Temat: ISTOTA ANDRAGOGIKI JEJ PRZEDMIOT I ZADANIA 1 ...

Temat: ISTOTA ANDRAGOGIKI JEJ PRZEDMIOT I ZADANIA1. Etymologia, geneza i zakres treściowy andragogiki2. Przedmiot, funkcje i zadania andragogiki3. Miejsce andragogiki wśród nauk pedagogicznych4. Działy andragogiki5. Związek andragogiki z innymi naukami6. Podstawowe pojęcia andragogiki7. Utylitaryzm andragogikiOdn. 1. ETYMOLOGIA, GENEZA I ZAKRES TREŚCIOWYANDRAGOGIKI………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….(aner) andrόs – mężczyzna, mąż, człowiek dorosły(agein) agō – prowadzę………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….• Pierwszy użycie terminu ANDRAGOGIKA - roku 1833 niemiecki pedagogAleksander Kapp.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………• Polska termin ten pojawił się po raz pierwszy w roku 1935 w pracyAndrzeja NIESIOŁOWSKIEGO i Heleny RADLIŃSKIEJ „Stosunek wychowawcydo środowiska społecznego”……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….1

Przyczyny powstania andragogiki ?• Przeobrażenia w sferze: warunków pracy, życia, odkrycia i wynalazkispowodowały, że w XIX w nastąpił intensywny rozwój upowszechnianiakultury w formach pozaszkolnych.• Doskonalenie masowej produkcji, powstają: nowe technologie, nowezawody, wzrasta zapotrzebowanie na wykwalifikowaną kadrę (na specjalistów).• Powstają kursy, wykłady powszechne, uniwersytety ludowe oraz uniwersytetypowszechne.• Nowe formy kształcenia uzupełniają i rozszerzają system kształceniaszkolnego (zinstytucjonalizowanego).………………………………..................................................................................................................................................................................................................odzew na:narastającą potrzebę przygotowania dorosłego człowieka do funkcjonowaniaw dynamicznie zmieniającym się rzeczywistości:zawodowej, technologicznej, społecznej, kulturowej, cywilizacyjnejpoprzez:• permanentne aktualizowanie wiedzy i umiejętności• umiejętności efektywnego działania.Współcześnie andragogikę traktuje się jako:jedną z nauk pedagogicznych zajmującą się kształceniem,samokształceniem, wychowaniem i samowychowaniem dorosłych.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….• Propozycja Mieczysława MarczukaAndragogikę należy potraktować jako „ogólną teorię procesów edukacyjnychludzi dorosłych, procesów przebiegających w różnych formach aktywnościoświatowej i kulturalnej - w edukacji szkolnej dorosłych na różnych jejszczeblach, od szkoły podstawowej do szkoły wyższej dla pracujących, wpozaszkolnej edukacji zawodowej dorosłych, mającej na celu głównie do-2

skonalenie i modernizację kwalifikacji, w pozaszkolnej ogólnokształcącejedukacji dorosłych, związanej przeważnie z osobistymi, indywidualnymi potrzebamii zainteresowaniami, a także w różnych edukacyjnych przejawachuczestnictwa w kulturze”.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….Resimé• Andragogika to nauka o kształceniu, samokształceniu, wychowaniu isamowychowaniu młodzieży pracującej i dorosłych.• Jest to system poprawnie uzasadnionych twierdzeń i hipotez dotyczących:zjawisk, zależności, prawidłowości kształcenia, samokształcenia,wychowania i samowychowania, doskonalenia i samodoskonaleniaoraz przekształcania ich przez człowieka.Odn. 2 PRZEDMIOT, FUNKCJE I ZADANIA ANDRAGOGIKI…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………P R Z E D M I O T ANDRAGOGIKIPo pierwsze: edukacja młodzieży pracującej i dorosłych, rozumiana jakoogół procesów oświatowo-wychowawczych obejmujących kształcenie i samokształcenie,wychowanie i samowychowanie oraz wielostronnie pojmowanądziałalność oświatową.Po drugie: wszelakie zjawiska wychowawcze odnoszące się do młodzieżypracującej i dorosłych (procesy planowania i celowego wychowania człowieka,wpływy wychowawcze zamierzone i niezamierzone).Po trzecie: cele wychowania, dobór treści kształcenia i wychowania dorosłych,formy organizacyjne, metody i środki ogólne i szczegółowe w odniesieniudo różnego typu instytucji i placówek kulturalno-oświatowych.Po czwarte: analiza funkcjonowania systemów oświaty dorosłych w kontekścierozwoju społeczno-ekonomicznego społeczeństw.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………3

