Melul-Pasa-Sayi1-Orginal

Bir zamanlar Ceddimiz ...
3
kıyas etmeyin. Onlar Kanije Eyaleti ve Temeşvar Eyaleti
rütbesiyle gelirlerdi. Para hatırı için Osmanoğulları’nın ırzına
leke getirip kral elinden şarap denilen haramı içelerdi. Beni
o deyyuslarla hiç karıştırmayın. Bana ne para ve pul, ne de
şarap lazım. Ancak İslam Sancağının ve padişahımızın ırzı
lazımdır. İmdi, şu andan itibaren bana şunu da borçlusunuz.
Siz burada bizi oyalayıp israf etmemize sebeb olmaktasınız.
Bundan sonra ki bekleyişimiz, eğer kanunumuza göre beş
yüz altmış adamıma birer okka ekmek, birer okka et ve beş
yüz baş atlarıyla birer yem ve gayrı harçlarını verirseniz
makbüldür. Lakin kanunumuza riayet etmeyip bize daha
hakaret ederseniz ben burada on yıl cümle adamlarımla
otursam yedirip ve giydirip otururum ve sizin bana iltifat
etmediğinizi bir bir sadrazama arz ederim. Sizin dahi
elçilerinizi İstanbul’da adam yerine koymayıp rağbet ve iltifat
ve itibar etmeyip Galata limanlarında pavurya ve yengeç
ve midye ve istiridye adlı müzahrefatı ve sümüklü böcekleri
kaplumbağa ve ahtapot balıklarını yediredururum” dedikten
sonra hışımla yaverine dönerek
“— tiz divan efendisini çağırın. Sadrazama halimizi bildirip
arz edelim. Cümle askeri ve tatar askerlerini dağıtmasınlar.
Sadrazama gittikten sonra bu iş ne olacağı aşikar. Sonrası
ne ala”
diye buyurunca tercüman ve komiserin aklı başlarından
çıkacak gibi olur. Bir sıkımlık canları çıktı çıkacak şekilde
kendi krallarından bile daha heybetli, korkusuz ve geri adım
atmaz gördükleri paşanın ayaklarına atılarak
“— aman sultanım lütfeyleyin. Arzı yazmayın… varalım
bir kere çasarımıza danışalım” diye yalvara gelince, paşa;
“—bre hey melun dinsizler… Söze gelince çasar şöyle
uludur, böyle şanlıdır filan ve falandır dersiniz. Bunda
çasara danışacak ne var? Sizin çasardan başka iş bilir ve
söz anlar adamlarınız yok mudur? Bizim Osmanlı vezirleri
hatta beyleri işler görür, kaleler alır, bozar, bozulur, erdel
krallarını ve eflak ve boğdan beylerini azledip Yanova ve
Vara Kalelerini fethederler, Padişahın haberi olmayıp sonra
fetihname gönderirler. Ama sizler bir elçiye bir ekmek ve bir
okka et ziyade verelim mi diye hemen çasarımıza danışalım
dersiniz. Sizin gibileri biz esir dahi almayız. He bu arada
diğer hokkabaz merasimi ve şehre girişi danışmanıza gerek
yok onun nasıl olacağı bizim hükmümüzdür.”
Kefereler soluk soluğa çasarlarına yanına varıp anlatınca,
ulu(!) çasar acı acı ulumamak için dudağını ısırıp planının
suya düştüğü gerçeğini kabul ederek baş eğmek zorunda
olduğunu anlamış. Anlamış anlamasına fıtrat işte yine de
son bir varyete hevesiyle ;
En azından bu biçimde de olsa dediği olsun ve paşanın
maiyetinin gözünde ve sultanın gözünde itibarında zede
olsun amacını güdedurmuş. Lakin Mehmed Paşa biraz
kızgın biraz da hala sonuna kadar devam eden cüretkar ve
denemekten bıkmayan durum karşısında şaşkın ve alaycı
vaziyette;
“— ben arabaya binmem. Maiyetimdeki kimse de
binemez. Biz Osmanlıyız. Bizim adetimiz küheylan atlara
binmek, cirit oynayıp gazalara gitmektir. Bizim İstanbul’da
böyle arabalara avratlar biner. Bize layık değildir”
Diyerekten arabayı göndere durmuş bu saçma sapan
trafik karşısında dumur ve nedense yorgun vaziyette
çelebiye dönmüş;
“— çelebi de bakalım nasıl işler bunlar, ne acayip
ademler bunlar. Ben kılıç sallayıp cenk ettiğimde bile böyle
yorulmuyorum. Sonuçta bizim istediğimiz gibi olacak bu belli,
bekleşmişiz üstüne ses etmemişiz bu da belli… peki bunlar
pişkin mi, ahmak mı ya da hepsi eceline mi susamış. Böyle
imparator olur mu, gönderdiği kefere böyle acz içindeyse,
çasarları kim ola. Bizim paşalarımız, bizim beylerimiz ve
cümle ümmetimiz bu kefere sultanlardan daha sultandır. De
bakalım belde belde gezersin. Olur muymuş böyle adamlık ”
Çelebi gevrek bir tebessümle paşayı dinleye dururken,
not alıyor ve kahkaha patlatmamak için dişlerini sıkıyormuş.
Ve o da dalmış söze;
“— ne diyeyim paşam, söze ne hacet. Kendiniz müşahitlik
ettiniz. Bir musibet bin nasihatten evladır derler. Elçidir bir
imparatorun aynası. Bizim memleketler gibi değildir diğer bu
beldeler. Cümle kral, sultan böyle kaprisli ve oynaktır. Bizim
er meydanlarında bileğimizle aldığımız şanı ve şöhreti,
bunlar dilleriyle ve hinlikleriyle elde etmeye çalışırlar. Diş
görmezlerse geri durmazlar. Ben sizi uyarırdım uyarmasına
lakin tecrübe etmenizi istedim. Ve ayrıca diplomasi nereye
varacak görmek istedim. Hem maiyetiniz hem de cümle
kefere Devletimizin kudretini anlasın istedim. İnanın
paşam kahkahalarla gülmemek için kendimi zor tuttum.
Elçilerin tavrı karşısında anlamsızlığınız ve engin sebatınız
görülmeye değerdi. Hem fena da olmadı, bize de kelam çıktı
yazacak. Üstelik yazalım ki soylarımız gün gelir de gaflet ve
dalalete düşer ise, acz içindelerse ve unutmuş olmuşlarsa
atalarını, baka görsünler de neymiş ataları, devletin beyleri
ve paşaları bile nasıl krallara dahi diz çöktürmede muktedir
olabilirlermiş anlasınlar hele ki. İmdi bana müsaade, bakalım
keferenin şehri nasıl imarlanmış ve cümle ademi nasılmış
görüp yazagelelim.”
39
“— safa geldin ve hoş geldin, yüzümüze basa geldin.
Cümle muradınız üzere alay olsun”
diye haber gönderip ve haberin yanında paşanın binmesi
için sekiz at koşulu süslü bir kupa arabası da yollamış.
mel
l pasa .