Poetycka wyspa nadziei - Pomoce dydaktyczne

Poetycka wyspa nadziei
Słowo nadzieja wyraża przeświadczenie człowieka, że wszystkie problemy
i trudności rozwiążą się dla niego pomyślnie. Mówimy przecież: „mam nadzieję,
że wszystko będzie dobrze” lub „żyję nadzieją, że wszystko dobrze się skończy”.
Bardzo często wiążemy ją z drugim człowiekiem, w którym „pokładamy nadzieję”,
licząc, że udzieli nam potrzebnej pomocy, będzie dla nas wsparciem. Dlatego
nadzieja budzi optymizm. Czasami jednak dostrzegamy jej ulotność, niestałość
i chwilowy charakter. Widzimy wówczas zaledwie „błysk” lub „iskrę nadziei”.
Przeczytaj wiersz Czesława Miłosza, zwracając uwagę na wartości, z którymi
podmiot liryczny wiąże nadzieję.
Czesław Miłosz
Nadzieja
Nadzieja bywa, jeżeli ktoś wierzy,
Że ziemia nie jest snem, lecz żywym ciałem,
I że wzrok, dotyk ani słuch nie kłamie.
A wszystkie rzeczy, które tutaj znałem,
Są niby ogród, kiedy stoisz w bramie.
Wejść tam nie można. Ale jest na pewno.
Gdybyśmy lepiej i mądrzej patrzyli,
Jeszcze kwiat nowy i gwiazdkę niejedną
W ogrodzie świata byśmy zobaczyli.
Tajemniczy
ogród (fragmenty),
reż.
Agnieszka
Holland,
USA, Wielka
Brytania
1993
Niektórzy mówią, że nas oko łudzi
I że nic nie ma, tylko się wydaje,
Ale ci właśnie nie mają nadziei.
Myślą, że kiedy człowiek się odwróci,
Cały świat za nim zaraz być przestaje,
Jakby porwały go ręce złodziei.
Pytania i polecenia
Wiara i Nadzieja
1. W wierszu Czesława Miłosza nadzieja jest związana z wiarą. Odszukaj strofę,
która wyraża tę myśl, a następnie rozwiń jedną lub kilka z zaproponowanych
hipotez interpretacyjnych.
Wyspa nadziei
56

Malowidło ścienne z willi Liwii pod Rzymem,
koniec I w. n.e.
Przyjrzyj się zamieszczonej reprodukcji malarskiej. Powiedz, jaki związek dostrzegasz
między dziełem plastycznym i wierszem Czesława Miłosza.
l Świat nie jest snem, ale rzeczywistością, która nas otacza.
l Aby dobrze poznać świat, człowiek musi zaufać zmysłom.
l Trzeba uwierzyć, że świat istnieje naprawdę i że jest człowiekowi przyjazny.
l Świat przypomina ogród – jest wspaniały i piękny.
l Piękno i dobro świata są nadzieją dla człowieka.
2. Człowiekowi, który ma nadzieję, świat może kojarzyć się z ogrodem – jest
wspaniały i piękny. Uzasadnij, dlaczego. Możesz wykorzystać przykłady podane
w ramce.
bujność i siła, zaskakuje i jest różnorodny, pełen tajemnic, malowniczość,
porządek, człowiek ogarnia naturę, wzbudza zachwyt,
jest źródłem pozytywnych przeżyć estetycznych,
wprawia w dobry nastrój, miejsce wyciszenia, spokoju, refleksji
3. Wykorzystaj podane w ramce związki wyrazowe i uzupełnij notatkę.
być pełnym nadziei; mieć nadzieję; żywić nadzieję;
pokładać w kimś nadzieję
Podmiot liryczny ...., że nasze zmysły nie kłamią i że świat istnieje naprawdę.
Osoba mówiąca .... w nas ...., że potrafimy wyobrazić sobie świat jako piękny
ogród. Gdy nauczymy się „lepiej i mądrzej” patrzeć na otaczającą nas rzeczywistość,
to możemy ...., iż zobaczymy niejeden cud. Chyba każdy, kto przeczyta
ten wiersz, może .... i uwierzyć w wyjątkowość świata, w którym żyjemy.
57