Show publication content!

Ryc. 13. Fragment raportu Kołłątaja zatytułowany Czas dawania lekcyi. (Archiwum UJ, Rkp 245, s. 16).
Na pierwszym roku studiów Jan Szaster wykładał materiał, który dotyczył zagadnień
z materii medycznej czyli dzisiejszej farmakognozji, formularza czyli receptury, toksykologii,
balneologii i nauki o środkach spożywczych.
Na drugim roku studiów przewidziano wykłady z zakresu ustawodawstwa, higieny
i chemii sądowej. Tematyka wykładów Szastera z tego zakresu znalazła się w sprawozdaniu
za rok akademicki 1786/1787, gdzie czytamy: „Starał się przekonać audytorów o potrzebnej
reformie w dawniejszych tej nieuchronnej sztuki ustawach. Pokazał, które są dobre, które
w lepsze mogą być zmienione, co się znajduje w nich pożytecznego, śmiesznego,
zabobonnego lub odmienienia; lekarstw tak mieszanych, jako i tworzonych własności,
przedmioty, sposób rozpoznawania prawdziwych od fałszywych, albo nadpsutych, czas
i sposób ich używania, skutki, które sprawują tak dobre, jako i złe”.
W następnej części kontynuował naukę o truciznach, pisząc między innymi: „Naukę
o jadach i przeciwjadach, ile że jest częścią wielkiej wagi materiae medica, in extenso
wytłumaczył. Wiedząc, iż zaniedbana ta nauka po większej części ośmieliła złoczyńców,
podał sposób, jak zabójstwa dochodzić, obwinionych przekonać, niewinnych oswobodzić,
a strutych ratować i że w chorobach zdesperowanych jadów jako prawdziwych lekarstw
używać można.” 34
Do innych przedmiotów wykładanych w czasie studiów farmaceutycznych należały
botanika i chemia. Oba przedmioty wykładał prof. Jan Jaśkiewicz (1749–1809), chemik,
mineralog, doktor medycyny, profesor chemii i historii naturalnej w Szkole Głównej
Koronnej, lekarz nadworny Stanisława Augusta Poniatowskiego (od 1783 r.). Jan Jaśkiewicz
urodził się we Lwowie w rodzinie ormiańskiej. Doktorat z medycyny uzyskał na
Uniwersytecie Wiedeńskim w 1775 r. W 1780 r. objął Katedrę Historii Naturalnej i Chemii
w Szkole Głównej Koronnej. Był on twórcą polskiego słownictwa naukowego w mineralogii.
34 Wł. Szumowski, Krakowska Szkoła Lekarska po reformach Kołłątaja, Kraków, 1929, ss. 131–132.
35