Download - Skupština Crne Gore

OBRAZLOŽENJE ZAKONA O PREUZIMANJU AKCIONARSKIH DRUŠTAVAI Ustavni osnov za donošenje zakonaUstavni osnov za donošenje ovog zakona je član 16 tač. 5) Ustava Crne Gore, premakome se zakonom, u skladu sa Ustavom, uređuju pitanja od interesa za Crnu Goru.II Razlozi i cilj izmjena Zakona o preuzimanju akcionarskih društavaCilj izmjena postojećeg Zakona je da se stvori zakonodavni okvir za sprovođenjepostupka preuzimanja, koji će biti u potpunosti usklađen sa odredbama Direktive2004/25/Evropskog parlamenta i vijeća od 21. aprila 2004 o ponudama za preuzimanje ito na način da se:- implementiraju osnovna načela postupka preuzimanja,- osigura jasnoća i transparentnost,- zaštite interesi svih akcionara, posebno onih sa manjinskim učešćem u slučajusticanja kontrole nad njihovim društvom,- osigura blagovremeno obavještavanje akcionara o uslovima ponude zapreuzimanje;- obavežu odbori direktora emitenata na objavljivanje obrazloženih mišljenja oponudi za preuzimanje, razlozima na kojima se to mišljenje zasniva itd;- obezbijede uslovi sticaocu i omogući sticanje kontrole nad emitentom i u tomsmislu propisuju ograničenja prenosa akcija, ograničenja prava glasa, posebnaprava.Donošenjem ovog Zakona, postupak preuzimanja akcionarskih društava će se upotpunosti uskladiti sa pravnom tekovinom EU i evropskim standardima na ovompodručju. To se naročito odnosi na sprovođenje načela i obaveza koja proizlaze izdirektive EU broj 2004/25/EZ. Ovim Zakonom će se poboljšati zaštita akcionara upostupku preuzimanja ali isto tako jasnije definisati kriterijumi, obaveze i prava Sticaoca.Osnovna pitanja koja uređuju Zakonom su: definisanje ciljnog društva – emitenta,povezanih lica, lica koja djeluju zajednički, nastanak obaveze objavljivanja ponude zapreuzimanje, izračunavanje prava glasa, sadržaj ponude za preuzimanje, ciljevi i namjeresticaoca, ograničenja djelovanja organa upravljanja i rukovođenja ciljnog društva,mišljenje odbora direktora ciljnog društva, pravilo probojnosti, pravo prenosa i prodajeakcija manjinskih akcionara, nadležnost i mjerodavno pravo, pravo obaveznog otkupa ipravo sticaoca da zahtijeva prinudnu prodaju akcija.Osnovne novine Zakona o preuzimanju sastoje se u:- definisanju obavezne i dobrovoljne ponuda za preuzimanje;- utvrđivanju obaveze sačinjavanja obrazloženog mišljenja o ponudi za preuzimanjekoje se odnosi na veći broj podataka koje je sticalac obvezan navesti i u ponudi za

preuzimanje, a odbor direktora se posebno obavezuje da se izjasni u odnosu naciljeve i namjere sticaoca u odnosu na ciljno društvo;- propisivanju, radi sprječavanja radnji koje bi mogle onemogućiti ponudu zapreuzimanje, djelovanja organa upravljanja ciljnog društva tokom postupkapreuzimanja. Ovo djelovanje bilo je i odredbama postojećeg zakona ograničenona način da im je bilo zabranjeno, bez odluke skupštine, donositi određeneodluke. Ovaj Zakon, svojim odredbama olakšava ciljnom društvu - emitentusazivanje skupštine radi donošenja odluka, koje ne može donijeti odbor direktora,kao i određuje da se traženje ponuda drugih sticalaca ne smatra zabranjenimdjelovanjem.- Pravilo probojnosti (tzv. “breakthrough rule”) uvedeno je novim odredbama uZakonu. Odredbama Zakona o pravilu probojnosti, omogućava se ciljnimdruštvima da preuzimaocu olakšaju postupak preuzimanja ciljnog društva. Istotako, preuzimaocu koji je ponudom stekao kontrolu nad 75% ili više akcijadruštva, olakšava se sazivanje prve skupštine radi izmjene statuta i/ili imenovanjaili opoziva članova odbora direktora. Kako bi se pravilo probojnosti primjenjivalomora biti uneseno u statut društva.