Μπραζείνη κατά ασπαρτάμης
www.mednutriiton.gr
www.mednutriiton.gr
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
34<br />
●ΖΩΗ<br />
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ<br />
Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2008<br />
Νέα φυσική γλυκαντική ουσία από καρπούς<br />
βατόμουρου. Χίλιες φορές πιο γλυκιά από<br />
τη ζάχαρη και χωρίς θερμίδες<br />
Μπραζεΐνη<br />
<strong>κατά</strong><br />
<strong>ασπαρτάμης</strong><br />
Της ΝΕΚΤΑΡΙΑΣ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ<br />
Φυσική, με μηδέν θερμίδες,<br />
ίδια γεύση, αλλά<br />
χίλιες φορές πιο<br />
έντονη από τη ζάχαρη,<br />
μια νέα γλυκαντική<br />
ύλη με το όνομα<br />
μπραζεΐνη αναμένεται να ταράξει σύντομα<br />
τα νερά στην παγκόσμια βιομηχανία<br />
τροφίμων και αναψυκτικών.<br />
Με πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση<br />
με τα τεχνητά γλυκαντικά, θεωρείται<br />
ικανή να τα ανταγωνιστεί και να<br />
«απαντήσει» με τον πιο φυσικό τρόπο<br />
στην αυξανόμενη ανάγκη για προϊόντα<br />
με λίγη ή καθόλου ζάχαρη. Η<br />
εταιρία Natur Research Ingredients<br />
-που έλαβε τα αποκλειστικά δικαιώματα<br />
παραγωγής και διανομής του<br />
νέου γλυκαντικού, το οποίο θα κυκλοφορήσει<br />
στην αγορά με το όνομα<br />
«Cweet», παραφθορά της αγγλικής<br />
λέξης sweet (γλυκό)- έχει ήδη<br />
καταθέσει αίτηση αξιολόγησης της<br />
ασφάλειας και έγκρισης του προϊόντος<br />
από τον FDA.<br />
Γνωστή εδώ και χιλιάδες χρόνια<br />
στους ιθαγενείς της Δυτικής Αφρικής,<br />
η γλυκιά πρωτεΐνη απομονώνεται<br />
στους αποξηραμένους καρπούς<br />
του φυτού Pentadiplandra<br />
Brazzeana (είδος βατομουριάς). Η<br />
ανακάλυψή της από επιστήμονες του<br />
Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν έγινε<br />
το 1994. Η ουσία, ωστόσο, χρειαζόταν<br />
ένα… θαύμα για να περάσει από<br />
τη θεωρία στην πράξη, από την απομόνωση<br />
δηλαδή στο εργαστήριο στη<br />
μαζική παραγωγή. Τη λύση έδωσε τελικά<br />
η δρ Fariba Assadi Porter, ερευνήτρια<br />
στο ίδιο Πανεπιστήμιο, αναπτύσσοντας<br />
ένα ξεχωριστό σύστημα<br />
απομόνωσης της ουσίας.<br />
Λόγω της ιστορίας χρήσης της από<br />
τους ιθαγενείς Δυτικοαφρικανούς, η<br />
νέα ουσία μοιάζει να ξεπερνά -θεωρητικά<br />
τουλάχιστον- το «σκόπελο»<br />
της τοξικότητας που αντιμετωπίζουν<br />
πολλά από τα υπο<strong>κατά</strong>στατα ζάχαρης<br />
που ήδη κυκλοφορούν στην αγορά,<br />
για τα οποία εγείρονται –συχνά σοβαρά-<br />
ερωτηματικά. Αν όλα πάνε καλά<br />
με την έγκριση της μπραζεΐνης, ο<br />
«αντίπαλος της <strong>ασπαρτάμης</strong>», που<br />
έχει ήδη κερδίσει το ενδιαφέρον εκατοντάδων<br />
εταιριών τροφίμων και ποτών<br />
ανά τον κόσμο, υπολογίζεται να<br />
βρει το δρόμο για τα ράφια του σούπερ<br />
μάρκετ σε 12-18 μήνες, οδηγώντας<br />
στο «ξαναμοίρασμα της πίτας»<br />
μιας διαρκώς αναπτυσσόμενης αγοράς.<br />
Με όχημα τα αναψυκτικά και την<br />
επιτραπέζια χρήση, αλλά και την αύξηση<br />
των κρουσμάτων διαβήτη που<br />
