 

Górniczych w Chrzanowie do budowy 

biurowcajako kierownik budowy. 

Po ukończeniu budowy biurowca 

P.R.G od 15.07.1971 r. podjął ponownie 

pracę w Okręgowej Dyrekcji Inwestycji 

Miejskich w Chrzanowie, gdzie pracowal 

na stanowisku Naczelnego Inżyniera, a 

od 1.05.1974 r. jako Naczelny Dyrektor 

do 30.11.1990 r. tj. do czasu przejścia 

na emeryturę. 

W czasie pracy w Okręgowej Dyrekcji 

Inwestycji Miejskich jego zadaniem 

bylo pełnienie funkcji inwestora zastępczego 

i nadzoru budowlanego dla realizacji 

budownictwa mieszkaniowego, 

infrastruktury technicznej, spolecznej 

i ogólnomiejskiej w następujących 

miastach: Chrzanów, Trzebinia, Libiąż, 

Alwernia, Chelmek, Jeleń, Krzeszowice, 

Jaworzno, Olkusz, Klucze, Wolbrom. 

W czasie pracy w Okręgowej Dyrekcji 

Inwestycji Miejskich realizował w 

Chrzanowie budownictwo mieszkaniowe 

na następujących osiedlach: 

- Chrzanów Pólnoc II, III, IV, centrum, 

- osiedle Trzebińska I, II, 

- osiedle Śląska (Jordana), 

- osiedle Pogorska (Poludnie). 

W ramach infrastruktury technicznej 

dla potrzeb budownictwa mieszkaniowego 

i infrastruktury społecznej i 

ogólnomiejskiej zrealizował na terenie 

Chrzanowa : 

- kanalizację Chrzanów, Trzebinia, - 

oczyszczalnie ścieków, 

- kotlownię Pogorska, Śląska, Północ 

II, III, IV, 

- magistrale ciepłownicze łączące 

poszczególne kotlownie i osiedla mieszkaniowe, 

- uzbrojenie i doprowadzenie mediów: 

wodno-kanalizacyjnych, centralnego 

ogrzewania, gazu, prądu 

do realizowanych osiedli i obiektów 

ogólnomiejskich, 

- obwodnicę Chrzanów Pólnoc, 

osiedla Pogorska i ul. Sienkiewicza. 

Poza budową osiedli mieszkaniowych 

i infrastruktury technicznej 

realizował w Chrzanowie obiekty ogólnomiejskie: 

- szpital powiatowy, - dom kultury, 

- halę sportową, - budynek sanepidu, - 

biurowiec P.R.G, - zajezdnię P.K. S, 

- pawilony handlowe na osiedlu 

Północ i ulicy Świętokrzyskiej, 

- szkoły na: osiedlu Pólnoc II, III-IV, 

osiedlu Trzebińska, osiedlu Południe. 

Za caloksztalt pracy zawodowej i 

spolecznej odznaczony zostal: 

- Krzyżem Kawalerskim Orderu 

Odrodzenia Polski 1984 r., - Srebrnym 

Krzyżem Zasługi 1967 r., 

- Srebrną i Zlotą Odznaką za zaslugi 

dla Województwa Katowickiego 1976 r., 

1982 r., - Zlotą odznaką za zaslugi dla 

Ziemi Krakowskiej 1975 r., 

- Medalem za zaslugi dla Ziemi 

Chrzanowskiej, 

- Srebrną i Złotą odznaką Polskiego 

Związku Techników i Inżynierów 

Budownictwa, - Zasłużony dla powiatu 

Chrzanowskiego 2005 r. 

Dwukrotnie był radnym Miejskiej 

Rady Narodowej w latach 1969 - 1977 

i radnym Powiatu Chrzanowskiego w 

latach 1998-2002. 

Stan rodzinny - wdowiec, dwie 

córki, dwoje wnuków. 

Cale swoje zawodowe i społeczne 

życie poświęcil Ziemi Chrzanowskiej, 

w której urodzil się, wychował i wyksztalcił. 

11

Z MIASTA 

Arkadiusz Węgrzynowski (1926-2009) 

dach, całych Beskidach Zachodnich jak i 

częste pobyty na lipowieckim Zamku. 

Eugeniusz Kępiński 

Pożegnanie Arkadiusza Węgrzynowskiego (stoi z kwiatami), który przechodzi 

na emeryturę. Fablok, 31 sierpnia 1987 roku 

4 kwietnia 2009 roku, po długiej 

chorobie, zmarł w wieku 83 lat Arkadiusz 

Węgrzynowski. Urodzony 25 maja 1926 

roku w Chrzanowie. Rodzice: Michał 

i Karolina Węgrzynowscy przyjechali 

do Chrzanowa w 1924 roku z Poręby 

koło Zawiercia, gdzie ojciec pracował 

w Fabryce Urządzeń Mechanicznych 

jako rzemieślnik o najwyższych kwalifikacjach. 

Należy zaznaczyć, że zakłady 

te były dosłownie kuźnią kadr dla powstającego 

Fabloku. W tym roku Michał 

Wegrzynowski podjął pracę w Fabloku 

w warsztacie mechanicznym. Będąc 

znanym przedwojennym działaczem 

Związków Zawodowych otrzymał na 

pięć lat służbowe mieszkanie w budynku 

Zrzeszenia Związków Zawodowych przy 

ul. Mickiewicza 13 b, w parku, który to 

budynek wydzierżawili Loewenfeldowie 

na Dom Pracy Społecznej. W budynku 

tym mieścił się Związek Zawodowy 

Metalowców Oddział Chrzanów - Fablok. 

Po likwidacji Z.Z.Z. w 1936 roku rodzina 

zamieszała na Kolonii Rospontowej. 

Arkadiusz ukończył szkołę podstawową 

w Chrzanowie i już w 1941 roku, 

w czasie okupacji, rozpoczął pracę w 

Fabloku, gdzie terminował jako uczeń, 

potem pomocnik ślusarski i ślusarz. Był 

naocznym świadkiem walk i wyzwolenia 

Kościelca i Rospontowej przez Rosjan 

w 1945 roku. 

Szczegółowo przekazał te wiadomości, 

które zostały opublikowane. 

W styczniu 1945 roku został wcielony 

do wojska a po odbyciu służby wojskowej 

wrócił do pracy w Fabloku. Po 

ukończeniu Technikum Mechaniczno- 

Elektrycznego w Chrzanowie i studiów 

na Politechnice Krakowskiej Filia w 

Chrzanowie, uzyskał tytuł inżyniera mechanika. 

W tym czasie, aż do przejścia 

na emeryturę w 1987 roku, pracował w 

Fabloku na stanowisku technologa. 

Arkadiusz posiadał liczne zainteresowania, 

które miały wpływ na 

jego pracę społeczną. Jako wytrawny 

turysta interesował się szczególnie 

turystyką górską, Dolinkami Jurajskimi 

i Zamkiem w Lipowcu, gromadząc 

rzadką wtedy literaturę. Był członkiem 

PTTK od 1953 roku, zaś w 1968 roku 

pełnił funkcję pierwszego prezesa reaktywowanego 

Koła PTTK „Fablok” W 

późniejszych latach pełnił także wiele 

funkcji w Kole „Fablok” jak i Oddziale 

PTTK Chrzanów. 

Został wyróżniony wieloma odznakami 

za działalność w PTTK, w tym 

Honorowymi Odznakami PTTK, Złotą 

i Srebrną. W 1994 roku, 16 września, 

wziął udział jako współorganizator w 

inauguracji szlaku araukarytowego 

Kwaczała - Babice. Ta wielka impreza 

turystyczno-dydaktyczna zorganizowana 

przez dr Mariana Kuca dla kilkuset 

uczniów z Gminy Chrzanów prowadziła 

kilkoma szlakami na terenie Arkozy 

Kwaczalskiej i kończyła się na Zamku w 

Lipowcu. Wszyscy organizatorzy mieli 

liczne i różne zadania dydaktyczne. Arkadiusz 

omawiał wtedy historię Zamku 

w okresie „potopu” szwedzkiego oraz 

pokazywał uczestnikom obóz i okopy 

Konfederatów Barskich położone w 

Czarnym Lesie, na wschód od Zamku. 

Arkadiusz był człowiekiem szlachetnym, 

niezwykle uczynnym, zawsze 

gotowym do przekazania swojej wiedzy i 

udostępnienia zbiorów. Był znanym filatelistą, 

interesował się gównie tematyka 

papieską w przekroju światowym. 

Wspomnienie Arkadiusza ma charakter 

osobisty. Pamiętam nasze wspólne 

dawnymi laty wędrówki po Bieszcza- 

Pamięci Jana 

Żymankowskiego 

W głębi Doliny Będkowskiej, przy 

drodze zaraz za stawami rybnymi, znajduje 

się prywatna kapliczka rodzinna. 

W tym roku umieszczono tam tabliczkę 

poświęconą Janowi Żymankowskienu 

o treści: 

„Jan Żymankowski, Inżynier Geodeta, 

8.01.1942 – 26.07. 2007, V-ce 

Burmistrz Miasta Chrzanowa, Społecznik, 

Współorganizator I Zjazdu Rodzinnego 

Brandysów na Migdałówce 

w Dolinie Będkowskiej, w 2 Rocznicę 

Jego Tragicznej Śmierci, Rodzina i 

Pozostali Współorganizatorzy Zjazdu, 

inż. Zbigniew Brandys, dr inż. Ryszard 

Ostachowski, Wdzięczni za Jego Wkład 

Pracy w Dzieło Wspólne, Rodzinie, 

r.p. 2009” 

Wśród licznych tabliczek z czarnego 

granitu znajdują się tam dwie ufundowane 

przez Jana Żymankowskiego, 

upamiętniające Dziadków i Stryja, który 

zginął w 1939 roku pod Duklą. 

Kapliczka jest dostępna i warto 

ją odwiedzić wędrując dolinami jurajskimi. 

Przekazując życiorys Jana Żymankowskiego 

nie wspomniano, że był zapalonym 

narciarzem, czynnym i bardzo 

aktywnym całe życie. 


KRÓTKO 

Pierwsza transmisja na żywo z 

otwarcia wystawy w sieci Internet. 

Jak wszyscy wiedzą dnia 2 września 

w „Domu Urbańczyka” odbyło się 

otwarcie wystawy dotyczącej II wojny 

światowej, połączone z przyznaniem odznaczeń 

kombatanckich. Transmisję w 

Internecie z otwarcia wystawy oglądało 

17 osób, a biorąc pod uwagę możliwości 

naszego łącza internetowego, nie 

mogło oglądać więcej. Skąd logowali 

się widzowie Poza trzema osoba z 

Chrzanowa mieliśmy cztery połączenia 

z Pomorza, sześć z Krakowa i okolic oraz 

cztery połączenia spoza Polski Jak więc 

widać, ten nazwijmy to pilotaż możemy 

uznać za udany. Wniosek. Chyba warto 

promować imprezy muzealne w sieci. 

Michał Obersztyn 

12

Prof. Jan Pęckowski w „Monografii” 

Chrzanowa, 1934 rok, dokładnie omawia 

wszystkich właścicieli Chrzanowa 

(termin umowny), faktycznie właścicieli 

dóbr chrzanowskich. Kolejne pobyty 

w Wiedniu pozwalają na szczegółowe 

poszukiwania dotyczące żyjących tam 

właścicieli Chrzanowa jak i wielu innych 

pamiątek chrzanowskich. Przed wieloma 

laty opisane częściowo w „ Kronice „, 

teraz pozwalają także na pewne rozważania 

dotyczące herbu Chrzanowa. 

Dobra chrzanowskie nabył na licytacji 

w 1804 roku królewicz polski 

Albert Kazimierz August, książę sasko 

– cieszyński /1738 – 1822/. Syn króla 

polskiego Augusta III Sasa, autor ciekawych 

pamiętników, związał się z Austrią 

poprzez służbę wojskową. 

Z MIASTA 

WŁAŚCICIELE CHRZANOWA 1804 –1826 

Książę Albert Kazimierz, królewicz 

polski, właściciel Chrzanowa, portret 

Przygarnięty przez cesarzową Marię 

Teresę, ożenił się z jej ulubioną córką 

Marią Krystyną /1742 – 1798/ . Posiadał 

olbrzymi majątek, który skutecznie 

pomnażał. Wybudował i powiększył 

olbrzymi pałac „Albertina” przeznaczony 

na kolekcję ciągle gromadzonych dzieł 

sztuki, głównie malarstwa, w tym milion 

grafik europejskich. Dzisiaj jest to jedno 

z najważniejszych muzeów wiedeńskich. 

Albertinę wieńczy olbrzymi kartusz z 

herbami arcyksiężnej Marii Krystyny i 

księcia Alberta Kazimierza, który jest 

herbem Rzeczpospolitej z epoki saskiej 

tj. podwójnym Orłem i Pogonią, w środku 

zaś herb Saksonii, pasy poziome żółto-czarne, 

spięte łukowato pasemkiem 

ruty zielonej. Dla Chrzanowa wydaje 

się tutaj szczególnie ważny rok 1809, 

w którym królem Saksonii i księciem 

warszawskim był Fryderyk August III, 

wnuk króla polskiego Augusta III Sasa 

i bratanek księcia Alberta Kazimierza, 

Herby na gmachu Albertiny 

Arcyksiążę Karol Ludwik, właściciel 

Chrzanowa, portret 

właściciela Chrzanowa. W tym to roku 

przyłączono rejencję krakowską wraz 

z Chrzanowem do Księstwa Warszawskiego 

i w tym czasie nadano dzisiejszy 

herb miasta Chrzanowa. Herb ten jest 

faktycznie godłem Księstwa Warszawskiego, 

do którego dodano dwie szyszki 

chmielowe, podczepione do starannie 

wyprofilowanej tarczy herbowej, jako 

symbol pracowitości i zaradności. Wydaje 

się naturalne, że herb ten nadano 

miastu Chrzanów ze względu na jego 

właściciela księcia Alberta Kazimierza, 

który jest identyczny z herbem Księstwa 

Warszawskiego i herbem jego bratanka. 

Chrzanów otarł się wtedy o wielką historię, 

o czym także dalej. Właścicielem był 

tutaj zięć cesarzowej Marii Teresy, jednej 

z najsławniejszych kobiet w historii 

ludzkości i syn króla polskiego Augusta 

III Sasa. W tym roku obchodzimy 

zatem, jeżeli dobrze policzyć, dwusetną 

rocznice herbu Chrzanowa, choć dość 

smutnie i prawie niewidocznie. Dla 

interesujących się historią Chrzanowa 

ma to jednak ważne znaczenie. 

Prof. Pęckowski pisze dalej w Monografii, 

str. 33, że na mocy testamentu 

księcia sasko-cieszyńskiego Alberta 

Kazimierza z dnia 16 czerwca 1816 

roku, majątek chrzanowski przeszedł 

na arcyksięcia austriackiego Karola 

Ludwika, który objął spadek 13 kwietnia 

1822 roku. Karol Ludwik Habsburg 

/1771 – 1847/ książę austriacko – cieszyński 

i właściciel Chrzanowa do 1926 

roku, był synem cesarza Leopolda II, 

bratem cesarza Franciszka I, bratankiem 

Marii Krystyny, żony księcia Alberta 

Kazimierza, właściciela Chrzanowa 

i wnukiem cesarzowej Marii Teresy. 

Był feldmarszałkiem austriackim i jest 

uważany przez niektórych historyków 

za najzdolniejszego wodza koalicji 

antynapoleońskiej. Pokonał Napoleona 

pod Aspern (lewobrzeżne przedmieście 

Wiednia) – 22 maja 1809 roku, jednak 

zaraz potem, 6 lipca tego roku pokonany 

został w sławnej bitwie pod Wagram, 

15 km na pn. wsch. od Wiednia. Jego 

monumentalny pomnik konny dłuta 

Antona Ferkorna zdobi olbrzymi Heldenplatz 

(Plac Bohaterów), znajdujący się 

w obrębie Hofburgu, zbudowany przez 

cesarza Franciszka Józefa I. 

W kryptach Habsburgów w kościele 

kapucynów w Wiedniu spoczywają obok 

siebie w miedzianych sarkofagach: 

Albert Kazimierz, książę sasko-cieszyński, 

właściciel Chrzanowa, jego żona 

arcyksiężna Maria Krystyna i arcyksiążę 

Karol Ludwik, książę austriacko-cieszyński, 

właściciel Chrzanowa. 


Sarkofagi właścicieli Chrzanowa 

w kryptach u kapucynów, Wiedeń 

13

CHRZANÓW 

Komtur i parowóz z „Fabloku” 

Nawet zajrzawszy do jakiegokolwiek 

„Słownika języka polskiego” dla większości 

Czytelników – jak przypuszczam 

– tytuł po lekturze zapisów słownikowych 

niewiele straci ze swej tajemniczości. 

Któż bowiem dzisiaj pamięta, że 

ten słusznie przypominający radziecką 

szkołę językową twór „KOMTUR”, 

będący zbitką językową dwu bardziej 

ludzkich słów (komunikacja + turystyka) 

był główną nazwą Międzynarodowej 

Wystawy Komunikacji i Turystyki w 

Poznaniu. Ale do końca nie można tego 

być pewnym, bo równocześnie posługiwano 

się także określeniem „Kom-Tur”. 

Otwarcie tej wystawy miało miejsce 6 

lipca 1930 r., a udział w niej brało udział 

30 państw z pięciu kontynentów. W Sali 

Huggera inauguracyjne przemówienie 

wygłosił p. prez. m. Poznania Ratajski. 

W pierwszym rzędzie zasiedli pp.: min. 

Kühn jako przedstawiciel P. Prezydenta 

Rzplitej, ks. kard. dr. Hlond, prymas 

Polski i inni. Była to – jak pisze „Światowid” 

– pierwsza na terenie ziem polskich 

Międzynarodowa Wystawa i ważnym jej 

celem było pokazanie dorobku technicznego 

naszego „młodego” państwa. 