- Odredbe o pravu prinudne prodajeakcija manjinskih akcionara nove su odredbe uZakonu. Odredbom je omogućeno sticaocu koji kontroliše akcije koje čine 95%ciljnog društva da u roku tri mjeseca od isteka roka trajanja ponude zapreuzimanje izvrši preuzimanje i svih ostalih akcija manjinskih akcionara, uzplaćanje pravične naknade. Tzv. pravo na „squeeze out“ propisano članom 15 stav2 direktive je regulisano tekstom predloženog Zakona, dok važeči Zakon nepoznaje ovaj institut tj. ne poznaje pravo na "squeeze out", tj. pravo sticaoca dazahtijeva od manjinskih akcionara da mu ponude akcije na otkup i kada su oniobavezni da to učine.- Odredbom člana 5. stav 5 Direktive o ponudama za preuzimanje propisano jepravo sticalaca da kao obezbjeđenje deponuju hartije od vrijednosti, novac ilioboje, koje pravo je implementirano u Zakonu;Ipak, Zakon o preuzimanju nije u potpunosti usklađen sa odredbom Direktive2004/25/EC od 21. aprila 2004. o ponudama za preuzimanje. Usklađivanje se novimZakonom vrši na način da se predlogom ovog Zakona isti usklađuje sa odredbamaDirektive i to:- Odredbom člana 5. stav 5 Direktive o ponudama za preuzimanje propisano jepravo sticalaoca da kao obezbjeđenje deponuje hartije od vrijednosti, novac ilioboje. Ovo pravo sticaoca implementirano zakonom o preuzimanju i time jeZakon usklađen sa relevantnim odredbama EU (član 19 Predloga Zakona).- Odredbom člana 11 stav 4 Direktive propisano je da "ponudilac ima pravo dasazove generalnu skupštinu akcionara u kretkom roku, uz uslov da od danaobavještenja do dana održavanja skupštine prođe 14 dana". Ovo pravo je priznatočlanom 11 stav 4 Direktive, pa je predlogom Zakona priznato ovo pravo sticaocu(član 15 Predloga Zakona);- Zakon o preuzimanju nije na zadovoljavajući način ustanovio odredbu o zaštitisvojinskih prava sticaoca kada je riječ o ustanovljavanju tzv. "break-through"pravila". Ovo pravilo ovlašćuje akcionara – sticaoca da sazove skupštinu

akcionarskog društva koje preuzima u kraćem roku od roka koji važi za sazivanjeskupštine akcionara, a koji je propisan kompanijskim pravom (član 15 i 16Predloga Zakona).- tzv. Pravo na „squeeze out“ propisano članom 15 stav 2 direktive treba priznatiZakonom o preuzimanju koji ne poznaje pravo sticaoca na "squeeze out", tj. pravosticaoca da zahtijeva od manjinskih akcionara da mu ponude akcije na otkup,kada su oni obavezni da to učine(član 39 Predloga Zakona);III Usaglašenost sa evropskim zakonodavstvom i potvrđenim međunarodnimkonvencijama;a) Odredbe Sporazuma sa kojima se usklađuje propisGlava V Poglavlje II(Osnivanje privrednih „finansijskim uslugama“ smatraju sedjelatnosti opisane u Aneksu VI;društava), član 52 podh)Glava V Poglavlje II u pogledu finansijskih usluga, bez obzira na bilo koje druge(Osnivanje privrednih odredbe tog sporazuma, ni jedna ugovorna strana neće bitidruštava), član 54 stav spriječena da radi predostrožnosti preduzima mjere, uključujući2mjere za zaštitu investitora, deponenata, osiguranika ili osobaprema kojima neki davalac finansijskih usluga ima fiducijarnuobavezu ili mjere kojima se obezbjeđuje integritet i stabilnostfinansijskog sistema i da se takve mjere ne smiju koristiti kaosredstvo izbjegavanja obaveza koje je ugovorna strana preuzelatim sporazumom;Glava V Poglavlje II(Osnivanje privrednihdruštava) član 56Glava VIII (Politikesaradnje), član 91Aneks VIodredbe članova 53 i 54 ne sprječavaju bilo koju od ugovornihstrana da primjenjuje posebna pravila koja se odnose na poslovnonastanjivanje i poslovanje na teritoriji filijala privrednih društavadruge ugovorne strane