εξελίσσεται σε «επιδημία» του αναπτυγμένου<br />
κόσμου, η αξία της αμερικανικής<br />
αγοράς των γλυκαντικών θα<br />
αγγίξει το 2010 το 1,1 δισ. δολάρια.<br />
Η αξία της αμερικανικής<br />
αγοράς των γλυκαντικών<br />
θα αγγίξει το 1,1 δισ.<br />
δολάρια το 2010<br />
Εν αναμονή της σχετικής έκθεσης<br />
του FDA, ο διευθυντής Ερευνών<br />
της Natur Research Ingredients<br />
Νόρμαν Μάιλς κρατά χαμηλά τους<br />
τόνους. «Πάντα θα υπάρχει χώρος<br />
στην αγορά για τα τεχνητά γλυκαντικά.<br />
Δεν πιστεύω ότι το Cweet θα<br />
αντικαταστήσει τη σουκραλόζη και<br />
την ασπαρτάμη. Απλά θα προσφέρει<br />
τόσο στις εταιρίες τροφίμων όσο και<br />
στους καταναλωτές μια πιο φυσική<br />
επιλογή» σημειώνει.<br />
Σε επόμενο στάδιο οι ειδικοί επιστήμονες<br />
θα προσπαθήσουν, εισάγοντας<br />
το γενετικό κώδικα αυτών των<br />
πρωτεϊνών σε φυτά, να οδηγήσουν σε<br />
παραγωγή φρούτων και λαχανικών<br />
που θα έχουν πιο γλυκιά γεύση.<br />
nkarakosta@e-tipos.com<br />
Από ένα είδος βατόμουρου προέρχεται το νέο γλυκαντικό.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ<br />
Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2008<br />
ΖΩΗET2●35<br />
Τα κυριότερα υπο<strong>κατά</strong>στατα<br />
Ζαχαρίνη<br />
Η πρώτη στην ιστορία τεχνητή<br />
γλυκαντική ουσία είναι 300<br />
έως 700 φορές πιο γλυκιά από<br />
τη ζάχαρη. Το 1960 ενοχοποιήθηκε<br />
από Καναδούς επιστήμονες ως καρκινογόνος,<br />
γεγονός που έκανε τον αμερικανικό<br />
FDA να εκδώσει οδηγία για τον<br />
περιορισμό της ημερήσιας κατανάλωσής<br />
της. Σήμερα συστήνεται ελαχιστοποίηση<br />
της χρήσης της <strong>κατά</strong> την<br />
εγκυμοσύνη, γιατί διαπερνά τον πλακούντα<br />
και εντοπίζεται στους ιστούς<br />
του εμβρύου. Ανακαλύφθηκε τυχαία<br />
το 1879, στη διάρκεια πειραμάτων για<br />
συντηρητικά τροφίμων. Xρησιμοποιήθηκε<br />
στον A’ Παγκόσμιο Πόλεμο, λύνοντας<br />
το πρόβλημα της έλλειψης ζάχαρης.<br />
Η χρήση της σε καιρό ειρήνης<br />
επικεντρώθηκε στη διατήρηση της -<br />
γυναικείας κυρίως- σιλουέτας.<br />
01 04<br />
Ασπαρτάμη<br />
Tεχνητή γλυκαντική ουσία,<br />
02 180 με 200 φορές πιο γλυκιά<br />
από τη ζάχαρη. Παράγεται<br />
εύκολα, χάνει όμως τη γλυκύτητα<br />
της έπειτα από έξι μήνες. Δεν έχει<br />
θερμίδες και χρησιμοποιείται σε μεγάλη<br />
γκάμα προϊόντων, από σιρόπια<br />
ζαχαροπλαστικής έως σος για<br />
σαλάτες. Aντενδείκνυται για άτομα<br />
που πάσχουν από φαινυλκετονουρία<br />
(PKU). Tην ανακάλυψε τυχαία ο χημικός<br />
Τζέιμς Σκλάτερ το 1965, ερευνώντας<br />
για νέα σκευάσματα <strong>κατά</strong> του<br />
έλκους. Πήρε έγκριση κυκλοφορίας<br />
16 χρόνια αργότερα. Σωρεία μελετών<br />
έχουν αναφερθεί σε πιθανούς<br />
κινδύνους από την κατανάλωσή της.<br />
Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Αρχή για την<br />
Ασφάλεια των Τροφίμων αποφάνθηκε<br />
θετικά για την ασφάλειά της.<br />
Ακεσουλφάμη<br />
Η ακεσουλφάμη Κ ή αλλιώς<br />
03 ακεσουλφαμικό κάλιο είναι<br />
ένα οργανικό συνθετικό<br />
άλας, 200 φορές πιο γλυκό από τη<br />