To wszystko można wyczytać w 

roczniku „1930” popularnego międzywojennego 

tygodnika „Światowid”, znajdującego 

się w zbiorach bibliotecznych 

chrzanowskiego Muzeum. 

Można byłoby 

tym nie chwalić się, 

gdyby nie to, że o 

tej renomowanej 

wystawie pisano na 

łamach „Światowida” 

kilkakrotnie, a 

kolorową okładkę w 

numerze 27 (309) z 

12 VII 1930 r. wypełnił 

w całości… 

parowóz Ok22, nad 

którym znalazł się 

napis: DO POZNA- 

NIA NA WYSTAWĘ, 

a pod nim podpis [z 

zachowaniem oryginalnej 

pisowni]: 

Otwarta dnia 6 bm. 

Międzynarodowa 

Wystawa Komunikacyjno-Turystyczna 

w Poznaniu zwróciła 

znów oczy całego 

świata na stolicę 

Wielkopolski, świecącą, 

ale zawsze 

przykładem twórczej 

energii. Na fotografji 

polski parowóz z 

fabryki Chrzanowskiej, 

obsługujący 

pociągi pospieszne na naszych linjach 

kolejowych. 

Widok TAKIEJ okładki cieszy oko i 

w ogóle poprawia samopoczucie. Piszę 

tak, bo ten test został sprawdzony na 

wielu Chrzanowianach, zawsze dotąd 

przynosząc podobny wynik. Aby przynajmniej 

dać sposobność do osobistego 

poznania namiastki tych przeżyć – proponuję 

głęboko i trochę dłużej spojrzeć 

na dołączoną ilustrację – małe zdjęcie 

wspomnianej (dużego formatu) okładki 

tego historycznego już dzisiaj numeru 

„Światowida”. Parowóz Ok22 – łza się 

w oku kręci. Wzruszajmy się i cieszmy! 

Mając jednak świadomość, że już w 

przyszłym roku nawet osiemdziesięciolatkom 

będziemy mogli powiedzieć, 

iż gdy robiono to zdjęcie parowozu z 

chrzanowskiego „Fabloku” ich jeszcze 

na świecie nie było. 

A duże powiększenie tej okładki 

na pewno mogłoby być ozdobą nie 

tylko ekspozycji muzealnych w naszym 

mieście, ale także hitem w wystroju 

niejednego chrzanowskiego gabinetu. 

Dla takich wzniosłych celów Muzeum 

chętnie udostępni elektroniczną wersję 

tej zabytkowej i „chrzanowskiej” okładki 

„Światowida”. 

Henryk Czarnik 

Wystawa 

Od 16 sierpnia do 31 października 

2009 r w Muzeum Nadwiślański Park 

Etnograficzny i Zamek Lipowiec, w dworze 

z Drogini, oglądać można obrazy dr 

Ewy Cofalik-Dobosz „Notatki z podróży” 

Autorka obrazów studiowała w ASP w 

Krakowie w latach 1960-66. Dyplom 

uzyskała na Wydziale Wzornictwa 

Przemysłowego, natomiast malarstwa 

uczyła się m. in. u prof. Hanny Rudzkiej- 

Cybisowej. Po ukończeniu studiów w 

Krakowie i po zamążpójściu przeniosła 

się do Gdańska, gdzie pracowała jako 

projektant w dziedzinie architektury, 

kolorystyki i oświetlenia, na Wydziale 

Architektury Politechniki Gdańskiej i w 

ASP w Gdańsku. 

Pokazywała swe obrazy na przeszło 

20. wystwach indywidualnych w muzeach 

i galeriach w Polsce i zagranicą; w Sopocie, 

Gdańsku, Gdańsku-Oliwie, Krakowie, Warszawie, 

Włodawie, Chrzanowie, Hiszpanii, 

Niemczech. Brała udział w wystawach zbiorowych 

w Italii, Szwecji, Lublinie, Sopocie, 

Wrocławiu i Zakopanem. O jej twórczości 

niezwykle pochlebnie wypowiadali się 

profesorzy Andrzej Pietsch i Ryszard Otręba 

z ASP w Krakowie oraz Zbigniew Parandowski 

i Adam Haupt z ASP w Gdańsku. I 

inni znawcy sztuki. 

Ewa Cofalik-Dobosz maluje akwarelami 

i olejem. Obrazy malowane olejem 

mają kolory soczyste. Te, które widziałam 

to fragmenty architektury, także 

budynki zabytkowe i zaułki Chrzanowa. 

Akwarela wymaga wielkiej biegłości i 

dużej precyzji ze względu na trudności 

w dokonywaniu poprawek, albowiem 

charakterystyczną cechą akwareli jest 

cienka i przeźroczysta barwa farby, 

przez którą przebija podłoże i najlepiej, 

gdy akwarelę stosuje uzdolniona i 

doświadczona malarka, a taką jest Ewa 

Cofalik. Dobosz. Obrazy swe malowała 

i maluje w Polsce, Europie, i w różnych 

porach roku. Obrazy te są poetyckie, 

romantyczne i pobudzają wyobraźnię. 

Wydaje się, że z wież kościołów płyną 

dobre fluidy, że za chwilę odezwą się 

dzwony, czujemy ciepło gdy patrzymy 

na obrazy-pejzaże wiosenne i letnie, 

zadumę, gdy patrzymy na jesienne, a 

chłód i smutek gdy na zimowe. Chociaż 

te obrazy nie są bardzo duże, widać na 

nich dużo detali, co aż budzi zdumienie. 

Pejzaże z Polski i Europy pokazują urodę 

świata. Bo też malarka ma urodziwą 

duszę, łagodnego i dobrego człowieka, 

skromnego i życzliwego dla wszystkich. 

Pochodzi z artystycznej rodziny malarzy, 

muzyków i uczonych. Jej prace znajdują 

się w muzeach, galeriach i zbiorach 

prywatnych w wielu krajach.. 

Zobaczcie Państwo tę piękną wystawę. 

Wiktoria Hadyś 

14

Nie wynika to bynajmniej tylko 

z chciejstwa muzealników czy też 

troski o statystykę… Także z bardziej 

ważnych powodów chciałoby się, aby 

frekwencja na takich wystawach, 

jak obecna w Domu Urbańczyka (o II 

wojnie światowej) była jak największa, 

aby na co dzień było na niej tak tłoczno 

jak w dzień, gdy była uroczyście 

otwierana. 

Wystawę tę warto obejrzeć m.in. 

dlatego, ze daje wyjątkową okazję poznania 

grozy wojny od innej strony niż 

powszechnie znana. Przedstawia ona 

bowiem trochę niby normalności, czyli 

życie kulturalne i sportowe w obozach 

jenieckich. Dodatkowo ekspozycję 

wypożyczoną z Centralnego Muzeum 

Jeńców Wojennych w Łambinowicach- 

Opolu wzbogacają atrakcyjne dokumenty 

i pamiątki, związane z II wojną światową 

na terenie ziemi chrzanowskiej. A 

uzupełnieniem są jeszcze mini-wystawy 

w podcieniach Domu Urbańczyka: 

Chrzanowianie w obozie jenieckim w 

Murnau i II wojna światowa na łamach 

Kroniki Chrzanowskiej. 

Z A P R O S Z E N I E 

Osoby indywidualnie zwiedzające 

wystawę są bardzo mile widziane. Jest 

ona adresowane do wszystkich, bez 

względu na wiek i posiadane wyobrażenia 

o II wojnie światowej i okupacji 

niemieckiej. Zwłaszcza starszym 

mieszkańcom szczególnie polecamy 

obejrzenie znajdujących się w zbiorach 

Muzeum w Chrzanowie panoram naszego 

miasta namalowanych właśnie w 

okresie okupacji niemieckiej! Chyba dla 

Muzeum 

Indywidualnie i na lekcjach 

wszystkich cenne będą syntetyczne informacje 

encyklopedyczne, które wprost 

pozwalają wzbogacić lub przynajmniej 

uporządkować swą wiedzę o najeźdźcach 

i ich nieludzkich pryncypiach czy 

o bardzo długiej, okrutnej dla ludności 

okupacji. 

Młodzież i dzieci pozostają tu jednak 

szczególnie ważnymi adresatami 

obecnego zaproszenia Muzeum. Aby 

zainteresować Szkoły wszelkich typów 

z naszego powiatu przygotowane zostały 

interesujące lekcje muzealne, które 

mogą uzupełniać zwiedzanie wystawy. 

A – jak zwykle – istnieje także możliwość 

modyfikacji tematu lekcji. 

Lekcję Przygotowania militarne w 

powiecie chrzanowskim do II wojny 

światowej oraz kampania wrześniowa 

prowadzi Aleksander Babiński. Przedstawia 

w niej przygotowania do kampanii 

wrześniowej prowadzone na terenie 

powiatu chrzanowskiego (powstanie 

kompani Obrony Narodowej Chrzanów 

oraz próby jej przekształcenia w Batalion 

Obrony Narodowej, sprawy obrony 

przeciwlotniczej Chrzanowa w okresie 

przedwrześniowym, jednostki Wojska 

Polskiego na terenie powiatu chrzanowskiego 

i mobilizację powszechną) oraz 

działania zbrojne prowadzone na terenie 

dzienne, zmiany pod kontrolą okupanta, 

losy ludności. Co ważne: lekcja oparta 

jest na wspomnieniach mieszkańców 

powiatu chrzanowskiego w dniach 3-5 

września 1939 roku (wycofanie się 

jednostek Grupy Operacyjnej Śląsk i jej 

działania opóźniające na terenie powiatu 

chrzanowskiego), a także zainstalowanie 

się władz niemieckich w Chrzanowie. 

Lekcję Społeczeństwo na ziemi 

chrzanowskiej w okresie okupacji 

prowadzi Agnieszka Bąk. Przybliżenie 

na niej przebieg II wojny światowej na 

terenach ziemi chrzanowskiej, życie coziemi 

chrzanowskiej oraz kronikach i 

dokumentach z okresu okupacji 1939- 

1945. 

Zaproszenie na lekcje muzealne oraz 

oczywiście także na „wystawy wojenne” 

w Domu Urbańczyka (al. Henryka 16) 

aktualne jest tylko do 15 listopada br. 

Osoby wybierające się na wystawę 

indywidualnie zapraszamy we wszystkie 

dni (z wyjątkiem sobót) od 8.00 do 

14.30, w środy dłużej (do 18.00), a w 

niedziele krócej (od 10.00). Nauczycieli 

zamierzających skorzystać z przedstawionej 

oferty prosimy o rezerwowanie z 

kilkudniowym wyprzedzeniem terminów 

na zwiedzanie wystaw i lekcje muzealne: 

tel. (032) 623-43-07. 

Czy w następnym numerze „Kroniki” 

będzie można pochwalić się Szkołami, 

z których najwięcej Klas skorzystało z 

zaproszenia, przedstawionego tutaj, ale 

także przesłanego wprost do Adresatów 

naszych „pobożnych życzeń”, wynikających 

z przeświadczenia, że szkoda byłoby, 

gdyby została zmarnowana okazja do 

zobaczenia przez dzieci i młodzież tych 

właśnie wystaw i poznaniu na lekcjach 

muzealnych ważnego fragmentu dziejów 

naszej małej Ojczyzny, faktów niby nie 

tak odległych w czasie ale jednak mało 

znanych. 


15

Na przełomie lipca i sierpnia – w 

drodze do Baden-Baden – na cztery dni 

zatrzymali się w Polsce państwo Grajowerowie: 

znany już z łamów „Kroniki 

Chrzanowskiej” pan Berek (Dow) i jego 

małżonka Nauma (Naomi). Ich bazą był 

gościnny Hotel Europejski w Krakowie, 

ale tylko w jeden dzień z tych czterech 

nie przebywali na ziemi chrzanowskiej. 

Patrząc z oddalenia aż trudno uwierzyć 

w wiek, do jakiego przyznają się nasi 

Goście. Gdyby rzeczywiście mieli tyle lat 

czy mogliby w ciągu tych dni kilkakrotnie 

przebyć trasę maratonu Jednocześnie 

wizyta ta była dla nas uroczym spotkaniem 

i cyklem wspaniałych lekcji międzywojennej 

historii miasta. Każdym kilku 

krokom na spacerach po Chrzanowie 

towarzyszyły dłuższe, pełne konkretów 

opowieści pana Berka. A zwiedzanie ekspozycji 

żydowskiej w głównym budynku 

Muzeum już zaowocowało otrzymaniem 

przesyłki z cennym eksponatem, który 

uzupełni kolekcję judaiców. Jak wynika 

z otrzymanych listów i częstych telefonów 

państwo Grajowerowie są bardzo 

szczęśliwi, że ta wizyta doszła do skutku, 

i że byli – jak oceniają – tak sympatycznie 

przyjęci. Żałują jedynie, że nie byli tutaj 

przynajmniej kilka dni dłużej. My mamy 

podobne odczucia, ale… o tym zresztą 

na końcu. 

Bardzo sympatyczny charakter 

miała wizyta państwa Grajowerów 

(w towarzystwie dyrektora Muzeum 

Zbigniewa Mazura, licznej delegacji 

muzealników i Eugeniusza Kępińskiego) 

w Urzędzie Miejskim i spotkanie z 

burmistrzem Ryszardem Kosowskim, 

którego miejsce urodzenia (w domu 

Grajowerów) od razu wprowadziło dobry 

Muzeum 

Ważna wizyta dla Muzeum i miasta 

klimat do rozmów. 

Trudno byłoby przecenić wartość tej 

wizyty. Tak samo jak samej już znajomości 

z KIMŚ, kto regularnie i w bardzo 

znaczącym stopniu wzbogaca naszą 

wiedzę o Chrzanowie, o międzywojniu w 

tym mieście, o społeczności żydowskiej 

stanowiącej wtedy połowę mieszkańców 

Chrzanowa. Nasz dług wdzięczności jest 

ogromny. Olbrzymią wartość dokumentacyjno-historyczną 

ma w tym względzie 

każda z kilkudziesięciu już otrzymanych, 

wielostronicowych korespondencji, 

każde z kilkudziesięciu unikalnych zdjęć; 

bardzo cenne są książki i inne prezenty 

ofiarowane chrzanowskiej placówce 

muzealnej. I jeszcze pozyskiwanie wśród 

rozproszonych po świecie Chrzanowian 

nowych przyjaciół Muzeum, którzy 

też chcą się podzielić z nami swymi 

rodzinnymi pamiątkami. Jak w takiej 

sytuacji można byłoby nie głosić hymnu 

dziękczynienia za to, że dwa lata temu 

napisał do Muzeum nieznany nam wówczas 

Dow (Berek) Grajower z Izraela, a 

konkretniej z Tel Awiwu … Zapewne 

to samo może powiedzieć Eugeniusz 

Kępiński (nie tylko zbieracz wszelkich 

chrzanovianów, ale i jeden z najtęższych 

znawców powszechnie nieznanych 

faktów z dziejów Chrzanowa), którego 

olbrzymi zbiór korespondencji pana Berka 

– za zgodą i z zachętą Autora listów 

– funkcjonuje już w symbiozie ze zbiorem 

korespondencji skierowanych do 

Muzeum. Było to słuszne rozwiązanie, 

bo umożliwia nam uniknięcie nękania 

pana Berka tymi samymi pytaniami. A 

wykorzystując jego genialną pamięć i 

życzliwość znacznie lepiej podwoić za 

to ilość zadawanych pytań i tematów 

do dłuższych wspomnień… 

Po blisko 70. latach Berek Grajower 

znów znalazł się w swoim Chrzanowie. 

Mógł pospacerować ulicami, których 

nazwy bezbłędnie pamięta czy pokazać 

nam, gdzie na Rynku sklep z przyborami 

szkolnymi miał jego dziadek. Mógł nas 

zaskoczyć i ucieszyć, gdy z ulicy Mickiewicza 

pognał bramą w kierunku domu, 

w którym mieszkał drugi z dziadków, aby 

pokazać nam, że jest w nim też brama 

wychodzącą na ul. Śląską. Dane mu 

było nawet znaleźć się w pokoju, gdzie 

się urodził i gdzie spędził dzieciństwo. 

Ze wszystkich stron mógł obejrzeć 

znacznie przebudowany i odmieniony 

dom, w którym spędził swą młodość, 

z którego już na początku okupacji – 

dokładnie w jego osiemnaste urodziny 

– Niemcy wywieźli go do obozu. Już 

nigdy miał nie wrócić do swego ukochanego 

Chrzanowa. W trakcie blisko 

czterdziestoletniego pobytu w Australii 

droga do Polski wydawała się coraz 

bardziej nierealna. Zwłaszcza, że lat 

przybywało, a pan Berek, mający kłopoty 

z sercem, musiał wierzyć lekarzom, że 

większych wzruszeń powinien unikać… 

Ale najpierw – za przykładem i namową 

swej córki Szoszany (Róży) z Australii 

przyjechali do Izraela, a dwa lata temu 

– dzięki specjalnemu wydaniu „Kroniki 

Chrzanowskiej” – Chrzanów coraz 

częściej zaczął się pojawiać w adresie 

pisanych przez pana Berka listów... W 

pielęgnowaniu marzeń związanych ze 

swą małą ojczyzną (i zobaczeniem jej 

jeszcze kiedyś) miał przez cały czas 

świetnego wspólnika – małżonkę, z 

którą (mimo, że oboje znają po kilka 

języków) od ponad 65. lat czyli przez 

całe małżeństwo mówią ze sobą tylko 

po polsku. I stąd ta nienaganna ich 

polszczyzna, po której niewiarygodne 

wydaje się, że nie mieszkają w Polsce, 

a co dopiero, że tak jest już od prawie 

70. lat, że w tym czasie ani razu w niej 

nie byli! Pani Nauma (Naomi) pochodzi 

z Sosnowca. Wcześniej przeżyła tylko 

jeden, związany z Chrzanowem, wojenny 

epizod. Odważyła się zdjąć opaskę z 

Gwiazdą Dawida i przyjechać do rodziny 

w Chrzanowie, która pomogła jej zdobyć 

trochę pożywienia prawie niedostępnego 

w Sosnowcu. 

