Opady

Opady atmosferyczne
„ O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny
I pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny”,

Pojęcia
• Opad atmosferyczny- produkt kondensacji pary wodnej, wypadający z
chmur pod wpływem siły ciężkości
• Osad – produkty kondensacji pary wodnej powstające na powierzchni,
głównie na wskutek kondensacji pary wodnej (po osiągnięciu przez
powierzchnię temperatury punktu rosy) lub w wyniku mechanicznego
osiadania kropel albo zamarzania przechłodzonych kropel (mgły)
Jednostka wysokości opadów atmosferycznych - mm
Wysokość opadu – grubość warstwy wody w mm, jaka wytworzyłaby się
po spadnięciu opadu na płaskiej, poziomej powierzchni, gdyby woda nie
parowała, nie spływała i nie wsiąkała w podłoże
Suma opadów – suma wysokości opadów spadłych w dłuższym okresie
(doba, miesiąc, rok)
Natężenie opadu- wysokość opadu [mm] przypadająca w jednostkę czasu,
wyraża się w mm/h
Wielkość osadów – warstwa wody powstałej z osadu, wyrażona w mm,
natężenie osadów –mm/h

Przyrządy
• 1. Deszczomierz Hellmana
Deszczomierz Hellmanna i jego
części składowe
1 powierzchnia wlotu 200 cm 2
(zbierająca opad),
2 odbiornik,
3 - podstawa,
4 - zbiornik na wodę opadowa,
5 - menzurka,
6 - wkładka na śnieg ( wkładana
zimą aby zapobiec wywiewaniu
śniegu)
7 – trzymadło.
Pomiar:
na stacjach synoptycznych – 4 razy na
dobę 0, 06, 12, 18 UMT
Na stacjach III i IV rzędu – 06 UMT
(zapis pod datą z dnia wcześniejszego)
Zasady pomiaru:
1. wysokość pomiaru –1 m n.p.g.
2. w postaci ciekłej: przelanie zebranej w
zbiorniczku (4) wody do odpowiednio
wyskalo- wanej menzurki i odczytanie
poziomu wody;
3. w postaci stałej – deszczomierz
przenosimy do pomieszczenia, po
całkowitym stopieniu się śniegu mierzy się
ilość wody podobnie jak poprzednio

2. Totalizator (deszczomierz sumujący)
• Stosowany w terenach trudno dostępnych, głównie
w górach
• Budowa:
blaszany zbiornik mogący jednorazowo
pomieścić 4700 mm opadu,
wokół otworu – blaszany pierścień będący
osłoną przeciwwiatrową
powierzchnia wlotu od 200 do 1000 cm 2
Przed pomiarem zbiornik napełnia się roztworem
chlorku wapnia (powoduje topnienie i nie
dopuszcza do zamarzania wody), powierzchnie
smaruje się olejem co zabezpiecza opad przed
parowaniem.
Pomiar – raz na miesiąc, sezon lub rok

3. Pluwiograf pływakowy- rejestracja opadu
Przeznaczenie:
pomiar wysokości i natężenia opadu
Powierzchnia otworu wlotowego 200 cm 2
Budowa:
1. Naczynie gromadzące wodę opadową
2. Komora pływakowa (pojemność 200 cm 3 co
odpowiada 10 mm opadu). Umieszczony
jest w niej pływak z urządzeniem piszącym
3. Walec z papierową taśmą do zapisu oraz
mechanizmem zegarowym
4. Urządzenie lewarowe służące do
odprowadzania wody z chwilą
przepełnienia z naczynia 1 do zbiornika
końcowego
Zasada działania:
opad atmosferyczny spływa do komory
pływakowej, gromadzona w komorze woda
wypycha pływak ku górze , zamiany
położenia pływaka są rejestrowana na
pasku papieru - pluwiogramie

• 4. Śniegowskaz
przenośny
• Przeznaczenie:
• do pomiaru
wysokości
pokrywy śnieżnej
5. Sniegomierz wagowy Chomicza
Przeznaczenie- do pomiaru gęstości śniegu
Budowa:
metalowa rura długość 0,75 m, przekrój poprzeczny
10 cm 2, służy do pobierania próbek śniegu
Waga o nierównych ramionach
Zasada pomiaru:
Rurę wciska się pionowo w pokrywę śnieżną aż do
powierzchni gruntu i odczytuje na podziałce
wysokość warstwy śniegu, następnie pobrana próbkę
waży się – rurę podwiesza się do krótszego ramienia
wagi i równoważy przesuwanym ciężarkiem
Gęstość śniegu oblicza się wg wzoru:
g=m/10*h s
m – masa próbki,10 – powierzchnia przekroju; h s
–
wysokość warstwy śniegu

Śniegomierz ultradźwiękowy
• Przyrząd składa się z nadajnika i odbiornika
umieszczonego na pewnej wysokości nad gruntem.
• Głośnik emituje fale dźwiękowa o częstości około 40
kHz która jest odbijana od powierzchni śniegu i
dociera do odbiornika
• Czas po jakim fala dociera do odbiornika jest
proporcjonalny do odległości pomiędzy
powierzchnia śniegu a odbiornikiem/nadajnikiem.
• Dokładność przyrządów wynosi około 1 cm przy
temperaturach -40 do 25 C

Pomiary parowania:
1. Ewaporometr Piche’a
2. Ewaporometr Wilda (wagowy)
3. Ewaporometr glebowy (np. GGI 500)