ζάχαρη. Δεν έχει θερμιδική αξία και<br />
ενδείκνυται για τη δίαιτα των διαβητικών,<br />
καθώς εκκρίνεται μέσω του<br />
ανθρώπινου πεπτικού συστήματος<br />
αμετάβλητο. Στοιχεία που να συνδέουν<br />
την ακεσουλφάμη με παρενέργειες<br />
ή ασθένειες δεν υπάρχουν και<br />
χρησιμοποιείται συχνά σε τσίχλες,<br />
τρόφιμα και ποτά.<br />
Eίναι το τρίτο <strong>κατά</strong> σειρά ανακάλυψης<br />
υπο<strong>κατά</strong>στατο ζάχαρης. Ανακαλύφθηκε<br />
το 1967 από την εταιρία<br />
Hoechst AG. Το 1992 έλαβε έγκριση<br />
για χρήση σε τρόφιμα, ενώ λίγα χρόνια<br />
αργότερα πήρε την έγκριση και<br />
για τα αναψυκτικά.<br />
Σουκραλόζη<br />
Παρασκευάζεται με ελεγχόμενη<br />
χλωρίωση της σακχαρόζης,<br />
της οποίας η γλυκαντική<br />
δύναμη είναι 500 έως 600 φορές μεγαλύτερη<br />
από της ζάχαρης.<br />
Xρησιμοποιείται σε ποτά, γλυκά,<br />
γαλακτομικά, κονσέρβες φρούτων,<br />
σιρόπια, προμαγειρεμένα τρόφιμα.<br />
Aνακαλύφθηκε το 1976 και η χρήση<br />
της εγκρίθηκε επτά χρόνια αργότερα.<br />
Για τα επόμενα 20 χρόνια περισσότερες<br />
από 100 επιστημονικές<br />
μελέτες απέδειξαν ότι η κατανάλωσή<br />
της είναι ασφαλής για τον άνθρωπο.<br />
Tο 1998 ο FDA και το 2004 η Eυρωπαϊκή<br />
Ενωση εξέδωσαν οδηγίες με τις<br />
οποίες επέτρεψαν τη χρήση της σε<br />
τρόφιμα και ποτά. Kλινικές έρευνες<br />
έχουν δείξει ότι είναι ασφαλής και για<br />
τους διαβητικούς.<br />
Πολυόλες<br />
Λέγονται και γλυκαντικές αλκοόλες<br />
και περιλαμβάνουν<br />
05<br />
υδρογονωμένους μονοσακχαρίτες<br />
(σορβιτόλη, μαννιτόλη, ξυλιτόλη)<br />
και δισακχαρίτες (ισομαλτόλη,<br />
μαλτιτόλη, λακτιτόλη). Επίσης, μίγματα<br />
υδρογονωμένων μονοσακχαριτών<br />
(σορβιτόλη), δισακχαριτών (μαλτιτόλη)<br />
και ολιγοσακχαριτών.<br />
Χρησιμοποιούνται συχνά σε τρόφιμα<br />
και ακόμη συχνότερα σε τσίχλες<br />
και καραμέλες και είναι λιγότερο<br />
γλυκές από τη ζάχαρη. Ενδείκνυνται<br />
και για διαβητικούς, καθώς απορροφούνται<br />
αργά και μόνο εν μέρει από<br />
το λεπτό έντερο. Συμβάλλουν στην<br />
πρόληψη της τερηδόνας, η υπερκατανάλωσή<br />
τους όμως μπορεί να προκαλέσει<br />
κοιλιακές διαταραχές. Ο FDA<br />
τις χαρακτηρίζει ασφαλείς.<br />
Φρουκτόζη<br />
Προέρχεται από τη φύση και<br />
06 είναι 75% πιο γλυκιά από την<br />
απλή ζάχαρη. Eχει ίδιες θερμίδες<br />
με την τελευταία, αλλά τελικά<br />
προσδίδει λιγότερες θερμίδες, επειδή<br />
απαιτεί μικρότερη ποσότητα για<br />
την εξασφάλιση της ίδιας γλυκιάς<br />
γεύσης. Mεγάλες συγκεντρώσεις<br />
της βρίσκονται στα φρούτα, στο μέλι,<br />
στα λαχανικά.<br />
Aνήκει στους μονοσακχαρίτες, δηλαδή<br />
στην απλούστερη μορφή υδατανθράκων,<br />
και χρησιμοποιείται από<br />
ιστούς ως πηγή ενέργειας. Ο μεταβολισμός<br />
της δεν εξαρτάται από την ινσουλίνη.<br />
Eπειδή απορροφάται με<br />
γοργό ρυθμό από το συκώτι και μεταβολίζεται<br />
σε γλυκερόλη, μπορεί να<br />
προκαλέσει αύξηση στα τριγλυκερίδια<br />
και στη χοληστερόλη στο αίμα.<br />
Πόσο ασφαλή είναι<br />
τα γλυκαντικά<br />
Υπάρχουν πολλές γλυκαντικές<br />