W programie wizyty nie mogło 

więc zabraknąć także Sosnowca. Ze 

wzruszeniem będziemy wspominać 

te spotkania państwa Grajowerów z 

najbliższymi im miejscami, domami 

rodzinnymi, z których zabrano ich na 

zagładę a cudem przeżyli. Mocnych 

przeżyć dostarczyła wspólna obecność 

na cmentarzu żydowskim, gdzie pan 

Wojtek (wiadomo: Wyzina) pomógł 

odnaleźć groby jednego z dziadków i 

innych krewnych pana Berka… 

16

Obu stronom łzy się w oku zakręciły, 

gdy na lotnisku w Balicach żegnaliśmy 

się, mówiąc „Do zobaczenia!”, szczerze 

tego pragnąc, ale z nutką niepewności, 

czy to będzie możliwe… Tymczasem w 

otrzymanym właśnie liście mogliśmy 

przeczytać: (…) ciągle ubolewam, że nie 

byliśmy dłużej z Wami w Chrzanowie. 

(…) do Baden-Baden już nas zaprosili 

na rok 2010, co jeśli Bóg pozwoli 

spełnimy!, i nie wykluczam wizyty w 

Chrzanowie! 

W Domu Urbańczyka, gdy te słowa 

zostały na głos przeczytane, wybuchnął 

entuzjazm znany z boisk piłkarskich, gdy 

drużyna gospodarzy w dogrywce strzela 

zwycięską bramkę… I już myśli wybiegają 

naprzód. Co jeszcze musimy pokazać 

Gdzie jeszcze zawieźć samochodem I 

żeby nie zapomnieć dać państwu Grajowerom 

przynajmniej godzinę „wolnego 

czasu”! A jak to byłoby pięknie, gdyby 

podczas tej drugiej wizyty Miasto a mogło 

pana Berka osobiście uhonorować za 

zasługi w uratowaniu od zapomnienia 

ważnej cząstki historii Chrzanowa. 

W niedzielę, 20 września (w kalendarzu 

żydowskim Nowy Rok), trzykrotnie 

rozmawialiśmy telefonicznie. 

Dowiedziałem się koleżankach pana 

Berka mieszkających przed wojną 

przy ul. Krakowskiej, o ważnym szkicu 

rysowanym dla pana Eugeniusza, o 

mezuzie, o tłumaczeniu dla mnie treści 

napisanej po hebrajsku modlitwy dla 

kierowców i o bardzo wielu innych 

sprawach. Ale może przede wszystkim o 

tym, że przesłana „pełna dokumentacja 

fotograficzna” wizyty i poświęcony jej 

nasz muzealny Biuletyn oglądane są 

przez licznych noworocznych Gości 

państwa Grajowerów, i jakie wrażenie 

robią. Miło, że aż takie oraz miło, że pan 

Berek i pani Naomi są tak wspaniałymi 

ambasadorami Chrzanowa w Izraelu i w 

tamtejszym środowisku Chrzanowian i 

Chrzanowianek (pani Naomi uczestniczy 

w cotygodniowych ich spotkaniach). 


PS. Państwo Grajowerowie – jeszcze 

w okresie znajomości tylko listowno-telefonicznej 

– stali się moją i moich 

bliskich „przyszywaną” rodziną – na 

co pan Berek wyraził zgodę w typowy 

dla siebie sposób: Mnie ta krawiecka 

robota bardzo odpowiada. Uczestnicząc 

w rodzinnym spotkaniu w Trzebini (z 

pieczonymi ziemniakami) zauroczyli 

nasze „cztery pokolenia”, a na wieść, że 

może znów przyjadą do Polski od razu 

padł pomysł ponownego spotkania „w 

pełnym” blisko trzydziestoosobowym 

składzie. Już wiem, że zaproszenie zostanie 

przyjęte z zadowoleniem… 

MUZEUM 

Rocznica wybuchu II wojny 

wystawy byli Agnieszka Bąk i 

Marek Szymaszkiewicz. 

Nim jednak nastąpiło otwarcie 

wystawy wręczono okolicznościowe 

medale. Z okazji Dnia 

Weterana obchodzonego 1. 

września z rąk starosty Janusza 

Szczęśniaka i vice prezesa Zarządu 

Wojewódzkiego Związku 

Kombatantów RP i BWP kpt. 

Franciszka Kubali pamiątkowe 

krzyże otrzymali uczestnicy 

wojny obronnej 1939 roku: 

Alojzy Kowalski, Józef Łenyk, 

Jan Niewiedział, Albin Odrzywołek, 

Stanisław Skupień, Robert 

Wadrzyk, oraz Antoni Tomera. 

Natomiast pamiątkowe odznaki 

„Za zasługi dla Związku Kombatantów 

RP i BWP” wręczone 

przez vice prezesa Zarządu 

Wojewódzkiego i prezesa chrzanowskiego 

oddziału Związku 

Kombatantów Zbigniewa Ptasińskiego 

otrzymali: Tadeusz 

Arkit, Zbigniew Mazur, Agniesz- 

Z okazji 70. rocznicy wybuchu II 

wojny światowej Muzeum w Chrzanowie 

zorganizowało jedyny w mieście 

cykl imprez związanych z tym wydarzeniem. 

Najważniejszym elementem 

obchodów było uczczenie 2. września 

pamięci bohaterów i żołnierzy kampanii 

wrześniowej. Z tej okazji pod tablicą niepodległościową 

przy kościelnej dzwonnicy 

zostały złożone wiązanki kwiatów 

przez delegacje kombatantów: Związku 

Kombatantów RP i BWP w Chrzanowie, 

Światowego Związku Żołnierzy 

AK w Chrzanowie i Związku Inwalidów 

Wojennych w Chrzanowie oraz posła 

T. Arkita, burmistrza R. Kosowskiego 

i przedstawicieli Muzeum. Podobnie 

uczyniono na cmentarzu parafialnym na 

mogile żołnierzy, którzy zginęli w czasie 

wojny 1939 - 45. Zmarłym obrońcom 

ojczyzny zapalono znicze i odmówiono 

modlitwę. 

Następnie w „Domu Urbańczyka” 

otwarto 2. wystawy poświęcone II 

wojnie światowej pt.: „Życie sportowe 

żołnierzy polskich w niewoli niemieckiej 

w latach 1939 – 1945” oraz „Książka w 

obozach polskich jeńców wojennych 

na terenie III Rzeszy i krajów okupowanych 

(1939 – 1945)”. Obie wystawy 

objęte honorowym patronatem Związku 

Żołnierzy AK i Związku Kombatantów 

pochodziły ze zbiorów Centralnego 

Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach 

– Opolu. Komisarzami 

ka Bąk i Marian Pitak. Za poświęcenie 

dla ojczyzny podziękowania weteranom, 

z których najstarszy miał 96 lat, wraz z 

życzeniami zdrowia złożył burmistrz, 

starosta i poseł na Sejm RP. 

Ostatnim akcentem chrzanowskich 

obchodów wybuchu wojny był 4. września 

wykład o kampanii wrześniowej 

1939 r. Odbył się on w Sali Marmurowej 

dla młodzieży oraz ich opiekunów 

– historyków z I i II LO oraz PCE w 

Chrzanowie. Historyk IPN w Krakowie 

dr Teodor Gąsiorowski z Biura Edukacji 

Publicznej przedstawił „Śląskie i Zagłębiowskie 

Bataliony Obrony Narodowej” 

w czasie działań wojennych na Śląsku 

i w Małopolsce, aż do ich rozwiązania 

20. września. Starał się położyć akcent 

na lokalne fakty historyczne i powstały 

w tym czasie Batalion Obrony Narodowej 

„Chrzanów”. Niestety zniszczone 

dokumenty przed rozformowaniem 

jednostki spowodowały, że informacje 

o kilkusetosobowym batalionie są 

znikome. Być może ktoś z czytelników 

„Kroniki” posiada jakieś dokumenty, 

zdjęcia, informacje o chrzanowskim 

Batalionie. Przyniesione do Muzeum 

wzbogaciłyby bardzo naszą lokalną 

historię, bo uczestnicy kampanii wrześniowej 

odchodzą na naszych oczach 

tak jak jeden z odznaczonych, który nie 

doczekał niestety wręczenia medalu. 

Zbigniew Mazur 

17

Przyznanie na ręce Tilla Haberfelda 

medalu „Za zasługi dla rozwoju miasta 

i ziemi chrzanowskiej” dla rodziny Loewenfeldów 

to efekt rocznych kontaktów 

między Tillem a Muzeum w Chrzanowie. 

Wszystko zaczęło się podczas 

ubiegłorocznej wizyty 29. września 

Tilla w Chrzanowie, kiedy to jego żona 

Margaret - światowej klasy śpiewaczka 

operowa - miała występ w pobliskiej 

Ostrawie, a on postanowił pokazać jej 

swoje rodzinne miasto. Spotkanie w 

Muzeum, a później wizyta w kościele 

przy epitafium prababki Róży Loewenfeld 

i w kaplicy rodzinnej na cmentarzu 

parafialnym, były początkiem ożywionej 

korespondencji i przyjaźni między Tillem 

Haberfeldem i dyrekcją Muzeum. Później 

były listy z niezwykle cennymi zdjęciami 

rodziny Loewenfeldów z XIX i pocz. XX 

w. pokazujące Chrzanów, wygląd rezydencjalnych 

wnętrz lamusa dworskiego 

oraz ich mieszkańców, którzy dzięki 

temu jakby ożyli na nowo. 

Początkiem tego roku, z inicjatywy 

dyrektora Muzeum, zrodził się pomysł 

przyznania Tillowi Haberfeldowi – wnukowi 

Adolfa Loewenfelda - ostatniemu, 

formalnemu właścicielowi dóbr chrzanowskich 

honorowego obywatelstwa, a 

później ostatecznie medalu „Za zasługi 

dla rozwoju miasta i ziemi chrzanowskiej”. 

Powód ku temu był oczywisty 

– rodzina Loewenfelów do II wojny 

światowej wniosła ogromny wkład w 

rozwój Chrzanowa oraz pomoc charytatywną 

dla jego mieszkańców. Uzasadnia 

to kilkunastostronicowe opracowanie 

o zasługach Loewenfeldów dla miasta 

przygotowane przez autora. Do tej pory 

brak takiej zebranej wiedzy na temat tej 

ważnej w naszej lokalnej historii rodziny. 

Stąd aprobata burmistrza dla tego 

18 

MUZEUM 

Medal dla Tilla Haberfelda 

przedsięwzięcia jak i Kapituły medalu 

była więc oczywista. 

Uroczyste wręczenie 1 września, 

podczas sesji Rady Miejskiej medalu 

Tillowi Haberfeldowi było symbolicznym 

podziękowaniem i uznaniem zasług 

Loewenfeldów w rozkwit Chrzanowa. Do 

tej pory miasto oraz mieszkańcy korzystają 

z budynków i dóbr Loewenfeldów. 

Bardzo serdeczne i długie było spotkanie, 

po uroczystości, uhonorowanego 

z burmistrzem Ryszardem Kosowskim 

i przewodniczącym Rady Krzysztofem 

Zubikiem. Goście ze Szwajcarii otrzymali 

zaproszenie do ponownego odwiedzenia 

Chrzanowa, a pani Margaret propozycję 

występu koncertowego podczas przyszłorocznych 

Dni Chrzanowa. 

Następnie, podobnie jak rano, Till i 

Margaret wrócili do Muzeum gdzie byli 

goszczeni przez dyrektora i spotkali się 

z pracownikami Muzeum. Zacni goście 

poczęstowani zostali m.in. polskimi 

owocami, które im bardzo smakowały 

oraz kiszonymi ogórkami, które były 

przygotowane po ubiegłorocznych 

doświadczeniach związanych z poszukiwaniem 

przez Tilla smaków dzieciństwa. 

Zasłużony dla Chrzanowa przedwojenny 

obywatel otrzymał od Muzeum obraz, 

autorstwa Anny Cieplińskiej, przedstawiający 

dom rodzinny Tilla - obecną 

siedzibę Muzeum. Obdarowany obiecał 

umieścić go na honorowym miejscu w 

szwajcarskim domu. Niezwykle wzruszające 

było spotkanie Tilla z zaproszonym 

do Muzeum Marianem Sroką – urodzonym 

przed wojną - synem pracującej 

i mieszkającej u Loewenfeldów przez 

27. lat Franciszki Sroki. Przywoływanie 

wspomnień i wspólne oglądanie zachowanych 

zdjęć spowodowało, że Till znów 

poczuł się jak u siebie w domu. Było też 

zwiedzanie sal wystawowych i przypominanie 

sobie jak wyglądały one przed 

wojną. Till obejrzał efekty: konserwacji 

okien budynku z przywróconą przedwojenną 

kolorystyką, renowacji saloniku 

mieszczańskiego oraz wymiany rynien 

i zażartował, że Muzeum dobrze dba 

o jego dom rodzinny. Później nastąpił 

spacer po mieście. Haberfeld koniecznie 

chciał odwiedzić rodzinną kaplicę – 

mauzoleum na cmentarzu parafialnym, 

gdzie są pochowani m.in. Róża Loewenfeld 

i jej syn Henryk. Ze wzruszeniem zatrzymał 

się też jak zwykle przy epitafium 

prababki Róży w kościele św. Mikołaja, 

przespacerował się w towarzystwie 

dyrektora i muzealników po Rynku oraz 

jak żartował jego Alei Henryka. Był pod 

wrażeniem zachodzących w mieście 

zmian i odnawiania kolejnych, nowych 

budynków. Żałował tylko, że na kaplicy 

Loewenfeldów nie został przywrócony 

mówiący o tym napis. Przed wyjazdem 

do skansenu w Wygiełzowie zwiedził 

również cmentarz żydowski, gdzie być 

może został pochowany pradziadek 

Emanuel. W karczmie goście zostali 

podjęci obiadem, w którego menu znalazła 

się znów zupa ogórkowa i danie 

regionalne. Nie obeszło się również bez 

relaksującego spaceru pośród drzew 

i zabytkowych obiektów architektury 

drewnianej. Wrażliwa dusza Margaret co 

chwilę pełna była zachwytu nad urodą 

Skansenu. Po całodniowym pobycie 

w Chrzanowie, wieczorne pożegnanie 

przed powrotem do hotelu w Krakowie, 

było serdeczne i przyjacielskie, ale nie 

smutne bo Till i Margaret obiecali, że do 

swojego Chrzanowa znów chcą wrócić 

zabierając tym razem córkę Susanne. 

Zbigniew Mazur

Od godziny dziesiątej do dwudziestej 

12 września chrzanowski MOKSiR 

otworzył swoje podwoje dla przyszłych 

uczestników zajęć w kołach i klubach 

zainteresowań. 

Wszyscy przybyli, w tym dniu do 

MOKSiR-u, mogli osobiście spotkać się 

z instruktorami poszczególnych zajęć, 

wziąć udział w bezpłatnych pokazowych 

zajęciach wszystkich sekcji, uczestniczyć 

w otwartych nagraniach specjalnego 

programu Chrzanowskiej Telewizji 

Lokalnej oraz zwiedzić Dom Kultury. 

Ta akcja miała na celu bezpośrednią 

reklamę oferty kulturalnej MOKSiR, 

umożliwienie osobistego kontaktu z 

instruktorami – co mogło w konsekwencji 

ułatwić podjęcie decyzji o wyborze 

odpowiedniego koła zainteresowań dla 

siebie lub dla swoich podopiecznych. 

A wybór był duży. Swoją ofertą mamiły 

liczne zespoły taneczne, wokalne, chóry, 

zespoły muzyczne oraz kluby zainteresowań 

– fotografią, fantastyką, poezją, 

profilaktyką zdrowotną, filmem, czy 

modelarstwem lotniczym. 

Na zakończenie dnia odbył się pokaz 

kina niemego z muzyką na żywo. 

Widzowie mogli zobaczyć doskonałe 

filmy Charlesa Chaplina - Gorączkę złota 

i Brzdąca. W roli taperów wystąpił zespół 

muzyczny Pasimito, który zrobił podkład 

muzyczny do wyświetlanych scen. Przy 

tej okazji warto przypomnieć, że początkowo 

taper przygrywał do niemych 

filmów na pianinie. Później jego rolę 

przejęła mała orkiestra instrumentalna. 

Ale i ją, w następnej kolejności, wyparł 

gramofon z płyt winylowych. Ostatecznie, 

jak wiemy, wszystkich pogodziło 

zapisanie dźwięków bezpośrednio na 

taśmie filmowej. Rozwój techniki obecnie 

jest tak szalony, że zapewne czekają nas 

kolejne rewolucje techniczne. My jednak, 

mimo to, tęsknimy za minionym czasem, 

za jego specyfiką i kolorytem. Lubimy 

bowiem wspomnienia. I właśnie z tej 

sympatii do przeszłości powstał pomysł 

na zorganizowanie pokazu filmów geniusza 

kina niemego – Chrlesa Chaplina. 


MOKSIR 

DZIEŃ OTWARTY W MOKSIR 

WYKAZ KÓŁ I KLUBÓW ZAINTERESOWAŃ - MOKSiR 

Chrzanów – 2009/2010r. 