koja nijesu osnovana na teritoriji prveugovorne strane, koja su opravdana pravnim ili tehničkimrazlikama između tih filijala i filijala društava osnovanih na njenojteritoriji ili, radi predostrožnosti, u pogledu finansijskih usluga i darazlika u tretmanu neće prelaziti granice onoga što je striktnoneophodno zbog takvih pravnih ili tehničkih razlika ili, radipredostrožnosti, u pogledu finansijskih uslugasaradnja između Crne Gore i Zajednice fokusiraće se na prioritetneoblasti povezane sa acquis-em Zajednice u oblastima bankarstva,osiguranja i finansijskih usluga i da će ugovorne stranee sarađivatiu cilju uspostavljanja i razvijanja odgovarajućeg okvira zapodsticanje sektora bankarstva, osiguranja i finansijskih usluga uCrnoj Gori baziranog na korektnoj konkurentskoj praksi i koji ćeobezbijediti neophodan manevarski prostordaje se definicija „finansijskih usluga“, u koje spadaju i poslovi sahartijama od vrijednosti, a naročito: 1) trgovanje za vlastiti računili za račun stranke, bilo na berzi, na vanberzanskom tržištu ili na

neki drugi način, što se odnosi na derivate koji uključuju, ali se neograničavaju na terminske ugovore (“fjučerse”) i opcije i naprenosive hartije od vrijednosti; 2) učestvovanje u izdavanju svihvrsta hartija od vrijednosti, uključujući pokroviteljstvo izdavanja iplasiranje kao agent (javno ili privatno) i pružanje usluga u vezi satim izdavanjem; 3) brokerski novčani poslovi; 4) upravljanjeaktivom, kao što je upravljanje gotovinom i upravljanjeportfeljima, svi oblici upravljanja zajedničkim ulaganjima,upravljanje penzijskim fondovima, čuvanje, usluge deponovanja ipovjerivanja; 5) usluge naknade i klirinške usluge za finansijskasredstva, uključujući hartije od vrijednosti, derivate i ostaleprenosive instrumente; 6) savjetodavne, posredničke i ostalepomoćne finansijske usluge u poslovima sa hartijama odvrijednosti.Sekundarni izvor prava EU je Uputstvo br. 2004/25/EZ Evropskog parlamenta i Savjetaod 21. aprila 2004. godine o ponudama za preuzimanje (Directive 2004/25/EC of theEuropean Parliament and of the Council of 21 April 2004 on takover bids) - OJ L 142 ,30/04/2004 P 0012-0013 3200L0025Predlog Zakona o preuzimanju akcionarskih društava je u potpunosti usklađen saodredbama Uputstva br. 2004/25/EZ Evropskog parlamenta i Savjeta kaosekundarnog izvora i usklađen je sa svim načelima koja iz tih odredbi proizliaze, tesu preuzete sve odredbe ove Direktive i to:− Princip obavezne javne ponude koji propisuje član 5 Direktive implementiran jeodredbom članom 7 Zakona o preuzimanju akcionarskih društava. U skladu saodredbama člana 5 stav 3 Direktive, koja državama članicama ostavlja da samostalnoodrede procenat akcija koji sticalac mora steći da bi bio obavezan da uputi javnuponudu za kupovinu, Zakonom je taj procenat određen na 40% od ukupnog brojaglasova.− Princip da je emitent pri obaveznoj javnoj ponudi dužan da ponudi manjinskimakcionarima "pravednu cijenu" pod kojom se podrazumijeva najviša cijena po kojoj jeponuđač kupio akcije iz ponude u periodu od 6 do 12 mjeseci prije ponude, upotpunosti je implemetiran članom 17 Zakona.− Odredbom člana 5. stav 5 Direktive o ponudama za preuzimanje propisano je pravosticalaoca da kao obezbjeđenje deponuje hartije od vrijednosti, novac ili oboje. Ovopravo sticaoca implementirano zakonom o preuzimanju i time je Zakon usklađen sarelevantnim odredbama EU (član 18 Predloga Zakona).− Princip da ponuda mora biti otvorena ne manje od dvije a ne duže od deset nedelja,koji propisuje član 7 stav 1 Direktive, u potpunosti je implemantiran članom 16 stav 1tačka 2) Zakona.

