05.10.2016 Views

ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ - ΤΕΥΧΟΣ 45

www.mednutrition.gr

www.mednutrition.gr

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ISSN 1790-6628<br />

<strong>ΤΕΥΧΟΣ</strong> <strong>45</strong>ο, ΕΤΟΣ 11ο<br />

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2016<br />

<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ<br />

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong>Σ<br />

Η<br />

Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας, έχοντας εναρμονιστεί με τις σύγχρονες<br />

απαιτήσεις στον τομέα της παχυσαρκίας και λαμβάνοντας υπόψη την αναγκαιότητα συνεχούς<br />

επιμόρφωσης<br />

των ιατρών<br />

και επαγγελματιών<br />

υγείας, συνδιοργανώνει<br />

με την Ομάδα Ειδικών<br />

Διαχείρισης Βάρους<br />

του Πανελλήνιου<br />

Συλλόγου Διαιτολόγων-<br />

Διατροφολόγων την<br />

1η Διεπιστημονική<br />

Ημερίδα Διαχείρισης<br />

Σωματικού Βάρους<br />

μαζί, στις 15<br />

Οκτωβρίου, στο<br />

ξενοδοχείο President,<br />

στην Αθήνα.<br />

Παράλληλα, συμμετέχει ενεργά στην<br />

οργανωτική και επιστημονική επιτροπή<br />

του 26 ου Ετήσιου Συνεδρίου του ECOG<br />

(European Childhood Obesity Group) που<br />

θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, 6-8<br />

Οκτωβρίου 2016, στο ξενοδοχείο Porto<br />

Palace.<br />

Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε<br />

στην επίσημη ιστοσελίδα της ΕΙΕΠ, www.<br />

eiep.gr


<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />

2<br />

Ο ΥΓΙΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΟΣ:<br />

ΜΥΘΟΣ Ή ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ;<br />

Mπορούμε να είμαστε υγιείς σε κάθε μέγεθος;<br />

Η<br />

επιδημία της παχυσαρκίας συνεχίζει να<br />

εξαπλώνεται παγκοσμίως. Τα νοσήματα<br />

που συνδέονται με την παχυσαρκία<br />

είναι σοβαρά, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης,<br />

καρδιαγγειακές επιπλοκές, κακοήθεις νεοπλασίες<br />

και άλλα εκφυλιστικά νοσήματα με αποτέλεσμα<br />

σημαντικά αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου<br />

και αρνητική επίδραση στην ποιότητα ζωής .<br />

Όμως, ένα ποσοστό των παχύσαρκων δεν<br />

παρουσιάζουν εμφανείς καρδιομεταβολικές<br />

επιπλοκές και αναφέρονται ως Μεταβολικά<br />

Υγιείς Παχύσαρκοι (ΜΥΠ). Ειδικότερα, μεταβολικά<br />

υγιής παχύσαρκος (Δείκτης Μάζας Σώματος,<br />

ΔΜΣ >30) είναι αυτός που δεν έχει εκδηλώσει<br />

ινσουλινοαντοχή ή διαβήτη τύπου 2, υπέρταση και<br />

υπερλιπιδαιμία. Αυτή η παράδοξη και εκ πρώτης<br />

όψεως δυσερμήνευτη «ευεργετική» επίδραση<br />

της παχυσαρκίας στη βραχυπρόθεσμη και<br />

μακροπρόθεσμη κλινική έκβαση συγκεκριμένων<br />

ασθενών περιγράφεται με τον όρο «παράδοξο της<br />

παχυσαρκίας» (obesity paradox), και έχει μελετηθεί<br />

κατά κύριο λόγο σε ασθενείς που πάσχουν από<br />

χρόνια σοβαρά νοσήματα, με κυριότερους<br />

εκπροσώπους τη συμφορητική καρδιακή<br />

ανεπάρκεια και την τελικού σταδίου χρόνια νεφρική<br />

νόσο. Ωστόσο, η ενδιαφέρουσα αυτή υπόθεση<br />

δεν περιορίζεται μόνο στους καρδιοπαθείς και<br />

τους αιμοκαθαιρόμενους νεφροπαθείς, αλλά<br />

έχει υποστηριχθεί βιβλιογραφικά και για άλλους<br />

πληθυσμούς όπως είναι οι ηλικιωμένοι, οι ασθενείς<br />

με HIV λοίμωξη, οι νεοπλασματικοί ασθενείς, οι<br />

πάσχοντες από συστηματικά ρευματικά νοσήματα,<br />

οι ασθενείς με στεφανιαία νόσο που υποβάλλονται<br />

σε διαδερμική ή χειρουργική επαναγγείωση των<br />

στεφανιαίων αρτηριών, οι ασθενείς με υπέρταση,<br />

κολπική μαρμαρυγή, περιφερική αγγειοπάθεια,<br />

αλλά και όσοι υποβάλλονται σε χειρουργικές<br />

επεμβάσεις.<br />

Η πραγματική επίπτωση του φαινότυπου<br />

του υγιούς παχύσαρκου στο γενικό πληθυσμό,<br />

τα αίτια που δεν αναπτύσσει σαφείς μεταβολικές<br />

διαταραχές, καθώς και η προτεινόμενη πιο ήπια<br />

αντιμετώπισή του όσον αφορά στην απώλεια<br />

βάρους είναι αντικείμενα έντονης επιστημονικής<br />

αντιπαράθεσης. Αντικείμενο συζήτησης είναι<br />

το κατά πόσο αυτός ο ευνοϊκός μεταβολικός<br />

φαινότυπος διατηρείται στο χρόνο ή είναι ένα<br />

βήμα στη φυσική εξέλιξη της νόσου, με την πιο<br />

αργή, αναπόφευκτη εμφάνιση των παραγόντων<br />

κινδύνου και τελικά των επιπλοκών.<br />

Πιθανοί υποκείμενοι μηχανισμοί:<br />

Ενώ η παχυσαρκία αυξάνει αποδεδειγμένα<br />

τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιακής ανεπάρκειας,<br />

