សូម​ហុហ​ទីនេះ​ដើម្បី​ទាញ​យក​ឯកសារ​ហ្បាប់ ...

ចប់ស្ដីពីអាពាហ៍ពិពាហ៍ និង ្រគសារជំពូកទី១បទបត្តិទូេទៅមា្រតា១ : ចប់ស្ដីពីអាពាហ៍ពិពាហ៍ និង្រគសារ េដាយែផ្អកេលើមា្រតា៧ និងមា្រតា៨ ៃន រដ្ឋធម្មនុៃនរដ្ឋកម្ពជាមានេគាលេដៅដាក់បទប និងការពារការេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងក្នងជីវភាព្រគសារ ធានាសមភាពរវាងសហព័ទ្ធក្នងអាពាហ៍ពិពាហ៍និងក្នង្រគសារ ព្រងឹងការទទួលខុស្រតវរបស់ឪពុកមាយ ក្នងការចិ្ចឹមែថរកកូន និងជំរុញការបណះបណាលសីលធម៌ និងការអប់រកូន េដើមីេអាយេទៅជាពលរដ្ឋល្អ មានមនសិការេស្នហាជាតិ្រសលាញ់ការងារ មានសមជៈទទួលខុស្រតវចំេពាះសង្គម។មា្រតា២ : ហាមឃាត់ដាច់ខាតនូវអាពាហ៍ពិពាហ៍ែដលគូ្រសករេនៅេក្មងេពក អាពាហ៍ពិពាហ៍ែដល បង្ខិតបង្ខំ អំេពើែដលមានឧបស័គ្គដល់េសរភាពៃនអាពាហ៍ពិពាហ៍។ជំពូកទី ២អំពីអាពាហ៍ពិពាហ៍ែផ្នកទី ១អំពីល័ក្ខខ័ណែដល្រតវមានេដើមីេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍មា្រតា៣ : អាពាហ៍ពិពាហ៍គឺជាកិច្ចសនដ៏ឧឡារកមួយេធ្វើេឡើងេដាយបុរសមាក់ និងស្តីមាក់ ែដលេប្ដជាថាខ្លននិងរួមសមគ្គសងាសជាមួយគាតាមបត្តិចប់ េហើយែដលមិនអាចរលាយេទៅវញបានតាមទំេនើងចិត្តរបស់ខ្លន។អាពាហ៍ពិពាហ៍នឹងមានអនុភាពេពញលក្ខណៈចប់បានលុះ្រតាែតអាពាហ៍ពិពាហ៍ េនាះ េធ្វើេឡើង្រសបតាមកនខាតែដលមានែចងក្នងចប់េនះ។មា្រតា៤ : បុរសនិងនារែដលមានអាយុេពញលក្ខណៈចប់ មានសិទ្ធិេពញេលញក្នងការសំេរច អាពាហ៍ពិពាហ៍។ភាគីមាងមិនអាចបង្ខំឆន្ទៈរបស់ភាគីមាងេទៀតបានេឡើយ។គាននរណាមួយ អាចបង្ខំបុគ្គលមាក់ឱេរៀប ឬរារាំងមិនឱេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍បានេឡើយ េបើអាពាហ៍ពិពាហ៍េនាះេរៀបតាមកនខាតែដលមានែចងក្នងចប់េនះ។មា្រតា៥ : អាចេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍បាន បុរសចាប់ពីអាយុ២០ឆាំេឡើង នារចាប់ពីអាយុ១៨ឆាំ េឡើង។ក្នងករណីពិេសសបុរសែដលមានអាយុមិនទាន់ដល់២០ឆាំនិងនារែដល មានអាយុមិនទាន់ដល់១៨ឆាំអាចេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍្រសបចប់បាន្របសិនេបើនារមានៃផ្ទេពាះ េហើយមានការអនុតពីឪពុកមាយ ឬអ្នកអាណាពបាល។

មា្រតា៦ : មិនអាចេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍បាន :- បុគ្គលមានេភទដូចគា- បុគ្គលគានពលានុភាពៃនលិង្គ- បុគ្គលមានជម្ងឺឃ្លង់ រេបង មហារក កាមេរាគ ែដលមិនទាន់ពបាលបានជាដាច់- ជនវកលចរត ជនមិនដឹងខុស្រតវ បុគ្គលមានចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ពីមុនមិនទាន់រលាយ។មា្រតា៧ : អាពាហ៍ពិពាហ៍្រតវហាមឃាត់ រវាងបុគ្គលែដលជាប់ចំណងញាតិេលាហិត ឬញាតិពន្ធ ក្នងែខផាល់្រគប់ថាក់ េទាះចំនងេនាះមានខាន់សាក្ដី ឥតខាន់សាក្ដី ឬសាច់ចិ្ចឹមក្ដី។មា្រតា៨ : អាពាហ៍ពិពាហ៍្រតវហាមឃាត់រវាងសាខាញាតិ េទាះសាខាញាតិេនាះមានខាន់សាក្ដី ឥតខាន់សាក្ដី សាច់ចិ្ចឹមក្ដី រួមមាយក្ដី រួមឪពុកក្ដី រួមឪពុកមាយក្ដី ជាញាតិេលាហិតក្ដី ឬជាញាតិពន្ធក្ដី រហូតដល់ថាក់ទី៣ រាប់ទាំងថាក់ទី៣េនះផង។ក្នងករណីពិេសស ្របសិនេបើសហព័ន្ធណាមួយសាប់សហព័ទ្ធែដលេនៅរស់ អាចេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយសាខាញាតិ្របពន្ធថាក់ទី២ ឬថាក់ទី៣បានមា្រតា៩ : េ្រកាយពីអាពាហ៍ពិពាហ៍រលាយ េដាយមូលេហតុប្ដីសាប់ េមាឃភាពៃន អាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬែលងលះគានារអាចេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ថ្មីមួយេទៀតបាន ប៉ុែន្ត្រតវស្ថិតេនៅក្នងវធវភាព "ភាពេមមាយ" ចំនួន៣០០ៃថ្ងគិតពីៃថ្ងែដលប្ដីសាប់ ឬពីៃថ្ង្របកាសសាល្រកមែដលសំេរចពីេមាឃភាព ៃនអាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬពីៃថ្ង្របកាសសាល្រកមសាពរៃនការែលងលះ។ ក្នងករណី ែដលតុលាការ្របជាជនបានេចញដីកាសំេរចេអាយប្ដី្របពន្ធេនៅែបកគា េនាះសាល្រកមៃនការែលងលះ្រតវគិតវធវភាព តាំងពីៃថ្ងែដលេចញដីកាេនះ។ប៉ុែន្ត េបើនារេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍មុនផុតរយៈេពល៣០០ៃថ្ង ប្ដីែដលេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ថ្មីេនះ ្រតវចាត់ទុកជាឪពុករបស់កូន ែដលេកើតក្នងអាពាហ៍ពិពាហ៍ថ្មីេនះ េលើកែលងែតមានការជំទាស់ពីប្ដីមុន េដាយមានភស្តតាងចស់លាស់។មា្រតា១០ : ក្នងករណីែដលសហព័ទ្ធណាមួយបាត់ខ្លនកន្លងហួសពីមួយឆាំ គិតពីៃថ្ងែដលបាត់ ខ្លនេនាះមក េដាយគានដំណឹងអ្វីេសាះ េហើយក៏គាននរណាដឹងថាជនេនាះសាប់ឬរស់ សហព័ទ្ធមាក់េទៀតអាចនឹងេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍េទៀតបាន េបើផុតរយៈេពល១៥ៃថ្ង គិតពីៃថ្ង្របកាសសាល្រកមែដលបក់ថា ជនេនាះបានបាត់ខ្លនពិតែមន។ជនណាក៏េដាយ មិនអាចប្ដឹងសុំបដិេសធអាពាហ៍ពិពាហ៍ថ្មីេនះបានេឡើយ េទាះបីសហព័ន្ធែដលបាត់ខ្លនេនាះ្រតលប់មកវញក៏េដាយ។មា្រតា១១ : មុនេពលេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ អនាគតប្ដី្របពន្ធ្រតវប្ដឹងដល់គណៈកមាធិការ ្របជាជនឃុំ ឬសងាត់ ខាងលំេនៅរបស់នារ េដាយមានឪពុក ឬមាយ ឬអ្នកអាណាពបាលចូលរួមផងក៏បាន។មា្រតា១២ : ្របធានឬ សមាជិកៃនគណៈកមាធិការ្របជាជន ឃុំ ឬសងាត់ ក្នងឋានៈជាមន្តី អ្រតានុកូលដាន ្រតវ្របកាសផយជាសាធារណៈនូវអាពាហ៍ពិពាហ៍េនាះ េដាយបិទប័ណ្ណ្របកាសេនៅលំេនៅរបស់នារ និងេនៅទីសាក់ការឃុំ ឬសងាត់របស់ខ្លន។

ប័ណ្ណ្របកាសពីរេទៀត្រតវេផ្ញើេទៅជូនមកមន្តីអ្រតានុកូលដានឃុំ ឬសងាត់ខាងបុរស េដើមីយកេទៅបិទលំេនៅរបស់បុរសនិងទីសាក់ការឃុំ ឬសងាត់របស់ខ្លន។ប័ណ្ណ្របកាស្រតវចុះ :១_ ្រតកូល េឈាះ អាយុ មុខរបរ និងលំេនៅៃនអនាគតប្ដី្របពន្ធ២_ ្រតកូល េឈាះ អាយុ មុខរបរ និងលំេនៅៃនអនាគតប្ដី្របពន្ធ "េបើឪពុកឬមាយសាប់្រតវដាក់ថាសាប់ផង" ។៣_ រយៈេពលប្ដឹងជំទាស់មា្រតា១៣ : ប័ណ្ណ្របកាស្រតវបិទផយក្នងរយៈេពល១០ៃថ្ងេដើមីឱែដលមាន្របេយាជន៍ ក្នងេរឿង េនះដឹងឭេហើយអាចប្ដឹងជំទាស់នឹងអាពាហ៍ពិពាហ៍េនាះបាន ្របសិនេបើមានការមិនយល់្រពម្រសបនិងអាពាហ៍ពិពាហ៍េនាះ។ ផុតរយៈេពល១០ៃថ្ងពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍អាចេធ្វើេទៅបានេបើគានការប្ដឹង ជំទាស់។មា្រតាទី១៤ : អាពាហ៍ពិពាហ៍នឹងអាចចាត់ទុកជា្រតឹម្រតវតាម តាមលក្ខណៈចប់បាន លុះ្រតាែត បុរសនិងនារែដលស្ម័្រគចិត្តយកគាជាប្ដី្របពន្ធចុះកិច្ចសន អាពាហ៍ពិពាហ៍ េហើយ្រតវចុះហត្ថេលខាេដាយមន្តីអ្រតានុកូលដាន ប្ដី្របពន្ធ និងសាកី្រគប់អាយុការពីនាក់។ែផ្នកទី ២អំពីបណឹងទាស់មិនេអាយេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍មា្រតា១៥ : ក្នងរយៈេពល១០ៃថ្ង គិតពីៃថ្ងែដលបិទផយជាសាធារណៈ ញាតិក្ដី ជនែដលមាន ្របេយាជន៍ក្នងេរឿងេនះក្ដី អាចនឹងប្ដឹងជំទាស់មិនេអាយេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍បាន។មា្រតា១៦ : បណឹងទាស់េនះនឹងយកជាការបាន លុះណាែតអ្នកប្ដឹងជំទាស់ ចុះហត្ថេលខាេលើ ពាករបស់ខ្លនេដាយផាល់ៃដខ្លនឯង។បណឹងេនះ្រតវចង្អលពីមូលេហតុៃនការប្ដឹងទាស់។ មូលេហតុែដលអាចយកមកប្ដឹងជំទាស់បានេនាះគឺអសមត្ថភាពរបស់បុរស ឬនារ ឬមាន្របការណាមួយែដលចប់ហាមឃាត់ក្នងមា្រតា៥ វាកខ័ណទី១មា្រតា៦ មា្រតា៧ និងមា្រតា៨ៃនចប់េនះ។មា្រតា១៧ : បណឹងទាស់េនាះ្រតវអ្នកប្ដឹងជំទាស់ ឬតំនាង របស់ខ្លនយកេទៅជូនគណៈកម្មការ ្របជាជនឃុំ ឬសងាត់ ខាងលំេនៅអនាគត្របពន្ធ។ គណៈកមាធិការេនះ្រតវសំេរចក្នងរយៈេពលបីៃថ្ងទទួលបណឹងទាស់។េបើអ្នកប្ដឹងជំទាស់ ឬ អនាគតប្ដី្របពន្ធ មិនសុខចិត្តនឹងេសចក្ដីសំេរចេនះ គណៈកមាធិការ្របជាជនឃុំ ឬសងាត់ ្រតវប្ជនសំនុំេរឿងេទៅតុលាការ្របជាជនក្នងរយៈេពល្របាំៃថ្ងយាងយូរ គិតពីៃថ្ងទទួលបណឹងទាស់េដើមីសំេរច។មា្រតា១៨ : តុលាការ្របជាជន ្រតវសំេរចេសចក្ដីពីបណឹងទាស់ក្នងរយៈេពល៧ៃថ្ងយាងយូរគិត ពីៃថ្ងបានទទួលសំនុំេរឿង។សាល្រកមរបស់តុលាការ្របជាជន មិនអាចប្ដឹងតវាបានេឡើយេទាះបីសាល្រកមេនាះវាជាសាល្រកមកំបាំងមុខក៏េដាយ។

