"ГАРАВИЦЕ 1941" Зборник саопштења ... - Jadovno 1941.

, su u propagandne svrhe, da bi javnost i Crveni krst uvjerili u tobožnje dobreuslove života u logoru, fotografisali manje grupe zatvorenika kako svakodnevnoobavljaju higijenske mjere kupanja i pranja, dok su djeca tjerana da se igraju,kako bi se prikazala lažna slika njihove bezbrižnosti u logoru. Nakon izvjesnogvremena ustaše su pokupile sve Jevreje iz Bihaa i sproveli ih u Kulen Vakuf, potomu Bosanski Petrovac i, konano, u Prijedor. Kotarski predstojnik u Bihaudao je Jevrejima dozvolu da mogu ii gdje god žele. Oni su veinom otišli tamogdje su imali rodbinu i poznanike, no veina ih je, ipak, ostala u Prijedoru. Jevrejikoji su otišli u Cazin i Bosanski Petrovac ubrzo su vraeni u Biha, a zatim susvi pobijeni u selu Žegar nadomak Bihaa.Maja 1942. godine, nakon osloboenja Prijedora, mladi stupaju u redoveNOP-a i kreu u zbjegovima put planina Kozare i Grmea. Jevreji koji su biliprinueni da nakon povlaenja partizana ostanu u Prijedoru, mahom su prekoBanje Luke odvedeni u logore Stara Gradiška i Jasenovac ili su na licu mjesta biliubijeni (vojni logor Žegar kraj Bihaa). Kao što vidimo, u trenutku istine, natankoj liniji izmeu života i smrti, Jevreji Bihaa se prikljuuju Narodnooslobodilakompokretu (NOP), jedinom koji je pružao nadu u život i nedosanjancionistiki san. Tom pokretu su pristupili:Abinun Avrama Moric, inženjer agronomije iz Bihaa, roen je 1910.Otac mu je prije rata držao na pijaci malu radnju sa sitniarskom robom. Poljoprivrednifakultet je završio u Zagrebu. Sa cijelom porodicom je 24. juna 1941.protjeran iz Bihaa i zatoen u logoru u s. Bukovaa, odakle je premješten u Bos.Petrovac, a potom u Prijedor. Nakon dobijanja propusnice iz Prijedora odlazi uCazin, odakle 1942. stupa u partizane kao intendant u pozadinskim jedinicama.Poginuo je veoma rano, u žestokim borbama kod Kljua 1943. u toku IV neprijateljskeofanzive.Atijas Azriela Cevi, pravnik, još kao gimnazijalac je postao lan KPJ.Uhapšen je 1932. Isljeivali su ga zloglasni beogradski policajci Kosmajac iVukovi. U procesu pred Sudom za zaštitu države, koji je 1932. voen u Beograduprotiv 26 komunista, sa Oskarom Daviom na elu, bio je jedan oddevetoro koji su osloboeni optužbe. Stalno se kretao u krugovima naprednestudentske omladine, zbog ega je u više navrata hapšen. Nakon rata priznatomu je pravo uesnika NOB-e te je poslije rata obavljao dužnosti javnog tužioca uBihau i u Sarajevu, dužnost javnog tužioca BiH i lana Savjeta Republike. Nosilacje više odlikovanja. Umro je u Sarajevu 1982.Atijas Cevija Sarina–Sajka udata Herlinger, uiteljica, prebjegla je uZonu I, a potom internirana u logor Rab. Po osloboenju logora 1943. stupa uNOV-u kao bolniarka u Primorsko-goranskoj brigadi. Jedno vrijeme je radilakao uiteljica u Brodu na Moravici, a nakon rata se preselila u Sarajevo.Atijas Azriela David, student elektrotehnike iz Bihaa, u NOP je stupiojoš kao uenik gimnazije, u kojoj je bio lan odbora SKOJ-a. Uhapšen je jula1941. zajedno sa svojom porodicom, zatoen u logoru u s. Bukovaa, a odatle jesproveden u Bos. Petrovac, pa u Prijedor. Kada je kotarski predstojnik dao Jevrejimapropusnice za odlazak u drugi grad, zajedno sa majkom i dvije sestreotišao je u Sanski Most, gdje su imali rodbinu. Kad su uhapšeni Jevreji SanskogMosta uhapšena je i njegova porodica i sprovedena u Jasenovac, gdje je i stradaopoetkom 1945.