ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУПСИЙА ТЯДРИСИ МЕТОДИКАСЫ 15• дювлят машыны механизмини йаьлайараг гярарвермяни сцрятляндирир вя беляликляигтисади сямярялилийи артырыр;• вахта гянаят едир вя “вахт пулдур”са, пула да гянаят едир;• азад базар рягабяти принсиплярини дювлят гярарлары сащясиня кечирир, она эюряки, щяр щансы дювлят гярарынын гябул едилмясиндя рягабят едяркян щяр щансыширкятин тяклиф етдийи рцшвятлярин мигдары онун эцъцня дялалят едир;• дювлят гуллугчуларынын ашаьы маашларыны мцвазинятляндирир вя беляликля бцдъявясаитляриня гянаят едир.Бунунла беля коррупсийа нятиъяляриня, онун мцхтялиф юлкялярдя сявиййясиня вя буюлкялярин игтисадиййатына даща йахындан баханда ъямиййят щяйатынын бир сыра сащяляриндякоррупсийанын ойнадыьы мянфи ролу эюрмяк олар.Игтисадиййата тясир:• коррупсийалы дювлятлярдя ишэцзар даиряляр вясаитляринин бир щиссясини коррупсийайаайырмалы олурлар ки, бу да сярмайялярин вя цмуми милли мящсулун азалмасынаэятирир;• коррупсийа азад рягабяти мящдудлашдырараг ян бюйцк зийаны кичик ширкятлярявурур;• рягабят азалдыгъа малларын вя хидмятлярин кейфиййяти ашаьы дцшцр;• дювлят эялирляри ашаьы дцшцр, кюлэя игтисадиййаты ися инкишаф едир;• коррупсийайа йол верилян йерлярдя дювлят мямурлары ашаьы мааш алыр, бунунлабеля бцдъя хяръляриня гянаят едился дя, ади вятяндашлар онлара юз ъибляриндянрцшвят вермяли олурлар;• хариъи сярмайячилярин беля дювлятя инамы аз олур вя онларын юлкя игтисадиййатындапайы азалыр.Дювлят идарячилийиня тясир:• дювлят сярмайяси азалыр вя дювлят сифаришиля йериня йетирилян ишлярин сямярялилийиашаьы дцшцр;• щюкумятин фяалиййят сащяляри вя мясряфлярин структуру дяйишя билир - рцшвятхордювлят мямурлары даща йцксяк эялирляр тямин едян лайищяляря цстцнлцкверир;• коррупсийалы щюкумят зяиф вя тязйигя мяруздур;• дювлят мямурларынын худбинлийи дювлятин ещтийаълары щаггында стратежи дцшцнмяйикюлэядя гойур, буна эюря дя игтисади вя сосиал проблемляря лазыми диггятйетирилмир;• дювлят хидмятляринин кейфиййяти ашаьы дцшцр.Сосиал-сийаси нятиъяляр:• рцшвятхор сийасятчиляря вя дювлят мямурларына инамы олмайан вятяндашлардювлятя дя инамларыны итирир;• иътимаи фяалиййятдя иштирак вя демократик гурумларын ишиня мараг азалыр;
16 ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУПСИЙА ТЯДРИСИ МЕТОДИКАСЫ• автократик идеолоэийалар даща популйар оланда сийаси рягабят азалыр;• сосиал эярэинлик артыр вя дювлятин сийаси стабиллийи зяифляйир.Коррупсийаны доьуран нядир?Коррупсийанын ясас сябяби инсан тамащкарлыьыдыр. Буна эюря биз коррупсийаны давранышынмцстясна вя йа патоложи формасы кими гиймятляндиря билмярик: бизим щамымызвя щяр биримиз юз марагларымызы эцдмяйя мейллийик. Истещлакчы мейлляри эенишляндикъявя шяхси фираванлыг ялдя етмяк щявяси ъямиййятин рифащындан даща цстцн йер тутдугъавя йа бу анлайыш тамамиля йаддан чыхарылдыгъа коррупсион шякилдя давранмаг тамащыартыр. Буна эюря сийасятчиляр вя мямурлар юз вязифяляриндян шяхси фираванлыглары цчцнистифадя етмяйя башлайыр. Буну мцшащидя едян эянъляр дювлят гуллуьуна ялвяришли вяъялбедиъи щяйат тярзи кими бахырлар. Истещлак мейлли ъямиййят коррупсийа галмагалларынданщиддятлянир, амма бу щиддят икили характер дашыйыр: коррупсийа фактынын юзцндян киминсяварланмасы даща чох щиддят доьурур.Бунунла беля, инсан тябиятинин щяр йердя ейни олмаьына бахмайараг ъямиййятляринкоррупсийа сявиййяси мцхтялиф олур. Коррупсийанын сявиййяси ъямиййятин мядяниййяти,менталитети вя яняняляри иля баьлы ола биляр. Мясялян, щесаб едилир ки, коррупсийабяла кими протестант ъямиййятляриндя даща асан дярк едилир, она эюря ки, протестант етикасындаиътимаи вя фярди дяйярляр айдын фяргляндирилир. Коррупсийанын демяк олар ки, гануниляшдирилмишолдуьу ъямиййятлярдя, мясялян, щимайячилийин бирляшдириъи гцввя ролунуойнадыьы коммунист системляриндя, щяйат вя дцшцнъя тярзиндя вярдишляри дяйишмякдаща чятиндир. Иътимаи инкишаф сявиййяси ашаьы олан вя вятяндаш дяркетмяси йетишмямишюлкялярдя коррупсийа даща асан кюк салыр.Коррупсийаны тюрядян вя ону сахлайан бир сыра сосиал вя игтисади амилляр вардыр: зяифигтисадиййат, иш йерляринин чатышмазлыьы, дювлят бцдъясинин зяиф идаря едилмяси, даща эцълцхариъи дювлятлярин вя корпорасийаларын мцдахиляси. Дювлят мямурларынын дцшкцнлцйцняашаьы маашлар, даща йцксяк вязифяйя кечирилдикдя иш кейфиййятинин нязяря алынмамасы,тяшкилат мягсядляринин айдын олмамасы, щабеля мцдирлярля онларын табечилийиндя оланишчиляр арасында бяргярар олмуш щимайячилик гайдасы сябяб ола биляр. Мцдириййятин узунмцддят вязифядя галмасы вя щакимиййятин шяхсляндирилмяси ясасында гурулмуш идарячилийинашаьы сявиййяси, нязарят вя щесабатын зяифлийи, гярар гябул едилмя гайдаларынын чатышмазлыьыбеля мцнасибятляря кюмяк едир. Бундан башга, вязифяли шяхсин нязарятиндяолан немятлярин щяъми ня гядяр чох оларса вя бунларын пайланмасы ня гядяр эизли вямонополист цсулла апарыларса, коррупсион давраныш ещтималы о гядяр йцксяк олар.Коррупсийанын сявиййяси щям дя щцгуг системинин камиллийиндян асылыдыр. Анлашылмаз,зиддиййятли вя даим дяйишдирилян ганунвериъилик, сявиййясиз мящкямяляр, шащидляринмцдафияси програмларын чатышмазлыьы вя бунунла баьлы щцгугмцдафия органларынаетимадсызлыг коррупсийайа кюмяк едир. Буна эюря щцгуг вя демократийанын гядимяняня ясасында гурулдуьу вя дювлятчилийи чохдан формалашмыш дювлятлярдя коррупсийанынсявиййяси даща ашаьы олур.