− Princip da je ponudilac obavezan da sačini prospekt koji sadrži sve neophodneinformacije potrebne sticaocu da donese razumnu odluku, sadržan je u članu 6Direktive, implementiran je u potpunosti članom 25 Zakona.− Princip da se javna ponuda može istaći tek nakon što je emitent obezbijedio sredstvapotrebna za ispunjavanje obaveza po ponudi, propisan članom 3 stav 1 tačka (e)Direktive, u potpunosti je implementiran odredbom člana 32 Zakona.− Princip zabrane preduzimanja radnji i/ili donošenja odluka od strane emitenta, kojemogu imati za posljedicu neuspjeh ponude, koji je propisan članom 9 Direktive, upotpunosti je usvojen u članu 15 Zakona;− Ustanovljeno pravo manjinskih akcionara da traže otkup preostalih akcija kada jesticalac obavezan da ih otkupi (tzv. «sell out») pod tačno određenim uslovima, koje jepropisano članom 16 Direktive, implementirano je u potpunosti članom 38 Zakona;− Princip da države članice treba da odrede nadležan organ koji će vršiti nadzor nadpostupkom preuzimanja, koji je propisan u članu 4 Direktive, takođe, u potpunosti jeimplementiran Zakonom i propisano da nadzor nad postupkom javne ponude zapreuzimanje vrši Komisija za hartije od vrijednosti.− Odredbom člana 11 stav 4 Direktive propisano je da "ponudilac ima pravo da sazovegeneralnu skupštinu akcionara u kretkom roku, uz uslov da od dana obavještenja dodana održavanja skupštine prođe 14 dana". Ovo pravo je priznato članom 11 stav 4Direktive, pa je predlogom Zakona priznato ovo pravo sticaocu (član 15 PredlogaZakona);− Zakon o preuzimanju nije na zadovoljavajući način ustanovio odredbu o zaštitisvojinskih prava sticaoca kada je riječ o ustanovljavanju tzv. "break-through"pravila". Ovo pravilo ovlašćuje akcionara – sticaoca da sazove skupštinuakcionarskog društva koje preuzima u kraćem roku od roka koji važi za sazivanjeskupštine akcionara, a koji je propisan kompanijskim pravom (član 15 PredlogaZakona).− tzv. Pravo na „squeeze out“ propisano članom 15 stav 2 direktive treba priznatiZakonom o preuzimanju koji ne poznaje pravo sticaoca na "squeeze out", tj. pravosticaoca da zahtijeva od manjinskih akcionara da mu ponude akcije na otkup, kada suoni obavezni da to učine (član 39 Predloga Zakona);IV Objašnjenje osnovnih pravnih instituta Zakona o izmjenama i dopunamazakona o preuzimanju akcionarskih društavaUz član 2:Ovim se članom vrši bliže definisanje pojma povezanih lica i pojma zajedničkogdjelovanja povezanih lica koji su se u praksi pokazali dosta teškim za primjenu. Kako bi

se olakšala primjena ove odredbe izmjenama Zakona se vrši definisanje pojmazajedničkog djelovanja, i time ostavlja manje mogućnosti za arbitrerno tumačenje ovogpojma u praksi.Preciznijim definisanjem zajedničkog djelovanja fizičkih i pravnih lica, želi seonemogućiti izbjegavanje objavljivanja ponude za preuzimanje i sprovođenja postupkapreuzimanja na način i pod uslovima iz ovog Zakona, od strane fizičkih i pravnih licakoje zajedničkim djelovanjem stiču kontrolu u ciljnom društvu.Takođe, ovim članom Zakona se uvodi obaveza posrednog preuzimanja, koja nijepropisana postojećim Zakonom, kao i definiše pojam posrednog sticanja. Uvođenjemeove odredbe se onemogućava izigravanje zakonske obaveze preuzimanja