1) Chór męski „ŻABY” - młodzież 

i dorośli. Dyrygentem chóru jest Władysław 

Bialik 

2) Dziecięcy zespół wokalno-taneczny 

„REMISOLKI” -wiek od 4 - 8 

lat, rytmika, taniec, śpiew, zabawa z 

instrumentami. Zajęcia prowadzi Małogorzata 

Liszka 

3) Grupa taneczna „KAPRYS” - 

wiek od 9-18 lat - w programie discodance, 

disco-show. Zajęcia prowadzi 

Jacek Palka 

4) Grupa taneczna „VERSUS”- 

młodzież- taniec nowoczesny. Zajęcia 

prowadzi Bartek Kocot 

5) Grupa tańca współczesnego 

„FLEKS - wiek od 12 do 18 lat - w 

programie taniec współczesny. Zajęcia 

prowadzi Marcelina Jóźwiak 

7) Grupa Twórcza „CUMULUS” 

- dzieci, młodzież i dorośli. Grupą opiekuje 

się Jolanta Kupiec 

8) Grupa Poetycka „KATEO „- 

młodzież. Grupą opiekuje się Antoni 

Dobrowolski 

9) KLUB MODELARSTWA LOT- 

NICZEGO - wiek od 10 lat. Zajęcia 

prowadzą Jerzy Włodarczyk i Mariusz 

Gąsiorowski 

10) Klub Seniora „POD TRÓJKĄ”. 

Grupą opiekuje się Halina Pałka 

11) SEKCJA PLASTYCZNA - dzieci 

i młodzież. Zajęcia prowadzi Renata 

Bartula 

12) STUDIO BALETOWE - wiek od 4 

lat. Zajęcia prowadzą baletmistrze: Alina 

Towarnicka i Wacław Niedźwiedź 

13)Zespół wokalny „ FANTAZJA”- 

wiek od 6 do 10 lat. Zajęcia prowadzi 

Irena Paprocka 

14) Zespół wokalny „IMPRESJA” 

- młodzież. Zajęcia prowadzi Irena 

Paprocka 

15) Zespół teatralny „APART” 

- młodzież gimnazjum i liceum Zajęcia 

prowadzi Aneta Leśniakiewicz 

16) Studio piosenki „BELL - CAN- 

TO” – młodzież, od 12 lat, emisja głosu. 

Zajęcia prowadzi Małgorzata Liszka 

17) Zespół instrumentalny – BIG- 

BAND - młodzież. Zajęcia prowadzi 

Jerzy Ziegler 

19) Sekcja fotograficzna: Klub 

Fotografii „PRYZMAT” dla młodzieży i 

dorosłych. Zajęcia prowadzi Agnieszka 

Cudak 

20.Dyskusyjny Klub Filmożerców 

– młodzież od 16 lat. Zajęcia prowadzi 

Żaneta Jamrozik 

21.Chrzanowski Klub Fantastyki 

„Galatea”- młodzież. Grupą opiekuje 

się Aneta Leśniakiewicz 

22.Akademia Zdrowia „UNIVER- 

SUM”- zajęcia prowadzi Antoni Dobrowolski 

Kursy tańca towarzyskiego dla 

młodzieży i dorosłych - kursy prowadzi 

Katarzyna Bożek 

Informacje, zapisy :tel.32/6233086 

lub osobiście: Chrzanów, Broniewskiego 

4 

BEZ 

GRANIC 

XI OGÓLNOPOLSKI 

KONKURS POETYCKI 

DLA DZIECI I 

MŁODZIEŻY 

Warunkiem udziału w 

konkursie jest nadesłanie 

na adres organizatora do pięciu 

utworów poetyckich, w 

trzech egzemplarzach każdy, 

w terminie do końca grudnia 

2009r. Utwory należy opatrzyć 

godłem. To samo godło powinno 

występować na dołączonej 

kopercie, zawierającej kartkę z 

imieniem i nazwiskiem autora, 

adresem zamieszkania i ewentualnie 

numerem telefonu. 

Na kopercie należy również 

zaznaczyć kategorię wiekową: 

I kategoria - uczeń szkoły podstawowej, 

II kategoria uczeń 

gimnazjum i III kategoria uczeń 

szkoły ponadgimnazjalnej. 

Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi 

w lutym 2009 roku. 

Jury przyzna w każdej 

kategorii trzy główne nagrody 

oraz trzy wyróżnienia. 

Adres organizatora konkursu: 

MOKSiR, ul.Broniewskiego 

4, 32-500 Chrzanów, 

tel.(0-32) 62 330 86 

Informacje: Antoni Dobrowolski 

19

W dniach 5-6 września 2009r. w 

Ivano-Frankivsku na Ukrainie, partnerskim 

mieście Chrzanowa, miał 

miejsce festiwal sztuki „Karpacki 

Wernisaż 2009”. 

Na targach swoje prace zaprezentowało 

kilkudziesięciu wystawców 

z Ukrainy i zaprzyjaźnionych miast, w 

tym również Chrzanowa. Przez dwa 

dni wystawom towarzyszyły występy 

zespołów muzycznych i wokalnych oraz 

indywidualnych artystów ukraińskich. 

Piękna pogoda sprzyjała spacerom. 

Chrzanów reprezentowany był 

przez delegację członków ze Stowarzyszenia 

Twórców Kultury „In Gremio”. 

Na kiermaszu zaprezentowano wystawę 

około 30. obrazów, wycinanki, rzeźby, 

rękodzieło i biżuterię, której autorami 

są osoby zrzeszone w „In Gremio”. 

Największe zainteresowanie wzbudziły 

obrazy na szkle Doroty Martens-Kudaj 

i malowane przez Stanisława Wojtasa, 

gęsię wydmuszki. 

- Chrzanowskie stoisko cieszyło 

się dużym zainteresowaniem tłumnie 

przybyłych mieszkańców miasta i 

okolicy, wśród których były też osoby 

pochodzenia polskiego. Zwiedzający 

wypytywali o nasze miasto, a materiały 

promujące Chrzanów cieszyły 

się dużym powodzeniem. Formuła 

festiwalu sprzyjała nawiązywaniu przyjaźni 

i współpracy, żywimy nadzieję na 

uczestnictwo w podobnych imprezach 

w przyszłości – wspomina Lidia Kurnik, 

prezes Stowarzyszenia. 

STK „In Gremio” składa podziękowanie 

władzom miast Ivano-Frankivsk 

i Chrzanowa, za umożliwienie wzięcia 

udziału w tym wydarzeniu kulturalnym. 

(zew) 

20 

MOKSIR 

KARPACKI WERNISAŻ 

Już po raz trzeci, 16 sierpnia 2009 

r. w Ośrodku Rekreacyjnym Basen 

„Kąty”, odbył się Festyn Folklorystyczny. 

Jego organizatorzy, poprzez 

wspólną zabawę, postanowili propagować 

rodzime tradycje. 

Uczestnikami 

festynu byli głównie 

członkowie klubów 

seniora, Chrzanowskiego 

Stowarzyszenia 

Folklorystycznego 

oraz 

liczni „plażowicze”, 

a zwłaszcza dzieci, 

które bardzo chętnie 

brały udział w proponowanych 

konkursach 

i zabawach, 

za co otrzymywały 

brawa od widzów, a 

od organizatorów nagrody rzeczowe i 

słodkości.. 

Podczas festynu wystąpiły dwa 

zespoły z Chrzanowskiego Stowarzyszenia 

Folklorystycznego - „Płazianki” i 

„Pogorzycanki”, oraz zespół wokalnoinstrumentalny 

„Zorza”, ze Stowarzyszenia 

„Nie bądź sam” w Żarkach. Ponadto, 

własne wiersze satyryczne zaprezento- 

III FESTYN 

wała Stanisława Kluzik 

z Klubu Seniora 

„Pod Trójką” z MOK- 

SiR, a gawędziarka i 

śpiewaczka ludowa 

Barbara Kosobudzka 

z Zalasu, laureatka 

tegorocznych Sabałowych 

Bajań w Bukowinie 

Tatrzańskiej, 

rozśmieszała licznymi 

monologami. 

Występy artystyczne 

przeplatane były zabawą 

taneczną, w której chętnie brali 

udział wszyscy przybyli, bez względu 

na wiek.. 

-Dużą atrakcją festynu była degustacja 

ziemniaków „po cabańsku”, 

przygotowanych przez restauracje 

„Stare Mury” i „Kafejkę”. Wszystkim 

smakował również chleb ze smalcem i 

kiszonym ogórkiem. Tą drogą, w imieniu 

organizatorów, chciałam jeszcze raz 

podziękować restauratorom, na których, 

od początku wprowadzenia tej imprezy 

do kalendarza imprez MOKSiR-u, mogliśmy 

zawsze liczyć – mówi Halina Pałka 

z MOKSiR w Chrzanowie.

MOKSIR 

LATO 2009 Z MOKSiR 

Tradycyjnie już „Lato z MOKSiR” w 

Chrzanowie skupiło znaczne zainteresowanie 

najmłodszych mieszkańców 

naszego miasta. Jego uczestnicy mogli 

korzystać z bogatej oferty kulturalnej i 

sportowo-rekreacyjnej, której struktura 

od kilku lat jest niezmienna. 

W poniedziałki organizowane były 

wypady na basen „Kąty,” gdzie obok 

plażowania i kąpieli odbywały się zajęcia 

sportowe, propagujące różne dyscypliny 

sportowe. Uczestnicy zajęć mogli 

doskonalić swoje umiejętności gry w 

piłkę nożną i siatkową, w minigolfa, w 

tenisa stołowego czy kształcić precyzję 

rzucania lotką do celu DART. 

We wtorki swoje podwoje otwierało 

Kino Letnie, proponując filmy dla najmłodszych. 

Dzieci obejrzały Cziłałę z Beverly 

Hils, Wyspę Dinozaura, Charliego i 

fabrykę czekolady, Hanach Montana film 

Artura i Minimki, Rodzinkę Robinsonó”, 

Tajemnicę Rajskiego Wzgórza oraz 

Lato Muminków. Kino letnie jak zwykle 

cieszyło się sporym zainteresowaniem 

małych kinomanów. 

Środy były zarezerwowane na 

wycieczki autokarowe. Ich uczestnicy 

mogli zwiedzić skansen w Wygiełzowie, 

zamek w Lipowcu, Dino Zatorland w 

Zatorze, czy pobawić się w żołnierzy na 

poligonie w Trzebini. Można było również 

odwiedzić zwierzątka w krakowskim 

ZOO, nauczyć się pieczenia chleba w 

muzeum w Radzionkowie, wspiąć się 

na Kopce Piłsudskiego i Kościuszki w 

Krakowie, sprawdzić czy jeszcze straszy 

na zamku w Chęcinach, posłuchać 

tykania zegarów w Jędrzejowie, czy 

popłynąć w rejs statkiem po Wiśle. 

Wszystkie wycieczki pozostawiły niezapomniane 

wrażenia. Dzieci długo będą 

pamiętały potężne, ruchome atrapy prehistorycznych 

gadów, mrożącą krew w 

żyłach przejażdżkę prawdziwym wozem 

bojowym po trzebińskich wertepach, 

niezwykłe widoki z kopca Piłsudskiego 

czy z wieży potężnego i malowniczego 

zamku w Chęcinach. 

Nowością tegorocznego „Lata z 

MOKSiR” była czwartkowa Letnia Akademia 

Filmowa, proponująca starszej 

młodzieży ambitne filmy, o uznanej 

przez krytyków i widzów renomie. Każdy 

seans poprzedzony był prelekcją, wprowadzającą 

widzów w magiczny świat 

filmu. W ramach akademii zagrano Milionera 

z ulicy, Labirynt Fauna, Słonia, 

Śniadanie na Plutonie, Marzyciela oraz 

Angela. W kinie plenerowym zaproponowano 

dwa znakomite filmy. Na basenie 

”Kąty” odbyła się projekcja filmu 

Buena Vista Social Club, przejmującego 

dokumentu o kilkunastoosobowej 

grupie kubańskich muzyków grających 

ze sobą jeszcze w przedrewolucyjnych 

czasach. Natomiast na chrzanowskim 

Rynku widzowie mogli obejrzeć głośne 

dzieło Martina Scorsese Rolling 

Stones w blasku świateł. Film pokazał 

legendarny zespół, jakiego świat jeszcze 

nie widział. Sławny reżyser zarejestrował 

koncert zespołu Rolling Stones w 

Beacon Theatre. Na scenie pojawia się 

nie tylko charyzmatyczny jak za młodu 

Mick Jagger, niezmordowany Keith Richards, 

ale także Christina Aguile oraz. 

Aleksander Kwaśniewski. 

W piątki zwyczajowo już, wspólnie z 

instruktorami, dzieci mogły uczestniczyć 

w warsztatach muzycznych, tanecznych, 

teatralnych, plastycznych i folklorystycznych. 

Pełną widownię zgromadziło 

przedstawienie teatralne Czerwony Kapturek, 

zakończone konkursem z wiedzy 

o bajce oraz konkursem plastycznym. 

W holu kina rozwinięto belę papieru 

rysunkowego, na którym dzieci namalowały 

swoje wrażenia z obejrzanej bajki. 

Tym sposobem powstało niezwykłe, 

kilkunastometrowe plastyczne dzieło, 

którego autorzy zostali uhonorowani 

słodkimi nagrodami. 

Zakończenie wakacji odbyło się 29 

sierpnia na Rynku, gdzie wystawiono 

przedstawienie teatralne Bajkowe spotkania 

z Pipi. Dzieci wraz z artystami 

przenieśli się w zaczarowany świat bajki, 

a liczne konkursy z nagrodami dodawały 

tylko całej zabawie dodatkowych emocji. 

Dla starszych widzów zespół muzyczny 

Zbigniew Foryś Band zagrał znane i lubiane 

piosenki z lat 60. i 70. sławnych na 

całym świecie zespołów rockowych. 


MALOWANE 

SŁOWEM 

I SERCEM 

Z inicjatywy Stowarzyszenia Unia 

Kultur w Chrzanowie ogłoszony został 

w 2009 roku 

V Ogólnopolski Konkurs Literacki 

„Malowane słowem i sercem”. 

W konkursie mogą uczestniczyć 

profesjonaliści i amatorzy. 

Warunkiem uczestnictwa jest nadesłanie 

w trzech egzemplarzach: 

zestawu do pięciu wierszy: 

- prozy (opowiadanie, nowela, 

esej, fragment dziennika 

lub pamiętnika – do 10 stron) 

- tekstu piosenki (do 3). 

Tematyka prac jest dowolna. Prace 

opatrzone godłem wraz z dołączoną 

kopertą z nazwiskiem, (wiekiem w 

przypadku młodocianych), adresem 

i telefonem autora należy nadsyłać: 

do 15 października 2009 roku na adres: 

S t o w a r z y s z e n i e U n i a K u l t u r , 

3 2 - 5 0 0 C h r z a n ó w , 

ul. Niepodległości 2/11 

tel. 032 623 66 80 

Prace oceniać będzie profesjonalne 

jury. 

P r z e w i d u j e s i ę n a g r o d y i 

wyróżnienia w każdej kategorii, 

ponadto nagrody specjalne za: 

• utwór o tematyce związanej 

z przenikaniem różnych kultur 

• najlepszy utwór młodego poety (do 

18 lat) 

Uwaga: autor może nadesłać tylko 

jeden zestaw tekstów w danej kategorii. 

Wyniki konkursu zostaną ogłoszone 

pod koniec października 2009 roku. 

Najlepsze utwory będą publikowane w 

mediach, na stronach internetowych 

oraz w pokonkursowym almanachu. 

Organizator zastrzega sobie prawo 

nieodpłatnego publikowania tekstów. 

Konkurs poszerza się o część 

plastyczną - osobno dla dorosłych, 

osobno dla młodzieży od 16 do 18 lat. 

Obowiązuje w konkursie od 3 do 5 prac 

na kartonie lub grubym papierze formatu 

A 4, A3 lub A2. Technika dowolna, 

preferowana: tempera, gwasz, akwarela, 

grafika, akryl. 

Prace należy składać w tubach 

lub teczkach pocztą lub osobiście do 

15.X..2009 r. 

O oprawę prac zadba organizator 

konkursu. Tematyka prac dowolna. 

21

MOKSIR 

SZACHOWE TALENTY 

W ramach XII Festiwalu Talentów, 

zorganizowanego przez UKS przy SP 8 

oraz Zespół Szkół nr 1 w Chrzanowie, 

w pięciu grupach turniejowych zagrało 

125 szachistów do 8,10,12 i 14 lat. 

W ciągu dwóch dni rozegrano 

siedem rund w tempie 1 godziny dla 

zawodnika jako Otwarte Mistrzostwa 

Małopolski. Takie turnieje nie często 

są organizowane na naszym terenie a 

są bardzo ważne ponieważ dzięki nim 

zawodnicy mają szansę podnosić m.in. 

kategorie szachowe. Kolejnym ważnym 

zadaniem tych zawodów jest prowadzenie 

zapisu partii dzięki czemu zawodnicy 

i trenerzy posiadają cenny materiał do 

treningów. Szkoleniowo uważa się, że 

zawodnik aby prawidłowo się rozwijać 

w kierunku mistrzowskim powinien 

rocznie rozegrać ok. 50 turniejowych 

partii z zapisem. 

W Otwartych Mistrzostwach Małopolski, 

z akcentem międzynarodowym 

ze Szwecji, wyłoniono medalistów w 

czterech kategoriach wiekowych z podziałem 

na dziewczęta i chłopców. 

W kategorii do 14 lat najlepszym 

zawodnikiem Festiwalu został Andrzej 

Knapik, a medalistami zostali: złoto 

dla Andrzeja Knapika z UKS przy SP 

8 Chrzanów, srebro dla Aleksandra 

Kuciela z UKS przy SP 8 Chrzanów, 

a brąz dla Marcina Chmiela z MLKSz 

Myślenice. Medalistkami w kategorii 

dziewcząt zostały: złoto dla Marioli 

Woźniak z KKSz Kraków, srebro dla 

Anny Larysz z UKS Pałac Młodzieży w 

Katowicach, brąz dla Renaty Gaudyn z 

PKS Jan Kraków. 