មា្រតា១៩ : េបើតុលាការ្របជាជនបដិេសធបណឹងទាស់េចាលអនាគតប្ដី្របពន្ធ អាច េរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍បាន។េបើតុលាការ្របជាជនចាត់ទុកបណឹងទាស់េនាះជា្រតឹម្រតវមន្តីអ្រតានុកូលដាន ្រតវបប់មិនេអាយេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍។មា្រតា២០ : េនៅេពលែដលដឹងថា បុរសឬនារ ជាអសមត្ថជន ឬមាន្របការណាមួយែដលចប់ ហាមឃាត់ ដូចមានែចងក្នងមា្រតា១៦ មន្តីអ្រតានុកូលដានមានសិទ្ធិ ជំទាស់មិនេអាយេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ េដាយេធ្វើរបាយការណ៍ពីបណឹងទាស់េនះជូនេទៅតុលាការ្របជាជនក្នងរយៈ េពល២ៃថ្ងយាងយូរេដើមីសំេរច។តុលាការ្របជាជន ្រតវសំេរចេសចក្ដីតាមបទបត្តិែដលមានែចងក្នងមា្រតា១៨ និង១០ខាងេលើ។ែផ្នកទី ៣អំពីេមាឃភាពៃនអាពាហ៍ពិពាហ៍មា្រតា២១ : អាពាហ៍ពិពាហ៍្រតវទុកជាេមាឃៈ ្របសិនេបើអាពាហ៍ពិពាហ៍េនាះ ចុះប្ជីេនៅេពល ែដលសហព័ទ្ធណាមាក់ឆ្កត ឬមិនដឹងខុស្រតវ។ ែតេបើសហព័ទ្ធេនាះបានជា្រសួលេឡើងវញ េហើយេហតុែដលនាំឱទុកជាេមាឃៈេនាះ ្រតវរលាយេទៅវញែដរ។មា្រតា២២ : អាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងបុរសអាយុតិចជាង ២០ឆាំ ឬនារអាយុតិចជាង ១៨ ឆាំ ្រតវ ទុកជាេមាឃៈ។អាពាហ៍ពិពាហ៍ែដលទុកជាេមាឃៈ និងែលងេមាឃៈេទៅវញ កាលេបើប្ដី ឬ្របពន្ធេនាះចំេរនវ័យដល់អាយុតាមបត្តិចប់ ឬ ក្នងករណីែដលមានែចងក្នងមា្រតា៥ វាកខ័ណទី២។មា្រតា២៣ : អាពាហ៍ពិពាហ៍្រតវទុកជាេមាឃៈ កាលេបើសហព័ទ្ធណាមាក់ប្ដឹងថា ខ្លន្រតវេគចាប់ បង្ខំេអាយេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍។ការប្ដឹងសុំេមាឃភាពៃនអាពាហ៍ពិពាហ៍ ្រតវផុតអាជាយុកាល ្របសិនេបើការប្ដឹងេនាះ មិនេធ្វើក្នងរយៈ៦ែខ គិតពីៃថ្ងែដលេគែលងបង្ខំេនាះមក។មា្រតា២៤ : អាពាហ៍ពិពាហ៍្រតវទុកជាេមាឃៈ េបើចំនងអាពាហ៍ពិពាហ៍មុនរបស់សហព័ទ្ធណា មាក់មិនទាន់រលាយ។ការប្ដឹងសុំេមាឃភាពៃនអាពាហ៍ពិពាហ៍េ្រកាយ មិនអាចេធ្វើបានេឡើយ េបើេ្រកាយពីៃថ្ងចុះអាពាហ៍ពិពាហ៍េ្រកាយេនះមកអាពាហ៍ពិពាហ៍មុន្រតវ បានរលាយ។មា្រតា២៥ : អាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងញាតិេលាហិត ឬ ញាតិព័ន្ធក្នងថាក់ែដលចប់ហាមឃាត់ ្រតវ ទុកជាេមាឃៈេលើកែលងែតករណីែដលមានែចងក្នងមា្រតា៨ វាកខ័ណទី២។ការប្ដឹងសុំេមាឃភាពៃនអាពាហ៍ពិពាហ៍ខាងេលើេនះ មិនអាចផុតអាជាយុកាលេឡើយ។មា្រតា២៦ : មានែតសហព័ទ្ធ រដ្ឋអាជា និង ជនែដលមាន្របេយាជន៍្រសបចប់ក្នងការប្ដឹងសុំ េមាឃភាព ៃនអាពាហ៍ពិពាហ៍េទ េទើបអាចដាក់ពាកប្ដឹងសុំេមាឃភាព ៃនអាពាហ៍ពិពាហ៍េទៅតុលាការ្របជាជនបាន។េបើជនែដលបានដាក់ពាកប្ដឹងេនាះសាប់ សិទ្ធិវ័ន្តអាចប្ដឹងជំនួសបាន។

មា្រតា២៧ : កូនេកើតពីអាពាហ៍ពិពាហ៍ែដលតុលាការបាន្របកាសជាេមាឃៈ ្រតវទុកជាកូនមាន ខាន់សា េទាះបីេហតុែដលនាំេអាយមានេមាឃភាពេនាះ យាងណាក៏េដាយ។សិទ្ធិ និង កាតព្វកិច្ចរបស់ឪពុកមាយនិងកូន្រតវមានដូចគាក្នងករណីៃនឪពុកមាយែលងលះគា។ការែចក្រទពសមត្តិរវាងប្ដី្របពន្ធ ៃនអាពាហ៍ពិពាហ៍ែដលតុលាការ្របកាសជាេមាឃៈ្រតវេធ្វើដូចក្នងករណីែលងលះគាែដរ។មា្រតា២៨ : តុលាការ្របជាជន ្រតវចាត់ែចងេអាយចំលងេសចក្ដីវនិច្ឆ័យៃនសាល្រកមសាពរ ែដល្របកាសេមាឃភាព អាពាហ៍ពិពាហ៍ ចុះេនៅរមទំព័រ ៃនសំបុ្រតអាពាហ៍ពិពាហ៍ ែដល្រតវទុកជាេមាឃៈ។ែផ្នកទី ៤សិទ្ធិ និង ករណីកិច្ចរបស់សហព័ទ្ធមា្រតា២៩ : ក្នង្រគសារ ប្ដី្របពន្ធ្រតវមានភាពេស្មើគា េលើ្រគប់ទសនៈ។មា្រតា៣០ : ប្ដី ្របពន្ធ មានករណីយកិច្ច្រសឡាញ់គាេទៅវញេទៅមក ែថរកគា និងជួយគា េទៅវញេទៅមក េដើមីឈានេទៅកាន់វឌនភាព ្រពមទាំងសាង្រគសារមួយមានសាមគ្គីភាព និង្របកបេដាយសុភមង្គល។មា្រតា៣១ : ្របពន្ធ និងប្ដី មានសិទ្ធិេ្រជើសេដាយេសរនូវវជាជីវៈរបស់ខ្លន មានសិទ្ធិចូលរួម ្របា្រស័យេដាយេសរក្នងសកម្មភាពនេយាបាយ វបធម៌ និង សង្គម។មា្រតា៣២ : ្របពន្ធ និង ប្ដី មានសិទ្ធិេស្មើគាក្នងការេ្របើ្របាស់ការអា្រស័យផល ការចាត់ែចង ្រទពសមត្តិរួម។ខ្លន។សហព័ទ្ធមាក់ៗ មានសិទ្ធិេពញេលញក្នងការេ្របើ្របាស់អា្រស័យផល និងចាត់ែចង្រទពផាល់របស់មា្រតា៣៣ : ្រទពសមត្តិរួម គឺជាអ្វីៗទាំងអស់ែដលសហព័ទ្ធទាំងពីររកបានជាមួយគា ឬ សហព័ទ្ធណាមាក់រកបានក្នងរយៈេពលមានចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍។មា្រតា៣៤ : ្រតវចាត់ទុកជា្រទពសមត្តិផាល់របស់សហព័ទ្ធ :១_ ្រទពសមត្តិែដលសហព័ទ្ធមានមុនេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍។២_ ្រទពសមត្តិ ែដលសហព័ទ្ធបានទទួលជាអំេណាយ ជាមរតកឬជាអច្ច័យទានក្នងរយៈេពលមានចំនងអាពាហ៍ពិពាហ៍។មា្រតា៣៥ : ្រតវធាក់េលើបន្ទក្រទពសមត្តិរួម :១_ ការផ្គត់ផ្គង់្រគសារ និងចំណាយេដើមីអប់រ និង បណះបណាលកូន។២_ បំណល និងកាតព្វកិច្ចទាំងឡាយែដលសហព័ទ្ធទាំងពីបាន្រពមេ្រពៀងគាសំេរច ក្នងេពលមានចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ េដាយមានការយល់្រពមពីសហព័ទ្ធមាក់េទៀត។៣_ ការែថទាំ និង ការ្រគប់្រគង្រទពសមត្តិរួម។

មា្រតា៧៤ : ឪពុកឬមាយែដលែលងលះគា ្រតវជួយផ្គត់ផ្គង់ ជួយបីបាច់រក ជួយផ្ដល់ េសាហ៊ុយ អប់រ និងេរៀនសូ្រតដល់កូនតាមលទ្ធភាពរបស់ខ្លន។កំរតអាហារកិច្ចែដល្រតវឱេទៅកូន ្រតវសំេរចតាមការ្រពមេ្រពៀងៃនសហព័ន្ធែដលែលងលះគា។ក្នងករណីែដលគូភាគីទាំងសងខាង មិនឯកភាពគា តុលាការ្របជាជន្រតវសំេរច េដាយែផ្អកេទៅតាមលទ្ធភាពរបស់សហព័ទ្ធមាក់ៗ។អាហារកិច្ច្រតវផ្ដល់ឱកូនរហូត ដល់កូនមាននីតិភាព។មា្រតា៧៥ : ភាគីែដលមិនបានរកកូន មានសិទ្ធិេទៅសួរសុខទុក្ខកូន។ ភាគីែដលទទួលរកកូន ្រតវបង្កលក្ខណៈងាយ្រសួល្រគប់ែបបយាងដល់ភាគីមាងេទៀត។ភាគីែដលមិនបានរកកូន មានសិទ្ធិប្ដឹងេទៅតុលាការ្របជាជន្រគប់េពលេវលា ឱដកសិទ្ធិរកកូនពីភាគីមាងេនាះបានេបើមានការប៉ះពាល់ដល់ ផល្របេយាជន៍របស់កូន។មា្រតា៧៦ : ក្នងករណីែលងលះគា ភាគីែដលគានកំហុស េហើយខ្វះខាត អាចេស្នើសុំអាហារ កិច្ចពីភាគមាងេទៀតបាន។ ភាគីខាងេ្រកាយេនះ ្រតវែតជួយឧបត្ថម្ភេទៅតាមលទ្ធភាពរបស់ខ្លន។កំរតអាហារកិច្ច្រតវសំេរចតាមការយល់្រពមរបស់គូភាគីទាំងសងខាង។ក្នងករណីែដលគូភាគីទាំងសងខាង មិនឯកភាពគា តុលាការ្របជាជនសំេរចេសចក្ដី។ េបើជនែដលទទួលអាហារកិច្ចេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ថ្មីេទៀត ជនេនាះឈប់មានសិទ្ធិទទួលអាហារកិច្ចេទៀតេហើយ។មា្រតា៧៧ : តុលាការ្របជាជនេខត្ត-្រកុង អាចែកែ្របេដាយបេង្កើន ឬបន្ថយកំរតអាហារកិច្ចបាន េបើ មានសំណមពររបស់ភាគីមាង។ ការបេង្កើន ឬបន្ថយកំរតអាហារកិច្ចេនាះ្រតវេធ្វើេឡើងតាមលទ្ធភាពៃនភាគីែដលផ្ដល់អាហារកិច្ចនិងតាមេសចក្ដី្រតវការ ៃនភាគីែដលទទួលអាហារកិច្ច។អាហារកិច្ចអាចផ្ដល់េអាយជាទឹក្របាក់ ឬជារបស់។មា្រតា៧៨ : ការមិន្រពមបង់អាហារកិច្ចដូចបានែចងខាងេលើេនះ ចាត់ទុកជាបទេល្មើស្រពហ្មទណ ែដលនឹង្រតវផ្ដនាេទាសតាមចប់ជាធរមាន េបើកាលណាមានភ័ស្តតាងបក់ថាជនែដល្រតវផ្ដល់អាហារកិច្ចេនាះ មិនេសាះ្រតង់។