emitentaposrednim sticanjem i ostvarivanjem kontrole nad emitentom.Uz član 3:Ovim članom zakona se definišu osnovna načela kojih su u postupku preuzimanja i uostvarivanju prava i obaveza obavezni da se pridržavaju učesnici u postupkupreuzimanja. Ovom odredbom Zakona je u potpunosti implementiran član 3 Direktive oponudama za preuzimanje broj 2004/25/EC.Uz član 4:Odredbom člana 4 određeno je da je Komisija nadležna za sprovođenje odredbi ovogZakona u cijelosti u svim slučajevima kada ciljno društvo ima sjedište u Crnoj Gori.Odredbom člana 4 i člana 44 i 45 definiše se nadležni organ i mjerodavno pravo. Ovezakonske odredbe su u potpunosti implementirale član 4 Direktive o ponudama zapreuzimanje broj 2004/25/EC.Uz član 5:U skladu sa članom 1 stav 2 Direktive, Predlogom zakona je propisano da se obavezasprovođenja javne ponude za preuzimanje, u skladu sa Direktivom, ne odnosi na otvoreneinvesticione fondove, dok se izuzeci više ne odnose na sticanja akcija banaka i društavaza osiguranje, kako je to propisano važećim Zakonom o preuzimanju akcionarskihdruštava.Uz član 6:Odredbom ovog člana se rješavaju brojni praktični problemi koji su se u implementacijiovog zakona javljali iz razloga što nije bilo precizno definisano kada sticalac podpadapod obavezu objavljivanja javne ponude za preuzimanje, a kada je te obaveze oslobođen.Nedoumice su u praktičnoj primjeni bile prvenstveno vezane za pitanje da li u slučajukada neko lice stekne akcije kojima prelazi prag od 40% akcija sa pravom glasaautomatski mora objaviti javnu ponudu za preuzimanje ili može steći akcije na berzi, van

javne ponude. Preciznim definisanjem stvara se osnova za rješavanje ovih praktičnihnedoumica.Uz član 7:Član 7 i 8 Zakona o preuzimanju regulišu obaveznu i dobrovoljnu javnu ponudu zapreuzimanje, i specifičnosti koje postoje u vezi sa pravima i obavezama sticaoca u vezi saobjavljivanjem javne ponude za preuzimanje emitenta.Odredbom člana 7 Zakona uređuje se način na koji se utvrđuje broj i procenat akcija sapravom glasa u vlasništvu sticaoca i sa njim povezanih lica u akcionarskom društvu.Odredbom ovog člana Zakona propisano je da će se, pri utvrđivanju broja akcija sapravom glasa emitenta u vlasništvu Sticaoca i sa njim povezanih lica, u obzir e uzetiakcije sa pravom glasa emitenta i to 1. koje su ta lica stekla i koje su evidentirane navlasničkom računu ovih lica u Centralnoj Depozitarnoj Agenciji, 2. koje su ta licaprenijela na treća lica kao osiguranje (fiducijarni prenos prava svojine), osim ako je tolice ovlašćeno da samostalno ostvaruje pravo glasa iz tih akcija bez ikakvih instrukcija tihlica; 3. za koje je u korist tih lica osnovano pravo plodouživanja, 4. koje Sticalac možesteći izjavom volje, kao npr. opcija za kupovinu akcija, ili zamjenjive obveznice 5. kojesu tim licima povjerene, ako one mogu prava glasa iz tih akcija ostvarivati samostalno, posopstvenoj ocjeni, bez posebnih uputstava akcionara.