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….(BERGER, LUCKMAN)INTERNALIZACJI EKSTERNALIZACJI OBIEKTYWIZACJI………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………• SOCJALIZACJA PIERWOTNA (to zaznajamianie się człowieka z uzgodnionąw jego środowisku społecznym koncepcją świata i jej stopniowaINTERNALIZACJA (uwewnętrznienie)• SOCJALIZACJA WTÓRNA (to podtrzymanie efektów socjalizacji pierwotnejoraz na nabywanie wiedzy umiejętności i postaw niezbędnychdo pełnienia rozlicznych ról społ.)…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….Resimé• W wyniku procesów oświatowych powinien następować rozwój człowiekaczyli: UKŁADANIE STOSUNKÓW CZŁOWIEKA ZE ŚWIATEM orazREGULACJA ICH WZAJEMNYCH ZWIĄZKÓW…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4

• SOCJOEKONOMICZNY cykl życia człowieka (Duncan)ŚrodowiskorodzinneKształcenieZawódDochódKonsumpcjaSzanseżyciowePoziom życiaZdrowie, zamożnośćStatus społecznySatysfakcja, moraleF U N K C J E ANDRAGOGIKIANDRAGOGIKAFUNKCJATEORETYCZNA(POZNAWCZA)FUNKCJAPRAKTYCZNA(UTYLITARNA)Wszechstronnie ustala i odkrywafakty bezpośrednio lubpośrednio związane z przedmiotemswoich badań. Uogólnia je,systematyzuje, tłumaczy, ustalailościowe i jakościowe zależnościmiędzy nimi.Dostarcza określonej wiedzyo pewnych prawidłowościach,normach, środkach warunkachrealizacji celów, które uwzględnionew pracy andragoga podnosząefektywność jego działań tzn.procesu wychowania i kształcenia(samowychowania, samokształcenia)itd.…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….JAK POWINNY BYĆ ORGANIZOWANE PROCESYOŚWIATOWO - WYCHOWAWCZE, ABY UZYSKAĆ HARMONIJNYFIZYCZNY I DUCHOWY ROZWÓJ JEDNOSTKI, ZNAJDUJĄCEJ SENSŻYCIA W WIĘZI Z INNYMI LUDŹMI, DORÓWNUJĄCEJ KROKUROZOWJOWI WSPÓŁCZESNEJ CYWILIZACJI5

Z A D A N I A ANDRAGOGIKI………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………Odn. 3. MIEJSCE ANDRAGOGIKI WŚRÓD NAUKPEDAGOGICZNYCHP E D A G O G I K ANAUKI PEDAGOGICZNE DZIAŁY UWAGIPEDAGOGIKA OGÓLNATEORIA NAUCZANIA[DYDAKTYKA]TEORIA WYCHOWANIAHISTORIAWYCHOWANIAPEDAGOGIKASPOŁECZNAPEDAGOGIKADOROSŁYCHMETODOLOGIA PEDAGOGIKIAKSJOLOGIA PEDAGOGICZNADYDAKTYKA OGÓLNADYDAKTYKA SZCZEGÓŁOWADYDAKTYKA SZKOŁY WYŻSZEJDYDAKTYKA ZAWODOWADYDAKTYKA WOJSKOWATECHNOLOGIA DYDAKTYCZNAT. W. UMYSŁOWEGOT. W. MORALNEGOT. W. ESTETYCZNEGO, MUZYCZNEGO,PLASTYCZNEGOT. W. FIZYCZNEGOT. W. RELIGIJNEGOT. W. OBYWATELSKIEGOWYCHOWANIE PRZEDSZKOLNEWYCHOWANIE SZKOLNEWYCHOWANIE W DOMU DZIECKAWYCHOWANIE RÓWNOLEGŁEWYCHOWANIE ZDROWOTNEWYCHOWANIE W ORGANIZACJACHMŁODZIEZOWYCHWYCHOWANIE PRZEZ PRACĘWYCHOWANIE SEKSUALNEWYCHOWANIE ZESPOŁOWEWYCHOWANIE ŚRODOWISKOWEWYCHOWANIE ALTERNATYWNEWYCHOWANIE KOMPENSACYJNEHISTORIA OŚWIATY I SZKOLNICTWAHISTORIA MYŚLI PEDAGOGICZNEJPEDAGOGIKA OPIEKUŃCZAANDRAGOGIKA OGÓLNATEORIA WYCHOWANIA DOROSŁYCHTEORIA UPOWSZECHNIANIA KULTURYTEORIA PORÓWNAŃ SYSTEMÓWOŚWIATOWYCH DOROSŁYCHPEDAGOGIKA SPECJALNATEORIA KSZTAŁCENIAUSTAWICZNEGO6

