Το καφεδάκι σας και δρόμο
www.mednutrition.gr
www.mednutrition.gr
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Σαββατοκύριακο 5-6 Σεπτεμβρίου 2015<br />
Τρεχω<br />
www.tanea.gr<br />
3<br />
διατροφή<br />
<strong>Το</strong>υ Παναγιώτη Κλειάσιου<br />
H<br />
καφεΐνη βρίσκεται σε<br />
πολλές από τις τροφές<br />
<strong>και</strong> τα ποτά που καταναλώνουμε<br />
καθημερινά,<br />
όπως ο καφές, το<br />
τσάι, τα αναψυκτικά τύπου κόλα, το<br />
κακάο <strong>και</strong> η σοκολάτα. Επίσης, βρίσκεται<br />
σε πολλά συμπληρώματα διατροφής,<br />
ακόμη <strong>και</strong> σε διεγερτικά φάρμακα που<br />
χορηγούνται χωρίς συνταγή γιατρού.<br />
Τι σχέση έχει όμως με την απόδοσή<br />
μας όταν τρέχουμε;<br />
Εως πρόσφατα, η καφεΐνη βρισκόταν<br />
στη λίστα των απαγορευμένων ουσιών<br />
του Κώδικα Αντιντόπινγκ της Διεθνούς<br />
Ολυμπιακής Επιτροπής, υπό τη διευκρίνιση<br />
ότι ως θετικό τεστ θεωρούνταν<br />
αυτό στο οποίο η συγκέντρωσή της στα<br />
ούρα ήταν μεγαλύτερη από τα 12 μg/<br />
ml. Με βάση τους νέους κανονισμούς<br />
αντιντόπινγκ της Διεθνούς Ολυμπιακής<br />
Επιτροπής, η καφεΐνη δεν θεωρείται<br />
πλέον απαγορευμένη ουσία.<br />
Η καφεΐνη απορροφάται πλήρως<br />
μέσα σε μία ώρα μετά την κατανάλωσή<br />
της <strong>και</strong> μοιράζεται σε όλους τους<br />
ιστούς του σώματος, επιτυγχάνοντας<br />
παρόμοιες σταθερές συγκεντρώσεις<br />
στο πλάσμα καθώς <strong>και</strong> στο ενδοκυττάριο<br />
<strong>και</strong> εξωκυττάριο υγρό ποικίλων<br />
ιστών του σώματος. Ο μεταβολισμός<br />
της πραγματοποιείται στο ήπαρ, όπου<br />
μετατρέπεται κυρίως σε παραξανθίνη,<br />
θεοφυλλίνη <strong>και</strong> θεοβρωμίνη. Η καφεΐνη<br />
παρουσιάζει παρόμοιους μηχανισμούς<br />
δράσης με τις διμεθυλοξανθίνες εξαιτίας<br />
της παρόμοιας δομής πουρινών<br />
που έχουν.<br />
Σε κυτταρικό επίπεδο. Η καφεΐνη<br />
έχει κάποιες φυσιολογικές αλλά <strong>και</strong><br />
μεταβολικές δράσεις.<br />
1Απελευθερώνει κατεχολαμίνες,<br />
όπως επινεφρίνη <strong>και</strong> νορεπινεφρίνη<br />
σε επίπεδο ηρεμίας αλλά <strong>και</strong> κατά την<br />
άσκηση.<br />
2Αυξάνει τη λιπόλυση στον λιπώδη<br />
<strong>και</strong> μυϊκό ιστό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα<br />
την αύξηση της συγκέντρωσης<br />
των ελεύθερων λιπαρών οξέων πλάσματος<br />
<strong>και</strong> σε μικρότερο βαθμό της<br />
γλυκερόλης τόσο κατά την ηρεμία όσο<br />
<strong>και</strong> κατά την άσκηση. Εχει προταθεί ότι<br />
η αυξημένη διαθεσιμότητα ελεύθερων<br />
λιπαρών οξέων για οξείδωση κατά τη<br />
διάρκεια της μέτριας έντασης άσκησης<br />
οδηγεί σε εξοικονόμηση γλυκογόνου.<br />
3Προκαλεί εξοικονόμηση γλυκογόνου<br />
(άρα παρατείνει τον χρόνο<br />
εξάντλησης). Τα αποτελέσματα των<br />
ερευνών σε αυτό τον τομέα είναι αμφιλεγόμενα.<br />
Κάποιες μελέτες έχουν δείξει<br />
ότι η εξοικονόμηση γλυκογόνου περιορίζεται<br />
μόνο στα πρώτα 15-20 λεπτά της<br />
άσκησης. Κάποιες άλλες έχουν δείξει<br />
ότι μόνο ένα μέρος των εξεταζομένων<br />
παρουσίαζε εξοικονόμηση γλυκογόνου<br />
κατά τα πρώτα 15 λεπτά της άσκησης<br />
μετά την κατανάλωση καφεΐνης σε<br />
σχέση με εικονικό σκεύασμα, ενώ σε<br />
Ολοι όσοι τρέχουμε, έχουμε ακούσει<br />
ότι η καφεΐνη βοηθά στο να πετύχουμε<br />