Štoviše, ovom odredbom se precizira da kada kastodi drži akcije emitenta za treće lice,vlasnik akcija je lice za koje ih drži (klijent kastodija) i ono je obavezno da sprovedepostupak preuzimanja u skladu sa ovim Zakonom. Takođe, Zakonom se precizira da, osticanju akcija kojim nastaje obaveza sprovođenja obavezne javne ponude za preuzimanjeemitenta, CDA i/ili kastodi obavezno obavještavaju sticaoca, Komisiju, emitenta iovlašćene učesnike, u roku od dva radna dana od dana registracije tih akcija na računusticaoca.Značajna novina ovog zakona odnosi se na precizno propisivanje da u situacijama kada jeCDA i/ili kastodi onemogućen da postupi u skladu sa obavezama utvrđenim ovimčlanom, a postoji obaveza sprovođenja obavezne javne ponude za preuzimanje, a sticalaci/ili sa njim povezana lica ne sprovedu javnu ponudu za preuzimanje u skladu saodredbama ovog Zakona, svaki akcionar emitenta ima pravo da putem nadležnog sudazahtijeva obavezno sklapanje ugovora o prodaji akcija pod uslovima pod kojima jemorala biti objavljena javna ponuda za preuzimanje.Ovo regulisanje je neophodno s obzirom na mogućnost da se akcije emitenta drže naračunu kod kastodija, a ne samo kod CDA, kako je propisano važećim Zakonom opreuzimanju akcionarskih društava.Uz član 8:Odredbom ovog člana Zakona definisana je dobrovoljna ponuda za preuzimanje.Dobrovoljna ponuda za preuzimanje definisana je na isti način kao i odredbamapostojećeg Zakona, sa tim da se bliže definišu prava i obaveze sticaoca u slučaju

sprovođenja dobrovoljne ponude za preuzimanje, i to kako tokom njenog toka tako inakon okončanja javne ponude za preuzimanje. Tako, odredbama ovog člana jepropisano da, ako u javnoj ponudi za preuzimanje, ukupan procenat akcija prijavljenih ujavnoj ponudi za preuzimanje zajedno sa ukupnim procentom akcija sa pravom glasa kojeSticalac već posjeduje ne prelazi prag uspješnosti, Sticalac ne može steći akcijeprijavljene u javnoj ponudi za preuzimanje, a u slučaju da se prijavljenim akcijamaprevazilazi prag uspješnosti, Sticalac je obvezan preuzeti sve akcije prijavljene u javnojponudi za preuzimanje, pod objavljenim i propisanim uslovima.Ako sprovođenjemdobrovoljne javne ponude za preuzimanje Sticalac stekne akcije emitenta, kojima zajednosa akcijama koje je posjedovao prije sprovođenja dobrovoljne javne ponude zapreuzimanje prelazi prag od 40% akcija emitenta sa pravom glasa, nije obavezan daodmah objavi javnu ponudu za preuzimanje. Nakon prvog sljedećeg sticanja akcijaemitenta poslije okončanja dobrovoljne javne ponude za preuzimanje Sticalac jeobavezan da, za svako dalje sticanje akcija emitenta objavi javnu ponudu za preuzimanje.Definisanjem javne ponude za preuzimanje na ovaj način je uveden pravna izvjesnost uvezi sa ovim, dosad neregulisanim, pravnim pitanjem.Uz član 9:U cilju usklađivanja ovog zakona i Zakona o bankama i Zakonu o osiguranju, kojipropisuju tzv. kvalifikovano učešće koje se može steći samo uz saglasnost, odobrenjenadležnog regulatora, obaveza objavljivanja javne ponude za preuzimanje akcija banaka idruštava za osiguranje utvrđuje se ovom odredbom zakona samo prema sticaocu koji jedobio prethodno odobrenje Centralne banke odnosno odobrenje Agencija za nadzorosiguranja.za kvalifikovano učešće od ili preko 50% učešća u glasačkim pravima ilikapitalu banke, odnosno društva za osiguranje skladu sa zakonom kojim se uređujubanke, odnosno osiguranje.Stoga, sve odredbe ovog zakona, u kojima se kao uslov utvrđuje prag od 40% akcija sapravom glasa, primjenjuju se na preuzimanje akcija