ចំេពាះែខផាល់ ក៏ដូចជាសាខាញាតិសុទ្ធែតមានញាតិ េលាហិតនិងញាតិពន្ធ។ញាតិេលាហិត : ញាតិែដលមានឈាមជាមួយគា។ញាតិពន្ធ : សាច់ៃថ្ល (បងៃថ្ល ប្អនៃថ្ល ឪពុក-មាយេក្មក និង កូន្របសា ជីតា ជីដូនេក្មក និងេចៅ្របសា)។សាខាញាតិ : ញាតិែដលែចកេចញជាែមកធាងអ្នកបេង្កើតរួម ដូចជា មីង មា ក្មយ បងប្អនបេង្កើតបងប្អនជីដូនមួយ។បងប្អនបេង្កើត : កូនែដលេកើតពីឪពុកមាយជាមួយគា គឺរួមឪពុកមាយគឺរួមឪពុក មាយ ឬរួមែតឪពុក គឺឪពុកជាមួយគាមាយទីៃទ ឬក៏រួមែតមាយ គឺមាយជាមួយគាឪពុកទីៃទ។

ជំពូកទី ៤អំពីអាពាហ៍ពិពាហ៍េនៅឯបរេទស និង អាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយបរេទសែផ្នកទី១អំពីអាពាហ៍ពិពាហ៍មា្រតា៧៩ : អាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងពលរដ្ឋកម្ពជា និងពលរដ្ឋកម្ពជាឬរវាងពលរដ្ឋកម្ពជា និងជន បរេទស ែដលរស់េនៅឯបរេទស ្រតវ្រប្រពឹត្តេទៅេនៅចំេពាះមុខមន្តីអ្រតានុកូលដានៃនសានទូត ឬសានកុងស៊ុលៃនរដ្ឋកម្ពជា្របចាំេនៅ្របេទសែដលគូភាគី មានទីលំេនៅ។ក្នងករណីែដលអាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងពលរដ្ឋកម្ពជា និងពលរដ្ឋកម្ពជា និងអាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងពលរដ្ឋកម្ពជា និងជនបរេទស បាន្រប្រពឹត្តេទៅ្រតឹម្រតវតាមទំរង់ៃនអាពាហ៍ពិពាហ៍ែដលមានែចងក្នង ចប់ៃនកែន្លងេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ អាពាហ៍ពិពាហ៍េនាះ ្រតវបានទទួលសាល់យកជាការបានេនៅរដ្ឋកម្ពជា្របសិនេបើ អាពាហ៍ពិពាហ៍េនាះ មិនផ្ទយនឹងបទបត្តិចប់ៃនរដ្ឋកម្ពជា។លិខិតបក់អាពាហ៍ពិពាហ៍ ឬ េសចក្ដីចំលងលិខិតអាពាហ៍ពិពាហ៍េនះ្រតវយកមកចុះក្នងប្ជីអាពាហ៍ពិពាហ៍ៃនសានទូតឬសានកុងស៊ុលៃនរដ្ឋកម្ពជា ឬគូសាមីភរយាមកតាំងទីលំេនៅេនៅរដ្ឋកម្ពជា ្រតវយកមកចុះក្នងប្ជីអាពាហ៍ពិពាហ៍ េនៅឃុំឬសងាត់ ែដលមកតាំងទីលំេនៅេនាះ។មា្រតា៨០ : អាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងពលរដ្ឋកម្ពជា និងជនបរេទសរស់េនៅរដ្ឋកម្ពជា ្រតវ្រប្រពឹត្តេទៅតាម ចប់ៃនរដ្ឋកម្ពជា។ែផ្នកទី ២រលាយអាពាហ៍ពិពាហ៍មា្រតា៨១ : ការរលាយអាពាហ៍ពិពាហ៍ ែដលេធ្វើេនៅឯបរេទសរវាង្របជាពលរដ្ឋកម្ពជា និងពលរដ្ឋ កម្ពជា ឬ រវាងពលរដ្ឋកម្ពជា និងជនបរេទស ែដលរស់េនៅឯបរេទស ្រតវបានទទួលសាល់យកជាការបានេនៅរដ្ឋកម្ពជា។- ការរលាយអាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងពលរដ្ឋកម្ពជា និងជនបរេទស ឬការរលាយអាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងជនបរេទស និងជនបរេទសេនៅរដ្ឋកម្ពជា ្រតវេធ្វើតាមចប់ៃនរដ្ឋកម្ពជា។-តុលាការ្របជាជនៃនរដ្ឋកម្ពជា មានសមត្ថកិច្ចសំេរចេលើបណឹងសុំរលាយអាពាហ៍ពិពាហ៍ របស់សហព័ទ្ធណាមួយែដលចូលមកតាំងទីលំេនៅ េនៅរដ្ឋកម្ពជា។

ជំពូកទី ៥អំពី្រគសារែផ្នកទី១អំពីកូនមានខាន់សាមា្រតា៨២ : កូននឹងទុកជាកូនមានខាន់សាលុះ្រតាែតកូនេនាះេកើតមកពីឪពុកមាយ ែដល បានេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយគា និងលុះ្រតាែតមាយៃនកូនេនាះមានគភ៌ក្នងរយៈេពលែដលឪពុកមាយេនៅ ជាប់ចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍នឹងគា បានន័យថាកូនែដលេកើត១៨០ៃថ្ងយាងតិចេ្រកាយៃថ្ងេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ឬ ក្នងរយៈេពល ៣០០ៃថ្ង គិតពីៃថ្ងដាច់ចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍។មា្រតា៨៣ : កូនែដលេកើតក្នងរយៈេពលតិចជាង១៨០ៃថ្ង គិតពីៃថ្ងេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ នឹងចាត់ថា ទុកជាកូនរបស់ប្ដីៃនមាយបាន កាលេបើមានភស្ដតាងចស់ ប្ដីេនះបានដឹងថា្របពន្ធរបស់ខ្លនមានៃផ្ទេពាះតាំងពីមុនៃថ្ងេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍មកេម៉ ្លះឬក៏្រពមទទួលសាល់ថាខ្លនជាឪពុកមាយ របស់កូនេនាះ។ េបើមិនដូចេច្នះេទប្ដីរបស់មាយៃនកូនេនាះអាចបដិេសធថាខ្លន មិនែមនជាឪពុករបស់កូនេនាះបាន េដាយមិនចាំបាច់បងាញភស្ដតាងថាខ្លនមិនែមនជាឪពុក។មា្រតា៨៤ : កូនែដលេកើតក្នងល័ក្ខខ័ណៃនេពលែដលមានែចងក្នងមា្រតា៨២ ជាភស្ដតាងយាង មាំ តំរូវឱសន្មតថាប្ដីៃនមាយគឺពិតជាឪពុករបស់កូនេនាះ។ ប្ដីៃនមាយអាចមិនទទួលសាល់ថាកូនេនាះជាកូនរបស់ខ្លនបានលុះណាែតប្ដីេនាះប្ដឹងបដិេសធបិតុភាព។មា្រតា៨៥ : ការប្ដឹង្របែកកមិនទទួលសាល់បិតុភាព ្រតវប្ដីប្ដឹងពីមាយនិងពីកូន ចំេពាះមុខ តុលាការ្របជាជនខាងលំេនៅៃនមាយក្នងរយៈេពល២ែខ គិតពីៃថ្ងែដលខ្លនបានដឹងពីកំេនើតៃនកូនេនាះ។មា្រតា៨៦ : ប្ដី្រតវជូនភស្ដតាងថា កាល្របពន្ធខ្លនមានគភ៌ក្នងរយៈេពលែដលចប់បានកំណត់ េនាះ ខ្លនមានវបត្តិខាងរូបកាយ មិនអាចរួមដំេណកជាមួយមាយៃនកូនេនាះបានេទ។ វបត្តិខាងរូបកាយែដលពុំអាចឱរួមដំេណក បានេនាះអាចេកើតពីេហតុពីរយាង ៖១- ប្ដី្របពន្ធរស់េនៅដាច់ឆាយពីគា២- ប្ដីគានពលានុភាពបណាលមកពីកាយវកលកម្មែដលមិនអាចឱបន្តពូជបាន។មា្រតា៨៧ : ទាយាទខាងប្ដី អាចនឹងប្ដឹងបដិេសធកូនេនាះជួសបានក្នងរយៈេពលែដលមានែចងក្នង មា្រតា៨៥្របសិនេបើប្ដីេនាះមិនអាចប្ដឹងបានេដាយប្ដីេនាះសាប់ បាត់ខ្លន ឬក៏ឆ្កតលីលា។ទាយាទខាងប្ដីអាចនឹងបន្តការប្ដឹងបដិេសធកូនេនាះ បាន្របសិនេបើក្នងរយៈែដលមានែចងក្នងមា្រតា៨៥ ប្ដីេនាះបានប្ដឹងបដិេសធរួចេហើយ េហើយសាប់ បាត់ខ្លន ឬក៏ឆ្កតលីលា។មា្រតា៨៨ : សាល្រកមែដលសំេរចទទួលបណឹងបដិេសធេនាះទុកជា្រតឹម្រតវ ្រតវបងាប់ឱលុប េឈាះប្ដីេនាះេចញពីប្ជីសំបុ្រតកំេណើតរបស់កូន េហើយឱដក្រតកូលឪពុកេចញពីកូនេដាយយក្រតកូលមាយដាក់ជំនួសវញ។

មា្រតា៨៩ : ្រតវប្ជនេសចក្ដីសំេរចៃនសាល្រកមេទៅឱមន្តីអ្រតានុកូលដាន ែដលបានេធ្វើ សំបុ្រតកំេណើតរបស់កូនេនាះេដើមីឱចំលងដាក់ក្នងប្ជីសំបុ្រត កំេណើតកូន េហើយចុះនិេទ្ទសេនៅេលើរមទំព័រសំបុ្រតកំេណើតែដល្រតវែកេនាះ។ែផ្នកទី ២អំពីកូនឥតខាន់សាមា្រតា៩០: ែដលេហៅថាកូនឥតខាន់សា គឺកូនែដលេកើតពីឪពុកមាយគានចំណង អាពាហ៍ពិពាហ៍។មា្រតា៩១ : េនៅេពលេធ្វើសំបុ្រតកំេណើត េបើឪពុកមាយែដលគានចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ បាន េឆ្លើយទទួលសាល់េដាយជាក់លាក់េនៅចំេពាះមុខមន្តីអ្រតានុកូលដានថា កូនែដលេកើតមកេនាះជាកូនរបស់ខ្លន េនាះ្រតវចាត់ទុកឪពុកមាយេនះថាឪពុកមាយរបស់កូនេនាះ។មា្រតា៩២ : េបើមានែតឪពុក ឬមានែតមាយេឆ្លើយទទួលសាល់ែតមាក់ឯងេទ កូនេនាះ្រតវ ចាត់ទុកជាកូនរបស់អ្នកែដលបានេឆ្លើយទទួលសាល់ែតមាក់ឯងប៉ុេណាះ។មា្រតា៩៣ : េ្រកាយេពលែដលឪពុក ឬមាយបានប្ដឹងចុះសំបុ្រតកំេណើតកូន ឪពុក ឬមាយ ណា ែដលមិនបានទទួលសាល់ឪពុក ឬមាយេនាះអាចប្ដឹងសុំទទួលសាល់កូនជាេ្រកាយបាន។មា្រតា៩៤: កូនឥតខាន់សាែដលឪពុកមាយបានទទួលសាល់នឹងេទៅជាកូនមាន ខាន់សាបាន េបើេ្រកាយពីកំេណើតរបស់កូនេនាះឪពុកមាយរបស់កូនេនាះ បានចុះអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយគា។ការទទួលសាល់កូនអាចេធ្វើេនៅេពលមុនចុះអាពាហ៍ពិពាហ៍ េធ្វើដំណាលនឹងេពលចុះអាពាហ៍ពិពាហ៍ឬេ្រកាយេពលចុះអាពាហ៍ពិពាហ៍ក៏បាន។ែផ្នកទី ៣អំពីការែស្វងរកបិតុភាព ឬមាតុភាពៃនកូនឥតខាន់សាមា្រតា៩៥ : េបើគានលិខិតអ្វីទទួលសាល់េដាយស្ម័្រគចិត្តនូវកូនឥតខាន់សាេទ េនាះ តុលាការ្របជាជនអាចតំរូវឱឪពុក ឬមាយទទួលសាល់កូនេនាះបាន។មា្រតា៩៦ : កូនឥតខាន់សាែដលឪពុក ឬមាយមិនបានទទួលសាល់ មានសិទ្ធិប្ដឹងេទៅ តុលាការ្របជាជនរកឪពុក ឬមាយឱខ្លនឯងបាន។មា្រតា៩៧ : បណឹងសុំឱតុលាការ្របជាជន តំរូវឱឪពុក ឬមាយទទួលសាល់េនាះ អាច េធ្វើេឡើងក្នងរយៈេពល២ឆាំគិតពីៃថ្ងែដលកូនេនាះមាននីតិភាព។នីតិភាព្រតវកំណត់ចាប់ពីអាយុ១៨ឆាំេឡើងេទៅ។ក្នងេពលកូនឥតខាន់សា េនៅក្នងអនីតិភាពេនៅេឡើយអ្នកអាណាពបាលរបស់កូនេនាះមានសិទ្ធិប្ដឹងជួសសុំឱតុលាការ្របជាជនរកមាតុភាពឱកូនេនាះ។