PEDAGOGIKASPECJALNAPEDAGOGIKAPORÓWNAWCZAPEDAGOGIKA PRACYPEDEUTOLOGIATEORIA KSZTAŁCENIA FORMALNEGOI NIEFORMALNEGOHISTORIA PRAKTYKI I TEORIIOŚWIATY DOROSŁYCHPEDAGOGIKA RESOCJALIZACYJNAPEDAGOGIKA REWALIDACYJNAPEDAGOGIKA LECZNICZALOGOPEDIAOLIGOFRENOPEDAGOGIKASURDOPEDAGOGIKATYFLOPEDAGOGIKADEFEKTOLOGIAPEDAGOGIKA EKOLOGICZNAPEDAGOGIKA KRYTYCZNAPEDAGOGIKA KULTURYPEDAGOGIKA PRZEŻYCIAANTYPEDAGOGIKASOCJOLOGIZM PEDAGOGICZNY itd.KIERUNKI PEDAGOGICZNEOdn.4. DZIAŁY ANDRAGOGIKIANDRAGOGIKAANDRAGOGIKA TEORIA TEORIA TEORIAOGÓLNA WYCHOWANIA UPOWSZECHNIANIA PORÓWNAŃDOROSŁYCH KULTURY SYSTEMÓWOŚWIATYDOROSŁYCHTEORIAKSZTAŁCENIAFORMALNEGO INIEFORMALNEGOHISTORIAPRAKTYKITEORIIOSWIATYDOSORŁSYCHCHARAKTERYSTYKA1. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………2. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………7

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………3. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………4. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….5. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..Odn. 5. ZWIĄZEK ANDRAGOGIKI Z INNYMI NAUKAMIFILOZOFIA LOGIKA PSYCHOLOGIA SOCJOLOGIA- ETYKA - WYCHOWANIA- ESTETYKA - KULTURY- TEORIA WARTOŚCI - OŚWIATYFIZJOLOGIAGERONTOLOGIACYBERNETYKADEMOGRAFIADYDAKTYKA ANDRAGOGIKA BIONIKAANATOMIAMETODOLOGIAGENETYCZNANAUKPEDAGOGIKAPEDAGOGIKASPOŁECZNAPORÓWNAWCZAHIGIENA OGÓLNA I EKONOMIA HISTORIAROZWOJOWA - KSZTAŁCENIA - KULTURY- WYCHOWANIA- SPOŁECZNO-GOSPODARCZA8

charakterystyka związkuSocjologia: kultury i wychowania• umożliwia orientację w zagadnieniach celu i społecznej funkcji kształcenia,• bada proces kształcenia dorosłych (specyficzny)• wyjaśnia fakty zachodzące w zespołach ludzi uczących się,•Filozofia: antropologia• formułuje ogólne cele życia,• określa ideał wychowawczy,• określa wartość procesów kształcenia, wychowania, doskonalenia itp.• bada warunki prawidłowego poznania,••Psychologia człowieka dorosłego• bada niektóre aspekty psychiczne procesów nauczania i uczenia sięludzi dorosłych,• bada psychologiczne aspekty funkcjonowania ludzi dorosłych i starszych•Logika• dostarcza sprawdzianów przebiegu myślenia,• umożliwia budowę twierdzeń,•Odn.6 PODSTAWOWE POJĘCIA ANDRAGOGIKI………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………Tradycyjna definicja OŚWIATY DOROSŁYCH… to cykl kształcenia dorosłych w celu wyposażenia ich w odpowiednią wiedzę…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………9