W grupie do 12 lat najlepszym 

zawodnikiem został Jerzy Kyć, a medalistami: 

złoto dla Jerzego Kyć z KKSz 

Kraków, srebro dla Konrada Buś z 

MKS-MOS Wieliczka, brąz dla Andrzeja 

Przybyła z UKS Pałac Młodzieży w 

Katowicach. W kategorii dziewcząt 

medalistkami zostały: złoto-Żaneta 

Bednarczyk z UKS Goniec Staniątki, 

srebro-Magdalena Ziemba z GKSz Kornety 

Gorlice, brąz-Matylda Rudol z JKSz 

MCKiS Jaworzno(SP 8 Chrzanów). 

W kategorii do 10 lat najlepszym 

zawodnikiem został Piotr Lankof, a 

medale mistrzostw uzyskali: złoto Piotr 

Lankof z KKSz Kraków, srebro Mateusz 

Krasiński z MOK Valvex Rabka Zdrój, 

brąz zdobył reprezentant gospodarzy 

UKS przy SP 8 Chrzanów Mateusz 

Staroń. W kategorii dziewcząt złoto 

powędrowało do Pauliny Pędrak z Hetmana 

Pilzno, srebro do Klary Hosiawy 

z MKS KSOS Kraków, a brąz do Marii 

Rudol z JKSz MCKiS Jaworzno(SP 8 

Chrzanów). 

W najmłodszej grupie wiekowej 

do 8 lat wystąpiło kilku aktualnych medalistów 

Mistrzostw Polski do 7 i 8 lat. 

Najlepszym zawodnikiem Festiwalu w 

tej kategorii została podwójna mistrzyni 

przedszkolaków Honorata Kucharska 

wyprzedzając w punktacji mistrza przedszkolaków 

chłopców Jana Pułtoraka z 

Opola, co się rzadko zdarza. Medalistami 

w Otwartych Mistrzostwach Małopolski 

zostali: złoto zdobył Jan Pułtorak z 

PUKS Rodło Opole, srebro Andrzej 

Sułkowski z UKS Pałac Młodzieży w 

Katowicach, brąz dla Mateusza Lisa z 

UKS Czarny Koń Olkusz. W kategorii 

dziewcząt złoto wywalczyła Honorata 

Kucharska z UKS przy SP 8 Chrzanów, 

srebro Weronika Łęczek z UKS Magnus 

Rzezawa, brąz Alicja Cebula z UKS Czarny 

Koń Olkusz. 

Najlepszym zawodnikiem wśród 

wszystkich kategorii Festiwalu wybrany 

został Jerzy Kyć, który w kategorii 

do 12 lat uzyskał najwyższy ranking 

PZSZACH. 

Oto zawodnicy, którzy podnieśli 

swoje rankingi i kategorie szachowe. 

II kategorie zdobyli Mateusz Krasiński, 

Honorata Kucharska. III kategorie 

zdobyli: Sebastian Bandyk, Andrzej 

Sułkowski, Mateusz Lis, Alicja Cebula. 

IV kategorię zdobył: Jan Paweł Gawor a 

V kategorię zdobył Hubert Musiał. 

Sześć medali dla chrzanowskich 

juniorów to potwierdzenie wysokiego 

poziomu szachów w naszym mieście. To 

efekt masowego szkolenia w przedszkolach 

i Zespole Szkół nr 1 oraz rosnące 

zainteresowanie tą dyscypliną przez 

dzieci i ich rodziców. 

(zew.) 

UWAGA!!! 

W DNIACH 16 - 18 PAŹDZIERNIKA 

BĘDĄ ODBYWAĆ SIĘ 

CHRZANOWSKIE DNI FANTASTYKI POD 

PATRONATEM BURMISTRZA MIASTA 

CHRZANOWA 

W PROGRAMIE WIELE ATRAKCJI: 

PROJEKCJE FILMOWE 

STOISKA SKLEPÓW Z GRAMI 

WARSZTATY PISARSKIE 

TURNIEJ KARCIANY 

STOISKA KSIĘGARŃ 

TURNIEJ VETO iI INNE 

ZAPRASZAMY! 

RAJD ORŁA 

ZA NAMI 

VIII Ekstremalny Rajd Orła odbył 

się w dniach 12 -13. września 2009 r. 

na terenie Jaworzna, Ziemi Chrzanowskiej 

oraz Dolinek Podkrakowskich. 

Centrum Rajdu, organizowanego przez 

Klub Sportowy „Orły” Chrzanów, mieściło 

się na terenie Jaworzna. 

W Rajdzie uczestniczyło 47. zawodników 

z całej Polski, rywalizujących w 

sześciu kategoriach. VIII Ekstremalny 

Rajd Orła stał na wysokim poziomie 

sportowym i organizacyjnym. Przy 

organizacji imprezy pracowało ponad 

40-tu sędziów. Uczestnicy Rajdu mieli 

do pokonania trasy, składające się z 

etapów pieszych i rowerowych. Dodatkowo 

urozmaicone były odcinkami 

kajakowymi, biegiem na orientację oraz 

trzema zadaniami specjalnymi. 

Trasy tegorocznego Rajdu Orła 

okazały się wyjątkowo wymagające. 

Szczególnie we znaki uczestnikom dał 

się początkowy etap pieszy, a zwłaszcza 

4-kilometrowy odcinek specjalny na 

terenie dawnej piaskowni w Szczakowej. 

Wiele problemów mieli także zawodnicy 

na trasach biegu na orientację. Trudne 

technicznie trasy oraz rygorystyczne 

limity czasowe sprawiły, że tylko najlepiej 

przygotowanym zespołom udało się 

ukończyć całą trasę Rajdu. 

W kategorii Seniorów (trasa o 

długości ponad 200 km) zwyciężył 

zespół z Krakowa NAVIGATOR RAID 

LIGHT w składzie Paweł Moszkowicz 

i Maciej Dubaj, który walczył na trasie 

ze swoimi słabościami przez 25 godzin 

i 50 minut. 

W kategorii Open (trasa o długości 

ponad 150 km) zwyciężył zespół VELO- 

CE TEAM, w składzie Przemysław Mazur 

i Bogdan Rycerski. 

W kategoriach Miksów, Weteranów 

i Juniorów żaden zespół nie ukończył 

Rajdu. Organizatorzy wyróżnili także 

najmłodszego uczestnika ( Andrzej 

Palka z Chrzanowa) oraz najstarszego 

uczestnika VIII ERO (Stanisław Kruczek 

z Krakowa). Najlepszym zespołem z powiatu 

chrzanowskiego został najmłodszy 

zespół Rajdu PATCHY & PATCHED 

BODYPAK z Chrzanowa w składzie 

Dominika Kulczycka i Andrzej Palka. 

Sponsorem strategicznym Rajdu była 

spółka TAURON Polska Energia. 

W przyszłym roku Klub Sportowy 

„Orły” zaprasza na kolejną edycję Rajdu 

Orła do Zabierzowa. 

(zew) 

22

Noty... 

Zbliża się jesień!!! Może będziemy 

mieć Złotą Polską…może deszczową… 

kto wie jakakolwiek będzie, zgodzimy 

się oczywiście z „wyrokiem” Matki Natury, 

w końcu od nas zależy (no może w 

pewnej części) jaki będzie kolejny nasz 

dzień… a może być np. sentymentalny 

(co wcale nie oznacza smutny!). 

W naszej Bibliotece kolejne dwa 

miesiące będą z pewnością sentymentalne, 

a to za sprawą całorocznego 

cyklu spotkań bibliotecznych OGRÓD 

LITERACKI 2009. Spotykaliśmy się już 

w ramach Ogrodu NIEPLEWIONEGO 

(luty-kwiecień), Ogrodu TAJEMNICZE- 

GO (maj-sierpień), teraz kolej przyszła 

na dwa miesiące spotkań sentymentalnych 

– Ogród SENTYMENTALNY 

(wrzesień-październik), by zakończyć 

ten rok wieczorami w Klubie Literackim, 

z filiżanką herbaty malinowej – bo 

trwać wtedy będzie Ogród ZDROWIA 

(listopad-grudzień). 

Przed nami dni SENTYMENTAL- 

NE…uroczysty koncert fortepianowy 

Roberta Budzynia, genialnego muzyka 

i wokalisty o pięknym, spokojnym głosie… 

będzie śpiewał i grał dla naszego 

Papieża Jana Pawła II. Spotkamy się 

również na „klimatycznym” spektaklu 

literacko-muzycznym, harcerskiej gawędzie, 

w Dyskusyjnym Klubie Książki, na 

wernisażach, wystawach, konkursach i 

innych spotkaniach. 

Jonasz Kofta śpiewał kiedyś pięknie 

i mądrze: pamiętajcie o ogrodach, 

przecież stamtąd przyszliście… i tym 

metaforycznym wersem poetyckiej 

piosenki tym razem kończę moje noty i 

zapraszam Państwa jak zawsze bardzo 

serdecznie do Miejskiej Biblioteki Publicznej 

w Chrzanowie, gdzie w Klubie 

Literackim i nie tylko będzie ….bardzo 

SENTYMENTALNIE, a wszystko to dla 

Państwa! A trudno się nie zgodzić z 

mądrym, starym powiedzeniem, że to 

LUDZIE TWORZĄ MIEJSCA I KLIMAT. 

O! a wiemy coś o tym w trakcie naszych 

literackich spotkań klubowych. 

Śledźcie nasze grafiki spotkań, 

zaglądajcie na naszą stronę www.mbp. 

chrzanow.pl – tam znajdą Państwo zarówno 

zapowiedzi, jak i relacje i galerie 

zdjęciowe z bibliotecznych - wszystko 

to co dzieje się w Bibliotece. Nasz 

propozycje kierujemy do wszystkich. 

Zapraszamy! 

Olga Nowicka 

Miejska Biblioteka Publiczna, 

Dział Informacji Bibliograficznej, Regionalnej 

i Promocji Biblioteki. 

BIBLIOTEKA 

Zaproszenie do Balina! 

… stare fotografie, dokumenty, 

przedmioty codziennego 

użytku, twórczość i rękodzieło, 

świadczące na przestrzeni lat o regionalnej 

tożsamości wsi i regionu… 

… poznać… pamiętać…opowiadać… 

dla Nas i dla przyszłych 

p o k o l e ń … w a r t o ś ć p a m i ę c i 

i tradycji w regionie…… o tym wszystkim 

opowiada wystawa 

DZIEJE BALINA 

Wystawę monograficzną i rękodzieła 

z regionu można zwiedzać w terminie 

Polecamy szczególnie 

i zapraszamy: 

1.10.2009, godz.16.30 Wernisaż wystawy 

Płazianie w szkolnej ławie, Filia nr 6 

w Płazie, ul. Pocztowa 2 

8.10.2009, godz.17.30 Filozofia 

Dla Nie-Filozofów, Spotkanie z Markiem 

Niechwiejem, dyskusja, temat : Człowiek 

i jego maksi-sprawy – wspomnienie filozofii 

prof. Leszka Kołakowskiego, lektura 

: Mini-wykłady o maksi-sprawach, Klub 

Literacki, Al. Henryka 30 

16.10.2009, godz. 18.00, w ramach 

Spotkań Literacko-Muzycznych 

- KONCERT fortepianowy – muzyka, 

śpiew Robert Budzyń – pamięci Papieża 

Polaka – Jana Pawła II, Miejska 

Biblioteka Publiczna, Sala Marmurowa, 

Al. Henryka 30 

22.10.2009, godz. 17.00 Ogród 

Sentymentalny - Spektakl literackomuzyczny, 

Miejska Biblioteka Publiczna, 

Sala Marmurowa, Al. Henryka 30 /partner 

: Państwowa Szkoła Muzyczna I st. 

im. Janiny Garści w Chrzanowie/ 

27.10.2009, godz. 17.30 Gawęda 

o prof. Krawczyńskim – wieczornica 

harcerska poświecona zbliżającym się 

w 2010 r. obchodom 100-lecia ZHP, 

Miejska Biblioteka Publiczna, Sala 

Marmurowa, Al. Henryka 30 

29.10. 2009, godz. 17.30 Dyskusyjny 

Klub Książki, dyskusja : J.M.G. 

Le Clezio, Urania, Klub Literacki, Al. 

Henryka 30 

3.11.2009, godz.10.00 „Śmierć w 

kulturze, sztuce i literaturze” – prezentacja 

II LO, MBP, Sala Marmurowa, Al. 

Henryka 30 

4.11.2009, Spotkanie autorskie 

z pisarzem dla dzieci Grzegorzem 

do 31.12.2009 w Filii nr 5 w Balinie, 

przy ul. Jaworznickiej 45. 

Czekamy na kolejnych mieszkańców, 

którzy nie widzieli jeszcze wystawy 

i na młodzież szkolną chętną do 

uczestniczenia w regionalnych lekcjach 

bibliotecznych. 

Kontakt: Olga Nowicka, Dział Informacji 

i Promocji, (032) 62 331 61, w.24 

Sylwia Kurowska, Filia w Balinie, 

(032) 613 16 20 

Wystawa czynna: 28.05 – 

31.12.2009 

Wernisaż odbył się 28.05.2009, 

MBP, Filia nr 5 w Balinie, ul. Jaworznicka 

45 

O.N. 

Kasdepke (w ramach Dyskusyjnego 

Klubu Książki), MBP, Sala Marmurowa, 

Al. Henryka 30, Filia nr 6 w Płazie, ul. 

Pocztowa 2 

5.11.2009, godz. 17.30 Filozofia 

Dla Nie-Filozofów – dyskusja, spotkanie 

z filozofem Markiem Niechwiejem, 

Klub literacki, Al. Henryka 30 

9.11. 2009 - 15.01.2010 Wystawa 

malarstwa Marka Dudka, Klub Literacki, 

Al. Henryka 30 – Wernisaż – listopad 

2009 

10.11.2009, godz.17.00 Konkurs 

„Czytamy Słowackiego” – rozstrzygnięcie, 

Klub Literacki, Al. Henryka 30 / 

partner : Państwowa Szkoła Muzyczna I 

st. im. Janiny Garści w Chrzanowie/ 

26.11.2009, godz. 17.30 Dyskusyjny 

Klub Książki, dyskusja : Michel 

Houellbecq, Cząstki elementarne, Klub 


3.12.2009, godz.17.30 Filozofia 

Dla Nie-Filozofów, Spotkanie z Markiem 

Niechwiejem, dyskusja, Klub 

Literacki, Al. Henryka30 

8.12.2009, godz.9.30-11.30 Warsztaty 

Regionalne Bożonarodzeniowe „ 

Urodziny Św. Mikołaja” , w ramach 

Wszechnicy Chrzanowskiej, Klub Literacki, 


15.12.2009, godz.17.00 Konkurs 

na reportaż „Zdarzyło się dzisiaj” – 

rozstrzygnięcie, Klub Literacki, Al. 

Henryka 30 

17.12.2009, godz. 17.30 Dyskusyjny 

Klub Książki, dyskusja : Beata 

Pawlikowska, Blondynka Tao, Klub 


23

Modnie… 

znaczy 

literacko! 

DKK – Dyskusyjny Klub Książki 

działa przy Miejskiej Bibliotece Publicznej 

w Chrzanowie od 2007 r., a 

właściwie od lutego 2006 r. bo wtedy 

spotykać zaczęliśmy się w Klubie Literackim 

na dyskusjach filozoficznych 

z filozofem Markiem Niechwiejem… 

i tak do dnia dzisiejszego. Już nie 

wyobrażamy sobie aby któryś miesiąc 

obył się bez dyskusji o literaturze czy 

dyskusji o filozofii. Rozmawiamy o 

książkach, wymieniamy poglądy literackie, 

konfrontujemy gusta – pamiętając, 

że rozmowa jest przedłużeniem przyjemności 

lektury! Grono klubowiczów 

powiększa się, cóż może więc warto 

czytać! Wychodzimy wszyscy z założenia, 

że potrzebne są takie miejsca, w 

których można rozmawiać o wspólnie 

czytanych książkach, oraz że nie trzeba 

być krytykiem, by czerpać przyjemność 

z dyskutowania o literaturze. 

Dwa ostatnie spotkania odbyły się 

w plenerze, w słonecznym jeszcze i 

ciepłym Ogrodzie Literackim, który 

mieści się przy Klubie Literackim, przy 

Al. Henryka 30. Dyskusja o książce poświęcona 

była Doris Lessing, laureatce 

literackiej Nagrody Nobla z 2007r. i jej 

przejmującej książce Piąte dziecko. Na 

kolejnym spotkaniu z cyklu Filozofia Dla 

Nie-Filozofów dyskutowaliśmy wspólnie 

z Panem Markiem Niechwiejem o 

eko… w odniesieniu do świata i ludzi. 

Plener sprzyjał tematowi : Eko – Filozofia. 

Człowiek kontra ekologia, Literatura: 

John Seed, Myśląc jak góra 

Dyskusyjny Klub Książki, 

27.08.2009, Klub Literacki, 


Filozofia Dla – Nie Filozofów, 

3.09.2009, Klub Literacki, Al. Henryka 

30 

O.N. 

BIBLIOTEKA 

Wakacje w Bibliotece 

Akcja „Pożyteczne wakacje 2009” 

przebiegała w tym roku pod hasłem CZY 

ZOSTANIE PO NAS LAS Uczestniczyło 

w niej 40 dzieci w wieku 6 – 12 lat. Po raz 

drugi realizowana była wspólnie przez 

dwie filie biblioteczne: Filię nr 6 w Płazie 

(25 dzieci) oraz Filię nr 9 w Pogorzycach 

(15 dzieci). Zajęcia prowadzone były 

od 29 czerwca do 10 sierpnia 2009 r., 

trwały średnio 4 godziny dziennie. 

A oto jak ciekawie i pożytecznie członkowie 

Zielonej Drużyny spędzali czas. 

