PDF - El-Hikmeh

IX. LAMUT-TA’RIFI DHE RREGULLAT E TIJ), ال)‏ Lamut-ta’rifi është një parashtesë (nyje) e përbërë prej shkronjave elif dhe le cila në gjuhën arabe shërben për t’i shquar emrat.Shkronja l ( ل ) e kësaj nyjeje, varësisht se çfarë shkronjash vijnë pas saj,lexohet ose me idgam ose me idh’har. Prandaj edhe shkronjat(bashkëtingëlloret) e gjuhës arabe ndahen në: shemsijje (diellore) dhe kamerijje(hënore).A) IDGAMI SHEMSIJJE) ا َل ْاِدغ َامالشمسِية ُ (Idgami shemsijje bëhet kur pas nyjes shquese ال)‏ ) vjen ndonjëra prej shkronjaveshemsijje. Me këtë rast nyja shquese ( ال ) shkrihet në shkronjën që vjen pas saj.Shkronjat shemsijje janë këto 14:ز ر ذ د ت ) , ث , , , , , س , ش , ص , ض , ط , ظ , , (ن لIdgami shemsijje ndahet më dysh:1. Idgami shemsijje mea’l-gunne: bëhet kur pas nyjes shquese ال)‏ ) vjen shkronjan ( ن ) dhe zgjatet 1 elif mikdari e gjysmë. P. sh. :و مِن الناسِ‏ والنجمِ‏ و النازِعاتِ‏2. Idgami shemsijje bila gunne: bëhet kur pas nyjes shquese ( ال ) vjen ndonjëraprej 13 shkronjave të tjera shemsijje dhe gjatë leximit nuk ndahet ndonjë kohëpër ta zgjatur atë. P. sh. :ا َلشمس ا َلتوبة ُ ا َلرحمان ُ33