υπάρχουν πολλές μελέτες που υποστηρίζουν ότι οι<br />

υπέρβαροι και παχύσαρκοι ασθενείς που πάσχουν<br />

από χρόνια συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια<br />

έχουν καλύτερη πρόγνωση σε σχέση με τους<br />

νορμοβαρείς ή λιποβαρείς ασθενείς. Αν και η<br />

αυξημένη θνητότητα των λιποβαρών ασθενών με<br />

καρδιακή ανεπάρκεια αποδόθηκε αρχικά στις<br />

δυσμενείς προφλεγμονώδεις δράσεις της<br />

καρδιακής καχεξίας (ανορεξία, μυϊκή απίσχναση,<br />

αρνητικό ισοζύγιο θερμίδων και πρωτεϊνών), έχει<br />

παρατηρηθεί ότι ακόμη και οι μη καχεκτικοί ασθενείς<br />

με καρδιακή ανεπάρκεια διατρέχουν αυξημένο<br />

κίνδυνο ανεπιθύμητων συμβαμάτων σε σχέση με<br />

ασθενείς που έχουν υψηλότερο Δείκτη Μάζας<br />

Σώματος (ΒΜΙ).<br />

Οι ασθενείς με στεφανιαία νόσο,<br />

και ιδιαίτερα όσοι υποβάλλονται σε επεμβάσεις<br />

στεφανιαίας επαναιμάτωσης μετά από οξύ<br />

έμφραγμα του μυοκαρδίου ή ασταθή στηθάγχη,<br />

αποτελούν μια ακόμη κατηγορία ασθενών, στους<br />

οποίους το αυξημένο σωματικό βάρος φαίνεται<br />

ότι σχετίζεται με καλύτερη πρόγνωση. Μετά από<br />

επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης,<br />

έχει δειχθεί ότι οι λιποβαρείς ασθενείς έχουν<br />

αυξημένη πιθανότητα ενδονοσοκομειακού<br />

θανάτου, νεφρικών επιπλοκών και μακρύτερη<br />

διάρκεια νοσηλείας, ενώ αντίθετα οι υπέρβαροι<br />

και παχύσαρκοι ασθενείς έχουν ομαλότερη<br />

μετεγχειρητική πορεία. Σε ό,τι αφορά τους<br />

ασθενείς που υποβάλλονται σε αγγειοπλαστική,<br />

η παχυσαρκία αναδεικνύεται στην πλειοψηφία<br />

των μελετών «ευεργετική», καθώς έχει δειχθεί<br />

ότι οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι ασθενείς που<br />

καθετηριάζονται στο αιμοδυναμικό εργαστήριο<br />

παρουσιάζουν λιγότερες ενδονοσοκομειακές<br />

επιπλοκές και μικρότερα ποσοστά επαναστένωσης<br />

των διανοιχθέντων με stent αγγείων. Φαίνεται πως<br />

η σχέση του ΒΜΙ με τη θνητότητα στη στεφανιαία


3<br />

<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />

νόσο ακολουθεί την καμπύλη σχήματος J, με τους<br />

λιποβαρείς και σοβαρά παχύσαρκους ασθενείς να<br />

αντιμετωπίζουν εξίσου αυξημένο κίνδυνο θανάτου.<br />

Έχει επίσης φανεί ότι οι υπέρβαροι και μετρίως<br />

παχύσαρκοι ασθενείς εμφανίζουν ηπιότερες<br />

αθηρωματικές αλλοιώσεις στο στεφανιαίο<br />

αρτηριακό δίκτυο. Σε μία πρόσφατη δική μας<br />

μελέτη, διερευνήθηκε σε σύνολο 1228 ασθενών<br />

που υποβλήθηκαν διαδοχικά σε διαγνωστική<br />

στεφανιογραφία η σχέση της παχυσαρκίας προς<br />

τις αγγειογραφικές εκδηλώσεις της στεφανιαίας<br />

νόσου και διαπιστώθηκε ότι η παχυσαρκία<br />

δεν αποτελούσε σημαντικό και ανεξάρτητο<br />

προβλεπτικό παράγοντα για την ύπαρξη και<br />

αυξημένη βαρύτητα της στεφανιαίας νόσου. Με<br />

άλλα λόγια, οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι ασθενείς<br />

του πληθυσμού μας είχαν την ίδια πιθανότητα<br />

να διαγνωσθούν με αγγειογραφικά σημαντική<br />

στεφανιαία νόσο και να εμφανίσουν πολυαγγειακή<br />

νόσο με τους αδύνατους ασθενείς της μελέτης.<br />

Μια άλλη κατηγορία ασθενών που έχει<br />

μελετηθεί είναι οι ασθενείς με χρόνια νεφρική<br />

ανεπάρκεια τελικού σταδίου, που υποβάλλονται<br />

σε αιμοκάθαρση. Οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι<br />

αιμοκαθαιρόμενοι νεφροπαθείς έχουν καλύτερη<br />

επιβίωση από τους νεφροπαθείς με φυσιολογικό<br />

ή ελαττωμένο σωματικό βάρος και αυτό είναι<br />

ανεξάρτητο από την ηλικία, το σακχαρώδη<br />

διαβήτη, τα επίπεδα αλβουμίνης του ορού και<br />

άλλους δείκτες που αντανακλούν την κατάσταση<br />

θρέψης του ατόμου. Η κυριότερη ερμηνεία που<br />

έχει προταθεί για να δικαιολογήσει την παραδόξως<br />

καλύτερη πρόγνωση των παχύσαρκων ασθενών<br />

με χρόνια καρδιακή και νεφρική ανεπάρκεια<br />

σχετίζεται με το σύμπλοκο υποθρεψίας-φλεγμονής<br />

(MIC, Malnutrition-Inflammation Complex). Έχει<br />

παρατηρηθεί ότι οι λιποβαρείς ασθενείς που<br />

πάσχουν από χρόνια καρδιακή και νεφρική<br />

ανεπάρκεια χαρακτηρίζονται από μια κατάσταση<br />

υποκλινικής φλεγμονής, που σχετίζεται με<br />

την κακή κατάσταση θρέψης και εκδηλώνεται<br />

εργαστηριακά ως αυξημένα επίπεδα στο αίμα<br />

μιας σειράς προφλεγμονωδών παραγόντων και<br />

κυτοκινών όπως οι TGF-β, TNF-a, IL-1, IL-6 και INF-γ.<br />

Αντιθέτως, οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι ασθενείς<br />

