Udane prywatyzacje Media o własności prywatnej - Ministerstwo ...

Fortuna Kołem się toczy
Prywatyzacja kolskich zakładów to wzorowy przykład
przekształceń własnościowych. Z korzyścią nie tylko
dla inwestora, ale i lokalnej społeczności
Skąd wzięła się nazwa tego miasta we wschodniej Wielkopolsce?
Jedna z wersji mówi, że w średniowieczu
zbierała się tu na wiece starszyzna rodowa i obradowała,
tworząc koło. Inna – że nazwa pochodzi od zakola Warty,
która w tym miejscu zmienia kierunek z północnego na
zachodni. Nie ma za to wątpliwości, z czym większości
Polaków kojarzy się dziś Koło. Wytwarzane w tutejszej
fabryce umywalki, muszle klozetowe, bidety i wanny
stoją w milionach domów. Łączna sprzedaż: trzy i pół
miliona sztuk rocznie.
Fabryka ceramiki sanitarnej w Kole powstała decyzją
władz centralnych w roku 1961. Wybór padł na to
miasto, bo od XIX wieku z powodzeniem produkuje się
tu fajans. Państwowe przedsiębiorstwo miało wypełnić
potrzeby państwowego budownictwa mieszkaniowego.
Ponieważ rządzący wówczas Władysław Gomułka
promował budownictwo substandardowe (niskie, ciasne
mieszkania o ciemnych kuchniach), taki sam poziom
prezentowała ówczesna ceramika sanitarna Koła (szare
lub brązowe produkty o najprostszym wzornictwie).
Zresztą nie było sensu specjalnie się wysilać, bo na
rynku nie istniał żaden wybór. Więcej, produkty z Koła
były sprzedawane spod lady.
W chwili upadku komuny zakład z roczną produkcją
na poziomie 300 tysięcy sztuk ceramiki nadal nie miał
kłopotów ze zbytem. Ale już wtedy było jasne, że to tylko
kwestia czasu. Przybyła przecież zagraniczna konkurencja.
Przestarzały zakład w Kole nie był w stanie podjąć
wyzwania. Jedyną szansą była więc dla niego prywatyzacja
przez wprowadzenie inwestora strategicznego,
który wniósłby ceramiczne know-how.
W 1993 roku ówczesne Ministerstwo Przekształceń Własnościowych
po długich negocjacjach sprzedało fabrykę
za 32 miliardy starych złotych. Inwestorem była fińska
firma Sanitec, czołowy producent tego typu wyrobów
w Europie. Przejmując zakład, nowy właściciel zobowiązał
się do zainwestowania w ciągu trzech lat siedmiu
milionów marek niemieckich.
Dziś ta klauzula wydaje się śmieszna. Od początku prywatyzacji
fiński inwestor włożył w Koło gigantyczne
pieniądze – dziś kwotę tę (w euro) szacuje się na ponad
sto milionów. Starą fabrykę zmodernizowano, a na
działce obok w 2007 roku stanęła całkiem nowa linia
produkcyjna. W zakładzie pracuje trzy i pół tysiąca
osób. Każdego dnia w centrum dystrybucyjnym firmy
załadowywanych jest 50 tirów, które rozwożą towar
po Polsce i Europie. Wzornictwem produkty nie różnią
się od ceramiki włoskich czy francuskich designerów.
W 1999 roku prezydent RP nadał nawet fabryce tytuł
Inwestycja Zagraniczna Roku, a pięć lat później Marek
Kukuryka, prezes zarządu Sanitec Koło, dostał Krzyż
Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne
zasługi dla gospodarki narodowej oraz za osiągnięcia
w rozwijaniu przedsiębiorczości”.
W tym samym czasie Koło (tym razem mówimy o mieście)
także zmieniło się nie do poznania. Senna i (delikatnie
mówiąc) zapyziała miejscowość dziś tętni życiem.
Kamienice w większości są po gruntownych remontach.
Tak samo jak drogi i chodniki. Modernizacja kanalizacji
– na ukończeniu. Jest nowiutkie przedszkole i żłobek
oraz największa duma samorządu – hala widowiskowosportowa.
W planach znajduje się między innymi budowa
krytej pływalni, nowych boisk sportowych czy mieszkań
socjalnych. Jest skąd na to brać – roczny budżet Koła
to blisko 50 milionów złotych, z czego prawie połowa
pochodzi z podatków i innych opłat wnoszonych przez
tutejsze przedsiębiorstwa.
Udana prywatyzacja zakładów, a także dobre położenie
Koła (w pobliżu autostrady łączącej Poznań z Łodzią)
ściągnęły kolejnych inwestorów. Działają tu: jedna
z największych w kraju wytwórni materiałów ściernych
(z kapitałem francuskim), fabryka urządzeń tartacznych
(kapitał amerykański) oraz zakład produkcji łóżek
i materacy (kapitał niemiecki).
Dziś Koło w kategorii miast średniej wielkości – jak
wynika z rankingu Instytutu Badań nad Gospodarką
Rynkową – jest jednym z najatrakcyjniejszych miejsc do
inwestowania.
Autor: Igor Ryciak
Przekrój, 1 grudnia 2009 roku
Udane prywatyzacje. Media o własności prywatnej