មា្រតា៩៨ : តុលាការ្របជាជន អាចតំរូវឱនារជាមាយទទួលសាល់កូនឥតខាន់សាបាន េបើមានភ័ស្ដតាងបក់ថាក- នារេនាះបេង្កើតកូនពិត្របាកដែមនខ- អត្តសណរបស់កូនែដលនារេនាះបានបេង្កើត និងអត្តសណរបស់កូនែដលប្ដឹងទាមទាររកមាតុភាព មិនខុសែប្លកពីគា។ភ័ស្តតាងអាចបងាញ្រគប់មេធបាយ។មា្រតា៩៩ : តុលាការ្របជាជន អាចតំរូវឱបុរសជាឪពុកទទួលសាល់កូនឥតខាន់សាបាន:១-េបើបុរសេនាះនាំព្រងត់ ឬចាប់េសពសន្ទវៈនារជាមាយេដាយរេលាភ េហើយេបើសម័យនាំព្រងត់ ឬចាប់រេលាភេសពសន្ទវៈ ្រតវគានឹងសម័យែដលនារមានគភ៌។២- េបើបុរសេនាះ បានខ្លននារេដាយឧបាយកលេបាកបេត េដាយការរេលាភអំណាច ឬេដាយសនថានឹងេរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយនារេនាះ។៣- េបើមានភស្ដតាងជាលាយលាក្ខណ៍អករពីបុរសេនាះបងាញឱេឃើញចស់ថាបុរសេនាះពិតជាឪពុករបស់កូនេនាះ។៤- េបើបុរស និងនារជាឪពុក និងមាយរបស់កូនេនាះបានរួមរស់នឹងគាជាអនីតិសងាសជាក់ែស្ដង ក្នងសម័យនីតនុកូលភាពែដលនារេនាះមានគភ៌។៥- េបើបុរសេនាះបានផ្គត់ផ្គង់ឬបានចូលរួមក្នងការបីបាច់រក និងការអប់រកូនេនាះក្នងឋានៈខ្លនជាឪពុក។មា្រតា១០០ : ពាកែដលប្ដឹងរកបិតុភាពមិនអាចនឹងទទួលបាន :១- េបើមានភស្តតាងថា នារជាមាយមានទំនាក់ទំនងកាមគុណនឹង្របុសដៃទេទៀតក្នងសម័យនីតនុកូលភាពែដលនារេនាះមានគភ៌។២- េបើក្នងសម័យនីតនុកូល ែដលនារមានគភ៌ បុរសែដល្រតវ្របកាន់ថា ជាឪពុករបស់កូនេនាះគានលទ្ធភាពរួមដំេណកជាមួយនារជាមាយេនាះ េដាយរស់េនៅឆាយពីគាឬេដាយមកពីមានេ្រគាះថាក់ ដូចមានែចងក្នងមា្រតា៨៦។មា្រតា១០១ : ក្នងេពលែដលកូនឥតខាន់សាេនៅក្នងអនីតិភាពេនៅេឡើយ មាយ ឬ អាណាពបាលៃនកូនេនាះអាចសុំប្ដឹងរកបិតុភាពបាន។ ភស្ដតាងអាចបងាញបានតាម្រគប់មេធបាយ។មា្រតា១០២ : សាល្រកមែដលកាត់េសចក្ដីឱទទួលសាល់កូនឥតខាន់សា មានអានុភាព ដូចគា នឹងលិខិតែដលទទួលសាល់កូនេដាយស្ម័្រគចិត្តែដរ។មា្រតា១០៣ : កូនឥតខាន់សា ្រតវយក្រតកូលរបស់ឪពុក ឬមាយែដលទទួលសាល់ ខ្លន។ ្របសិនេបើឪពុក និងមាយទាំងពីរនាក់ទទួលសាល់ កូនេនាះ្រតវយក្រតកូលខាងឪពុក។្របសិនេបើតុលាការ្របជាជន តំរូវឱឪពុក ឬមាយទទួលសាល់ កូនេនាះ ្រតវយក្រតកូលអ្នកែដលតុលាការតំរូវេអាយទទួលសាល់។្របសិនេបើតុលាការ្របជាជន តំរូវឱឪពុក និងមាយទាំងពីរនាក់ទទួលសាល់កូនេនាះ្រតវយក្រតកូលរបស់ឪពុក។

មា្រតា១០៤ : កូនឥតខាន់សាែដល្រតវបានទទួលសាល់ មានករណីយកិច្ច និងមានសិទ្ធិ ដូចកូនមានខាន់សាែដរ។មា្រតា១០៥ : តុលាការ្របជាជន ្រតវបងាប់ឱឪពុកមាយផ្ដល់អាហារកិច្ចឱកូនជាដរាប តាម សមាមា្រតៃនធនធានរបស់ឪពុកមាយេនាះ។ អាហារកិច្ចេនះ្រតវផ្ដល់ឱកូនតាមកំណត់ៃនសាល្រកមរហូតដល់កូនមាននីតិភាព។ឪពុក ឬមាយអាច្រតវឱរួចពីកាតព្វកិច្ចេនះបាន េបើខ្លន្រពមទទួលយកកូនេនាះេទៅចិ្ចឹមបីបាច់រក។មា្រតា១០៦ : សាល្រកមែដលកាត់េសចក្ដីឱទទួលសាល់កូនឥតខាន់សា អាចនិងបង្ខំឱ ឪពុកសងេសាហ៊ុយសំរាលកូននិង្របាក់ចំណាយចិ្ចឹមបីបាច់រកកូន តាំងពីៃថ្ងែដលកូនេនាះេកើតមក េទៅមាយៃនកូនេនាះបាន។មា្រតា១០៧ : កំណត់ៃដមួយចប់ ៃនសាល្រកមសាពរ ែដលកាត់េសចក្ដីឱទទួលសាល់ កូនឥតខាន់សា ្រតវេផ្ញើេទៅមន្តីអ្រតានុកូលដាន ៃនទីកែន្លងែដលកូនេនាះេកើត េដើមីចុះនិេទ្ទសអំពីបុត្តភាពេនះ េនៅេលើរមទំព័រសំបុ្រតកំេណើត។ែផ្នកទី ៤អំពីស្មំកូនមា្រតា១០៨ : ស្មំកូនគឺជាកិច្ចសន ែដលចងបុគ្គលពីរនាក់គឺមាក់េហៅថា ឪពុកចិ្ចឹម ឬមាយ ចិ្ចឹម េហើយមាក់េទៀតេហៅថាកូនចិ្ចឹម េអាយមានចំណងនឹងគា ដូចជាបុត្តភាពមានខាន់សា។មា្រតា១០៩ : ឪពុកឬមាយចិ្ចឹម្រតវមានអាយុេលើសពី២៥ឆាំ េហើយ្រតវមានអាយុេ្រចើនជាង កូនចិ្ចឹមយាងតិច២០ឆាំ។ ឪពុក ឬមាយចិ្ចឹមអាចជាពលរដ្ឋកម្ពជា ឬជាជនបរេទស។មា្រតា១១០ : េគអាចសុំកូនបាន្រតឹមពីរនាក់ប៉ុេណាះ។ ្របសិនេបើកូនែដលសុំមកេនាះ មាន មួយណាសាប់េគអាចសុំកូនមួយនាក់េទៀតបាន។ កូនចិ្ចឹម្រតវមានអាយុតិចជាង៨ឆាំ។មា្រតា១១១ : សហព័ទ្ធណាមួយអាចនិងសុំកូនយកមកចិ្ចឹមបាន លុះ្រតាែតមានការយល់្រពមពី សហព័ទ្ធរបស់ខ្លន។ ក្នងករណីេនះ កូនចិ្ចឹម្រតវទុកជាកូនចិ្ចឹមរបស់សហព័ទ្ធទាំងពីរនាក់។មា្រតា១១២ : េដើមីឱការសុំកូនសំេរចេទៅបាន ្រតវមានការ្រពមេ្រពៀងពីឪពុកមាយ ឬអ្នក អាណាពបាលៃនកូនែដលសុំេនាះ។េបើជាទារកែដលេគេបាះបង់េចាល ្រតវមានការយល់្រពមពីរដ្ឋអំណាចឃុំ ឬសងាត់។មា្រតា១១៣ : កិច្ចសនសុំកូន ្រតវេធ្វើជាលាយលក្ខណ៍អករេហើយបក់េដាយ គណៈកមាធិការ្របជាជន ឃុំ ឬសងាត់ខាងលំេនៅៃនអ្នកសុំ ឬខាងលំេនៅៃនកូនចិ្ចឹម។ េសចក្ដ ីៃន កិច្ចសនសុំកូនេនាះ ្រតវចុះក្នងប្ជីអ្រតានុកូលដាន។តុលាការ្របជាជន អាចបដិេសធកិច្ចសនខាងេលើេនះបាន តាមពាកបណឹងសុំរបស់កូនចិ្ចឹមរបស់ជនទាំងឡាយ ឬរបស់អង្គការេផងៗែដលេធ្វើេឡើងេដើមីផល្របេយាជន៍របស់កូនចិ្ចឹម េនាះ។មា្រតា១១៤ : កូនចិ្ចឹម្រតវយកនាម្រតកូលៃនអ្នកសុំ េហើយមានសិទ្ធិ និងករណីយកិច្ចដូចគានិង កូនបេង្កើត។

ែផ្នកទី ៥អំពីទំនាក់ទំនងរវាងឪពុក-មាយ និងកូនមា្រតា១១៥: ឪពុកមាយមានករណីយកិច្ច ្រតវ្រសឡាញ់កូននិងយកចិត្តទុកដាក់អប់រកូន គឺ បណះគំនិតកូនឱ្រសឡាញ់ការេរៀនសូ្រត េស្នហាមាតុភូមិ មានសារតីសាមគ្គីអន្តរជាតិ ្រសឡាញ់ពលកម្ម េគារព្រទពសមត្តិរដ្ឋ េគារពសិទ្ធិ និង្រទពសមត្តិរបស់អ្នកដៃទ។កូនមានករណីយកិច្ច្រតវ្រសឡាញ់ និងេគារពឪពុក-មាយ ែថទាំរក ឪពុក-មាយនិងផ្គត់ផ្គង់េសចក្ដី្រតវការរបស់ឪពុកមាយ។មា្រតា១១៦: ឪពុក-មាយ មិន្រតវេធ្វើបាបកូនរបស់ខ្លន កូន្របសា កូនចិ្ចឹម កូនរបស់ប្ដី ឬរបស់ ្របពន្ធមុនេឡើយ។មា្រតា១១៧: កូន្របុស កូន្រសី មានសិទ្ធិ និងករណីយកិច្ចដូចគាក្នង្រគសារ។មា្រតា១១៨ : កូនមាននីតិភាព ែដលរស់េនៅជាមួយឪពុក-មាយមានេសរភាពក្នងការេ្រជើសេរស មុខរបរខ្លន មានេសរភាពក្នងការចូលរួមសកម្មភាពនេយាបាយ និង សកម្មភាពសង្គម មានេសរភាពក្នងការ្រគប់្រគង្រទពសមត្តិផាល់របស់ខ្លន ម៉ងវញេទៀតក៏្រតវមានករណីយកិច្ច ្រតវេមើលខុស្រតវេដាះ្រសាយជីវភាពរួមរបស់្រគសារ។ែផ្នកទី ៦អំពីការដកហូតអំណាចេមបាមា្រតា១១៩ : អាចនឹង្រតវដកហូតអំណាចេមបា េហើយ្របគល់េទៅឱអង្គការណាមួយ ឬញាតិ េលាហិតណាមួយចំេពាះឪពុក-មាយែដលមានកំហុសដូចខាងេ្រកាម:-ឪពុក-មាយ មានការខ្វះខាតក្នងការអប់រ-ឪពុក-មាយ េ្របើអំណាចេដាយរេលាភេទៅេលើកូនេដាយ េ្របើឧបាយកលេផងៗេដើមីបង្ខំកូនឱ្រប្រពឹត្តបទេល្មើស ឬអំេពើណាមួយប៉ះពាល់ដល់សង្គម។-ឪពុកមាយ វាយេធ្វើបាបកូនឥត្រតា្របណី-ឪពុក-មាយ ្រប្រពឹត្តផ្ទយពីសីលធម៌បណាលឱមានឥទ្ធិពលអា្រកក់ដល់កូន។មា្រតា១២០ : តុលាការ្របជាជន អាចនឹងសំេរចដកហូតអំណាចេមបាពីឪពុកមាយែដលមាន កំហុសបានលុះ្រតាែតមានពាកប្ដឹងសុំរបស់អង្គការរដ្ឋ អង្គការមហាជន រដ្ឋអាជាអមតុលាការ្របជាជន ឬញាតិេលាហិតណាមួយៃនឪពុកមាយេនាះ។មា្រតា១២១ : ការដកហូតអំណាចេមបា បណាលឱឪពុកមាយែលងមានសិទ្ធិែដលខ្លនឯង ធាប់មានពីមុនមកចំេពាះកូនរបស់ខ្លនប៉ុែន្តេនៅមានកាតព្វកិច្ច ចិ្ចឹមកូនតេទៅេទៀត រហូតដល់កូនេនាះចូលនីតិភាព។ ក្នងករណីេនះតុលាការ្របជាជន្រតវកំណត់កំរតអាហារកិច្ច ែដលឪពុក-មាយ្រតវផ្ដល់េទៅឱអង្គការ ឬញាតិេលាហិតែដលទទួលបន្ទកចិ្ចឹមកូនេនាះ។មា្រតា១២២ : េដើមីផល្របេយាជន៍របស់កូន ចប់អនុតឱតុលាការ្របជាជន្របគល់េទៅឱ ឪពុក-មាយែដល្រតវបានដកហូតអំណាចេមបា នូវអំណាចេមបាេនះេឡើងវញ ្របសិនេបើឪពុក-មាយេនាះ បានែកែ្របគំនិត

មារយាទរបស់ខ្លនបានល្អេឡើងវញគួរឱទទួលបន្ទក អប់រកូនបានេលើែលងែតចំេពាះកូនចិ្ចឹម។ចប់េនះ រដ្ឋសភាៃនរដ្ឋកម្ពជាបានអនុម័ត េនៅៃថ្ងទី១៧ ែខកក្កដា ឆាំ១៩៨៩ នាសម័យ្របជុំសាមេលើកទី១៧ នីតិកាលទី១។