έχουν αυξημένες μεταβολικές εφεδρείες λόγω<br />

του πλεονάζοντος λιπώδους ιστού και μπορούν<br />

με τον τρόπο αυτό να αντιστρατεύονται σε κάποιο<br />

βαθμό τις δυσμενείς συνέπειες της φλεγμονήςυποθρεψίας.<br />

Ο λιπώδης ιστός δεν παράγει μόνο<br />

βλαβερές προφλεγμονώδεις αδιποκίνες αλλά<br />

και αντιφλεγμονώδεις παράγοντες, όπως είναι η<br />

ιντερλευκίνη 10( IL-10) και η προστατευτική ορμόνη<br />

αδιπονεκτίνη. Επιπλέον, ο λιπώδης ιστός παράγει<br />

και εκκρίνει στην κυκλοφορία διαλυτούς υποδοχείς<br />

για τον παράγοντα TNF-a τύπου I και II (soluble TNF-a<br />

receptors type I and II, sTNFRs), με αποτέλεσμα<br />

οι παχύσαρκοι ασθενείς με την περίσσεια λίπους<br />

Μια απεικόνιση του παράδοξου της παχυσαρκίας.<br />

Ο κατακόρυφος άξονας παριστάνει αναλογία κινδύνου θνησιμότητας<br />

(λογαριθμική κλίμακα), σε σύγκριση με τη γραμμή βάσης ΔΜΣ 22,5 kg / m<br />

που διαθέτουν να μπορούν να εξουδετερώσουν,<br />

σε ένα βαθμό, τις δυσμενείς βιολογικές δράσεις<br />

του κυκλοφορούντος παράγοντα TNF-a.<br />

Μία πρόσθετη ερμηνεία, που αφορά<br />

κυρίως τους ασθενείς με χρόνια καρδιακή<br />

ανεπάρκεια, είναι ότι σε αυτούς τους ασθενείς<br />

κυκλοφορούν στο αίμα σημαντικές ποσότητες<br />

ενδοτοξινών (λιποπολυσακχαριτών) που φτάνουν<br />

στην κυκλοφορία με διαμετάθεση συστατικών<br />

της φυσιολογικής μικροβιακής χλωρίδας από<br />

το βλεννογόνο του ισχαιμούντος εντέρου<br />

(bacterial translocation). Οι ενδοτοξίνες αυτές<br />

είναι εξαιρετικά επιζήμιες, καθώς προάγουν τη<br />

φλεγμονή και τη διεργασία της αθηροσκλήρωσης.<br />

Μπορούν ωστόσο να σχηματίσουν σύμπλοκο με<br />

τις κυκλοφορούσες λιποπρωτεΐνες του ορού και<br />

μέσω αυτής της αλληλεπίδρασης να περιοριστεί<br />

η αθηρογόνος δράση τους. Οι παχύσαρκοι<br />

ασθενείς, που έχουν συνήθως υψηλά επίπεδα<br />

χοληστερόλης και κατά συνέπεια αυξημένα<br />

επίπεδα λιποπρωτεϊνών στο αίμα τους, μπορούν<br />

να επωφεληθούν από μια τέτοια δέσμευση<br />

λιποπρωτεϊνών-ενδοτοξινών και να προστατευτούν<br />

σε κάποιο βαθμό από τα δυσμενή επακόλουθα της<br />

ενδοτοξιναιμίας.<br />

Μία ακόμη ενδιαφέρουσα θεωρία<br />

που έχει διατυπωθεί προσφάτως είναι ότι<br />

οι παχύσαρκοι ασθενείς βρίσκονται σε μια<br />

κατάσταση χρόνιας διαλείπουσας υποξίας λόγω<br />

της συνοδού αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο<br />

που παρατηρείται με μεγάλη συχνότητα σε αυτούς<br />

τους ασθενείς. Αυτή η επαναλαμβανόμενη και<br />

παροδική αποστέρηση του οξυγόνου μπορεί να<br />

λειτουργήσει παρόμοια με την προεμφραγματική<br />

στηθάγχη ως ένας μηχανισμός «προετοιμασίας»<br />

(preconditioning) των ιστών του σώματος<br />

(συμπεριλαμβανομένου του μυοκαρδίου), ώστε<br />

να αντιμετωπιστούν πιο αποτελεσματικά τυχόν<br />

επερχόμενες βλάβες, όπως για παράδειγμα ένα<br />

οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.<br />

Μία πρόσθετη ενδιαφέρουσα υπόθεση,<br />

που έχει διατυπωθεί για να ερμηνεύσει την κακή<br />

έκβαση των λεπτόσωμων ασθενών, είναι ότι το<br />

παθοφυσιολογικό υπόστρωμα σε έναν αδύνατο<br />

ασθενή που εμφανίζει ξαφνικά υπέρταση,<br />

στεφανιαία νόσο, κολπική μαρμαρυγή, καρδιακή ή<br />

νεφρική ανεπάρκεια, είναι τελείως διαφορετικό από<br />

αυτό ενός παχύσαρκου ασθενούς που εμφανίζει<br />

την ίδια ακριβώς παθολογία στο έδαφος της<br />

παχυσαρκίας του. Στην περίπτωση ενός αδύνατου<br />

ασθενούς, που ενώ είναι φαινομενικά υγιής<br />

ξαφνικά στενεύουν οι αρτηρίες του ή ανεβαίνει


<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />

4<br />

επικίνδυνα η αρτηριακή του πίεση ή οι νεφροί του<br />

παύουν να λειτουργούν σωστά, πιθανολογούνται<br />

γενετικοί παράγοντες που είναι αρκετά δύσκολο<br />

να αντιμετωπιστούν.<br />

Συγχυτικοί παράγοντες:<br />

Η ηλικία, το φύλο και το κάπνισμα αποτελούν<br />

σημαντικούς πιθανούς συγχυτικούς παράγοντες,<br />

που ωστόσο έχουν ελεγχθεί στατιστικά από<br />

αρκετούς - πλην όμως - όχι όλους τους<br />

ερευνητές. Σε μία πρόσφατη μελέτη σε ασθενείς<br />

με περιφερική αγγειακή νόσο αναδείχθηκε<br />

ένας πρόσθετος συγχυτικός παράγοντας που,<br />

κατά τη γνώμη των ερευνητών, ήταν σε θέση να<br />

δικαιολογήσει σε κάποιο βαθμό την υπόθεση<br />

του παραδόξου, και αυτός ήταν η χρόνια<br />

αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Στη μελέτη αυτή<br />

οι λιποβαρείς ασθενείς με περιφερική αγγειοπάθεια<br />

έπασχαν σε μεγαλύτερο ποσοστό από μέτρια<br />

προς βαριά αποφρακτική πνευμονοπάθεια σε<br />

σχέση με τους υπέρβαρους και παχύσαρκους<br />

ασθενείς της μελέτης. Με δεδομένο ότι η χρόνια<br />

αποφρακτική πνευμονοπάθεια θεωρείται σήμερα<br />

ως μια κατάσταση που προάγει την υποκλινική<br />

φλεγμονή και αυξάνει τον καρδιαγγειακό<br />

κίνδυνο, η καλύτερη επιβίωση των παχύσαρκων<br />

ασθενών αυτής της μελέτης θα μπορούσε εν<br />

μέρει να αποδοθεί στο χαμηλότερο επιπολασμό<br />

χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας που<br />

παρατηρήθηκε στους ασθενείς αυτούς. Μία άλλη<br />

παράμετρος που δεν εκτιμάται επαρκώς στην<br />

πλειοψηφία των μελετών είναι η πιθανή ακούσια<br />

απώλεια βάρους που μπορεί να είχαν οι αδύνατοι<br />

