Vlerësimi i Kujdesit Obstetrik Emergjent në Kosovë - UNFPA

Tabela 33. Dispozicioni i institucioneve të KOE në KosovëRegjionet Popullata Dispozicioni actual Niveli i rekomanduarBazike Gjithëpërfshirëse Bazike GjithëpërfshirësePrishtinë 862560 3 ( B-3) 1+ ( 1 C-2) 6-7 2Prizren 498728 4 ( B-3) 1 4 1Mitrovicë 329822 1 ( B-4) 3 4 2 ( arsye politike)Gjilan 461368 3 (B -3) 2 4 1Pejë 465313 2 ( B -4) 2 1Kosovë 2617791 13 9 + ( 1C-2) 20 5-6Siç shihet në tabelën 40 ekziston një dispozicion relativisht i mirë i KOE gjithpërfshirës, gjerësaekziston një mungesë e dispozicionit të kujdesit bazik AKTUAL. Për një popullatë prej 2,617,791rekomandohen 5-6 institucione gjithëpërfshirësë dhe 20 bazike të KOE. Sidoqoftë asnjë ngainstitucionet bazike qe janë vlerësuar nuk ofrojnë shërbime të nevojshme që të mund tëkonsiderohen se funksionojnë plotësisht si institucione të KOE. Andaj rezulton se sistemishëndetësor në Kosovë operon pa institucione bazike. Tani për tani urgjentisht nevojitet që të gjitha16 institucionet bazike të përmirësohen dhe të krijohen 4 insitucione plotësuese, në mënyrë që tëplotësohet indikatori i parë i KB.Indikatori 2. Distribuimi gjeografik i institucioneve të KOE në Kosovë.Distribuimi gjeografik i KOE në disa regjione mbetet një çështje që duhet adresuar duke pasurparasysh distribuimin jo të barabartë të institucioneve gjithëpërfshirëse dhe atyre bazike AKTUALEtë KOE. Regjionet kanë proporcion mëse adekuat të institucioneve gjithëpërfshirëse në raport mepopullatën, mirëpo shumë pak institucione bazike. Fig. 7 paraqet 9 institucione gjithëpërfshirëse tëKOE në Kosovë ku kanë ndodhur 24,457 (85,7%) lindje dhe 100% të prerjeve Cezariane në vitin2007. Në 15 institucionet tjera të mundshme të KOE kanë ndodhur vetëm 4,055 lindje (15,3%). Kjoflet për një diskrepancë të rëndësishme të distribuimit të institucioneve te KOE në Kosovë,veçanërisht në regjionin e Prishtinës që ka nevojë për 1,5 herë më shumë institucionegjithëpërfshirëse dhe 6 institucione bazike në mënyrë që shërbimet emergjente të mbulohen nëmënyrë adekuate. Në mënyrë që të prevenohen vdekjet maternale duhet të plotësohet niveli minimali pranueshëm i institucioneve të KOE, jo vetëm në nivel regjional por edhe në atë subregjional.Duhet të jetë prioritet rritja e dispozicionit të shërbimeve të KOE në regjionet që kanë mangësi tëkëtyre shërbimeve (institucionet e mundshme bazike duhet të shndërrohen në institucione aktualebazike të KOE).Mostra e dizajnuar në secilën qendër nuk ka mundësuar hulumtimin më të gjërë të të gjithainstitucioneve të cilat mund të jenë apo kanë potencial të bëhen institucione bazike, sidoqoftë kafakte të forta se të gjitha institucionet e MUNDSHME bazike në Kosovë kanë nevojë të madhe përpërmirësim dhe se navojiten të hapen edhe katër institucione tjera.Indikatori 3. Proporcioni i grave që janë vlerësuar të kenë komplikime obstetrike e që janëtrajtuar në institucione të KOEProporcioni i të gjitha lindjeve që kanë ndodhur në institucione të KOE shërben si indikator ivrazhdë i shfrytëzimit të institucioneve të KOE. Vlerësohet që 15% të të githa grave shtatzane do tëzhvillojnë ndonjë komplikim obstetrik mjaft serioz për të kërkuar kujdes mjekësor. Andaj, nësenumri i grave që trajtohet në institucione të KOE nuk është 15% i të gjitha grave që lindin brendapopullatës, atëherë mesiguri se një proporcion i caktuar i komplikimeve nuk trajtohen fare.Përafërsisht 40-70 % e grave në Kosovë lindin në institucione të KOE që është shumë më lartë seniveli minimal i kërkuar (15%). Prandaj ky indikator është masë më reale e shfrytëzimit të34