Show publication content!

Następcą Jaśkiewicza został mianowany Franciszek Scheidt, który wcześniej, od 1785
r. był wiceprofesorem przy Katedrze Historii Naturalnej i Chemii. Franciszek Scheidt (1759–
1807), chemik, fizyk, botanik, profesor w Szkole Głównej Koronnej i Liceum
Krzmienieckim. Jako pierwszy w Polsce przedstawił odkrycia Lavoisiera i zademonstrował je
studentom. Napisał pierwszy polski podręcznik o elektryczności zatytułowany
O elektryczności uważanej w ciałach ziemskich i atmosferze.
Scheidt prowadził wykłady z historii naturalnej i oryktologii (dawna nazwa
mineralogii) dla studentów farmacji do 1795 r. Ponadto Jaśkiewicz, Scheidt, Śniadecki i Jan
Szaster dokonali wspólnie pierwszego wzlotu balonu 1 kwietnia 1784 r. 35
Sposób i zakres nauczania „materii medycznej” przez Jana Szastera
Od 1783 r. w Szkole Głównej Koronnej funkcjonowały dwa kolegia: fizyczne
i moralne. Każde z tych kolegiów dzieliło się na szkoły, a w skład kolegium fizycznego
wchodziła, między innymi szkoła lekarska. Wyodrębniono w niej katedry: anatomii
i fizjologii, chirurgii, „sztuki położnicze”, farmacji i materii medycznej. W roku akademickim
1785/1786 układ katedr nieco się zmienił; w szkole lekarskiej funkcjonowało pięć katedr –
anatomii i fizjologii, chirurgii i położnictwa, farmacji i materii medycznej, patologii
i medycyny praktycznej. Formalnie Katedra Farmacji i Materii Medycznej należała do szkoły
lekarskiej, jednak ze względu na brak sali wykładowej i laboratorium zajęcia odbywały się
w aptece Szastera.
Fragment pochodzący z zachowanego programu wykładów w Collegium Physicum
w roku akademickim 1783/1784 – „Lekcye akademickie które w Szkole Głównej Koronnej
od 1–go Października Roku 1783, aż do dnia ostatniego Czerwca 1784. publicznie dawane
będą” informuje o tematyce wykładów Szastera oraz zakresie wiadomości przekazywanych
studentom farmacji: „Jan Szaster Medycyny Doktor, Farmacyi i Materyi Lekarskiey
publiczny Professor, dawać będzie we Wtorki, Czwartki i Soboty od godziny 2giey aż do
wpół 4tej materyą Medyczną i materyą pokarmów, okaże moc trucizn leczącą i szkodliwą
z przełożenie śrzodków nayprzyzwoitszych uleczenia iadu ich. Przystąpi potem do wyłożenia
skutków powietrza ile otaczaiącego ciało ludzkie, i do roztrząśnienia sił i własności wód
mineralnych. To wszystko łącząc z Teoryą i Praktyką Farmacyi, przez doświadczenie
35 Z. Gajda, O Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2003, s. 57.
37