ασθενείς λίγο διάστημα πριν εκδηλώσουν την<br />

καρδιαγγειακή ή νεφρική νόσο. Οι ασθενείς που<br />

ταξινομούνται ως αδύνατοι την ώρα της εμφάνισης<br />

του ανεπιθύμητου συμβάματος θα μπορούσαν να<br />

έχουν χάσει αρκετό βάρος το τελευταίο διάστημα<br />

χωρίς να το επιδιώκουν, γεγονός που υποδηλώνει<br />

ένα προϋπάρχον νοσογόνο υπόστρωμα που οδηγεί<br />

τελικά σε έκδηλη νόσο και επιπλέον επηρεάζει<br />

αρνητικά την πρόγνωση του ασθενούς. Μία άλλη<br />

ενδιαφέρουσα υπόθεση που αποδυναμώνει την<br />

ισχύ του παραδόξου της παχυσαρκίας συνίσταται<br />

στο γεγονός ότι οι παχύσαρκοι ασθενείς που<br />

καταλήγουν τελικά να υποβληθούν σε επέμβαση<br />

επαναιμάτωσης ή αιμοκάθαρση αποτελούν έναν<br />

«επιλεγμένο» πληθυσμό παχυσάρκων (selection<br />

ή survival bias), που διαθέτει ενδεχομένως<br />

κάποια ιδιαίτερα γενετικά χαρακτηριστικά που<br />

προάγουν την επιβίωση και συνδέονται με καλή<br />

κλινική έκβαση. Επιπλέον, είναι γνωστό ότι η μέση<br />

επιβίωση των ασθενών με χρόνια καρδιακή και<br />

νεφρική ανεπάρκεια είναι περιορισμένη λόγω<br />

της νόσου τους. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει<br />

πρακτικά το χρονικό περιθώριο για να εκδηλωθούν<br />

οι μακροχρόνιες δυσμενείς συνέπειες της<br />

παχυσαρκίας (π.χ στο καρδιαγγειακό σύστημα),<br />

ενώ αντίθετα υπάρχει αρκετός χρόνος ώστε να<br />

εκδηλωθούν οι βραχυχρόνιες συνέπειες της<br />

υποθρεψίας και της φλεγμονής, που αυξάνουν<br />

εξίσου σημαντικά τη νοσηρότητα και θνησιμότητα.<br />

Παράγοντες που προσδιορίζουν τον<br />

κίνδυνο ανάπτυξης καρδιομεταβολικών επιπλοκών<br />

σε έναν παχύσαρκο είναι: Γενετικές καταβολές,<br />

επιγενετικές μεταβολές, διατροφικές επιλογές και<br />

συμπεριφορές, ψυχικές διαταραχές, καθώς και το<br />

επίπεδο της σωματικής δραστηριότητας. Ιδιαίτερα,<br />

η αυξημένη σωματική δραστηριότητα και η συχνή<br />

άσκηση φαίνεται ότι μπορούν να εξουδετερώσουν<br />

ή να μειώσουν τον καρδιομεταβολικό κίνδυνο στα<br />

παχύσαρκα άτομα, αλλά και το αντίθετο. Επίσης, το<br />

ποσοστό του ενδοκοιλιακού λίπους και το μέγεθος<br />

των λιποκυττάρων είναι μικρότερο στους ΜΥΠ,<br />

καθώς και ο βαθμός έκτοπης εναπόθεσης λίπους<br />

στους ιστούς, και κυρίως στο ήπαρ και στους<br />

μυς, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται λιγότερο<br />

η ευαισθησία στην ινσουλίνη και το φλεγμονώδες<br />

φορτίο να είναι μικρότερο.<br />

Τα χαρακτηριστικά των ΜΥΠ:<br />

Τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί από σειρά<br />

μελετών ότι οι μεταβολικά υγιείς παχύσαρκοι<br />

αποτελούν περίπου το 6%-10% των παχύσαρκων<br />

και χαρακτηρίζονται από φυσιολογική ευαισθησία<br />

στην ινσουλίνη και απουσία των συστατικών του<br />

μεταβολικού συνδρόμου.<br />

Με βάση τις μεγαλύτερες επιδημιολογικές<br />

μελέτες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα<br />

παρακάτω κριτήρια:<br />

• Απουσία κοιλιακής παχυσαρκίας με βάση<br />

την περίμετρο μέσης (άνδρες


5<br />

<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />

είχε γίνει 51%. Από τους υπόλοιπους, το<br />

11% είχαν χάσει βάρος στην πορεία της<br />

μελέτης και είχαν πάψει να είναι παχύσαρκοι,<br />

ενώ μόνο το 38% είχαν παραμείνει στην<br />

κατηγορία των υγιών παχύσαρκων.<br />

Ανάλογα ευρήματα είχε και<br />

η 20ετής παρακολούθηση 389 άλλων<br />

υγιών παχύσαρκων εθελοντών. Σε αυτή<br />

την περίπτωση, το 48% είχαν εκδηλώσει<br />

καρδιαγγειακά προβλήματα υγείας στο<br />

τέλος των 20 ετών, ενώ το 10% είχαν χάσει<br />

βάρος και δεν ήσαν πια παχύσαρκοι. Μία<br />

από τις κύριες εικασίες στην θεωρία της<br />

υγιούς παχυσαρκίας είναι ότι δεν είναι μία<br />

σταθερή κατάσταση, αλλά κάτι που χάνεται<br />

με το πέρασμα του χρόνου.<br />

Αρκετές μελέτες και<br />

μεταναλύσεις επίσης συμφωνούν ότι οι<br />

μεταβολικά υγιείς παχύσαρκοι έχουν και<br />

μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη<br />

τύπου 2 συγκριτικά με υγιείς φυσιολογικού<br />

βάρους. Με δεδομένο, λοιπόν, ότι η επίπτωση<br />

της παχυσαρκίας και των επιπλοκών της<br />

συνεχίζει να αυξάνεται παγκοσμίως, η άποψη<br />

ότι οι μεταβολικά υγιείς παχύσαρκοι δεν<br />

έχουν να επωφεληθούν από παρεμβάσεις<br />

στον τρόπο ζωής τους για απώλεια βάρους,<br />

είναι ένα λανθασμένο μήνυμα για τη δημόσια<br />

υγεία.<br />

Επιπλέον υπάρχουν και άλλα<br />

προβλήματα που συνδέονται στενά με την<br />

παχυσαρκία και τα οποία πρέπει επίσης<br />

να λαμβάνονται υπόψη όταν κανείς<br />

προσδοκά οφέλη από παρεμβάσεις για<br />

απώλεια βάρους. Τα προβλήματα αυτά<br />

περιλαμβάνουν μυοσκελετικά προβλήματα<br />

και αναπηρίες, υπνική άπνοια, κάποιους<br />

καρκίνους, διαταραχές της αναπαραγωγής,<br />

φλεγμονές του δέρματος, ψυχιατρικά<br />

προβλήματα και νοητική έκπτωση. Από την<br />

άλλη μεριά, υπάρχουν αρκετές παράμετροι<br />

που δεν έχουν μέχρι στιγμής μελετηθεί<br />

επαρκώς, όπως είναι η μελέτη της σύνθεσης<br />

του σώματος στους χρονίως πάσχοντες,<br />

η επίδραση του προτύπου κατανομής του<br />

λίπους στην έκβαση των λεπτόσωμων και<br />

παχύσαρκων ασθενών, η συνεκτίμηση των<br />

διαχρονικών μεταβολών του σωματικού<br />

βάρους και του ενδεχομένου ακούσιας<br />

απώλειας βάρους κατά το διάστημα που<br />

προηγείται της εκδήλωσης του χρόνιου<br />

νοσήματος, η ανάγκη προοπτικής<br />

παρακολούθησης των ασθενών για<br />

μεγαλύτερο χρονικό διάστημα προκειμένου<br />

να καταγραφούν οι όποιες απώτερες<br />

επιπλοκές μπορεί να συνδέονται με την<br />

υποθρεψία ή την παχυσαρκία, η ταξινόμηση<br />

των παχύσαρκων ασθενών ανάλογα με τη<br />

βαρύτητα της παχυσαρκίας σε ήπιες, μέτριες<br />

και κακοήθεις μορφές παχυσαρκίας που<br />

είναι βέβαιον ότι επιδρούν διαφορετικά στην<br />

πρόγνωση των ασθενών, και τέλος η μελέτη<br />

της επίδρασης της απώλειας ή πρόσληψης<br />

βάρους στην επιβίωση των ασθενών που<br />

πάσχουν από χρόνια νοσήματα μέσα από<br />

σωστά σχεδιασμένες και τυχαιοποιημένες<br />

προοπτικές μελέτες παρέμβασης.<br />

Ακόμη μία συχνή παρανόηση<br />

είναι ότι δεν υπάρχει αποτελεσματική<br />

θεραπεία για την παχυσαρκία. Είναι<br />

αλήθεια ότι δε διαθέτουμε κάποιον απλό<br />

αλγόριθμο ή φάρμακο που να αντιμετωπίζει<br />

ριζικά και αποτελεσματικά τη νόσο αυτή,<br />

αλλά σίγουρα μπορούμε να επιτύχουμε<br />

κλινικά σημαντική απώλεια βάρους με<br />

παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής (διατροφή και<br />

σωματική δραστηριότητα), φαρμακευτικά<br />

σκευάσματα και βαριατρικές επεμβάσεις.<br />

Όμως, η συνεχιζόμενη<br />

συμμόρφωση του ασθενούς και<br />

η προσαρμογή των απαραίτητων<br />

παρεμβάσεων στο χρόνο, για τη<br />

μακροχρόνια διατήρηση του αποτελέσματος<br />

είναι απαραίτητη, αλλά καθόλου εύκολη.<br />

Συμπερασματικά, ο μεταβολικά υγιής<br />

παχύσαρκος είναι ένας αναδυόμενος<br />

φαινότυπος, με σχετικά αυξημένο<br />

καρδιαγγειακό κίνδυνο, ενδιάμεσο μεταξύ<br />

του κινδύνου των μεταβολικά υγιών<br />

φυσιολογικού βάρους ατόμων και των μη<br />

υγιών παχύσαρκων. Η παχυσαρκία είναι ο<br />

κύριος υπεύθυνος για το ήδη διαταραγμένο,<br />

αν και φαινομενικά φυσιολογικό,<br />

καρδιομεταβολικό προφίλ των μεταβολικά<br />

υγιών παχύσαρκων. Πρέπει να γίνει<br />

αποδεκτό ότι η παχυσαρκία είναι νόσος και<br />

κανένας βαθμός παχυσαρκίας δεν στερείται<br />

επιπλοκές μακροχρόνια.<br />

Λεωνίδας Λαναράς<br />

Παθολόγος - Διαβητολόγος, Συντ. Δ/ντής<br />

Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν.Λαμίας<br />

Μαγδαληνή Μπριστιάνου<br />

Παθολόγος - Διαβητολόγος, Δ/ντρια<br />

Παθολογικής κλινικής Γ.Ν.Λαμίας<br />

Bιβλιογραφία<br />

Oreopoulos A, Padwal R, Norris CM et al. Effect of obesity on short- and<br />

long-term mortality postcoronary revascularization: a meta-analysis. Obesity (Silver<br />

Spring) 2008, 16:442-<strong>45</strong>0<br />

Galal W, van Gestel YR, Hoeks SE et al. The obesity paradox in patients with<br />

peripheral arterial disease. Chest 2008, 134:923-930<br />

Kapoor JR, Heidenreich PA. Obesity and survival in patients with heart failure and<br />

preserved systolic function: a U-shaped relationship. Am Heart J 2010, 159:75-80<br />

Lancefield T, Clark DJ, Andrianopoulos N et al. Is there an obesity paradox<br />

after percutaneous coronary intervention in the contemporary era? An analysis<br />

from a multicenter Australian registry. JACC Cardiovasc Interv 2010, 3:660-668<br />

Badheka AO, Rathod A, Kizilbash MA et al. Influence of obesity on outcomes<br />

in atrial fibrillation: yet another obesity paradox. Am J Med 2010, 123:646-651<br />

Aung K, et al. Risk of developing diabetes and cardiovascular disease<br />

in metabolically unhealthy normal-weight and metabolically healthy obese<br />

individuals.J Clin Endocrinol Metab 2014;462-468.<br />

Bell JA, et al. Metabolically healthy obesity and risk of incident type 2 diabetes:<br />

a meta-analysis of prospective cohort studies. Obes Rev 2014; March 24.<br />

Hill JO. The myth of healthy obesity (Editorial). Ann Intern Med 2013; 159:<br />

789-790.<br />

Hinouho GM, et al. Metabolically healthy obesity and the risk of cardiovascular<br />

disease and type 2 diabetes: the Whitehall II cohort study. Eur Heart J 2014; March 26.<br />

Kramer CK, Zinman B, Retnakaran R. Are metabolically healthy overweight<br />

and obesity benign conditions? A systematic review and meta-analysis. Ann Intern<br />

Med 2013; 159: 758-769<br />

Robertson LL, et al. Beyond BMI: The Metabolically healthy obese” phenotype<br />

& its association with clinical/subclinical cardiovascular disease and all-cause<br />

mortality - a systematic review. BMC Public Health 2014; 14: 14<br />

Berezina A, Belyaeva O, Berkovich O, Baranova E, Karonova T, Bazhenova<br />

E, Brovin D,Grineva E ,Shlyakhto E. Prevalence, Risk Factors, and Genetic Traits<br />

in Metabolically Healthy and UnhealthyObese Individuals. Biomed Res Int 2015;<br />

2015; 548734<br />

Muñoz-Garach A, Cornejo-Pareja I, Tinahones FJ. Does Metabolically Healthy<br />

Obesity Exist? Nutrients, 2016 Jun 1:8(6)<br />

Byun AR, Kwon S, Lee SW, Shim KW, Lee HS. Metabolic health is more<br />

closely associated with prevalence of cardiovascular diseases or stroke than<br />

obesity: A cross-sectional study in Korean populations. Medicine (Baltimore).<br />

2016; 95(24);e3902<br />

Targher G, Byrne CD. Obesity: Metabolically healthy obesity and NAFLD. Nat<br />

Rev. Gastroenterol. Hepatol. 2016. Jun 29<br />

Lennon H, Sperrin M, Badrick E, Renehan AG. The Obesity Paradox in Cancer:<br />

a Review. Curr. Oncol. Rep 2016 Sep; 18 (9):56


<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong> 6<br />

τα Νέα<br />

ΤΗΣ ΕΙΕΠ<br />

Προβολή Διαφημιστικού Σποτ ΕΙΕΠ, Οκτώβριος 2016<br />

Τον Οκτώβριο, στο πλαίσιο της παγκόσμιας<br />

ημέρας παχυσαρκίας, το ΔΣ αποφάσισε την<br />

προβολή του τηλεοπτικού σποτ σε 10 μεγάλα<br />

κανάλια της ελληνικής επικράτειας (Ant1, Alpha,<br />

Mega, Extra, Nova, Star, Makedonia, Nerit, Skai<br />

και Epsilon) κατόπιν της απαραίτητης έγκρισης<br />

από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης.<br />

Η απόφαση της προβολής του τηλεοπτικού<br />

σποτ (1/10/2016-31/10/2016) σε 10 κανάλια<br />

με την μεγαλύτερη ακροαματικότητα στη<br />

χώρα και σε ώρες prime time αποσκοπεί στην<br />

ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού,<br />

ότι η παχυσαρκία ως νόσος πρέπει να έχει την<br />

κατάλληλη επιστημονική αντιμετώπιση.<br />

10η Επιστημονική<br />

Διημερίδα Παχυσαρκίας<br />

Η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας διοργανώνει τη 10η Επιστημονική<br />

Διημερίδα για την Παχυσαρκία στις 3 & 4 Μαρτίου 2016, στο ξενοδοχείο Royal<br />

Olympic, στην Αθήνα. Φιλοδοξία μας, και αυτή τη φορά, είναι να ανασκοπήσουμε τις<br />

νεώτερες εξελίξεις στο χώρο της παχυσαρκίας και συνεπακόλουθων επιπλοκών της,<br />

αξιοποιώντας το μεσοδιάστημα μεταξύ των πανελληνίων συνεδρίων της εταιρείας μας.<br />

Περισσότερες πληροφορίες, καθώς και το επιστημονικό πρόγραμμα θα<br />

ανακοινωθούν σύντομα στην ιστοσελίδα του συνεδρίου μας, www.eiepcongress2017.<br />

gr και στην ιστοσελίδα της ΕΙΕΠ, www.eiep.gr.<br />

\Θα είναι χαρά και τιμή για εμάς να σας έχουμε κοντά μας.


7<br />

<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />

1η<br />

Διεπιστημονική<br />

Ημερίδα<br />

Διαχείρισης<br />

Σωματικού<br />

Βάρους<br />

Η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία<br />

Παχυσαρκίας και ο Πανελλήνιος<br />

Σύλλογος Διαιτολόγων-<br />

Διατροφολόγων διοργανώνουν<br />

την 1η Διεπιστημονική Ημερίδα<br />

Διαχείρισης Σωματικού Βάρους<br />

στις 15 Οκτωβρίου 2016,<br />

στην Αθήνα, στο ξενοδοχείο<br />

President. Στην Ημερίδα, γιατροί και Διαιτολόγοι-Διατροφολόγοι θα συνεργαστούν, θα ανταλλάξουν τις γνώσεις και την εμπειρία<br />

τους και θα μας ενημερώσουν για όλα τα νεώτερα δεδομένα στη διαχείριση βάρους.<br />

26ο Ετήσιο Συνέδριο ECOG<br />

Με μεγάλη χαρά σας ανακοινώνουμε τη διοργάνωση του 26ου Ετήσιου Συνεδρίου του ECOG (European<br />

Childhood Obesity Group) που θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη, 6-8 Οκτωβρίου 2016, στο<br />

ξενοδοχείο Porto Palace. Στόχος του συνεδρίου είναι να συμβάλει στην πληρέστερη γνώση της παιδικής<br />

παχυσαρκίας και των επιπλοκών της, καθώς και στη σωστή και έγκαιρη αντιμετώπισή της.<br />

Μέλη του ΔΣ της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας συμμετέχουν στην επιστημονική και<br />

οργανωτική επιτροπή και σας προσκαλούν στην ενδιαφέρουσα επιστημονική αυτή συνάντηση για την<br />

ανταλλαγή γνώσεων πάνω σε όλες τις πτυχές της παιδικής παχυσαρκίας.<br />

SCOPE SCHOOL 2016, ATHENS<br />

Η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας, στο πλαίσιο της εντατικοποίησης της προσφερόμενης από αυτήν ενημέρωσης και<br />

εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας που στην καθημερινή τους κλινική πράξη χειρίζονται άτομα με αυξημένο σωματικό βάρος, είναι<br />

στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσει τη συμμετοχή της στο SCOPE School, στην Αθήνα, στο ξενοδοχείο Titania στις 12<br />

Νοεμβρίου 2016, το οποίο διοργανώνει η World Obesity Federation (πρώην IASO).


<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong> 8<br />

19ο Πανελλήνιο Συνέδριο Λιπιδιολογίας,<br />

Αθηροσκλήρωσης και Αγγειακής Νόσου<br />

Η Ελληνική Εταιρεία Λιπιδιολογίας, Αθηροσκλήρωσης και Αγγειακής Νόσου οργανώνει στις<br />

13-15 Οκτωβρίου 2016 , το 19ο Πανελλήνιο Συνέδριό της στο Ξενοδοχείο DIVANI CARAVEL. Η<br />

ΕΙΕΠ και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων-Διατροφολόγων έχουν αναλάβει να συνδιοργανώσουν ένα<br />

στρογγυλό τραπέζι. Στο πλαίσιο αυτού του τραπεζιού θα συμμετάσχει ως εισηγητής, ο κ. Καπάνταης με<br />

το θέμα «Φάρμακα στην παχυσαρκία». Μετά το πέρας της ομιλίας ο κ. Βαλσαμάκης θα πραγματοποιήσει<br />

έναν τρίλεπτο σχολιασμό.<br />

24ο Πανελλήνιο Συνέδριο EEMMO<br />

Η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας<br />

συνεργάζεται και φιλοξενείται σε στρογγυλό τραπέζι<br />

στο 24ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής<br />

Εταιρείας Μελέτης Μεταβολισμού των Οστών,<br />

που θα λάβει χώρα στα Ιωάννινα, στο ξενοδοχείο<br />

«Grand Serai», στις 4, 5 και 6 Νοεμβρίου 2016.<br />

Στη στρογγυλή τράπεζα με τη συνεργασία της ΕΙΕΠ θα αναλυθεί η σχέση της παχυσαρκίας με την οστεοπόρωση, με εισηγητές τους κ.<br />

Θ. Τζώτζα, Α. Πολυμέρη και Θ. Αλεξανδρίδη, ενώ θα προεδρεύσει ο Αντιπρόεδρος της ΕΙΕΠ, κ. Λ. Λαναράς και ο κ. Π. Μάκρας.<br />

Το συνέδριο αποσκοπεί στην υψηλού επιπέδου επιστημονική ενημέρωση και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων<br />

που ασχολούνται με τα μεταβολικά νοσήματα των οστών.<br />

Διεθνή συνέδρια<br />

21st World Congress of the International<br />

Federation for the Surgery of Obesity & Metabolic Disorders (IFSO 2016)<br />

Rio de Janeiro, Brazil<br />

28 September to 1 October 2016<br />

9th International Conference on Obesity Medicine<br />

Melbourne, Australia<br />

28-29 November 2016


9<br />

<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />

επιλογές<br />

ΑΠΟ ΤΗ ∆ΙΕΘΝΗ<br />

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ<br />

Συσχέτιση μεταξύ διενέργειας καισαρικής τομής στη γέννηση<br />

και του κινδύνου παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία, την εφηβεία<br />

και την ενήλικη ζωή.<br />

Association Between Cesarean Birth and Risk of<br />

Obesity in Offspring in Childhood, Adolescence, and<br />

Early Adulthood Yuan C, Gaskins AJ, Blaine AI, Zhang C,<br />

Gillman MW, Missmer SA, Field AE, Chavarro JE. JAMA<br />

Pediatr. 2016 Sep 6<br />

Μια αμερικανική μελέτη διαπίστωσε ότι τα μωρά που γεννιούνται<br />

με καισαρική τομή είχαν 64% αυξημένο κίνδυνο να γίνουν παχύσαρκα<br />

σε σύγκριση με τα αδέλφια τους που γεννήθηκαν με φυσιολογικό<br />

τοκετό. Η μελέτη χρησιμοποίησε αναδρομικό έλεγχο σε περισσότερα<br />

από 22.000 παιδιά και νέους ενήλικες και τις μητέρες τους (όλες<br />

εκ των οποίων ήταν νοσηλευτές) για μια περίοδο 16 χρόνων.<br />

Τελικά, η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι η καισαρική τομή προκαλεί<br />

παχυσαρκία. Ένας σημαντικός περιορισμός της μελέτης, που<br />

αναγνωρίστηκε από τους ερευνητές, είναι ότι δεν γνωρίζουν τους<br />

λόγους για τους οποίους πραγματοποιήθηκε καισαρική τομή.<br />

Ενώ οι ερευνητές προσπάθησαν να προσαρμόσουν τα αποτελέσματά<br />

τους για γνωστούς παράγοντες κινδύνου για την παχυσαρκία στα<br />

παιδιά, όπως η ηλικία της μητέρας και το βάρος αυτής πριν από την<br />

εγκυμοσύνη, είναι πιθανό ότι άλλοι παράγοντες μπορεί να συνέβαλαν<br />

στον κίνδυνο της παχυσαρκίας (π.χ. η δίαιτα της μητέρας και ο<br />

θηλασμός, που είναι γνωστό ότι επηρεάζουν το βάρος των παιδιών).<br />

Οι ερευνητές συνιστούν ότι αυτός ο κίνδυνος δεν χρειάζεται<br />

να εξηγηθεί σε μια μητέρα που επιλέγει να υποβληθεί<br />

σε καισαρική τομή, απλά καταγράφεται ως συσχέτιση.<br />

Η μελέτη διεξήχθη από ερευνητές από διάφορα ιδρύματα των ΗΠΑ,<br />

συμπεριλαμβανομένης της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Harvard,<br />

του Νοσοκομείου Brigham and Women του Harvard Medical School<br />

και του Dartmouth Ιnstitute για την Πολιτική Υγείας και Κλινικής<br />

Πρακτικής.<br />

«Το να είσαι υπέρβαρος δεν μπορεί να είναι ανθυγιεινό όπως<br />

ήταν πριν από 40 χρόνια», αναφέρει νέα μελέτη από τη Δανία.<br />

Change in Body Mass Index Associated With Lowest<br />

Mortality in Denmark, 1976-2013 Shoaib Afzal, MD, PhD;<br />

Anne Tybjærg-Hansen, MD, DMSc; Gorm B. Jensen, MD, DMSc;<br />

Børge G. Nordestgaard, MD, DMSc, JAMA. 2016;315(18):1989-<br />

1996<br />

Νέα έρευνα διαπίστωσε οτι δείκτης μάζας σώματος (ΒΜΙ) 27<br />

συνδέεται με χαμηλότερο ποσοστό θανάτου, ωστόσο κάποιος<br />

με ΔΜΣ 27 σήμερα χαρακτηρίζεται ως υπέρβαρος. Ο ΔΜΣ είναι<br />

ένας αριθμός που υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος (συνήθως<br />

σε κιλά) με το τετράγωνο του ύψους (συνήθως σε μέτρα και<br />

εκατοστά). Επί του παρόντος, ένα άτομο με ΔΜΣ 25 έως 29,9<br />

ταξινομείται ως υπέρβαρο.<br />

Οι ερευνητές εξέτασαν 120.528 ανθρώπους από την Κοπεγχάγη,<br />

αναδρομικά από το 1976-2013, και ξεχωριστά εκείνους που<br />

καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, του<br />

1990 και του 2000. Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν μέχρι το<br />

πέρας της μελέτης, μέχρι μετανάστευσή τους σε άλλη χώρα η<br />

μέχρι θάνατο, αν επήλθε στη διάρκεια της μελέτης.<br />

Ο ΔΜΣ που συνδέεται με το χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου<br />

από οποιαδήποτε αιτία ήταν 23,7 στην ομάδα της δεκαετίας του


<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />

10<br />

1970, 24,6 στην ομάδα της δεκαετίας του 1990, και αυξήθηκε<br />

περαιτέρω σε 27 στην ομάδα του 2003-13.<br />

Μία ενδεχόμενη εξήγηση της προς τα άνω μετατόπισης στο<br />

«βέλτιστο ΔΜΣ» ίσως είναι αποτέλεσμα των βελτιώσεων σε<br />

προληπτικές θεραπείες για καταστάσεις που σχετίζονται με το<br />

αυξημένο βάρος, όπως ο διαβήτης τύπου 2.<br />

Συναισθηματικές επιπλοκές του στιγματισμού για το αυξημένο<br />

βάρος στην αρχή της εφηβείας.<br />

Emotional Implications of Weight Stigma Across<br />

Middle School: The Role of Weight-Based Peer<br />

Discrimination. Juvonen 1, Lessard LM1, Schacter HL1,<br />

Suchilt L1. J Clin Child Adolesc Psychol. 2016 Sep 12:1-<br />

9. [Epub ahead of print]<br />

Αυτή η μελέτη εξέτασε τις συναισθηματικές συνέπειες του<br />

κοινωνικού στιγματισμού σε έναν παχύσαρκο στην αρχή της<br />

εφηβείας.<br />

Η δειγματοληψία έγινε σε 26 αστικά μεσαία σχολεία με<br />

5.128 παιδιά (52% κορίτσια) με πλήρη στοιχεία του δείκτη<br />

μάζας σώματος κατά την 6η δημοτικού και την 1η γυμνασίου<br />

και περιελάμβανε 30% Λατίνους, 21% Λευκούς, 14% από<br />

Νοτιοανατολική Ασία, 14% από συνδυασμό εθνοτήτων, 12%<br />

Αφροαμερικάνους, και 9% από άλλες συγκεκριμένες εθνότητες.<br />

Περίπου το ένα τρίτο του δείγματος ανέφεραν τουλάχιστον ένα<br />

περιστατικό στιγματισμού. Οι αντιλήψεις με βάση το βάρος των<br />

διακρίσεων από συνομίληκους ήταν ο ισχυρότερος προγνωστικός<br />

παράγοντας για δυσαρέσκεια του σώματος, για κοινωνικό<br />

άγχος και για μοναξιά (και σωματοποίηση των συμπτωμάτων<br />

για τα κορίτσια, αλλά όχι τα αγόρια) από ό, τι ο δείκτης μάζας<br />

σώματος αυτός καθ’εαυτός . Επιπλέον, το βαρύτερο σώμα<br />

συσχετίστηκε με αυξημένη δυσαρέσκεια του σώματος μέχρι το<br />

τέλος του γυμνασίου εν μέρει λόγω της έλλειψης σεβασμού, του<br />

κοινωνικού αποκλεισμού και της μειωτικής μεταχείρισης από τους<br />

συνομηλίκους.<br />

Δενδριτικά κύτταρα που εκφράζουν περφορίνη μπορούν να<br />

δράσουν ανοσο-ρυθμιστικά στο μεταβολικό σύνδρομο και<br />

στην αυτοανοσία.<br />

Perforin-Positive Dendritic Cells Exhibit an<br />

Immuno-regulatory Role in Metabolic Syndrome and<br />

Autoimmunity. Yael Zlotnikov-Klionsky, Bar Nathansohn-<br />

Levi, Elias Shezen, Chava Rosen, Sivan Kagan, Liat Bar-<br />

On, Steffen Jung, Eric Shifrut et al<br />

Immunity, Vol. 43, Issue 4, p776–787, Published<br />

online: September 15, 2015<br />

Νεα στοιχεία δείχνουν ότι ανοσολογικοί μηχανισμοί<br />

διέπουν τον μεταβολικό έλεγχο του λιπώδους ιστού. Ευρήματα<br />

από μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό<br />

Immunity έδειξε ότι ορισμένες πτυχές του ανοσοποιητικού<br />

συστήματος παίζουν πράγματι σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της<br />

παχυσαρκίας.<br />

Στη μελέτη, μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Yair Reisner<br />

από το Τμήμα Ανοσολογίας, στο Weizmann Institute of Science,<br />

στο Ισραήλ παρατήρησε ότι τα ποντίκια που στερούνται ενός<br />

συγκεκριμένου τύπου κυττάρων του ανοσοποιητικού ανέπτυξαν<br />

μεταβολικές ανωμαλίες και είχαν υπερβολικό βάρος, ακόμα και<br />

όταν κατανάλωναν μετρημένες θερμίδες.<br />

Ευρήματα από προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι<br />

υπάρχουν ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος<br />

που παίζουν ρόλο στην απελευθέρωση ή την αποθήκευση<br />

της ενέργειας του λιπώδους ιστού του. Ορισμένοι ειδικοί στην<br />

πραγματικότητα δείχνουν ότι η παχυσαρκία είναι μια αυτοάνοση,<br />

φλεγμονώδης κατάσταση. Στη μελέτη τους, οι ερευνητές<br />

διαπίστωσαν ότι η απελευθέρωση ενός τοξικού μορίου γνωστό<br />

ως περφορίνη οδήγησε σε προοδευτική αύξηση του σωματικού<br />

βάρους σε ποντίκια που στερούνται ορισμένων δενδριτικών<br />

κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα ποντίκια<br />

βρέθηκε επίσης να εμφανίζουν χαρακτηριστικά του μεταβολικού<br />

συνδρόμου. Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης ότι σε αυτά<br />

τα ποντίκια είχαν μεταβληθεί τα Τ κύτταρα του ανοσοποιητικού<br />

συστήματος στον λιπώδη ιστό τους. Μείωση των Τ κυττάρων<br />

εμπόδιζε τα ποντίκια που στερούνταν δενδριτικών κυττάρων<br />

που εκλύουν περφορίνη να αυξήσουν το βάρος τους και να<br />

αναπτύξουν μεταβολικό σύνδρομο.<br />

“Αξίζει να σημειωθεί ότι, τα ποντίκια που στερούνται αυτών<br />

των ρυθμιστικών δενδριτικών κυττάρων βρέθηκαν επίσης να είναι<br />

πιο επιρρεπή να αναπτύξουν μια άλλη μορφή της αυτοανοσίας<br />

με συμπτώματα παρόμοια με αυτά που βρέθηκαν στη σκλήρυνση<br />

κατά πλάκας,” πρόσθεσαν οι ερευνητές. Αυτά τα ευρήματα<br />

υποδεικνύουν ότι μία από τις λειτουργίες των δενδριτικών<br />

κυττάρων που εκφράζουν περφορίνη είναι η απομάκρυνση<br />

των εν δυνάμει αυτοάνοσων Τ κυττάρων. Με τον τρόπο αυτό,<br />

υπάρχει μια μείωση στην φλεγμονή. Σύμφωνα με τους ερευνητές,<br />

τροποποιώντας την αφθονία αυτών των κυττάρων σε σχέση με<br />

άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού μπορεί να βοηθήσει στην<br />

πρόληψη ή τη θεραπεία τέτοιων ασθενειών.


11 <strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ<br />

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong>Σ<br />

Πρόεδρος: Καπάνταης Ευθύμιος<br />

Αντιπρόεδρος: Λαναράς Λεωνίδας<br />

Γεν. Γραμματέας: Παπακωνσταντίνου Αιμιλία<br />

Ταμίας:<br />

Βαλσαμάκης Γεώργιος<br />

Μέλη:<br />

Γεωργαντόπουλος Γεώργιος<br />

Καραβανάκη Κυριακή<br />

Μιχαλάκης Κωνσταντίνος<br />

εξελίξεις<br />

<strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ<br />

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong>Σ<br />

<strong>ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ</strong> <strong>ΣΤΗΝ</strong> <strong>ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ</strong><br />

Περιοδική 3μηνιαία επιστημονική έκδοση<br />

της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας<br />

Λεωφ. Κηφισίας 46, 115 26 Αθήνα<br />

Τηλ.: 210 698.5987-8, Fax: 210 698.5986<br />

Website: www.eiep.gr, E-mail: info@eiep.gr<br />

Υπεύθυνοι έκδοσης: Δημήτριος Παπάζογλου<br />

Κωνσταντίνος Μιχαλάκης

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!