W poniedziałek 29 czerwca dzieci 

zapoznały się z programem akcji, a 

także z zasadami prawidłowego zachowania 

się w bibliotece oraz podczas 

wycieczek pieszych i autobusowych. 

Uczestnicy akcji poznali zasady niesienia 

pierwszej pomocy, uczyli się 

bandażowania głowy, dłoni, łokcia, 

stopy, kolana – zajęcia były prowadzone 

przez pielęgniarkę p. Ewę Hojoł (F-9) 

i p . B o g u s ł a w ę T o k ę ( F - 6 ) . 

We wtorek 30 czerwca dzieci 

z Pogorzyc przyjechały do Płazy 

i całą grupą wyruszyły na wycieczkę 

pieszą do domku myśliwskiego Koła 

Łowieckiego „Diana” w Płazie – Wapienniku. 

Tu wysłuchali gawędy o pracy myśliwego, 

o zwierzętach występujących w 

okolicznych lasach, ich życiu i zwyczajach 

oraz sposobach ich ochrony, oglądali i 

rozpoznawali wypchane ptaki i ssaki. W 

środę 1 lipca uczestnicy Akcji spędzili 

z pensjonariuszami Domu Pomocy 

Społecznej w Płazie. Wszyscy obejrzeli 

spektakl przygotowany przez 

grupę teatralną działającą przy 

Filii nr 9 w Pogorzycach pt. „Jaś 

i Małgosia”. Następnie dzieci wraz z 

mieszkańcami DPS-u wzięły udział w 

zabawie przy muzyce i śpiewie zespołu 

„Sarabanda”. 2 lipiec to dzień gier i zabaw 

ruchowych na świeżym powietrzu, 

a dzień później pracowano i bawiono się 

na warsztatach plastycznych. Kolejny 

dzień 6 lipca to spotkanie z sokolnikami 

z leśnictwa Alwernia: panami Adamem 

Szostak-Kędzierskim i Marianem Szostakiem 

oraz Julią Szostak-Kędzierską. 

Podczas spotkania dzieci mogły podziwiać 

żywe ptaki drapieżne : sokoła, 

raroga i małą 3-miesięczną sówkę. 

W tym dniu dzieci z Pogorzyc wzięły 

także udział w warsztatach prowadzonych 

przez plastyka p. Annę Prusak. 

Poznały technikę scrapbookingu i pod 

jej kierunkiem wykonały piękne kartki 

okolicznościowe. Kolejne dni to wyjazd 

do Kina „Sztuka”, spacer i lody. 

Trzy ostatnie dni wypełniła wycieczka 

do Skansenu w Nadwiślańskim Parku 

Etnograficznym w Wygiełzowie. Pod kierunkiem 

przewodnika dzieci zwiedziły 

wnętrza chłopskich chałup, XVI - wieczny 

kościół z Ryczowa i XVIII -wieczny 

dworek z Drogini, poznały również warunki 

życia ludzi w XIX wieku. W czwartek 

9 lipca dzieci pojechały na wycieczkę 

do Puszczy Dulowskiej, gdzie odbyło się 

spotkanie z leśniczym Leśnictwa Dulowa 

p. Zbigniewem Banaszewskim. Nie 

obyło się również bez wyjazdu do 

Dinozatorlandu w Zatorze. W klubie 

T-Rexa odbyły się zajęcia edukacyjne 

o dinozaurach, ich życiu, zwyczajach, 

odżywianiu się, powodach wyginięcia. 

Odbyła się również prezentacja multimedialna 

i malowanie farbami figurek 

dinozaurów. Na zakończenie prelekcji 

wszyscy otrzymali pamiątkowe certyfikaty 

Młodego Tropiciela. Udział w 

akcji letniej Pożyteczne wakacje’ 2009 

sprawił, że dzieci nie tylko dowiedziały 

się wielu nowych informacji o otaczającym 

ich pięknym świecie, ale również 

wspaniale się wspólnie bawiły. 

Organizatorzy akcji oraz jej uczestnicy 

serdecznie dziękują ludziom dobrej 

woli, którzy pomogli w organizacji wakacyjnego 

wypoczynku dla dzieci z Płazy i 

Pogorzyc: Prezes ZKKM w Chrzanowie 

Tadeusz Gruber, Dyr. Muzeum 

- Nadwiślański Park Etnograficzny i 

Zamek Lipowiec Jerzy Motyka, Dyr. 

DPS w Płazie Kazimiera Żmudzińska, 

Zakład Cukierniczy Jan Małecki 

Prezes Koła Łowieckiego „Diana” 

P. Wiesław Patyk, P. Wojciech 

Talowski, P. Anna Prusak, P. Adam 

Szostak-Kędzierski oraz Julia Szostak-Kędzierska, 

P. Marian Szostak, 

P. Zbigniew Banaszewski, P. 

Bogusława Toka, P. Ewa Hojoł, P. 

Agnieszka Szkółka 

Akcja Pożyteczne Wakacje 

2009 (29.06-31.08.2009) 

Filia nr 6 w Płazie, Filia nr 9 w Pogorzycach 

O.N. 

24

Zaproszenie 

do Płazy 

W czasie eksponowania ubiegłorocznej 

wystawy monograficznej DZIEJE 

PŁAZY przekonałyśmy się jak ważne 

jest pielęgnowanie, przekazywanie i 

utrwalanie historii naszej rodzinnej 

miejscowości. Ekspozycja ta cieszyła 

się wielkim zainteresowaniem nie tylko 

starszych mieszkańców wsi, ale również 

młodego pokolenia. Jubileusz 70-lecia 

Szkoły Podstawowej w Płazie oraz 

10-lecia Gimnazjum zmotywował nas do 

podjęcia kolejnej tematyki – PŁAZIANIE 

W SZKOLNEJ ŁAWIE. 

Na wystawie prezentujemy kopie 

dokumentów i pamiątki udostępnione 

przez absolwentów tych znakomitych 

placówek lub ich bliskich pozostających 

w kontakcie z Filią nr 6 w Płazie Miejskiej 

Biblioteki Publicznej w Chrzanowie. 

Przygotowanie tej wystawy było dla nas 

wielkim wyzwaniem, ale też sprawiło 

nam ogromną radość. Jesteśmy również 

absolwentkami Szkoły Podstawowej w 

Płazie. Okres ten wspominany z sentymentem, 

dał nam dobre podwaliny do 

dalszej edukacji. Zbieranie materiałów i 

rozmowy z absolwentami sprawiły nam 

wiele satysfakcji. Pomimo iż niektórzy nie 

są już mieszkańcami Płazy, to nadal czują 

bliską więź ze swoją rodzinną miejscowością 

i zgodnie twierdzą, że szkolne lata to 

najpiękniejszy okres w ich życiu. 

Wraz z upływem czasu zaciera się 

pamięć, dlatego wiele zdjęć nie jest 

opatrzonych dokładną datą, którą trudno 

było ustalić. Wtedy zamieściłyśmy 

rocznik lub datę urodzenia uczniów 

widocznych na fotografii. 

Niech prezentowana wystawa choć 

na chwilę przypomni mile spędzony 

czas wszystkim absolwentom, niech nie 

pozwoli zblaknąć fotografiom i zatrzeć 

się wspomnieniom. 

W dniu 12 września podczas uroczystości 

jubileuszowych, wystawa była 

eksponowana w Szkole Podstawowej 

w Płazie. 

Wystawa czynna: 12.09- 

31.12.2009, Wernisaż: 1.10.2009, 

g.16.30 Filia nr 6 w Płazie, ul. Pocztowa 

2 

Jolanta Mazgaj, Monika Adamczyk 

BIBLIOTEKA 

UWAGA! 

PRZEDŁUŻAMY TERMIN NADSYŁANIA PRAC 

DO 13.11.2009!!! 

Zapraszamy Państwa do wzięcia udziału w nowym 

konkursie literackim !!! 

ATRAKCYJNE NAGRODY ! ODTWARZACZ DVD, APARAT 

CYFROWY, MINI-WIEŻA 

STAROSTWO POWIATOWE W CHRZANOWIE 

URZĄD MIEJSKI W CHRZANOWIE 

TYGODNIK ZIEMI CHRZANOWSKIEJ „PRZEŁOM” 

ogłaszają 

KONKURS NA REPORTAŻ 

Zdarzyło się dzisiaj… 

pod patronatem Starosty Powiatu Chrzanowskiego 

oraz Burmistrza Miasta Chrzanowa 

Patronat medialny: Przełom, CHTVL 

CEL KONKURSU: 

Szukamy dogłębnych reportaży, które skupią się nad aktualną, bogatą tematyką 

dotyczącą Powiatu Chrzanowskiego we wszystkich dziedzinach życia od kultury, poprzez 

gospodarkę, sprawy społeczne, aż po politykę. 

Szukamy autorów, którzy poruszą aktualne problemy nurtujące mieszkańców 

Powiatu Chrzanowskiego. 

Pełny regulamin na stronach internetowych MBP 

www.mbp.chrzanow.pl , www.przelom.pl 

oraz na stronach www.chrzanow.pl oraz www.powiat-chrzanowski.pl 

a także na plakatach, dostępny w Bibliotece 

Do pracy pisemnej (maszynopis lub czytelny rękopis) można dołączyć jej treść 

w formie elektronicznej, lub przesłać na adres: informatorium@mbp.chrzanow.pl 

Termin składania prac konkursowych upływa z dniem 13 listopada 2009 r. 

Prace można przekazywać osobiście lub za pośrednictwem poczty na adres: 

Miejska Biblioteka Publiczna Dział Informacji Bibliograficznej, 

Regionalnej i Promocji Biblioteki 

Al. Henryka 30, 32-500 Chrzanów 

lub 

Tygodnik „Przełom”, ul. Długa 53, 32-540 Trzebinia 

z dopiskiem Konkurs na reportaż „Zdarzyło się dzisiaj…” 

dla wszystkich uczestników w listopadzie szykujemy prawdziwą ucztę literacką 

(15.12.2009)!!! – w trakcie uroczystego rozdania nagród i wyróżnień. 

Osoba odpowiedzialna za konkurs: 

Olga Nowicka, 

Miejska Biblioteka Publiczna w Chrzanowie, Dział Informacji Bibliograficznej, 

Regionalnej i Promocji Biblioteki, 

Al. Henryka 30, tel. (032) 62 331 61, w: 24, 

e-mail : promocja@mbp.chrzanow.pl, informatorium@mbp.chrzanow.pl , 

25

BIBLIOTEKA 

W strefie pamięci…które łączą bez ich wypowiadania. 

państwa na pierwszą indywidualną wystawę 

Edyty Mąsior (wcześniej: udział 

w ekspozycjach w Polsce i w Grecji). 

Warto przystanąć. [tekst z katalogu, 

O.Nowicka] 

W tej wystawie jest o poszukiwaniu, 

dochodzeniu i o odległościach. 

Jest o poszukiwaniu pochodzenia, poszukiwaniu 

drogi do siebie i od siebie. 

Dochodzeniu do innych, 

do rzeczy, do miejsc. 

Jest też o odległościach, nie tych mierzonych 

w milach czy węzłach morskich, 

ale o tych które są jak wspólne myśli, 

Odległość człowieka do człowieka 

to zaledwie kilka chwil... 

[tekst z katalogu, E. Mąsior] 

Zapraszamy Państwa na wystawę. W 

Strefie pamięci...czyli o niemożliwości 

wytłumaczenia. Autorka prac Edyta 

Mąsior wystawę tą zadedykowała swojej 

babci Marii. 

Wystawa czynna : 7.09-30.10.2009, 

Klub Literacki, Al. Henryka 30 

Wernisaż odbył się 10.09.2009, godz.17.00., 

Klub Literacki, Al. Henryka 30 

O.N. 

Ze świata…do Chrzanowa 

Edyta Mąsior ur. w Jaworznie, 

mieszkanka Chrzanowa. Studia artystyczno-pedagogiczne 

w Instytucie 

Sztuki Akademii Pedagogicznej w 

Krakowie, zakończone dyplomem 

z grafiki warsztatowej – linorytu – 

w pracowni adj. J. Bujnowskiego i 

aneksu z malarstwa w pracowni prof. 

P. Jargusza. Dyplom 2002. Pierwszy 

nauczyciel Volty P., pierwsza pracownia 

artystyczna Marek Dudek. W 

2001 pobyt studyjny na Uniwersytecie 

na Krecie, w ramach programu Sokrates 

(Erasmus. 2004 - 2005 studia 

w zakresie znajomości języka greckiego 

na Uniwersytecie Ateńskim (EKPA, 

Ateny, Grecja). Podyplomowe studia 

ze specjalizacją w zakresie Digital Art 

w Atenach Ανώτατη Σχόλη Καλών 

Τεχνών (ASKT, Ateny, Grecja). W latach 

akademickich 2004-2006 stypendysta 

Państwowej Fundacji Stypendialnej 

Grecji (IKY Greece), 2007-2008 stypendysta 

Fundacji Alexander Onassis. 

Obecnie mieszka w Atenach. 

Co począć z tym, kto wie A 

chwile w mieście snów A chwile 

w księgach słów Tyle jeszcze w sercu 

noszę. Ja z podróży. Ja z podróży...... 

pisała Agnieszka Osiecka w swych 

pięknych literacko i mądrych życiowo 

tekstach piosenek. Te słowa wyłowiłam 

z mej pamięci... tuż po rozmowie 

z autorką wystawy, która dosłownie 

w tym dniu wprost z dalekiej (a 

może całkiem bliskiej – bo czymże 

jest odległość) Grecji zjawiła się 

w naszej Bibliotece... potem zobaczyłam 

prace... pomyślałam... jak ważne , że 

żyjemy, tworzymy, kreujemy i uwrażliwiamy 

siebie i innych... mało i tak 

dużo...W strefie pamięci… zapraszamy 

26 

Reinhard Kemmether - urodzony w 

1951 roku w Norymberdze. W 1975 r. 

przebywał na stypendium artystycznym 

w Japonii. Po powrocie do Niemiec, od 

1978 r. pracował jako fotograf prasowy 

w lokalnych gazetach w Norymberdze 

a następnie jako reporter Niemieckiej 

Agencji Prasowej (DPA), obsługując 

m.in. Festiwale Wagnerowskie w 

Bayreuth. Od 1990 r. jest fotoreporterem, 

publikującym swoje zdjęcia w 

niemieckich i zagranicznych pismach i 

agencjach. Wiele podróżuje. 

W naszym mieście Reinhard Kemmether 

gościł już kilkakrotnie, zawsze 

z obiektywem aparatu i z dziennikarskofotoreporterską 

dociekliwością docierał 

tam, gdzie warto było zatrzymać chwile, 

chrzanowskie chwile ... w kadrze... 

W Miejskiej Bibliotece Publicznej w 

Chrzanowie swoje prace wystawiał po 

raz pierwszy. Przyjaźnie zawarte gdzieś 

w świecie, zaowocowały w tym roku ponownym 

przyjazdem do naszego miasta 

i ekspozycją fotografii przedstawiających 

ludzi ze wszystkich stron kuli ziemskiej, 

w tym również z Chrzanowa. 

Podróż przecież nie zaczyna się w 

momencie, kiedy ruszamy w drogę, i 

nie kończy, kiedy dotarliśmy do mety. 

W rzeczywistości zaczyna się dużo 

wcześniej i praktycznie nie kończy się 

nigdy, bo taśma pamięci kręci się w nas 

dalej… mawiał Ryszard Kapuściński, 

wielki polski reportażysta. 

Tak naprawdę nie wiemy, co ciągnie 

człowieka w świat. Ciekawość 

Głód przeżyć Potrzeba nieustannego 

dziwienia się Cokolwiek by to było, 

dobrze - że jest, ponieważ potem 

powstaje jak w przypadku Reinharda 

Kemmethera fotografia - przekaz, która 

w człowieku wrażliwym pozostanie na 

długo… poznajemy i zapamiętujemy – 

urodę życia. 

Tak zapraszaliśmy na wystawę Ludzie 

: Chrzanów, Europa, Świat, którą 

prezentowaliśmy w Klubie Literackim 

(16.06 - 22.08.2009). WERNISAŻ wystawy 

odbył się w piątek 19.06 o godz. 

17.00. W trakcie spotkania posłuchaliśmy 

muzycznych klimatów z różnych 

stron świata w wykonaniu : Malwiny 

Paszek - cytra, karimba, wocal, Filipa 

Dobrowolskiego - didgeridoo, klawisze, 

wokal, Jakuba Rybki - bębny, talerze, 

grzechotki, didgeridoo oraz Zdzisława 

Muchy - trąbka. 

Wystawa czynna była: 16.06- 

22.08.2009, Klub Literacki, Al. Henryka 

30 

Wernisaż odbył się 19.06.2009, 

MBP, Klub Literacki, Al. Henryka 30 

O.N.

HARCERSTWO 

TworzyŁ historiê harcerstwa w Chrzanowie 

Każda harcerska drużyna, szczep, 

hufiec, mają swoją historię, która z 

czasem z braku przekazu następnym pokoleniom, 

ulega z latami zatarciu. Każdy 

instruktor ma swoją historię a ci wybitni, 

powinni mieć swoje biogramy. Suma tych 

biogramów powinna tworzyć poczet instruktorów 

hufca. Bo to jest nasza chrzanowska 

historia harcerstwa w jubileuszu 

90-lecia. 

Już od dawna nosiłem się z zamiarem 

napisania biogramu instruktora, 

który wzrastał razem z chrzanowskim 

harcerstwem, i który obchodził będzie za 

dwa lata 80-lecie harcerskiej służby. Jest 

dwóch takich którzy pamiętają pierwszą 

dekadę harcerstwa w Chrzanowie. Hm 

Stanisław Jeleń oraz Stanisław Hedwik. 

Są z jednego 1921 roku. A więc, urodzili 

się rok po założeniu przez Aleksandra 

Szolcego I Drużyny Harcerzy w Chrzanowie. 

