1 Pierścienie i ich homomorfizmy. Ideał, pierścień ilorazowy. Ide- ały ...
1 Pierścienie i ich homomorfizmy. Ideał, pierścień ilorazowy. Ide- ały ...
1 Pierścienie i ich homomorfizmy. Ideał, pierścień ilorazowy. Ide- ały ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
3. W zbiorze liczb zespolonych C = R × R działania określamy następująco: dla<br />
(x 1 , y 1 ), (x 2 , y 2 ) ∈ C , gdzie x 1 , x 2 , y 1 , y 2 ∈ R określamy:<br />
(x 1 , y 1 ) ⊕ (x 2 , y 2 ) = (x 1 + x 2 , y 1 + y 2 ),<br />
(x 1 , y 1 ) ⊙ (x 2 , y 2 ) = (x 1 x 2 − y 1 y 2 , x 1 y 2 + y 1 x 2 )<br />
Oznaczmy i = (0, 1) i zauważmy, że i 2 = (0, 1) ⊙ (0, 1) = (−1, 0). Zauważmy, że dla dowolnego y ∈ R<br />
mamy: (0, y) = (0, 1) ⊙ (y, 0). Jeżeli utożsamimy elementy postaci (x, 0) ∈ C z x ∈ R to dostaniemy,<br />
że dla dowolnego (x, y) ∈ C mamy równość:<br />
(x, y) = (x, 0) + (0, y) = (x, 0) + (0, 1) ⊙ (y, 0) = x + iy<br />
W postaci x + iy zapisuje się zazwyczaj liczbę zespoloną.<br />
4. Pierścień macierzy M(n, R) z działaniami dodawania i mnożenia macierzy jest pierścieniem (z jedynką),<br />
ale nie jest przemienny.<br />
5. Rozważmy zbiór liczb całkowitych Z z działaniami ⊕, ⊙ określonymi wzorami: jeżeli a, b ∈ Z, to<br />
a ⊕ b = a + b + 1 oraz a ⊙ b = a + b + ab. Łatwo sprawdzić, że jest to <strong>pierścień</strong> przemienny z<br />
elementami neutralnymi: θ = −1, e = 0.<br />
6. Niech p ∈ N. Rozważmy zbiór Z p = {0, 1, . . . , p − 1} oraz działania a ⊕ b = a + b mod p,<br />
a ⊙ b = ab mod p. Wówczas (Z p , ⊕, ⊙, 0, 1) jest pierścieniem przemiennym.<br />
Definicja 1.3. Podzbiór S pierścienia R nazywamy jego podpierścieniem, jeżeli jest on pierścieniem ze<br />
względu na te same działania, co <strong>pierścień</strong> R.<br />
Przykład 1.3. Kilka przykładów podpierścieni:<br />
1. Oczywiście <strong>pierścień</strong> Z jest podpierścieniem Q, R oraz C; Q jest podpierścieniem R, C; R jest podpierścieniem<br />
C.<br />
2. Zbiór Z p jest podpierścieniem Z r wtedy i tylko wtedy, gdy p dzieli r.<br />
3. Jeżeli R jest pierścieniem to ma zawsze przynajmniej dwa podpierścienie: <strong>pierścień</strong> trywialny {θ}<br />
oraz R.<br />
4. Zbiór Z p nie jest pierścieniem ze względu na działania z Z zatem Z p nie jest podpierścieniem pierścienia<br />
Z<br />
W dalszym ciągu, jeżeli nie będzie to prowadzić do nieporozumień, działania będziemy oznaczali +<br />
oraz · (a nawet będziemy stosowali skrót ab = a · b) oraz będziemy je nazywać dodawaniem i mnożeniem<br />
(odpowiednio).<br />
Definicja 1.4. Niech R i S będą pierścieniami. Funkcję f : R → S nazywamy homomorfizmem, jeśli<br />
spełnione są warunki: dla dowolnych a, b ∈ R<br />
1. f(a + b) = f(a) + f(b)<br />
2. f(ab) = f(a)f(b)<br />
Warto odnotować, że a + b jest dodawaniem w pierścieniu R zaś f(a) + f(b) jest dodawaniem w<br />
pierścieniu S.<br />
Definicja 1.5. Załóżmy, że R i S są pierścieniami i niech f : R → S będzie homomorfizmem. Jądrem<br />
homomorfizmu nazywamy zbiór ker f = {a ∈: f(a) = 0} zaś obrazem nazywamy zbiór<br />
Im f = {b ∈ S : ∃ a∈R f(a) = b}. Ponadto homomorfizm f : R → S nazywamy:<br />
1. endomorfizmem, jeżeli jest surjekcją (lub równoważnie Im f = S),<br />
2. monomorfizmem, jeżeli jest injekcją (lub równoważnie ker f = {θ}),<br />
2