banke , odnosno društva zaosiguranje, samo ukoliko su ispunjeni uslovi iz stava 1 ovog člana.Uz član 11:U skladu sa ovlašćenjima datim članom 4 stav 5 Direktive, ovim članom se propisujuizuzeci od sprovođenja jsvne ponude za preuzimanje koji su dosad bili regulisani samo nanačelan način. Takvim načelnim regulisanjem došlo se do brojnih problema uimplementaciji propisanih rješenja, s obzirom da su zakonska rješenja postojećeg zakonao preuzimanju akcionarskih društava obavezu objavljivanja nametale i sticaocu koji jestekao akcije emitenta u postupku sudskog izvršenja, koriščenjem prava koja su mupriznata Zakonomm o privrednim društvima i slično.Propisivanjem izuzetaka na taksativan način obezbjeđuje se faktička pravna sigurnoststicoaca koji akcije nije stekao radi sticanja kontrolnog učešća da će biti oslobođen javneponude za preuzimanje sve dok ne krene u dalje sticanje akcija emitenta.Uz član 12:

Uz član 15:Ovim članom su bliže definisane radnje koje odbor direktora emitenta ne smijepreduzimati tokom trajanja javne ponude za preuzimanje i izričito propisano da setraženje alternativnih ponuda ne smatra radnjama na koje odbor direktora nije ovlašćennakon pokretanja javne ponude za preuzimanje. Ovim propisivanjem se Zakon opreuzimanju akcionarskih društava u potpunosti usklađuje sa članom 9 Direktive2004/25/EC.Uz član 16:Ovim članom se bliće definiše obavezna javna ponuda za preuzimanje i obaveze sticoacau vezi sa sprovođenjem javne ponude za preuzimanje emitenta. Tako se izričito propisujeda se obavezna javna ponuda za preuzimanje ne može uslovljavati bilo kojim uslovimakoji nijesu propisani ovim Zakonom. Ova javna ponuda za preuzimanje mora se odnositina sve akcije emitenta sa pravom glasa.Značajna novina koja se uvodi odredbom ovog člana sastoji se u činjenici da sticalac nijeobavezan da objavi javnu ponudu za preuzimanje akcija emitenta ako su vlasnicipredmetnih akcija izjavili da neće prihvatiti javnu ponudu tog sticaoca za preuzimanje.Sticalac je obavezen da izjave preostalih vlasnika akcija sa pravom glasa ovjerene uskladu sa zakonom dostavi Komisiji za hartije od vrijednosti uz zahtjev za odobrenjejavne ponude za preuzimanje.Takođe, kako bi se riješili praktični problem vezani za sprovođenja javne ponude zapreuzimanje, Zakonom se propisuje da vlasnik akcija koje su predmet javne ponude zapreuzimanje iste ne može prijaviti u postupku javne ponude ako te akcije imaju neki teret,pod blokadom su ili nijesu otplaćene, prije skidanja tereta, blokade ili otplate predmetnihakcija.Uz član 17:Ovom odredbom se propisuje cijena po kojoj je sticalac obavezan da sprovede javnuponudu za preuzimanje u skladu sa članom 5 stav 4 Direktive.Novina u postojećemrješenju odnosi se na činjenicu da se po novom predlogu prilikom računanja cijeneračuna ne samo berzanska, nego i cijena po kojoj je sticalac stekao akcije van berze.Takođe, propisuje se da u dobrovoljnoj javnoj ponudi sticalac može samostalno utvrđivaticijenu u javnoj ponudi za preuzimanje.Uz član 18:Odredbama ovog člana se Zakon o preuzimanju usklađuje se odredbom člana 5 stav 5Direktive i omogućava sticaocu da kao naknadu za preuzimanje ponudi osim novca, ihartije od vrijednosti ili da ponudi kombinovanu naknadu.

