УНИВЕРЗИТЕТ „СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ“ – СКОПЈЕ

’Ди цукунфт‘ излегувал од 1892 до 1922година, негов основач бил МаксимилијанХарден (1861-1927), највлијателниот публициство своето време. Најспорниот ’Мерц‘излегувал од 1907 година до 1917 година воМинхен. Основан бил од Алберт Ланген. Тиражитена двата весника биле скромни, нонивното политичко и културно влијание билоогромно, затоа што во нив пишувале најистакнатипоети, писатели и публицисти одЕвропа, од Херман Хесе и Анатол Франс, доМаксим Горки и бројни други интелектуалци.Харден го критикуваше игнорантскиот односМаксимилијан Харден на тогашната меѓународна заедница, што ништоне знаела за тоа што претставувала Македонијаво минатото и за време на актуелните настани. На тоа тој алудиралсо своите иронични забелешки кон настаните по Берлинскиот конгрес од1878 година. „Македонија им пречеше на претставниците на семоќнатамудрост само на кратко. Балканската власт на Филип, светската империјана Александар, римското време со Мацедонија прима и секунда, борбитена Бугарите, Византијците, Србите, Венетите и Турците, одамна беазаборавени. И Конгресот мислеше дека Грците, Турците, Бугарите,Романците, Албанците и Србите што сега живеат долж Вардар и Струма,во вилаетите Солун, Монастир и Косово, ниту се опасни, ниту се занимливи“.Вториот аспект беше дека Македонија, за разлика од Албанија идругите области, не беше ниту мала, ниту сиромашна. Еве како за тоапишува во ’Мерц‘: „Со Македонија положбата е поинаква, бидејќи таапретставува еден месен залак, една богата и бериќетна земја, што поседуваеден излез на море и едно светско пристаниште во Солун. На Македонија$ се здодеала младотурската власт, чија колепка еднаш била (...) и туѓитепропаганди ја поддржувале мислата за ослободување од Турција содецении“.Третиот аспект било самото Илинденско востание, кое за МаксимилијанХарден било исто толкава несреќа колку и за Крсте ПетковМисирков, иако тоа било единствено чаре за Македонците: „Македонскитебегалци во Бугарија формираат комитети за ослободување нататковината. И Грците и Србите дејствуваат за македонската кауза.Попусто. Востанијата ќе бидат задушени, ветувањата за реформи, дадениод највисоки места, неисполнети (...) За писателите сега има доста работа,за Македонија нема спас. Од пролетта до есента 1903 година читаме заборбите меѓу турскиот аскер и востаниците. Комитите дејствуваат соексплозив против железниците, параходите, банките, поштите. Турците31