Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
35<br />
ay ışığı ya da yıldız ışığı kullanarak bulurlar. Ormanlık gibi doğal<br />
ortamda ışıklı boşluklar kuşların geçiş yollarını temsil eder.<br />
Yüksek binaların ışıklı pencereleri ise kuşları yanıltır ve onların<br />
yollarından sapmalarına neden olur. Her yıl milyonlarca kuş böyle<br />
yüksek binalara çarpıp ölmektedir. “Kule tipi yaşam konutları”<br />
sayısının hızla arttığı İstanbul ve genel olarak Türkiye kuşların<br />
göç yolları üzerindedir. Burada benim ilk sorum şu: Acaba yüksek<br />
binaların, gökdelenlerin mimari projeleri göçmen kuşlara sorun<br />
yaratmayacak şekilde tasarlanamaz mı?<br />
Yanlış bina ve sokak aydınlatmalarından etkilenen yalnız göçmen<br />
kuşlar değildir. Konuyu uzatmadan birkaç örnek vermekle<br />
yetineceğim. Kaplumbağa yavruları, içgüdüleriyle, gece karanlığında<br />
deniz ile kara arasındaki aydınlanma farkını algılayarak,<br />
denize giderler. Çevrede, yollarda ışık varsa ışığa yönelir ve yaşamlarından<br />
olurlar.<br />
bozuklularının ve metabolizma hastalıklarının artmasına neden<br />
olmaktadır. Yapılan klinik araştırmalar gece vardiyasında<br />
çalışan kadınlarda göğüs kanseri riskinin arttığını gösteriyor.<br />
Yapay aydınlatma ile gece-gündüz döngüsünün bozulması<br />
gece beslenen hayvanlara zarar veriyor. Birçok yarasa türü sırf<br />
bu nedenle tükenme tehlikesi altındadır. Giderek artan ışık kirliliği<br />
karanlık yıldızlı gökyüzünü, dolayısıyla astronomiyi tehdit<br />
etmektedir. Sokak lambaları ve binalardan gökyüzüne doğru<br />
yayılan ışıklar gök parlaklığını artırır, yıldızları görünmez kılar.<br />
Elektrik üretirken tükettiğimiz sınırlı petrol, doğal gaz ve kömür<br />
kaynaklarımızın önemli bir kısmını ışık kirliliği ile boşa harcıyoruz;<br />
bu yolla atmosfer de kirletilmiş olmaktadır.<br />
Geceleyin ışığa, özellikle mavice zengin ışığa maruz kalan insanlarda<br />
MELATONIN hormonu üretiminin baskılandığı biliniyor;<br />
melatonin, uykuyu ve bağışıklık sistemini etkileyen<br />
hormonlarda gece - gündüz değişimini denetler. Bilimsel araştırmalar<br />
gösteriyor ki yapay aydınlatma ile gece-gündüz döngüsünün<br />
(biyolojik saatin) bozulması, göğüs kanseri, prostat<br />
kanseri gibi kanser vakalarının, kalp rahatsızlıklarının, uyku<br />
Erengezgin’in sözcükleriyle son sorum şu: “Her türlü aydınlatma<br />
daima yaşama müdahale değil, destek amaçlı” tasarlanamaz<br />
mı?<br />
Bu ve diğer fotoğraflarda<br />
görülen aydınlatma<br />
lambalarından<br />
çıkan ışığın önemli bir kesri<br />
amacı dışında gökyüzünü<br />
aydınlatır.<br />
L I G H T W O R L D. 38
Change language