Numer specjalny - Najwyższa Izba Kontroli

Pozycja ustrojowa NIK51Wojciech J. KatnerPRAWO I PRAWNICYW FUNKCJONOWANIU NAJWYŻSZEJ IZBY KONTROLINa początek przypomnę, że funkcje Najwyższej Izby Kontroli określa KonstytucjaRzeczpospolitej Polskiej w art. 203 oraz ustawa ustrojowa z 1994 r.Z tych aktów prawnych wynika, że od strony podmiotowej NIK kontroluje działalnośćorganów państwowych i państwowych osób prawnych, a ponadto państwowejednostki organizacyjne oraz organy samorządu terytorialnego, samorządoweosoby prawne i ich jednostki organizacyjne, a także inne podmioty, jeśliwykorzystują one majątek lub finansowe środki publiczne, jak też wywiązują sięz wymienionych w przepisach zobowiązań finansowych na rzecz państwa.Przedmiotem kontroli jest wykonanie rocznego budżetu państwa, gospodarkafinansowa i majątkowa oraz – najogólniej rzecz biorąc – działalność, czyli wykonywaniezadań przez podmioty podlegające kontroli. Ujęcie podmiotowe i przedmiotowejest więc zakreślone szeroko i pod tym względem NIK plasuje się wśródpaństwowych najwyższych organów kontroli na świecie, w których uznaje siękontrolę państwową za kompetentną, nie tylko w kwestii rewizji finansów publicznych.Trzeba to uważać za osiągnięcie dziewięćdziesięciu lat funkcjonowaniaNajwyższej Izby Kontroli w Polsce, a także istnienia od dwustu lat (od 1808 r.)organu kontroli państwowej na naszych ziemiach. Pod względem pozytywnychdoświadczeń NIK może służyć pomocą i wzorcowymi dokonaniami wielu organomkontroli w Europie i na świecie. Tym też należy się szczycić!Podkreślałem to już w wystąpieniu podczas inauguracji uroczystości jubileuszu90-lecia NIK w Sejmie, w lutym tego roku. Opowiedziałem się wtedy zapodjęciem dyskusji na temat przyszłości ustrojowej najwyższego urzędu kontrolipaństwowej w Polsce, widząc w nim – w perspektywie lat i widocznej ewolucji