Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
AGOSTO <strong>14</strong>, <strong>2017</strong> 11<br />
60 KABATAAN, PATAY <strong>MATA</strong>POS<br />
PUTULIN A<strong>NG</strong> OXYGEN <strong>NG</strong> ISA<strong>NG</strong><br />
OSPITAL<br />
INDIA — PATAY ang tinatayang animnapung kabataan sa India matapos<br />
putulin ang supply ng oxygen dahil umano sa mga hindi pa nababayarang<br />
bills sa ospital.<br />
Karamihan sa mga batang namatay ay nasa neonatal unit at ginagamot<br />
mula sa sakit na encephalitis.<br />
Ayon naman sa Uttar Pradesh, inamin nila na pinutol umano ang<br />
oxygen supply ngunit, iginiit naman nila na hindi ito ang sanhi ng<br />
pagkamatay ng mga bata. Sinasabi nila na ang mga bata ay namatay umano<br />
sa natural na paraan dahil karamihan sa kanila ay nasa kritikal na<br />
kondisyon na.<br />
Sa pahayag naman na inilabas ng ospital, sinasabi nila na bumaba ang<br />
pressure ng liquid oxygen supply kaya kinailangan nilang ayusin ang<br />
reserve cylinders. Hindi naman tiniyak ng ospital kung ito ba talaga ang<br />
dahilan ng pagkamatay ng mga bata.<br />
Sa ngayon, patuloy pa rin ang isinasagawang pag-iimbestiga ng mga<br />
awtoridad hinggil sa nangyari.<br />
INDONESIA, NIYANIG <strong>NG</strong> LINDOL<br />
TINAMAAN ng Magnitude 6.4 na lindol ang Indonesia na sumentro sa<br />
isla ng Sumatra.<br />
Sa ulat ng U.S. Geological Survey, ang pagyanig ay may lalim na 45<br />
kilometers.<br />
Ayon kay Ade Edward, opisyal ng disaster agency ng bansa, labis na<br />
pangamba ang idinulot ng pagyanig sa mga residente.<br />
Sa kabutihang-palad, wala namang naiulat na nasaktan at matinding<br />
pinsala bunsod ng naranasang pagyanig. Hindi rin nagtaas ng anumang<br />
warning ang disaster agency tungkol sa tsunami.<br />
11 TODAS SA RALLY SA KENYA<br />
NAIROBI/KISUMU — LABI<strong>NG</strong>-ISA katao ang patay sa isinagawang<br />
protesta matapos ang pagkapanalong muli sa pagkapangulo ni President<br />
Uhuru Kenyatta.<br />
Sa ulat ng Kenya National Commission on Human Rights, mula<br />
noong Martes, araw ng eleksiyon, umabot na sa 24 ang nabaril at napatay<br />
ng mga awtoridad.<br />
Hinimok naman ni dating U.N. Head Koffi Annan ang lider ng iba’t<br />
ibang grupo sa Kenya na umiwas na lamang na magkaroon ng<br />
kontrobersiyal na pahayag at aksiyon sa kabila ng mainit na tensiyon sa<br />
pagitan ng taumbayan at gobyerno.<br />
1 DEDO <strong>MATA</strong>POS ARARUHIN A<strong>NG</strong> MGA<br />
NAGRA-RALLY SA ‘UNITE THE RIGHT’<br />
CHARLOTTESVILLE, Virginia — KINUMPIRMA na ng mga<br />
awtoridad na may isa nang namatay habang labinsiyam ang sugatan<br />
matapos salpukin at araruhin ng isang sasakyan ang sasakyan ng mga<br />
ralista sa Charlottesville.<br />
Agad namang naaresto ng mga pulis ang naturang driver na nanagasa<br />
ng mga protestante.<br />
Ayon kay Mayor Mike Signer, kasalukuyang nagsasagawa ng ‘Unite<br />
the Right’ rally ang mga white nationalist nang maganap ang insidente<br />
ng pananagasa.<br />
Sa kanyang tweet, inihayag ni Mayor Signer ang labis na kalungkutan<br />
dahil may nasawi at nasaktan sa naturang insidente.<br />
Kaugnay nito, nagdeklara naman ng state of emergency ang<br />
gobernador ng Virginia at nagpakalat na ng mga pulis para protektahan<br />
na rin ang daan-daang college students na nagpoprotesta.<br />
Kaya hindi lang imagination ni bagets<br />
ang powers mo, mommy...<br />
SEY <strong>NG</strong> EKSPERTS: PAGHALIK SA<br />
SUGAT, MABILIS NA<br />
NAKAPAGP<br />
GPAP<br />
APAGALI<strong>NG</strong>!<br />
BARA<strong>NG</strong>AY MAMBU<strong>BULGAR</strong><br />
N i JHOZEL FERNANDEZ<br />
NADAPA si bagets at nasugatan sa sobrang kaharutan?<br />
Naku, siguradong to the rescue na si “Supermom” —<br />
agad aaluin si kawawang bulilit, huhugasan at lilinisin<br />
ang sugat saka itatanong kung saan pa ang masakit<br />
para bigyan ng “power kiss”! Yehey! Smile na ulit si<br />
tsikiting kahit medyo sariwa at mahapdi pa ang sugat.<br />
No worries, iki-kiss lang ulit ni mommy ‘yan! Pero kung<br />
nakasanayan na itong gawin ng mga nanay para patahanin<br />
at lambingin si bagets, malalaman natin na mayroon<br />
din palang scientific reason para gawin ito.<br />
Natuklasan ng mga researcher na ang paghalik sa sugat<br />
ay nakatutulong sa mabilis na paggaling nito, matapos nilang<br />
malaman na ang laway ay mayroong healing properties na<br />
nakapagpapabilis sa paghilom ng sugat. Kaya kung mapapansin<br />
daw natin, ang sugat sa ating bibig ay likas na gumagaling<br />
kaagad kahit hindi bigyan ng medikal na lunas. Sa pagbibigaydaan<br />
sa kakayahang ito ng laway mula sa simpleng paghalik<br />
sa sugat, mayroon daw malaking tsansang mas mapabuti nito<br />
ang paglunas sa galos o gasgas sa katawan ng isang indibidwal.<br />
Ayon kay Professor Vicente Torres ng University of Chile,<br />
“ang bagong findings na ito ay nagbukas ng pinto sa bagong<br />
alternatibo para maunawaan nang mas mabuti ang biology na<br />
nakapailalim sa pagkakaiba ng oral at skin wound healing.<br />
Naniniwala kaming ang pag-aaral na ito ay makatutulong sa<br />
disenyo nang mas mahusay na pagtugon upang maging mas<br />
maayos ang pagpapagaling sa mga sugat na nasa tissues ng<br />
katawan bukod pa sa bibig ng mga tao”.<br />
Naging matagumpay si Prof. Torres at ang kanyang mga<br />
kasamahan nang hanapin nilang mabuti ang palaisipang<br />
katotohanan na ang mga sugat sa bibig ay mas mahusay at<br />
mas mabilis na gumagaling dahil napaliligiran ito ng laway.<br />
Hanggang ngayon, nauunawaan ng mga siyentipiko na ang<br />
laway ay may ginagampanang malaking papel sa proseso ng<br />
paggaling ng sugat bagaman, ang hangganan ng kakayahan<br />
nito ay hindi pa natutukoy. Dahil dito, madaling nakumpirma<br />
ng mga siyentipiko na ang simpleng paghalik sa sugat ay mayroong<br />
malaking kontribusyon sa mas mabilis na paghilom nito.<br />
Sa isinagawang pag-aaral, in-examine ang epekto ng<br />
histatin-1 sa blood vessels — isang prosesong kilala, medically,<br />
bilang angiogenesis. Dito, ipinakitang ang molecule ay<br />
ipino-promote ang angiogenesis, maging ang pagpapahusay<br />
ng contact at migration ng cells. Mula rito, ang team ni Prof.<br />
Torres ay naglabas ng eksperimento sa chicken embryos at<br />
human skin at sa blood vessel cells na taglay nito. Gamit ang<br />
tatlong models na nabanggit, ang histatin-1 at saliva samples<br />
na nakuha mula sa mga malulusog na donors ay natuklasang<br />
nakapagpataas sa blood vessel formation. Pagkaraan nito,<br />
sinimulan na ng mga researcher na gamitin ang molecules<br />
upang mag-generate ng materials at implants upang makatulong<br />
sa pagpapagaling ng sugat.<br />
Ani Prof. Torres, ang laway ay isang key factor na nakadaragdag<br />
sa high efficiency ng pagpapagaling ng sugat sa<br />
loob ng bibig. Hindi lang ito maiuugnay sa mga pisikal na<br />
pahiwatig ng katawan kundi maging sa presensiya ng mga<br />
tiyak na peptide sa laway tulad ng histatins. Ang histatin-1 ay<br />
isang antimicrobial peptide na highly enriched sa human saliva<br />
na kamakailan lang ay napabalitang nakahihikayat ng migration<br />
o paglipat ng oral skin cells sa lab animals. Gayunman, ang<br />
partisipasyon ng histatin-1 sa iba pang mga krusyal na<br />
kaganapan na kinakailangan sa pagpapagaling ng sugat tulad<br />
ng angiogenesis ay hindi pa kilala.<br />
Dagdag pa rito, sa research na nai-published sa The Federation<br />
of American Societies for Experimental Biology Journal,<br />
isiniwalat na ang protein histatin-1 na matatagpuan sa laway<br />
ay nakatutulong sa paghilom ng sugat sa pamamagitan ng<br />
pagpapalakas sa formation ng blood vessels. Anang journal<br />
editor na si Dr. Thoru Pederson ng University of Massachusetts<br />
Medical School, “ang malinaw na resulta ng kasalukuyang<br />
pag-aaral ay nagbukas ng pinto tungo sa pagsulong ng therapeutic<br />
process sa mga sugat upang maiwasan ang paglala at<br />
paghantong nito sa impeksiyon”. Gayundin, binubuksan din<br />
daw nito ang pagtanggap sa ideya ng kadalasang pagdila ng<br />
mga bata sa kanilang mga sugat.<br />
Ayos ba, mommies, sino ba ang mag-aakalang may healing<br />
powers pala talaga ang nakagisnan na nating paghalik sa<br />
sugat lalo na sa mga bagets? Imagine, bukod sa pagiging ‘sweet’<br />
ng kasanayang ito, eh, epektib pala talaga nitong napagagaling<br />
ang sugat. Oh, baby, saan pa ang masakit? Dali, iki-kiss na ni<br />
mommy tapos, wala na! Amazing!<br />
By: KIMPOY
Change language