- Page 2 and 3: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 4 and 5: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 6 and 7: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 8 and 9: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 10 and 11: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 12 and 13: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 14 and 15: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 18 and 19: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 20 and 21: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 22 and 23: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 24 and 25: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 26 and 27: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 28 and 29: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 30 and 31: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 32 and 33: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 34 and 35: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 36 and 37: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 38 and 39: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 40 and 41: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 42 and 43: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 44 and 45: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 46 and 47: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 48 and 49: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 50 and 51: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 52 and 53: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 54 and 55: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 56 and 57: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 58 and 59: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 60 and 61: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 62 and 63: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 64 and 65: ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 66 and 67:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 68 and 69:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 70 and 71:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 72 and 73:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 74 and 75:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 76 and 77:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 78 and 79:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 80 and 81:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 82 and 83:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 84 and 85:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 86 and 87:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 88 and 89:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 90 and 91:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 92 and 93:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 94 and 95:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 96 and 97:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 98 and 99:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 100 and 101:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 102 and 103:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 104 and 105:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 106 and 107:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 108 and 109:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 110 and 111:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 112 and 113:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 114 and 115:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 116 and 117:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 118 and 119:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 120 and 121:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 122 and 123:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 124 and 125:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 126 and 127:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 128 and 129:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 130 and 131:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 132 and 133:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 134 and 135:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 136 and 137:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 138 and 139:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 140 and 141:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 142 and 143:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 144 and 145:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 146 and 147:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 148 and 149:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 150 and 151:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 152 and 153:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 154 and 155:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 156 and 157:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 158 and 159:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 160 and 161:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 162 and 163:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 164 and 165:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 166 and 167:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 168 and 169:
167Тяртиб едянлярЯл
- Page 170 and 171:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 172 and 173:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 174 and 175:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 176 and 177:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 178 and 179:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 180 and 181:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 182 and 183:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 184 and 185:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 186 and 187:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 188 and 189:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 190 and 191:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 192 and 193:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 194 and 195:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 196 and 197:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 198 and 199:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ
- Page 200 and 201:
ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУