ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ - ΤΕΥΧΟΣ 45
www.mednutrition.gr
www.mednutrition.gr
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ISSN 1790-6628<br />
<strong>ΤΕΥΧΟΣ</strong> <strong>45</strong>ο, ΕΤΟΣ 11ο<br />
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2016<br />
<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />
ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ<br />
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong>Σ<br />
Η<br />
Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας, έχοντας εναρμονιστεί με τις σύγχρονες<br />
απαιτήσεις στον τομέα της παχυσαρκίας και λαμβάνοντας υπόψη την αναγκαιότητα συνεχούς<br />
επιμόρφωσης<br />
των ιατρών<br />
και επαγγελματιών<br />
υγείας, συνδιοργανώνει<br />
με την Ομάδα Ειδικών<br />
Διαχείρισης Βάρους<br />
του Πανελλήνιου<br />
Συλλόγου Διαιτολόγων-<br />
Διατροφολόγων την<br />
1η Διεπιστημονική<br />
Ημερίδα Διαχείρισης<br />
Σωματικού Βάρους<br />
μαζί, στις 15<br />
Οκτωβρίου, στο<br />
ξενοδοχείο President,<br />
στην Αθήνα.<br />
Παράλληλα, συμμετέχει ενεργά στην<br />
οργανωτική και επιστημονική επιτροπή<br />
του 26 ου Ετήσιου Συνεδρίου του ECOG<br />
(European Childhood Obesity Group) που<br />
θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, 6-8<br />
Οκτωβρίου 2016, στο ξενοδοχείο Porto<br />
Palace.<br />
Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε<br />
στην επίσημη ιστοσελίδα της ΕΙΕΠ, www.<br />
eiep.gr
<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />
2<br />
Ο ΥΓΙΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΟΣ:<br />
ΜΥΘΟΣ Ή ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ;<br />
Mπορούμε να είμαστε υγιείς σε κάθε μέγεθος;<br />
Η<br />
επιδημία της παχυσαρκίας συνεχίζει να<br />
εξαπλώνεται παγκοσμίως. Τα νοσήματα<br />
που συνδέονται με την παχυσαρκία<br />
είναι σοβαρά, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης,<br />
καρδιαγγειακές επιπλοκές, κακοήθεις νεοπλασίες<br />
και άλλα εκφυλιστικά νοσήματα με αποτέλεσμα<br />
σημαντικά αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου<br />
και αρνητική επίδραση στην ποιότητα ζωής .<br />
Όμως, ένα ποσοστό των παχύσαρκων δεν<br />
παρουσιάζουν εμφανείς καρδιομεταβολικές<br />
επιπλοκές και αναφέρονται ως Μεταβολικά<br />
Υγιείς Παχύσαρκοι (ΜΥΠ). Ειδικότερα, μεταβολικά<br />
υγιής παχύσαρκος (Δείκτης Μάζας Σώματος,<br />
ΔΜΣ >30) είναι αυτός που δεν έχει εκδηλώσει<br />
ινσουλινοαντοχή ή διαβήτη τύπου 2, υπέρταση και<br />
υπερλιπιδαιμία. Αυτή η παράδοξη και εκ πρώτης<br />
όψεως δυσερμήνευτη «ευεργετική» επίδραση<br />
της παχυσαρκίας στη βραχυπρόθεσμη και<br />
μακροπρόθεσμη κλινική έκβαση συγκεκριμένων<br />
ασθενών περιγράφεται με τον όρο «παράδοξο της<br />
παχυσαρκίας» (obesity paradox), και έχει μελετηθεί<br />
κατά κύριο λόγο σε ασθενείς που πάσχουν από<br />
χρόνια σοβαρά νοσήματα, με κυριότερους<br />
εκπροσώπους τη συμφορητική καρδιακή<br />
ανεπάρκεια και την τελικού σταδίου χρόνια νεφρική<br />
νόσο. Ωστόσο, η ενδιαφέρουσα αυτή υπόθεση<br />
δεν περιορίζεται μόνο στους καρδιοπαθείς και<br />
τους αιμοκαθαιρόμενους νεφροπαθείς, αλλά<br />
έχει υποστηριχθεί βιβλιογραφικά και για άλλους<br />
πληθυσμούς όπως είναι οι ηλικιωμένοι, οι ασθενείς<br />
με HIV λοίμωξη, οι νεοπλασματικοί ασθενείς, οι<br />
πάσχοντες από συστηματικά ρευματικά νοσήματα,<br />
οι ασθενείς με στεφανιαία νόσο που υποβάλλονται<br />
σε διαδερμική ή χειρουργική επαναγγείωση των<br />
στεφανιαίων αρτηριών, οι ασθενείς με υπέρταση,<br />
κολπική μαρμαρυγή, περιφερική αγγειοπάθεια,<br />
αλλά και όσοι υποβάλλονται σε χειρουργικές<br />
επεμβάσεις.<br />
Η πραγματική επίπτωση του φαινότυπου<br />
του υγιούς παχύσαρκου στο γενικό πληθυσμό,<br />
τα αίτια που δεν αναπτύσσει σαφείς μεταβολικές<br />
διαταραχές, καθώς και η προτεινόμενη πιο ήπια<br />
αντιμετώπισή του όσον αφορά στην απώλεια<br />
βάρους είναι αντικείμενα έντονης επιστημονικής<br />
αντιπαράθεσης. Αντικείμενο συζήτησης είναι<br />
το κατά πόσο αυτός ο ευνοϊκός μεταβολικός<br />
φαινότυπος διατηρείται στο χρόνο ή είναι ένα<br />
βήμα στη φυσική εξέλιξη της νόσου, με την πιο<br />
αργή, αναπόφευκτη εμφάνιση των παραγόντων<br />
κινδύνου και τελικά των επιπλοκών.<br />
Πιθανοί υποκείμενοι μηχανισμοί:<br />
Ενώ η παχυσαρκία αυξάνει αποδεδειγμένα<br />
τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιακής ανεπάρκειας,<br />
υπάρχουν πολλές μελέτες που υποστηρίζουν ότι οι<br />
υπέρβαροι και παχύσαρκοι ασθενείς που πάσχουν<br />
από χρόνια συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια<br />
έχουν καλύτερη πρόγνωση σε σχέση με τους<br />
νορμοβαρείς ή λιποβαρείς ασθενείς. Αν και η<br />
αυξημένη θνητότητα των λιποβαρών ασθενών με<br />
καρδιακή ανεπάρκεια αποδόθηκε αρχικά στις<br />
δυσμενείς προφλεγμονώδεις δράσεις της<br />
καρδιακής καχεξίας (ανορεξία, μυϊκή απίσχναση,<br />
αρνητικό ισοζύγιο θερμίδων και πρωτεϊνών), έχει<br />
παρατηρηθεί ότι ακόμη και οι μη καχεκτικοί ασθενείς<br />
με καρδιακή ανεπάρκεια διατρέχουν αυξημένο<br />
κίνδυνο ανεπιθύμητων συμβαμάτων σε σχέση με<br />
ασθενείς που έχουν υψηλότερο Δείκτη Μάζας<br />
Σώματος (ΒΜΙ).<br />
Οι ασθενείς με στεφανιαία νόσο,<br />
και ιδιαίτερα όσοι υποβάλλονται σε επεμβάσεις<br />
στεφανιαίας επαναιμάτωσης μετά από οξύ<br />
έμφραγμα του μυοκαρδίου ή ασταθή στηθάγχη,<br />
αποτελούν μια ακόμη κατηγορία ασθενών, στους<br />
οποίους το αυξημένο σωματικό βάρος φαίνεται<br />
ότι σχετίζεται με καλύτερη πρόγνωση. Μετά από<br />
επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης,<br />
έχει δειχθεί ότι οι λιποβαρείς ασθενείς έχουν<br />
αυξημένη πιθανότητα ενδονοσοκομειακού<br />
θανάτου, νεφρικών επιπλοκών και μακρύτερη<br />
διάρκεια νοσηλείας, ενώ αντίθετα οι υπέρβαροι<br />
και παχύσαρκοι ασθενείς έχουν ομαλότερη<br />
μετεγχειρητική πορεία. Σε ό,τι αφορά τους<br />
ασθενείς που υποβάλλονται σε αγγειοπλαστική,<br />
η παχυσαρκία αναδεικνύεται στην πλειοψηφία<br />
των μελετών «ευεργετική», καθώς έχει δειχθεί<br />
ότι οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι ασθενείς που<br />
καθετηριάζονται στο αιμοδυναμικό εργαστήριο<br />
παρουσιάζουν λιγότερες ενδονοσοκομειακές<br />
επιπλοκές και μικρότερα ποσοστά επαναστένωσης<br />
των διανοιχθέντων με stent αγγείων. Φαίνεται πως<br />
η σχέση του ΒΜΙ με τη θνητότητα στη στεφανιαία
3<br />
<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />
νόσο ακολουθεί την καμπύλη σχήματος J, με τους<br />
λιποβαρείς και σοβαρά παχύσαρκους ασθενείς να<br />
αντιμετωπίζουν εξίσου αυξημένο κίνδυνο θανάτου.<br />
Έχει επίσης φανεί ότι οι υπέρβαροι και μετρίως<br />
παχύσαρκοι ασθενείς εμφανίζουν ηπιότερες<br />
αθηρωματικές αλλοιώσεις στο στεφανιαίο<br />
αρτηριακό δίκτυο. Σε μία πρόσφατη δική μας<br />
μελέτη, διερευνήθηκε σε σύνολο 1228 ασθενών<br />
που υποβλήθηκαν διαδοχικά σε διαγνωστική<br />
στεφανιογραφία η σχέση της παχυσαρκίας προς<br />
τις αγγειογραφικές εκδηλώσεις της στεφανιαίας<br />
νόσου και διαπιστώθηκε ότι η παχυσαρκία<br />
δεν αποτελούσε σημαντικό και ανεξάρτητο<br />
προβλεπτικό παράγοντα για την ύπαρξη και<br />
αυξημένη βαρύτητα της στεφανιαίας νόσου. Με<br />
άλλα λόγια, οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι ασθενείς<br />
του πληθυσμού μας είχαν την ίδια πιθανότητα<br />
να διαγνωσθούν με αγγειογραφικά σημαντική<br />
στεφανιαία νόσο και να εμφανίσουν πολυαγγειακή<br />
νόσο με τους αδύνατους ασθενείς της μελέτης.<br />
Μια άλλη κατηγορία ασθενών που έχει<br />
μελετηθεί είναι οι ασθενείς με χρόνια νεφρική<br />
ανεπάρκεια τελικού σταδίου, που υποβάλλονται<br />
σε αιμοκάθαρση. Οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι<br />
αιμοκαθαιρόμενοι νεφροπαθείς έχουν καλύτερη<br />
επιβίωση από τους νεφροπαθείς με φυσιολογικό<br />
ή ελαττωμένο σωματικό βάρος και αυτό είναι<br />
ανεξάρτητο από την ηλικία, το σακχαρώδη<br />
διαβήτη, τα επίπεδα αλβουμίνης του ορού και<br />
άλλους δείκτες που αντανακλούν την κατάσταση<br />
θρέψης του ατόμου. Η κυριότερη ερμηνεία που<br />
έχει προταθεί για να δικαιολογήσει την παραδόξως<br />
καλύτερη πρόγνωση των παχύσαρκων ασθενών<br />
με χρόνια καρδιακή και νεφρική ανεπάρκεια<br />
σχετίζεται με το σύμπλοκο υποθρεψίας-φλεγμονής<br />
(MIC, Malnutrition-Inflammation Complex). Έχει<br />
παρατηρηθεί ότι οι λιποβαρείς ασθενείς που<br />
πάσχουν από χρόνια καρδιακή και νεφρική<br />
ανεπάρκεια χαρακτηρίζονται από μια κατάσταση<br />
υποκλινικής φλεγμονής, που σχετίζεται με<br />
την κακή κατάσταση θρέψης και εκδηλώνεται<br />
εργαστηριακά ως αυξημένα επίπεδα στο αίμα<br />
μιας σειράς προφλεγμονωδών παραγόντων και<br />
κυτοκινών όπως οι TGF-β, TNF-a, IL-1, IL-6 και INF-γ.<br />
Αντιθέτως, οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι ασθενείς<br />
έχουν αυξημένες μεταβολικές εφεδρείες λόγω<br />
του πλεονάζοντος λιπώδους ιστού και μπορούν<br />
με τον τρόπο αυτό να αντιστρατεύονται σε κάποιο<br />
βαθμό τις δυσμενείς συνέπειες της φλεγμονήςυποθρεψίας.<br />
Ο λιπώδης ιστός δεν παράγει μόνο<br />
βλαβερές προφλεγμονώδεις αδιποκίνες αλλά<br />
και αντιφλεγμονώδεις παράγοντες, όπως είναι η<br />
ιντερλευκίνη 10( IL-10) και η προστατευτική ορμόνη<br />
αδιπονεκτίνη. Επιπλέον, ο λιπώδης ιστός παράγει<br />
και εκκρίνει στην κυκλοφορία διαλυτούς υποδοχείς<br />
για τον παράγοντα TNF-a τύπου I και II (soluble TNF-a<br />
receptors type I and II, sTNFRs), με αποτέλεσμα<br />
οι παχύσαρκοι ασθενείς με την περίσσεια λίπους<br />
Μια απεικόνιση του παράδοξου της παχυσαρκίας.<br />
Ο κατακόρυφος άξονας παριστάνει αναλογία κινδύνου θνησιμότητας<br />
(λογαριθμική κλίμακα), σε σύγκριση με τη γραμμή βάσης ΔΜΣ 22,5 kg / m<br />
που διαθέτουν να μπορούν να εξουδετερώσουν,<br />
σε ένα βαθμό, τις δυσμενείς βιολογικές δράσεις<br />
του κυκλοφορούντος παράγοντα TNF-a.<br />
Μία πρόσθετη ερμηνεία, που αφορά<br />
κυρίως τους ασθενείς με χρόνια καρδιακή<br />
ανεπάρκεια, είναι ότι σε αυτούς τους ασθενείς<br />
κυκλοφορούν στο αίμα σημαντικές ποσότητες<br />
ενδοτοξινών (λιποπολυσακχαριτών) που φτάνουν<br />
στην κυκλοφορία με διαμετάθεση συστατικών<br />
της φυσιολογικής μικροβιακής χλωρίδας από<br />
το βλεννογόνο του ισχαιμούντος εντέρου<br />
(bacterial translocation). Οι ενδοτοξίνες αυτές<br />
είναι εξαιρετικά επιζήμιες, καθώς προάγουν τη<br />
φλεγμονή και τη διεργασία της αθηροσκλήρωσης.<br />
Μπορούν ωστόσο να σχηματίσουν σύμπλοκο με<br />
τις κυκλοφορούσες λιποπρωτεΐνες του ορού και<br />
μέσω αυτής της αλληλεπίδρασης να περιοριστεί<br />
η αθηρογόνος δράση τους. Οι παχύσαρκοι<br />
ασθενείς, που έχουν συνήθως υψηλά επίπεδα<br />
χοληστερόλης και κατά συνέπεια αυξημένα<br />
επίπεδα λιποπρωτεϊνών στο αίμα τους, μπορούν<br />
να επωφεληθούν από μια τέτοια δέσμευση<br />
λιποπρωτεϊνών-ενδοτοξινών και να προστατευτούν<br />
σε κάποιο βαθμό από τα δυσμενή επακόλουθα της<br />
ενδοτοξιναιμίας.<br />
Μία ακόμη ενδιαφέρουσα θεωρία<br />
που έχει διατυπωθεί προσφάτως είναι ότι<br />
οι παχύσαρκοι ασθενείς βρίσκονται σε μια<br />
κατάσταση χρόνιας διαλείπουσας υποξίας λόγω<br />
της συνοδού αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο<br />
που παρατηρείται με μεγάλη συχνότητα σε αυτούς<br />
τους ασθενείς. Αυτή η επαναλαμβανόμενη και<br />
παροδική αποστέρηση του οξυγόνου μπορεί να<br />
λειτουργήσει παρόμοια με την προεμφραγματική<br />
στηθάγχη ως ένας μηχανισμός «προετοιμασίας»<br />
(preconditioning) των ιστών του σώματος<br />
(συμπεριλαμβανομένου του μυοκαρδίου), ώστε<br />
να αντιμετωπιστούν πιο αποτελεσματικά τυχόν<br />
επερχόμενες βλάβες, όπως για παράδειγμα ένα<br />
οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.<br />
Μία πρόσθετη ενδιαφέρουσα υπόθεση,<br />
που έχει διατυπωθεί για να ερμηνεύσει την κακή<br />
έκβαση των λεπτόσωμων ασθενών, είναι ότι το<br />
παθοφυσιολογικό υπόστρωμα σε έναν αδύνατο<br />
ασθενή που εμφανίζει ξαφνικά υπέρταση,<br />
στεφανιαία νόσο, κολπική μαρμαρυγή, καρδιακή ή<br />
νεφρική ανεπάρκεια, είναι τελείως διαφορετικό από<br />
αυτό ενός παχύσαρκου ασθενούς που εμφανίζει<br />
την ίδια ακριβώς παθολογία στο έδαφος της<br />
παχυσαρκίας του. Στην περίπτωση ενός αδύνατου<br />
ασθενούς, που ενώ είναι φαινομενικά υγιής<br />
ξαφνικά στενεύουν οι αρτηρίες του ή ανεβαίνει
<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />
4<br />
επικίνδυνα η αρτηριακή του πίεση ή οι νεφροί του<br />
παύουν να λειτουργούν σωστά, πιθανολογούνται<br />
γενετικοί παράγοντες που είναι αρκετά δύσκολο<br />
να αντιμετωπιστούν.<br />
Συγχυτικοί παράγοντες:<br />
Η ηλικία, το φύλο και το κάπνισμα αποτελούν<br />
σημαντικούς πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες,<br />
που ωστόσο έχουν ελεγχθεί στατιστικά από<br />
αρκετούς - πλην όμως - όχι όλους τους<br />
ερευνητές. Σε μία πρόσφατη μελέτη σε ασθενείς<br />
με περιφερική αγγειακή νόσο αναδείχθηκε<br />
ένας πρόσθετος συγχυτικός παράγοντας που,<br />
κατά τη γνώμη των ερευνητών, ήταν σε θέση να<br />
δικαιολογήσει σε κάποιο βαθμό την υπόθεση<br />
του παραδόξου, και αυτός ήταν η χρόνια<br />
αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Στη μελέτη αυτή<br />
οι λιποβαρείς ασθενείς με περιφερική αγγειοπάθεια<br />
έπασχαν σε μεγαλύτερο ποσοστό από μέτρια<br />
προς βαριά αποφρακτική πνευμονοπάθεια σε<br />
σχέση με τους υπέρβαρους και παχύσαρκους<br />
ασθενείς της μελέτης. Με δεδομένο ότι η χρόνια<br />
αποφρακτική πνευμονοπάθεια θεωρείται σήμερα<br />
ως μια κατάσταση που προάγει την υποκλινική<br />
φλεγμονή και αυξάνει τον καρδιαγγειακό<br />
κίνδυνο, η καλύτερη επιβίωση των παχύσαρκων<br />
ασθενών αυτής της μελέτης θα μπορούσε εν<br />
μέρει να αποδοθεί στο χαμηλότερο επιπολασμό<br />
χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας που<br />
παρατηρήθηκε στους ασθενείς αυτούς. Μία άλλη<br />
παράμετρος που δεν εκτιμάται επαρκώς στην<br />
πλειοψηφία των μελετών είναι η πιθανή ακούσια<br />
απώλεια βάρους που μπορεί να είχαν οι αδύνατοι<br />
ασθενείς λίγο διάστημα πριν εκδηλώσουν την<br />
καρδιαγγειακή ή νεφρική νόσο. Οι ασθενείς που<br />
ταξινομούνται ως αδύνατοι την ώρα της εμφάνισης<br />
του ανεπιθύμητου συμβάματος θα μπορούσαν να<br />
έχουν χάσει αρκετό βάρος το τελευταίο διάστημα<br />
χωρίς να το επιδιώκουν, γεγονός που υποδηλώνει<br />
ένα προϋπάρχον νοσογόνο υπόστρωμα που οδηγεί<br />
τελικά σε έκδηλη νόσο και επιπλέον επηρεάζει<br />
αρνητικά την πρόγνωση του ασθενούς. Μία άλλη<br />
ενδιαφέρουσα υπόθεση που αποδυναμώνει την<br />
ισχύ του παραδόξου της παχυσαρκίας συνίσταται<br />
στο γεγονός ότι οι παχύσαρκοι ασθενείς που<br />
καταλήγουν τελικά να υποβληθούν σε επέμβαση<br />
επαναιμάτωσης ή αιμοκάθαρση αποτελούν έναν<br />
«επιλεγμένο» πληθυσμό παχυσάρκων (selection<br />
ή survival bias), που διαθέτει ενδεχομένως<br />
κάποια ιδιαίτερα γενετικά χαρακτηριστικά που<br />
προάγουν την επιβίωση και συνδέονται με καλή<br />
κλινική έκβαση. Επιπλέον, είναι γνωστό ότι η μέση<br />
επιβίωση των ασθενών με χρόνια καρδιακή και<br />
νεφρική ανεπάρκεια είναι περιορισμένη λόγω<br />
της νόσου τους. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει<br />
πρακτικά το χρονικό περιθώριο για να εκδηλωθούν<br />
οι μακροχρόνιες δυσμενείς συνέπειες της<br />
παχυσαρκίας (π.χ στο καρδιαγγειακό σύστημα),<br />
ενώ αντίθετα υπάρχει αρκετός χρόνος ώστε να<br />
εκδηλωθούν οι βραχυχρόνιες συνέπειες της<br />
υποθρεψίας και της φλεγμονής, που αυξάνουν<br />
εξίσου σημαντικά τη νοσηρότητα και θνησιμότητα.<br />
Παράγοντες που προσδιορίζουν τον<br />
κίνδυνο ανάπτυξης καρδιομεταβολικών επιπλοκών<br />
σε έναν παχύσαρκο είναι: Γενετικές καταβολές,<br />
επιγενετικές μεταβολές, διατροφικές επιλογές και<br />
συμπεριφορές, ψυχικές διαταραχές, καθώς και το<br />
επίπεδο της σωματικής δραστηριότητας. Ιδιαίτερα,<br />
η αυξημένη σωματική δραστηριότητα και η συχνή<br />
άσκηση φαίνεται ότι μπορούν να εξουδετερώσουν<br />
ή να μειώσουν τον καρδιομεταβολικό κίνδυνο στα<br />
παχύσαρκα άτομα, αλλά και το αντίθετο. Επίσης, το<br />
ποσοστό του ενδοκοιλιακού λίπους και το μέγεθος<br />
των λιποκυττάρων είναι μικρότερο στους ΜΥΠ,<br />
καθώς και ο βαθμός έκτοπης εναπόθεσης λίπους<br />
στους ιστούς, και κυρίως στο ήπαρ και στους<br />
μυς, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται λιγότερο<br />
η ευαισθησία στην ινσουλίνη και το φλεγμονώδες<br />
φορτίο να είναι μικρότερο.<br />
Τα χαρακτηριστικά των ΜΥΠ:<br />
Τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί από σειρά<br />
μελετών ότι οι μεταβολικά υγιείς παχύσαρκοι<br />
αποτελούν περίπου το 6%-10% των παχύσαρκων<br />
και χαρακτηρίζονται από φυσιολογική ευαισθησία<br />
στην ινσουλίνη και απουσία των συστατικών του<br />
μεταβολικού συνδρόμου.<br />
Με βάση τις μεγαλύτερες επιδημιολογικές<br />
μελέτες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα<br />
παρακάτω κριτήρια:<br />
• Απουσία κοιλιακής παχυσαρκίας με βάση<br />
την περίμετρο μέσης (άνδρες
5<br />
<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />
είχε γίνει 51%. Από τους υπόλοιπους, το<br />
11% είχαν χάσει βάρος στην πορεία της<br />
μελέτης και είχαν πάψει να είναι παχύσαρκοι,<br />
ενώ μόνο το 38% είχαν παραμείνει στην<br />
κατηγορία των υγιών παχύσαρκων.<br />
Ανάλογα ευρήματα είχε και<br />
η 20ετής παρακολούθηση 389 άλλων<br />
υγιών παχύσαρκων εθελοντών. Σε αυτή<br />
την περίπτωση, το 48% είχαν εκδηλώσει<br />
καρδιαγγειακά προβλήματα υγείας στο<br />
τέλος των 20 ετών, ενώ το 10% είχαν χάσει<br />
βάρος και δεν ήσαν πια παχύσαρκοι. Μία<br />
από τις κύριες εικασίες στην θεωρία της<br />
υγιούς παχυσαρκίας είναι ότι δεν είναι μία<br />
σταθερή κατάσταση, αλλά κάτι που χάνεται<br />
με το πέρασμα του χρόνου.<br />
Αρκετές μελέτες και<br />
μεταναλύσεις επίσης συμφωνούν ότι οι<br />
μεταβολικά υγιείς παχύσαρκοι έχουν και<br />
μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη<br />
τύπου 2 συγκριτικά με υγιείς φυσιολογικού<br />
βάρους. Με δεδομένο, λοιπόν, ότι η επίπτωση<br />
της παχυσαρκίας και των επιπλοκών της<br />
συνεχίζει να αυξάνεται παγκοσμίως, η άποψη<br />
ότι οι μεταβολικά υγιείς παχύσαρκοι δεν<br />
έχουν να επωφεληθούν από παρεμβάσεις<br />
στον τρόπο ζωής τους για απώλεια βάρους,<br />
είναι ένα λανθασμένο μήνυμα για τη δημόσια<br />
υγεία.<br />
Επιπλέον υπάρχουν και άλλα<br />
προβλήματα που συνδέονται στενά με την<br />
παχυσαρκία και τα οποία πρέπει επίσης<br />
να λαμβάνονται υπόψη όταν κανείς<br />
προσδοκά οφέλη από παρεμβάσεις για<br />
απώλεια βάρους. Τα προβλήματα αυτά<br />
περιλαμβάνουν μυοσκελετικά προβλήματα<br />
και αναπηρίες, υπνική άπνοια, κάποιους<br />
καρκίνους, διαταραχές της αναπαραγωγής,<br />
φλεγμονές του δέρματος, ψυχιατρικά<br />
προβλήματα και νοητική έκπτωση. Από την<br />
άλλη μεριά, υπάρχουν αρκετές παράμετροι<br />
που δεν έχουν μέχρι στιγμής μελετηθεί<br />
επαρκώς, όπως είναι η μελέτη της σύνθεσης<br />
του σώματος στους χρονίως πάσχοντες,<br />
η επίδραση του προτύπου κατανομής του<br />
λίπους στην έκβαση των λεπτόσωμων και<br />
παχύσαρκων ασθενών, η συνεκτίμηση των<br />
διαχρονικών μεταβολών του σωματικού<br />
βάρους και του ενδεχομένου ακούσιας<br />
απώλειας βάρους κατά το διάστημα που<br />
προηγείται της εκδήλωσης του χρόνιου<br />
νοσήματος, η ανάγκη προοπτικής<br />
παρακολούθησης των ασθενών για<br />
μεγαλύτερο χρονικό διάστημα προκειμένου<br />
να καταγραφούν οι όποιες απώτερες<br />
επιπλοκές μπορεί να συνδέονται με την<br />
υποθρεψία ή την παχυσαρκία, η ταξινόμηση<br />
των παχύσαρκων ασθενών ανάλογα με τη<br />
βαρύτητα της παχυσαρκίας σε ήπιες, μέτριες<br />
και κακοήθεις μορφές παχυσαρκίας που<br />
είναι βέβαιον ότι επιδρούν διαφορετικά στην<br />
πρόγνωση των ασθενών, και τέλος η μελέτη<br />
της επίδρασης της απώλειας ή πρόσληψης<br />
βάρους στην επιβίωση των ασθενών που<br />
πάσχουν από χρόνια νοσήματα μέσα από<br />
σωστά σχεδιασμένες και τυχαιοποιημένες<br />
προοπτικές μελέτες παρέμβασης.<br />
Ακόμη μία συχνή παρανόηση<br />
είναι ότι δεν υπάρχει αποτελεσματική<br />
θεραπεία για την παχυσαρκία. Είναι<br />
αλήθεια ότι δε διαθέτουμε κάποιον απλό<br />
αλγόριθμο ή φάρμακο που να αντιμετωπίζει<br />
ριζικά και αποτελεσματικά τη νόσο αυτή,<br />
αλλά σίγουρα μπορούμε να επιτύχουμε<br />
κλινικά σημαντική απώλεια βάρους με<br />
παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής (διατροφή και<br />
σωματική δραστηριότητα), φαρμακευτικά<br />
σκευάσματα και βαριατρικές επεμβάσεις.<br />
Όμως, η συνεχιζόμενη<br />
συμμόρφωση του ασθενούς και<br />
η προσαρμογή των απαραίτητων<br />
παρεμβάσεων στο χρόνο, για τη<br />
μακροχρόνια διατήρηση του αποτελέσματος<br />
είναι απαραίτητη, αλλά καθόλου εύκολη.<br />
Συμπερασματικά, ο μεταβολικά υγιής<br />
παχύσαρκος είναι ένας αναδυόμενος<br />
φαινότυπος, με σχετικά αυξημένο<br />
καρδιαγγειακό κίνδυνο, ενδιάμεσο μεταξύ<br />
του κινδύνου των μεταβολικά υγιών<br />
φυσιολογικού βάρους ατόμων και των μη<br />
υγιών παχύσαρκων. Η παχυσαρκία είναι ο<br />
κύριος υπεύθυνος για το ήδη διαταραγμένο,<br />
αν και φαινομενικά φυσιολογικό,<br />
καρδιομεταβολικό προφίλ των μεταβολικά<br />
υγιών παχύσαρκων. Πρέπει να γίνει<br />
αποδεκτό ότι η παχυσαρκία είναι νόσος και<br />
κανένας βαθμός παχυσαρκίας δεν στερείται<br />
επιπλοκές μακροχρόνια.<br />
Λεωνίδας Λαναράς<br />
Παθολόγος - Διαβητολόγος, Συντ. Δ/ντής<br />
Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν.Λαμίας<br />
Μαγδαληνή Μπριστιάνου<br />
Παθολόγος - Διαβητολόγος, Δ/ντρια<br />
Παθολογικής κλινικής Γ.Ν.Λαμίας<br />
Bιβλιογραφία<br />
Oreopoulos A, Padwal R, Norris CM et al. Effect of obesity on short- and<br />
long-term mortality postcoronary revascularization: a meta-analysis. Obesity (Silver<br />
Spring) 2008, 16:442-<strong>45</strong>0<br />
Galal W, van Gestel YR, Hoeks SE et al. The obesity paradox in patients with<br />
peripheral arterial disease. Chest 2008, 134:923-930<br />
Kapoor JR, Heidenreich PA. Obesity and survival in patients with heart failure and<br />
preserved systolic function: a U-shaped relationship. Am Heart J 2010, 159:75-80<br />
Lancefield T, Clark DJ, Andrianopoulos N et al. Is there an obesity paradox<br />
after percutaneous coronary intervention in the contemporary era? An analysis<br />
from a multicenter Australian registry. JACC Cardiovasc Interv 2010, 3:660-668<br />
Badheka AO, Rathod A, Kizilbash MA et al. Influence of obesity on outcomes<br />
in atrial fibrillation: yet another obesity paradox. Am J Med 2010, 123:646-651<br />
Aung K, et al. Risk of developing diabetes and cardiovascular disease<br />
in metabolically unhealthy normal-weight and metabolically healthy obese<br />
individuals.J Clin Endocrinol Metab 2014;462-468.<br />
Bell JA, et al. Metabolically healthy obesity and risk of incident type 2 diabetes:<br />
a meta-analysis of prospective cohort studies. Obes Rev 2014; March 24.<br />
Hill JO. The myth of healthy obesity (Editorial). Ann Intern Med 2013; 159:<br />
789-790.<br />
Hinouho GM, et al. Metabolically healthy obesity and the risk of cardiovascular<br />
disease and type 2 diabetes: the Whitehall II cohort study. Eur Heart J 2014; March 26.<br />
Kramer CK, Zinman B, Retnakaran R. Are metabolically healthy overweight<br />
and obesity benign conditions? A systematic review and meta-analysis. Ann Intern<br />
Med 2013; 159: 758-769<br />
Robertson LL, et al. Beyond BMI: The Metabolically healthy obese” phenotype<br />
& its association with clinical/subclinical cardiovascular disease and all-cause<br />
mortality - a systematic review. BMC Public Health 2014; 14: 14<br />
Berezina A, Belyaeva O, Berkovich O, Baranova E, Karonova T, Bazhenova<br />
E, Brovin D,Grineva E ,Shlyakhto E. Prevalence, Risk Factors, and Genetic Traits<br />
in Metabolically Healthy and UnhealthyObese Individuals. Biomed Res Int 2015;<br />
2015; 548734<br />
Muñoz-Garach A, Cornejo-Pareja I, Tinahones FJ. Does Metabolically Healthy<br />
Obesity Exist? Nutrients, 2016 Jun 1:8(6)<br />
Byun AR, Kwon S, Lee SW, Shim KW, Lee HS. Metabolic health is more<br />
closely associated with prevalence of cardiovascular diseases or stroke than<br />
obesity: A cross-sectional study in Korean populations. Medicine (Baltimore).<br />
2016; 95(24);e3902<br />
Targher G, Byrne CD. Obesity: Metabolically healthy obesity and NAFLD. Nat<br />
Rev. Gastroenterol. Hepatol. 2016. Jun 29<br />
Lennon H, Sperrin M, Badrick E, Renehan AG. The Obesity Paradox in Cancer:<br />
a Review. Curr. Oncol. Rep 2016 Sep; 18 (9):56
<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong> 6<br />
τα Νέα<br />
ΤΗΣ ΕΙΕΠ<br />
Προβολή Διαφημιστικού Σποτ ΕΙΕΠ, Οκτώβριος 2016<br />
Τον Οκτώβριο, στο πλαίσιο της παγκόσμιας<br />
ημέρας παχυσαρκίας, το ΔΣ αποφάσισε την<br />
προβολή του τηλεοπτικού σποτ σε 10 μεγάλα<br />
κανάλια της ελληνικής επικράτειας (Ant1, Alpha,<br />
Mega, Extra, Nova, Star, Makedonia, Nerit, Skai<br />
και Epsilon) κατόπιν της απαραίτητης έγκρισης<br />
από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης.<br />
Η απόφαση της προβολής του τηλεοπτικού<br />
σποτ (1/10/2016-31/10/2016) σε 10 κανάλια<br />
με την μεγαλύτερη ακροαματικότητα στη<br />
χώρα και σε ώρες prime time αποσκοπεί στην<br />
ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού,<br />
ότι η παχυσαρκία ως νόσος πρέπει να έχει την<br />
κατάλληλη επιστημονική αντιμετώπιση.<br />
10η Επιστημονική<br />
Διημερίδα Παχυσαρκίας<br />
Η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας διοργανώνει τη 10η Επιστημονική<br />
Διημερίδα για την Παχυσαρκία στις 3 & 4 Μαρτίου 2016, στο ξενοδοχείο Royal<br />
Olympic, στην Αθήνα. Φιλοδοξία μας, και αυτή τη φορά, είναι να ανασκοπήσουμε τις<br />
νεώτερες εξελίξεις στο χώρο της παχυσαρκίας και συνεπακόλουθων επιπλοκών της,<br />
αξιοποιώντας το μεσοδιάστημα μεταξύ των πανελληνίων συνεδρίων της εταιρείας μας.<br />
Περισσότερες πληροφορίες, καθώς και το επιστημονικό πρόγραμμα θα<br />
ανακοινωθούν σύντομα στην ιστοσελίδα του συνεδρίου μας, www.eiepcongress2017.<br />
gr και στην ιστοσελίδα της ΕΙΕΠ, www.eiep.gr.<br />
\Θα είναι χαρά και τιμή για εμάς να σας έχουμε κοντά μας.
7<br />
<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />
1η<br />
Διεπιστημονική<br />
Ημερίδα<br />
Διαχείρισης<br />
Σωματικού<br />
Βάρους<br />
Η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία<br />
Παχυσαρκίας και ο Πανελλήνιος<br />
Σύλλογος Διαιτολόγων-<br />
Διατροφολόγων διοργανώνουν<br />
την 1η Διεπιστημονική Ημερίδα<br />
Διαχείρισης Σωματικού Βάρους<br />
στις 15 Οκτωβρίου 2016,<br />
στην Αθήνα, στο ξενοδοχείο<br />
President. Στην Ημερίδα, γιατροί και Διαιτολόγοι-Διατροφολόγοι θα συνεργαστούν, θα ανταλλάξουν τις γνώσεις και την εμπειρία<br />
τους και θα μας ενημερώσουν για όλα τα νεώτερα δεδομένα στη διαχείριση βάρους.<br />
26ο Ετήσιο Συνέδριο ECOG<br />
Με μεγάλη χαρά σας ανακοινώνουμε τη διοργάνωση του 26ου Ετήσιου Συνεδρίου του ECOG (European<br />
Childhood Obesity Group) που θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, 6-8 Οκτωβρίου 2016, στο<br />
ξενοδοχείο Porto Palace. Στόχος του συνεδρίου είναι να συμβάλει στην πληρέστερη γνώση της παιδικής<br />
παχυσαρκίας και των επιπλοκών της, καθώς και στη σωστή και έγκαιρη αντιμετώπισή της.<br />
Μέλη του ΔΣ της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας συμμετέχουν στην επιστημονική και<br />
οργανωτική επιτροπή και σας προσκαλούν στην ενδιαφέρουσα επιστημονική αυτή συνάντηση για την<br />
ανταλλαγή γνώσεων πάνω σε όλες τις πτυχές της παιδικής παχυσαρκίας.<br />
SCOPE SCHOOL 2016, ATHENS<br />
Η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας, στο πλαίσιο της εντατικοποίησης της προσφερόμενης από αυτήν ενημέρωσης και<br />
εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας που στην καθημερινή τους κλινική πράξη χειρίζονται άτομα με αυξημένο σωματικό βάρος, είναι<br />
στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσει τη συμμετοχή της στο SCOPE School, στην Αθήνα, στο ξενοδοχείο Titania στις 12<br />
Νοεμβρίου 2016, το οποίο διοργανώνει η World Obesity Federation (πρώην IASO).
<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong> 8<br />
19ο Πανελλήνιο Συνέδριο Λιπιδιολογίας,<br />
Αθηροσκλήρωσης και Αγγειακής Νόσου<br />
Η Ελληνική Εταιρεία Λιπιδιολογίας, Αθηροσκλήρωσης και Αγγειακής Νόσου οργανώνει στις<br />
13-15 Οκτωβρίου 2016 , το 19ο Πανελλήνιο Συνέδριό της στο Ξενοδοχείο DIVANI CARAVEL. Η<br />
ΕΙΕΠ και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων-Διατροφολόγων έχουν αναλάβει να συνδιοργανώσουν ένα<br />
στρογγυλό τραπέζι. Στο πλαίσιο αυτού του τραπεζιού θα συμμετάσχει ως εισηγητής, ο κ. Καπάνταης με<br />
το θέμα «Φάρμακα στην παχυσαρκία». Μετά το πέρας της ομιλίας ο κ. Βαλσαμάκης θα πραγματοποιήσει<br />
έναν τρίλεπτο σχολιασμό.<br />
24ο Πανελλήνιο Συνέδριο EEMMO<br />
Η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας<br />
συνεργάζεται και φιλοξενείται σε στρογγυλό τραπέζι<br />
στο 24ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής<br />
Εταιρείας Μελέτης Μεταβολισμού των Οστών,<br />
που θα λάβει χώρα στα Ιωάννινα, στο ξενοδοχείο<br />
«Grand Serai», στις 4, 5 και 6 Νοεμβρίου 2016.<br />
Στη στρογγυλή τράπεζα με τη συνεργασία της ΕΙΕΠ θα αναλυθεί η σχέση της παχυσαρκίας με την οστεοπόρωση, με εισηγητές τους κ.<br />
Θ. Τζώτζα, Α. Πολυμέρη και Θ. Αλεξανδρίδη, ενώ θα προεδρεύσει ο Αντιπρόεδρος της ΕΙΕΠ, κ. Λ. Λαναράς και ο κ. Π. Μάκρας.<br />
Το συνέδριο αποσκοπεί στην υψηλού επιπέδου επιστημονική ενημέρωση και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων<br />
που ασχολούνται με τα μεταβολικά νοσήματα των οστών.<br />
Διεθνή συνέδρια<br />
21st World Congress of the International<br />
Federation for the Surgery of Obesity & Metabolic Disorders (IFSO 2016)<br />
Rio de Janeiro, Brazil<br />
28 September to 1 October 2016<br />
9th International Conference on Obesity Medicine<br />
Melbourne, Australia<br />
28-29 November 2016
9<br />
<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />
επιλογές<br />
ΑΠΟ ΤΗ ∆ΙΕΘΝΗ<br />
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ<br />
Συσχέτιση μεταξύ διενέργειας καισαρικής τομής στη γέννηση<br />
και του κινδύνου παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία, την εφηβεία<br />
και την ενήλικη ζωή.<br />
Association Between Cesarean Birth and Risk of<br />
Obesity in Offspring in Childhood, Adolescence, and<br />
Early Adulthood Yuan C, Gaskins AJ, Blaine AI, Zhang C,<br />
Gillman MW, Missmer SA, Field AE, Chavarro JE. JAMA<br />
Pediatr. 2016 Sep 6<br />
Μια αμερικανική μελέτη διαπίστωσε ότι τα μωρά που γεννιούνται<br />
με καισαρική τομή είχαν 64% αυξημένο κίνδυνο να γίνουν παχύσαρκα<br />
σε σύγκριση με τα αδέλφια τους που γεννήθηκαν με φυσιολογικό<br />
τοκετό. Η μελέτη χρησιμοποίησε αναδρομικό έλεγχο σε περισσότερα<br />
από 22.000 παιδιά και νέους ενήλικες και τις μητέρες τους (όλες<br />
εκ των οποίων ήταν νοσηλευτές) για μια περίοδο 16 χρόνων.<br />
Τελικά, η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι η καισαρική τομή προκαλεί<br />
παχυσαρκία. Ένας σημαντικός περιορισμός της μελέτης, που<br />
αναγνωρίστηκε από τους ερευνητές, είναι ότι δεν γνωρίζουν τους<br />
λόγους για τους οποίους πραγματοποιήθηκε καισαρική τομή.<br />
Ενώ οι ερευνητές προσπάθησαν να προσαρμόσουν τα αποτελέσματά<br />
τους για γνωστούς παράγοντες κινδύνου για την παχυσαρκία στα<br />
παιδιά, όπως η ηλικία της μητέρας και το βάρος αυτής πριν από την<br />
εγκυμοσύνη, είναι πιθανό ότι άλλοι παράγοντες μπορεί να συνέβαλαν<br />
στον κίνδυνο της παχυσαρκίας (π.χ. η δίαιτα της μητέρας και ο<br />
θηλασμός, που είναι γνωστό ότι επηρεάζουν το βάρος των παιδιών).<br />
Οι ερευνητές συνιστούν ότι αυτός ο κίνδυνος δεν χρειάζεται<br />
να εξηγηθεί σε μια μητέρα που επιλέγει να υποβληθεί<br />
σε καισαρική τομή, απλά καταγράφεται ως συσχέτιση.<br />
Η μελέτη διεξήχθη από ερευνητές από διάφορα ιδρύματα των ΗΠΑ,<br />
συμπεριλαμβανομένης της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Harvard,<br />
του Νοσοκομείου Brigham and Women του Harvard Medical School<br />
και του Dartmouth Ιnstitute για την Πολιτική Υγείας και Κλινικής<br />
Πρακτικής.<br />
«Το να είσαι υπέρβαρος δεν μπορεί να είναι ανθυγιεινό όπως<br />
ήταν πριν από 40 χρόνια», αναφέρει νέα μελέτη από τη Δανία.<br />
Change in Body Mass Index Associated With Lowest<br />
Mortality in Denmark, 1976-2013 Shoaib Afzal, MD, PhD;<br />
Anne Tybjærg-Hansen, MD, DMSc; Gorm B. Jensen, MD, DMSc;<br />
Børge G. Nordestgaard, MD, DMSc, JAMA. 2016;315(18):1989-<br />
1996<br />
Νέα έρευνα διαπίστωσε οτι δείκτης μάζας σώματος (ΒΜΙ) 27<br />
συνδέεται με χαμηλότερο ποσοστό θανάτου, ωστόσο κάποιος<br />
με ΔΜΣ 27 σήμερα χαρακτηρίζεται ως υπέρβαρος. Ο ΔΜΣ είναι<br />
ένας αριθμός που υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος (συνήθως<br />
σε κιλά) με το τετράγωνο του ύψους (συνήθως σε μέτρα και<br />
εκατοστά). Επί του παρόντος, ένα άτομο με ΔΜΣ 25 έως 29,9<br />
ταξινομείται ως υπέρβαρο.<br />
Οι ερευνητές εξέτασαν 120.528 ανθρώπους από την Κοπεγχάγη,<br />
αναδρομικά από το 1976-2013, και ξεχωριστά εκείνους που<br />
καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, του<br />
1990 και του 2000. Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν μέχρι το<br />
πέρας της μελέτης, μέχρι μετανάστευσή τους σε άλλη χώρα η<br />
μέχρι θάνατο, αν επήλθε στη διάρκεια της μελέτης.<br />
Ο ΔΜΣ που συνδέεται με το χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου<br />
από οποιαδήποτε αιτία ήταν 23,7 στην ομάδα της δεκαετίας του
<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />
10<br />
1970, 24,6 στην ομάδα της δεκαετίας του 1990, και αυξήθηκε<br />
περαιτέρω σε 27 στην ομάδα του 2003-13.<br />
Μία ενδεχόμενη εξήγηση της προς τα άνω μετατόπισης στο<br />
«βέλτιστο ΔΜΣ» ίσως είναι αποτέλεσμα των βελτιώσεων σε<br />
