11.07.2015 Views

мяктябдя коррупсийайа гаршы тярбийя имканлары

мяктябдя коррупсийайа гаршы тярбийя имканлары

мяктябдя коррупсийайа гаршы тярбийя имканлары

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ТЯЩСИЛДЯ АНТИКОРРУПСИЙА ТЯДРИСИ МЕТОДИКАСЫ 33ща щяссасдырса, конвенсионал йанашма даща чох разылашмаларын, ардыъыллыьын, гайданын,нцфуз цмидляринин позулмасындан наращатдыр. Яхлаг принсипляринин позулмасы конвенсийаларынпозулмасындан даща эцълц емосионал реаксийа (гязяб, наразылыг, гям, аьры,тягсир щисси, утанма, тяяссцф) йарадыр. Ейни гайда иля адамын давранышы да яхлагы дайохса конвенсийаны позмагда эцнащландырылмаьындан асылы олараг фярглянир. Яхлагыпозмагда эцнащландырылан адам йа цзр истяйир, йа вурдуьу зийаны дцзялтмяйя вя йаонун явязини юдямяйя чалышыр, йа ямялини башга ъцр изащ етмякля (дцшцнцлмямиш щярякятетдийини, щеч бир зийан вурмадыьыны, юз щярякятиля ня вахтса позулмуш ядалятибярпа етдийини дейяряк) юзцнц мцдафия етмяйя чалышыр. Яхлаг принсипинин юзц вя йа онумцяййян едян норма шцбщя доьурмур. Иътимаи разылашманы (конвенсийаны) позан шяхсися йа бу норманы, йа да онун мянбяйини тянгид едяряк юзцня бяраят газандырыр. Норманыпозан ушагларын интизама алышдырылмасы цсуллары да фяргли олур: яхлагы позана яксярщалларда юзцнц инъидилмиш шяхсин йериндя тясяввцр етмяк тяклиф едилирся, конвенсийаныпозан, гарышыглыг йаратмагда, разылашмалара риайят етмямякдя, цмидляридоьрултмамагда, шяраити нязяря алмамагда вя йа нязакятсиз олмагда эцнащландырылыр.Беляликля, адамлар яхлагла конвенсийанын арасындакы фярги интуитсийа иля щисс едирляр.Яхлагла конвенсийанын (иътимаи нормаларын) мцхтялиф дяряъядя унверсал вя мяъбуриолмасы, щабеля онларын позулмасына реаксийанын мцхтялифлийи коррупсийайа гаршытярбийя цсулларынын сечиминдя мцщцм рол ойнайыр. Щцгуг мцщафизяси бахмындан коррупсиондавраныш ганунун позулмасы, ъямиййят бахымындан ися бу, илк нювбядя яхлаггайдаларынын позулмасыдыр. Бу, даща чох ушаглар вя йенийетмяляря хас олан хцсусиййятдир:онлар яхлагын позулмасына бюйцклярдян даща щяссас, иътимаи разылашманын (конвенсийанын)позулмасына ися бюйцкляря нисбятян хейли аз фикир верирляр. “Коррупсийа шярдир,она эюря ки, гануну позур” - дялили шаэирдляр тяряфиндян ешидилмямиш гала биляр.Ушаглар бюйцдцкъя онларын яхлаги вя конвенсионал тяфяккцрц дя инкишаф едир, аммаохшайыр ки, бунлар бир-бириня паралел шякилдя, бир нюгтяйя эялмядян инкишаф едир.Ашаьыдакы ъядвялдя Л. Кощлбергин яхлаг инкишафы нязяриййясиня ясасланан Л.Нуъъи яхлагивя конвенсионал тяфяккцрцн инкишафы просеслярини эюстярир.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!