ουσίες που έχουν παραχθεί για<br />
την αντι<strong>κατά</strong>σταση της ζάχαρης,<br />
με κυριότερες τη ζαχαρίνη,<br />
την ασπαρτάμη και την καλιούχο<br />
ακεσουλφάμη.<br />
Η ζαχαρίνη, παρόλο που θεωρείται<br />
ασφαλής, φέρει προειδοποίηση<br />
στην ετικέτα ότι<br />
μπορεί να είναι επικίνδυνη για<br />
την υγεία. Σε υπερβολικά μεγάλες<br />
δόσεις προκαλεί καρκίνο<br />
της ουροδόχου κύστης σε πειραματόζωα,<br />
η φυσιολογική<br />
ωστόσο<br />
κατανάλωσή<br />
της από ανθρώπους<br />
σε<br />
επιδημιολογικές<br />
έρευνες δεν επιβεβαιώνει<br />
αυτή τη σχέση. Για την<br />
ασπαρτάμη υπάρχουν ορισμένες<br />
αναφορές που τη συσχετίζουν<br />
με πονοκεφάλους, ζαλάδες<br />
ή κόπωση σε ορισμένα<br />
άτομα, ενώ πρόσφατες μελέτες<br />
σε πειραματόζωα τη συνδέουν<br />
με όγκους στον εγκέφαλο.<br />
Παρ’ όλα αυτά, η ασφάλεια της<br />
<strong>ασπαρτάμης</strong> είναι αποδεδειγμένη<br />
με περισσότερες από 200<br />
επιστημονικές μελέτες κι αυτό<br />
είναι αναγνωρισμένο από διάφορους<br />
οργανισμούς υγείας<br />
Οι κωδικοί<br />
Aναγνωρίστε τις πρόσθετες<br />
γλυκαντικές ύλες όταν αναγράφονται<br />
στη συσκευασία<br />
των τροφίμων με τον κωδικό<br />
τους, δηλαδή το γράμμα E και<br />
έναν τριψήφιο αριθμό.<br />
Ε420<br />
Σορβιτόλη<br />
Ε421<br />
Μαννιτόλη<br />
Ε953<br />
Ισομαλτιτόλη<br />
Ε965<br />
Μαλτιτόλη και<br />
ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ<br />
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ<br />
Οι τεχνητές γλυκαντικές<br />
ουσίες συμβάλλουν στη<br />
μείωση του σωματικού<br />
βάρους λόγω των<br />
μειωμένων θερμίδων<br />
από περισσότερες από 100 χώρες,<br />
μεταξύ των οποίων από το<br />
αμερικανικό υπουργείο Τροφίμων<br />
και Φαρμάκων, τη Health<br />
Canada, την Επιστημονική Επιτροπή<br />
για τα Τρόφιμα της Ε.E.,<br />
ειδικούς του αμερικανικού<br />
υπουργείου Γεωργίας, την Παγκόσμια<br />
Οργάνωση Υγείας. Η<br />
ασπαρτάμη χρειάζεται προειδοποίηση<br />
στην ετικέτα για τα<br />
άτομα που πάσχουν από φαινυλκετονουρία,<br />
επειδή δεν<br />
μπορούν να<br />
μεταβολίσουν<br />
τη φαινυλαλανίνη,<br />
ένα από τα<br />
δύο αμινοξέα<br />
της ουσίας.<br />
Η ακεσουλφάμη θεωρείται<br />
ασφαλής και δεν χρειάζεται<br />
προειδοποίηση στην ετικέτα.<br />
Κάποιες βραχυχρόνιες και<br />
μια μακροχρόνια μελέτη έδειξαν<br />
ότι οι τεχνητές γλυκαντικές<br />
ουσίες μειώνουν την πρόσληψη<br />
θερμίδων και συμβάλλουν<br />
στη μείωση του βάρους, χρειάζονται<br />
όμως περισσότερες μακροχρόνιες<br />
έρευνες πάνω στο<br />
θέμα.<br />
Ο κ. Παπαχρήστος είναι διαιτολόγος-διατροφολόγος.<br />
Ε966<br />
Ε967<br />
Ε950<br />
Ε951<br />
Ε952<br />
Ε954<br />
Ε955<br />
Ε957<br />
Ε959<br />
Για ποιο λόγο χρησιμοποιείτε ή θα<br />
χρησιμοποιούσατε υπο<strong>κατά</strong>στατα ζάχαρης;<br />
www.e-tipos.com/life<br />
σιρόπι μαλτιτόλης<br />
Λακτιτόλη<br />
Ξυλιτόλη<br />
Ακεσουλφάμη Κ<br />
Ασπαρτάμη<br />
Κυκλαμινικό οξύ<br />
Ζαχαρίνη<br />
Σουκραλόζη<br />
Θαυματίνη<br />
Νεοεσπεριδίνη DC