καλύτερους χρόνους. Πώς όμως <strong>και</strong> πόσο<br />
επηρεάζει την απόδοση των δρομέων;<br />
<strong>Το</strong> <strong>καφεδάκι</strong> <strong>σας</strong><br />
<strong>και</strong> <strong>δρόμο</strong><br />
triiskel<br />
κάποιους άλλους δεν παρουσιάστηκε<br />
εξοικονόμηση γλυκογόνου.<br />
4Προάγει τη νευρομυϊκή λειτουργία<br />
στους σκελετικούς μυς.<br />
Διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα.<br />
Ετσι μειώνεται η αίσθηση<br />
5<br />
της κούρασης κατά την άσκηση.<br />
Σε μικρές δόσεις. Οι ευεργετικές<br />
επιδράσεις της καφεΐνης μπορούν να<br />
παρατηρηθούν σε παρατεταμένης διάρκειας<br />
άσκηση (δρομείς) με δόσεις<br />
οι οποίες είναι κατά πολύ μικρότερες<br />
από αυτές που απαιτούνταν στο παρελθόν<br />
για ένα θετικό τεστ σε έναν<br />
έλεγχο αντιντόπινγκ. Αν <strong>και</strong> το κλασικό<br />
πρωτόκολλο για την κατανάλωση<br />
καφεΐνης ήταν μία δόση των 5-6 mg/<br />
kg σωματικού βάρους, η οποία καταναλωνόταν<br />
μία ώρα πριν από την έναρξη<br />
της δοκιμασίας, πρόσφατες μελέτες<br />
δείχνουν ότι βελτιώσεις στην αθλητική<br />
απόδοση υπάρχουν ακόμη <strong>και</strong> όταν η<br />
κατανάλωσή της γίνεται αμέσως πριν<br />
από τη δοκιμασία ή κατά τη διάρκεια<br />
της άσκησης είτε προς το τέλος της<br />
άσκησης, ακόμη <strong>και</strong> σε χαμηλότερες<br />
δόσεις (2-3 mg/kg σωματικού βάρους).<br />
Βέβαια, η μορφή με την οποία χορηγείται<br />
στον οργανισμό παίζει σημαντικό<br />
ρόλο, καθώς η χορήγηση σε μορφή<br />
κάψουλας φαίνεται να βελτιώνει τον<br />
χρόνο έως την εξάντληση. Ενας άλλος<br />
πιθανός παράγων που καθορίζει την<br />
αποτελεσματικότητα της καφεΐνης είναι<br />
η κατάσταση καφεΐνης στους εθελοντές.<br />
Σε πολλές μελέτες, οι εθελοντές<br />
απείχαν από τη χρήση καφεΐνης για 2-4<br />
ημέρες πριν από το πείραμα. Ομως, σε<br />
πρόσφατη μελέτη οι Graham <strong>και</strong> Spreat<br />
υποστήριξαν ότι η αποχή από την καφεΐνη<br />
δεν φαίνεται να έχει συνέπειες στην<br />
απόδοση <strong>και</strong> ότι οι εθελοντές μπορούν<br />
να καταναλώνουν προϊόντα καφεΐνης<br />
ακόμη <strong>και</strong> την ημέρα του αγώνα. Αλλωστε,<br />
η καφεΐνη δεν έχει διουρητική<br />
επίδραση.<br />
Γενικά, οι μελέτες δεν έχουν δείξει<br />
μείωση στην απόδοση μετά την πρόσληψη<br />
καφεΐνης. Σίγουρα, όμως, καλό<br />
είναι αν κάποιος σκέφτεται να χρησιμοποιήσει<br />
την καφεΐνη ως πιθανό εργογόνο<br />
βοήθημα, να πειραματιστεί με τη<br />
χρήση της στην προπόνηση. Συντάξτε<br />
ένα αρχείο με τα συναισθήματά <strong>σας</strong> <strong>και</strong><br />
τους χρόνους <strong>σας</strong> μετά την προπόνηση<br />
ώστε να μπορείτε να συγκρίνετε τις<br />
διαφορές.<br />
Συμπερασματικά, η καφεΐνη φαίνεται<br />
να αποτελεί ένα αποτελεσματικό<br />
εργογόνο βοήθημα σε δόσεις που είναι<br />
ασφαλείς για την υγεία. Υπάρχουν ορισμένοι<br />
αθλητές που θεωρούν τη λήψη<br />
καφεΐνης ένα τεχνητό μέσο ενίσχυσης<br />
της απόδοσης που παραβαίνει τους<br />
ηθικούς κανόνες, είναι σημαντικό όμως<br />
να είστε ενημερωμένοι για τις δράσεις<br />
της <strong>και</strong> να επιλέξετε με βάση τη δική<br />
<strong>σας</strong> κρίση.<br />
Με τη συνεργασία του medNutrition.gr.<br />
Ο Παναγιώτης Κλειάσιος είναι κλινικός -<br />
αθλητικός διαιτολόγος, MSc*D