Mówiąc żartobliwie to harcerskie 

„dinozaury”. 

Druh hm Stanisław Jeleń Harcerz 

Rzeczypospolitej, urodził się w domu 

kolejarza i jak każde kolejarskie dziecko z 

ulicy Krzyskiej, wstąpił 15 lipca 1931 roku 

do V Drużyny Harcerzy przy stacji kolejowej 

w Chrzanowie. Tę drużynę zuchów 

założonych przez Ludwika Oczkowskiego 

w 1930 roku, nowy drużynowy dh Gotfryd 

Wankat przemianował w 1931 roku na V 

Drużynę Harcerzy i nadał jej imię Jana III 

Sobieskiego. 

Wkrótce Staszek stał się pełnoprawnym 

harcerzem składając Przyrzeczenie 

Harcerskie na ręce Druha Zdzisława 

Krawczyńskiego. Zapał i harcerskie umiejętności 

15-letniego harcerza zostały zauważone 

przez następnego drużynowego 

phm Zenona Zwarycza, który mianował 

Stanisława Jelenia swoim przybocznym 

w 1936 roku. Wykazując swoją harcerską 

dojrzałość i odpowiedzialność, skierowany 

został na kurs drużynowych organizowany 

przez Komendę Chorągwi w Niedzicy 

i po tym kursie 1.09.1937 mianowany 

został drużynowym kolejowej „jedynki”. 

Młody drużynowy zyskuje zaufanie rodziców 

i chociaż niepełnoletni, prowadzi 

pierwszy obóz 1938 rok w Porzeczu k/ 

Grodna. Obóz ten jest sprawdzianem 

dojrzałości i umiejętności samodzielnego 

prowadzenia 25 osobowego zespołu 

rówieśników. Cały czas podnosi swoją 

wiedzę i umiejętności harcerskie, czego 

dowodem jest odbycie próby i zaliczenie 

stopnia Harcerza Rzeczypospolitej 4 maja 

1939 roku. Ten 1939 rok dla kolejowej 

„Jedynki” był znamienny pod wieloma 

względami. Wyjazd na obóz lipcowy do 

Pieczaranej koło Zaleszczyk. Wyznaczenie 

drużyny przez hufcowego phm Zenona 

Zwarycza do pełnienia służby Harcerskiego 

Pogotowia Wojennego i mianowanie 

Druh Stanisław Jeleń 

Stanisława Jelenia komendantem HPW 

15 sierpnia 1939 roku. Drużyna HPW 

podlegała WOSKOWEJ KOMENDZIE 

SAMOOBRONY w Chrzanowie i pełniła 

służbę w harcówce na stacji kolejowej. Na 

obozie w Pieczarnej prowadzili szkolenie 

z zakresu pomocy sanitarnej, przeciwlotniczej 

i przeciwgazowej. Wracając z 

obozu mieli cały dzień na zwiedzanie 

Lwowa, oddając hołd młodym Orlętom 

Lwowskim, podziwiali zabytki miasta i Panoramę 

Racławicką. W trzeciej dekadzie 

sierpnia patrolowali obiekty kolejowe oraz 

brali udział przy kopaniu schronów obok 

stacji a wraz z harcerkami gimnazjalnej 

„jedynki” prowadzili punkt żywieniowy dla 

uciekinierów z Żywiecczyzny. 3 września 

otrzymali polecenie pomocy przy ewakuacji 

stacji kolejowej. Dotarli do Krakowa, 

gdzie miał zorganizowany punkt oporu na 

Wiśle. Nie spodziewał się Stanisław Jeleń 

z harcerzami, że ponownie będą wędrować 

szlakiem, którym przed miesiącem 

wracali z obozy w Pieczarnej. W czasie 

bombardowania dworca w Tarnowie 

rozproszyli się i w dalszą drogę do Lwowa 

wyruszyli w dziesiątkę. Po dotarciu i 

zameldowaniu się, skierowani zostali do 

służby pomocniczej w jednostce artylerii 

obrony Lwowa. Znaleźli się między 

dwoma frontami wojennej zawieruchy, 

gdy wojska sowieckie przekroczyły granice 

dawnej Rzeczypospolitej. Byli pełni 

niepokoju i bezradni, myśląc o losach 

rodzin i niepokoju rodziców o ich losach. 

Droga do Rumunii była już odcięta, należało 

wracać do Chrzanowa przez linie 

niemieckie na Sanie. 

Te przeżycia sprawiły, że stali się 

bardzo czujni i odpowiedzialni za własne 

losy a zwłaszcza Stanisław Jeleń za bezpieczeństwo 

podwładnych harcerzy. W 

drodze powrotnej przydały się harcerskie 

doświadczenia z obserwacji, maskowaniu 

i podchodów by przejść granicę na Sanie. 

Rozproszyli się, by po przejściu granicy 

spotkać się w umówionym miejscu. 

W wyznaczonym miejscu spotkali się 

wszyscy zdrowi i szczęśliwi. Więc się 

udało! Po szczęśliwym powrocie w 

domowe progi, radość trwała krótko, 

ponieważ należało szybko podjąć pracę 

by nie zostać wywiezionym na przymusowe 

roboty. Po nieudanym stworzeniu 

tajnego harcerstwa przez phm Zenona 

Zwarycza do zorganizowania Harcerskich 

Oddziałów Bojowych przystąpił Tadeusz 

Pachowicz. Jedną z „piątek” HOB ze 

starszych harcerzy kolejowej drużyny 

założył Stanisław Jeleń. Na początku 1941 

roku mieszkańcy ulicy Krzyskiej zostali 

wysiedleni z domów, które były przeznaczone 

na żydowskie getto. W tym czasie 

Stanisław Jeleń musiał się ukrywać w 

domu Kazimierza Kudaciaka. W kwietniu 

1943 roku postanowił reaktywować V 

Drużynę do której - za zgodą rodziców - 

należeli: Antoni Bolek, Jan Bromboszcz, 

Bolesław Klimkiewicz, Tadeusz Klimkiewicz, 

Kazimierz Kudaciak, Antoni Mąsior, 

Franciszek Mąsior, Stefan Oczkowski, 

Zdzisław Palka, Mieczysław Setkiewicz, 

Tadeusz Szmydt, Stanisław Szmydt, 

Eugeniusz Walczyk. Drużyna Harcerskich 

Oddziałów Bojowych podporządkowana 

została Armii Krajowej Obwodu Chrzanów 

z siedzibą w Regulicach z komendantem 

obwodu Janem Alojzym Jaśko ps 

„Karski”. Zadaniem członków HOB była 

obserwacja transportów kolejowych, 

zbieranie lekarstw i środków opatrunkowych, 

informacji o kolaborantach i 

szerzenia patriotyzmu wśród młodzieży. 

Dowodem ważności tych zadań było 

przydzielenie specjalnego łącznika Tadeuszowi 

Pachowiczowi ze strony Obwodu 

Armii Krajowej w osobie Władysława 

Czaka, nadzorującego i koordynującego 

zadania Harcerskich Oddziałów Bojowych. 

Po zakończeniu działań wojennych Druh 

Stanisław Jeleń w kilka dni doprowadził 

do pełnego stanu drużyny, która stała 

się kadrową drużyną hufca. Prowadzenie 

drużyny nie przeszkadza Jeleniowi w uzupełnieniu 

wykształcenia a potem studiów 

na Akademii Handlowej w Krakowie. W 

46 roku powołany został przez Główną 

Kwaterę ZHP na kurs II Centralnej Akcji 

Szkoleniowej nad jeziorem Turawskim. 

Na przełomie roku 1946/47 prowadzi 

zimowisko hufca w Zwardoniu. Rozkazem 

Naczelnika Głównej Kwatery ZHP 

L-3 z dnia 15.03.47 mianowany zostaje 

podharcmistrzem a w maju po rezygnacji 

hm Tadeusza Mitery z funkcji hufcowego 

phm Stanisław Jeleń mianowany został 

Komendantem Hufca ZHP w Chrzanowie. 

Organizuje i prowadzi obozy zgrupowania 

harcerzy w 1947 roku w Witoszowie Górnym, 

1948 w Kamesznicy. 

Z chwilą rozpoczęcia pierwszego 

etapu likwidacji harcerstwa przez 

scalanie hufca żeńskiego z męskim w 

koedukacyjny hufiec harcerski, jesienią 

1948 roku phm Stanisław Jeleń wraz z 

innymi instruktorami rezygnuje z działalności 

w harcerstwie. Przenosi się na 

Śląsk, podejmuje pracę w Katowicach, 

gdzie po odnowie harcerstwa w 1956 

roku włącza się do pracy w Komendzie 

Hufca Katowice Wschód pełniąc w latach 

1958 - 60 funkcję Komendanta Hufca, a w 

latach 1968 - 75 członka komendy. Zaangażowanie 

Stanisława Jelenia na terenie 

Katowic zostało ocenione wyborem na 

z-cę przewodniczącego Komisji Instruktorskiej 

Śląskiej Komendy Chorągwi w 

1982 roku a w latach 1983 - 1991 prze- 


27

POSTACIE 

EMIL ANTONI STACH (1987-1940) 

Inżynier, pracownik „FABLOKU” 

w Chrzanowie, porucznik, komendant 

obrony przeciwlotniczej Oświęcimia. 

Więzień Starobielska 

Urodzony 1897-0l-10 

Zamordowany 1940-04-19 

Państwo Stachowie, Emil i Alina, 

zamieszkali w Chrzanowie w 1925 roku. 

Pan Emil Stach inżynier, pracował na 

kierowniczym stanowisku pionu technicznego 

(budowa maszyn) w Fabryce 

Lokomotyw „Fablok” w Chrzanowie. Był 

porucznikiem, rezerwistą, z wyznaczoną 

funkcją komendanta obrony przeciwlotniczej 

Oświęcimia. Był także wykładowcą 

w przyzakładowej szkole zawodowej. 

Miał dobry kontakt z młodzieżą a młodzież 

darzyła go sympatią. W wakacyjne 

miesiące razem wędrowali po górach. 

Pan Emil Stach z zamiłowania był aktywnym 

działaczem społecznym, w tym 

członkiem Towarzystwa Gimnastycznego 

„Sokół” w Chrzanowie. Pani Alina 

Stach zajmowała się prowadzeniem 

gościnnego domu. Z potrzeby serca 

działała w Towarzystwie św. Wincentego 

a Paulo z siedzibą w pałacu hrabiostwa 

Starzeńskich w Kościelcu. Towarzystwo 

niosło pomoc charytatywną biedocie 

chrzanowskiej. 

W 1933 roku przyszła na świat upragniona 

córeczka - Alinka. 

Córeczka otoczona 

została czułą opieką i 

miłością rodziców. 

Państwo Stachowie 

byli szczęśliwą rodziną, 

żyjącą w dobrobycie. 

Aż... do wojennej ruiny... 

Na kilka miesięcy 

przed wybuchem wojny 

pojawiały się informacje 

o grożącym niebezpieczeństwie 

ze strony 

hitlerowskich Niemiec. 

Ale tak naprawdę, po 

dobrych, piłsudczykowskich 

latach, mało 

kto w dramat wojenny 

wierzył. 

Uwierzono dopiero, 

kiedy pierwsze eskadry 

bombowców rozdarły 

polskie niebo i posypały 

się bomby na cele strategiczne, 

domy miast i 

wsi, mnożąc ofiary w 

ludziach. 

Rodzina państwa 

Stachów postanowiła 

wyjechać do Krakowa, 

aby tam scalić się z 

rodziną. Przemyśliwano 

o ucieczce do Lwowa. 

Ale droga do ziemi bezpiecznej zakończyła 

się na Bochni i powrócono do 

Krakowa. 

Pan Emil, już nie rezerwista, wezwany 

do służby czynnej, podjął obowiązki 

komendanta obrony przeciwlotniczej 

w Oświęcimiu. Była pierwsza dekada 

września 1939 roku. Pan Emil przyjechał 

na przepustkę do Krakowa, aby 

porozmawiać z rodziną i zadecydować, 

co dalej ...Chociaż on sam już podjął 

wojskową - honorową decyzję: kapitan 

nie opuszcza tonącego statku. A była 

szansa ucieczki, wyjazdu za granicę. 

Wielu tak uczyniło. 

Pan Emil żegnał się z żoną, z córeczką 

i z rodziną pozostawiając cień nadziei 

rychłego powrotu. Kiedy odjeżdżał do 

jednostki wojskowej w Oświęcimiu, 

już siedząc na motorze pozostawionym 

pod domem, spojrzał w okno, gdzie 

dwie ukochane osoby wznosiły ręce 

w pożegnalnym geście. Zapewne nie 

słyszał krzyku sześcioletniej Alinki - tatusiu 

zostań z nami... Tatusiu... Warkot 

motoru i już tylko cisza rozdzierająca 

serca bólem rozłąki... 

Od września do marca zaległo 

śmiertelne milczenie, żadnych wieści o 

losie żołnierza, który wierzył, że łączy się 

z innymi w obronę kraju - Polski. 

Dopiero w marcu 1940 roku przyszedł 

do rodziny pierwszy telegram: 

jestem zdrów, proszę o wiadomość... 

Pani Alina Stach słała list za listem na 

wskazany numer skrytki pocztowej na 

telegramie. Odpowiedzią było milczenie. 

Milczenie rodzące coraz większy 

niepokój i rozpacz. Wojna trwała na 

wielu frontach. Mijały lata. Wszystkich 

pór roku deszcze, śniegi, zawieje od 

Wschodu przynosiły wieści grozy i 

śmierci. 

Listy słane przez panią Alinę do 

Genewy z zapytaniem o los męża przychodziły 

z odpowiedzią: nic nam nie 

wiadomo... 

I tam i tu nic nie było wiadomo. 

Katyń, Starobielsk, Ostaszków, Charków 

i inne miejsca ludobójczej zbrodni były 

tematem tabu. 

Na początku lat 70-tych zaczęły się 

jawić pierwsze tragiczne wieści ukrywanej 

prawdy. Od dawna zabiegały o to 

Niemcy posądzone o dokonanie mordu 

na jeńcach wojennych uwięzionych w 

obozach i lagrach. Chcieli i musieli się 

oczyścić z opinii ludobójstwa przed 

Polską i przed całym światem. 

Ja sama przebywając na przełomie 

lat 70-ych i 80 - tych w USA, poznałam 

dokładnie tę tragedię narodu polskiego. 

W Orchard Lake w ośrodku uniwersyteckim 

zgromadzone były dokumenty, fotografie, 

listy. Tam poznałam ks. prałata 

Zdzisława Jastrzębiec - Peszkowskiego, 

cudem ocalonego z obozu w Starobielsku. 

Mówił: ocalałem, aby świadczyć, 

aby światu ukazać nieludzkość zbrodniczych 

czynów. W parku w Orchard 

Lake przed pomnikiem wzniesionym 

ku czci ofiar Katynia i innych miast i 

ja mogłam pokłonić się, i oddać hołd 

od Polski - Polki, przybyłej za żelaznej 

kurtyny milczenia. 

Lata zrywu solidarnościowego. Świetlista 

postać Jana Pawla II - przywódcy 

duchowego narodu polskiego, przyniosły 

powiew wolności. Nastał czas ujawniania 

i piętnowania wszelkich nieprawości, 

kłamstw, morderstw. Zaczęły się ukazywać 

liczne publikacje o tragicznych 

losach ludzi Golgoty Wschodu. 

W wielkiej księdze „Mord w Katyniu” 

Jędrzeja Tucholskiego z 1991 roku, 

wśród listy ofiar Kozielska, Ostaszkowa, 

Starobielska odnalazłam notę personalną 

Emila Antoniego Stacha z Chrzanowa. 

Księga zamieszcza cenne dokumenty, 

listy, protokoły, fotografie. Wielką wagę 

w dzieło ujawniania wojennej zbrodni 

wniósł ks. Prałat Zdzisław Jastrzębiec 

-Peszkowski. Wydał wiele publikacji. W 

książce „Starobielsk” wydanej w Orchard 

Lake w 1998 roku pisze między innymi o 

28

nieludzkim traktowaniu więźniów przez 

służalców stalinowskiego NKWD. 

Najbardziej ludzkie przejawy wnosiły 

psy. Tak, psy-bezdomne, poniewierane, 

głodne. Sobie tylko wiadomymi drogami 

przedostawały się do obozu. Pies pozbawiony 

ludzkiej życzliwości, szuka jej 

i tak jak człowiek czuje biedę, smutek, 

nieszczęście. Chociaż same głodne i 

zziębnięte przychodziły, aby pocieszyć, 

otulić sobą- swoim psim futrem. Patrzyły 

prosto w oczy, lizały ręce i skomlały... 

One tak opowiadały psim językiem o 

wspólnym losie... 

I wreszcie przyszedł czas na odkrywanie 

dołów, na ekshumację ludzkich 

szczątków. Pieczęć tajemnicy została 

złamana. Specjalne ekipy pracowały w 

trudzie, przeżywając naocznie zgrozę 

tamtych lat. W pracach ekshumacyjnych 

brał udział i ks. pralat Zdzisław 

Jastrzębiec Peszkowski. Po to ocalał, 

aby w kapłańskim pochyleniu nad 

dołami modlić się, błogosławić, brać 

w swoje ręce czaszki współ braci i 

być dla nich kapelanem - kapelanem 

pomordowanych. 

Niebawem otworzono też granice 

dla „Rodzin Katyńskich”. 21 czerwca 

1998 roku pani Alina Stach - córka 

Emila, stanęła na charkowskiej ziemi, 

gdzie a nie wiadomo gdzie, w którym 

dole, pod którym drzewem spoczywaly 

szczątki jej ojca. W tym dniu poświęcono 

cmentarzysko sowieckiego holokaustu 

kilkunastu tysięcy ofiar i wmurowano 

kamień węgielny pod pomnik pamięci. 