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….EDUKACJA USTAWICZNA (PERMANENTNA)MEDIA… to proces ciągłej adaptacji intelektualnej, zawodowej i psychicznej, którema dotrzymać kroku zmianom jakie dokonują się w kulturze, społeczeństwie,nauce i technice …stąd konieczne jest:• ciągłe …………………………………………………………………………………………• ciągłe …………………………………………………………………………………………• ciągłe ………………………………………………………………………………………….………………………………………………………………………………………….UNESCONAIROBI 1976 rok… oświata dorosłych to całokształt procesów (formalnych i nieformalnych)stanowiących przedłużenie lub uzupełnienie wykształcenia nabytego wszkołach jak również kształcenie praktyczne, któremu dorośli zawdzięczająrozwój umiejętności, wzbogacenie wiedzy, doskonalenie kwalifikacji zawodowychczy nabycie nowych kwalifikacji oraz wzbogacenie życia osobistego,a zarazem możliwość uczestnictwa w socjalnym, ekonomicznym i kulturalnymrozwoju społeczeństwa.………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………10

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….OŚWIATA DOROSŁYCH... to wszelka działalność mająca na celukompensację zaniżonego poziomu wykształcenia;… to wszelka działalność zmierzająca dorozwijania twórczej osobowości;… to działalność, która ma pobudzić doaktywnego uczestnictwa w życiu zbiorowości:społecznych, lokalnych, regionalnych(miejsca pracy).KSZTAŁCENIE USTAWICZNE… to działalność, która podkreśla potrzebyi zakresy kształcenia, które wynikają zprzyśpieszonych zmian w : kulturze, społeczeństwie,wiedzy i technice;… odnosimy nie tylko do generacji ludzidorosłych. Ma ono obejmować całe życieczłowieka, a więc wszystkie formy jegorozwoju i wszystkie szczeble kształcenia.Odn.7 UTYLITARYZM ANDRAGOGIKI………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....• umożliwienia rozwijania oświaty i wychowania dorosłych i zapewnieniaim warunków umożliwiających bardziej skuteczne realizowanieprogramów kształcenia i przygotowania dorosłych do rozwiązywaniaproblemów zawodowych, społecznych, państwowych i osobistych,• badania i kształtowania celów wychowania w taki sposób, aby byłyone zgodne z potrzebami dorosłych oraz odpowiadały ich możliwościom,………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….Kryteria:• naukowej prawdziwości i aktualności idei i twierdzeń naukowych;• użyteczności wiedzy;11

• dostosowania wiedzy do możliwości umysłowych i czasowych dorosłych;• spójności wiedzy naukowej;• stymulacji rozwoju osobowości;• intelektualnej atrakcyjność treści;• związku treści z życiem i pracą dorosłych;• przydatności treści dla dalszego, samodzielnego kształcenia i rozwojudodatkowo przyczyniającego się do wzrostu narodowego dochodu.Literatura do wykładów:Aleksander T., Skrzypczak J., [red.] Edukacja ustawiczna w zmieniającej sięsytuacji edukacyjnej, Poznań 1998Aleksander T., Wprowadzenie do pedagogiki dorosłych, Warszawa 1992Bednarczyk H.,[red.] Edukacja dorosłych – służba społeczna, Warszawa-Radom 2002Pietrasiński Z., Rozwój człowieka dorosłego, Warszawa 1990Półturzycki J., Dydaktyka dorosłych, Warszawa 1991Saran J., [red.] Edukacja dorosłych. Teoria i praktyka w okresie przemian,Lublin 2002Wujek T., [red.] Wprowadzenie do pedagogiki dorosłych, Warszawa 1992Wujek T., [red.] Wprowadzenie do andragogiki, Warszawa 199612