U vezi sa ovim pitanjem, zakonom je propisano da, kada sticalac u javnoj ponudi zapreuzimanje akcija, nudi hartije od vrijednosti ili kombinovanu naknadu, obavezan jeuvijek da ponudi novčanu naknadu kao alternativu.Uz član 21-24:Odredbama ovih članova se definišu tehnički uslovi o kojima sticalac mora voditi računai propisuje da, radi osiguranja naknade u hartijama od vrijednosti ili kombinovanenaknade, sticalac je obavezan deponovati i hartije od vrijednosti koje nudi kao naknaduna poseban račun kod Centralne depozitarne agencije.Uz član 25 -29:Odredbama ovih članova bliže se definišu osnovni elementi prospekta, kako bi seobezbijedila veća transparentnost ponude za preuzimanje, i time Zakon usklađuje saodredbom člana 6 stav 3 Direktive o preuzimanju akcionarskih društava.Uz član 29:Ovim članom se mijenja postojeća odredba koja je propisivala ovlašćenje, ali ne iobavezu odbora direktora da se izjasni o javnoj ponudi za preuzimanje akcionarskogdruštva. Propisivanjem obaveze odbora direktora da se izjasni o javnoj ponudi zapreuzimanje se odredba ovog člana usklađuje sa odredbom člana 9 stav 5 Direktive2004/25/EC o ponudama za preuzimanje akcionarskog društva.Uz član 32:Odredbe ovog člana se mijenjaju radi usaglašavanja sa članom 5 stav 5 Direktive ipropisuje da sticalac koji kao naknadu za preuzimanje akcija koje su predmet javneponude za preuzimanje, nudi pored novčane naknade i hartije od vrijednosti i/ilikombinaciju novca i hartije od vrijednosti obavezan je da, kao obezbjeđenje plaćanjaakcija koje su predmet javne ponude za preuzimanje deponuje i hartije od vrijednosti kojenudi na ime naknade.Kako bi bankarska garancija predstavljala pouzdanije sredstvo obezbjeđenja propisuje seda sticalac, osoba koja sa njim djeluje zajednički i emitent, ne mogu izdati bankarskugaranciju. Kada se kao sticalac javlja banka,banka je obavezna da ugovor o bankarskojgaranciji sklopi sa drugom bankom.Uz član 39:Odredbama ovog člana se uvodi, po prvi put u kompanijskom pravu Crne Gore, pravosticaoca na tzv. “squeeze out” – prinudna prodaja akcija manjinskih akcionara. Naime,odredbama ovog člana se propisuje da, ako nakon javne ponude za preuzimanje, sticalac isa njim povezana lica posjeduju najmanje 95% akcija sa pravom glasa emitenta, sticalac

u roku od 3 mjeseca od isteka roka trajanja javne ponude za preuzimanje, ima pravo naprenos akcija sa pravom glasa manjinskih akcionara, a po cijeni iz javne ponude zapreuzimanje ili po većoj cijeni po kojoj je od dana zaključenja javne ponude zapreuzimanje sticalac stekao akcije emitenta.Ako su predmet javne ponude za preuzimanje bile i povlašćene akcije bez prava glasa, anakon javne ponude za preuzimanje, sticalac i sa njim povezana lica posjeduju najmanje95% takvih akcija, sticalac u roku od 3 mjeseca od isteka roka trajanja javne ponude zapreuzimanje ima pravo i na prenos tih akcija manjinskih akcionara, , a po cijeni iz javneponude za preuzimanje ili po većoj cijeni po kojoj je od dana zaključenja javne ponude zapreuzimanje sticalac stekao akcije emitenta.Uz član 43:Odredbama ovog člana se propisuju i bliže navode mjere koje je Komisija za hartije odvrijednosti ovlašćena da preduzme u toku trajanja javne ponude za preuzimanje.Dosadašnjom odredbom su bile samo propisane mjere koje se mogu preduzeti a koje suse prvenstveno odnosile na okončanje postupka preuzimanja. Ovom odredbom semijenjaju ovlašćenja Komisije i ona ovlašćuje na preduzimanje sljedećih mjera:utvrđivanje postojanja obveze objavljivanja javne ponude za preuzimanje i nalaganjepreduzimanje radnji radi objavljivanja javne ponude za preuzimanje, nalaganje izmjenu,dopunu ili povlačenje javne ponude za preuzimanje; zahtijevanje dostavljanja iliobjavljivanje dodatnih podataka i/ili informacija, objavljivanje obavještenja ili ispravki uvezi sa javnom ponudom za preuzimanje; proglašavanje javne ponude za preuzimanjenevažećom itd.Uz član 44 i 45:Odredbom člana 4 i člana 44 i 45 definiše se nadležni organ i mjerodavno pravo. Ovezakonske odredbe su u potpunosti implementirale član 4 Direktive o ponudama zapreuzimanje broj 2004/25/EC.V. Finansijska sredstavaZa sprovođenje ovog zakona nijesu potrebna finansijska sredstva iz budžeta Crne Gore.