Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Başkale</strong><br />
<strong>Başkale</strong><br />
— İlçe —<br />
Türkiye'de yeri<br />
İlin siyasi haritası<br />
Tarihçe<br />
<strong>Başkale</strong> Urartular zamanında Adamma olarak adlandırılan bir yerleşme idi. Ermeniler<br />
buraya Adamakert ismini vermişlerdi. Sonraları Romalılar ile Partlar arasında bir sınır bölgesi<br />
olan <strong>Başkale</strong>, İ.S. 3. yüzyılda Sasaniler´in, 6. yüzyılda Bizanslılar´ın eline geçti. 645´te ki Arap<br />
işgalinden sonra da yerel Ermeni beylerinin yönetiminde kaldı. 1100´lerde kurulan Sökmenliler´e<br />
(Ahlat Şahlar) bağlandı, 1245´te Moğol saldırısına uğrayan yöre kısa sürede yerel beylerin<br />
yönetiminde kaldıktan sonra 1386´da Timur´un ardından Karakoyunlular´ın, 16. yüzyıl başlarında<br />
Safeviler´in egemenliğine girdi. <strong>Başkale</strong> yöresinin kesin olarak Osmanlı Devletine bağlanması<br />
Kanuni Sultan Süleyman döneminde 16. yüzyıl ortalarına rastlar. Eskiden Kotur-Elbak adıyla<br />
anılan yöre 19. yüzyıl sonlarında <strong>Van</strong> vilayetinin Hakkari sancağına bağlı Elbak (Elbak) kazasının<br />
sınırları içerisinde idi. Kazanın adı Cumhuriyet döneminde <strong>Başkale</strong> olarak değiştirildi.<br />
Coğrafya
Yüzölçümü 2599 km², denizden yüksekliği 2400 m, ortalama karla kaplı gün sayısı 140 gün,<br />
enlem 38.03, boylam 41.01. Ortalama sıcaklığı 5.8oC. <strong>Van</strong>´a uzaklığı 120 km olan <strong>Başkale</strong><br />
<strong>Van</strong>´ın Güneydoğusunda yer alır. İspiriz dağı eteklerine kurulmuştur.<br />
Kuzeyinde <strong>Van</strong>´a bağlı Özalp, doğusunda Türk-İran sınırı, güneyinde Hakkari’ye bağlı<br />
Yüksekova, batısında ise <strong>Van</strong>´a bağlı Gürpınar ilçesi bulunmaktadır. <strong>Van</strong> ilinin güneydoğusunda<br />
yer alan ilçe toprakları çok dağlık ve engebelidir. Kuzey-güney doğrultulu yüksek dağ dizileri<br />
arasındaki bir vadiden oluşur. Doğu kesimi Yiğit dağı olarak bilinen Haravil Dağı (3468 m) Batı<br />
kesimini <strong>Başkale</strong> Dağı adıyla anılan İspiriz Dağı (3668 m), Güneybatı kesiminde Gökdağ (3604<br />
m) engebelindedir. Dicle Nehri’nin en önemli kollarından olan Büyük Zap Suyu, Haravil Dağı ile<br />
doruğu ilçe sınırları dışında kalan Mengene Dağı yamaçlarından doğan suların birleşmesiyle<br />
oluşur. Bu akarsuyun derin vadisi tabanında bazı dar düzlükler vardır.<br />
Ekonomi<br />
<strong>Başkale</strong> ilçesi halkının ana geçim kaynağı hayvan yetiştiriciliğidir. Özellikle koyun beslenir. Gerek<br />
iç gerek dış pazarlara canlı hayvan satılır. Bitkisel üretim iklim şartları nedeniyle gelişmemiştir.<br />
Bundaki en önemli etmen bitkisel üretime elverişli toprakların çok az olması ve iklimin sertliğidir.<br />
Buğday, arpa ve patates en önemli ürünleridir.<br />
371900 küçükbaş 11500 büyükbaş 25790 kıl keçisinin bulunduğu ilçede halkın çoğunluğunun<br />
geçim kaynağı hayvancılıktır. Toprakları geniş bir vadi halinde olan ilçenin Zap nehrinin<br />
ayaklarına yataklık etmesi ayrı bir özelliğidir. İlçenin tarım alanı 35534 hektardır.<br />
Nüfus<br />
Merkez Bucak ile Albayrak bucağı dahil toplam 62 mahallesi ve 70 mezrası vardır. Küçük büyük<br />
70 mezraya sahiptir. Merkezde 4 mahalle bulunmaktadır. Bunlar Çarşı, Tepebaşı, Yeni Mah. ve<br />
Hafıziye (Kale) mahalleleridir.<br />
Yıl Toplam Şehir Kır<br />
1965 [4] 23.365 4.007 19.358<br />
1970[5] 29.295 6.018 23.277<br />
1975[6] 35.870 8.558 27.312<br />
1980 [7] 40.948 9.770 31.178<br />
1985[8] 45.985 10.615 35.370
Yıl Toplam Şehir Kır<br />
1990[9] 55.597 16.418 39.179<br />
2000[10] 55.563 14.114 41.449<br />
2007 [11] 63.123 15.910 47.213<br />
2008[12] 63.665 14.601 49.064<br />
2009[13] 61.355 12.562 48.793<br />
2010 [14] 61.371 12.942 48.429<br />
2011[15] 64.216 13.855 50.361<br />
2012[16] 62.550 12.784 49.766<br />
2013 [17] 58.963 58.963 veri yok<br />
2014[18] 57.408 57.408 veri yok<br />
2015[19] 56.368 56.368 veri yok<br />
Turizm<br />
İlçe turizm bakımından zengindir. Türkiye'de 2 farklı yerde bulunan ve dünya harikaları arasına<br />
giren Peribacaları ve Travertenler bu küçük ilçede de bulunmaktalar. Duyulmamasının nedeni ise<br />
bakımsızlık ve duyarsızlık denilebilir. Butün yerleri görebilmek için ayrı ayrı iki farklı yer gezmek<br />
yerine <strong>Başkale</strong>'de birbirine yaklaşık 60 km uzaklıkta bulunan peribacalarını ve travertenleri<br />
görmek mümkün. Şuanda turizme elverişli hale getirmek için çalışmalar sürmektedir.<br />
Şehir
İspiriz Dağı'nın eteğinde Büyük Zap Suyu vadisinde kurulmuş olan <strong>Başkale</strong> kenti gelişmekte olan<br />
bir yerleşim merkezidir. <strong>Van</strong>-Hakkâri yolu üzerinde yer alan kent il merkezi <strong>Van</strong>'a 112 km<br />
uzaklıktadır. <strong>Başkale</strong> Belediyesi 1926'da kurulmuştur.