Vlerësimi i Kujdesit Obstetrik Emergjent në Kosovë - UNFPA

Inkubatorët transportues (foto 13 dhe 14) janë të prishur dhe jo funksional. Transferimi i nënave merrezikshmëri të lartë para lindjes apo lindjes së planifikuar, në institucione gjegjëse (reparti ineonatologjisë në klinikën obstetrike-gjinekologjike të Prishtinës), është esencial për të arriturinicimin e hershëm të kujdesit optimal. Duhet të ekzistojë gjithashtu edhe sistemi adekuat itransportit të të porsalindurve për ato foshnje të cilat për arsye të ndryshme nuk mund të lindin nëinstitucionin gjegjës. Duhet të krijohen sistemet e referimit perinatal.Nëse e shiqojmë tabelën 48 që prezanton të dhënat e vdekshmërisë perinatale në institucionet evizituara, mund të vërejmë se numri i fryteve të lindura të vdekur (n= 50) e tejkalon numrin evdekshmërisë së hershme neonatale (n= 36). Zakonisht lindja e fryteve të vdekura përbën 45-50% tëtë gjitha vdekjeve perinatale. Mungesa e lindjeve të fryteve të vdekura në institucionet rurale të KOEdhe rritja e numrit të lindjeve të fryteve të vdekura në Prishtinë deri në 59.4%, është indikative përraportim jo adekuat apo kujdes shumë të dobët antenatal. Është për tu befasuar që është regjistruarnjë numër shumë i vogël i vdekjeve në periudhën e hershme perinatale të të porsalindurve me peshëshumë të vogël. Nëse nuk kemi emërtuesin që përfaqëson numrin e lindjeve të foshnjeve me peshëspecifike të lindjes, është vështirë të gjykojmë për vdekshmërinë fetale-neonatale në raport mepeshën, mirëpo në bazë të përvojës së shumë shteteve ky numër duhet të jetë përafërsisht 0.8-1%(autori)Tabela 44. Numri i lindjeve, lindjeve të frytit të vdekuar dhe vdekjeve të hershme neonatale(Korrik- Shtator 2008)Institucionet eKOENumri i lindjeveNumri i lindjeve tëgjallaLindjet e frytit tëvdekurVdekjet intranataleVdekjet e hershme neonatale500 - 1501 - 25001500 2499 +VdekshmëriaperinatalePrishtinë 3065 3015 50 5 11 21.5‰Vushtrri 243 240 1 2 12.3‰Mitrovicë 198 198Istog 46 46Prizren 1307 1301 2 1 3 4.5‰Skenderaj 139 139Gjilan 588 578 3 4 3 17.0‰Lipjan 28 28Deçan 55 54 1 18.1‰Këtu duhet të mirren me kujdes të madh të dhënat e raportuara. Vëmendje të veçantë duhetkushtuar të dhënave lidhur me të porsalindurit matur. Vdekja e fryteve me peshë 1500 - 2500+ grshërben si indikator i kualiteti të kujdesit shëndetësor lidhur me reanimim e të porsalindurve,kontrollimit të temperaturës, trajtimit të infeksioneve kongjenitale. Përvoja e shteteve të zhvilluaraekonomike ku vdekshmëria perinatale është në nivel relativisht të ulët (10-12 në 100) tregon sevetëm 15% e vdekjeve perinatale kanë të bëjnë me foshnjet e lindura në termin të plotë. Kjo tregonse shërbimet perinatale në institucionet e KOE të vizituara janë joadekuate, ku 55 % (20 nga 36) tëvdekshmërisë së hershme perinatale bie mbi foshnjet e lindura në termin të plotë (2500+.)Vdekshmëria e tillë tregon për kualitetin e kujdesit dhe menaxhimit të lindjes. Në përgjithësi,humbjet e tilla janë indikator senzitiv i kualitetit të kujdesit obstetrik emergjent dhe mund të52