Przerażona i zdruzgotana ogromem 

tragedii wróciła z garstką ziemi, którą 

przechowywała w swoim domu. Po raz 

drugi przybyla do Charkowa w 2000 

roku. 

Dokonano wielkich prac, usypano 

trwałe kurhany.Ułożono kamienne 

chodniki, w miejscu dzikich zarośli 

utworzono park pamięci. Pośrodku 

parku wzniesiony pomnik z tablicą 

upamiętniającą zostal uroczyście poświęcony. 

W przyszłym roku przypada 70-ta 

rocznica katyńskiego mordu. „ Rodzina 

Katyńska” w Krakowie rzucila hasło, aby 

w mieście, gdzie mieszkał stracony wię 

zień haniebnego ludobójstwa, posadzić 

jeden dąb opatrzony pamiątkową tablicą 

personalną To niewiele, a tak bardzo 

wiele. Bo oni nie umarli, oni żyją w 

pamięci nas wszystkich. 

Pani Alina Stach - córka, zranionego 

dzieciństwa i młodzieńczych lat, marzyłą, 

aby pod takim dębem pochylić glowę, 

powspominaćl i otrzeć zę. 

L UCYNA SZUBEL 

Kwiecień, 2009 r.. 

VARIA 

Domek Artystów Wszelakich 

Już po raz drugi DOMEK ARTYSTÓW 

WSZELAKICH otworzył swoje drzwi i 

zaprosił do środka wszystkich chętnych. 

Zdarzeniu patronowała Fundacja Anny 

Dymnej Mimo Wszystko. 

Pierwszy dzień Festiwalu odbył się na 

terenie zespołu parkowo-pałacowego w 

Płazie. Na pocztku - eliminacje malarskie, 

na których osoby niepełnosprawne miały 

możliwość namalowania różnymi technikami 

obrazów, z których najlepsze zostały 

wystawione w MOKSiR w Chrzanowie. 

Ponadto uczestnicy festiwalu mieli do 

dyspozycji możliwość wykonania biżuterii, 

pomalowania elementów artystycznych z 

gipsu, a także wykonać prace hafciarskie. 

Na terenie parku wystąpiły również zespoły 

artystyczne z Domu Pomocy Społecznej 

w Płazie, zespół teatralny Puchatki ze 

Środowiskowego Domu Samopomocy z 

Chrzanowa oraz zespół teatralny Perełki z 

Warsztatów Zajęciowych w Chrzanowie. 

Drugi dzień Festiwalu skupił się na 

scenie chrzanowskiego MOKSiR-u, gdzie 

swoje artystyczne talenty prezentowało 

dwanaście zespołów zgłoszonych do 

konkursu. Na deskach sali teatralnej 

wystąpili artyści reprezentujący: Środowiskowy 

Dom Samopomocy w Chrzanowie, 

Dom Pomocy Społecznej w Mysłowicach, 

Dom Pomocy Społecznej w Ojcowie, 

Warsztaty Terapii Zajęciowej w Chełmku, 

Dom Pomocy Społecznej w Zatorze, Teatr 

Radwanek w Radwanowicach, Dom 

Pomocy Społecznej w Wadowicach ( ul. 

Lwowska), Warsztaty Terapii Zajęciowej 

w Trzebini, Warsztaty Terapii Zajęciowej w 

Chrzanowie, Dom Pomocy Społecznej w 

Wadowicach, Warsztaty Terapii Zajęciowej 

w Libiążu oraz Dom Pomocy Społeczne 

w Płazie. Gościem specjalnym Festiwalu 

był Teatr Ludowy Tradycja, działający 

przy Stowarzyszeniu Krzewienia Kultury 

Ludowej w Alwerni. Teatr zaprezentował 

przestawienie muzyczne pt. Piosenka jest 

dobra na wszystko. Zespół od lat chroni 

od zapomnienia folklor słowny i muzyczny 

regionu, pielęgnuje lokalne tradycje, przygotowuje 

spektakle oparte na miejscowych 

zwyczajach i obrzędach. Teatrem opiekuje 

się Zbigniew Klatka. 

Swoją obecnością Festiwal zaszczycili: 

Adam Potocki – zastępca starosty 

Powiatu, Tadeusz Szybalski – zastępca 

Rady Powiatu oraz Zbigniew Kozub – 

dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy 

Rodzinie. Rolę gospodarzy pełnili: Kazimiera 

Żmudzińska – dyrektor Domu 

Opieki Społecznej w Płazie, Jan Smółka 

– dyrektor MOKSiR oraz Wojciech Talowski- 

bezpośredni organizator imprezy. 

Dzięki ofiarności dyrektora Elektrowni 

w Sierszy Stanisława Gołąba, Starostwa 

Powiatowego w Chrzanowie, oraz Powiatowego 

Centrum Pomocy Rodzinie, wszyscy 

artyści otrzymali cenne nagrody. 

- Dzisiaj nie było przegranych, dlatego 

wręczamy tylko pierwsze miejsca, 

bowiem każdy ośrodek zaprezentował 

niepowtarzalne przedstawienie, zasługujące 

na szczególną uwagę i wielkie brawa 

– powiedział w swoim wystąpieniu Adam 

Potocki. 

Festiwal został zorganizowany przez 

Wydział Promocji i Funduszy Pozabudżetowych 

Starostwa Powiatowego w 

Chrzanowie, Towarzystwo Przyjaciół 

Domu Pomocy Społecznej w Płazie oraz 

Miejski Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji 

w Chrzanowie. Jego myślą przewodnią 

było rozwijanie i promowanie talentów 

osób niepełnosprawnych. Stworzenia 

możliwości pokazania ich twórczości muzycznej, 

tanecznej, aktorskiej i plastycznej, 

szerszemu odbiorcy. Festiwal spełnia więc 

marzenia osób pokrzywdzonych przez los 

i wyrzuconych poza nawias życia. Pozwala 

również na integrację osób niepełnosprawnych 

ze społeczeństwem. 


dokończenie ze str. 27 

Druh S.Jeleń 

wodniczącym. Przez dziesięć lat od 1991 

do 2001 wybierany jest przewodniczącym 

Sądu Harcerskiego Komendy Chorągwi. 

Równocześnie przez te lata działa w 

Górnośląskim Oddziale Stowarzyszenia 

Szarych Szeregów, pełniąc w latach 

1997 - 2008 funkcję przewodniczącego. 

Należy do Światowego Związku Żołnierzy 

Armii Krajowej i w latach 2001 - 2008 jest 

członkiem prezydium Zarządu Śląskiego 

Okręgu, a od 2004 roku pełni funkcję 

przewodniczącego komisji rewizyjnej. 

Na Zjeździe Krajowym Stowarzyszenia 

Szarych Szeregów w 2006 roku, hm 

Stanisław Jeleń został Honorowym 

Członkiem Stowarzyszenia Szarych Szeregów. 

Nic też dziwnego, że w środowisku 

Szarych Szeregów hm Stanisław Jeleń 

zyskuje tak duże poparcie, gdyż tylko 

przez swoje aktywne działanie zyskuje w 

społeczeństwie kredyt zaufania. Posiada 

wojskowy stopień kapitana, Krzyż Oficerski 

Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż 

Armii Krajowej, Złoty Krzyż Zasługi dla 

ZHP. Pomimo odległego zamieszkania i 

zaawansowanego wieku, nie zapomina o 

swoich wychowankach i przyjaciołach. W 

miarę możliwości spotyka się z chrzanowskim 

środowiskiem byłych i obecnych 

instruktorów, by połamać się opłatkiem, 

podzielić jajkiem i pośpiewać wspólnie 

harcerskie piosenki. Zwłaszcza te piękne 

czardasze Zdzisława Krawczyńskiego. 

Sto lat Druhu harcmistrzu! Jesteś żywą 

historią chrzanowskiego harcerstwa w 

jego 90-cio leciu. 

hm Andrzej Michalik 

29

30 

FILOZOFIA 

Filozofia dla nie-Filozofów 

Sprawiedliwość... 

Marek Niechwiej – z wykształcenia 

filozof, politolog, dziennikarz i prawnik. 

Prowadzi prywatną Kancelarię 

Prawną w Chrzanowie i Jaworznie. 

Współpracownik Kroniki. Co miesiąc 

gości w Klubie Literackim Chrzanowa. 

Książki: Historia Filozofii w Sentencjach, 

Filozofia dla Optymistów, 

Filozofia dla Pesymistów, Miłość – 

Sentencje dla Zakochanych. 

K.Ch.: Jest Pan prawnikiem. 

Obraca się Pan w gąszczu przepisów 

i jednocześnie zajmuje filozofią. W 

takim razie łączy Pan pojęcie prawa 

z filozoficznym pojęciem sprawiedliwości.W 

jaki sposób skutecznie 

można wykorzystywać tę filozofię w 

prawie... 

M.N.: Nigdy nikomu bym nie obiecał, 

że zawsze da się połączyć prawo 

z subiektywnym poczuciem sprawiedliwości. 

Filozofia bowiem – w moim 

przekonaniu, choć Edmund Husserl w 

tym momencie by się ze mną nie zgodził 

– jest nauką humanistyczną, natomiast 

prawo jest ścisłe. Co więcej – musi 

być częstokroć brutalne i twarde, bo o 

ile filozofia może być idealistyczna, to 

prawo – by je stosować – ma być realne 

i tak trzeba to sobie wytłumaczyć. 

K.Ch.: Czy to oznacza, że prawo 

jest anty-filozoficzne Co więcej – czy 

to znaczy, że prawo jest bezwzględne 

Jak w takim razie prawnik-filozof obraca 

się w gąszczu przepisów, w których 

zawsze powinien znaleźć korzystne i 

legalne rozwiązanie 

M.N.: Jako praktykujący prawnik 

słucham wielu rozmaitych komentarzy 

na temat samego systemu prawa, i u 

większości ludzi, którym w określonym 

momencie prawo nie pasuje – dostrzegam 

swoistego rodzaju błąd w myśleniu. 

Prawo jest dla społeczeństwa, a nie 

społeczeństwo dla prawa. Oczywiście 

w tym przypadku zgadzamy się i negujemy 

platoński system państwowy, w 

którym człowiek jest podporządkowany 

systemowi oraz instytucjom. Jednakże 

większość prawników jedynie stosuje 

prawo, a nie tworzy go, więc spojrzenie 

w lustro nie powoduje widzenia w krzywym 

zwierciadle. Ja zawsze żartobliwie 

mówię swoim klientom w kancelarii, że 

jeżeli przyszli do mnie zmieniać prawo, 

to niestety się pomylili. Jeżeli chcą 

zmiany Ustawy – bo taka im w danym 

momencie nie pasuje – to trzeba się 

udać na Wiejską 6, a nie na Śląską 

6. No niestety – biorąc pod uwagę 

np. skrajnie subiektywne stanowisko 

dwóch zwaśnionych stron – salomonowe 

wyjście z sytuacji często nie jest 

możliwe, choć zawsze trzeba szukać 

polubownego rozwiązania. Przychodzi 

mi na myśl imperatyw kategoryczny 

Immanuela Kanta – pojęcie moralne, 

które zawiera etyka I. Kanta. Niestety – 

niewielu chce się nad tym zastanawiać. 

Co więcej – imperatywy wzbudza w nas 

wręcz odrazę. Brzmi: Postępuj zawsze 

według takiej maksymy, dzięki której 

zarazem mógłbyś chcieć, ażeby stała się 

ona powszechnym prawem. Maksyma 

budzi nasze sumienia. To teraz postawmy 

siebie w sytuacji człowieka, który się 

kieruje imperatywem: czy chciałbym, 

żeby wszyscy żądali zmiany prawa na 

każdym kroku, kiedy ono im nie pasuje 

Czy wszystkie instytucje są w błędzie, 

ponieważ nam nie chcą przyznać tego, 

co nam się słusznie – jak twierdzimy – 

należy A może po prostu nie mam racji 

– pytam siebie – ale nawet wówczas: 

prawo prawem, lecz sprawiedliwość 

musi być po naszej stronie. Aksjomat: 

prawo błędne, bo w tym przypadku 

mi nie pasuje, bo inni mają lepiej, bo 

mógłbym więcej skorzystać [z mojego 

punktu widzenia]. I tu błąd logiczny, błąd 

w myśleniu: ja jestem biedny, bo prawo 

stanowi inaczej, niż bym chciał. Taka 

postawa – niestety – nie może zostać 

zaaprobowana przez Ustawodawcę. To 

byłby już absurd, a nie logiczny system. 

Musimy mieć tego świadomość. 

K.Ch.: Więc zatem jak to jest z tą 

sprawiedliwością Gdzie jej mamy 

szukać i u kogo… 

M.N.: Celem naszych rozważań jest 

przede wszystkim podejście filozoficzne. 

Na tym gruncie znowu dostrzegam 

swego rodzaju błąd w myśleniu społeczeństwa. 

Z punktu widzenia prawa 

trzeba jednak obronić Ustawodawcę 

i organy ścigania. Zdając się na sąd 

sami godzimy się na to, że będzie on 

arbitrem w sprawie, powierzamy swój 

sporny problem instytucji w zaufaniu, 

że rozstrzygniecie będzie słuszne. Nie 

mogę zatem wychodzić z założenia, że 

tylko ja mam rację. Jeżeli ktoś oczekuje 

tego, ażeby wszyscy naokoło niego 

stawali się sprawiedliwi, aby go uszczęśliwić 

– to nic bardziej błędnego. Przed 

sądem uzyskamy tyle, ile zdołamy wyargumentować, 

bo inaczej być nie może. 

Ja się czasami uśmiecham – choć nie 

powinno mi być do śmiechu – jeżeli ktoś 

przychodzi po poradę już w chwili, kiedy 

wszystko jest zakończone i ma pretensje 

do całego świata, że wszystko jest nie 

tak, jakby chciał. To nie jest podejście 

filozoficzne – przy takiej postawie człowiek 

nigdy nie będzie usatysfakcjonowany. 

On jeden – sprawiedliwy – wszystko 

przecież przedstawił. Wszystko, tylko nie 

na temat, ale miał święte przekonanie, 

że ma słuszność. Oto bardzo przygnębiająca 

filozofia: słuszność można mieć 

we własnym przekonaniu, lecz ona w 

społeczeństwie niewiele nas poratuje. 

Nie można oceniać życia pod względem: 

sprawiedliwe czy niesprawiedliwe To 

są de facto pojęcia filozoficzne, odnoszące 

się do metafizyki, a nie do życia. 

Sprawiedliwość i niesprawiedliwość to 

są subiektywne pojęcia, każdy z nas ma 

inny ich obraz. Czasami nasuwa mi się 

taka refleksja, jak bardzo mało w nas jest 

filozofii, a jak bardzo jest ona potrzebna, 

żeby właśnie być szczęśliwym. Ktoś 

powie, że takie rozważania nie są mu do 

szczęścia potrzebne. Oczywiście – nikt 

go nie zmusza – lecz wówczas sam 

sobie odpowiada na swoje pytanie o 

sprawiedliwość albo niesprawiedliwość. 

Po prostu zbyt mało w nas refleksji, mądrości 

życiowej. Ktoś powie, że z mojego 

punktu widzenia – krótkiego życia – nie 

powinienem tak mówić i nadużywam 

dobrych obyczajów Ależ nie – nie 

jestem żadnym moralistą – po prostu 

stykam się z niektórymi sprawami. Natomiast 

jeżeli chodzi o oczekiwanie cudów, 

to cuda nie mieszczą się ani w systemie 

prawnym, ani w filozoficznym. 

K.Ch: Brak nam filozofii, podstaw 

moralnych, myślenia Nie nazbyt 

krytyczne słowa 

M.N.: Nie brakuje nam magistrów 

filozofii. Brakuje nam filozofii, która 

byłaby dla nas, dla naszego dobra, 

kultury ducha, która – jak chciał Tomasz 

Morus – czyniłaby nas godnymi szczęścia. 

Chodzi o mądrą postawę.Stara 

paremia głosi,że życie jest piękne, gdy 

żyć się umie.

MOKSiR - DZIEŃ OTWARTY 

Otwarcie wystawy Agnieszki Cudak 

Praca w telewizji jest ciekawa, ale trudna 

Agnieszka Cudak w rozmowie z Markiem Oratowskim 

Konsultacje z instruktorem muzyki Jerzym Zieglerem 

Rozmowy z autorką wystawy Agnieszką Cudak 

Wacław Niedźwiedź podczas pokazu zajęć baletowych 

Małgorzata Liszka prowadzi nabór do Remisolek 

Uczestnicy Dnia Otwartego mogli zapoznać się z ofertą MOKSiR

Zaproszenie do Balina! 

KALEJDOSKOP 

Rocznica II wojny 

Wystawę monograficzną i rękodzieła z regionu można zwiedzać w 

terminie do 31.12.2009 w Filii nr 5 w Balinie, przy ul. Jaworznickiej 

45. (Czytaj str. 23) 

Modnie…znaczy 

literacko! 

Z okazji 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej Muzeum w Chrzanowie 

zorganizowało jedyny w mieście cykl imprez związanych z tym 

wydarzeniem. (Czytaj str. 17) 

DKK – Dyskusyjny Klub Książki działa przy Miejskiej Bibliotece 

Publicznej w Chrzanowie od 2007 r., a właściwie od lutego 2006 r. 

bo wtedy spotykać zaczęliśmy się w Klubie Literackim na dyskusjach 

filozoficznych z filozofem Markiem Niechwiejem…(Czytaj str.24) 

Wakacje w Bibliotece 

Wizyta Berka Grajowera 

Wizyta bardzo 

ważna dla Gości, ale 

także dla Muzeum i 

naszego miasta. 

(Czytaj str. 16) 

Akcja „Pożyteczne wakacje 2009” przebiegała w tym roku pod 

hasłem CZY ZOSTANIE PO NAS LAS (Czytaj str.24)

Nr 159 - ChrzanÃ³w

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?