isg tyt.qxd - Verlag Dashofer

Czêœæ 7, rozdzia³ 2, podrozdzia³ 3, str. 2
SYSTEMY PRZESY£OWE GAZU
7.2. Eksploatacja systemu przep³ywowego
gazu ziemnego w aspekcie jakoœci
i zmiennoœci sk³adu transportowanego gazu
hydraty
Instalacje i sieci gazowe
dla praktyków
Hydraty (gazohydraty) s¹ to nie stechiometryczne
sta³e roztwory (w fazie sta³ej) sk³adaj¹ce siê z cz¹steczek
substancji hydrotwórczych, zamkniêtych
w sieci krystalicznej wody, które tworz¹ siê w odpowiednich
zakresach temperatury i ciœnienia.
Z wygl¹du przypominaj¹ lód lub sprasowany œnieg
i odk³adaj¹ siê w sieci gazowej w postaci tzw. korków
hydratowych.
Hydraty tworz¹ ponad 130 substancji, w tym
wszystkie podstawowe sk³adniki gazu ziemnego:
metan, etan, lekkie wêglowodory do n-C 4 , izomery
C 5 , C 6 iC 7 , azot, dwutlenek wêgla i siarkowodór.
Tworz¹ siê w œrodowisku wody bêd¹cej w fazie
ciek³ej lub pary wodnej w warunkach równowagowych.
Zbyt ma³a iloœæ pary wodnej lub zbyt du¿a
iloœæ wody zak³óca tê równowagê, wtedy hydraty
nie tworz¹ siê. Dobrze rozpuszczalne w wodzie gazy,
takie jak amoniak czy chlorowodór, w ogóle nie
tworz¹ hydratów.
kinetyka
Problemem trudniejszym do opisu struktury i termodynamiki
hydratów s¹ zagadnienia kienetyki,
które nale¿y podzieliæ na: nukleacjê (tworzenie siê
zarodków i ich wzrost do rozmiarów krytycznych
cz¹steczki nowej fazy), rozszerzanie siê nukleacji,
zapobieganie nukleacji oraz dysocjacjê hydratów.
W okreœlonych warunkach na tworzenie siê hydratów,
poza takimi parametrami jak: ciœnienie, temperatura
i sk³ad, pewien wp³yw ma szereg dodatkowych
elementów. Nale¿¹ do nich: istnienie obcych
„zarodków krystalizacji“, sk³ad chemiczny wody,
dynamika przep³ywu substratów, wymiana masy
i ciep³a, geometria i powierzchnia uk³adu i inne.