προληπτικές θεραπείες για καταστάσεις που σχετίζονται με το<br />
αυξημένο βάρος, όπως ο διαβήτης τύπου 2.<br />
Συναισθηματικές επιπλοκές του στιγματισμού για το αυξημένο<br />
βάρος στην αρχή της εφηβείας.<br />
Emotional Implications of Weight Stigma Across<br />
Middle School: The Role of Weight-Based Peer<br />
Discrimination. Juvonen 1, Lessard LM1, Schacter HL1,<br />
Suchilt L1. J Clin Child Adolesc Psychol. 2016 Sep 12:1-<br />
9. [Epub ahead of print]<br />
Αυτή η μελέτη εξέτασε τις συναισθηματικές συνέπειες του<br />
κοινωνικού στιγματισμού σε έναν παχύσαρκο στην αρχή της<br />
εφηβείας.<br />
Η δειγματοληψία έγινε σε 26 αστικά μεσαία σχολεία με<br />
5.128 παιδιά (52% κορίτσια) με πλήρη στοιχεία του δείκτη<br />
μάζας σώματος κατά την 6η δημοτικού και την 1η γυμνασίου<br />
και περιελάμβανε 30% Λατίνους, 21% Λευκούς, 14% από<br />
Νοτιοανατολική Ασία, 14% από συνδυασμό εθνοτήτων, 12%<br />
Αφροαμερικάνους, και 9% από άλλες συγκεκριμένες εθνότητες.<br />
Περίπου το ένα τρίτο του δείγματος ανέφεραν τουλάχιστον ένα<br />
περιστατικό στιγματισμού. Οι αντιλήψεις με βάση το βάρος των<br />
διακρίσεων από συνομίληκους ήταν ο ισχυρότερος προγνωστικός<br />
παράγοντας για δυσαρέσκεια του σώματος, για κοινωνικό<br />
άγχος και για μοναξιά (και σωματοποίηση των συμπτωμάτων<br />
για τα κορίτσια, αλλά όχι τα αγόρια) από ό, τι ο δείκτης μάζας<br />
σώματος αυτός καθ’εαυτός . Επιπλέον, το βαρύτερο σώμα<br />
συσχετίστηκε με αυξημένη δυσαρέσκεια του σώματος μέχρι το<br />
τέλος του γυμνασίου εν μέρει λόγω της έλλειψης σεβασμού, του<br />
κοινωνικού αποκλεισμού και της μειωτικής μεταχείρισης από τους<br />
συνομηλίκους.<br />
Δενδριτικά κύτταρα που εκφράζουν περφορίνη μπορούν να<br />
δράσουν ανοσο-ρυθμιστικά στο μεταβολικό σύνδρομο και<br />
στην αυτοανοσία.<br />
Perforin-Positive Dendritic Cells Exhibit an<br />
Immuno-regulatory Role in Metabolic Syndrome and<br />
Autoimmunity. Yael Zlotnikov-Klionsky, Bar Nathansohn-<br />
Levi, Elias Shezen, Chava Rosen, Sivan Kagan, Liat Bar-<br />
On, Steffen Jung, Eric Shifrut et al<br />
Immunity, Vol. 43, Issue 4, p776–787, Published<br />
online: September 15, 2015<br />
Νεα στοιχεία δείχνουν ότι ανοσολογικοί μηχανισμοί<br />
διέπουν τον μεταβολικό έλεγχο του λιπώδους ιστού. Ευρήματα<br />
από μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό<br />
Immunity έδειξε ότι ορισμένες πτυχές του ανοσοποιητικού<br />
συστήματος παίζουν πράγματι σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της<br />
παχυσαρκίας.<br />
Στη μελέτη, μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Yair Reisner<br />
από το Τμήμα Ανοσολογίας, στο Weizmann Institute of Science,<br />
στο Ισραήλ παρατήρησε ότι τα ποντίκια που στερούνται ενός<br />
συγκεκριμένου τύπου κυττάρων του ανοσοποιητικού ανέπτυξαν<br />
μεταβολικές ανωμαλίες και είχαν υπερβολικό βάρος, ακόμα και<br />
όταν κατανάλωναν μετρημένες θερμίδες.<br />
Ευρήματα από προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι<br />
υπάρχουν ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος<br />
που παίζουν ρόλο στην απελευθέρωση ή την αποθήκευση<br />
της ενέργειας του λιπώδους ιστού του. Ορισμένοι ειδικοί στην<br />
πραγματικότητα δείχνουν ότι η παχυσαρκία είναι μια αυτοάνοση,<br />
φλεγμονώδης κατάσταση. Στη μελέτη τους, οι ερευνητές<br />
διαπίστωσαν ότι η απελευθέρωση ενός τοξικού μορίου γνωστό<br />
ως περφορίνη οδήγησε σε προοδευτική αύξηση του σωματικού<br />
βάρους σε ποντίκια που στερούνται ορισμένων δενδριτικών<br />
κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα ποντίκια<br />
βρέθηκε επίσης να εμφανίζουν χαρακτηριστικά του μεταβολικού<br />
συνδρόμου. Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης ότι σε αυτά<br />
τα ποντίκια είχαν μεταβληθεί τα Τ κύτταρα του ανοσοποιητικού<br />
συστήματος στον λιπώδη ιστό τους. Μείωση των Τ κυττάρων<br />
εμπόδιζε τα ποντίκια που στερούνταν δενδριτικών κυττάρων<br />
που εκλύουν περφορίνη να αυξήσουν το βάρος τους και να<br />
αναπτύξουν μεταβολικό σύνδρομο.<br />
“Αξίζει να σημειωθεί ότι, τα ποντίκια που στερούνται αυτών<br />
των ρυθμιστικών δενδριτικών κυττάρων βρέθηκαν επίσης να είναι<br />
πιο επιρρεπή να αναπτύξουν μια άλλη μορφή της αυτοανοσίας<br />
με συμπτώματα παρόμοια με αυτά που βρέθηκαν στη σκλήρυνση<br />
κατά πλάκας,” πρόσθεσαν οι ερευνητές. Αυτά τα ευρήματα<br />
υποδεικνύουν ότι μία από τις λειτουργίες των δενδριτικών<br />
κυττάρων που εκφράζουν περφορίνη είναι η απομάκρυνση<br />
των εν δυνάμει αυτοάνοσων Τ κυττάρων. Με τον τρόπο αυτό,<br />
υπάρχει μια μείωση στην φλεγμονή. Σύμφωνα με τους ερευνητές,<br />
τροποποιώντας την αφθονία αυτών των κυττάρων σε σχέση με<br />
άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού μπορεί να βοηθήσει στην<br />
πρόληψη ή τη θεραπεία τέτοιων ασθενειών.
11 <strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ<br />
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong>Σ<br />
Πρόεδρος: Καπάνταης Ευθύμιος<br />
Αντιπρόεδρος: Λαναράς Λεωνίδας<br />
Γεν. Γραμματέας: Παπακωνσταντίνου Αιμιλία<br />
Ταμίας:<br />
Βαλσαμάκης Γεώργιος<br />
Μέλη:<br />
Γεωργαντόπουλος Γεώργιος<br />
Καραβανάκη Κυριακή<br />
Μιχαλάκης Κωνσταντίνος<br />
εξελίξεις<br />
<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ<br />
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong>Σ<br />
<strong>ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ</strong> <strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />
Περιοδική 3μηνιαία επιστημονική έκδοση<br />
της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας<br />
Λεωφ. Κηφισίας 46, 115 26 Αθήνα<br />
Τηλ.: 210 698.5987-8, Fax: 210 698.5986<br />
Website: www.eiep.gr, E-mail: info@eiep.gr<br />
Υπεύθυνοι έκδοσης: Δημήτριος Παπάζογλου<br />
Κωνσταντίνος Μιχαλάκης